Ġġ YATIRIM MENKUL DEĞERLER ANONĠM ġĠRKETĠ
VE BAĞLI ORTAKLIKLARI
30 Haziran 2010 Tarihinde Sona Eren Altı Aylık Ara Hesap Dönemine Ait
Finansal Tablolar ve Ġnceleme Raporu
Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali MüĢavirlik Anonim ġirketi
Ġġ YATIRIM MENKUL DEĞERLER ANONĠM ġĠRKETĠ
VE BAĞLI ORTAKLIKLARI
Ġçindekiler Ġnceleme raporu Konsolide bilanço Konsolide gelir tablosu
Konsolide kapsamlı gelir tablosu
ĠĢ Yatırım Menkul Değerler Anonim ġirketi Yönetim Kurulu‟na,
Giriş
ĠĢ Yatırım Menkul Değerler Anonim ġirketi (“ġirket”) ve Bağlı Ortaklıkları‟nın (hep birlikte “Grup”) ekte yer alan 30 Haziran 2010 tarihli konsolide bilançosu, aynı tarihte sona eren altı aylık ara hesap dönemine ait konsolide gelir tablosu, konsolide kapsamlı gelir tablosu, konsolide özsermaye değiĢim tablosu, konsolide nakit akım tablosu ve önemli muhasebe politikalarının özeti ile dipnotları tarafımızca incelenmiĢtir. ġirket yönetiminin sorumluluğu, söz konusu ara dönem konsolide finansal tablolarının Sermaye Piyasası Kurulu‟nca yayımlanan finansal raporlama standartlarına uygun olarak hazırlanması ve dürüst bir Ģekilde sunumudur. Bizim sorumluluğumuz bu ara dönem konsolide finansal tabloların incelenmesine iliĢkin ulaĢılan sonucun açıklanmasıdır. ġirket‟in 30 Haziran 2009 tarihinde sona eren ara hesap dönemine ve 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal tablolarının sırasıyla incelenmesi ve bağımsız denetimi baĢka bir bağımsız denetim Ģirketi tarafından gerçekleĢtirilmiĢtir. Söz konusu bağımsız denetim şirketi, 27 Ağustos 2009 tarihli inceleme raporunda 30 Haziran 2009 tarihli konsolide finansal tabloların Grup’un konsolide finansal pozisyonunu, altı aylık ara hesap dönemine iliĢkin konsolide finansal performansını ve konsolide nakit akımlarını Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartları çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmadığı konusunda herhangi bir hususa rastlanmadığını belirtmiş ve 31 Mart 2010 tarihli bağımsız denetim raporunda, 31 Aralık 2009 tarihli konsolide finansal tablolar üzerine olumlu görüĢ bildirmiĢtir.
İncelemenin kapsamı
İncelememiz Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartları düzenlemelerine uygun olarak yapılmıştır. Ara dönem konsolide finansal tablolarının incelenmesi, ağırlıklı olarak finansal raporlama sürecinden sorumlu kişilerden bilgi toplanması, analitik inceleme ve diğer inceleme tekniklerinin uygulanmasını kapsamaktadır. Bir incelemenin kapsamı Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartları çerçevesinde yapılan bağımsız denetim çalışmasına göre daha dar olduğundan, inceleme, bağımsız denetimde farkında olunması gereken tüm önemli hususları ortaya çıkarabilme konusunda güvence sağlamaz. Dolayısıyla, incelememiz sonucunda bir bağımsız denetim görüşü açıklanmamıştır.
Sonuç
Ġncelememiz sonucunda, iliĢikteki ara dönem konsolide finansal tabloların, ĠĢ Yatırım Menkul Değerler Anonim ġirketi ve Bağlı Ortaklıkları‟nın 30 Haziran 2010 tarihi itibarıyla konsolide finansal pozisyonunu, altı aylık ara hesap dönemine iliĢkin konsolide finansal performansını ve konsolide nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulu‟nca yayımlanan finansal raporlama standartları (Bkz. Not 2) çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmadığı konusunda herhangi bir hususa rastlanılmamıĢtır.
Ġstanbul, Akis Bağımsız Denetim ve
26 Ağustos 2010 Serbest Muhasebeci Mali MüĢavirlik
VARLIKLAR referansları 2010 2009
Dönen Varlıklar 2.445.450.616 2.372.381.287
Nakit ve nakit benzerleri 6 1.509.931.309 1.371.825.099
Finansal yatırımlar 7 423.140.851 380.456.325
Ticari alacaklar 10 484.294.941 576.214.473
Diğer alacaklar 11 25.526.111 36.579.506
Diğer dönen varlıklar 26 2.557.404 7.305.884
Duran Varlıklar 88.907.922 82.138.167
Diğer alacaklar 11 2.026.481 1.966.331
Finansal yatırımlar 7 37.898.850 32.160.569
Özkaynak yöntemiyle değerlenen
yatırımlar 16 37.815.584 37.214.660
Maddi duran varlıklar 18 8.286.726 8.150.043
Maddi olmayan duran varlıklar 19 1.384.030 1.527.344
ErtelenmiĢ vergi varlıkları 35 1.496.251 1.119.220
TOPLAM VARLIKLAR 2.534.358.538 2.454.519.454
Kısa Vadeli Yükümlülükler 2.016.498.872 1.937.221.474
Finansal borçlar 8 1.502.672.686 1.322.793.993
Diğer finansal yükümlülükler 9 2.381.158 2.557.944
Ticari borçlar 10 499.281.735 597.624.644
Diğer borçlar 11 5.657.405 5.434.866
Dönem karı vergi yükümlülüğü 35 407.172 1.434.617
Borç karĢılıkları 22 572.454 529.306
ÇalıĢanlara sağlanan faydalara
iliĢkin karĢılıklar 24 3.649.900 3.527.260
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 26 1.876.362 3.318.844
Uzun Vadeli Yükümlülükler 1.667.286 1.690.178
ÇalıĢanlara sağlanan faydalara
iliĢkin karĢılıklar 24 1.667.286 1.690.178
ÖZKAYNAKLAR 516.192.380 515.607.802
Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 342.786.908 334.180.287
ÖdenmiĢ sermaye 27 200.000.000 119.387.000
Sermaye düzeltme farkları - 16.394
Hisse senedi ihraç primleri - 40.656.600
Değer artıĢ fonları 27 2.067.380 2.909.805
Yabancı para çevrim farkları (157.311) (246.807)
Kardan ayrılan kısıtlanmıĢ
yedekler 27 14.464.448 10.784.730
GeçmiĢ yıllar karları 27 97.182.296 92.174.105
Dönem karı 29.230.095 68.498.460
Ana ortaklık dıĢı paylar 173.405.472 181.427.515
