marj bir iki Türk mesiekdaş desteklemektedir. Arkadaşlar, Birliğimiz bu işe büyük bir ilgi göstererek VaJisre BŞ«KŞe Reisi ile temasa geçti, bu hassasiyet lüzumlu ve yerinde idi.':
Yönetim kurulumuz, Birlik idarecisi olmak itibariyle başka türlü hareket edemezdi.
Türk mimarları arasında ;sinıf, zümre veya imtiyaz ta- nımıyoruz. Meslekte bütün üyelerimize eşit hak, eşit imkân- \ îar temin edilmesini istiyoruz. Mimarlık işlerinde bunun tok yolu da müsabakalardır. Belediye Sarayı, Fatih Anıtı gibi Türk tarihine, istanbul tarihice mal olacak millî eserleri yabancı bir mimarın yapmasına millî hislerimiz ve sanat gay- retimiz müsaade edemez. Bu mesele ile merkezimiz de ya- kından ilgilenmiş, Başbakanlık, Iç işleri, Millî Eğitim Ba- kanlıklarına baş vurmuş ve tiu mühim işlerin müsabakaya konulmasını istemiştir. Biz de Dr. Lûtfi Kırdar'la bu hususta^
temastayız. Şurasmı memnunlukla söyliye'biliriz ki, Vali mü- racaatimizi büyük bir anlayışla kabul etmiş bulunmaktadır.
Bu husustaki temaslar devam etmektedir.
Arkadaşlar,
Merkezimizle beraber olan çalışmalarımıza gelinpe; ö- lüm vukuunda mimarlar arasında yardımlaşma teşkilâtını yeniden canlandırmak istedik. Bu işin bir nizamnamesi '/er- di. Evvelce, yardımlaşma işine üyelerimiz ilgi göstermemiş- lerdir. Geçen yıl bu teşkilâtı harekete geçirmek istediğimiz zaman merkez yönetim kurulunun bir teklifi ile karşılaştık.
Bu teklif mimarların kaza ve ölüme karşı gurup halinde si- gorta edilmeleridir. Merkez yönetim kurulu müteaddit sigor- ta şirketleriyle yaptığı temaslardan sonra müteaddit teklifler almıştır.
Merkezimiz bu neticeyi tatminkâr bulmadığı için ince- lemelerine devam edecek ve teklifi umumî heyete suna-1''*
çaktır. Her medenî memlekette msslek ve grüp sigortası bulunmaktadır. Bu teşebbüsün muvaffak olmasını dileriz.
Müsabakalara iştirak eden projelerin İstanbıtida teşhü edilmesi için bütün üyelerin gösterdiği alâka üzerine he- men her müsabaka projelerinin teşhirini istedik.i Şimdiye kadar yalnız istanbul Radyo evi projesinden başka hiç bir müsabaka Istanbulda teşhir edilemedi. Bunların bize gönde- rilmesini merkezimiz temin edememiştir. Bu projelerin nak- li için masrafların şubemizden yapılabileceğini de bildirmiş bulunuyoruz. Bu suretle müsabaka projelerinin İstanbul gi- bi meslek ve sanat topluluğu olan büyük bir şehirde teşhi- rini temin etmekle bir sanat hareketi yapmak, mimarların bu projeleri yakından görmelerini, dolayısiyle jüri karar-
larının muvaffakiyet dereceleri hakkında fikir edinmelerini ş^lamâk gâyisiiiS gütmekte idik.
Ayrıca geçen yıl iki arkadaşımız tarafından «Erzurum Anıtları rölövelerb C. H. P. adına yapılmıştı. Bu eski eser- lere ait rölöveler Ankara ve Erzurumda sergi halinde de teşhir edildi. Şubemizin ve merkezin teşebbüsü ile bunlar yakında İstanbul Halkevinde teşhir edilecektir.
Birlik tüzüğü bugünkü ihtiyaçlarımızı karşılamamakta- dır. Geçen yıl tüzüğün bazı terimlerinin Türkçeleştirilmesi yapıldığı sırada, merkeze, bazı maddelerin kifayetsiz'ıiğinı de işaret etmiştik. Sizlere de Birlik tüzüğü hakkında düşün- celerinizi sormuştuk. Arkadaşların bu hususta bir düşüncele- ri varsa bugün bunun umumî kongreye teklifi lâzımdır.
Arkadaşlar, Yapı kongresi çalışma programında mimar- lık ücretleri de vardır. Koldaki arkadaşlarımız tarifeyi es- kisinden daha mütekâmil bir hale getirmişlerdir.
Bazı maddeleri tekâmül ettirilmiş olan tarifeyi yeni vekli ile tasvibinize sunmaktayız. Bunun kabulü takdirinde 1948 yılında kullanılması kabil olacaktır.
