DBB 309
Karşılaştırmalı Dilbilgisi III
Türkçe – Japonca Tipolojik Karşılaştırma
ULAÇ
Çoğu zaman «te biçimi» olarak adlandırılır. Türkçe’deki –ıp, -ip ulaç şekline benzer.
Düz geçmiş zamanın sonundaki /a/ sesi /e/ sesine dönüştürülür.
Geçmiş olmayan zaman Geçmiş zaman Ulaç ÖRNEK
ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK
EYLEM
Süreklilik Kipi
Geçmiş olmayan Zaman
Japonca’da eylemlerin süreklilik ifade eden biçimleri vardır.
Ancak bu biçim tek bir ekle değil, eylemin te biçimi ile iru (varolmak, bulunmak) eylemi birlikte kullanılarak elde edilir.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta iru nun yalnız başına eylem olarak kullanıldığı durumlarda yalnızca canlıları
işaret ediyor olmasına karşın, süreklilik anlatırken cansızlar için de kullanılabilir olmasıdır.
EYLEM
Süreklilik Kipi
Geçmiş olmayan Zaman
Olumlu Olumsuz
ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK
EYLEM
Süreklilik Kipi
Geçmiş olmayan Zaman
Eylemin anlamı devinim içeriyorsa, eylem genellikle geçişlidir:
ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK
Eylemin anlamı oluş-varoluş olduğunda, eylem genellikle geçişsizdir:
ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK
EYLEM
Süreklilik Kipi Geçmiş Zaman
Ulaçla başlayıp imasu geçmiş zaman biçiminde çekimlenir.
Olumsuz için de ulaca ek olarak olumsuz geçmiş zaman ifade eden imasen deshita eklenir.
Olumlu Olumsuz
ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK
EYLEM
Süreklilik Kipi Geçmiş Zaman
Eylemin anlamı devinim içeriyorsa, eylem genellikle geçişlidir:
ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK
Eylemin anlamı oluş-varoluş olduğunda, eylem genellikle geçişsizdir:
ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK
Eylem - Kipler
• Gereklilik kipi (darō, deshō / -ō, -yō / -mashō)
• Buyrum kipi (ünsüz kök için +e / ünlü kök için +ro / olumsuz için +na)
• Koşul kipi (-eba / -tara / nara, to)
• Yeterlilik kipi (-eru, -emasu / -rareru, -raremasu)
• Edilgen çatı
• Ettirgen çatı
• Alma – verme eylemleri
Eylemlerin kibar biçimleri
sözlük biçimi kibar biçim kaba biçim ÖRNEK
ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK
