GGY 442
Borçlar Hukuku (3-0)3
Doç. Dr. Yıldız ABİK
Ankara Üniversitesi UBF Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölümü
8. HAFTA
II. HAKSIZ FİİLLERDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ
B. KUSURSUZ SORUMLULUK
II. HAKSIZ FİİLLERDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ B. KUSURSUZ SORUMLULUK
B. KUSURSUZ SORUMLULUK
• Kusursuz Sorumluluk Halleri hakkaniyet sorumluluğu, özen sorumluluğu ve tehlike sorumluluğu olmak üzere üçe ayrılır.
1. HAKKANİYET SORUMLULUĞU
• Hakkaniyet gerektiriyorsa hakim, ayırt etme gücü bulunmayan kişinin verdiği zararın kısmen ya da tamamen tazmin edilmesine karar verebilmesidir. Buna bir örnek yazacak olursak; kişinin akıl sağlığı yerinde olmamasına rağmen ama zengin biri olması ve bu kişinin fakir birine zarar vermesi durumunda hakkaniyet gereği bu zararı ödemek zorunda olması örnek olarak verilebilir..
• TBK md. 65:
Hakkaniyet gerektiriyorsa; hâkim, ayırt etme gücü bulunmayan kişinin verdiği zararın, tamamen veya kısmen giderilmesine karar verir.II. HAKSIZ FİİLLERDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ B. KUSURSUZ SORUMLULUK
B. KUSURSUZ SORUMLULUK
• Kusursuz Sorumluluk Halleri hakkaniyet sorumluluğu, özen sorumluluğu ve tehlike sorumluluğu olmak üzere üçe ayrılır.
2. ÖZEN SORUMLULUĞU (Olağan Sebep Sorumluluğu) a. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu (TBK 66)
• Adam çalıştıran ayırt etme gücüne sahip olmasa bile çalışanın verdiği zararı ödemek zorundadır.
• Sorumluluğun şartları: Fiil- Zarar-Uygun illiyet bağı-Hukuka aykırılık sorumluluğun genel şartlarıdır. Çalışan ile çalıştıran arası bir bağımlılık ilişkisinin olması-Zararın hukuka aykırı bir davranış ile meydana gelmesi-Adam çalıştıranın kurtuluş kanıtı getirmemiş olması
sorumluluğun özel şartlarındandır.
II. HAKSIZ FİİLLERDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ B. KUSURSUZ SORUMLULUK
B. KUSURSUZ SORUMLULUK
• Kusursuz Sorumluluk Halleri hakkaniyet sorumluluğu, özen sorumluluğu ve tehlike sorumluluğu olmak üzere üçe ayrılır.
2. ÖZEN SORUMLULUĞU (Olağan Sebep Sorumluluğu) b. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu (TBK 67)
• TBK m.67 vd.da düzenlenmiştir. Bir hayvanın bakımını sürekli ve geçici olarak üstelenen kişi, hayvanın verdiği zararı gidermekle yükümlü tutulmuş olup, hayvan bulunduran bu zararın doğmasını engellemek için gereken özeni gösterdiğini ispat ederse ancak bu sorumluluktan kurtulur.
• Hayvanın bir başkası veya başkasına ait hayvan tarafından ürkütülmesi halinde ise, hayvan bulunduran kişinin bu kişiye veya hayvanın sahibine rücu hakkı vardır.
II. HAKSIZ FİİLLERDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ B. KUSURSUZ SORUMLULUK
B. KUSURSUZ SORUMLULUK
• Kusursuz Sorumluluk Halleri hakkaniyet sorumluluğu, özen sorumluluğu ve tehlike sorumluluğu olmak üzere üçe ayrılır.
