• Sonuç bulunamadı

7. SÖZCÜK DAĞARCIĞI. 7. SÖZCÜK DAĞARCIĞI (Sözel) Ölçülen Beceriler:

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "7. SÖZCÜK DAĞARCIĞI. 7. SÖZCÜK DAĞARCIĞI (Sözel) Ölçülen Beceriler:"

Copied!
27
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

7. SÖZCÜK DAĞARCIĞI

Ölçülen Beceriler:

Düşünce zenginliği, uzun süreli bellek, kavram bilgisi, dili kullanma- anlama, sözel ifade kalitesi ve zenginliği, kelime bilgisi gibi sözel öğrenme birikimini ölçer.

Geçmişte çocuğun yetişme özeni, eğitim ve kültür fırsatları önemlidir.

Yapısı:

34 tane kelime vardır. Her kelimenin ne anlama geldiğini anlatması beklenmektedir.

7. SÖZCÜK DAĞARCIĞI (Sözel)

(2)

Yönerge

:“Sana bazı kelimeler söyleyeceğim, dikkatle dinle ve bana her kelimenin anlamını söyle.”

Diğer kelimeler içinNedir? Ne anlama gelir? Ne demektir?

İfadelerini kullanın.

İhtiyaç halinde

“bana kelimelerle …… nın ne olduğunu söyle”

“……. başka ne anlama gelir?”

“Dikkatle dinle …….. ne anlama gelir?”deyin.

7. SÖZCÜK DAĞARCIĞI (Sözel)

Uygulama Kuralları

Başlama:

6-7 yaş 1. madde

8-10 yaş 4. madde

11-13 yaş 6. madde

14-16 yaş 8. madde

Başlama noktası itibariyle ilk iki maddeden tam puan alamazsa geriye doğru sorulur, üst üste iki maddeden tam puan alınınca öncekiler sorulmaz, tam puan verilir ve ileri maddelere devam edilir.

Çocuk 1. maddeden tam puan alamazsa “Kalem yazmak için kullanılır”deyin. (Yrd)

Testi Bırakma:Arka arkaya 5 başarısızlık olunca alt test bırakılır sonraki alt test ile devam edilir.

7. SÖZCÜK DAĞARCIĞI (Sözel)

Puanlama:(2-1-0) şeklinde puanlanır. Yanlış cevaplar puan almazken, cevabın niteliği puanı belirler. İfade tarzına bakmaksızın anlaşılır bir tanım puan alır.

WISC-R

(3)

WISC-R

(4)
(5)

UYGULAMA

ZAMANI

(6)

UYGULAMA ÖRNEKLERİ

VE PUANLAMASI

1

21

Harf- ses- kelime- cümle oyunları oynamak; süre tutarak belirli varlıkları, isimleri, nesneleri saydırmak, yazdırmak

Belirlenen bir konu hakkında hayali programcılık, sunuculuk, spikerlik vb.

yaptırmak; bunları kaydedip izlettirmek, dinlettirmek, düşüncelerini almak.

Tanımlanan nesneyi buldurma: mümkün olduğu kadar fazla özellik saymalıdır.

Hikaye tamamlama çalışması: Yarım bırakılmış öyküler okunur ve bu yarım kalan öykünün sözel olarak tamamlanması istenir. Hikayede geçen yeni kelimeler araştırılır, not edilir, günlük hayatta kullanılır.

Kelime sayma çalışması. Bir dakika süre tutulur ve bu süre içinde aklına gelen her türlü kelimeyi söylemesi istenir. Kelime sayısı kaydedilir. Sonraki günlerde de yapılan aynı çalışma sonucunda elde edilen sonuçlarla kıyaslanır.

WISC-R

Sözcük Dağarcığı alt testinin ölçtüğü beceri alanlarını desteklemek için yapılabilecek çalışma örnekleri:

REÇETE DEĞİLDİR

8. PARÇA BİRLEŞTİRME

(7)

Ölçülen Beceriler:

Görsel-hareki koordinasyon, görsel organizasyonu anlama, parça- bütün ilişkilerini kavrama, görsel bütünlük algısı, görsel- motor algı gibi becerileri ölçer. Dikkat, motivasyon, sezgi, planlama, hız ve doğru çalışmak önemlidir.

