HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLERİ ODASI İZMİR ŞUBESİ
İbrahim ERİŞİR - İbrahim AYKOL
Kasım 2010 İZMİR
KAMULAŞTIRMA DAVALARINDA
BİLİRKİŞİ OLACAKLARIN NİTELİKLERİ VE ÇALIŞMA ESASLARI KONULU
EĞİTİM NOTLARI
İzmir Şubesi
Fevzi Paşa Bulvarı 1364 Sok. Tanacan İş Merkezi No:1 Kat:2 Çankaya / İZMİR Tel: +90 232 441 01 01 • Faks : +90 232 441 05 01
Baskı : Hermes Ofset
Büyük Sanayi 1. Cad. No: 105 İskitler / ANKARA Tel : (0312) 384 34 32
www.hermesofset.com.tr
KamulaútÕrma, gerçek veya özel tüzel kiúilerine ait taúÕnmazlarÕn, kamu gücüne dayanÕlarak bedeli peúin ödenmek suretiyle, bir zor alÕmla idareye geçmesidir.
AynÕ zamanda, kamu ve özel hukuku ilgilendirmesi ve idari bir tasarruf olmasÕndan, konu idari davalarda, ayrÕca özel mülkiyeti de kapsadÕ÷Õndan adli yargÕda gündeme gelmektedir.
ødari aúamasÕndaki uyuúmazlÕklar idari yargÕda, bedele itiraz, maddi hatalar, tapusuz taúÕnmazlarÕn malikinin belirlenmesi, taúÕnmazlarÕn idare adÕna tescili, duruma göre terkinine ait davalar adli yargÕda görülmektedir. Davalardaki taraflarÕ, idare, taúÕnmaz sahipleri veya zilyedleri oluúturmaktadÕr.
Önemli olan, idarenin, kamulaútÕrma iúlemlerini yasa ve mevzuata uygun, titiz çalÕúmalar yaparak, konuyu yargÕya intikal ettirmeden, uzlaúma sa÷layarak çözmesidir.
ølk bölümde, idarenin kamulaútÕrma yasasÕnÕ nasÕl uygulayaca÷Õ, kÕsmen kamulaútÕrÕlan paylÕ mülkiyete konu taúÕnmaz mal, evvelce paydaúlar arasÕnda fiilen bölünerek bir veya birkaç paydaúÕn tasarruf ve yararlanmasÕna bÕrakÕlmÕú ve yapÕlan kÕsmi kamulaútÕrma, bu yerin tamamÕnÕ veya bir kÕsmÕnÕ içermesi durumunda uygulanacak yöntem ve örne÷i, kamulaútÕrmasÕz elatma, 18.6.2010 gün ve 5999 sayÕlÕ kanunla 2942 sayÕlÕ KamulaútÕrma Kanununa eklenen “kamulaútÕrmasÕz el koyma sebebiyle tazmin” ile ilgili geçici 6. Madde, arsa, arazi ve bina de÷erlemelerinin yöntem ve örnekleri, økinci bölümde, kamulaútÕrÕlacak ve emsal alÕnan taúÕnmazlarÕn, arsa-arazi ayrÕmÕnÕn, yasa ve mevzuatÕnÕn, YargÕtay’Õn da uygun gördü÷ü úekilde belge ve bilgilerle en do÷ru biçimde nasÕl yapÕlaca÷Õ,
Üçüncü bölümde, kamulaútÕrma bilirkiúilik mevzuatÕ, rapor yazÕm örne÷i, özellikle de YargÕtay’Õn da istedi÷i biçimde, Harita-Kadastro Mühendisi bilirkiúinin hazÕrlayaca÷Õ, imzalayaca÷Õ, mümkünse renkli, ölçekli, koordinatlÕ, karelajlÕ, de÷eri hesaplanacak taúÕnmaza, emsal taúÕnmazlarÕn uzaklÕklarÕ, taúÕnmazlarÕn nasÕl oluútuklarÕ (DOP)alÕnÕp alÕnmadÕ÷Õ, kadastro-imar parseli olmalarÕna, evvelce ømar Kanununun 15. ve 16. maddeleri uyarÕnca oluúmuúlarsa, ne oranda bedelsiz kamuya terk olunduklarÕ, 18. maddenin kaç defa uygulanÕp, daha önce DOP alÕnÕp alÕnmadÕ÷Õ, DOP' a tamamlanan oranlarÕn belgelerle mutlaka RAPOR'a eklenmesi,
Dördüncü bölümde, ømar mevzuatÕ ve ømar PlanlarÕ, Mücavir Alan, Köy Yerleúim AlanlarÕ, ømar Kanununun 18.Maddesi uygulamasÕ, hisseli satÕúlarla, parsellerin oluúma en az büyüklükleri ile ilgili TKGM' nün yürürlükteki genelgeleri, Tapu Sicil Tüzü÷ü, Tapu PlanlarÕ Tüzü÷ü, Kat Mülkiyeti Kanunu, Kat Mülkiyeti ve Kat ørtifakÕ Tesisine Dair Yönetmelik, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlü÷ünün 2009/14 sayÕlÕ (1685) Genelgesi, KÕyÕ Kanunu ve Yönetmeli÷i,
Beúinci bölümde de, konu ile ilgili DanÕútay ve YargÕtay’Õn örnek kararlarÕ bulunmaktadÕr.
Ankara, HKMO Genel Merkezinde aldÕ÷ÕmÕz ''EöøTøCøLERøN EöøTøMø'' seminerlerinden ve mesleki hayatÕmÕzda yaúayarak edindi÷imiz bilgiler, konu ile ilgili yasa, yönetmelik, genelge, tebli÷ ve yayÕnlardan güncelleyerek derledi÷imiz notlarÕmÕzÕ, HKMO øzmir ùube Yönetim Kurulunun kararÕ ile meslektaúlarÕmÕzÕn yararlanmalarÕna sunulmasÕnÕn mutlulu÷unu yaúamaktayÕz.
MeslektaúlarÕmÕzÕn özverili ve de÷erli çalÕúmalarÕ ile mesle÷imizi çok daha iyi yerlere taúÕyacaklarÕna yürekten inanarak, kendilerine sa÷lÕk, mutluluk ve baúarÕ dileklerimizle içten sevgilerimizi, saygÕlarÕmÕzÕ sunarÕz. Ekim 2010
øbrahim ERøùøR øbrahim AYKOL Harita Kadastro Y. Mühendisi Harita Kadastro Mühendisi Emekli Ö÷retim Görevlisi
øÇøNDEKøLER
Sayfa No
4650 ve 5999 sayÕlÕ yasa ile de÷iúik 2942 sayÕlÕ KamulaútÕrma Kanunu 7-22 KamulaútÕrma DavalarÕnda Bilirkiúi Olarak Görev YapacaklarÕn Nitelikleri,
Ve ÇalÕúma EsaslarÕna øliúkin Yönetmelik 23-26
TMMOB, KamulaútÕrma Bilirkiúili÷i Belgelendirme Ve ÇalÕúma EsaslarÕ 27-30
Fiilen Bölünmüú PaylÕ Mülkiyete Konu olan TaúÕnmazlarda KÕsmi KamulaútÕrma 30-33
KamulaútÕrmasÕz El Atma 34-36
TKGM'nin 1467 sayÕlÕ genelgesi 37-44
TKGM'nin1555- 2001/10 sayÕlÕ genelgesi 45-47
TaúÕnmazlarÕn ARSA-ARAZø ayÕrÕmÕnÕn yapÕlmasÕ 48-56
1319 sayÕlÕ Emlak Vergisi Kanunu'nun 12.maddesi 56
Arazi de÷erlemesi 56-61 Arsa ve bina de÷erlemesi 62-72
2010 yÕlÕ yapÕ yaklaúÕk birim maliyetleri ve yÕpranma paylarÕ 73-77
Bilirkiúilik mevzuatÕ 78-85
YargÕtay 5. Hukuk Dairesinin 04.04.2002 gün, 2002/2663E. 2002//8028K.
sayÕlÕ kararÕ uyarÕnca düzenlenen HARøTA 86
ømar MevzuatÕ ve ømar PlanlarÕ 87-110
ømar Kanunu 15,16,18 maddeleri 111-112
ømar Kanunu'nun 18.madde Uygulama Yönetmeli÷i ve De÷iúikli÷i 112-120
Plan YapÕmÕna Ait Esaslara Dair Yönetmelik 121-129
TKGM’ nün hisseli satÕúlar hakkÕnda genelgesi 130-132
Toprak Koruma Ve Arazi KullanÕmÕ Kanunu 132-141
TKGM’ nün, 12.02.2007 gün, 1640 (2007/2) sayÕlÕ genelgesi 142-143 TKGM’ nün, 20.03.2007 gün, 1643 (2007/5) sayÕlÕ genelgesi 143-146
TKGM’ nün, 1458 sayÕlÕ genelgesi 146-148
3402 sayÕlÕ Kadastro Kanunu'nun 12, 16 ve 41. maddeleri 148-150 Tescile Konu Harita Ve Planlar Yönetmeli÷i'nin 1. ve 2. maddeleri 150
2644 sayÕlÕ Tapu Kanunu'nun 21,31,32 maddeleri 150-151
Tapu Sicili Tüzü÷ü 151-166
Tapu PlanlarÕ Tüzü÷ü 167-169
Kat Mülkiyeti Kanunu 170-189
Kat Mülkiyeti Ve Kat ørtifakÕ Tesisine Dair Yönetmelik 189-192
TKGM’ nün, 2009/14 (1685) SayÕlÕ Genelgesi 192-195
KÕyÕ Kanunu 195-199
KÕyÕ Kanununun UygulanmasÕna Dair Yönetmelik 199-208
DanÕútay - YargÕtay örnek kararlarÕ 209-220
4650 SAYILI YASA øLE DEöøùøK 2942 SAYILI KAMULAùTIRMA KANUNU
Kanun NumarasÕ: 2942 Kabul Tarihi: 4/11/1983 YayÕmlandÕ÷Õ R.Gazete Tarihi: 8/11/1983 SayÕ: 18215
BøRøNCø KISIM Genel Hükümler BøRøNCø BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve TanÕmlar Amaç ve kapsam
Madde 1 - Bu Kanun; kamu yararÕnÕn gerektirdi÷i hallerde gerçek ve özel hukuk tüzelkiúilerinin mülkiyetinde bulunan taúÕnmaz mallarÕn, Devlet ve kamu tüzelkiúilerince kamulaútÕrÕlmasÕnda yapÕlacak iúlemleri, kamulaútÕrma bedelinin hesaplanmasÕnÕ, taúÕnmaz malÕn ve irtifak hakkÕnÕn idare adÕna tescilini, kullanÕlmayan taúÕnmaz malÕn geri alÕnmasÕnÕ, idareler arasÕnda taúÕnmaz mallarÕn devir iúlemlerini, karúÕlÕklÕ hak ve yükümlülükler ile bunlara dayalÕ uyuúmazlÕklarÕn çözüm usul ve yöntemlerini düzenler.
Özel kanunlarÕna dayanÕlarak gerçek ve özel hukuk tüzelkiúileri adÕna yapÕlacak kamulaútÕrmalarda da, bu Kanun hükümleri uygulanÕr.
TanÕmlar
Madde 2 - Bu Kanunun uygulanmasÕnda;
a) ødare: YararÕna kamulaútÕrma hak ve yetkisi tanÕnan kamu tüzelkiúilerini, kamu kurum ve kuruluúlarÕnÕ, gerçek ve özel hukuk tüzelkiúilerini,
b) TaúÕnmaz mal veya kayna÷Õn bulundu÷u yer: TaúÕnmaz malÕn tapuda kayÕtlÕ oldu÷u, de÷ilse tapu siciline kayÕtlÕ olmasÕ gereken il veya ilçeyi,
øfade eder.
øKøNCø BÖLÜM
KamulaútÕrmanÕn OluúturulmasÕ KamulaútÕrma úartlarÕ
Madde 3 - ødareler, kanunlarla yapmak yükümlülü÷ünde bulunduklarÕ kamu hizmetlerinin veya teúebbüslerinin yürütülmesi için gerekli olan taúÕnmaz mallarÕ, kaynaklarÕ ve irtifak haklarÕnÕ;
bedellerini nakden ve peúin olarak veya aúa÷Õda belirtilen hallerde eúit taksitlerle ödemek suretiyle kamulaútÕrma yapabilirler.
