• Sonuç bulunamadı

Prof. Dr. Aytolan Y ld m stanbul Üniversitesi Hem irelik Fakültesi.Ü Hastaneleri Hem irelik Direktörü THD stanbul ubesi Ba kan

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Prof. Dr. Aytolan Y ld m stanbul Üniversitesi Hem irelik Fakültesi.Ü Hastaneleri Hem irelik Direktörü THD stanbul ubesi Ba kan"

Copied!
56
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

SA LIK POL KALARI HEM REL K VE

Prof. Dr. Aytolan Y ld m

stanbul Üniversitesi Hem irelik Fakültesi .Ü Hastaneleri Hem irelik Direktörü

THD stanbul ubesi Ba kan

**ASG taraf ndan 12 May s 2011 Hem irelik Haftas Etkinlikleri Kapsam nda Düzenlenen Konferansta sunulmu tur.

(2)

MESLEK VE S STEM

(3)

YÖNET M M

ARA TIRMA ÖRGÜTLENME EKONOM K

ÇEVRE

YASAL ÇEVRE

HUK

UKSAL ÇEVRE

TEK

NOLOJ K

ÇEVRE TOPLUMSAL

ÇEVRE ULUSLA

R ARA SI KARARLAR

UYGULAMA

(4)

SA LI I TANILAMA BOYUTU

(5)

SA LIK STEM

NETSEL BOYUT POL K BOYUT

L MSEL BO

YUT

(6)

Politika 1 (Kamu) Politika 2 (Piyasa) Toplumsal bir olgu

Temel insan hakk Devletin

sorumlulu unda Hizmetlerden

yararlanmada e itli i Sosyal dayan man n ürünü

Bireysel bir olgudur Piyasan n arz ve

talep Kurallar na göre.

rsatlar oran nda yaralanma

Ticari (kar) arac olarak ele al r.

Politika Çe itleri

(7)

Sa k Politikalar

Koruyucu anlay Tedavi edici anlay Sa geli tirme

hastal klar önleme Ucuz ve kolay

lgi:Sa lam bireye Hizmet: Ekip a rl kl Yer: k rsal alan /ev ziyaretleri

Hem ire ve ebelerin otonom görev alan

Hasta olduktan sonra tedavi etme

Pahal ve güç

lgi; Hasta bireyin hasta organ

Hizmet: Hekim a rl kl Kentsel alan/ hastane ve sa k kurulu lar

Hem irelerin beceri ye dayal ba ml alan

(8)

SA LI A YÖN VEREN ULUSLAR ARASI KARARLAR

(9)

Alma-Ata 1978

1. Uluslararas Sa Geli tirme

Konferans , Ottawa Konferans 1986 Avrupa Hem irelik Konferans Viyana 1988 Münih Deklerasyonu 2000

Sa n Sosyal Belirleyicileri Komisyonu

(DSÖ) 2008

(10)

Ottawa Konferans (1. Uluslararas

Sa Geli tirme Konferans , 198 6)

Bar , Bar nma, Gelir, G da Hakkaniyet ( equity ) itim

Sosyal adalet( social justice ) Süreklili i olan kaynaklar

Stabil bir ekosistem

(11)

7. Küresel Sa Geli tirme Konferans Nairobi 2009

Toplumun güçlendirilmesi, Sa k okur-yazarl ve sa geli tirme,

Sa geli tiren sa k sistemleri, Sa kta hakkaniyet için harekete geçme,

Sa geli tirme için kapasite

olu turma konular na vurgu yap lm r.

(12)

HEM REL KLE LG

ULUSLAR ARASI KARARLAR

(13)

Avrupa Hem irelik Konferans (1988

)

nsanlar n sa k düzeylerinde süregelen e itsizlikler;

Politik, sosyal, ekonomik ve mesleki

olarak kabul edilemez ve bu konu bütün hem ireleri ilgilendirir.

Bu durumda ülkeler hem irelik rollerini, itim ve uygulamalar gözden

geçirmelidir.