2. ÖZEN SORUMLULUĞU (Olağan Sebep Sorumluluğu) b. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu (TBK 67)
• Zarar Görenin Hapis Hakkı
• TBK md. 68’e göre:
bir kişiye ait hayvanın bir başkasına ait taşınmaza zarar vermesi halinde, taşınmazın zilyedi hayvanı yakalayarak zarar giderilinceye değin hayvanı elinde tutabilir. Hatta koşullar haklı gösterdiği takdirde, hayvanı etkisiz hale dahi getirebilir. Fakat bu durumda taşınmaz zilyedinin hayvan sahibine bilgi vermek zorunluluğu vardır.II. HAKSIZ FİİLLERDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ B. KUSURSUZ SORUMLULUK
B. KUSURSUZ SORUMLULUK
2. ÖZEN SORUMLULUĞU (Olağan Sebep Sorumluluğu) c. Yapı Malinin Sorumluluğu (TBK 69)
• Madde hükmüne göre bir binanın veya diğer yapı eserlerinin malikinin bunların
yapımındaki bozukluk veya bakımındaki eksikliklerden sorumlu olduğu düzenlenir. Ancak gerçekleşen maddi veya manevi zararla yapıdaki bozukluk veya bakım eksikliği arasındaki uygun illiyet bağını kesecek nitelikteki mücbir sebep, zarar görenin kusuru veya üçüncü kişinin kusuru halinde yapı malikinin sorumluluğu yoluna gidilemez.
• Yine aynı şekilde maddede, yapı malikinin yanı sıra intifa veya oturma hakkı sahiplerinin de binanın bakımındaki eksikliklerden malikle birlikte sorumlu tutulacağı yer alır. İntifa ve
oturma hakkı sahipleri binanın bakımındaki eksiklerden sorumlu tutulmasına rağmen, binanın yapımındaki bozukluklardan sorumlu değildir. Bu şekilde sorumlu olanların ise, kendilerine karşı sorumlu kişilere rücu hakkı saklıdır.
II. HAKSIZ FİİLLERDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ B. KUSURSUZ SORUMLULUK
B. KUSURSUZ SORUMLULUK
2. ÖZEN SORUMLULUĞU (Olağan Sebep Sorumluluğu) c. Yapı Malinin Sorumluluğu (TBK 69)
• TBK md. 70 hükmüne göre ise, henüz bir zarar meydana gelmemekle birlikte zarar
tehlikesinin varlığı halinde, zarar görme tehlikesi olan kişinin bu tehlikenin giderilmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını bina veya yapı eseri sahibinden isteme hakkı mevcuttur.
II. HAKSIZ FİİLLERDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ B. KUSURSUZ SORUMLULUK
B. KUSURSUZ SORUMLULUK
3. Tehlike SORUMLULUĞU (TBK md. 71)
• Önemli ölçüde tehlike arz eden işletmenin faaliyetlerinden doğan zararlardan işletme sahibi ve varsa işleten müteselsilen sorumludur.
• Burada öncelikle tehlike yaratan bir işletmenin varlığı ve yarattığı tehlikenin önemli ölçüde olması söz konusudur.
• Önemli ölçüde tehlike arz eden işletme kıstası yine maddede yer alır. Kullanılan malzeme, araç-gereçler göz önünde bulunduğunda, uzman bir kişiden beklenen tüm özenin
gösterilmesi halinde dahi sıkça veya ağır zararlar doğurmaya elverişli ise, o işletme önemli ölçüde tehlikeli işletme sayılır. Bu tür işletmelerin faaliyetlerine hukuk düzenince izin
verilmiş olması halinde bile zarar görenler, zararlarının uygun bir bedelle denkleştirilmesini talep hakkına sahiptir.
II. HAKSIZ FİİLLERDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ B. KUSURSUZ SORUMLULUK
B. KUSURSUZ SORUMLULUK
3. Tehlike SORUMLULUĞU (TBK md. 71)
• Önemli ölçüde tehlike arz eden işletmenin faaliyetlerinden doğan zararlardan işletme sahibi ve varsa işleten müteselsilen sorumludur.
• Burada öncelikle tehlike yaratan bir işletmenin varlığı ve yarattığı tehlikenin önemli ölçüde olması söz konusudur.
• Önemli ölçüde tehlike arz eden işletme kıstası yine maddede yer alır. Kullanılan malzeme, araç-gereçler göz önünde bulunduğunda, uzman bir kişiden beklenen tüm özenin
gösterilmesi halinde dahi sıkça veya ağır zararlar doğurmaya elverişli ise, o işletme önemli ölçüde tehlikeli işletme sayılır. Bu tür işletmelerin faaliyetlerine hukuk düzenince izin
verilmiş olması halinde bile zarar görenler, zararlarının uygun bir bedelle denkleştirilmesini talep hakkına sahiptir.