Şubemiz bu tarifeyi kabul ederek umumî kongreye arzına i nkân verirse yapı kongresinde mimarlık ücretleri tarifesi Birliğimizin görüsmelerne uygun olarak kabul edilmiş olur.
Mesleğimiz ve memleketimiz için beklediğimiz ferahlık ve artım devrine kadar mimarlık ücretlerinin kanunî bir ba- reme ulaştırılmasını meslek disiplini bakımından elzem ad- dediyoruz.
Ankara merkezimiz Ankarada bir Mimarlar Birliği bi- nası temini için teşebbüse geçmiştir. Bugün yeni bir bina
yapmak imkânları yoktur. Bu sebeple merkez, diğer bazı meslek kurullariyle anlaşmaktadır.
Bu iş henüz proje halinde olup fiilî bir sahaya girme- miştir.
istanbul şubesi de, Millî Eğitim Bakanlığına müracaat ederek şehrin iş merkezlerine yakın bir bina istiyecektir.
Tarihi kıymeti haiz bir binanın bize tahsis edileceğini kuv- vetle .umut ediyoruz.
Velhasıl, kurulumuz Birlik menfaatleri üzerine daima hassasiyetle durarak çalışmıştır. Sizlere bir yıl içinde daha çok başarılmış iş getirmek arzusu ile çalışmış olduğumuzu huzurunuzda bir kere daha belirtirken yönetim kurulumu- zun tebriyesinin yüksek heyetinizden dileriz.
Başkan Zeki Sayâr
Kâtip Vasfi Egeli
H a b e r l e r
K R E D İ F O N S İ Y E B A N K A S I Kurulmasına karar verilen Kredifonsiye banka- sına ait tasarısı Meclise verilmiştir.
Bankaya inşaat işlerinde çalışmakta olan bü- yük küçük bütün müesseselere iştirak hakkı veril- miş ve bankanın sermayesi 100 milyon lira olarak tesbit edilmiştir. Bu sermayenin 55 milyon lirası devlet, geri kalan 45 milyon lirası da bankalar, si- gortalar şirketler ve diğer küçük müesseseler tara-
fından ödenecektir.
1Ayrıca bankaya sermayesinin beş misli yani 500 milyon liraya kadar tahvil çıkarmak hakkı verilmiş- tir. Banka belediyeler hududu içerisindeki bina ve arsa sahiplerine ipotek karşılığı ikraz yapacak ve kredi de açabilecektir. Kredifonsiye bankasının fa- aliyet müddeti 99 yıldır.
Kabul edilen esaslara göre Emlâk ve Eytam
bankasının bütün muameleleri, bütün hak ve vecibe-
leriyle birlikte 3 marttan itibaren Kredifonsiye ban-
kasına intikal edecektir.
M İ M A R N İ H A D N İ G İ Z B E R K 1873 — 1945
19/11/1945 tarihinde aramızdan ebediyen ayrı- lan Y. Mimar Nihad Nigiizberk erkânı harp mirli- valarından Ahmed şükrü paşanın oğludur. 1297 de îstanbulda doğmuştur. Meşrutiyetden evvel (sanayii Nefise Mektebi Âlisi) Güzel Sanatlar Akademisinin Mimarî bölümünden ikincilikle mezun olmuştur.
O zamanlar Türk mimarları için kendi meslek- lerinde çalışma imkânı bulunmadığından, Nihad Bey Hariciye Nezaretine intisab etmiş ve bu neza- retin terceme kalemine devam etmiştir.
Meşrutiyetin ilânında (1324) bu vazifeden is- tifa etmiştir. 1325 de Hamada paşanın Evkaf Na- zırlığı zamanında rahmetli mimar Kemalettin'in başkanlığında teşekkül eden fen heyetine girdi.
1330 senesine kadar bu fen heyetinde bulunmuş, Birinci, İkinci Üçüncü, Dördüncü vakıf hanları ve Bebek, Bostancı camileri ve Şehremini'nde Gureba hastanesi paviyonları gibi mühim binaların inşaatı- na nezaret etmiştir.
1330 da Suriye rmntakası Evkaf Baş Mimarlığı-
na tayin olunmuş ve bu vazifede iken Medineî Mü- nevvere'de Medresei külliyyei islâmiye inşaatına, merhum Şeyhülislâm ve Evkaf Nazırı Hayri Be- yin emrile başlamış ve bu işdeki muvaffakiyetinden dolayı taltif edilmiştir.