Bakanlar Kurulunca kabul olunan, büyük enerji ve sulama projeleri ile iskan projelerinin gerçekleútirilmesi, yeni ormanlarÕn yetiútirilmesi, kÕyÕlarÕn korunmasÕ ve turizm amacÕyla yapÕlacak kamulaútÕrmalarda, bir gerçek veya özel hukuk tüzelkiúisine ödenecek kamulaútÕrma bedelinin o yÕl Genel Bütçe Kanununda gösterilen miktarÕ, nakden ve peúin olarak ödenir. Bu miktar, kamulaútÕrma bedelinin altÕda birinden az olamaz. Bu miktarÕn üstünde olan kamulaútÕrma bedelleri, peúin ödeme miktarÕndan az olmamak ve en fazla beú yÕl içinde faiziyle birlikte ödenmek üzere eúit taksitlere ba÷lanÕr. Taksitlere, peúin ödeme gününü takip eden günden itibaren, Devlet borçlarÕ için öngörülen en yüksek faiz haddi uygulanÕr.
KamulaútÕrÕlan topraktan, o topra÷Õ do÷rudan do÷ruya iúleten küçük çiftçiye ait olanlarÕn bedeli, her halde peúin ödenir. (Ek: 24/4/2001 - 4650/1 md.) ødarelerce yeterli ödenek temin edilmeden kamulaútÕrma iúlemlerine baúlanÕlamaz.
ørtifak hakkÕ kurulmasÕ
Madde 4 - TaúÕnmaz malÕn mülkiyetinin kamulaútÕrÕlmasÕ yerine, amaç için yeterli oldu÷u takdirde taúÕnmaz malÕn belirli kesimi, yüksekli÷i, derinli÷i veya kaynak üzerinde kamulaútÕrma yoluyla irtifak hakkÕ kurulabilir.
Kamu yararÕ kararÕ verecek merciler
Madde 5 - Kamu yararÕ kararÕ verecek merciler úunlardÕr:
a) Kamu idareleri ve kamu tüzelkiúileri;
1.3 üncü maddenin ikinci fÕkrasÕnda sayÕlan amaçlarla yapÕlacak kamulaútÕrmalarda ilgili bakanlÕk,
2. Köy yararÕna kamulaútÕrmalarda köy ihtiyar kurulu, 3. Belediye yararÕna kamulaútÕrmalarda belediye encümeni, 4. øl özel idaresi yararÕna kamulaútÕrmalarda il daimi encümeni, 5. Devlet yararÕna kamulaútÕrmalarda il idare kurulu,
6. Yüksekö÷retim Kurulu yararÕna kamulaútÕrmalarda Yüksekö÷retim Kurulu,
7. Üniversite, Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu yararÕna kamulaútÕrmalarda yönetim kurullarÕ,
8. AynÕ ilçe sÕnÕrlarÕ içinde birden çok köy ve belediye yararÕna kamulaútÕrmalarda ilçe idare kurulu,
9.Bir il sÕnÕrlarÕ içindeki birden çok ilçeye ba÷lÕ köyler ve belediyeler yararÕna kamulaútÕrmalarda il idare kurulu,
10. AyrÕ illere ba÷lÕ birden çok kamu tüzelkiúileri yararÕna kamulaútÕrmalarda Bakanlar Kurulu, 11. Birden çok il sÕnÕrlarÕ içindeki Devlet yararÕna kamulaútÕrmalarda Bakanlar Kurulu.
b) Kamu kurumlarÕ yararÕna kamulaútÕrmalarda yönetim kurulu veya idare meclisi, bunlarÕn olmamasÕ halinde yetkili idare organlarÕ,
c) Gerçek kiúiler yararÕna kamulaútÕrmalarda bu kiúilerin, özel hukuk tüzelkiúileri yararÕna kamulaútÕrmalarda ise; yönetim kurullarÕ veya idare meclislerinin, yoksa yetkili yönetim organlarÕnÕn baúvurularÕ üzerine gördükleri hizmet bakÕmÕndan denetimine ba÷lÕ olduklarÕ köy, belediye, özel idare veya bakanlÕk.
Onay mercii
Madde 6 - Kamu yararÕ kararÕ;
a)Köy ihtiyar kurullarÕ ve belediye encümenleri kararlarÕ, ilçelerde kaymakamÕn, il merkezlerinde valinin,
b) ølçe idare kurullarÕ, il daimi encümenleri ve il idare kurullarÕ kararlarÕ, valinin, c) Üniversite yönetim kurulu kararlarÕ, rektörün,
d) Yüksekö÷retim Kurulu kararlarÕ, Kurul baúkanÕnÕn,
e) Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu yönetim kurulu kararlarÕ, genel müdürün,
f) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yönetim Kurulu kararlarÕ, Yüksek Kurum BaúkanÕnÕn,
g) Kamu kurumlarÕ yönetim kurulu veya idare meclisleri veya yetkili idare organlarÕ kararlarÕ, denetimine ba÷lÕ olduklarÕ bakanÕn,
h) Gerçek kiúiler veya özel hukuk tüzelkiúileri yararÕna; köy, belediye veya özel idarece verilen kararlar, valinin, OnayÕ ile tamamlanÕr.
BakanlÕklar veya Bakanlar Kurulu tarafÕndan verilen kamu yararÕ kararlarÕnÕn ayrÕca onaylanmasÕ gerekmez.
OnaylÕ imar planÕna veya ilgili bakanlÕklarca onaylÕ özel plan ve projesine göre yapÕlacak hizmetler için ayrÕca kamu yararÕ kararÕ alÕnmasÕna ve onaylanmasÕna gerek yoktur. Bu durumlarda yetkili icra organÕnca kamulaútÕrma iúlemine baúlanÕldÕ÷ÕnÕ gösteren bir karar alÕnÕr.
KamulaútÕrmadan önce yapÕlacak iúlemler ve idari úerh
Madde 7 - KamulaútÕrmayÕ yapacak idare, kamulaútÕrma veya kamulaútÕrma yolu ile üzerinde irtifak hakkÕ kurulacak taúÕnmaz mallarÕn veya kaynaklarÕn sÕnÕrÕnÕ, yüzölçümünü ve cinsini gösterir ölçekli planÕnÕ yapar veya yaptÕrÕr; kamulaútÕrÕlan taúÕnmaz malÕn sahiplerini, tapu kaydÕ yoksa zilyetlerini ve bunlarÕn adreslerini, tapu, vergi ve nüfus kayÕtlarÕ üzerinden veya ayrÕca haricen yaptÕraca÷Õ araútÕrma ile belgelere ba÷lamak suretiyle tespit ettirir.
ølgili vergi dairesi, idarenin iste÷i üzerine taúÕnmaz mal ve kaynaklarÕn vergi beyan ve
de÷erlerini, vergi beyanÕ bulunmadÕ÷Õ hallerde beyan yerine geçecek takdir edilecek de÷eri en geç bir ay içerisinde verir.
ødare kamulaútÕrma kararÕ verdikten sonra kamulaútÕrmanÕn tapu siciline úerh verilmesini kamulaútÕrmaya konu taúÕnmaz malÕn kayÕtlÕ bulundu÷u tapu idaresine bildirir. Bildirim tarihinden itibaren malik de÷iúti÷i takdirde, mülkiyette veya mülkiyetten gayri ayni haklarda meydana gelecek de÷iúiklikleri tapu idaresi kamulaútÕrmayÕ yapan idareye bildirmek zorundadÕr. (De÷iúik cümle:
24/4/2001 - 4650/2 md.) ødare tarafÕndan, úerh tarihinden itibaren altÕ ay içinde 10 uncu maddeye göre kamulaútÕrma bedelinin tespitiyle idare adÕna tescili iste÷inde bulunuldu÷una dair mahkemeden alÕnacak belge tapu idaresine ibraz edilmedi÷i takdirde, bu úerh tapu idaresince resen sicilden silinir.
SatÕn alma usulü
Madde 8 - (De÷iúik: 24/4/2001 - 4650/3 md.)
ødarelerin, bu Kanuna göre, tapuda kayÕtlÕ olan taúÕnmaz mallar hakkÕnda yapaca÷Õ kamulaútÕrmalarda satÕn alma usulünü öncelikle uygulamalarÕ esastÕr.
KamulaútÕrma kararÕnÕn alÕnmasÕndan sonra kamulaútÕrmayÕ yapacak idare, bu Kanunun 11 inci maddesindeki esaslara göre ve konuyla ilgili uzman kiúi, kurum veya kuruluúlardan da rapor alarak, gerekti÷inde Sanayi ve Ticaret OdalarÕndan ve mahalli emlak alÕm satÕm bürolarÕndan alaca÷Õ bilgilerden de faydalanarak taúÕnmaz malÕn tahmini bedelini tespit etmek üzere kendi bünyesi içinden en az üç kiúiden teúekkül eden bir veya birden fazla kÕymet takdir komisyonunu görevlendirir
AyrÕca idare, tahmin edilen bedel üzerinden pazarlÕkla satÕn alma ve trampa iúlemlerini yürütmek ve sonuçlandÕrmak üzere kendi bünyesi içinden en az üç kiúiden teúekkül eden bir veya birden fazla uzlaúma komisyonunu görevlendirir.
ødare, kÕymet takdir komisyonunca tespit edilen tahmini bedeli belirtmeksizin, kamulaútÕrÕlmasÕ kararlaútÕrÕlan taúÕnmaz mal, kaynak veya bunlarÕn üzerindeki irtifak haklarÕnÕn bedelinin peúin veya bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fÕkrasÕna göre yapÕlÕyor ise, bu fÕkradaki usullere göre taksitle ödenmesi suretiyle ve pazarlÕkla satÕn almak veya idareye ait bir baúka taúÕnmaz malla trampa yoluyla devralmak istedi÷ini resmi taahhütlü bir yazÕyla malike bildirir.
Malik veya yetkili temsilcisi tarafÕndan, bu yazÕnÕn tebli÷ tarihinden itibaren onbeú gün içinde, kamulaútÕrmaya konu taúÕnmaz malÕ pazarlÕkla ve anlaúarak satmak veya trampa iste÷i ile birlikte idareye baúvurulmasÕ halinde; komisyonca tayin edilen tarihte pazarlÕk görüúmeleri yapÕlÕr, tespit edilen tahmini de÷eri geçmemek üzere bedelde veya trampada anlaúmaya varÕlmasÕ halinde, yapÕlan bu anlaúmaya iliúkin bir tutanak düzenlenir ve anlaúma konusu taúÕnmaz malÕn tüm hukuki ve fiili vasÕflarÕ ile kamulaútÕrma bedelini içeren tutanak malik veya yetkili temsilcisi ve komisyon üyeleri tarafÕndan imzalanÕr.
ødarece, anlaúma tutana÷ÕnÕn tanzim tarihinden itibaren en geç kÕrkbeú gün içinde, tutanakta belirtilen bedel ödenmeye hazÕr hale getirilerek, bu durum malike veya yetkili temsilcisine yazÕyla bildirilerek tapuda belirtilen günde idare adÕna tapuda fera÷ vermesi istenilir. Malik veya yetkili temsilcisi tarafÕndan idare adÕna tapuda fera÷ verilmesi halinde, kamulaútÕrma bedeli kendilerine ödenir.
Bu madde uyarÕnca satÕn alÕnan veya trampa edilen taúÕnmaz mal, kaynak veya irtifak hakkÕ, sahibinden kamulaútÕrma yolu ile alÕnmÕú sayÕlÕr ve bu úekilde yapÕlan kamulaútÕrmaya veya bedeline karúÕ itiraz davalarÕ açÕlamaz.
Anlaúma olmamasÕ veya fera÷ verilmemesi halinde bu Kanunun 10 uncu maddesine göre iúlem yapÕlÕr.
Kadastro görmemiú yerlerde tespit iúlemi
Madde 9 - ødare, tapulama veya kadastrosu yapÕlmamÕú yerlerin durumunun tespiti için mahallin mülki amirine müracaatla, kamulaútÕrma yapÕlacak yerde iki asÕl ve iki yedek olmak üzere dört bilirkiúinin seçilmesini ister. Mülki amir idarenin bu istemi üzerine sekiz gün içerisinde bilirkiúilerin seçilmesini ve sulh hukuk mahkemesinde yeminlerinin yaptÕrÕlarak isimlerinin kamulaútÕrmayÕ yapacak idareye bildirilmesini sa÷lar.