TOPLAM KAYNAKLAR 2.534.358.538 2.454.519.454
Dipnot 30 Haziran 30 Haziran 30 Haziran 30 Haziran
Referansları 2010 2010 2009 2009
SÜRDÜRÜLEN FAALĠYETLER
SatıĢ gelirleri 28 25.558.624.424 13.637.506.608 9.308.014.992 4.559.595.070
SatıĢların maliyeti (-) 28 (25.546.766.820) (13.631.023.255) (9.299.328.053) (4.555.296.555) Esas faaliyetlerden faiz ve vadeli iĢlem
gelirleri, net 28 21.138.253 5.500.804 51.015.284 35.889.353
Hizmet gelirleri, net 28 53.012.597 24.955.466 34.587.978 21.646.053
Esas faaliyetlerden diğer gelirler, net 28 5.371.460 3.380.105 6.745.122 4.711.366
BRÜT KAR 91.379.914 40.319.728 101.035.323 66.545.287
Pazarlama, satıĢ ve dağıtım giderleri (-) 29 - 30 (8.267.102) (4.651.844) (6.800.735) (3.905.373)
Genel yönetim giderleri (-) 29 - 30 (45.208.974) (23.180.460) (37.974.355) (19.436.042)
Diğer faaliyet gelirleri 31 437.193 198.053 383.434 162.888
Diğer faaliyet giderleri (-) 31 (407.549) (213.021) (3.184.537) (2.268.145)
FAALĠYET KARI 37.933.482 12.472.456 53.459.130 41.098.615
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar / (zararlarındaki)
paylar 16 1.380.187 (310.896) 1.097.629 492.474
(Esas faaliyet dıĢı) finansal gelirler 32 10.118.318 3.551.397 12.671.390 3.650.736
(Esas faaliyet dıĢı) finansal giderler (-) 33 (3.509.328) (2.090.978) (2.212.304) (1.117.934)
SÜRDÜRÜLEN FAALĠYETLER
VERGĠ ÖNCESĠ KARI 45.922.659 13.621.979 65.015.845 44.123.891
Sürdürülen faaliyetler vergi gideri (8.017.697) (2.836.572) (6.704.679) (1.999.861)
- Dönem vergi gideri 35 (8.346.693) (3.557.051) (7.042.485) (6.631.052)
- ErtelenmiĢ vergi geliri 35 328.996 720.480 337.806 4.631.191
SÜRDÜRÜLEN FAALĠYETLER
DÖNEM KARI 37.904.962 10.785.408 58.311.166 42.124.030
DÖNEM KARI 37.904.962 10.785.408 58.311.166 42.124.030
Dönem karının dağılımı:
Ana ortaklık dıĢı paylar 8.674.867 119.216 24.291.877 18.132.278
Ana ortaklık payları 29.230.095 10.666.192 34.019.289 23.991.752
37.904.962 10.785.408 58.311.166 42.124.030
Referansları 2010 2010 2009 2009
DÖNEM KARI 37.904.962 10.785.408 58.311.166 42.124.030
Diğer kapsamlı gelir/(gider):
Finansal varlıklar değer artıĢ fonundaki
değiĢim 7 (960.703) (1.079.167) 2.530.159 927.840
Yabancı para çevrim farklarındaki
değiĢim 89.496 186.732 239.227 163.557
Diğer kapsamlı gelir kalemlerinde
iliĢkin vergi gelir / (giderleri) 35 48.035 53.958 (126.508) (46.392)
DĠĞER KAPSAMLI GELĠR
/(GĠDER) (VERGĠ SONRASI) (823.172) (838.477) 2.642.878 1.045.005
TOPLAM KAPSAMLI GELĠR 37.081.790 9.946.931 60.954.044 43.169.035
Toplam kapsamlı gelirin dağılımı:
Ana ortaklık dıĢı paylar 8.604.624 44.289 24.460.462 18.193.156
Ana ortaklık payları 28.477.166 9.902.642 36.493.582 24.975.879
37.081.790 9.946.931 60.954.044 43.169.035
Hisse baĢına kazanç 36 0,2385 0,0829 0,3057 0,2092
sermaye (Not 27)
ihraç primleri
düzeltmesi farkları
fonları (Not 27)
yedekler (Not 27)
farkları (Not 27)
Dönem karı
yıllar
karları Toplam
Ana ortaklık dıĢı paylar
Toplam özkaynak
1 Ocak 2010 bakiyeleri 119.387.000 40.656.600 16.394 2.909.805 10.784.730 (246.807) 68.498.460 92.174.105 334.180.287 181.427.515 515.607.802
Toplam kapsamlı gelir
Dönem karı - - - - - - 29.230.095 - 29.230.095 8.674.867 37.904.962
Satılmaya hazır finansal
varlıklardaki değer artıĢı, net - - - (842.425) - - - - (842.425) (70.243) (912.668)
Yabancı para çevrim farkları - - - - - 89.496 - - 89.496 - 89.496
Kapsamlı gelir toplamı - - - (842.425) - 89.496 29.230.095 - 28.477.166 8.604.624 37.081.790
Özsermayede kaydedilen
ortaklar ile yapılan işlemler
Ortak kontrol altındaki iĢletme birleĢmeleri
(Bağlı ortaklık alım etkisi) - - - - - - - 48.402 48.402 (295.003) (246.601)
GeçmiĢ yıllar karlarına
transfer - - - - - - (68.498.460) 68.498.460 - - -
Sermaye artıĢı 80.613.000 (40.656.600) (16.394) - (1.845.132) - - (38.094.874) - - -
Yedeklere transferler - - - - 5.524.850 - - (5.524.850) - - -
Ödenen temettüler - - - - - - - (19.918.947) (19.918.947) (16.331.664) (36.250.611)
30 Haziran 2010 bakiyeleri 200.000.000 - - 2.067.380 14.464.448 (157.311) 29.230.095 97.182.296 342.786.908 173.405.472 516.192.380
ÖdenmiĢ sermaye (Not 27)
Hisse senedi ihraç primleri
Sermaye düzeltmesi farkları
Değer artıĢ fonları (Not 27)
ayrılan kısıtlanmıĢ yedekler
(Not 27)
para çevrim farkları (Not 27)
Dönem karı
GeçmiĢ yıllar
karları Toplam
Ana ortaklık dıĢı paylar
Toplam özkaynak
1 Ocak 2009 bakiyeleri 119.387.000 40.656.600 16.394 (2.732.493) 7.860.998 (253.595) 44.705.601 63.048.170 272.688.675 137.241.358 409.930.033
Toplam kapsamlı gelir
Dönem karı - - - - - - 34.019.289 - 34.019.289 24.291.877 58.311.166
Satılmaya hazır finansal varlıklardaki
değer artıĢı, net - - - 2.235.066 - - - - 2.235.066 168.585 2.403.651
Yabancı para çevrim farkları - - - - - 239.227 - - 239.227 - 239.227
Kapsamlı gelir toplamı - - - 2.235.066 - 239.227 34.019.289 - 36.493.582 24.460.462 60.954.044
Özsermayede kaydedilen ortaklarla
yapılan işlemler
GeçmiĢ yıllar karlarına transfer - - - - - - (44.705.601) 44.705.601 - - -
Sermaye artıĢı - - - - - - - - - - -
Yedeklere transferler - - - - 2.923.732 - - (2.923.732) - - -
Ödenen temettüler - - - - - - - (12.938.696) (12.938.696) (391.337) (13.330.033)
30 Haziran 2009 bakiyeleri 119.387.000 40.656.600 16.394 (497.427) 10.784.730 (14.368) 34.019.289 91.891.343 296.243.561 161.310.483 457.554.044