Yapısı:Biri örnek madde (Elma) olmak üzere 5 tane parça birleştirme çalışması vardır (Kız, At, Araba, Yüz) . Her biri ayrı kutularda bulunur.

Çocuktan önüne karışık olarak dizilen parçaları birleştirerek bütüne ulaşması/yapbozu tamamlaması beklenir.

Sürelidir ve kronometre kullanılır.

8. PARÇA BİRLEŞTİRME (Performans)

ÖRNEK

1. KIZ

2. AT

3. ARABA

4.YÜZ

(8)

PARÇA DİZİM KARTI

Yönerge: Uygulama kitabındaki yönergenin dışına çıkılmaz. Örnek ile başlanır ve bütün şekiller sıra ile yaptırılır. Dizim kartına uygun şekilde dizilir ve sonrasında çocuk dizilmiş olan parçalara bakarken yönerge verilir.

ÖRNEK MADDE- ELMA: «Eğer bu parçalar doğru bir şekilde birleştirilirse ortaya bir elma çıkar. Nasıl yaptığıma bak.»

1. KIZ: «Eğer bu parçaları doğru bir şekilde birleştirirsen ortaya bir kız çocuğu çıkar. Haydi başla ve bunları birleştir. Bitirince bana haber ver.»

2. AT:«Bu parçalar birleşince ortaya at çıkar. Elinden geldiği kadar çabuk bu parçaları birleştir.»

3. ARABA: «Bunları elinden geldiği kadar çabuk birleştir.»

4. YÜZ: «Bunları elinden geldiği kadar çabuk birleştir.»

8. PARÇA BİRLEŞTİRME (Performans)

Uygulama Kuralları:

Örnek maddeyi sadece uygulayıcı yapar ve çocuk takip eder. 10 sn kadar bakmasına izin verilir.

Yönerge ifadesi biter bitmez süre tutmaya başlanır.

“KIZ” maddesini hatalı yaparsa doğrusu gösterilir. Bu kural sadece KIZ için geçerlidir.

“İşte bak böyle oluyor”denir.

Çocuk herhangi bir parçanın arka yüzünü çevirmişse hemen düzeltilir.

Her maddenin kendi süresi vardır. Bu süre takip edilir. Süre bitince yaptığı kadarı puanlanır.

8. PARÇA BİRLEŞTİRME (Performans)

(9)

Parçaların yerleştirilme şeklini gösteren dizim kartı kullanılarak her uygulamada standart şekilde dizim yapılır.

Uygulayıcı parçaları çocuğun önüne yerleştirirken çocuk görmemelidir. Bunun için dizim kartı kullanılır. Dizim kartındaki çizimler gösterilmez.

8. PARÇA BİRLEŞTİRME (Performans)

Puanlama

:

Zaman ödülleri vardır ve şeklin tam olarak yapılması halinde bu ödül puanları verilir.

Tam olarak yapılmayan şekillerde, birleştirdiği nokta sayısınca puan verilir.

Kız ve At için her birleşim noktası 1 puandır. Araba ve Yüz için yarım puandır. Toplam puanın buçuklu olması halinde bir üst puana tamamlanır.

8. PARÇA BİRLEŞTİRME (Performans)

(10)

ÖRNEK

1. KIZ

2. AT

3. ARABA

4.YÜZ

UYGULAMA ZAMANI

12

(11)

Yaşa uygun yapbozlar ve tangramlar kullanılabilir. Parçalı olarak satılan materyaller (ahşap malzemeler, küçük ev eşyaları vb.) temin edilerek birleştirme çalışmaları yapılabilir. Bu çalışmalarda yeni ve farklı şeyler ortaya çıkartarak üretici olması konusunda teşvik etmek faydalı olacaktır.

Bütün olan bir materyal parçalarına ayrılarak çocuktan bütünü oluşturması istenebilir (çocuk bütünün ne olduğunu bilmemeli ve kendisi parçalar arasında ilişki kurarak bütüne ulaşmalı).

Etrafta bulunan varlıkların parçaları hakkında konuşun, hangi parçalardan oluştuğunu, yapım aşamalarını vs konuşun.

Yine bu amaçla dikkat, konsantrasyon ve düşünme becerilerini geliştirecek eğitim setleri tercih edilebilir.