Tespit sÕrasÕnda muhtar veya vekili, ihtiyar kurulundan iki üye ve iki bilirkiúi birlikte görev yaparlar. Bu tespitte görev yapan muhtar veya vekili, ihtiyar kurulu üyeleri ile bilirkiúilere çalÕútÕklarÕ
günler için 29 uncu maddeye göre ödeme yapÕlÕr.
øKøNCø KISIM
KamulaútÕrma Bedelinin Mahkemece Tespiti, ødare AdÕna Tescil ve Bedelin Tespiti EsaslarÕ, Dava HakkÕ ve Bilirkiúiler (1)
BøRøNCø BÖLÜM
KamulaútÕrma Bedelinin Mahkemece Tespiti ve ødare AdÕna Tescil, Bedelin Tespiti EsaslarÕ (2)
KamulaútÕrma bedelinin mahkemece tespiti ve taúÕnmaz malÕn idare adÕna tescili (3) Madde 10 - (De÷iúik: 24/4/2001 - 4650/5 md.)
KamulaútÕrmanÕn satÕn alma usulü ile yapÕlamamasÕ halinde idare, 7 nci maddeye göre topladÕ÷Õ bilgi ve belgelerle 8 inci madde uyarÕnca yaptÕrmÕú oldu÷u bedel tespiti ve bu husustaki di÷er bilgi ve belgeleri bir dilekçeye ekleyerek taúÕnmaz malÕn bulundu÷u yer asliye hukuk mahkemesine müracaat eder ve taúÕnmaz malÕn kamulaútÕrma bedelinin tespitiyle, bu bedelin, peúin veya kamulaútÕrma 3 üncü maddenin ikinci fÕkrasÕna göre yapÕlmÕú ise taksitle ödenmesi karúÕlÕ÷Õnda, idare adÕna tesciline karar verilmesini ister.
Mahkeme, idarenin baúvuru tarihinden itibaren en geç otuz gün sonrasÕ için belirledi÷i duruúma gününü, dava dilekçesi ve idare tarafÕndan verilen belgelerin birer örne÷i de eklenerek taúÕnmaz malÕn malikine meúruhatlÕ davetiye ile veya idarece yapÕlan araútÕrmalar sonucunda adresleri bulunamayanlara, 11.2.1959 tarihli ve 7201 sayÕlÕ Tebligat Kanununun 28 inci maddesi gere÷ince ilan yoluyla tebligat suretiyle bildirerek duruúmaya katÕlmaya ça÷ÕrÕr. Duruúma günü idareye de tebli÷
olunur.
Mahkemece malike do÷rudan çÕkarÕlacak meúruhatlÕ davetiyede veya ilan yolu ile yapÕlacak tebligatta;
a)KamulaútÕrÕlacak taúÕnmaz malÕn tapuda kayÕtlÕ bulundu÷u yer, mevkii, pafta, ada, parsel numarasÕ, vasfÕ, yüzölçümü.
b)Malik veya maliklerin ad ve soyadlarÕ, c) KamulaútÕrmayÕ yapan idarenin adÕ,
d) 14 üncü maddede öngörülen süre içerisinde, tebligat veya ilan tarihinden itibaren kamulaútÕrma iúlemine idari yargÕda iptal veya adli yargÕda maddi hatalara karúÕ düzeltim davasÕ açabilecekleri,
e) AçÕlacak davalarda husumetin kime yöneltilece÷i,
f) 14 üncü maddede öngörülen süre içerisinde, kamulaútÕrma iúlemine karúÕ idari yargÕda iptal davasÕ açanlarÕn, dava açtÕklarÕnÕ ve yürütmenin durdurulmasÕ kararÕ aldÕklarÕnÕ belgelendirmedikleri takdirde, kamulaútÕrma iúleminin kesinleúece÷i ve mahkemece tespit edilen kamulaútÕrma bedeli üzerinden taúÕnmaz malÕn kamulaútÕrma yapan idare adÕna tescil edilece÷i,
g) Mahkemece tespit edilen kamulaútÕrma bedelinin hak sahibi adÕna hangi bankaya yatÕrÕlaca÷Õ, (1) Bu kÕsÕm baúlÕ÷Õ; "KamulaútÕrma Bedeli, Tebligat, Dava HakkÕ ve Bilirkiúiler" iken, 24/4/2001 tarihli ve 4650 sayÕlÕ Kanunla metne iúlendi÷i úekilde de÷iútirilmiútir.
(2) Bu bölüm baúlÕ÷Õ; "KamulaútÕrma Bedelinin Tespiti" iken, 24/4/2001 tarihli ve 4650 sayÕlÕ Kanunla metne iúlendi÷i úekilde de÷iútirilmiútir.
(3) Bu madde baúlÕ÷Õ; "KÕymet takdiri komisyonlarÕ" iken, 24/4/2001 tarihli ve 4650 sayÕlÕ Kanunla metne iúlendi÷i úekilde de÷iútirilmiútir.
h) Konuya ve taúÕnmaz malÕn de÷erine iliúkin tüm savunma ve delilleri, tebli÷ tarihinden itibaren on gün içinde mahkemeye yazÕlÕ olarak bildirmeleri gerekti÷i,
Belirtilir.
Mahkemece, kamulaútÕrÕlacak taúÕnmaz malÕn bulundu÷u yerde mahalli gazete çÕkÕyor ise, bu mahalli gazetelerden birisinde ve Türkiye genelinde yayÕmlanan gazetelerin birisinde kamulaútÕrmanÕn ve belgelerin özeti en az bir defa yayÕmlanÕr.
Mahkemece belirlenen günde yapÕlacak duruúmada hakim, taúÕnmaz malÕn bedeli konusunda taraflarÕ anlaúmaya davet eder. TaraflarÕn bedelde anlaúmasÕ halinde hakim, taraflarca anlaúÕlan bu bedeli kamulaútÕrma bedeli olarak kabul eder ve sekizinci fÕkranÕn ikinci ve devamÕ
cümleleri uyarÕnca iúlem yapar.
Mahkemece yapÕlan duruúmada taraflarÕn bedelde anlaúamamalarÕ halinde hakim, en geç on gün içinde keúif ve otuz gün sonrasÕ için de duruúma günü tayin ederek, 15 inci maddede sayÕlan bilirkiúiler marifetiyle ve tüm ilgililerin huzurunda taúÕnmaz malÕn de÷erini tespit için mahallinde keúif yapar. YapÕlacak keúifte, taúÕnmaz malÕn bulundu÷u yerin ba÷lÕ oldu÷u köy veya mahalle muhtarÕnÕn da hazÕr bulunmasÕ amacÕyla, muhtara da davetiye çÕkartÕlÕr ve keúifte hazÕr bulunmasÕ temin edilerek, muhtarÕn beyanÕ da alÕnÕr.
Bilirkiúiler, taraflar ve di÷er ilgililerin beyanÕnÕ da dikkate alarak, 11 inci maddedeki esaslar do÷rultusunda taúÕnmaz malÕn de÷erini belirten raporlarÕnÕ onbeú gün içinde mahkemeye verirler.
Mahkeme bu raporu, duruúma günü beklenmeksizin taraflara tebli÷ eder. YapÕlacak duruúmaya hakim, taraflar veya vekillerini ve bilirkiúileri ça÷ÕrÕr. Bu duruúmada taraflarÕn bilirkiúi raporlarÕna varsa itirazlarÕ dinlenir ve bilirkiúilerin bu itirazlara karúÕ beyanlarÕ alÕnÕr.
TaraflarÕn bedelde anlaúamamalarÕ halinde gerekti÷inde hakim tarafÕndan onbeú gün içinde sonuçlandÕrÕlmak üzere yeni bir bilirkiúi kurulu tayin edilir ve hakim, taraflarÕn ve bilirkiúilerin rapor veya raporlarÕ ile beyanlarÕndan yararlanarak adil ve hakkaniyete uygun bir kamulaútÕrma bedeli tespit eder. Mahkemece tespit edilen bu bedel, taúÕnmaz mal, kaynak veya irtifak hakkÕnÕn kamulaútÕrÕlma bedelidir. TaraflarÕn anlaútÕ÷Õ veya taraflarÕn anlaúamamasÕ halinde hakim tarafÕndan kamulaútÕrma bedeli olarak tespit edilen miktarÕn, peúin ve nakit olarak veya kamulaútÕrma bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fÕkrasÕna göre yapÕlmÕú ise, ilk taksitin yine peúin ve nakit olarak hak sahibi adÕna, hak sahibi tespit edilememiú ise ileride ortaya çÕkacak hak sahibine verilmek üzere 10 uncu maddeye göre mahkemece yapÕlacak davetiye ve ilanda belirtilen bankaya yatÕrÕlmasÕ ve yatÕrÕldÕ÷Õna dair makbuzun ibraz edilmesi için idareye onbeú gün süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere mahkemece uzatÕlabilir. ødarece, kamulaútÕrma bedelinin hak sahibi adÕna yatÕrÕldÕ÷Õna veya hak sahibinin tespit edilemedi÷i durumlarda, ileride ortaya çÕkacak hak sahibine verilmek üzere bloke edildi÷ine dair makbuzun ibrazÕ halinde mahkemece, taúÕnmaz malÕn idare adÕna tesciline ve kamulaútÕrma bedelinin hak sahibine ödenmesine karar verilir ve bu karar, tapu dairesine ve paranÕn yatÕrÕldÕ÷Õ bankaya bildirilir. Tescil hükmü kesin olup taraflarÕn bedele iliúkin temyiz haklarÕ saklÕdÕr.
Bu maddede öngörülen iúlemler, mahkemenin davetine uymayanlar oldu÷u takdirde ilgilinin yoklu÷unda yapÕlÕr.
Hak sahibinin tespit edilemedi÷i durumlarda mahkemece, kamulaútÕrma bedelinin üçer aylÕk vadeli hesaba dönüútürülerek nemalandÕrÕlmasÕ amacÕyla gerekli tedbirler alÕnÕr.
KamulaútÕrÕlmasÕ yapÕlan taúÕnmaz mal, tahsis edildi÷i kamu hizmeti itibariyle sicile kaydÕ gerekmeyen bir niteli÷e dönüúmüú ise, istek halinde mahkemece sicil kaydÕnÕn terkinine karar verilir.
Bu tescil ve terkin iúlemi sÕrasÕnda mal sahiplerinin bu taúÕnmaz mal nedeniyle vergi iliúkisi aranmaz. Ancak, tapu dairesi durumu ilgili vergi dairesine bildirir.
14 üncü maddede belirtilen süre içinde, kamulaútÕrma iúlemine karúÕ hak sahipleri tarafÕndan idari yargÕda iptal davasÕ açÕlmasÕ ve idari yargÕ mahkemelerince de yürütmenin durdurulmasÕ kararÕ verilmesi halinde mahkemece, idari yargÕda açÕlan dava bekletici mesele kabul edilerek bunun sonucuna göre iúlem yapÕlÕr.
KamulaútÕrma iúlemine karúÕ idari yargÕda iptal veya maddi hatalara karúÕ adli mahkemelerde açÕlacak düzeltim davalarÕnda hangi idareye husumet yöneltilece÷inin davetiye ve ilanda açÕkça belirtilmemiú veya yanlÕú gösterilmiú olmasÕ nedeniyle davada husumet yanlÕú yöneltilmiú ise, gerçek hasma tebligat yapÕlmak suretiyle davaya devam olunur.
KamulaútÕrma bedelinin tespiti esaslarÕ: (1) Madde 11 - (De÷iúik: 24/4/2001 - 4650/6 md.)
