• Sonuç bulunamadı

Hafta Deneysel ve Eleştirel Sosyal Psikolojinin Ortaya Çıkışı • DENEYSEL SOSYAL PSİKOLOJİNİN ORTAYA ÇIKIŞI Sosyal psikolojide deneyselci geleneğin ortaya çıkışındaki en önemli deneylerden biri

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Hafta Deneysel ve Eleştirel Sosyal Psikolojinin Ortaya Çıkışı • DENEYSEL SOSYAL PSİKOLOJİNİN ORTAYA ÇIKIŞI Sosyal psikolojide deneyselci geleneğin ortaya çıkışındaki en önemli deneylerden biri"

Copied!
11
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

2. Hafta

Deneysel ve Eleştirel Sosyal Psikolojinin Ortaya Çıkışı

• DENEYSEL SOSYAL PSİKOLOJİNİN ORTAYA ÇIKIŞI Sosyal psikolojide deneyselci geleneğin ortaya

çıkışındaki en önemli deneylerden biri; Triplett’in 1898 yılında yaptığı deneydir. Triplett, bireyin bir başkasıyla çalışmasının, çalışma hızı ve kalitesi üzerine etkisini gösteren bir deney yapmıştı.

Bugün buna sosyal etki adını veriyoruz.

(2)

• &Davranışçılık: Deneysel sosyal psikolojiye hakim olan yaklaşım davranışçılıktır. Floyd Allport (1924)psikolojinin ciddiye alınmak istiyorsa sosyal psikolojinin deneysel bir

bilim haline gelmesini şart görüyordu. Giriş kitabını da davranışçı kurallara göre yazdı.

(3)

Allport için sosyal psikoloji “ esasta bireyin davranışını inceleyen bir bilimdi, bir bireyin davranışı diğer insanların davranışlarını

uyarır ya da kendisi böyle bir uyarana davranışlarında tepki oluştururdu”

(4)

• &Sosyal Öğrenme Teorisi: Bu davranışçı yaklaşım 1950’lerde Hillgard’ın sosyal

öğrenme teorisi ile yer değiştirmeye başladı. Hillgard saldırganlık, başarı, otonom olma gibi sosyal motiflerin

insanları, belli şekillerde davranmak üzere uyardığını ve bu şekilde davranmayı

öğretecek şartları yarattığını öne

sürüyordu. Çünkü içgüdüsel dürtülerin tersine sosyal dürtülerin bir gruptan

diğerine değiştiğini fark etmişti.

(5)

• &Gestalt Psikolojisi: 1930’larda Hitler

Almanya’sının politikaları kendini göstermeye başlayınca sosyal psikolojinin o dönem en

başarılı ve önemli düşünürleri ki çoğunluğu Yahudi'ydi, ABD’ye göç etti. Bu anlamda bu

ülkede sosyal psikolojinin gelişimine ve önderlik etmesine yol açan Hitlerdi. Cartwright, Lewin, Heider, Köhler, Wertheimer, Lazarsfeld ve

Brunswiks gibi kişiler ABD’ye hiç gelmemiş olsalar sosyal psikoloji daha gecikmeli olarak gelişebilirdi.

(6)

Gestalt, bütünün onu meydana getiren parçaların toplamından başka bir şey olduğu anlamına gelir.

Yaklaşım olarak insanın nesneyi algılayışında, nesnenin içinde bulunduğu bağlamın çok önemli olduğunu öne sürer. Gestalt psikolojisi ABD

davranışçılığına bir başkaldırıydı. Kurt Lewin, Muzaffer Şerif gibi göçmen sosyal psikologlar, zihnin nesnel gözlenemezliği sebebiyle

incelenemeyeceğini savunan davranışçılığın kurallarını reddettiler.

(7)

• Deneysel sosyal psikoloji Kurt Lewin’in özellikle sosyal grupların etkileri ve grup dinamikleri üzerine yaptığı çalışmalarla

kuruldu. Algısal alan kişinin ne gördüğünü etkiliyordu, davranış dediğimiz şey de

psikolojik alandan etkileniyordu.

(8)

• Benzer biçimde Muzaffer Şerif de grup dinamikleri ve gruplararası davranış ile

ilgilenmiştir. Grubun onu oluşturan üyelerin tamamından daha fazla ya da daha farklı bir dinamik olduğunu, tek tek üyelerinin

psikolojik süreçlerinde incelenemeyeceğini öne sürmüştür. Bu modeller 1970’lere

kadar güçlü bir biçimde kabul görmüştür.

(9)

• ELEŞTİREL SOSYAL PSİKOLOJİNİN ORTAYA ÇIKIŞI

• Fransız sosyolog Emile Durkheim’a göre (1858-1917) “sosyal olgular büyük ölçüde bireysel bilincin dışında ve ondan

bağımsızdır”. İnsanlar birbirilerini anlamalarını ve dünyayı anlamlı

kılmalarını belirleyen kolektif temsilleri paylaşırlar.

(10)

Durkheim bireysel psikolojiden ayrı kolektif bir psikolojiyi tanımlıyordu. Fransız Serge Moscovici ise sosyal temsillerin toplum

içinde birbirleriyle etkileşim halindeki bireyler tarafından gündelik konuşmalar içinde

ortaya çıkartıldığını ve toplumun üyeleri

arasında sağduyu halinde paylaşıldığını öne sürüyordu.

(11)

• 1980’lerden sonra Kenneth Gergen, Rom Harre, Derek Edwards, Jonathan Potter, Margaret Wetherell ve Ian Parker sosyal psikolojide paradigmatik bir değişiklik

yaratarak sosyal inşacılık ve söylemsel psikoloji yaklaşımlarını alan soktular.

Referanslar

Benzer Belgeler

Yalnız başımıza olduğumuz zamanlarda bile duygu, düşünce ve davranışlarımızı, başka insanların ve toplumun içselleştirdiğimiz sesi etkiler.. Sosyal

 Personel devri, işbaşı eğitim eksikliği, iş tanımları olmaması, örgüt kültürü zayıflığı, örgüt içi iletişim eksikliği vb örgütsel nedenler). 

Arkonaç (2008) Sosyal Psikolojide İnsanları Anlamak, Deneysel ve Eleştirel Yaklaşımlar, Ankara:Nobel... Bu çerçevede sosyal dünya

Arkonaç (2008) Sosyal Psikolojide İnsanları Anlamak, Deneysel ve... • Modernizmin

• Sosyolinguistik: Dilin sosyal ortamlarda nasıl kullanıldığı üzerine odaklanır: konuşma, eş zamanlı şekilde sosyal etkileşimi nasıl etkiler ve ‘anlam’

Tutum teorileri kişinin tutum nesnesi ile ilgili tek bir tutumu olduğunu söylerken, sosyal temsiller teorisi tutumların sistematik şekilde birbiriyle nasıl ilişkili olduğunu ve

• Güçlü süreçler tek başına Benchmarking yapılmaz: bunlar için süregelen geliştirme teknikleri yeterlidir. Zayıf süreçler ise Benchmarking uygulamasında

Sosyal psikoloji kavramlar ile araştırma yöntemleri açısından genel psikolojinin bir dizi alt disiplinine yaslanır.. Sosyal