KRON TİPLERİNİN TANITILMASI

KRON TİPLERİNİN TANITILMASI

GENEL ENDİKASYONLAR

Prof.Dr.SADULLAH ÜÇTAŞLI

Kron

►Doğal kron

►Yapay kron (kron restorasyonu)

▼Diş dayanaklı

▼İmplant dayanaklı

Kron

►Doğal kron

►Yapay kron (kron restorasyonu)

▼Diş dayanaklı

▼İmplant dayanaklı

▲Geçici kron (daimi kron uygulanana kadar)

▲Daimi kron

Dişin doğal kron yapısında,

doku kaybı veya estetik kusur mevcut ise,

doku kaybının veya estetik kusurun tedavisi için, diş dayanağı (diş desteği) üzerinde,

diş kesimini takiben,

dişin doğal kronunun benzerinin, laboratuarda oluşturulduğu,

dişin doğal kron yapısını taklit eden restorasyona kron restorasyonu

denir.

Dişin tamamen eksikliğinde, diş kaybının iadesi için,

implant dayanağı üzerine

dişin doğal kronunun benzerinin,

laboratuar ortamında oluşturulduğu, dişin doğal kron yapısını

taklit eden restorasyona

implant destekli kron restorasyonu denir.

Kron (restorasyonu):

diş desteği veya implant desteği üzerine uygulanan indirekt restorasyondur.

Diş destekli kronunun tutuculuğu, yapıştırma simanı ile sağlanır.

İmplant destekli kronun tutuculuğu

siman-tutucu (yapıştırma simanı) veya vida-tutucu ile sağlanır.

Kron restorasyon yapım aşamaları:

►diş kesimi (diş preparasyonu)

►ölçü işlemi

►laboratuvarda kron restorasyonun hazırlanması (indirekt restorasyonun hazırlanması)

►klinikte, kron restorasyonun ağız içinde provası,

kontrol edilmesi

►kron restorasyonun, diş kesimi yapılan dişe

(hazırlanan dişe/ait olduğu dişe) simantasyonu

Anatomik kron ?

Klinik kron ?

Anatomik kron:

dişin kesici kenar veya okluzal yüzeyinden, servikal çizgisine kadar uzanan,

dişin mine ile kaplı olduğu kısımdır.

Klinik kron:

dişin kesici kenar veya okluzal yüzeyinden, dişeti kenarına kadar uzanan kısımdır.

Diğer bir deyişle,

dişin (restorasyonun) ağız içinde

görünen kısmıdır.

Doğal krona ait doku kaybının büyüklüğüne göre:

• intracoronal (kroniçi) (indirekt) restorasyon

• metal inley

• seramik inley

• extracoronal (krondışı)(indirekt) restorasyon

• tam metal kron

• tam seramik kron

• metal destekli porselen/seramik kron

• kısmi kron

• seramik veneer (seramik kaplama/porselen laminate veneer)

• metal onley

• seramik onley

intracoronal veya extracoronal restorasyon seçimini etkileyen faktörler:

1.dişin kron kısmına ait yıkım miktarı,

sert doku kaybı az ise intracoronal=kron içi fazla ise extracoronal=kron dışı 2.estetik

3.plak kontrolu

kron dışı (simante edilen) restorasyonlarda daha önem kazanır.

Restorasyonun başarısı, yeterli oral hijyen ile ilişkilidir.

4.hastanın ekonomik durumu

Kron restorasyonda olması gerekli özellikler:

1. MEKANİK:

Çiğneme kuvvetlerine dirençli olmalıdır 2. BİYOLOJİK:

Çevre dokulara zarar vermemelidir 3. ESTETİK:

Rengi ve formu uyumlu olmalıdır 4. HİJYENİK:

yüzeysel ve fiziksel özellikleri bakteri oluşumuna sebep olmamalıdır

5. FONETİK:

Konuşmaya engel olmamalıdır.

