Diş Hekimliğinde Alçı Diş Hekimliğinde Alçı

Diş Hekimliğinde Alçı Diş Hekimliğinde Alçı

Prof.Dr.PELİN ÖZKAN Prof.Dr.PELİN ÖZKAN

Süt sarısı renkte, bazen kil, Fe0, metal oksitlerin Süt sarısı renkte, bazen kil, Fe0, metal oksitlerin karışması ile kırmızı-kahve renkte olan mineral karışması ile kırmızı-kahve renkte olan mineral alçı taşıdır. Kimyasal olarak kalsiyumsülfat alçı taşıdır. Kimyasal olarak kalsiyumsülfat

dihidrattır. (

dihidrattır. (CaS0CaS0₄₄.2H.2H₂₂00).).

Alçının 3 tipi vardır.Alçının 3 tipi vardır.1) 1) Ölçü ve LaboratuvarÖlçü ve Laboratuvar

alçısı (Plaster)alçısı (Plaster)

2) 2) Sert Alçı (Stone)Sert Alçı (Stone)

3)3)Yüksek dayanıklı alçıYüksek dayanıklı alçı

i)i)Model alçısıModel alçısı

ii)ii)Day alçısıDay alçısı

Ayrıca alçı bağlı maddeler(revetmanlar) vardır.

Ayrıca alçı bağlı maddeler(revetmanlar) vardır.

 CaS0CaS0₄₄.2H.2H₂₂0+ 0+ ısıısı → CaS0→ CaS0₄₄1/2H1/2H₂₂0 0

veyaveya

→ → (CaS0(CaS0₄₄))₂₂.H.H₂₂0+ 1 1/2H0+ 1 1/2H₂₂00

Kalsiyumsülfathemihidrat Kalsiyumsülfathemihidrat Alçı taşının ısıtılması ve suyun bir kısmının Alçı taşının ısıtılması ve suyun bir kısmının

kristalizasyon sonucu alınması

kristalizasyon sonucu alınması kalsinasyonkalsinasyon işlemi oluşur.

işlemi oluşur.

Düşük ısıda (40-45

Düşük ısıda (40-45˚C)˚C) kalsinasyon işlemi kalsinasyon işlemi sonucu oluşan alçıya

sonucu oluşan alçıya Tip ITip I veya veya ölçü alçısıölçü alçısı denir.

denir.

Laboratuvar Alçısı(Plaster) Laboratuvar Alçısı(Plaster)

Alçı taşının öğütülerek ince toz haline Alçı taşının öğütülerek ince toz haline getirilir ve sonra açık kapta (120-180

getirilir ve sonra açık kapta (120-180˚C)toz ˚C)toz ısıtılır. Kristal yapıdan suyun bir kısmı ısıtılır. Kristal yapıdan suyun bir kısmı kristalleşir. Sonuçta pöröz ve irregular kristalleşir. Sonuçta pöröz ve irregular partiküller oluşur. En ucuz ve en zayıf alçı partiküller oluşur. En ucuz ve en zayıf alçı türüdür. Direncin önemli olmadığı türüdür. Direncin önemli olmadığı

işlemlerde kullanılır.

işlemlerde kullanılır. ββ-hemihidrat-hemihidrat , ,Tip II Tip II alçıalçı veya veya laboratuvar alçılaboratuvar alçısı denir.sı denir.

Stone(Sert Alçı) Stone(Sert Alçı)

Kapalı bir kapta buhar basıncı altında dikkatli Kapalı bir kapta buhar basıncı altında dikkatli yapılan kontrollü kalsinasyonla (117 kPa,123

yapılan kontrollü kalsinasyonla (117 kPa,123˚C, ˚C, 5-7 saat) elde edilen alçı ürünüdür.Bu kristalden 5-7 saat) elde edilen alçı ürünüdür.Bu kristalden suyun yavaş olarak açığa çıkarıldığı kalsinasyon suyun yavaş olarak açığa çıkarıldığı kalsinasyon metodudur. Plaster’a göre daha az pörözdür.

metodudur. Plaster’a göre daha az pörözdür.

