GGY 430
Yönetim Muhasebesi İlkeleri
Dr. Murat ÇEKİCİ
14. Toplu Yapı Ve Site Yönetimi Olarak
Bütçe Muhasebe Ve Raporlama
Bütçe Muhasebe Ve Raporlama
Yönetim planları, binalar, siteler, toplu yapılar, bina grupları, karma kullanımlar, tek amaçlı kullanımlar gibi gayrimenkul yatırımlarının nasıl yönetileceğine dair kurallar bütünü ve anayasasıdır.
Kat mülkiyeti rejiminin uygulandığı yapılarda işletme projesi uyarınca sitenin / binanın bir yıllık gelir ve giderleri hesaplanarak bir bütçe oluşturulacaktır.
Aidat;kat malikleri kurulu veya site / bina yönetimi tarafından hazırlanan işletme projesi kapsamında belirlenir.
..
İşletme projesi;
- Binanın / sitenin bir yıllık yönetiminde gerçekleşecek tahmini gelir ve giderlerin,
- Daire, ofis ve dükkân sahiplerine düşecek tahmini miktarlarının,
- Aidattan ayrı olarak (genellikle demirbaş giderleri için) daire / ofis / dükkân sahiplerinin yatırımlar için vermesi gereken avans tutarlarının gösterildiği bütçe planını ifade etmektedir.
..
Bu projeyi yapmak kat malikleri kurulunun görevi olsa dahi eğer yapılmamışsa yöneticinin yapması zorunludur.
İşletme projesi bir bütçe niteliğinde olmakla birlikte, geçmiş yıla ait aidat gelirleri ve giderler raporu kat maliklerinin onayına sunularak yönetimin ibrası talep edilir. Bu sebeple dönem başında bütçe niteliğinde olan tablodaki rakamlar dönem sonunda fiili rakamlar olacaktır ve kat maliklerinin tekrar onayı gerekecektir.
..
Dönemsel olarak (genellikle ocak ayı içinde ve gelecek yıla ilişkin olarak) hazırlanan işletme projeleri sadece gelecek dönem giderlerini kapsamaz. Genel kurullarda gelecek dönem içerisinde yapılacak yatırım harcamalarına veya büyük onarım harcamalarına ilişkin kararlar da alınır. Onaylanmış olan yatırım harcamalarınında bütçesinin hazırlanması gerekecektir.
Bu onaylanan harcamaların yatırım yapılacak zaman ve tutarlarla uyumlu şekilde takip eden dönem içerisinde tahsili gerekecektir. Bu durumda; yapılacak harcama tutarları ve genel kurul kararları ile uyumlu tahsilat yapılacak tutarların aylar itibariyle belirtilmesi faydalı olacaktır.
..
İşletme projesindeki dönem giderleri Kat Mülkiyeti Kanunu çerçevesinde
bağımsız bölümü kullanan mal sahibi ve ya kiracıların yükümlülüğüdür. Halbuki yatırım harcamaları ise mal sahibi tarafından ödenmelidir. Bu durumda ilgili rakamların genel kurul kararları ile uyumlu şekilde ve açıkça gösterilmesi mal sahibi-kiracı, komşuluk ve sosyal ilişkiler ve toplumsal barış açısından
önemlidir.
Bağımsız bölümler bazında dağıtımlar ise Kat Mülkiyeti Kanunu ve yönetim planı çerçevesinde belirlenen dağıtım prensipleri ile yapılacaktır. Bu dağıtımlar hepsi bina ve sitenin özelliklerine göre değişebilmektedir. Bu dağıtımların detayı da yönetim tarafından açıkça ortaya konabilmelidir. Bağımsız bölüm bazında aidatların ve tüketim harcalarının aylar itibariyle izlenebilir ve bu şekilde
sunulabilmesi önemlidir.
..
Bina / site ve toplu yapılarda işletmenin hertürlü tüketimlerinin olması gereken ( bütçelenen, teorik, bir önceki ay, ortalamalar vb.) ile fiili olarak karşılaştırılması ve bu farkların miktar ve tutar olarak yorumlanması gerekecektir. Özellikle tüketim miktarlarının tespitine ilişkin oldukça gelişmiş otomasyon uygulamaları vardır.
Bu bilgisayar programları marifetiyle sağlanacak verilerin aylık olarak incelenmesi veya kiracı veya mal sahiplerinin bilgisine sunulması gerekmektedir. Bu şekilde yapılacak incelemeler ile varsa farkların yorumlanması ve gerekli önlemlerin alınması sağlanmış olacaktır.
