TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI

TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI

Tüketim toplumunun oluşumu

• tüketim “devrimi” üretim devrimi ile birlikte gitmiştir

• Piyasalarla birlikte işçi işgücü piyasasına tüketiciler de pazara bağımlı hale geldi

• Kadınların işgücü olması ile evde üretilenler pazarda satılmaya başlamıştır

• 1930 sonrası refah politikaları

– Keynes-tüketim iyidir

• “alış veriş merkezleri çağın tanımlayıcı yapısı olarak fabrikanın yerini almıştır”

Ritzer (2000)

• “tüketim toplumu, nesnelerin hızla kullanılıp atılması ve müsrifçe elden çıkarılması ile

tanımlanır”

Williams (1999)

Türkiye’de tüketim toplumunun oluşumu

• Truman doktrini marshall planı yardımları

• Şehirleşme

• Yurtdışından gelen işçilerin yaşam standartlarıyla birlikte dönmesi

• Kredi kartları

Tüketim araştırmalarında paradigmalar (1)

• 1980 öncesi pozitivist, yönetimsel, satış odaklı

• 80 sonrası, yorumlayıcı, toplumsal (antropoloji

ve sosyoloji) bakış açısı

Tüketim araştırmalarında paradigmalar (2) pozitivist paradigma

• Tüketiciler doğası gereği ihtiyaçlarını tatmin etmek için rasyonel seçimde bulunurlar. Yani fayda

• 2 uygulama öncülük etmiştir

– pavlov ve freud

• Kara kutu modeli-içgüdü önemli

– Geştalt psikolojisi-öğrenme/hafıza vb.

• Tüketicilerin zihinsel süreçleri, öğrenme teorileri-öğrenme önemli

• Amaç öngörü ve kontrol

Tüketim araştırmalarında paradigmalar (3) yorumlayıcı paradigma

• Tüketim süreçlerinin anlaşılmasına odaklanan bir anlayış

• İnsan doğası rasyonel değil

• Edilgen değil,kendi dünyalarını inşa ederken tüketimde etkin oluyorlar

• Tüketimin arzulara, hayallere göre farklı biçimler aldığından hareket eder

• Amaç anlamak

Tüketim araştırmalarında paradigmalar (4) eleştirel paradigma

• Tüketimin olumsuz sonuçlarının eleştirilmesi ve daha iyi bir dünya kurma, bireyin

özgürleşmesi

• Tüketim yabancılaştırıcı

• Frankfurt okulu-kültür endüstrisi

• “endüstri sadece ürünleri değil üreticileri ve

tüketiciler de üretiyor, yeniden üretiyor”

Tüketici davranışları

• Pazar yerinde tüketicinin davranışını inceleyen, bu davranışın nedenlerini araştıran uygulamalı bir bilim dalıdır.

• Tüketici davranışları, bireylerin veya grupların,

ürünleri, hizmetleri fikirleri veya deneyimleri seçmesi,

satın alması kullanması ve kullandıktan sonra elden

çıkarması ile ilgili süreleri inceleyen bilimsel çalışma

alanı

Hangi Sorulara Cevap Aranıyor?

• Pazarı oluşturan tüketiciler kimlerdir?

• Ne satın alırlar?

• Ne zaman satın alırlar?

• Satın alma kimlerle ilgilidir?

• Neden satın alırlar?

• Nereden satın alırlar?

• Ne kadar ve ne sıklıkta satın alırlar?