WISC-R

Parça Birleştirme alt testinin ölçtüğü beceri alanlarını desteklemek için yapılabilecek çalışma örnekleri:

REÇETE DEĞİLDİR

9. YARGILAMA

Ölçülen Beceriler:

Sosyal yargılama, sosyal çevreye ilgi, problem çözme, sosyal beklentilerin farkında olma, sosyal durumlardaki akıl yürütme, akla ve gerçeğe uygun davranma, doğru seçimi yapabilme, duygusal ve mantıksal olgunluk, sosyal anlayış ve muhakeme gibi becerileri ölçer.

«Niçin» sorusunu cevaplayabilmek, düşüncelerini kelimelere dökmek, kültürel deneyim ve sosyal kurallarla ilgili bilgileri bilmek önemlidir.

Yapısı:17 adet sözel yargılama sorusu vardır.« Ne yapman gerekir?

Niçin gerek vardır?»şeklinde sorulardır. Bazı sorularda cevabın daha zengin olması beklenir.

WISC-R

9. YARGILAMA (Sözel)

(12)

Uygulama Kuralları:

Başlama:Bütün çocuklar için birinci maddeden başlanır.

Testi Bırakma:Arka arkaya 4 başarısızlık olunca bırakılır.

Yönerge:

Her soru yavaş şekilde okunarak sormaya başlanır.

Çocuk tereddüt ederse «evet», «devam et» gibi sözlerle cesaretlendirilir.

Cevabı açık değilse«biraz daha anlat», «ne demek istediğini açıkla»sözleriyle cevabı netleştirmesi sağlanır.

WISC-R

9. YARGILAMA (Sözel)

Uygulama Kuralları:

Sorular vurgulama yapmadan, kısaltmadan, eklemeler de yapmadan aynen okunarak sorulur.

Soruyu anlayamazsa uygulayıcı soruyu değiştirmeden ve kısaltmadan tekrar edebilir.

10-15 sn cevap vermeden beklerse soru tekrarı uygundur.

Yalnız 1. maddede yardım edilir. (1 puanlık cevap verince tam puanlık cevap söylenir.)

Bazı maddelerde iki doğru cevap birden vermesi gerekir (*’lı olanlar). Bu durumda ikinci cevabı çocuk söylemezse uygun şekilde istenir. Her madde için bir kez ikinci cevap istenebilir.

Başka bir sebep/neden daha söyle

İkinci bir sebep söyle vb.

WISC-R

9. YARGILAMA (Sözel)

(13)

Puanlama :

Her madde (2-1-0) olarak puanlanır. Bu şekilde her maddeden elde ettiği puanlar toplanarak Yargılama alt testinin ham puanı elde edilir.

2 gerekçe/neden istenen sorularda 2 puan alabilmesi için cevabın uygulama kitabında yer alan en az iki farklı fikri içeren cevap olması gerekir. Aynı fikri içeren birden fazla cevabın puanı 1 dir.

Uygulayıcı puanlarken genel ölçütleri ve örnek cevapları kullanır. Çocuğun cevabı bunların dışında olursa kendi yargısını kullanmalıdır.

WISC-R

9. YARGILAMA (Sözel)

(14)
(15)

UYGULAMA ZAMANI

UYGULAMA ÖRNEKLERİ

VE PUANLAMASI

İnsanlar, insan ilişkileri, aile yaşamı, aile üyelerinin görev ve sorumlulukları, toplumda yaşanan olumlu ve olumsuz olaylar, insanların yaşadıkları sorunlar, bu sorunların nedenleri ve bunlarla nasıl baş edileceği gibi konularda bilgi vermek, çocuğu dinlemek, birlikte araştırmak, tartışmak, değerlendirmek

Belirli sosyal problem örnekleri (yardıma muhtaç aileler, sürekli gürültü yapan komşular vb.) vererek bunu nasıl çözebileceği hakkında fikir yürütmesini istemek,

Kültürel adetlerden olay-hikaye örnekleri vererek (misafirperverlik, hayırseverlik gibi) bu sosyal ve kültürel durumun gerekçesini, neden ve niçinini sormak, ipuçları vererek bulmasını kolaylaştırmak,

Başkalarının problemlerine duyarlı olma gibi konular ile sosyal ve toplumsal kurallar hakkında konuşmak ve bunlara «neden, niçin» soruları üzerinden cevaplar aramak gibi çalışmalar ile yargılama becerisinin gelişimine destek olunabilir.

