Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 88, Şubat 2019, s ISSN: Doi Number:

(1)

_____________________________________________________________________________________

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 88, Şubat 2019, s. 677-688 ISSN: 2148-2489 Doi Number: http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.14701

Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date 9.01.2019 25.02.2019

Uzm. Gülten ERKEK

Uşak Üniversitesi, Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı, gultenerkek@hotmail.com

ROL MODELİM “ÖĞRETMENİM”

Öz

Okuma, bireylerin anlama becerilerini artırarak hayata ilişkin bakış açılarını geniş- letir. Bu sebeple, eğitim sürecinde okuma becerisi ve alışkanlığı üzerinde yoğunla- şılmalıdır. Eğitimde başarının en önemli belirleyicilerinden biri olan öğretmenlerin okuma alışkanlığı kazandırma konusunda öğrencilere rol model olmaları gerek- mektedir. Öğrencilerin okuma alışkanlığını kendi kendine edinmelerini beklemek ve onlara okumaları konusunda sadece tavsiyelerde bulunmak yerine bu anlamda rol model olmak çok daha önemlidir. Bu çalışmada, Uşak il merkezinde bulunan bir ortaokulda görev yapan öğretmenlere, kitap okuma konusunda öğrencilere model olmaları, derslere ellerinde kitaplarla girmeleri, okul koridorlarında kitaplarla gezmeleri ve ilgilenen öğrencilerle kitapları hakkında sohbet etmeleri konusunda yönlendirmelerde bulunulmuş ve öğretmenlerden bu konuda destek alınmıştır. Ça- lışmanın sonucunda öğrencilerin kitap okuma konusunda daha istekli hale geldikle- ri gözlemlenmiş, yanında kitap bulunduran, kitaplar hakkında konuşan ve boş derslerde kitap okuyan çocukların sayısında artış tespit edilmiştir. Çalışmamızın konu- sunun belirlenmesinde ünlü yazar Tolstoy’un: “Herkes insanlığı değiştirmeyi düşü- nür ama hiç kimse önce kendini değiştirmeyi düşünmez.” sözünden ilham alınmış- tır.

Anahtar kelimeler: Okuma, rol model, öğretmen, öğrenci

(2)

Rol Modelim “Öğretmenim”

The Journal of Academic Social Science Yıl:7, Sayı: 88, Şubat 2019, s. 677-688

678 MY ROLE MODEL IS “MY TEACHER”

Abstract

Reading expands the perspectives of individuals by increasing their comprehen- sion skills. Therefore, reading skills and reading habits should be concentrated on during education process. Teachers, who are one of the most significant determi- nants of success in education, should be a role model for students to gain reading habits. It is much more important to be a role model in this sense rather than ex- pecting students to gain reading habits by themselves or just advising them about reading. In this study, the teachers who work in a secondary school in the city cen- ter of Uşak, were asked to be a model to students for reading books, to enter the classes with books in their hands, to walk in the corridors of school with books in their hands and to discuss about their books with the students who are interested, and teachers provided support in this respect. As a result of the study, it has been observed that the students become more willing to read books, and there was an in- crease in the number of the students who possess books, talk about books and read books in the idle classes. The subject of our study was determined being inspired by the words of famous author Tolstoy: “Everyone thinks of changing the world, but no one thinks of changing himself.”

Keywords: Reading, role model, teacher, student Giriş

Okuma, gözün satırlar üzerinde sıçraması sonucu kelime şekillerini görerek bunların an- lamlarını kavrama ve seslendirme (Öz, 2011); insanın anlama ve bilgi edinme yollarından birisi (Özbay, 2006); bireylerin ufkunu genişleten, kişilik gelişimine katkı sağlayan ve onu toplumla bütünleştiren bir değer (Mete, 2012); sürekli gelişen ve derinleşen dünyayı yakalayıp ona uyum sağlayabileceğimiz işlevsel bir araç (Bircan ve Tekin, 1989; Kurulgan ve Çekerol, 2008) ve yaşamı anlamlandırma süreci (Batur vd., 2010; İşcan vd., 2013) gibi pek çok tanıma sahiptir.