15 inci madde uyarÕnca oluúturulacak bilirkiúi kurulu, kamulaútÕrÕlacak taúÕnmaz mal veya kayna÷Õn bulundu÷u yere mahkeme heyeti ile birlikte giderek, hazÕr bulunan ilgilileri de dinledikten sonra taúÕnmaz mal veya kayna÷Õn;
a)Cins ve nevini,
b) Yüzölçümünü.
c) KÕymetini etkileyebilecek bütün nitelik ve unsurlarÕnÕ ve her unsurun ayrÕ ayrÕ de÷erini, d)Varsa vergi beyanÕnÕ,
e)KamulaútÕrma tarihindeki resmi makamlarca yapÕlmÕú kÕymet takdirlerini,
f) Arazilerde, taúÕnmaz mal veya kayna÷Õn kamulaútÕrma tarihindeki mevkii ve úartlarÕna göre ve oldu÷u gibi kullanÕlmasÕ halinde getirece÷i net gelirini.
g) Arsalarda, kamulaútÕrÕlma gününden önceki özel amacÕ olmayan emsal satÕúlara göre satÕú de÷erini,
h) YapÕlarda, (...)(2) resmi birim fiyatlarÕ ve yapÕ maliyet hesaplarÕnÕ ve yÕpranma payÕnÕ, Õ) Bedelin tespitinde etkili olacak di÷er objektif ölçüleri,
Esas tutarak düzenleyecekleri raporda bütün bu unsurlarÕn cevaplarÕnÕ ayrÕ ayrÕ belirtmek suretiyle ve ilgililerin beyanÕnÕ da dikkate alarak gerekçeli bir de÷erlendirme raporuna dayalÕ olarak taúÕnmaz malÕn de÷erini tespit ederler.
TaúÕnmaz malÕn de÷erinin tespitinde, kamulaútÕrmayÕ gerektiren imar ve hizmet teúebbüsünün sebep olaca÷Õ de÷er artÕúlarÕ ile ilerisi için düúünülen kullanma úekillerine göre getirece÷i kâr dikkate alÕnmaz.
KamulaútÕrma yoluyla irtifak hakkÕ tesisinde, bu kamulaútÕrma sebebiyle taúÕnmaz mal veya kaynakta meydana gelecek kÕymet düúüklü÷ü gerekçeleriyle belirtilir. Bu kÕymet düúüklü÷ü kamulaútÕrma bedelidir.
KÕsmen kamulaútÕrma
Madde 12 - KÕsmen kamulaútÕrÕlan taúÕnmaz malÕn de÷eri;
a) KamulaútÕrÕlmayan kÕsmÕn de÷erinde, kamulaútÕrma sebebiyle bir de÷iúiklik olmadÕ÷Õ takdirde, o malÕn 11 inci maddede belirtilen esaslara göre takdir edilen bedelinden kamulaútÕrÕlan kÕsma düúen miktarÕdÕr.
b) KamulaútÕrma dÕúÕnda kalan kÕsmÕn kÕymetinde, kamulaútÕrma nedeniyle eksilme meydana geldi÷i takdirde; bu eksilen de÷er miktarÕ tespit edilerek, kamulaútÕrÕlan kÕsmÕn (a) bendinde belirtilen esaslar dairesinde tayin olunan kamulaútÕrma bedeline eksilen de÷erin eklenmesiyle bulunan miktardÕr.
(1) Bu madde baúlÕ÷Õ; "KÕymet takdiri esaslarÕ" iken, 24/4/2001 tarihli ve 4650 sayÕlÕ Kanunla metne iúlendi÷i úekilde de÷iútirilmiútir.
(2) Bu arada yer alan "kamulaútÕrma tarihindeki" ibaresi, Anayasa Mahkemesi‘nin 9/4/2003 tarihli ve E.:2002/79, K.:2003/29 sayÕlÕ KararÕ ile iptal edildi÷inden metinden çÕkarÕlmÕútÕr.
c) KamulaútÕrma dÕúÕnda kalan kÕsmÕn bedelinde kamulaútÕrma nedeniyle artÕú meydana geldi÷i takdirde ise, artÕú miktarÕ tespit edilerek, kamulaútÕrÕlan kÕsmÕn (a) bendinde belirtilen esaslar dairesinde tayin edilen bedelinden artan de÷erin çÕkarÕlmasÕyla bulunan miktardÕr.
ùu kadar ki, (c) bendi gere÷ince yapÕlacak indirme, kamulaútÕrma bedelinin yüzde ellisinden fazla olamaz.
(b) ve (c) bentlerinde sözü edilen bedelin düúüú ve artÕú miktarlarÕ, 11 inci maddede belirtilen esaslara göre bedel takdiri suretiyle tespit olunur.
KamulaútÕrma dÕúÕnda kalan kÕsÕm, imar mevzuatÕna göre yararlanmaya elveriúli oldu÷u takdirde; kesilen bina, ihata duvarÕ, kanalizasyon, su, elektrik, havagazÕ kanallarÕ, makine gibi tesislerden mal sahiplerine kalacak olanlarÕnÕn eski nitelikleri dairesinde kullanÕlabilecek duruma getirilebilmeleri için gereken gider ve bedel, belirlenerek kamulaútÕrma bedeline ilave olunur. Bu masraf ve bedeller (b) bendinde yazÕlÕ kÕymet düúüklü÷ü miktarÕnÕn belirlenmesinde gözönünde tutulmaz.
Bir kÕsmÕ kamulaútÕrÕlan taúÕnmaz maldan artan kÕsmÕ yararlanmaya elveriúli bir durumda de÷il ise, kamulaútÕrma iúlemine karúÕ idari yargÕda dava açÕlmayan hallerde mal sahibinin en geç kamulaútÕrma kararÕnÕn tebli÷inden itibaren otuz gün içinde yazÕlÕ baúvurusu üzerine, bu kÕsmÕn da kamulaútÕrÕlmasÕ zorunludur.
Baraj inúasÕ için yapÕlan kamulaútÕrmalar sonunda kamulaútÕrma sahasÕna mücavir taúÕnmaz mallar, çevrenin sosyal, ekonomik veya yerleúme düzeninin bozulmasÕ, ekonomik veya sosyal yönden
yararlanÕlmasÕnÕn mümkün olmamasÕ hallerinde, sahiplerinin yazÕlÕ baúvurusu üzerine kamulaútÕrmaya tabi tutulur. Bu hususlarÕ düzenleyen yönetmelik, Enerji ve Tabii Kaynaklar BakanlÕ÷Õnca; øçiúleri, Maliye, BayÕndÕrlÕk, TarÕm ve Orman, Köyiúleri ve Kooperatifler bakanlÕklarÕnÕn görüúü de alÕnmak suretiyle hazÕrlanÕr. Bu yönetmelik, Kanunun yürürlü÷e girdi÷i tarihten itibaren bir yÕl içerisinde Bakanlar Kurulu kararÕyla yürürlü÷e konulur ve Resmi Gazete‘de yayÕmlanÕr. Bu suretle kamulaútÕrÕlan mücavir taúÕnmaz mallar hakkÕnda 22 ve 23 üncü maddeler hükmü uygulanmaz. ødare, bu taúÕnmaz mallar üzerinde imar mevzuatÕ hükümlerini de gözönünde tutarak diledi÷i gibi tasarrufta bulunabilir ve gerekti÷inde Hazineye bedelsiz olarak devredebilir.
KÕsmen kamulaútÕrÕlan paylÕ mülkiyete konu taúÕnmaz mal, evvelce paydaúlar arasÕnda fiilen bölünerek bir veya birkaç paydaúÕn tasarruf ve yararlanmasÕna bÕrakÕlmÕú ve yapÕlan kÕsmi kamulaútÕrma bu yerin tamamÕnÕ veya bir kÕsmÕnÕ kapsÕyor ise, bu durumda kamulaútÕrmaya iliúkin iúlemler sadece bu paydaú veya paydaúlar hakkÕnda yürütülerek kamulaútÕrma bedeli paylarÕ oranÕnda kendilerine ödenir. Pay veya paydaúlarÕn sadece bu kÕsÕm için dava haklarÕ vardÕr. TaúÕnmaz malÕn kamulaútÕrÕlmayan kÕsmÕ üzerinde haklarÕ kalmaz ve adlarÕ paydaúlar arasÕndan çÕkarÕlÕr. KamulaútÕrÕlan bu yerler tapu sicilinde idare adÕna tescil olunur.
Bu maddenin uygulanmasÕndan do÷acak anlaúmazlÕklar adli yargÕda çözümlenir.
øKøNCø BÖLÜM
Dava HakkÕ ve Bilirkiúiler (1) Tebligat
Madde 13 - (Mülga: 24/4/2001 - 4650/21 md.)
(1) Bu bölüm baúlÕ÷Õ; "Tebli÷ øúlemleri, Dava HakkÕ ve Bilirkiúiler" iken, 24/4/2001 tarihli ve 4650 sayÕlÕ Kanunla metne iúlendi÷i úekilde de÷iútirilmiútir.
Dava hakkÕ
Madde 14 - (De÷iúik: 24/4/2001 - 4650/7 md.)
KamulaútÕrmaya konu taúÕnmaz malÕn maliki tarafÕndan 10 uncu madde gere÷ince mahkemece yapÕlan tebligat gününden, kendilerine tebligat yapÕlamayanlara tebligat yerine geçmek üzere mahkemece gazete ile yapÕlan ilan tarihinden itibaren otuz gün içinde, kamulaútÕrma iúlemine karúÕ idari yargÕda iptal ve maddi hatalara karúÕ da adli yargÕda düzeltim davasÕ açÕlabilir.
ødari yargÕda açÕlan davalar öncelikle görülür.
øútirak halinde veya müúterek mülkiyette, paydaúlarÕn tek baúÕna dava haklarÕ vardÕr.
ødare, kamulaútÕrma belgelerinin mahkemeye verildi÷i günden itibaren otuz gün içinde maddi hatalara karúÕ adli yargÕda düzeltim davasÕ açabilir.
ødare tarafÕndan, bu Kanun hükümlerine göre tespit olunan malike ve zilyede karúÕ açÕlan davalarÕn görülmesi sÕrasÕnda, taúÕnmaz malÕn gerçek malikinin baúka bir úahÕs oldu÷u anlaúÕldÕ÷Õ takdirde, davaya bu gerçek malik, tapu malikinin daha önce öldü÷ü sabit olursa mirasçÕlarÕ da dahil edilmek suretiyle devam olunur.
AçÕlan davalarÕn sonuçlarÕ dava açmayanlarÕ etkilemez.
Bilirkiúiler
Madde 15 - (De÷iúik: 24/4/2001 - 4650/8 md.)
Türk Mühendis ve Mimar OdalarÕ Birli÷ine ba÷lÕ ihtisas odalarÕnÕn her biri tarafÕndan, üyelerinin oturduklarÕ yeri gözönünde bulundurarak her il için onbeú ila yirmibeú, ayrÕca il merkezleri için il, ilçeler için ilçe idare kurullarÕnca bu bölgelerde oturan ve mühendis veya mimar olan taúÕnmaz mal sahipleri arasÕndan on beú bilirkiúi her yÕl Ocak ayÕnÕn ilk haftasÕnda seçilerek isim ve adreslerini bildiren listeler valiliklere verilir. Bilirkiúi olarak görev yapacaklarÕn nitelikleri ve çalÕúma esaslarÕ, Türk Mühendis ve Mimar OdalarÕ Birli÷inin görüúü alÕnmak suretiyle Maliye BakanlÕ÷Õ ile BayÕndÕrlÕk ve øskan BakanlÕ÷ÕnÕn birlikte hazÕrlayacaklarÕ bir yönetmelikle belirlenir.
Valilikçe onanan listelerden, odalar tarafÕndan seçilenler il merkezi ve ilçelerdeki asliye hukuk mahkemelerine, idare kurullarÕ tarafÕndan seçilenler de seçildikleri yerin asliye hukuk mahkemelerine bildirilir.
Süresi bitenler tekrar seçilebilir.
Bilirkiúi kurulu; kamulaútÕrmaya konu olan yerin cins ve niteli÷ine göre, üçü odalar listesinden, ikisi de idare kurulu listesinden seçilmek suretiyle beú kiúiden oluúur.
KamulaútÕrÕlan taúÕnmaz malÕn üstün niteli÷i gözönüne alÕnarak, bilirkiúilerden üçü aynÕ uzmanlÕk kolundan seçilebilir.
KamulaútÕrmayÕ yapan idarede görevli olanlar, kamulaútÕrÕlan taúÕnmaz malÕn sahipleri ve bunlarÕn usul ve füruu, karÕ-koca, üçüncü derece dahil, kan ve sÕhri hÕsÕmlarÕ ve mal sahipleri ile menfaat ortaklÕ÷Õ olanlar bilirkiúi seçilemezler.
