GİRİŞKENLİK DAVRANIŞLARI (HAKKINA SAHİP ÇIKMA)
GİRİŞKENLİK DAVRANIŞLARI
(HAKKINA SAHİP ÇIKMA)
Hakkına sahip çıkmak, bireyin isteklerini mutlaka elde edeceği anlamına da gelmez.
Kişinin, kendi inanç ve gereksinmelerine saygı duyduğu kadar başkalarının inanç ve
gereksinmelerine de saygı duyması demektir.
İnsan ilişkilerinde genellikle üç iletişim biçimi yaygındır (Kron ve Gray, 1987; Raskin, 1983).
Bir uçta pasif tavır, diğer uçta saldırgan
(agressive) tavır vardır; hakkını koruyan veya
hakkına sahip çıkan (assertive) tavır ise bu ikisinin ortasında bulunur.
X X X
pasif hakkına sahip çıkan (assertive)
saldırgan (agressive)
Pasif kişi, benliğine verdiği değer düşüktür, sık sık özür diler. Konuşurken karşısındakinin gözüne bakamaz,
iletmek istediklerini açıkça ifade edemez Bu özellikleri nedeniyle amaçlarına ulaşamaz ve çabuk incinir,
engellenme ve kaygı yaşar. Söyleyeceklerini unutur, özür dileyici biçimde konuşur.
Saldırgan (agressive) kişi, pasif kişinin aksine,
hemen her durumda yüksek sesle konuşur, başkalarının fikirlerini küçümser, çoğu kez “sen” dilini kullanır.
Kınayıcıdır, üstünlük havası, küstah ve alaycı tavır yaygındır. Emredici, otoriter biçimde konuşur.
Başkalarına yüklenerek benliğini yükseltir.
Hakkına sahip çıkan (assertive) kişi, ne pasiftir, ne de saldırgan; bu iki aşırı ucun ortasındadır. Başkalarının inanç ve haklarını çiğnemeden, onları küçümsemeden, iletişim kurar. Söyleyeceklerini açık ve anlaşılır biçimde söyler. Kendini tanır,yönetir,güvenli davranış uygular.
HAKKINA SAHİP ÇIKMAK HAKKINA SAHİP ÇIKMAK
Bireylerin haklarına saygı göstermektir.
Her bireyin görüşlerini ve karşı görüşlerini ifade etme hakkının bulunduğunu kabul
etmektir.
Hakkını koruyucu davranış iki nedenle yeğlenir:
(1) Kişi duygularını başkalarına anlatabilir ve bu iletişim biçimi benlik saygısını yükseltir.
(2) Pasif ve saldırgan davranışlardan daha etkili
ve benlik için daha ekonomiktir.
HAKKINA SAHİP ÇIKMA EĞİTİMİNİN AMAÇLARI HAKKINA SAHİP ÇIKMA EĞİTİMİNİN AMAÇLARI
Kişiler hakkına sahip çıktıkça, başkalarıyla ilişkileri kolaylaşır, duyguları, düşünceleri ve davranışları arasındaki uygunluk artar ve birey davranışının sorumluluğunu daha kolay
üstlenir.
Ses Tonu.
Akıcılık.
Göz Teması.
Hakkına Sahip Çıkan Tavırdaki Sözsüz Öğeler
Hakkına Sahip Çıkan Tavırdaki Sözsüz Öğeler
Yüz İfadesi.
Beden Duruşu Mesafe.
Hakkına Sahip Çıkan Tavırdaki Sözlü Öğeler
Hakkına Sahip Çıkan Tavırdaki Sözlü Öğeler
Hayır Demek.
Görüş Belirtmek.
İstekte Bulunmak.
Duyguları Belirtmek.