Günümüzde okuma, bilgisizliği engelleyen çok önemli bir güç olarak kabul edilmektedir (Ay- tan, 2014).

Çocukta okuma eğitimi on beş yaşının sonuna kadar planlı ve sürekli bir biçimde yapıldı- ğında okuma alışkanlığı oluşur (Yalçın, 2012). Okuma artık bir gereksinim ve zevk kaynağı olarak algılanır (Arslan vd., 2009; Balcı, 2009). Okumaktan zevk alabilmek aslında okuduğunu anlamak ve dilin söz varlığını, anlatım yollarını ve inceliklerini bilmekten geçer (Demirel ve Şahinel, 2006).

Okuma alışkanlığının eğitimde önemli bir yeri ve önemi vardır. Bu alışkanlık bireyin kişi- liğini, düşünce dağarcığını, yaratıcılığını, yeteneklerini, soyut düşünce ve hayal gücünü geliş- tirmektedir (Yılmaz, 2006; Aksaçlıoğlu ve Yılmaz, 2007). Bu alışkanlığa sahip bireyler, doğaya ve insanlara karşı daha hassas olurlar (Tanju, 2010); yaşadıkları topluma ve kültürel çevreye uyum sağlayabilir, bilgi ve deneyim kazanarak geleceğe daha iyi hazırlanabilirler (Duran ve Erkek, 2018); yeni bilgi kaynakları ve tecrübelerine ulaşabilirler (Yıldız ve Keskin, 2016).

Okuma alışkanlığı, toplumların kültürel gelişmişliğinin göstergesi olarak kabul edilmektedir (Mete, 2012; Durualp vd., 2013). Ülkemizde okuma kültürünün gelişmiş ülke ortalamaları-

(3)

679 nın oldukça altında olduğu bilinmektedir. Bu eksiklik, mevcut okuma alışkanlığının azalması

değil, bu alışkanlığın kazandırılamamasıdır (Bircan ve Tekin, 1989).

Literatürdeki çalışmalarda çocuklara okuma alışkanlığının aile ve okul deneyimleriyle kazandırıldığı vurgulanmaktadır (Anderson vd., 1996; Smith vd., 1998). Okuma alışkanlığını konu alan birçok çalışmada öncelikle okuma çevreleri tanımlanmış ve bu alışkanlığa destek veren çevreler oluşturulmuştur.

İçsel ve dışsal pek çok neden okuma motivasyonu oluşturur ve motive olan çocuklar okumaya yönelirler. Bu motivasyon, öğrencilerin ilgi ve meraklarını kapsayan içsel nedenlerle oluşabileceği gibi; aile, okul, öğretmen vb. nedenlerle de oluşabilmektedir (Yıldız ve Akyol, 2011). Okuma alışkanlığı, çocukların içinde büyüdüğü aile ve okul çevresi ile yakından ilgilidir (Ateş vd., 2012). Okumayı etkileyen faktörler arasında öğretmenin tutum ve davranışları önemli bir yer tutmaktadır (Yalçın, 2012).

Eğitimin görevi, bireyin gelişiminin her aşamasında istendik tepki meydana getirmek ve umulan değişmeleri en iyi biçimde oluşturabilecek bir çevre düzenlemek olduğuna göre eğitim- ciler, çocukların öğrenim yaşantılarının zenginleştirilmesi konusunda titizlik göstermelidirler (Demirel ve Şahinel, 2006). Öğretmenler, eğitimde başarının en önemli belirleyicisi olarak kabul edilirler (Aşılıoğlu, 2008). Öğrencilerin okuma becerilerinin geliştirilmesi ve onlara okuma alışkanlığının kazandırılmasında öğretmenin etkisi büyüktür (Gündoğmuş ve Çayır, 2016). Tan- ju (2010)’a göre model olma en iyi öğrenme şeklidir ve öğrencilere model olmanın önemini vurgulayan Ülper (2011)’e göre de, öğretmen ve öğretmen adaylarının okuma güdülerinin yük- sek olması ve sıklıkla bu edinimi gerçekleştirmeleri öğrencileri olumlu yönde etkileyecektir.