øhtisas odalarÕnÕn liste veremedi÷i veya verilen listelerden fiili ve hukuki sebeplerle bilirkiúi seçiminin imkansÕz oldu÷u il ve ilçelerde, kamulaútÕrÕlan taúÕnmaz malÕn cins ve özelli÷ine göre, BayÕndÕrlÕk ve øskan, TarÕm ve Köyiúleri ve Orman BakanlÕklarÕnÕn taúra birimleri ile di÷er resmi daire ve kurumlardan alÕnacak fen adamlarÕ ile bilirkiúi kurulu tamamlanÕr. BunlarÕn da bulunmadÕ÷Õ veya fiili veya hukuki sebeplerle bilirkiúi seçimlerine imkan olmadÕ÷Õ takdirde, komúu illerin oda listelerinden, yoksa bu fÕkrada belirtilen resmi daire ve kurumlardan alÕnacak fen adamlarÕ ile kurul tamamlanÕr.
Mahkemelere gönderilen listelerde yazÕlÕ olanlar ve yukarÕdaki fÕkrada gösterilen kimseler arasÕndan taraflar bilirkiúi seçmekte anlaúamadÕklarÕ takdirde bilirkiúiler hakim tarafÕndan resen seçilir.
Hakim, bilirkiúilere yemin ettirir.
Bilirkiúi kurulu, taúÕnmaz malÕn de÷erini 11 ve 12 nci maddeler hükümlerine göre tayin ve takdir ederek, gerekçeli raporunu onbeú gün içinde mahkemeye verir.
Bilirkiúilerce yapÕlan de÷er tespitinde, idarece belgelerin mahkemeye verildi÷i gün esas tutulur.
ÜÇÜNCÜ KISIM
AynÕn øhtilaflÕ BulanmasÕ Tescil ve Tapuda KayÕtlÕ Olmayan TaúÕnmaz MalÕn KamulaútÕrma Bedelinin Mahkemece Tespiti ve
Zilyedin HaklarÕ (1) BøRøNCø BÖLÜM Elkoyma
Acele iúlerde elkoyma ve tescil
Madde 16 - (Mülga: 24/4/2001 - 4650/21 md.) øKøNCø BÖLÜM
AynÕn øhtilaflÕ OlmasÕ ve Tescil (2) Tapulu taúÕnmaz mallarda tescil
Madde 17 - (Mülga: 24/4/2001 - 4650/21 md.) AynÕn ihtilaflÕ bulunmasÕ (3)
Madde 18 - (De÷iúik: 24/4/2001 - 4650/10 md.)
ødare, kamulaútÕrÕlmasÕ kararlaútÕrÕlan taúÕnmaz malÕn mülkiyeti üzerinde ihtilaf olup olmadÕ÷ÕnÕ, taúÕnmaz malÕn bulundu÷u yerdeki tapu idaresi, kadastro müdürlü÷ü ve hukuk mahkemelerinden sorarak ve mahallinde araútÕrma yaparak tespit eder.
YapÕlan araútÕrmalar sonucunda, taúÕnmaz malÕn tapuda kayÕtlÕ olmakla birlikte mahkemede mülkiyeti üzerinde ihtilaf oldu÷u veya kadastrosu yapÕlmasÕna ra÷men kadastro mahkemesinde davalÕ oldu÷unun tespit edilmesi halinde idarece, 10 uncu madde uyarÕnca hazÕrlanan belgelerin tamamÕ, taúÕnmaz malÕn bulundu÷u yer asliye hukuk mahkemesine verilerek, taúÕnmaz malÕn kamulaútÕrma bedelinin tespitiyle, bu bedelin mülkiyet ihtilafÕyla ilgili uyuúmazlÕ÷Õn sonucunda belli olacak hak sahibine peúin veya kamulaútÕrma 3 üncü maddenin ikinci fÕkrasÕna göre yapÕlmÕú ise taksitle ödenmesi karúÕlÕ÷Õnda idare adÕna tesciline karar verilmesi istenir.
Mahkemece, taúÕnmaz mal hakkÕndaki mülkiyet ihtilafÕ ile ilgili davanÕn tüm taraflarÕna, 10 uncu madde uyarÕnca tebligatlarÕn ve ilanlarÕn yapÕlmasÕ, taúÕnmazÕn kamulaútÕrma bedelinin yine bu maddedeki usule göre tespit edilmesi ve bu bedelin mülkiyet ihtilafÕyla ilgili davanÕn sonucunda belli olacak hak sahibine ödenmek üzere idarece mahkemenin belirtti÷i bankaya 10 uncu madde uyarÕnca ve
üçer aylÕk vadeli hesaba yatÕrÕlmasÕndan sonra, bu bedelin ileride belli olacak hak sahibine ödenmesine ve taúÕnmaz malÕn idare adÕna tesciline karar verilir ve bu karar tapu dairesine ve paranÕn yatÕrÕldÕ÷Õ bankaya bildirilir. 3 üncü maddenin 2 nci fÕkrasÕna göre yapÕlan kamulaútÕrmalarda mahkemece belirlenecek kamulaútÕrma bedelinin ilk ve takibeden taksitleri de mahkemenin belirledi÷i bankadaki üçer aylÕk vadeli hesaplara yatÕrÕlÕr.
Mülkiyet ihtilafÕ ile ilgili davanÕn sonucunda, hak sahibi oldu÷una mahkemece karar verilen kiúinin müracaatÕ üzerine kamulaútÕrma bedelini tespit eden mahkemenin, paranÕn bu hak sahibine ödenmesi için bankaya yazaca÷Õ talimat üzerine para hak sahibine ödenir.
(1) Bu kÕsÕm baúlÕ÷Õ; "Acele Elkoyma, Tescil øúlemleri ve AynÕn Çekiúmeli OlmasÕ" iken, 24/4/2001 tarihli ve 4650 sayÕlÕ Kanunla metne iúlendi÷i úekilde de÷iútirilmiútir.
(2) Bu bölüm baúlÕ÷Õ; "Tescil AynÕn Çekiúmeli OlmasÕ" iken, 24/4/2001 tarihli ve 4650 sayÕlÕ Kanunla metne iúlendi÷i úekilde de÷iútirilmiútir.
(3) Bu madde baúlÕ÷Õ; "AynÕn çekiúmeli bulunmasÕ" iken, 24/4/2001 tarihli ve 4650 sayÕlÕ Kanunla metne iúlendi÷i úekilde de÷iútirilmiútir.
Bu maddede öngörülen iúlemler, mahkemenin davetine uymayanlar oldu÷u takdirde ilgilinin yoklu÷unda yapÕlÕr.
KamulaútÕrÕlmasÕ yapÕlan taúÕnmaz mal tahsis edildi÷i kamu hizmeti itibariyle sicile kaydÕ gerekmeyen bir niteli÷e dönüúmüú ise, istek halinde mahkemece sicil kaydÕnÕn terkinine karar verilir.
Bu tescil ve terkin iúlemi sÕrasÕnda mal sahiplerinin bu taúÕnmaz mal nedeniyle vergi iliúkisi aranmaz. Ancak, tapu dairesi durumu ilgili vergi dairesine bildirir.
Mahkemece tespit edilen bu bedel taúÕnmaz mal, kaynak veya irtifak hakkÕnÕn kamulaútÕrma bedelidir.
14 üncü maddede belirtilen süre içinde, kamulaútÕrma iúlemine karúÕ hak sahipleri tarafÕndan idari yargÕda iptal davasÕ açÕlmasÕ ve idari yargÕ mahkemelerince de yürütmenin durdurulmasÕ kararÕ verilmesi halinde mahkemece, idari yargÕda açÕlan dava bekletici mesele kabul edilerek bunun sonucuna göre iúlem yapÕlÕr.
KamulaútÕrma iúlemine karúÕ idari yargÕda iptal veya maddi hatalara karúÕ adli mahkemelerde açÕlacak düzeltim davalarÕnda hangi idareye husumet yöneltilece÷inin tebligat ve ilan belgelerinde açÕkça belirtilmemiú veya yanlÕú gösterilmiú olmasÕ nedeniyle davada husumet yanlÕú yöneltilmiú ise, gerçek hasma tebligat yapÕlmak suretiyle davaya devam olunur
Tapuda kayÕtlÕ olmayan taúÕnmaz mallarÕn tescili ve zilyedin haklarÕ Madde 19 - (De÷iúik: 24/4/2001 - 4650/11 md.)
ødare öncelikle, kamulaútÕrÕlmasÕ kararlaútÕrÕlan tapuda kayÕtlÕ olmayan taúÕnmaz malÕn, 21/6/1987 tarihli ve 3402 sayÕlÕ Kadastro Kanununun 16 ncÕ maddesinde sayÕlan kamu mallarÕndan olup olmadÕ÷ÕnÕ ilgili yerlerden sormak suretiyle tespit eder.
ødarece yapÕlan bu araútÕrma sonucunda, kamulaútÕrÕlmasÕ kararlaútÕrÕlan tapuda kayÕtlÕ olmayan taúÕnmaz malÕn, 3402 sayÕlÕ Kadastro Kanununun 16 ncÕ maddesinde sayÕlan kamu mallarÕndan olmadÕ÷ÕnÕn, taúÕnmaz malÕn zilyedi mevcut olup da zilyetlikle iktisap iddiasÕnda bulunuldu÷unun tespiti halinde, 9 uncu madde gere÷ince seçilen bilirkiúiler marifetiyle mahallinde tahkikat yapar, delilleri toplar ve keyfiyeti bir tutanakla belirtir. Bu tutanakta, taúÕnmazÕn yüzölçümü, zilyedin kimli÷i, vergi kaydÕ, zilyetli÷in baúlangÕç tarihi ve süresi, mülkiyeti kazanma úartlarÕnÕn gerçekleúip gerçekleúmedi÷i belirtilir.
ødarece hazÕrlanan ve 10 uncu madde uyarÕnca toplanÕlan belgelerin tamamÕ, taúÕnmaz malÕn bulundu÷u yer asliye hukuk mahkemesine verilerek, taúÕnmaz malÕn kamulaútÕrma bedelinin tespitiyle, bu bedelin peúin veya kamulaútÕrma bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fÕkrasÕna göre yapÕlmÕú ise taksitle ödenmesi karúÕlÕ÷Õnda idare adÕna tesciline karar verilmesi istenir.
Mahkeme, taúÕnmaz malÕn kamulaútÕrma bedelini 10 uncu maddede belirtilen usulde ve sürede tespit eder. Mahkeme, idarece verilen bilgi ve belgelerden, zilyedin kamulaútÕrma tarihinde taúÕnmaz malÕ Türk Kanunu Medenisi hükümleri dairesinde ve zilyetlikle iktisap etmiú oldu÷unu belirtmeye yeterli gördü÷ü takdirde, kamulaútÕrma bedelinin tespitine iliúkin bilirkiúi raporunu idareye, bu raporla birlikte idarece verilen di÷er belgeleri tespit edilen zilyede tebli÷ eder.
AyrÕca taúÕnmaz malÕn durumu, o yerine en büyük mal memuruna bildirilmekle beraber, taúÕnmaz malÕn bulundu÷u yerde çÕkan mahalli gazetede ve Türkiye genelinde yayÕmlanan bir gazetede en az bir defa ilan edilir.
ølanda:
a) TaúÕnmaz malÕn bulundu÷u yeri, mevkii, sÕnÕrÕ, miktarÕ, b) Zilyedin kimli÷i,
c) KamulaútÕrma bedelinin yatÕrÕlaca÷Õ banka,
d) Konuya ve taúÕnmaz malÕn de÷erine iliúkin tüm savunma ve delillerin, ilan tarihinden itibaren on gün içinde mahkemeye yazÕlÕ olarak bildirmeleri gerekti÷i,
e) Hak sahiplerinin son ilandan itibaren bir ay içinde itiraz etmedikleri takdirde, kamulaútÕrma bedelinin zilyede ödenece÷ine karar verilece÷i,
Belirtilir.