Daha düzgün şekilli, regülerdir (hekzagonal Daha düzgün şekilli, regülerdir (hekzagonal form). Daha güçlü ve pahalıdır. Dayanıklı ve form). Daha güçlü ve pahalıdır. Dayanıklı ve direnç isteyen durumlarda kullanılır. Genelde direnç isteyen durumlarda kullanılır. Genelde sarıdır. Farklı renklerde üretilir.

sarıdır. Farklı renklerde üretilir. αα-hemihidrat, Tip -hemihidrat, Tip III alçı

III alçı veya veya HydrocalHydrocal denir. denir.

Yüksek Dirençli veya İyileştirilmiş Yüksek Dirençli veya İyileştirilmiş

Sert Alçı Sert Alçı

Alçı taşının %30’luk kalsiyum klorit solusyonunda Alçı taşının %30’luk kalsiyum klorit solusyonunda kalsinasyonu ile elde edilir. Bu yöntemle elde kalsinasyonu ile elde edilir. Bu yöntemle elde edilen toz partikülleri daha yoğun ve küboidal edilen toz partikülleri daha yoğun ve küboidal şekilli ve yüzey alanı azalmıştır. En güçlü ve en şekilli ve yüzey alanı azalmıştır. En güçlü ve en pahalı alçı tipidir.İnley ve kron yapımında yani pahalı alçı tipidir.İnley ve kron yapımında yani yüksek direnç ve yüksek sertlik gerektiğinde yüksek direnç ve yüksek sertlik gerektiğinde

kullanılır.

kullanılır. Tip IV alçıTip IV alçı denir. denir. Day alçısı, densiteDay alçısı, densite ve ve modifiye

modifiye αα-hemihidrat’-hemihidrat’ta denir. Son yıllarda daha ta denir. Son yıllarda daha da yüksek dirençli Tip V alçı geliştirilmiştir.

da yüksek dirençli Tip V alçı geliştirilmiştir.

Üç tip kalsiyumsülfat hemihidrat tekrar Üç tip kalsiyumsülfat hemihidrat tekrar dihidrata

dihidrata hidrasyonhidrasyon işlemi ile döner ve ısı işlemi ile döner ve ısı açığa çıkar.

açığa çıkar.

CaS0CaS0₄₄.1 1/2H.1 1/2H₂₂0+ 1/2H0+ 1/2H₂₂00→CaS0→CaS0₄₄.2H.2H₂₂0+ısı0+ısı

Alçının sertleşmesi sonucu meydana gelen Alçının sertleşmesi sonucu meydana gelen

yapı

yapı kalsiyum sülfat dihidrattırkalsiyum sülfat dihidrattır. Bu olay . Bu olay esnasında ekzotermik olarak ısı meydana esnasında ekzotermik olarak ısı meydana

gelir.

gelir.

Alçının sertleşme süresinin Alçının sertleşme süresinin kontrolüne etki eden faktörler kontrolüne etki eden faktörler

 Safsızlık_Safsızlık

 Alçı grenlerinin inceliğiAlçı grenlerinin inceliği

 Su/Toz oranıSu/Toz oranı

 Karıştırma_{Karıştırma}

 SıcaklıkSıcaklık

 Hızlandırıcı ve yavaşlatıcılarHızlandırıcı ve yavaşlatıcılar

Yavaşlatıcı Ajanlar Yavaşlatıcı Ajanlar

ZamkZamk Jelatin Jelatin

Balmumu Balmumu

Kalsiyum tuzları Kalsiyum tuzları

%20’den yüksek konsantrsayonda NaCl

%20’den yüksek konsantrsayonda NaCl Sitrat

Sitrat Asetat Asetat

Borat Borat

Boraks Boraks

Hızlandırıcı Ajanlar Hızlandırıcı Ajanlar

Potasyum Sülfat Potasyum Sülfat

%20’den düşük konsantrsayonda NaCl

%20’den düşük konsantrsayonda NaCl Kalsiyum sülfat

Kalsiyum sülfat

%12’den düşük konsantrasyonda NaS0

%12’den düşük konsantrasyonda NaS0₄₄

Alçının Sertleşme Genleşmesi Alçının Sertleşme Genleşmesi

Lab.Alçısı(Plaster)

Lab.Alçısı(Plaster) →%0.2-0.3→%0.2-0.3 Sert alçı(stone) →%0.08-0.1 Sert alçı(stone) →%0.08-0.1

Yüksek dirençli s.alçı→%0.05-0.07 Yüksek dirençli s.alçı→%0.05-0.07