Bu alanda yapılan çalışmalar, çocuklara kitap okuma konusunda en büyük etkiyi %70’lik oranla öğretmenlerin yaptığını göstermektedir (Özbay vd., 2008). Günümüzde öğretmen, sadece bilgi veren bir birey değildir. Öğrencilerin örnek aldığı rol modeller olarak hizmet etmektedir- ler. Çağdaş eğitim anlayışına uygun şekilde öğretmen, öğrencinin düşünen ve uygulamaya ge- çen bir birey olmasıyla yakından ilgilenir (Mete, 2012). Öğretmen, pek çok konuda olduğu gibi okuma alışkanlığı konusunda da istek ve cesaret verici olmalıdır. Ayrıca öğrenmeyi kolaylaş- tırma, öğrenciye rehberlik etme, öğrenme sürecine öğrencinin katılımını ve katkısını sağlama ve onu sürekli güdüleme ile yükümlüdür (Ensar, 2003). Akyol (2016)’a göre öğretmenler, okuma beceri ve alışkanlığını öğrencilere nasıl kazandırıp geliştirecekleri konusunda bilgili ve becerikli olmak durumundadırlar. Ancak yapılan araştırmalar öğretmenlerin, öğrencilerin okuma alışkan- lığı kazanmalarına destek olmadıklarını ayrıca okuma ilgi ve alışkanlıklarının yeterli düzeyde olmadığını göstermektedir (Aslantürk ve Saracaloğlu, 2010; Yılmaz, Köse ve Korkut, 2009;

Saracaloğlu, Karasakaloğlu ve Aslantürk, 2010; Saracaloğlu, Yenice ve Karasakaloğlu, 2009).

Tüm toplumlar bireylerini okur hale getirme sorunu üzerinde önemle durmaktadırlar (De- mirel ve Şahinel, 2006). Ülkemizde de bu alanda yapılacak araştırmalara ve yürütülecek projele- re ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışmamız, öğrencilere okuma zevk ve alışkanlığı kazandırılmasında öğretmenin rol model olmasının etkisini vurgular niteliktedir.

Araştırmanın Amacı

Ülkemizde okuma kültürünün gelişmiş ülke ortalamalarının oldukça altında olduğu bi- linmektedir. Kitap okuma alışkanlığı edinmenin önde gelen koşulu, okumaya karşı olumlu tutum geliştirmektir. Günümüz eğitim kurumlarındaki öğretmen ve dolayısıyla öğrencilerde bu alışkanlıkla ilgili eksiklikler söz konusudur.

(4)

680 Belirtilen bu olumsuzluğun giderilmesi adına, okuma alışkanlığı kazanılmasında çevresel

faktörlerin öğrenciler üzerindeki etkisinden hareketle, onlara doğru rol modeller oluşturulması- nın gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Okumanın, eğitim kurumlarında yalnızca bir öğüt olarak kalmaması, sözlerin davranışlarla desteklenmesi ve böylece öğrencilerin uygulamaya geçirilme- si, bu alışkanlığın kazanılmasında büyük önem taşımaktadır.

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin okuma konusunda rol model olmasının öğrencilerin okuma istek ve motivasyonuna olan etkisini araştırmak, öğrencileri okuma konusunda istekli hale getirmek ve onlara kitap okuma alışkanlığı kazandırmaktır.