WISC-R

Yargılama alt testinin ölçtüğü beceri alanlarını desteklemek için yapılabilecek çalışma örnekleri:

REÇETE DEĞİLDİR

(16)

10. ŞİFRE

Ölçülen Beceriler:

Psikomotor hız, el-göz koordinasyonu, kısa süreli görsel bellek, taklitle görsel motor konsantrasyon, zamana karşı hızla kopya edebilme, dikkati sürdürme gibi becerileri ölçer.

Yeni görevi öğrenme yeteneği, kendine güven ve uzun süreli çabayı gerektirir.

10. ŞİFRE (Performans)

(17)

Yapısı

:

Yarı tanınır sembollerin uygun yerlere çizilmesi esasına dayanır.

Çocuk ne yapacağını öğrenir ve kendi başına çalışır. Yaşa göre oluşturulmuş iki formu vardır:

ŞİFRE A (7,8 den küçükler)/ŞİFRE B (7,8 ve üzeri olanlar)

Solak olan çocuklar ile görme sorunları olanların başarısı düşük bulunmuştur. Okuma-yazma deneyimi olanların yüksektir.

Dikkat dağınıklıklarında Aritmetik, Şifre ve Sayı Dizisi verilerine özellikle bakılır. ÖÖG için de puanlar düşüktür.

Materyal:Kronometre, kuru kırmızı kalem (silgisiz)

10. ŞİFRE (Performans)

(18)

10. ŞİFRE (Performans)

YÖNERGE:Yönerge ifadeleri A ve B formları için ayrı ayrı uygulama kitabında yer almaktadır. Bunun dışına çıkılmaz.

Uygulama Kuralları

Çizimler kuru kırmızı kalem ile yaptırılır. Silmesine izin verilmez (vakit sınırlı)

Öncelikle örnek uygulama kısmı yönergeye uygun şekilde çocukla birlikte yapılır.

120 saniye (2 dk.) süre verilir. Bu süreye çok dikkat edilir. Süre başladıktan sonra konuşulmaz, erken bitirse bile süre birebir kaydedilir.

Bir şekli atlarsa ya da hep aynı şekilleri yaparsa:“Sırayla yap, hiç atlama”, “Hemen bunu yap”denir.

Gerekirse“ben dur deyinceye kadar devam et”denir.

10. ŞİFRE (Performans)

Puanlama:

Doğru çizilen her şekil 1 puandır. Örnek şekiller puanlamaya kesinlikle dahil edilmez.

Puanlamada estetik önemli değildir.

Süresinden önce TAMAMINI doğru yapmışsa Şifre A için zaman ödülleri verilir. Bunun için sürenin tam olarak kaydedilmesi önemlidir.

10. ŞİFRE (Performans)

(19)

UYGULAMA ZAMANI

Çizim pratiğini güçlendirecek egzersizler, çizgi çalışmaları vb yapmak

Zamana karşı yarışabileceği görevler verip motor beceri çalışmaları yaptırmak,

Belirli semboller için anlamlar oluşturarak şifreler hazırlayıp zaman sınırı içinde çözmesini beklemek ve sembollerin karşılığı olan çizimleri de yapmasını istemek, (mesela 1 yerine K, 2 yerine E

… şeklinde anlamlı kelime oluşturmak)

Şifre alt testinin ölçtüğü beceri alanlarını desteklemek için yapılabilecek çalışma örnekleri:

REÇETE DEĞİLDİR

(20)

11. SAYI DİZİSİ

(YEDEK TEST)

Ölçülen Beceriler:

Sözlü işitsel uyaranları anımsama, anlık işitsel bellek, işitsel dikkat, sıralama, işitsel öğrenme, işitsel uyaranlara konsantrasyon, görsel zihinsel imgeler oluşturabilme gibi becerileri ölçer.

DEHB ve ÖÖG durumunda puanlar düşer. Dikkati yoğunlaştırmak, strese dayanıklı olmak önemlidir.

Yapısı

:

Sayı dizileri çoğalarak devam eder. İki bölümden oluşur ve bunların her ikisi de sırayla uygulanır.