Dönem karı 37.904.962 58.311.166
- Gelir vergisi gideri 35 8.017.697 6.704.679
- Finansal borçlar faiz tahakkukları 8 525.766 (90.501)
- Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki faiz tahakkukları 6 (997.095) (677.886)
- Borç karĢılıkları 22 44.119 (58.206)
- Diğer gider tahakkukları 26 1.866.141 143.848
- Maddi duran varlıkların satıĢı karı 31 - (13.250)
- Finansal varlıklar reeskontları 25.595.609 34.272.807
- Vadeli iĢlem (gelir) / gider tahakkukları 186.633 (3.165.149)
- ÇalıĢanlara sağlanan faydalara iliĢkin karĢılıklar (kıdem tazminatı) 24 38.936 294.165
- ÇalıĢanlara sağlanan faydalara iliĢkin karĢılıklar (diğer) 24 122.640 (488.269)
- Temettü gelirleri (3.148.996) (4.886.614)
- Özkaynak yönetimiyle değerlenen yatırımlardan elde edilen gelirler 16 (1.380.187) (1.097.629)
- Maddi duran varlık değer düĢüklüğü 18 - 7.717
- Maddi duran varlıkların amortisman giderleri 18 1.102.407 842.310
- Maddi olmayan duran varlıkların itfa payları 19 306.416 237.649
70.185.048 90.336.837
Finansal varlıklardaki değiĢim (net) (75.165.750) (143.471.033)
Ticari alacaklardaki (artıĢ) / azalıĢ 10 91.919.532 (333.076.944)
Diğer alacaklar ve dönen varlıklardaki (artıĢ) / azalıĢ 17.038.704 (36.631.507)
Ticari borçlardaki artıĢ / (azalıĢ) 10 (98.342.909) 406.819.926
Diğer borçlar ve kısa vadeli yükümlülüklerdeki artıĢ / (azalıĢ) (3.087.055) 1.774.098
2.547.570 (14.248.623)
Ödenen vergiler (10.663.990) (15.006.865)
ÇalıĢanlara sağlanan faydalara iliĢkin ödemeler 24 (61.828) (20.829)
Faaliyetlerde kullanılan net nakit (8.178.248) (29.276.317)
Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımları
ĠĢtiraklerden alınan temettüler 32 2.238.319 700.385
Özkaynak yönetimiyle değerlenen yatırımlardan alınan temettüler 779.263 977.528
Diğer hisse senedi yatırımlarından alınan temettüler 910.677 4.186.229
Maddi duran varlık alımı amacıyla yapılan ödemeler 18 (1.246.976) (1.039.306)
Maddi olmayan duran varlık alımı amacıyla yapılan ödemeler 19 (166.068) (105.235)
Yabancı para çevrim farklarındaki değiĢim 89.496 139.100
Maddi duran varlık satıĢından elde edilen nakit 3.723 19.459
Bağlı ortaklık alımından kaynaklanan nakit çıkıĢı (246.601) -
Yatırım faaliyetlerinden elde edilen net nakit 2.361.833 4.878.160
Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımları
Alınan krediler 1.497.058.579 1.107.406.000
Kredi geri ödemeleri (1.317.705.652) (883.880.000)
Diğer finansal yükümlülüklerdeki değiĢim (176.786) 29.728.121
Ödenen temettüler
- ana ortaklık hissedarlarına (19.918.947) (12.938.696)
- ana ortaklık dıĢı paylara (16.331.664) (391.337)
Finansman faaliyetlerinden elde edilen net nakit 142.925.530 239.924.088
Nakit ve nakit benzerlerindeki artıĢ 137.109.115 215.525.931
Dönem baĢı nakit ve nakit benzerleri 1.364.505.009 926.079.539
sözleĢmesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaktır. Bu çerçevede, Sermaye Piyasası Kurulu'nun (“SPK”) 5 Aralık 1996 tarih ve 51/1515 sayılı kararı ile kuruluĢ izni alınmıĢtır.
ġirket Türkiye‟de kayıtlıdır ve genel müdürlüğü aĢağıdaki adreste faaliyet göstermektedir:
ĠĢ Kuleleri Kule - 2 Kat 12, 4. Levent 34330, BeĢiktaĢ / Ġstanbul / Türkiye Telefon: + 90 (212) 350 20 00 Faks: + 90 (212) 350 20 01 http://www.isyatirim.com.tr
Bir Türkiye ĠĢ Bankası Grubu kuruluĢu olan ġirket‟in ana ortağı %65,65 hisse payı ile Türkiye ĠĢ Bankası A.ġ.‟dir. ġirket‟in hisse senetleri borsada iĢlem görmektedir.
Cari dönem itibarıyla ġirket‟in çalıĢan sayısı 373‟tür (31 Aralık 2009: 348).
Bu rapor kapsamında ġirket ve konsolidasyona dahil edilen iĢtirak ve bağlı ortaklıkları hep birlikte
“Grup” olarak nitelendirilmektedir. Konsolidasyona dahil edilen iĢtirak ve bağlı ortaklıkların faaliyet alanları aĢağıda açıklanmıĢtır:
CamiĢ Menkul Değerler A.ġ:
Bağlı ortaklığın amacı, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak ana sözleĢmesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaktır. Bu faaliyetler kapsamında bağlı ortaklık sermaye piyasasında aracı kurum olarak faaliyet göstermektedir ve 1984 yılında kurulmuĢtur.
ĠĢ Yatırım Ortaklığı A.ġ:
Bağlı ortaklığın amacı, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak ana sözleĢmesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaktır. Bu ortaklık sermaye piyasası iĢlemleri ile portföy iĢletmeciliği faaliyetlerini sürdürmektedir.
ĠĢ Portföy Yönetimi A.ġ:
Bağlı ortaklık, 23 Eylül 2000 tarihinde Ġstanbul Ticaret Siciline tescil ve 6 Kasım 2000 tarih, 5168 Sayılı T. Ticaret Sicili Gazetesi‟nde ilan edilerek kurulmuĢtur. Bağlı ortaklığın amacı, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak ana sözleĢmesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaktır. KuruluĢ, sermaye piyasası faaliyetleri arasında sadece kurumsal yatırımcılara portföy yönetimi ve yatırım danıĢmanlığı hizmeti sunmaktadır.
ĠĢ GiriĢim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.ġ:
ĠĢtirakin faaliyet konusu, esas olarak Türkiye‟de kurulmuĢ veya kurulacak olan, geliĢme potansiyeli
Bağlı ortaklık, 8 Ağustos 2005 tarihinde „The Official Seal Of The Registrar of Companies‟
tarafından tescil edilerek, 7 Princes Street Londra, Ġngiltere adresinde kurulmuĢtur. Bağlı ortaklığın amacı, yurtdıĢı sermaye piyasalarında kar amaçlı faaliyetlerde bulunmaktır.