(14)

Sa k hizmetlerinin tüm boyutlar nda planlama ve yönetiminde karar verme sürecine kat lmal ,

Birey aile ve toplumu kendi sa klar n geli iminde sorumluluk almak üzere

yetkilendirilmesinde daha fazla rol oynamal ,

Sa k hizmeti ile ilgili davran lar n istenen ve istenmeyen sonuçlar n

de erleri ve maliyetleri konusunda aç k ve do ru bilgi sa layacak rolleri

geli tirmeli,

(15)

Münih Deklerasyonu

15-17 Haziran 2000

(16)

Her düzeyde sa k politikalar n geli tirilmesi ve uygulanmas ile ilgili karar mekanizmalar na hem irelik ve ebelik meslek üyelerinin katk

sa lamak,

Cinsiyet statü ve t bbi hakimiyetle ilgili engeller ve sorunlara çözüm bulunmal ,

Mesleki ilerlemeler için olanak sa lanmal ,

Temel ve sürekli itim iyile tirilmeli,

yükseltilmeli,

(17)

Lisans ve lisans üstü düzeyde

hem ireler ve ebelere hekimlerle bir arada e itim görme olana sa lanmal ,

Mesleki bilgi taban geli tirmek için ara rmalar desteklenmeli,

Aile sa hem ireli i birimleri olu turulmal ve toplum sa

hizmetlerinde hem ire ve ebelerin

rolleri artt lmal .

(18)

Belirlenen stratejiler

Görev tan mlar ve rollerin netle tirilmesi

Gerekli hukuksal düzenlemelerin yap lmas ,

Hem ire ve ebelerin ba ms z ve

birbirine ba rolleri kapsam içinde faaliyetlerinin etkili bir ekilde

sürdürmelerinin sa lanmas

Meslek liderlerinin sorumluluklar

üstlenmeleri.

(19)

Uluslar aras Hem irelik Konseyi 2011 Hem irelik Temas

Sa kta aradaki mesafelerin kapat lmas nda ve eri imdeki

itsizli in giderilmesinde

hem ireler etkin görev almal ”

(20)

(DSÖ) “Sa n Sosyal Belirleyicileri Komisyonu

Aç Bir Ku akta Kapatmak”

Raporunda üç eylem ilkesi

(21)

ÖZETLE

Gündelik ya am artlar iyile tirin,

2. Gücün, paran n ve kaynaklar n e itsiz

da önleyin,

3. Sorunu anlay p boyutlar

belirledikten sonra çözüm için yap lan

giri imlerin etkisini ara n, ölçün.

(22)

nsanlar n do du u, büyüdü ü, ya ad , çal ve ya land ortamlarda gündelik ya am ko ullar iyile tirin.

Gücün, paran n ve kaynaklar n e itsiz da n üstesinden gelin. Küresel, ulusal ve yerel ölçekte bu ko ullar n gündelik ya am aç ndan yap sal

yönlendiricileri ile ba edin.

Sorunu ölçün, eylemleri de erlendirin, bilgi temelini geni letin, sa n sosyal belirleyicileri konusunda itilmi bir i gücü olu turun ve sa n sosyal

belirleyicilerine ili kin toplumsal(kamusal)

duyarl k olu turun.

(23)

Di er önerileri

Erken çocukluk döneminde ya am artlar n düzeltilmesi,

Annelerin e itim düzeylerinin

yükseltilmesi, herkese yeterli bar nma imkan ,

temiz su, tuvalet-banyo ve elektrik sa lanmas ,

ehir planlamas na azami gösterilmesi,

temel (birinci basamak)sa k hizmetlerini esas alan e itlikçi ve ücretsiz bir sa k

sisteminin olu turulmas

(24)

TÜRK YE’DE SA LIK POL KALARI

VE HEM REL K

(25)

Türkiye’de Sa k Politikalar

224 Say Sa k Hizmetlerinin Sosyalle tirilmesi Kanunu (1961 )

Sa k Reformu çal malar (1990)

Sa kta Dönü üm (2002)

(26)