Son ilandan itibaren otuz gün içinde Hazine veya üçüncü bir kimse tarafÕndan itiraz edilmedi÷i takdirde, mahkemece kamulaútÕrma bedeli olarak tespit edilen miktarÕn, peúin ve nakit olarak veya bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fÕkrasÕna göre taksitle kamulaútÕrma yapÕlmÕú ise, ilk taksidin yine peúin ve nakit olarak zilyet adÕna ilanda belirtilen bankaya yatÕrÕlmasÕ ve yatÕrÕldÕ÷Õna dair makbuzun ibraz edilmesi için idareye onbeú gün süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere mahkemece uzatÕlabilir. ødare tarafÕndan kamulaútÕrma bedelinin zilyet adÕna yatÕrÕldÕ÷Õna dair makbuzun mahkemeye ibrazÕ halinde mahkemece, taúÕnmaz malÕn idare adÕna tesciline ve kamulaútÕrma bedelinin zilyede ödenmesine karar verilir ve bu karar tapu dairesine ve paranÕn yatÕrÕldÕ÷Õ bankaya bildirilir.
Bu müddet içinde Hazine veya üçüncü úahÕslar tarafÕndan itiraz edilmesi halinde ise, mahkemece, tespit edilen kamulaútÕrma bedelinin ileride hak sahipli÷ini ispat edecek kiúiye ödenmek üzere idarece ilanda belirtilen bankada açÕlacak üçer aylÕk vadeli hesaba yatÕrÕlmasÕndan sonra, taúÕnmaz malÕn idare adÕna tesciline karar verilir.
KamulaútÕrma bedelinin zilyede verilmiú olmasÕ, o taúÕnmaz malda hak iddia edenlerin genel hükümler dairesinde zilyet aleyhine, bedele istihkak davasÕ açmak hakkÕnÕ düúürmez.
(Ek fÕkra: 26/5/2004-5177/35 md.) BaúkasÕ adÕna tapulu, sahipsiz ve/veya zilyedi tarafÕndan iktisap edilmemiú yerin kamulaútÕrmasÕnda binalarÕn asgarî levazÕm bedeli, a÷açlarÕn ise 11 inci madde çerçevesinde takdir olunan bedeli zilyedine ödenir
DÖRDÜNCÜ KISIM
KamulaútÕrmada Boúaltma, Vazgeçme ve Geri Alma BøRøNCø BÖLÜM
Boúaltma
TaúÕnmaz malÕn boúaltÕlmasÕ
Madde 20 - (De÷iúik ibare: 24/4/2001 - 4650/12 md.) Bu Kanun uyarÕnca lehine kamulaútÕrma yapÕlan idare adÕna tapu dairesince tescil edilen taúÕnmaz malÕn boúaltÕlmasÕ idarece icra memurundan istenir. øcra memuru taúÕnmaz malÕ onbeú gün içinde boúaltmalarÕnÕ içindekilere tebli÷ eder. Bu süre içinde taúÕnmaz mal boúaltÕlmazsa icraca boúaltÕlÕr. øtiraz ve úikayet boúaltmayÕ durdurmaz ve mahkemece ihtiyati tedbir kararÕ verilemez. (1)
TaúÕnmaz malÕn boúaltÕlmasÕ sebebiyle mal sahibi ve idare tazminat ile sorumlu tutulamaz.
Ekili arazinin boúaltÕlmasÕ hasat sonuna bÕrakÕlÕr. Hasat zamanÕnÕn beklenmesi mümkün olmadÕ÷Õ hallerde kamulaútÕrmayÕ yapan idare, mahkemece takdir edilecek ekin bedelini tazmin etmek úartÕyla, arazinin boúaltÕlmasÕnÕ talep edebilir. Ekin bedeli 11 ve 12 nci maddeler uyarÕnca yapÕlan kamulaútÕrma de÷erinin tespitinde nazara alÕnmÕú ise, taúÕnmaz malÕn boúaltÕlmasÕ için tekrar bu bedelin tespit ve ödenmesi gerekmez.
øKøNCø BÖLÜM
KamulaútÕrmadan Vazgeçme ve Geri Alma ødarenin tek taraflÕ vazgeçmesi
Madde 21 - ødare kamulaútÕrmanÕn her safhasÕnda kamulaútÕrma kararÕ veren ve onaylayan yetkili merciin kararÕ ile kamulaútÕrmadan tek taraflÕ olarak kÕsmen veya tamamen vazgeçebilir. ùu
kadar ki, dava sÕrasÕnda vazgeçme halinde dava giderleri ile harç, harcanan emek ve iúin önemi gözetilerek mahkemece maktuen takdir olunacak avukatlÕk ücreti idareye yükletilir.
TaraflarÕn anlaúmasÕyla vazgeçme ve devir
Madde 22 - (De÷iúik birinci fÕkra: 24/4/2001 - 4650/13 md.) KamulaútÕrmanÕn ve bedelinin kesinleúmesinden sonra taúÕnmaz mallarÕn kamulaútÕrma amacÕna veya kamu yararÕna yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmamasÕ halinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçÕlarÕna 7201 sayÕlÕ Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur. Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçÕlarÕ, aldÕ÷Õ kamulaútÕrma bedelini üç ay içinde ödeyerek taúÕnmaz malÕnÕ geri alabilir.
Ancak, kamulaútÕrÕlan taúÕnmaz mala kamulaútÕrmayÕ yapan idare dÕúÕnda baúka bir idare, kamulaútÕrma yoluyla gerçekleútirebilece÷i bir kamu hizmeti amacÕyla istekli oldu÷u takdirde, yukarÕdaki fÕkra hükmü uygulanmayarak bu Kanunun 30 uncu veya 1050 sayÕlÕ Muhasebei Umumiye Kanununun 23 üncü maddesine göre iúlem yapÕlÕr.
Mal sahibinin geri alma hakkÕ
Madde 23 - KamulaútÕrma bedelinin kesinleúmesi tarihinden itibaren beú yÕl içinde, kamulaútÕrmayÕ yapan idarece veya 22 nci maddenin ikinci fÕkrasÕ uyarÕnca devir veya tahsis yapÕlan idarece; kamulaútÕrma ve devir amacÕna uygun hiç bir iúlem veya tesisat yapÕlmaz veya kamu yararÕna yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek taúÕnmaz mal oldu÷u gibi bÕrakÕlÕrsa, mal sahibi veya mirasçÕlarÕ kamulaútÕrma bedelini aldÕklarÕ günden itibaren iúleyecek kanuni faiziyle birlikte ödeyerek, taúÕnmaz malÕnÕ geri alabilir.
(1) Bu fÕkrada yer alan; "16, 17 ve 19 uncu maddelere dayanÕlarak" ibaresi, 24/4/2001 tarihli ve 4650 sayÕlÕ Kanunla "Bu Kanun uyarÕnca" úeklinde de÷iútirilmiú ve metne iúlenmiútir.
Do÷masÕndan itibaren bir yÕl içinde kullanÕlmayan geri alma hakkÕ düúer.
AynÕ amacÕn gerçekleúmesi için birden fazla taúÕnmaz mal birlikte kamulaútÕrÕldÕ÷Õ takdirde bu taúÕnmaz mallarÕn durumunun bir bütün oluúturdu÷u kabul edilerek yukarÕdaki fÕkralar buna göre uygulanÕr.
Özel kanunlarda bu maddenin uygulanmayaca÷Õna iliúkin hükümler saklÕdÕr. 1164 sayÕlÕ Arsa Ofisi Kanununa dayanÕlarak yapÕlan kamulaútÕrmalarda ve bu Kanunun 3 üncü maddesinin 2 nci fÕkrasÕnda belirtilen hallerde yapÕlacak kamulaútÕrmalarda bu madde hükmü uygulanmaz.
BEùøNCø KISIM
Hasar, Do÷acak Hak ve Borçlar, Trampa Yolu ile ve Acele KamulaútÕrma BøRøNCø BÖLÜM
Hasar
KamulaútÕrma bedelinden düúülebilecek hasar
Madde 24 - 21, 22 ve 23 üncü maddeler uyarÕnca kamulaútÕrÕlmasÕndan vazgeçilen veya geri alÕnan taúÕnmaz mal üzerindeki bina, sabit tesisler ve ekili dikili úeyler yÕkÕlmÕú, sökülmüú veya harap olmuú ise, taúÕnmaz malÕn geri alÕnmasÕnda mal sahibi veya mirasçÕsÕ, kamulaútÕrma tarihindeki de÷erine göre farkÕnÕn, ödeyece÷i kamulaútÕrma bedelinden düúülmesini isteyebilir.
Bu madde ile 21, 22 ve 23 üncü maddelerin uygulamasÕndan do÷acak anlaúmazlÕklar adli yargÕda çözümlenir.
øKøNCø BÖLÜM
Tebli÷ ile Do÷acak Haklar ve Borçlar
HaklarÕn sÕnÕrlandÕrÕlmasÕ ve mülkiyetin idareye geçmesi Madde 25 - (De÷iúik: 24/4/2001 - 4650/14 md.)
HaklarÕn kullanÕlmasÕ ve borçlarÕn yerine getirilmesi bakÕmÕndan kamulaútÕrma iúlemi, mal sahibi için 10 uncu madde uyarÕnca mahkemece yapÕlan tebligatla baúlar. Mülkiyetin idareye geçmesi, mahkemece verilen tescil kararÕ ile olur.
Mahkemece verilen tescil kararÕ tarihinden itibaren taúÕnmaz mal sahibinin, kamulaútÕrÕlmasÕ kararlaútÕrÕlan taúÕnmaz malda yeni inúaat veya ekim yapmak veya mevcut inúaatta esaslÕ de÷iúiklikler meydana getirmek gibi kullanma haklarÕ kalkar. Bundan sonra yapÕlanlarÕn de÷eri dikkate alÕnmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Trampa Yolu ve Acele KamulaútÕrma Trampa yolu ile kamulaútÕrma
Madde 26 - Mal sahibinin kabul etmesi halinde kamulaútÕrma bedeli yerine, idarenin kamu hizmetine tahsis edilmemiú olan taúÕnmaz mallarÕndan, bu bedeli kÕsmen veya tamamen karúÕlayacak miktarÕ verilebilir.
KamulaútÕrma bedeli yerine verilecek taúÕnmaz malÕn de÷eri, idarenin ihale komisyonunca yoksa bu amaçla kuraca÷Õ bir komisyonca tespit edilir. TaúÕnmaz mal bedelleri arasÕndaki fark taraflarca nakit olarak karúÕlanÕr. Ancak idarenin verece÷i taúÕnmaz malÕn de÷eri, kamulaútÕrma bedelinin yüzde yüzyirmisini aúamaz.
Acele kamulaútÕrma
Madde 27 - 3634 sayÕlÕ Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun uygulanmasÕnda yurt savunmasÕ ihtiyacÕna veya aceleli÷ine Bakanlar Kurulunca karar alÕnacak hallerde veya özel kanunlarla öngörülen ola÷anüstü durumlarda gerekli olan taúÕnmaz mallarÕn kamulaútÕrÕlmasÕnda kÕymet takdiri dÕúÕndaki iúlemler sonradan tamamlanmak üzere ilgili idarenin istemi ile mahkemece yedi gün içinde o taúÕnmaz malÕn (De÷iúik ibare: 24/4/2001 - 4650/15 md.) 10 uncu madde esaslarÕ dairesinde ve 15 inci madde uyarÕnca seçilecek bilirkiúilerce tespit edilecek de÷eri, idare tarafÕndan mal sahibi adÕna (De÷iúik ibare: 24/4/2001 - 4650/15 md.) 10 uncu maddeye göre yapÕlacak davetiye ve ilanda belirtilen bankaya yatÕrÕlarak o taúÕnmaz mala el konulabilir. (1)
Bu Kanunun 3 üncü maddesinin 2 nci fÕkrasÕnda belirtilen hallerde yapÕlacak kamulaútÕrmalarda yatÕrÕlacak miktar, ödenecek ilk taksit bedelidir.
ALTINCI KISIM
Bedelsiz Kullanma, Giderlerin Ödenmesi ve ødareler ArasÕnda TaúÕnmaz Mal Devri BøRøNCø BÖLÜM
Bedelsiz Kullanma ve Giderler Bedelsiz kullanma yetkisi
Madde 28 - Milli savunma inúaat ve tesisatÕ için gerekli görülen gerçek ve özel hukuk tüzelkiúilerinin mülkiyet ve tasarrufunda veya ruhsatname ile intifalarÕ altÕnda bulunmayan kireç, taú ve kum ocaklarÕnÕ, hiç bir resim ve ücrete tabi olmadan kullanmaya Milli Savunma BakanlÕ÷Õ yetkilidir.