1. Düz Sayı Dizisi 2. Ters Sayı Dizisi

11. SAYI DİZİSİ (Sözel- YEDEK)

(21)

11. SAYI DİZİSİ (Sözel- YEDEK)

Uygulama Kuralları:

Bu alt test yalnızca Sözel bölümün yedeği olarak kullanılabilir.

Başlama:Tüm çocuklar için için birinci maddeden başlanır ve önce düz sonra ters sayı dizileri sırayla verilir. Düz sayı dizilerinden hiç puan alamamışsa bile ters sayı dizileri de verilir.

Testi Bırakma: Herhangi bir grubun iki denemesinde de başarısız olunca bırakılır. Ters SD verilir ve aynı şartlarda bırakılır.

Sayılar saniyede bir tane olacak şekilde ve monoton bir tonda söylenmelidir. Vurgu yapılmaz.

Ters sayı dizisindeki örnekler haricinde hiç yardım edilmez.

Yönerge:

Düz Sayı Dizisi:« Bazı sayılar söyleyeceğim, beni dikkatle dinle ve ben bitirince söylediklerimi aynen tekrar et.»

Ters Sayı Dizisi:«Şimdi sana bazı sayılar daha söyleyeceğim. Fakat bu sefer ben bitirdiğim zaman senin onları sondan başa doğru tekrar etmeni istiyorum. Örneğin eğer ben 9-2-7 dersem sen ne diyeceksin?

Cevap verirse «doğru» deyin 1. madde ile devam edin.

Cevap veremezse «Hayır 7-2-9 demelisin. Şimdi bu sayıları dene, unutma tersinden söyleyeceksin. 5-6-3» bunun cevabında başarılı olsa da olmasa da ilk maddeye geçilir.

11. SAYI DİZİSİ (Sözel- YEDEK)

Puanlama:

Her bir sayı dizisi 1 puandır. Düz ve ters doğru tekrarların toplamı SD puanını oluşturur.

(22)

Verilen sayı- rakam dizilerini düzden ve tersten tekrarlama çalışmaları kolaydan zora doğru yapmak,

Verilen kelime- cümle tekrarları çalışmaları kolaydan zora doğru yapmak,

Gürültülü ortamlarda ya da çok çeşitli sesler eşliğinde yönerge verme ve bunu anlamasını, takip etmesini isteme, hangi sesleri duyduğu hakkında konuşma

Verilen seslerin neye ait olduğunu bulma çalışmaları Sayı Dizisi alt testinin ölçtüğü beceri alanlarını desteklemek için yapılabilecek çalışma örnekleri:

REÇETE DEĞİLDİR

12. LAB İRENTLER

(YEDEK TEST)

Ölçülen Beceriler:

İleriyi görme, sezgisel düşünme, planlama, dürtü kontrolü, dikkat ve görsel- motor koordinasyonu, algısal organizasyon

Hızlı çalışma yeteneği, iç disiplin, dürtü kontrolü başarıda önemlidir.

Yapısı:

1 tanesi örnek olmak üzere toplamda 10 tane labirent vardır.

Kolaydan zora doğru sıralanmışlardır. Başlama noktası yaşa göre değişir.

Ortada bulunan insan figürünün dışarıya çıkış yolunu bulması beklenir.

Sürelidir ve kronometre kullanılır.

12.LABİRENTLER (Performans- YEDEK)

(23)

12.LABİRENTLER (Performans- YEDEK)

Uygulama Kuralları:

Bu alt test yalnızca Performans bölümün yedeği olarak kullanılabilir.

Kronometre ve silgisiz kuru kırmızı kalem kullanılır.

Başlama:

6-7 yaş örnek madde (uygulayıcı tarafından verilir)

8-16 yaş 4. madde

Buradan başlandığı zaman tam puan almışsa (3 puan), ilk 3 maddeden de tam puan almış olur ve 5. labirent ile devam edilir.

Hiç puan alamazsa örnek maddeden başlanır.

1 ya da 2 puan almışsa örnek madde verilmez, ilk 3 madde verilir.

12.LABİRENTLER (Performans- YEDEK)

(24)

Uygulama Kuralları:

1. ve 2. labirentte çocuk başarısız olursa ve hiç puan alamazsa doğru yol gösterilir.