1 9 8 7

1 9 9 3

2 0 0 4

Sa k Hizmetleri Temel

Kanunu 1

9 8 9 DPT Sa k Sektörü Master Plan

1 9 9 2

I. II. Ulusal Sa k

Kongreleri

1 9 9 4 Sa k

reformu yasa taslaklar n haz rlanmas

1 9 9 5

1 9 9 9 Erken genel seçimler

nedeniyle sürecin aksamas

2 0 0 2

2 0 0 5 Sa kta

Dönü üm Program

Aile hekimli i yasas n kabulü

GSS tasar n Meclise

gönderilmesi

1 9 9 4

2 0 0 4 1

9 9 8 1

9 9 1

II. Sa k Projesi I. Sa k

Projesi

Ki isel sa k sigortas n meclise sunulmas

SSK ve Kamu hastanelerinin SB’na devri

Bakar C, Akgün S (2005) Türkiye'de Sa k Reformlar ; Sonu gelmeyen hikaye

26

(27)

Türkiye de reform

1982 anayasas

Sa k hizmetinin özel kurumlardan al nabilece i

1987 Sa k Hizmetleri Temel Kanunu

• SB görevi planlama,

standart geli tirme, denetleme

27

(28)

Temel Reform Alanlar

Hizmet sunumunda reform–Birinci basamakta aile hekimli i–

Sa k i letmeleri

Hizmet finansman nda reform

28

(29)

SA LIKTA DÖNÜ ÜM LE HEK ML

ZLE MEL STA

PERFOR

MANS

GSS

KAMU HASTANE RL KLER ZMET SATI

N ALMA

(30)

Hizmet sunumunda reform:Birinci basamak

rsal alanda sa k evi ve ocaklar , kentlerde aile hekimleri

Herkes bir aile hekimine kay tl olacak Aile hekimlerine listelerindeki hasta say na göre ödeme yap lacak

kinci ve üçüncü basamak sa k

hizmetleri aile hekiminin sevkinden sonra kullan lacak

30

(31)

Hizmet sunumunda reform:Sa k letmeleri

Gelirleri ile giderlerini kar layabilen Verimlilik ve etkililik ilkelerine göre yönetilen

Personelini sözle meli olarak istihdam

edenFiyatlar pazarl kla belirleyip hizmet ve kalite yar na giren

dari ve mali aç dan özerk

Kamu tüzel ki ili ine sahip i letmeler

31

(32)

Sa kta dönü üm program n sonucunda

Hastaneler i letmeye ,sa k ticarete dönü ecek, Prim, katk pay , temel teminat paketi gibi

uygulamalarla sa k hizmetinden yararlanan nüfus giderek azalacak

Desteksiz kalan kamu hastaneleri birer birer kapanacak

Sa k çal anlar ucuz i gücüne dönü ecek Sa k “al veri ine” dönü ecek!

itici-e itilen ili kisini patron-emekçi ili kisine,

32

(33)

Hem ire aç ndan

Güvensiz istihdam Dü ük ücret

Fazla çal ma sizlik

Yetersiz otonomi

Rol kayb ve karma as Mesleki erozyon

(34)

HEM REL KLE LG

YASAL DÜZENLEMELER

(35)

2007 Y ndan itibaren ..

6283 Say Hem irelik Kanunu

(24.02.1954) 5635 Say Hem irelik Kanunu ( De iklik Ta.25.04.2007)

Hem irelik Yönetmeli i (10.Mart.2010) Hem irelik Yönetmeli i (19. Nisan.2011)

stanbul Üniversitesi Hem irelik Fakültesi ( 28. Nisan.2011 )

Sertifika Yönetmeli i

(36)

Hem irelik Kanunu (2007 )

Meslek Tan

Meslek Üyesi tan (E itim, Cinsiyet, Ya ) Meslek Alan Tan (Görev,

yetki,sorumluluk)

Meslek Alan Yönetimi( lisansl &y.lisansl

rüçhan hakk )

(37)

Hem irelik Yönetmeli i

(8.Mart.2010)

Mesle in Kapsam

Hem ire, Uzman Hem ire, Yetki Belgeli Hem ire Görevleri

Sorumlu Hem ire, Ba hem ire görev

tan mlar

(38)

19. Nisan.2011 Hem irelik Yönetmeli i ( Ekler)

Uzman Hem irenin görevlerine ek maddeler

Birimlere Özgü Görev Yetki ve Sorumluluklar

Hem irelik Giri imleri Listesi

(39)