Bu amaç doğrultusunda araştırmanın alt problemleri şu şekilde belirlenmiştir:

1. Uygulama öncesinde

a) Öğrenciler düzenli olarak kitap okuyorlar mı?

b) Öğrenciler kitap okuma konusunda kimleri örnek alıyorlar?

2. Uygulama sonrasında

a) Öğrenciler düzenli olarak kitap okuyorlar mı?

b) Öğrenciler kitap okuma konusunda kimleri örnek alıyorlar?

Yöntem

Araştırmanın Modeli

Bu araştırmada, olay ve olguları sosyal özelliği olan insana göre ele alan nitel araştırma modeli kullanılmıştır. Bu modelin en belirgin özelliklerinden bir tanesi doğal ortamda meydana gelen olgu, olay ya da davranışlar üzerine yoğunlaşarak araştırmaların sürdürülmesidir (Büyü- köztürk vd., 2008).

Araştırmanın Deseni

Bu araştırmanın amacına uygun olarak eylem araştırmasından yararlanılmıştır. Eylem araştırması, uygulamada ortaya çıkan sorunların anlaşılması ve çözülmesine yönelik olarak biz- zat uygulamanın içinde olan bir uygulayıcının tek başına ya da bir araştırmacının aracılığıyla gerçekleştirdiği bir araştırma yaklaşımıdır (Yıldırım ve Şimşek, 2016). Johnson (2003) eylem araştırmasını, gerçek okul ya da sınıf ortamında öğretimin ya da eğitim eylemlerinin kalitesini anlamak ve geliştirmek amacıyla yapılan bir araştırma süreci ve önceden planlanmış, diğer ilgili kişilerle paylaşılabilen bir araştırma yöntemi olarak tanımlamaktadır. (akt. Kuzu, 2009).

Çalışma Grubu

Çalışma grubunu Uşak il merkezinde bulunan bir ortaokulda öğrenim gören 100 öğrenci ve öğretimle görevli 42 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışma grubunda, 5., 6., 7. ve 8. sınıf sevi- yesinde öğrenim gören yirmi beşer öğrenci yer almaktadır. Öğrenci ve öğretmen seçimi kolay erişilebilirlik ilkesine uygun şekilde yapılmıştır. Katılımcılar çalışmaya gönüllü olarak katılmış- lardır.

(5)

681 Veri Toplama Aracı ve Verilerin Toplanması

Bu çalışmada, çalışma grubundaki 100 öğrencinin okuma alışkanlıkları ile kitap okuma konusunda örnek aldıkları kişilerin belirlenebilmesi amacıyla 2 açık uçlu sorudan oluşan yazılı görüşme formu kullanılmıştır. Form, üç uzman görüşü doğrultusunda düzenlenerek son şeklini almıştır. Görüşme formunda yer alan sorular aşağıda sunulmuştur:

1- Düzenli olarak kitap okur musunuz?

2. Kitap okuma konusunda kimleri örnek alıyorsunuz?

Araştırmada katılımcılarla yüz yüze görüşülmüştür. Formlar öğrenciler tarafından okul ortamında doldurulmuştur. Bütün görüşme formları 2017-2018 eğitim-öğretim yılı içerisinde toplanmıştır. Görüşme formları, uygulamanın başlangıcında ve uygulama sonunda kullanılarak uzman görüşleriyle değerlendirilmiş ve ön test / son test bilgilerine ulaşılmıştır. Sonuçlar grafik- lerle açıklanmıştır.

Bulgular:

Birinci Alt Probleme İlişkin Bulgular:

Çalışmamızla ilgili okulumuzda 02/10/2017- 27/10/2017 tarihleri arasında durum anali- zi yapılarak okuma alışkanlığı ile ilgili eksiklikler saptanmıştır. Mevcut durumun tespiti ve aynı zamanda çalışma sonuçları ile karşılaştırılabilmesi için ön test uygulaması yapılmış ve öğrenci- lerin kitap okuma alışkanlıkları ile okuma konusunda rol model olarak seçtikleri kişiler belir- lenmeye çalışılmıştır.