BayÕndÕrlÕk, Köy øúleri ve Kooperatifler bakanlÕklarÕ ile T.C. Devlet DemiryollarÕ øúletmesi Genel Müdürlü÷ü, KarayollarÕ Genel Müdürlü÷ü ve Devlet Su øúleri Genel Müdürlü÷ü de aynÕ sebep ve úartlarla, demiryolu hattÕnÕn veya karayolunun veya su tesislerinin her yönündeki, gerçek ve özel hukuk tüzelkiúilerinin mülkiyet ve tasarrufunda veya ruhsatname ile intifalarÕ altÕnda bulunmayan kireç, taú ve kum ocaklarÕnÕ hiç bir resim ve ücrete tabi olmadan kullanabilirler.
Giderlerin ödenmesi
Madde 29 - (De÷iúik: 24/4/2001 - 4650/16 md.)
10 uncu madde uyarÕnca mahkeme heyetinin harcÕrahlarÕ, 15 inci madde uyarÕnca mahkemece oluúturulan bilirkiúilerin ve keúifte dinlenilen muhtarÕn mahkemece takdir edilecek ücretleri ile, tapu harçlarÕ ve bu Kanunun gerektirdi÷i di÷er giderler kamulaútÕrmayÕ yapan idarece ödenir.
øKøNCø BÖLÜM
Kamu KurumlarÕ ve Tüzelkiúileri ArasÕnda TaúÕnmaz Mal Devri Bir idareye ait taúÕnmaz malÕn di÷er idareye devri
Madde 30 - (De÷iúik ibare: 24/4/2001 - 4650/17 md.)
Kamu tüzel kiúilerinin ve kurumlarÕnÕn sahip olduklarÕ taúÕnmaz mal, kaynak veya irtifak haklarÕ di÷er bir kamu tüzel kiúisi veya kurumu tarafÕndan kamulaútÕrÕlamaz.
(1) Bu fÕkrada bulunan; sÕrasÕyla, "11 ve 12 nci" ve "milli bir bankaya" ibareleri; "10 uncu" ve
"10 uncu maddeye göre yapÕlacak davetiye ve ilanda belirtilen bankaya" úeklinde 24/4/2001 tarihli ve 4650 sayÕlÕ Kanunla de÷iútirilmiú ve metne iúlenmiútir.
TaúÕnmaz mala; kaynak veya irtifak hakkÕna ihtiyacÕ olan idare, 8 inci madde uyarÕnca bedeli tespit eder. Bu bedel esas alÕnarak ödeyece÷i bedeli de belirterek mal sahibi idareye yazÕlÕ olarak
baúvurur. Mal sahibi idare devire muvafakat etmez veya altmÕú gün içinde cevap vermez ise anlaúmazlÕk, alÕcÕ idarenin baúvurusu üzerine DanÕútay ilgili idari dairesince incelenerek iki ay içinde kesin karara ba÷lanÕr.
Taraflar bedelde anlaúamadÕklarÕ takdirde; alÕcÕ idare, devirde anlaúma tarihinden veya DanÕútay kararÕnÕn tebli÷i tarihinden itibaren otuz gün içinde, 10 uncu maddede yazÕlÕ usule göre mahkemeye baúvurarak, kamulaútÕrma bedelinin tespitini ister. Bu durumda yapÕlacak yargÕlamada mahkemece, 29/6/1938 tarihli ve 3533 sayÕlÕ Kanun hükümleri uygulanmaz.
Mahkemece, 10 uncu maddede öngörülen usule göre kamulaútÕrma bedeli olarak tespit edilen miktarÕn, peúin ve nakit olarak mal sahibi idareye verilmek üzere belirleyece÷i bir bankaya yatÕrÕlmasÕ ve yatÕrÕldÕ÷Õna dair makbuzun ibraz edilmesi için alÕcÕ idareye onbeú gün süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere uzatÕlabilir. AlÕcÕ idare tarafÕndan kamulaútÕrma bedelinin mal sahibi idare adÕna bankaya yatÕrÕldÕ÷Õna dair makbuzun ibrazÕ halinde mahkemece, taúÕnmaz malÕn alÕcÕ idare adÕna tesciline ve kamulaútÕrma bedelinin mal sahibi idareye ödenmesine karar verilir ve bu karar, tapu dairesine ve paranÕn yatÕrÕldÕ÷Õ bankaya bildirilir. Tescil hükmü kesin olup taraflarÕn bedele iliúkin temyiz haklarÕ saklÕdÕr.
Bu suretle devir alÕnan taúÕnmaz mal, kaynak veya irtifak hakkÕ, sahibinden kamulaútÕrma yolu ile alÕnmÕú sayÕlÕr ve devir amacÕ veya devreden idarenin izni dÕúÕnda baúkaca bir kamusal amaçla kullanÕlamaz. Aksi takdirde devreden idare, 23 üncü madde uyarÕnca taúÕnmaz malÕ geri alabilir. Bu husus tapu kütü÷ünün beyanlar hanesine úerh verilir.
YEDøNCø KISIM
Yasak øúler ve Ceza Hükümleri BøRøNCø BÖLÜM
Yasak øúler
Yasak iúler ve eylemler
Madde 31 - (De÷iúik: 24/4/2001 - 4650/18 md.) Aúa÷Õda yazÕlÕ iúler ve eylemler yasaktÕr.
a) 15 inci madde uyarÕnca oluúturulan bilirkiúilerin, kendilerine mahkemece takdir edilen ücret dÕúÕnda herhangi bir suretle çÕkar sa÷lamalarÕ,
b) Mahkemece 10 uncu madde uyarÕnca yapÕlan tebligat, davet veya ilanen tebli÷den sonra taúÕnmaz malÕn baúkasÕna devir ve fera÷ veya temliki.
c) Dava giderlerinin avukat veya dava vekilleri veya onlar adÕna hareket edenler tarafÕndan kabullenilmesi.
d) KamulaútÕrma bedelinin tamamÕnÕn veya bir kÕsmÕnÕn nakden veya baúka bir úekilde, avukat veya dava vekili veya onlar adÕna hareket edenler tarafÕndan mal sahibine önceden ödenmesi.
e) KamulaútÕrma bedelinin tamamÕnÕn veya bir kÕsmÕnÕn avukat veya dava vekili veya onlar adÕna hareket edenlere ait olaca÷ÕnÕn kararlaútÕrÕlmasÕ.
f)YukarÕda yazÕlÕ bentlerde yasaklanan fiillerin avukat veya dava vekillerince bizzat veya aracÕ ile mal sahibine teklif edilmesi veya bunlara yardÕmcÕ olunmasÕ.
øKøNCø BÖLÜM
Görevli Kiúilerin SuçlarÕ ve Ceza Hükümleri Görevli kiúilerin suçlarÕ
Madde 32 - Bu Kanuna göre görevlendirilenlerden suç iúleyenler, Devlet memuru gibi cezalandÕrÕlÕrlar. ùu kadar ki verilecek cezalar; o suç için muayyen olan cezanÕn yarÕsÕndan az olmamak üzere iki katÕna kadar artÕrÕlÕr.
Cezalar
Madde 33 - (De÷iúik: 24/4/2001 - 4650/19 md.)
Fiilleri daha a÷Õr cezayÕ gerektiren ayrÕ bir suç teúkil etmedi÷i takdirde, bu Kanunun 31 inci maddesinin (a) bendine aykÕrÕ hareket edenler iki yÕldan aúa÷Õ olmamak üzere hapis ve iki milyar liradan dört milyar liraya kadar; (d), (e) ve (f) bentlerine aykÕrÕ hareket edenler ise, bir yÕldan aúa÷Õ olmamak üzere hapis ve beúyüz milyon liradan bir milyar liraya kadar a÷Õr para cezasÕyla, (b) ve (c)
bentlerine aykÕrÕ hareket edenler, altÕ aydan iki yÕla kadar hapis ve ikiyüz milyon liradan dörtyüz milyon liraya kadar a÷Õr para cezasÕyla cezalandÕrÕlÕrlar. Bu maddedeki para cezalarÕ her yÕl 1/3/1926 tarihli ve 765 sayÕlÕ Türk Ceza Kanununun ek 2 nci maddesi hükümleri uyarÕnca artÕrÕlÕr.
SEKøZøNCø KISIM Çeúitli Hükümler
Mal sahibinin sa÷ladÕ÷Õ yararlarÕ geri alma hakkÕ
Madde 34 - Mal sahiplerinin 31 inci maddedeki yasaklara ra÷men avukat veya dava vekillerine veya bu Kanuna göre görevlendirilenlere veya üçüncü úahÕslara verdikleri paralarÕ veya sa÷ladÕklarÕ yararlar karúÕlÕ÷ÕnÕ bir yÕl içinde geri almaya haklarÕ vardÕr.
ømar mevzuatÕ uygulanan veya özel parselasyon yapÕlan yerler:
Madde 35 - ømar mevzuatÕ gere÷ince düzenlemeye tabi tutulan parsellerden düzenleme ortaklÕk payÕ karúÕlÕ÷Õ olarak bir defaya mahsus alÕnan yol, yeúil saha ve bunun gibi kamu hizmet ve tesislerine ayrÕlan yerlerle, özel parselasyon sonunda malikinin muvafakati ile kamu hizmet ve tesisleri için ayrÕlmÕú bulunan yerler için eski malikleri tarafÕndan mülkiyet iddiasÕnda bulunulamaz ve karúÕlÕ÷Õ istenemez.
KamulaútÕrmadan sonra alÕnan tapu kaydÕnÕn iptali
Madde 36 - KamulaútÕrma kanunlarÕ uyarÕnca gerekli iúlemler tamamlanÕp tapuda kayÕtlÕ olanlarÕn idare adÕna intikallerinin yapÕlmasÕndan, tapuda kayÕtlÕ olmayanlarÕn tescillerinin sa÷lanmasÕndan sonra, kamulaútÕrÕlan yer için herhangi bir nedenle gerçek ve tüzelkiúiler adÕna yeniden tapu tesis edildi÷i takdirde, idarenin iste÷i üzerine hakim, evrak üzerinde ve lüzum gördü÷ü takdirde mahallinde inceleme yaparak sonraki kaydÕn iptali hakkÕnda bir karar verir.
Bu iúlemler harca ve resme ba÷lÕ de÷ildir.
Yetkili ve görevli mahkeme ve yargÕlama usulü
Madde 37 - Bu Kanundan do÷an tüm anlaúmazlÕklarÕn adli yargÕda çözümlenmesi gerekenleri, taúÕnmaz malÕn bulundu÷u yer asliye hukuk mahkemelerinde basit yargÕlama usulü ile görülür.
Hak düúürücü süre
Madde 38 - (øptal:Ana.Mah.‘nin 10/4/2003 tarih ve E.2002/112, K.2003/33 sayÕlÕ kararÕ ile) Vergilendirme
Madde 39 - (De÷iúik: 24/4/2001 - 4650/20 md.)
KamulaútÕrÕlan taúÕnmazÕn kamulaútÕrÕldÕ÷Õ yÕla ait emlak vergisi tarhÕna esas olan vergi de÷eri, kesinleúen kamulaútÕrma bedelinden az oldu÷u takdirde, kamulaútÕrma bedeli ile vergi de÷eri arasÕndaki fark üzerinden, cezalÕ emlak vergisi tarh olunur.
Emlak vergisi beyannamesinin ek süreye ra÷men verilmemiú olmasÕ halinde, kesinleúen kamulaútÕrma bedeli, kamulaútÕrmanÕn yapÕldÕ÷Õ yÕla ait vergi de÷eri yerine geçer ve bu de÷er üzerinden cezalÕ emlak vergisi tarhiyatÕ yapÕlÕr.