TÜRK YE’DE

HEM REL N GÜNDEM

(40)

Aile Sa Eleman

Aile hekimi ile birlikte ekip anlay içinde ki iye yönelik koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sa k hizmetlerini sunar

görevinin gerektirdi i hizmetler ile ilgili sa k kay t ve istatistiklerini tutmak

Ki ilerin ya amsal bulgular ölçer ve kaydeder

Aile hekiminin gözetiminde, talimat verilen ilaçlar uygular,

Yara bak m hizmetlerini yürütür,

(41)

bbi alet, malzeme ve cihazlar n hizmete haz r bulundurulmas sa lar,

Poliklinik hizmetlerine yard mc olur, t bbi sekreter bulunmad hallerde sevk edilen hastalar n sevk edildi i kurumla

koordinasyonunu sa lar,

Gereken tetkikler için numune al r, e itimini ald basit laboratuvar tetkiklerini yapar veya ald numunelerin ilgili laboratuvar taraf ndan teslim al nmas sa lar,

(42)

Gezici ve yerinde sa k hizmetleri, sa

geli tirici ve koruyucu hizmetler ile ana çocuk sa ve aile planlamas hizmetlerini verir,

evde bak m hizmetlerinin verilmesinde aile hekimine yard mc olur,

Bakanl kça belirlenen hizmet içi e itimlere kat r,

Sa k hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak görev, yetki ve sorumluluklar

kapsam nda aile hekiminin verdi i di er görevleri yerine getirir.

(43)

Yönetmelik: Evde Bak m hem iresi

Ev ortam hastan n gereksinimlerine

uygunluk yönünden de erlendirir ( , k,

havaland rma, hijyen, tekstil, zemin, duvarlar vb.).

Gürültü, k, nma, havaland rma gibi çevresel uyaranlar kontrol alt na alarak hastan n uyku ve dinlenmesini sa lar.

(44)

Bireyin günlük ya am aktivitelerinin

kar lanmas , çevre düzenlemesi ve sosyal

gereksinimlerin kar lanmas na yönelik görev alan bak m destek elemanlar n denetimini yapar, gerekti inde ilgililere bildirimde

bulunur.

Birey ve ailenin e itim ve dan manl k ihtiyac n belirlenmesini ve yerine

getirilmesini sa lar. Bireyin öneri, istek ve ikâyetlerini dinler ve de erlendirir ve ilgili birimlere yönlendir

(45)

Ana Çocuk Sa Hem iresi

Sorumlu oldu u bölgedeki toplumun sa k düzeyi ölçütleri, ana-çocuk sa durumu, sosyal, kültürel, ekonomik durumu, ula m

durumu gibi özelliklerine ili kin veri toplar ve de erlendirir.

Sorumlu oldu u ailelere ev ziyaretleri yaparak kapsaml de erlendirme yapar.

Birey ve ailelerin ana-çocuk sa ile ilgili gereksinimleri ve sorunlar , öncelikleri

belirler.

(46)

Birey ve ailelere ili kin tüm kay tlar do ru, eksiksiz ve zaman nda tutar.

Ailedeki hasta ana-çocuklar n konsültasyon için gereksinimlerini belirler ve AÇS-AP

merkezi hekimine sevk eder.

Hizmetlerin süreklili i ve koordinasyonunu sa lamak için di er sa k ekibi üyeleri ile ve kurum içi, kurum d di er hizmet birimleri ile ileti im kurar ve geli tirir.

(47)

Ana ve çocuk ya gruplar ilgilendiren kronik hastal klar n takibini yapar, hekim taraf ndan reçete edilmi i ilaç ve tedavileri uygular.

Merkez bölgesinde ana-çocuk sa

hizmetleri ile ilgili yap lacak ara rmalara kat r.

Hizmet içi e itim programlar na, mesleki

seminer, konferans, gibi etkinliklere kat r.

Hem irelik bak nda gerekli olan asepsi, sterilizasyon, dezenfeksiyon gibi tekniklere uyar ve uyulmas sa lar.

(48)

Aile planlamas hizmetlerini yürütür

Do um öncesi izlem, evde do um ve do um sonras anne ve bebe in izlem hizmetlerini yürütür.