Grafik 1: Öğrencilerin kitap okuma alışkanlığı ön test sonuçları

Buna göre, okulumuzda çalışma grubumuzu oluşturan 100 öğrenci üzerinde “Düzenli şekilde kitap okur musunuz?” sorusuna verilen cevapların %63’ü “Düzenli olarak kitap oku- mam” , %37’si ise “Düzenli olarak kitap okurum” şeklindedir.

(6)

682 Grafik 2: Öğrencilerin Okuma Konusunda Rol Model Aldıkları Kişiler ile İlgili Ön Test

Sonuçları

Çalışma grubuna “Kitap okuma konusunda kimleri örnek alıyorsunuz?” sorusunun so- rulduğu diğer maddede öğrencilerin %18’inin aile, arkadaş ya da akraba isimleri yazdıkları, % 31’inin yalnızca birkaç öğretmeninin adını yazdığı, %27’sinin aile, yakın çevre ve öğretmenle- rinin adını bir arada yazdığı, %24’ününse hiçbir isim yazmadığı görülmüştür. Yalnızca öğret- menlerin rol model alındığı %31’lik oranla, öğretmenlerin de dahil edildiği %27’lik oranın top- lamına göre, çalışma grubunun ön test sonuçlarında öğretmenlerin rol model olarak kabul edilme oranı %58’dir.

Uygulama

Çalışmamız, 13/11/2017 tarihinde uygulamaya geçirilmiş, okuldaki tüm öğretmen ve idareciler çalışmayla ilgili olarak görevlendirilmiştir. Uygulama boyunca tüm öğretmenler okuma konusunda rol model olmaya çalışmış, kitap okumuş, kitap taşımış ve öğrencilerle kitap- larıyla ilgili sohbetlerde bulunmuşlardır. Beşinci sınıf seviyesindeki öğrencilerin derslerine giren öğretmenler ayrıca çocuk kitapları taşımış ve öğrencileri bu kitapları okumaya teşvik edecek çalışmalarda bulunmuşlardır. Uygulamamız 25/05/2018 tarihinde sonlandırılarak değerlendirme kısmına geçilmiştir.

(7)

683 Fotoğraf 1: Derslerde yapılan okuma faaliyetleri

Fotoğraf 2: Ders dışında yapılan kitap sohbetleri

(8)

684 Fotoğraf 3: Derslere elinde kitapla giren bir öğretmen

Fotoğraf 4: Öğretmenler odası

Fotoğraf 5: Çalışmaya destek veren okul idaresi

(9)

685 İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgular

Değerlendirme için, çalışmanın başında ön test amacıyla sorulan sorular yinele- nerek son test yapılmıştır. Buna göre, okulumuzda çalışma grubumuzu oluşturan 100 öğrenci üzerinde “Düzenli olarak kitap okur musunuz?” ve “Kitap okuma konusunda kimleri örnek alıyorsunuz?” sorularının sorulduğu yeni bir araştırma yapılmıştır.

Grafik 3: Öğrencilerin Kitap Okuma Alışkanlığı Son Test Sonuçları:

Okulumuzda çalışma grubumuzu oluşturan 100 öğrenciye uygulanan son test sonuçları- na göre katılımcıların %52’si “Düzenli olarak kitap okumam.”, % 48’i ise düzenli olarak kitap okurum.” cevabını vermişlerdir.

Grafik 4: Öğrencilerin Okuma Konusunda Rol Model Aldıkları Kişiler ile İlgili Son Test Sonuçları

Buna göre, son testte katılımcılara sorulan “Kitap okuma konusunda kimleri örnek alı- yorsunuz?” sorusuna verilen cevaplar incelendiğinde öğrencilerin %17’sinin aile, arkadaş ya da akraba isimleri yazdıkları, % 47’sinin birkaç öğretmeninin adını yazdığı, %32’sinin aile, yakın

(10)

686 çevre ve öğretmenlerinin adını bir arada yazdığı, %4’ününse hiçbir isim yazmadığı görülmüştür.