Kullanımına göre:

►Geçici kron (akrilik kron)

►Daimi kron

Kapladığı alana göre:

►Tam kron

►Bölümlü kron

Yapıldığı materyale göre:

►Tam metal (döküm altın) kron

►Tam porselen/ Tam seramik kron

►Metal destekli porselen/Metal destekli seramik kron

►Kompozit rezin kron

►Fiber destekli kompozit rezin kron

KRON TİPLERİ

Retansiyona* bağlı sınıflandırılması:

1. Kron dışı restorasyon 2. Kron içi restorasyon

3. Intra radiküler restorasyon (post-kor, endokron)

*Retansiyon (tutuculuk):

dental protezin diş dayanağı üzerinde veya ağız içerisinde tutunması

Kron dışı restorasyon:

dişin hasar görmüş, koronal kısmının dış yüzeyini örten restorasyonlardır.

Kapladığı yüzeye bağlı sınıflandırılır:

1. Tam kron:

Kronun tüm koronal kısmını kaplayan restorasyonlar

2. Kısmi kron:

Kronun bir kısmını kaplayan restorasyonlar

kron restorasyonu (yapay kron)

* ^fonksiyon

* ^fonasyon

* ^estetik

Seramik inley Porselen inley

Porselen veneer Porselen kaplama Porselen laminate veneer

Seramik laminate veneer

porselen laminate veneer/

seramik laminate veneer (Fasiyal kaplama) Dişin fasiyal yüzeyine

laboratuvarda ince tabaka şeklinde hazırlanan dental porselen restorasyonun

adeziv simantasyon tekniği ile

ait olduğu diş dokusuna bağlandığı restorasyon tipidir.

Anterior dişlerin estetik özelliklerini

artırmak için uygulanır.

Kron (restorasyonu):

dişin klinik kronunun tamamını veya bir kısmını kaplayan,

yapıştırma simanı ile tutuculuk sağlayan krondışı (extracoronal) restorasyondur.

Esas fonsiyonu, kapladığı diş dokusunun korunması, fonksiyon, fonasyon ve estetik sağlanmasıdır.

Tipleri:

1.Tam kron (full veneer crown) tamamen metal kron

tamamen porselen/seramik kron

2. Bölümlü kron (partial veneer crown) 3/4 kron

7/8 kron onley/inley

Kron restorasyonun klinik uygulamaları:

►Dişin doğal kron kısmında,

aşırı doku kaybının (çürük, travmaya bağlı kırık gibi….), direkt restorasyon tekniği = dolgu ile

restore edilemediği doku kayıpları

►Dişin doğal kron kısmını,

yapısal olarak zayıflatan = yaygın restorasyon içeren dişler

►Estetik görüntüyü bozan koyu renklenmeler

(tetrasiklin, florozis)

►Ortodontik tedavi ile düzeltilemeyen çapraşıklık veya dişler arasında aralık (diestama)

►Mobil dişlerin splintlenmesi (birbirine bağlanması)

►Kron konturlarının veya aksiyal yüzeylerin düzeltilmesi

►Okluzyonun düzeltilmesi, okluzal düzenleme

►Konjenital malformasyonlar

(amelogenezis imperfecta, dentinogenezis imperfecta)

►Post yapımı gereken kök kanal tedavili dişler

Kron hangi durumda uygulanır?

►Çürük, travma veya kanal tedavi sonucu meydana gelen madde kayıplarının,

direkt restoratif tedavi ile restore edilmediği durumlar

►Estetik ihtiyacın olduğu durumlar

►Fonetiğe destek olması amacıyla

Direkt restorasyon yerine

indirekt restorasyon (kron restorasyon) seçimine etki eden faktörler:

►Dişteki kayıp madde miktarı

►Estetik beklenti

►Plak kontrolü

►Maliyet

►Retansiyon (tutuculuk)

Kron (köprü=sabit bölümlü protez) restorasyonların fonksiyonları:

►uygun okluzal fonksiyon sağlar

►ark bütünlüğü/diş poziyonunun devamlılığını sağlar

►okluzal ilişkinin devamlılığını sağlar

►geride kalan dokuları korur

Kron restorasyonu,

mevcut doğal diş kronu üzerinde, kapladığı alana bağlı,

tam kron (geniş doku kaybı durumunda

) ve

bölümlü kron (estetik kusur durumunda

)

olmak üzere 2’ye ayrılır.