ġirket‟in konsolidasyona dahil edilen iĢtirak ve bağlı ortaklıklarının detayları aĢağıda verilmektedir:
KuruluĢ ve faaliyet
yeri
Sermayedeki
pay oranı Esas faaliyet konusu
CamiĢ Menkul Değerler A.ġ. Ġstanbul %99,79 Aracı kurum
ĠĢ Yatırım Ortaklığı A.ġ. Ġstanbul %29,86 Yatırım ortaklığı
Maxis Securities Ltd. Londra %100,00 Aracı kurum
ĠĢ Portföy Yönetimi A.ġ. Ġstanbul %70,00 Portföy yönetimi ĠĢ GiriĢim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.ġ. Ġstanbul %29,00 GiriĢim sermayesi
2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR 2.1. Sunuma ĠliĢkin Temel Esaslar
Uygulanan Muhasebe Standartları
ġirket ve Türkiye‟de yerleĢik bağlı ortaklıkları, yasal defterlerini ve kanuni finansal tablolarını Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar muhasebe kayıtlarını ve yasal finansal tablolarını faaliyette bulundukları ülkelerin para birimleri cinsinden ve o ülkelerin mevzuatına uygun olarak hazırlamaktadır.
Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”), Seri: XI, No: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya ĠliĢkin Esaslar Tebliğ” (“Seri: XI, No: 29 sayılı Tebliğ”) ile iĢletmeler tarafından düzenlenecek finansal raporlar ile bunların hazırlanması ve ilgililere sunulmasına iliĢkin ilke, usul ve esasları belirlemektedir. Bu Tebliğ, 1 Ocak 2008 tarihinden sonra baĢlayan hesap dönemlerine ait ilk ara finansal tablolardan geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiĢtir ve bu Tebliğ ile birlikte Seri: XI, No:
25 sayılı "Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ" (“Seri: XI, No: 25 sayılı Tebliğ”) yürürlükten kaldırılmıĢtır. Bu tebliğe istinaden, iĢletmelerin finansal tablolarını Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları‟na (“UMS/UFRS”) göre hazırlamaları gerekmektedir. Ancak Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS‟nin Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (“UMSK”) tarafından yayımlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (“TMSK”) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS‟ler uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları (“TMS/TFRS”) esas alınacaktır.
Uygulanan Muhasebe Standartları (devamı)
SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almıĢ olduğu 11/367 sayılı kararla, Türkiye‟de faaliyette bulunan ve SPK tarafından kabul edilen muhasebe ve raporlama ilkelerine (“SPK Finansal Raporlama Standartları”) uygun finansal tablo hazırlayan Ģirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiĢtir. Dolayısıyla konsolide finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden baĢlamak kaydıyla, 29 No‟lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” standardı (TMS 29) uygulanmamıĢtır.
Bu rapor tarihi itibarıyla, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS‟nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları TMSK tarafından henüz ilan edilmediğinden dolayı, iliĢikteki ara dönem konsolide finansal tablolar SPK‟nın Seri: XI, No: 29 sayılı Tebliğ‟i ve bu tebliğe açıklama getiren duyuruları çerçevesinde, UMS/UFRS‟nin esas alındığı SPK Finansal Raporlama Standartları‟na uygun olarak hazırlanmıĢ olup; ara dönem konsolide finansal tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuĢtur.
Finansal Tabloların Onaylanması:
Finansal tablolar yayımlanmak üzere 26 Ağustos 2010 tarihinde ġirket Yönetim Kurulu tarafından onaylanmıĢtır. Genel Kurul ve belirli düzenleyici kuruluĢlar, finansal tabloların yayımlanmasından sonra değiĢtirme hakkına sahiptir.
ĠĢlevsel ve Raporlama Para Birimi
Grup‟un her iĢletmesinin kendi finansal tabloları, faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (iĢlevsel para birimi) ile sunulmuĢtur. Her iĢletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, ġirket‟in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için raporlama para birimi olan TL cinsinden ifade edilmiĢtir.
ĠĢletmenin Sürekliliği Varsayımı
Konsolide finansal tablolar, ġirket‟in ve konsolidasyona dahil edilen iĢtirak ve bağlı ortaklıklarının önümüzdeki bir yılda ve faaliyetlerinin doğal akıĢı içerisinde varlıklarından fayda elde edeceği ve yükümlülüklerini yerine getireceği varsayımı altında iĢletmenin sürekliliği esasına göre hazırlanmıĢtır.
Bağlı Ortaklıklar:
Bağlı ortaklıklar, Grup‟un doğrudan veya dolaylı olarak iĢlemleri üzerinde kontrol yetkisine sahip olduğu Ģirketlerdir. Kontrol, bir iĢletmenin faaliyetlerinden fayda elde etmek amacıyla finansal ve operasyonel politikaları üzerinde yönetim hakkı gücünün olması ile sağlanır. Bağlı ortaklığın finansal tabloları, kontrol gücünün oluĢtuğu tarihten, sona erdiği tarihe kadar konsolide finansal tablolarda gösterilmektedir.
Konsolide edilen bağlı ortaklığın net aktiflerinden ana ortaklık dıĢı paylarına isabet eden tutarlar ana ortaklığa isabet eden tutardan ayrı olarak belirlenir. Net aktiflerden kontrol gücü olmayan paylara isabet eden tutarlar, iĢletme birleĢmesinin gerçekleĢtiği tarihte hesaplanan ana ortaklık dıĢı paylardan;
ve iĢletme birleĢmesinin gerçekleĢtiği tarihten sonra özkaynaklarda meydana gelen değiĢikliklerden ana ortaklık dıĢı paylara isabet eden tutarlardan oluĢur. Kar ya da zarar ve diğer kapsamlı gelirin her bir kısmı, ana ortaklık hissedarlarına ve ana ortaklık dıĢı paylara aktarılır. Söz konusu durum ana ortaklık dıĢı paylarda ters bakiye ile sonuçlansa dahi, toplam kapsamlı gelir ana ortaklık hissedarlarına ve ana ortaklık dıĢı paylara aktarılır.
ġirket‟in bağlı ortaklıklarının 30 Haziran 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibarıyla detayları aĢağıdaki gibidir:
Bağlı Ortaklıklar
KuruluĢ ve faaliyet yeri
30 Haziran 2010 Sermayedeki
pay oranı
31 Aralık 2009 Sermayedeki
pay oranı Esas faaliyet konusu
CamiĢ Menkul Değerler A.ġ. Ġstanbul %99,79 %99,79 Aracı kurum
ĠĢ Yatırım Ortaklığı A.ġ. (*) Ġstanbul %29,86 %29,73 Yatırım ortaklığı
Maxis Securities Ltd. Londra %100,00 %100,00 Aracı kurum
ĠĢ Portföy Yönetimi A.ġ. Ġstanbul %70,00 %70,00 Portföy yönetimi
(*) Ana ortaklığın iĢletmenin faaliyetlerinden fayda sağlamak amacıyla söz konusu iĢletmenin finansal ve faaliyet politikaları ile ilgili kararlarında tek baĢına etkin rol oynama gücü olan “Kontrol Gücü”nün bulunması sebebiyle tam konsolidasyon yöntemi ile muhasebeleĢtirilmiĢtir.