Yalnızca öğretmenlerin rol model olarak görüldüğü %47’lik oranla öğretmenlerin de dahil edildiği %32’lik oranın toplamına göre, çalışma grubunda öğretmenlerin rol model olarak kabul edilme oranı %79’a ulaşmıştır.

Sonuç ve Öneriler

Çalışmamız öğretmen ve öğrencilerimizi okuma faaliyetlerine yönlendirmiş ve öğren- cilerimizde okuma alışkanlığı ile ilgili tespit edilen eksiklikler giderilmeye çalışılmıştır. Öğret- menlerimize “rol model” olmanın önemi hatırlatılmış, öğrencilere de bu sayede okuma istek ve sevgisinin kazandırılmaya çalışılmıştır.

Çalışmamızın sonunda düzenli olarak kitap okuduğunu belirten öğrenci oranı %37’den

%48’e yükselirken öğretmenlerin kitap okuma konusunda öğrenciler tarafından rol model olarak kabul edilme oranı %58’den %79’a ulaşmıştır. Çalışma, yalnızca bir eğitim-öğretim yılı uygu- lanmıştır. Çalışmanın tüm eğitim kademelerine yayılmasıyla bu oranların katlanarak artacağı düşünülmektedir.

Çalışma konumuzu oluşturan, kitap okuma alışkanlığı ve “rol model” olma ile ilgili sorunun yerel ve ulusal düzeyde çok sayıda okulda görülebileceği düşünülmektedir. Bu sorunun giderilmesinde öğretmenlerin işbirliği ile çalışması oldukça önemlidir. Öğretmeni okumayan öğrencilerin okuma konusunda güdülenmesi güçtür. Okuma alışkanlığının, sınıf ve Türkçe öğ- retmenleri başta olmak üzere tüm branş öğretmenlerine lisans eğitiminde kazandırılması yerinde olacaktır. Öğretmen adaylarının okuma problemlerinin ortaya konulması amacıyla yapılan akademik çalışmalar artırılmalıdır.

Öğrenciler, kitap okumaya verimli ve yeterli düzeyde zaman ayıramamaktadırlar. Bu sorunu çözebilme adına öğrencilere zamanı doğru şekilde nasıl yönetebileceklerinin öğretilmesi ve rehber öğretmenlerce bu konuda öğrencilere eğitim verilmesi yararlı olacaktır. Ayrıca öğren- cilere uygun bir okuma çevresi sağlamak amacıyla öğretmen ve ebeveynleri bilinçlendirmeye, öğrencileri ise hem bilinçlendirmeye hem de onlara okuma deneyimleri kazandırmaya yönelik projeler gerçekleştirilmeli ve zaman içerisinde bu çalışmalar daha geniş kitlelere uygulanmalı- dır.

KAYNAKLAR

Aksaçlıoğlu, A. G. & Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisa- yar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28.

Akyol, H. (2016). Programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri, Ankara: Pegem Aka- demi

Anderson, E. (1996). The Influence of Embedded Word-Study Instruction, Social Con- text, and Motivation of Children's Independent Reading and Writing: A Case Study of 3 First- Graders. Reading Research Report No. 65.

Aslantürk, E., & Saracaloğlu, A. S. (2010). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının okuma ilgi ve alışkanlıklarının karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilim- ler Dergisi, 11(1), 155-176.

(11)

687 Arslan, Y., & Çelik, Z. Ç. E. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığına

yönelik tutumlarının belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 113-124.

Aşılıoğlu, B. (2008). Bilişsel Öğrenmeler İçin Eleştirel Okumanın Önemi ve Onu Ge- liştirme Yolları. Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty, 11.