Kron restorasyon yapım aşamasında dikkat edilmesi gereken hususlar:

►Dişin hasar görmüş koronal bölümlerinin morfolojisini ve konturlarını sağlarken

aynı zamanda fonksiyon da sağlamalıdır.

►Tüm bu koşullar yerine getirilirken kalan diş yapısı da hasar görmemelidir (minimum diş kesimi).

Tam kron restorasyonu:

doğal krona ait tüm diş yüzeylerinin kaplandığı restorasyon tipidir.

(mesial, distal, fasial, lingual ve okluzal/insizal)

Geniş çürük, kırık veya travma sonucu, zayıf kalan diş dokusunu korur,

dişin dayanıklılığını artırır.

Endikasyonları:

►Tekrarlayan çürükler

►Kron kırıkları

►Amelogenesis imperfecta/ Dentinogenesis imperfecta

►Tetrasiklin renklenmeleri

TAM KRON RESTORASYON

Restorasyon, klinik kronun, tamamını kapladığında, tam kron denir.

Yapımında kullanılan materyale göre sınıflandırılır:

1.Metal kron (tamamen metal kron restorasyon) 2.Metal alt yapılı estetik kron

(metal destekli porselen/metal destekli seramik) 3.Metal olmayan (non-metal) kron

(tamamen porselen/seramik/kompozit kron)

Koruyucu restoratif materyaller ile (direkt restorasyon) restore edilemeyen durumlarda,

kron restorasyonu (indirekt restorasyon) uygulanmalıdır.

Avantajları:

1) restorasyonda yapısal bütünlük sağlanması 2) geride kalan diş dokularının korunması

3) restorasyon tutuculuğunun yeterli olması 4) fonksiyonel okluzyon sağlaması

5) fizyolojik kontur ve kontakt oluşturulması 6) estetik sağlanması

7) uzun klinik kullanım (ömür) Kanıta dayalı tedavi şeklidir.

Yeterli tutuculuk (retention)

ve direnç (resistance) formu sağlanabilirse, kısmi=bölümlü kron restorasyonlar,

tam kron restorasyonlara

tercih edilir(örneğin porselen laminate veneer).

Bölümlü kron restorasyonu:

doğal krona ait diş yüzeylerinin

kismen kaplandığı restorasyondur.

3/4, 4/5, 7/8

seramik onley, seramik veneer Bölümlü kron restorasyonun,

destek ve tutuculuğu,

diş kesimi işleminden sonra,

geride kalan mevcut diş dokusunun dayanıklılığına ve

simantasyon tekniğine bağlıdır.

Önemli derecede, doku kaybı,

bulunan dişlerde kontrendikedir.

→

Bölümlü kron:

dişin klinik kron kısmının, belli bir kısmını kaplayan,

krondışı tam-metal veya tam-seramik restorasyondur.

Kısmi kron kaplama (partial veneer crown) denir.

Örnek: MOD altın inley/onley

Bölümlü kron avantajları:

►diş kronunda daha az diş kesimi gerçekleştirildiği için, sağlıklı diş dokuları korunur

►restorasyon/dişeti ilişkisi en az seviyededir

►restorasyon marjinine ulaşım kolaydır

►restorasyon marjini daha az dişeti kapsar

►vitalite testi yapımına izin verir

►restorasyonun uyum kontrolu daha kolay gerçekleştirilir

►simantasyon işlemi nisbeten kolaydır

►restorasyonun hazırlanan diş dokularına oturması kolaydır

Bölümlü kron dezavantajları:

►tam kronlara göre

daha az tutucu restorasyon tipidir

►diş preparasyon işlemi daha zordur

►tam kronlara göre restorasyonun rijiditesi daha azdır

►kök kanal tedavi uygulanan dişlerde uygulanması tavsiye edilmez

►tek giriş yolunun oluşturulması zordur (kritik yerleştirme yolu)

Bölümlü kron

Endikasyonları:

►klinik kron boyunun (serviko-okluzal) ortalama veya daha uzun olduğu dişlerde

►sağlam (intact) bukkal/labial yüzeye sahip dişler

►yeterli sağlıklı diş doku desteğine sahip dişler

Kontrendikasyonları:

►kısa dişler

►yüksek çürük indeksi/insidansı

►diş dokularında yaygın yıkım

►endodontik tedavi gören dişlerde kullanılmaz

►anatomik form bozukluklarına sahip dişler

►soğan şeklinde dişler

►zayıf/ince dişler

İnley: sabit kroniçi (intrakoronal) restorasyondur.

Doğal diş üzerinde hazırlanan kavite şekline uygun, indirekt restorasyon laboratuvarda hazırlanır

ve ait olduğu dişe yapıştırılır (simante edilir).

Proksimo-okluzal veya gingival lezyonların

protetik tedavisinde tek dişe ait restorasyon şeklinde uygulanır.

Altın alaşım veya seramik materyalinden hazırlanır.

İnley restorasyon, direkt dolguya benzer şekilde dişin çiğneme yüzeyinde tüberküller arasında yer alır.

Endikasyonları:

►küçük çürük lezyonların tedavisinde

►yeterli dentin desteği

►düşük çürük oranı

►hastanın altın restorasyon isteği (tam seramik/adeziv simantasyon) Kontrendikasyonları:

►yüksek çürük indeksi/insidansı

►zayıf plak kontrolu

►MOD kavitelerin restorasyonunda

►geniş preparasyon sonucu zayıf dentin desteği

Onley:

bir veya daha fazla tüberkül içeren veya tüm okluzal yüzeyi içeren mekanik veya adeziv tutunan restorasyon şeklidir.

Yaygın sert doku kaybı olan, arka grup dişlerde,

geniş MOD restorasyon gereği olan arka grup dişlere

uygulanır.

Endikasyonları:

►sağlıklı bukkal veya lingual tüberküllere sahip aşınmış veya çürük dişler

►MOD amalgam dolgunun değiştirilmesi gerektiğinde

►düşük çürük oranı

Kontrendikasyonları:

►yüksek çürük riski

►zayıf plak kontrolu

►kısa klinik kron boyu

►bruksizm

Kron restorasyonu (indirekt teknik):

en az 2 klinik seansta tamamlanır.

*diş kesimi

*ölçü alımı

*geçici kron uygulaması

*model elde etme

*restorasyonun hazırlanması

*daimi kron provası

*daimi simantasyon

Restorasyon ve preparasyon tasarım tercihini, restore edilen dişin mevcut klinik durumu,

(doku kayıp miktarı) belirler.

Kron restorasyonu yapıldığı materyale göre

► Tam metal (döküm altın)

► Tam porselen veya tam seramik

► Metal destekli porselen

► Kompozit rezin

► Fiber destekli kompozit rezin

Bölümlü/Kısmi kron

Tam metal kron Metal destekli

porselen kron Tam porselen/

seramik kron

Lezyon büyüklüğü geniş geniş geniş geniş

Klinik ömür 1 1 2 2

Sabit bölümlü protez dayanak

evet evet evet evet/hayır

Hareketli bölümlü

protez dayanak

evet evet evet evet/hayır

Estetik zayıf/yeterli zayıf iyi mükemmel

Tutuculuk orta iyi iyi iyi

Geride kalan diş doku yapılarını koruma

evet evet evet evet

Tüberkül yerine koyma/okluzal restorasyon

evet evet evet evet

TEŞEKKÜR EDERİM