Gerekli olması halinde, Grup‟un izlediği muhasebe politikalarıyla aynı olması amacıyla bağlı ortaklıkların finansal tablolarında muhasebe politikalarıyla ilgili düzeltmeler yapılmıĢtır.
İştirakler:
Grup‟un, finansal ve operasyonel faaliyetleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu fakat herhangi bir kontrole sahip olmadığı iĢtirakler, bu etkilerin baĢladığı tarih ile etkilerin bitiĢ tarihi arasında özkaynak yöntemi esasına göre muhasebeleĢtirilir. Özkaynak yöntemine göre konsolide bilançoda iĢtirakler, maliyet bedelinin iĢtirakin net varlıklarındaki alım sonrası dönemde oluĢan değiĢimdeki Grup‟un payı kadar düzeltilmesi sonucu bulunan tutardan iĢtirakte oluĢan herhangi bir değer düĢüklüğünün düĢülmesi neticesinde elde edilen tutar üzerinden gösterilir. ĠĢtirakin, Grup‟un iĢtirakteki payını (özünde Grup‟un iĢtirakteki net yatırımının bir parçasını oluĢturan herhangi bir uzun vadeli yatırımı da içeren) aĢan zararları kayıtlara alınmaz.
Konsolidasyona ĠliĢkin Esaslar (devamı):
30 Haziran 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibarıyla Grup‟un iĢtiraklerinin detayı aĢağıdaki gibidir:
ĠĢtirakler KuruluĢ ve
faaliyet yeri
30 Haziran 2010 Sermayedeki
pay oranı
31 Aralık 2009 Sermayedeki pay oranı
Esas faaliyet konusu ĠĢ GiriĢim Sermayesi Yatırım
Ortaklığı A.ġ. Ġstanbul %29,00 %29,00 GiriĢim sermayesi
ġerefiye:
ġerefiye, satın alınan bağlı ortaklığın/iĢtirakin tanımlanabilen net varlıklarındaki Grup payının gerçeğe uygun değerinin satın alma maliyetini aĢan tutarı olarak ifade edilir. ĠĢtiraklerin alımından elde edilen Ģerefiye tutarı “ĠĢtirakler / Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar” hesabına dahil edilir ve genel bakiyenin bir kısmı olarak değer düĢüklüğü testine tabi tutulur. Ayrı olarak muhasebeleĢtirilen Ģerefiye tutarı için her yıl değer düĢüklüğü testi yapılır ve maliyetinden birikmiĢ değer düĢüklüğü karĢılıklarının düĢülmesiyle gösterilir. ġerefiyedeki değer düĢüklüğü karĢılıkları iptal edilmez. ĠĢletmenin elden çıkarılması sonucu oluĢan kazanç veya kayıplar satılan iĢletmeyle iliĢkili olan Ģerefiyenin defter değerini de içerir.
Değer düĢüklüğü testi için Ģerefiye nakit yaratan birimlere dağıtılır. Dağıtımlar, Ģerefiyenin oluĢtuğu iĢletme birleĢmelerinden fayda sağlaması beklenen nakit yaratan birimlere ya da nakit yaratan birim gruplarına yapılır.
Konsolidasyonda düzeltme işlemleri:
Konsolidasyona dahil edilen Ģirketlerin, bilançoları ve gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiĢ ve ġirket‟in aktifinde yer alan kayıtlı değeri ile özkaynaklarındaki payları karĢılıklı olarak netleĢtirilmiĢtir. Bağlı ortaklıkların net varlıklarından ana ortaklığın doğrudan ve/veya dolaylı kontrolü dıĢında kalan paylara isabet eden kısımları konsolide bilançoda “Ana Ortaklık DıĢı Paylar” kalemi içinde sınıflanmıĢtır. Yine bağlı ortaklıkların net dönem karlarından veya zararlarından ana ortaklığın doğrudan ve/veya dolaylı kontrolü dıĢında kalan paylara isabet eden kısımları, konsolide gelir tablosunda “Ana Ortaklık DıĢı Paylar” kalemi içinde sınıflanmıĢtır.
Konsolidasyona dahil edilen Ģirketler arasındaki grup içi iĢlemler ve bakiyeler elimine edilir. Grup Ģirketlerinden biri ile Grup‟un bir iĢtiraki arasında gerçekleĢen iĢlemler neticesinde oluĢan kar ve zararlar, Grup‟un ilgili iĢtirakteki payı oranında elimine edilir.
2.2. Muhasebe Politikalarındaki DeğiĢiklikler
Muhasebe politikalarında yapılan önemli değiĢiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem konsolide finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. ġirket muhasebe politikalarını bir önceki yıl ile tutarlı olarak uygulamıĢtır.
2.3. Muhasebe Tahminlerindeki DeğiĢiklikler ve Hatalar
Muhasebe tahminlerindeki değiĢiklikler, yalnızca bir döneme iliĢkin ise, değiĢikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere iliĢkin ise, hem değiĢikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek
ġirket, 30 Haziran 2010 tarihinde geçerli ve uygulanması zorunlu olan TMSK tarafından çıkarılan kendi faaliyet konusu ile ilgili olan tüm standartları ve TMSK‟nın tüm yorumlarını uygulamıĢtır.
2010 yılında yürürlüğe giren ve Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde etkisi olmayan standartlar, değiĢiklikler ve yorumlar
2009‟da yayınlanan TFRS‟deki Yıllık ĠyileĢtirmeler: TFRS 8 “Faaliyet Bölümleri” standardı hariç standartlarda ve yorumlarda yapılan değiĢiklikler
TFRS 1, “Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının Ġlk Kez Uygulanması” ve TMS 27,
“Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar” (TFRS‟lerin Ġlk Kez Uygulanmasında Yatırım Maliyetlerine ĠliĢkin DeğiĢiklik)
TFRS 2, “Hisse Bazlı Ödemeler” (HakediĢ KoĢulları ve Ġptallerine ĠliĢkin DeğiĢiklik)
TMS 39, “Finansal Araçlar: MuhasebeleĢtirme ve Ölçme” (Finansal Araçların Sınıflamasında Saklı Türevlerle ilgili DeğiĢiklikler)
TFRS 3, “ĠĢletme BirleĢmeleri”, TMS 27, “Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar”
TFRYK 17, “Gayri-nakdi Varlıkların Ortaklara Dağıtılması”
Henüz yürürlüğe girmemiĢ ve erken uygulanması Grup tarafından benimsenmemiĢ standartlar, değiĢiklikler ve yorumlar
TFRS 9, “Finansal Araçlar: Sınıflandırma ve Ölçme”
TMS 32 (DeğiĢiklik), “Hisse Araçlarının Sınıflandırılması”
TMS 24 (2009) (Revize), “ĠliĢkili Taraf Açıklamaları”
TFRYK 14 (DeğiĢiklik), “Asgari Fonlama KoĢullarının Geri Ödenmesi”
TFRYK 9, “Saklı Türev Ürünlerinin Yeniden Değerlendirilmesi”
TFRYK 19, “Finansal Yükümlülüklerin Özsermaye Araçları Kullanılarak Ödenmesi”
TFRS 1 (DeğiĢiklik), “KarĢılaĢtırmalı TFRS 7 Tabloları Ġçin Sınırlı Muafiyet”
önceki dönemle karĢılaĢtırmalı hazırlanmaktadır. Finansal tablolar kalemlerinin karĢılaĢtırılabilirliğini sağlamak amacıyla önceki dönem finansal tabloları da buna uygun olarak sınıflandırılır.
Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlaması açısından karĢılaĢtırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılmıĢtır.
31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla kısa vadeli finansal yatırımlar içerisinde gösterilen 13.952.204 TL tutarındaki satılmaya hazır finansal yatırımlar, uzun vadeli finansal yatırım olarak sınıflandırılmıştır.
31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla kısa vadeli ticari alacaklar içerisinde gösterilen 15.854.408 TL tutarındaki portföye ait Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (“VOB”) işlem teminatları, kısa vadeli diğer alacaklar olarak sınıflandırılmıştır.
31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla kısa vadeli diğer alacaklar içerisinde gösterilen 1.966.331 TL tutarındaki verilen depozito ve teminatlar, uzun vadeli diğer alacaklar olarak sınıflandırılmıştır.
30 Haziran 2009 tarihinde sona eren ara dönemde diğer faaliyet gelirleri içerisinde gösterilen 700.385 TL tutarındaki temettü gelirleri (Esas faaliyet dışı) finansal gelirlere sınıflandırılmıştır.
30 Haziran 2009 tarihinde sona eren ara dönemde esas faaliyetlerden diğer gelirler içerisinde gösterilen 235.989 TL tutarındaki ödünç menkul kıymet işlem gelirleri, hizmet gelirlerine sınıflandırılmıştır.
2.6. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Hasılat:
Grup, portföyündeki menkul kıymetlerin satıĢ gelirlerini, satıĢ anında tahsil edilebilir hale geldiğinde;
temettü ve benzeri gelirleri ise bu gelirlerin vadesinde tahsil edilebilir hale geldiğinde gelir kaydetmektedir.
Faiz gelir ve giderleri
Faiz gelir ve giderleri gelir tablosunda tahakkuk esasına göre muhasebeleĢtirilmektedir. Faiz gelirleri, sabit getirili menkul kıymetlerden alınan kupon faizlerini, Borsa Para Piyasası ile ters repo iĢlemlerinden kaynaklanan faizleri ve vadeli iĢlem teminatlarının nemalarını içermektedir.
Hizmet gelirleri
Hizmet sunum sözleĢmesinden elde edilen gelir, sözleĢmenin tamamlanma aĢamasına göre muhasebeleĢtirilir. Bu kapsamda hizmet sözleĢmenin ya da hizmetin tamamlanmasını müteakip ücret ve komisyonlar, fon yönetim ücreti komisyonları, portföy yönetimi komisyonları ve acentelik komisyonları tahakkuk esasına göre muhasebeleĢtirilmektedir.
Temettü geliri
Maddi Duran Varlıklar:
Maddi duran varlıklar, 1 Ocak 2005 tarihinden önce satın alınan kalemler için 31 Aralık 2004 tarihi itibarıyla enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiĢ maliyet değerlerinden ve 1 Ocak 2005 tarihinden sonra alınan kalemler için satın alım maliyet değerlerinden bilanço tarihine kadar oluĢmuĢ birikmiĢ amortisman ve kalıcı değer kayıpları düĢülerek yansıtılır.
Amortisman
Maddi duran varlıklara iliĢkin amortismanlar, varlıkların faydalı ömürlerine göre aktife giriĢ veya montaj tarihleri esas alınarak eĢit tutarlı, doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak ayrılmıĢtır.
Özel maliyetler için, normal amortisman yöntemi ile operasyonel kiralama dönemleri veya söz konusu özel maliyetin faydalı ömründen kısa olanı üzerinden amortisman ayrılır.
Maddi duran varlıkların tahmini ekonomik ömürleri aĢağıdaki gibidir:
Ekonomik ömür
Tesis, makine ve cihazlar 3-15 yıl
TaĢıtlar 5 yıl
DemirbaĢlar 5-10 yıl
Özel maliyetler 5-10 yıl
Diğer maddi duran varlıklar 5-10 yıl
Finansal kiralama ile alınan varlıklar, beklenen faydalı ömrü ile söz konusu kiralama süresinden kısa olanı ile sahip olunan maddi duran varlıklarla aynı Ģekilde amortismana tabi tutulur.
Sonradan ortaya çıkan giderler
Maddi duran varlıkların herhangi bir parçasını değiĢtirmekten doğan maliyetler bakım onarım maliyetleri ile birlikte aktifleĢtirilebilirler. Sonradan ortaya çıkan diğer harcamalar söz konusu varlığın gelecekteki ekonomik faydasını artırıcı nitelikte ise aktifleĢtirilebilirler. Tüm diğer giderler oluĢtukça gelir tablosunda gider kalemleri içinde muhasebeleĢtirilir. Maddi duran varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluĢan kazanç veya kayıp satıĢ hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve gelir tablosuna dahil edilir.
Kiralama İşlemleri:
Finansal kiralama
Finansal kiralama sözleĢmesi altında, sahiplikle ilgili tüm risklerin ve faydaların kiracıya ait olduğu sabit kıymet transferleri, finansal kiralama iĢlemi olarak sınıflandırılmaktadır. Finansal kiralama yoluyla elde edilen sabit kıymetler, bilançoda, kira sözleĢmesinin baĢlangıcındaki minimum kira ödemelerinin bilanço tarihi itibarıyla indirgenmiĢ değeri ile finansal kiralamaya konu malın makul değerinden düĢük olanından birikmiĢ amortisman ve kalıcı değer kayıpları düĢülerek yansıtılır.
Finansal kiralamadan doğan borçlar, anaparanın ödenmesiyle azalırken, faiz ödemeleri doğrudan gelir
Maddi Olmayan Duran Varlıklar:
Maddi olmayan duran varlıklar, ticari markalar ve lisanslar ile bilgi iĢlem ve yazılım programlarını içermektedir.Maddi olmayan duran varlıklar, 1 Ocak 2005 tarihinden önce satın alınan kalemler için 31 Aralık 2004 tarihi itibarıyla enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiĢ maliyet değerlerinden ve 1 Ocak 2005 tarihinden sonra alınan kalemler için satın alım maliyet değerlerinden bilanço tarihine kadar oluĢmuĢ birikmiĢ itfa payları ile kalıcı değer kayıpları düĢülerek yansıtılır. Maddi olmayan duran varlıklara iliĢkin itfa payları, satın alımdan itibaren 5 yılı aĢmamak kaydıyla tahmini ekonomik ömürlerine göre eĢit tutarlı, doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak ayrılmıĢtır.