Kad n sa na yönelik tarama (Pap Smear, KKMM ve benzeri) programlar na kat r.

Çocuk izlem hizmetlerini yürütür.

Ba klama hizmetlerini yürütür.

(49)

• Önemli çocukluk hastal klar n (ishal, akut

solunum yolu enfeksiyonlar , ile önlenebilir hastal klar, beslenme bozukluklar na ba

hastal klar, paraziter hastal klar ve çocukluk dönemi bula hastal klar , vb) muayene ve takibini yapar, hekim isteminde yer alan ilaç ve tedavileri uygular.

(50)

Ana ve çocuk ya gruplar ilgilendiren kronik hastal klar n tedavisinde hekim taraf ndan

reçete edilmi ilaç ve tedavileri uygular.

Merkez sorumlu hem iresinin gözetiminde halka, sa n geli tirilmesi, hastal klar n önlenmesi, hastal klar n bak m, tedavi ve rehabilitasyonu amac yla bireysel ve grup sa k e itimini planlar, e itim ortam

haz rlar, uygular ve de erlendirir.

(51)

Cinsel yolla bula an hastal klar n önlenmesinde ve AIDS ile mücadelede e itim ve dan manl k yapar.

Sorumlu üreme ve cinsel dan manl k ve

sorumlu ebeveynlik için e itim ve dan manl k yapar.

Kad n ya am evrelerine göre cinsel

sa k/üreme sa sorunlar belirler,

itim ve dan manl k hizmetlerini yürütür.

(52)

TÜRK YE’DE HEM REL N

GÜNDEM

(53)

Ücret ( Maa ,ek ödemeler,performans) Kamu Hastane Birlikleri Yasas

Aile Sa Eleman

Uzman Hem ire Kadrolar n hdas

Ta eron Üstünden Hem ire Çal rma Lisans Tamamlama E itimi

Çal ma Ko ullar Nöbetler

Meslek Alan na sahip ç kma

(54)

NASIL ÇÖZEB R ???

(55)

Toplumla bulu ma,

Meslek alan na sahip ç kma Yasal haklar kullanma

Yeni f rsatlar yaratma,

Tehditleri f rsatlara dönü türme, ÖRGÜTLENME..ÖRGÜTLENME

,

(56)

Te ekkürler..

aytolany@mynet.com

aytolany@istanbul.edu.tr

Referanslar

Benzer Belgeler

Electrical status epilepticus during slow sleep (ESES or CSWS) including acquired epileptic apha- sia (Landau-Kleffner syndrome).. In: Roger J, Bureau M, Dravet C, Genton P,

HBV afl›s› içeren alt›l› karma afl› yap›ld›¤›nda, primer (birincil) HBV afl›la- mas›ndaki toplam HBV afl› say›s›n›n 4 olaca¤›na dikkat edilmelidir.

Yafl gruplar›n göre ayr›ld›¤›nda, 0- 6 ay için erkeklerde atopik dermatit, k›zlarda seboreik dermatit; 6 ay- 2 yafl grubun- da erkeklerde ve k›zlarda atopik dermatit;

• Primer kutane CD30(+) lenfoproliferatif hastal›klar Primer kutane anaplastik büyük hücreli lenfoma (PKBL) Lenfomatoid papüloz. • Subkutan pannikülit benzeri T hücreli

Koroner arter hastal›klar›nda intravasküler ultrason uygulamas› Utilization of intravascular ultrasound in coronary artery disease.. Necmi Ata,

Obstrüktif uyku apne sendromunda görülen bafl- l›ca kardiyovasküler komplikasyonlar; hipertansiyon, koroner arter hastal›¤›, aritmiler, sol kalp yetersizli¤i,

i) Proksimal Stenozun fiiddeti; proksimal darl›k az- sa nativ damar ak›m› greft oklüzyonuna neden ola- bilir. j) Greft Yafl›; baypas operasyonundan sonraki ilk y›l içinde

Here, we present 10 neonates who had modified Blalock Taussig shunts between brachiocephalic artery and main pulmonary artery or pulmonary bifurcation, through partial