Ateş, S., Çetinkaya, Ç., & Yıldırım, K. (2012). Öğretmen, Ebeveyn ve Öğrencilerin Görüşlerine Göre İlköğretim Öğrencilerinin Okuma Çevreleri. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2).

Aytan, N. (2014). Okuma çeşidi olarak yaratıcı okumaya genel bir bakış, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, S. 5, s. 651-667

Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 265-300.

Batur, Z., Bek, H. G. H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2010(5).

Bircan, İ. & Tekin, M. (1989). Türkiye’de okuma alışkanlığının azalması sorunu ve çözüm yolları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 393-410.

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2008).

Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

Çeliktürk, Z., Ülper, H. (2013). Öğretmen Adaylarının Okuma Motivasyonlarının De- ğerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2013(11).

Demirel, Ö & Şahinel, M. (2006). Türkçe öğretimi, Ankara: Pegem Yayıncılık

Duran E. & Erkek G. (2018). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin okuma ön yargılarının belirlenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), Cilt 4, Sayı 1, Sayfa 1-17.

Durualp, E., Çiçekoğlu, P., Durualp, E. (2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okumaya yönelik tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi.

Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 2(1).

Ensar, F. (2003). Türkçe eğitiminde bir öğretim yönteminin geliştirilmesine kaynaklık etmesi bakımından soru. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13: 267-285.

Gündoğmuş, H. D., Çayır, A. , Öğretmen Adaylarını Kitap Okumak İçin En Çok Ne Güdülemektedir?, Turkısh Studies, 11/3, p. 2613-2622.

İşcan, A., Arıkan, İ. B., Küçükaydın, M. A. (2013). İlköğretim İkinci Kademe Öğrenci- lerinin Kitap Okuma Alışkanlıkları ve Okumaya İlişkin Tutumları. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 2013(11).

Kurulgan, M., Çekerol, G. S. (2008). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.8 ,S. 2, 237-258.

Kuzu, A. (2009). Öğretmen yetiştirme ve mesleki gelişimde eylem araştırması. Ulusla- rarası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 425-433.

(12)

688 Mete, G. (2012). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir araş-

tırma (Malatya ili örneği). Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1), 43-66.

Öz, F. (2011). Uygulamalı Türkçe Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.

Özbay, M. (2006). Türkçe öğretim Yöntemleri, Ankara: Öncü Basımevi.

Özbay, M., Bağcı, H., Uyar, Y. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma alışkanlı- ğına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C: 9 S: 15, s:117–136.

Saracaloğlu, A. S., Yenice, N., Karasakaloğlu, N. (2009). öğretmen adaylarının ileti- şim ve problem çözme becerileri ile okuma ilgi ve alışkanlıkları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. C:VI, S:II, 187-206.

Saracaloğlu, A. S., Karasakaloğlu, N., Aslantürk, U. E. (2010). Sınıf Öğretmeni Aday- larının Okuma İlgi Ve Alışkanlıklarının Karşılaştırılması Adnan Menderes Ve Uludağ Üniversi- teleri Örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3).

Smith, C., Tracy, E., & Weber, L. (1998). Motivating Independent Reading: The Route to a Lifetime of Education.

Tanju, E. H. (2010). Çocuklarda kitap okuma alışkanlığına genel bir bakış. Sosyal Poli- tika Çalışmaları Dergisi, 21(21).

Ülper, H. (2011). Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. Kuram ve Uygu- lamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 941-960.

Yalçın, A. (2012). Türkçe öğretim yöntemleri (yeni yaklaşımlar), Ankara: Akçağ Ya- yınları.

Yıldırım A. & Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara:

Seçkin Yayıncılık.

Yıldız, M., Akyol, H. (2011). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3).

Yılmaz, B., Köse, E., Korkut, Ş. (2009). Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi öğrencilerinin okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 23(1), 22-51.

Yılmaz, Z. A. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığı. İlköğretim online, 5(1).