Ticari Markalar ve Lisanslar:
Ticari markalar ve lisanslar, tarihi maliyetleriyle gösterilir. Ticari markalar ve lisansların sınırlı faydalı ömürleri bulunmaktadır ve maliyet değerlerinden birikmiĢ itfa payları düĢüldükten sonraki tutarıyla gösterilir. Satın alınan ticari markalar ve lisanslar, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal itfa yönetimi kullanılarak itfaya tabi tutulur (5 yılı geçmemek kaydıyla).
Bilgisayar Yazılımı:
Satın alınan bilgisayar yazılımları, satın alımı sırasında ve satın almadan kullanıma hazır olana kadar geçen sürede oluĢan maliyetler üzerinden aktifleĢtirilir. Söz konusu maliyetler, faydalı ömürlerine göre (3 - 5 yıl) itfaya tabi tutulur.
Bilgisayar yazılımlarını geliĢtirmek ve sürdürmekle iliĢkili maliyetler, oluĢtukları dönemde gelir tablosuna kaydedilmektedir. Kontrolü Grup‟un elinde olan, saptanabilir ve kendine özgü yazılım ürünleri ile doğrudan iliĢkilendirilebilen ve bir yıldan fazla süre ile maliyetinin üzerinde ekonomik fayda sağlayacak harcamalar maddi olmayan duran varlık olarak değerlendirilir. Maliyetler, yazılımı geliĢtiren çalıĢanların maliyetlerini ve genel üretim giderlerinin bir kısmını da içermektedir. Duran varlık olarak değerlendirilen bilgisayar yazılım geliĢtirme maliyetleri, faydalı ömürleri üzerinden itfaya tabi tutulur (3 yılı geçmemek kaydıyla).
ĠĢletme BirleĢmesi Yoluyla Elde Edilen Maddi Olmayan Duran Varlıklar:
ĠĢletme birleĢmesi yoluyla elde edilen maddi olmayan duran varlıklar, maddi olmayan duran varlık tanımını karĢılaması ve gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir Ģekilde ölçülebilmesi durumunda Ģerefiye tutarından ayrı olarak tanımlanır ve muhasebeleĢtirilir. Bu tür maddi olmayan duran varlıkların maliyeti, satın alma tarihindeki gerçeğe uygun değeridir.
ĠĢletme birleĢmesi yoluyla elde edilen maddi olmayan duran varlıklar baĢlangıç muhasebeleĢtirmesi sonrasında ayrı olarak satın alınan maddi olmayan duran varlıklar gibi maliyet değerlerinden birikmiĢ itfa payları ve birikmiĢ değer düĢüklükleri düĢüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilir.
Varlıklarda Değer DüĢüklüğü:
ġerefiye gibi sınırsız ömrü olan varlıklar itfaya tabi tutulmaz. Bu varlıklar için her yıl değer düĢüklüğü testi uygulanır. Ġtfaya tabi olan varlıklar için ise defter değerinin geri kazanılmasının mümkün olmadığı durum ya da olayların ortaya çıkması halinde değer düĢüklüğü testi uygulanır. Varlığın defter değerinin geri kazanılabilir tutarını aĢması durumunda değer düĢüklüğü karĢılığı kaydedilir.
Geri kazanılabilir tutar, satıĢ maliyetleri düĢüldükten sonra elde edilen gerçeğe uygun değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Değer düĢüklüğünün değerlendirilmesi için varlıklar ayrı tanımlanabilir nakit akımlarının olduğu en düĢük seviyede gruplanır (nakit üreten birimler). ġerefiye haricinde değer düĢüklüğüne tabi olan finansal olmayan varlıklar her raporlama tarihinde değer düĢüklüğünün olası iptali için gözden geçirilir.
Borçlanma Maliyetleri:
Kullanıma ve satıĢa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile doğrudan iliĢkilendirilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satıĢa hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir.
Yatırımla ilgili kredinin henüz harcanmamıĢ kısmının geçici süre ile finansal yatırımlarda değerlendirilmesiyle elde edilen finansal yatırım geliri aktifleĢtirmeye uygun borçlanma maliyetlerinden mahsup edilir.
Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluĢtukları dönemde gelir tablosuna kaydedilmektedir.
Finansal Araçlar:
Finansal Varlıklar:
Finansal yatırımlar, gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan ve gerçeğe uygun değerinden kayıtlara alınan finansal varlıklar haricinde, gerçeğe uygun piyasa değerinden alım iĢlemiyle doğrudan iliĢkilendirilebilen harcamalar düĢüldükten sonra kalan tutar üzerinden muhasebeleĢtirilir. Yatırımlar, yatırım araçlarının ilgili piyasa tarafından belirlenen süreye uygun olarak teslimatı koĢulunu taĢıyan bir kontrata bağlı olan iĢlem tarihinde kayıtlara alınır veya kayıtlardan çıkarılır.
Finansal varlıklar “gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar”, “vadesine kadar elde tutulacak finansal varlıklar”, “satılmaya hazır finansal varlıklar” ve “kredi ve alacaklar”
olarak sınıflandırılır.
Finansal Araçlar (devamı):
Etkin faiz yöntemi
Etkin faiz yöntemi, finansal varlığın itfa edilmiĢ maliyet ile değerlenmesi ve ilgili faiz gelirinin iliĢkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince tahsil edilecek tahmini nakit toplamını, ilgili finansal varlığın tam olarak net bugünkü değerine indirgeyen orandır.
Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dıĢında sınıflandırılan finansal varlıklar ile ilgili gelirler etkin faiz yöntemi kullanmak suretiyle hesaplanmaktadır.
Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar
Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar; alım-satım amacıyla elde tutulan finansal varlıklardır. Bir finansal varlık kısa vadede elden çıkarılması amacıyla edinildiği zaman söz konusu kategoride sınıflandırılır. Finansal riske karĢı etkili bir koruma aracı olarak belirlenmemiĢ olan türev ürünleri teĢkil eden bahse konu finansal varlıklar da gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak sınıflandırılır. Bu kategoride yer alan varlıklar, dönen varlıklar olarak sınıflandırılır.
Vadesine kadar elde tutulacak finansal varlıklar
Grup‟un vadesine kadar elde tutma olanağı ve niyeti olduğu, sabit veya belirlenebilir bir ödeme planına sahip sabit vadeli borçlanma araçları, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflandırılır. Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar etkin faiz yöntemine göre itfa edilmiĢ maliyet bedelinden değer düĢüklüğü tutarı düĢülerek kayıtlara alınır ve ilgili gelirler etkin faiz yöntemi kullanılmak suretiyle hesaplanır.
Satılmaya hazır finansal varlıklar
Grup tarafından elde tutulan ve aktif bir piyasada iĢlem gören borsaya kote özkaynak araçları ile bazı borçlanma senetleri satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılır ve gerçeğe uygun değerleriyle gösterilir. Grup‟un aktif bir piyasada iĢlem görmeyen ve borsaya kote olmayan fakat satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflanan özkaynak araçları bulunmakta ve gerçeğe uygun değerleri güvenilir olarak ölçülemediği için maliyet değerleriyle gösterilmektedir. Gelir tablosunda kaydedilen değer düĢüklükleri, etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanan faiz ve parasal varlıklarla ilgili kur farkı kar/zarar tutarı haricindeki, gerçeğe uygun değerdeki değiĢikliklerden kaynaklanan kazanç ve zararlar diğer kapsamlı gelir içinde muhasebeleĢtirilir ve finansal varlıklar değer artıĢ fonunda biriktirilir. Yatırımın elden çıkarılması ya da değer düĢüklüğüne uğraması durumunda, finansal varlıklar değer artıĢ fonunda biriken toplam kar/zarar, gelir tablosunda sınıflandırılmaktadır.