KaldÕrÕlan ve saklÕ tutulan hükümler
Madde 40 - 31/8/1956 tarih ve 6830 sayÕlÕ østimlak Kanunu ile ek ve de÷iúiklikleri, 8/7/1981 tarih ve 2487 sayÕlÕ Toplu Konut Kanununun 5 inci maddesi ile 21/1/1982 tarih ve 2587 sayÕlÕ Kanunun geçici 2 nci maddesinin kamulaútÕrÕlan taúÕnmaz malÕn de÷erinin tespitine iliúkin hükümleri yürürlükten kaldÕrÕlmÕútÕr.
7/3/1954 tarih ve 6326 sayÕlÕ Petrol Kanunu ve de÷iúiklikleri, 15/4/1955 tarih ve 6538 sayÕlÕ østanbul KapalÕ çarúÕsÕnÕn Tamir ve øhyasÕ HakkÕnda Kanun hükümleri ile di÷er özel kanunlardaki kamulaútÕrmaya iliúkin hükümler saklÕdÕr.
østimlak Kanununa yapÕlan atÕflar
Madde 41 - Di÷er kanunlarda østimlak Kanununa veya belli maddelerine yapÕlan atÕflar bu Kanuna veya bu Kanunun aynÕ konularÕ düzenleyen madde veya maddelerine yapÕlmÕú sayÕlÕr.
Geçici Madde 1 - Bu Kanunun yürürlü÷e girmesinden önce verilmiú olan kamu yararÕ ve kamulaútÕrma kararlarÕ geçerlidir. Ancak, idarece henüz kÕymet takdir edilmemiú olan iúlerde, kÕymet takdir iúlemleri ile sonraki iúlemler bu Kanun hükümlerine göre yapÕlÕr.
Bu Kanunun yürürlü÷e girmesinden önce açÕlmÕú ve henüz kesin hükme ba÷lanmamÕú davalarda bu Kanun hükümleri uygulanÕr. Ancak bu Kanunla getirilen de÷iúik hükümlerin uygulanmasÕ nedeniyle
haksÕz çÕkan tarafa harç, yargÕlama gideri ve avukatlÕk ücreti yükletilemez.
Geçici Madde 2 - Bu Kanunun yürürlü÷e girmesinden önce açÕlan davalarda, davanÕn açÕldÕ÷Õ günde yürürlükte olan kanunlara göre iúlemeye baúlamÕú olan dava süreleri, o kanunlara göre tespit edilir.
Geçici Madde 3 - Bu Kanunun yürürlü÷e girmesinden önce kamulaútÕrÕlmÕú ve kamulaútÕrma bedelinin kesinleúmesi dört yÕlÕ tamamlamÕú taúÕnmaz mal hakkÕnda 22 nci madde hükmüne göre iúlem yapÕlmÕú veya yapÕlacak olmasÕ halinde, idarelere bu Kanunun yürürlü÷ünden itibaren 2 yÕllÕk ek süre hakkÕ tanÕnÕr.
Mal sahibinin geri alma hakkÕ ancak bu sürenin tamamlanmasÕndan sonra do÷ar.
Geçici Madde 4 - 5 Ocak 1961 tarih ve 221 sayÕlÕ Kanunun kapsamÕna girmeleri nedeniyle kamu tüzelkiúileri veya kurumlarÕ adÕna kamulaútÕrÕlmÕú sayÕlan taúÕnmaz mallarÕn eski malik, zilyed veya bunlarÕn halefleri tarafÕndan açÕlmÕú ve kesin hükme ba÷lanmamÕú davalarda sözü edilen 221 sayÕlÕ Kanunun hükümleri uygulanÕr.
Geçici Madde 5 - (Ek: 24/4/2001 - 4650/21 md.) Bu Kanunun de÷iúik 15 inci maddesinde öngörülen yönetmelik çÕkarÕlÕncaya kadar bilirkiúiler önceki hükme göre seçilir.
"KamulaútÕrmasÕz el koyma sebebiyle tazmin
Geçici Madde 6 – (De÷iúik: 18/6/2010-5999/1. Md.) KamulaútÕrma iúlemleri tamamlanmamÕú veya kamulaútÕrmasÕ hiç yapÕlmamÕú olmasÕna ra÷men 9.10.1956 tarihi ile 4.11.1983 tarihi arasÕnda fiilen kamu hizmetine ayrÕlan veya kamu yararÕna iliúkin bir ihtiyaca tahsis edilerek üzerinde tesis yapÕlan taúÕnmazlara veya kaynaklara kÕsmen veya tamamen veyahut irtifak hakkÕ tesis etmek suretiyle malikin rÕzasÕ olmaksÕzÕn fiili olarak el konulmasÕ sebebiyle, malik tarafÕndan ilgili idareden tazminat talebinde bulunulmasÕ halinde, öncelikle uzlaúma yoluna gidilmesi esastÕr.
Tazminat müracaatÕ üzerine, fiilen el konulan taúÕnmazÕn veya üzerinde tesis edilen irtifak hakkÕnÕn malikin müracaat etti÷i tarihteki tahmini de÷eri; bu Kanunun 8 inci maddesinin ikinci fÕkrasÕna göre teúkil edilen kÕymet takdir komisyonu marifetiyle, taúÕnmazÕn el koyma tarihindeki nitelikleri esas alÕnmak ve bu Kanunun 11 inci ve 12 nci maddelerine göre hesaplanmak suretiyle tespit edilir. Tespitten sonra, bu Kanunun 8 inci maddesinin üçüncü fÕkrasÕna göre teúkil olunan uzlaúma komisyonunca, müracaat tarihinden itibaren en geç altÕ ay içerisinde 7201 sayÕlÕ Kanun hükümlerine göre tebli÷ edilen bir yazÕ ile, tahmini de÷er bildirilmeksizin, talep sahibi uzlaúma görüúmelerine davet edilir.
Uzlaúma; nakdi ödeme, idareye ait taúÕnmazÕn trampasÕ, idareye ait taúÕnmaz üzerinde sÕnÕrlÕ ayni hak tanÕnmasÕ veya imar mevzuatÕ çerçevesinde baúka bir yerde imar hakkÕ kullandÕrÕlmasÕ suretiyle yapÕlabilir.
Uzlaúma görüúmeleri, hukuki veya fiili engel bulunmadÕ÷Õ takdirde davete icabet tarihinden itibaren en geç altÕ ay içerisinde sonuçlandÕrÕlÕr ve uzlaúmaya varÕlÕp varÕlmadÕ÷Õ, malik veya temsilcisi ile komisyon üyeleri tarafÕndan imzalanan bir tutana÷a ba÷lanÕr. Bu tutanak ile uzlaúma görüúmelerine iliúkin bilgi ve belgeler, açÕlacak davalarda taraflar aleyhine delil teúkil etmez. Uzlaúmaya varÕlmasÕ halinde, üzerinde uzlaúÕlan hakkÕn türünü, tanÕnma úart ve usullerini, nakdi ödemede bulunulacak ise miktarÕnÕ ve ödeme úartlarÕ ile taúÕnmazlarÕn tesciline veya terkinine dair muvafakati de ihtiva eden bir sözleúme akdedilerek bu sözleúme çerçevesinde iúlem yapÕlÕr ve uzlaúma konusu taúÕnmazlar resen tapuya tescil veya terkin edilir.
UzlaúÕlan nakdi tazminat bedeli, bütçe imkanlarÕ dahilinde, sonraki yÕllara sari olacak úekilde taksitli olarak da ödenebilir. Taksitli ödeme süresince, 4.12.1984 tarihli ve 3095 sayÕlÕ Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine øliúkin Kanuna göre ayrÕca kanuni faiz ödenir.
ødare ve malik arasÕnda uzlaúma sa÷lanamadÕ÷Õ takdirde, uzlaúmazlÕk tutana÷ÕnÕn tanzim edildi÷i veya ikinci fÕkradaki sürenin uzlaúmaya davet olmaksÕzÕn sona erdi÷i tarihten itibaren üç ay içerisinde malik tarafÕndan sadece tazminat davasÕ açÕlabilir. Dava açÕlmasÕ halinde, fiilen el konulan taúÕnmazÕn veya üzerinde tesis edilen irtifak hakkÕnÕn müracaat tarihindeki de÷eri, ikinci fÕkranÕn birinci cümlesindeki esaslara göre mahkemece tespit ve taúÕnmazÕn veya hakkÕn idare adÕna tesciline veya terkinine ve malike tazminat ödenmesine
hükmedilir. Tescile veya terkine iliúkin hüküm kesin olup taraflarÕn hükmedilen tazminata iliúkin temyiz hakkÕ saklÕdÕr.
Kesinleúen mahkeme kararlarÕna istinaden bu madde uyarÕnca ödemelerde kullanÕlmak üzere, ihtiyaç olmasÕ halinde, idarelerin yÕlÕ bütçelerinde sermaye giderleri için öngörülen ödeneklerden yüzde iki pay ayrÕlÕr. Kesinleúen alacaklarÕn toplam tutarÕnÕn ayrÕlan ödene÷in toplam tutarÕnÕ aúmasÕ halinde, ödemeler, sonraki yÕllara sari olacak úekilde, garameten (herkese eúit paylaútÕrarak) ve taksitlerle gerçekleútirilir. Taksitlendirmede, bütçe imkanlarÕ ile alacaklarÕn tutarlarÕ dikkate alÕnÕr.
Taksitli ödeme süresince, 3095 sayÕlÕ Kanuna göre ayrÕca kanuni faiz ödenir. ødare tarafÕndan, mahkeme kararÕ gere÷ince nakdi ödeme yerine, üçüncü fÕkrada belirtilen di÷er uzlaúma yollarÕ da teklif edilebilir ve bu maddenin uzlaúmaya iliúkin hükümlerine göre iúlem yapÕlabilir.
Bu maddenin tazminata iliúkin hükümleri, vuku buldu÷u tarih itibarÕ ile bu maddenin kapsamÕnda olan kamulaútÕrmasÕz el koymadan dolayÕ açtÕklarÕ tazminat davasÕ süre bakÕmÕndan dava hakkÕnÕn düútü÷ü gerekçesiyle reddedilmiú olanlar hakkÕnda da uygulanÕr.
Evvelce açtÕklarÕ davalar sonunda tazminat almaya hak kazanmÕú veya süre dÕúÕndaki sebeplerden dolayÕ davalarÕ reddedilmiú olanlar hakkÕnda bu madde hükümleri uygulanmaz.
Ancak, gerek iç hukuka ve gerekse milletlerarasÕ hukuka göre evvelce açtÕklarÕ davalar sonunda hak kazanmÕú olduklarÕ tazminat henüz ödenmemiú olanlara, idare tarafÕndan nakdi ödeme yerine, üçüncü fÕkrada belirtilen di÷er uzlaúma yollarÕ teklif edilebilir ve bu maddenin uzlaúmaya iliúkin hükümlerine göre iúlem yapÕlabilir.
Vuku buldu÷u tarih itibarÕ ile bu maddenin kapsamÕnda olan kamulaútÕrmasÕz el koymadan dolayÕ bu maddenin yürürlü÷e girmesinden önce tazmin talebiyle dava açmÕú olanlar; bu madde hükümlerine göre uzlaúma yoluna gitmeyi isteyip istemediklerini bu maddenin yürürlü÷e girmesinden itibaren üç ay içinde idareye ve mahkemeye verecekleri dilekçeler ile bildirebilirler. Uzlaúma talebi üzerine, uzlaúma görüúmelerinin neticesine kadar dava bekletilir; uzlaúÕlamamasÕ halinde, uzlaúmazlÕk tutana÷ÕnÕn mahkemeye sunulmasÕndan sonra davaya devam edilir.
Bu madde uyarÕnca ödenecek olan tazminatÕn tahsili sebebiyle idarelerin mal, hak ve alacaklarÕ haczedilemez."
Madde 42 - Bu Kanun yayÕmÕ tarihinde yürürlü÷e girer.
Madde 43 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
4/11/1983 TARøHLø VE 4269 SAYILI ANA KANUNA øùLENEMEYEN HÜKÜMLER 1 - 24/4/2001 tarihli ve 4650 sayÕlÕ Kanunun hükmüdür:
Geçici Madde 1 - Bu Kanunun yürürlü÷e girdi÷i tarihte, kamulaútÕrma kararÕ alÕnmÕú ancak henüz tebligata çÕkarÕlmamÕú kamulaútÕrmalarda bu Kanun hükümleri, di÷erlerinde önceki hükümler uygulanÕr.