Çocuk kalemi kaldırmadan çizim yapmalıdır. (“Unutma kaleminin ucu kağıdın üzerinde olmalıdır.”)denir.

Süre sınırları formda belirtildiği gibidir.(30-45-60-120 ve 150 sn).

Süresi içerisinde tamamlanmayan labirent başarısız sayılır.

Testi Bırakma:

Arka arkaya 2 labirentte başarısızlık olursa test bırakılır.

Yönerge:Uygulama kitabında, her labirent için ayrı ayrı yönerge ifadesi yer almaktadır.

12.LABİRENTLER (Performans- YEDEK)

UYARILAR! Çocuk çizimlerini yaparken bir sonraki çizimlerinde aynı hataya düşmemesi için uyarı ifadeleri vardır. Bu uyarılar ihtiyaç halinde test boyunca sadece bir kez kullanılabilir.

1. “Bu duvarın dışına çıkmana izin yok”

2. “Hadi durma açık yolu bulana kadar aramaya devam et”

3. “Buradan gitmeye devam et ve doğru yolu bulmaya çalış”

4. “Buradan başlamalısın”

5. “Yolun sonuna kadar gitmelisin”

6. “Buradan başlamalısın”

12.LABİRENTLER (Performans- YEDEK)

Puanlama: Hata sayısına göre puanlama yapılır. Hata yaptıkça yani çıkmaz yola saptıkça puan düşer. Puanlama form üzerinde tutulan performans kaydı üzerinden yapılır.

(25)
(26)

UYGULAMA ZAMANI

Her çeşit labirent oyunu ve oyuncakları tercih edilebilir,

Labirentler oluşturmasını istemek,

Evin krokisini çizdirmek ve market, manav, fırın vb yakındaki yerlere yer vermek, istenilen yerlere nasıl gidileceğini sormak,

Gözünü kapattırıp evinden bildiği bir yere giderken nasıl bir yol izleyeceğini anlattırmak,

Bir sayfaya serpiştirilmiş sayılar yazmak ve bunları sırayla ve kalemle çizerek birleştirmesini istemek, bu çalışmayı harflerle de yapmak

Labirentler alt testinin ölçtüğü beceri alanlarını desteklemek için yapılabilecek çalışma örnekleri:

REÇETE DEĞİLDİR

(27)

YEDEK TESTLER İÇİN UYARI

(SAYI DİZİSİ-LABİRENTLER)

Yedek testler asıl testlerden birinin bozulması ya da hesaplanamaması halinde uygulanır. Hiçbir zaman başarılamamış bir testin yerine geçmez.

Zaman tutulması gerekirken unutulması, çocuğun bir özrü, ortamdan ya da uygulayıcıdan kaynaklanan sebepler olabilir.

Yedek testler yalnızca kendi alanları için kullanılabilir.

Mesela Sayı Dizisi alt testi performans alanın yedeği olarak kullanılamaz.

Referanslar

Benzer Belgeler

[r]

Şöyle ki belirli bir özne, dış dünyadaki nesneleri onların temsilcisi olarak varolan ideler aracılığıyla bilir.. Öznenin anlama yetisi bir nesneyi niteliği,

(Verilen tablo genel bir sınıflandırma olup kısa ve anlaşılır bir şekilde açıklama yapma amaçlıdır. Alt başlıklar kendi bünyesinde daha detaylı olup farklı

Macarca’daki képző ek türü isimlere ya da fiillere gelerek yeni sözcükler üretmeye yarayan türetme ekleridir.. Türetme ekleri fiilden sözcük türetme ve

• -val,-vel eki ünsüzle biten bir kelimeye geliyorsa kendisinden önceki sessize, ünsüze dönüşür:. •

ETKİLENEN (patient) – Yüklem tarafından anlatılan işe maruz kalan, bu işten etkilenen işten etkilenen.. (Bir etkiyle değişim, ya da

İşte sözcüklere ilişkin bu tür anlamlar, sözcüğün bütün kullanıcılar tarafından bilinen anlamsal özellikleri olarak adlandırılmaktadır Bütün içerik sözcükleri ve

Genel adlar kendi içinde sayılabilen, sayılamayan, soyut ve somut adlar olarak ulamlanır.. İngilizce aşağıdaki ekler ad yapmak için