Finansal Araçlar (devamı):
Satılmaya hazır finansal varlıklar (devamı)
Satılmaya hazır özkaynak araçlarına iliĢkin temettüler Grup‟un temettü alma hakkının oluĢtuğu durumlarda gelir tablosunda muhasebeleĢtirilmektedir.
Yabancı para birimiyle ifade edilen satılmaya hazır parasal varlıkların gerçeğe uygun değeri, ifade edildiği para birimi üzerinden belirlenmekte ve raporlama dönemi sonundaki geçerli kurdan çevrilmektedir. Gelir tablosunda muhasebeleĢtirilen kur farkı kazançları/zararları, parasal varlığın itfa edilmiĢ maliyet değeri üzerinden belirlenmektedir. Diğer kur farkı kazançları ve zararları, diğer kapsamlı gelir içinde muhasebeleĢtirilmektedir.
Geri alım ve satım sözleşmeleri
Geri almak kaydıyla satılan menkul kıymetler (“repo”) konsolide finansal tablolara yansıtılır ve karĢı tarafa olan yükümlülük müĢterilere borçlar hesabına kaydedilir. Geri satmak kaydıyla alınan menkul kıymetler (“ters repo”), satıĢ ve geri alıĢ fiyatı arasındaki farkın etkin faiz yöntemine göre döneme isabet eden kısmının ters repoların maliyetine eklenmesi suretiyle nakit ve nakit benzerleri hesabına ters repo iĢlemlerinden alacaklar olarak kaydedilir.
Krediler ve alacaklar
Sabit ve belirlenebilir ödemeleri olan, piyasada iĢlem görmeyen ticari ve diğer alacaklar ve krediler bu kategoride sınıflandırılır. Krediler ve alacaklar etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiĢ maliyeti üzerinden değer düĢüklüğü düĢülerek gösterilir.
Grup müĢterilerine hisse senedi alımları için kredi kullandırmaktadır.
Nakit ve nakit benzerleri
Nakit ve nakit benzeri kalemleri, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değiĢikliği riski taĢımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır.
Finansal Araçlar (devamı):
Finansal varlıklarda değer düşüklüğü
Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dıĢındaki finansal varlık veya finansal varlık grupları, her bilanço tarihinde değer düĢüklüğüne uğradıklarına iliĢkin göstergelerin bulunup bulunmadığına dair değerlendirmeye tabi tutulur. Finansal varlığın ilk muhasebeleĢtirilmesinden sonra bir veya birden fazla olayın meydana gelmesi ve söz konusu olayın ilgili finansal varlık veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisi sonucunda ilgili finansal varlığın değer düĢüklüğüne uğradığına iliĢkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düĢüklüğü zararı oluĢur. Kredi ve alacaklar için değer düĢüklüğü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki farktır.
Bir karĢılık hesabının kullanılması yoluyla defter değerinin azaltıldığı ticari alacaklar haricinde, bütün finansal varlıklarda, değer düĢüklüğü doğrudan ilgili finansal varlığın kayıtlı değerinden düĢülür.
Ticari alacağın tahsil edilememesi durumunda söz konusu tutar karĢılık hesabından düĢülerek silinir.
KarĢılık hesabındaki değiĢimler gelir tablosunda muhasebeleĢtirilir.
Satılmaya hazır özkaynak araçları haricinde, değer düĢüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa ve azalıĢ değer düĢüklüğü zararının muhasebeleĢtirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla iliĢkilendirilebiliyorsa, önceden muhasebeleĢtirilen değer düĢüklüğü zararı, değer düĢüklüğünün iptal edileceği tarihte yatırımın değer düĢüklüğü hiçbir zaman muhasebeleĢtirilmemiĢ olması durumunda ulaĢacağı itfa edilmiĢ maliyet tutarını aĢmayacak Ģekilde gelir tablosunda iptal edilir.
Satılmaya hazır özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerinde değer düĢüklüğü sonrasında meydana gelen artıĢ, doğrudan özkaynaklarda muhasebeleĢtirilir.
Finansal Yükümlülükler:
Grup‟un finansal yükümlülükleri ve özkaynak araçları, sözleĢmeye bağlı düzenlemelere, finansal bir yükümlülüğün ve özkaynağa dayalı bir aracın tanımlanma esasına göre sınıflandırılır. Grup‟un tüm borçları düĢüldükten sonra kalan varlıklarındaki hakkı temsil eden sözleĢme özkaynağa dayalı finansal araçtır. Belirli finansal yükümlülükler ve özkaynağa dayalı finansal araçlar için uygulanan muhasebe politikaları aĢağıda belirtilmiĢtir. Finansal yükümlülükler gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler veya diğer finansal yükümlülükler olarak sınıflandırılır.
Finansal Araçlar (devamı):
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Yükümlülükler
Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler, gerçeğe uygun değeriyle kayda alınır ve her raporlama döneminde, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değeriyle yeniden değerlenir. Gerçeğe uygun değerlerindeki değiĢim, gelir tablosunda muhasebeleĢtirilir. Gelir tablosunda muhasebeleĢtirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal yükümlülük için ödenen faiz tutarını da kapsar.
Diğer Finansal Yükümlülükler
Diğer finansal yükümlülükler baĢlangıçta iĢlem maliyetlerinden arındırılmıĢ gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleĢtirilir.
Diğer finansal yükümlülükler sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiĢ maliyet bedelinden muhasebeleĢtirilir.
Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiĢ maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin iliĢkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması halinde daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır.
Vadeli ĠĢlem ve Opsiyon SözleĢmeleri ile Türev Ürünler:
Grup‟un bilanço tarihi itibarıyla ağırlıklı olarak vadeli döviz ve ĠMKB Endeksi‟ne dayalı kontrat pozisyonlarından oluĢan türev iĢlemleri bulunmaktadır. Alım-satım amaçlı pozisyonların piyasa dalgalanmalarından korunması amacıyla zaman zaman vadeli döviz alım-satımı ve futures iĢlemlerine baĢvurulmaktadır. Diğer taraftan alım-satım amaçlı döviz ve menkul kıymete dayalı vadeli iĢlemler de yapılmakta olup, müĢteriler adına yapılan vadeli iĢlem aracılığı da gerçekleĢtirilmektedir. Bilanço tarihi itibarıyla, türev finansal araçlarla ilgili iĢlemler alım-satım amacıyla yapılmakta ve gerçeğe uygun değer ile değerlendirilmekte olup, ilgili faiz ve kur farkı tahakkuk esasına göre gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