Birinci Cihaıı Harbinin mütareke senelerinde Filistin Meclisi Âlii Şerii Islâmiyesi tarafından Mes- cidi Aksâ'nın tamiri için davet olunan mimar Kema- letıtin Beyin başkanlığındaki fen heyeti ile birlikte Kudüs'e gitmiş ve bu beynelmilel şöhreti haiz bi- nanın restorasyonunda çalışmıştır.
Bu işin ikmalinden sonra memlekete dönerek Ankara Vakıflar Genel Müdürlüğü inşaat ve tami- rat mimarlığında baş şehrimizin ihtiyacı olan önem- li binaların inşaatına nezsret-etmiş ve bu işleri de muvaffakiyetle başarmıştır.
1937 de Vakıflar Genel Müdürlüğü İnşaat ve
Tamirat Müdürlüğüne tayin edilmiş vefatına kadar
arada geçen müddet zarfında Ankara, İstanbul ve
Türkiye'nin muhtelif vilâyetlerinde 78 adet abide-
nin tamirat (restorasyonunu) ele almış ve bunlar- dan 47 sini tamamen ikmal etmiştir. Bunlardan baş- ka yine Ankara ve vilayetlerde Vakıflar Genel Mü- dürlüğüne gelir kaynağı olmak üzere 26 adet muh- telif gayrı menkul inşa etmiştir.
Uzun zaman âmirim ve arkadaşım olan merhum Nihad Nigizberk Herşeyden evvel Yurd sever, iyi bir insandı. Mimar Kemalettin, Mimar Talât ve mimar Vedad gibi millî mimariye bağlı ve Evkaf ekolüne mensup güzide bir arkadaşdı.
Memlekete da^ıa hizmet edebilecek bir çağda iken ölümü bizi çok üzdü. Kendisine rahmet, aile ve arkadaşlarına baş sağlığı dilerim.
İstanbul Vakıflair Baş Mimarı Vasfi Egeli
İ t Konferanslar :
Güzel Sanatlar Akademisinde seri konferansla- ra başlanmıştır. Ressam Prof. L. Levy «Resimleri hisle canlandırma» adlı, Prof. H. Metzger Yunan heykelinin tekâmül safhaları konulu birer projek- siyonlu konferans vermişlerdir.
i t Sergiler :
istiklâl caddesinde ismail Hakkı Oygar'in sa- nat galerisinde son iki ay zarfında üç resim sergisi açılmıştır.
ilk sergiyi ressam Zeki Faik İzer, ikinci sergiyi Cemal Tellu üçüncü sergiyi Zahide özar açmışlar- dır.
İf Türk ressam, Heykeltraşlar Cemiyeti G. S. A- kademisinde 16/2/1946 tarihinde bir sergi açmışlar- dır.
* Tayin :
Genç me^kkdaşlarımızdan Cihat Bucak Mili?
Eğitim Bakanlığı B. T. İT. Müdürlüğü proje ve yapı bürosu mimarlığına tayin edilmiştir.
Proje müsabakası :
İstanbul belediyesi tarafından Harbiye Mekte- bi arasındaki 2 No. parkta yaptırılacak açık hava ti- yatrosu projesi Y. Mimarlar ve Mühendisler arasın- da müsabakaya konulmuştur. Birinciye 1500, ikin- ciye 1000, üçüncüye 750 lira ve ayrıca mansiyon ka- zanan iki projeye 500 yüzer lira mükâfat verilecek- tir. Müsabaka süresi 2 Nisan 1946 ya kadardır.
İf T. Y. Mimarlar Birliği istanbul şubesi yıllık toplantısı :
Geçen ayın 13 üncü cumartesi günü yapılan bu toplantıda muhtelif meslek problemleri üzerinde tartışmalar olmuş bilhassa yabancı mimarlar mese- lesi üzerinde durulmuştur. Bu hususda yapılacak bafejı teşebbüsler hakkında yeni yönetim kuruluna direktifler verilmiştir.
Bilhassa İstanbul belediye sarayının Türk mi-
marları arasında müsabayaka konulmasının temini istenmiştir.
Kongrede tartışmalara sebep olan konulardan diğeri de yapı kongresi olmuştur. Bayındırlık bakan- lığının bu kongrenin hazırlanması için mahdud kim- selere müracaat ettiği tebarüz ettirilmiş, bilhassa memleket mimarlığı meselelerinde birliğin uyatoık|
bulunması ve bazı oldu - bittilerle karşılaşılmaması üzerinde durulmuştur. Diğer görüşülen mühim ko- nuyu mimarlık ünvanları teşkil etmiştir.
Mimarlık unvanlarının bir esasa bağlanması ve bazı imtiyazlı tarza Unvanlar yerine mektep ve tah- sil menşe'lerinin insiyallerle anlatılması cihetine gi- dilmesi tavsiye edilmiştir
Dört saattan fazla süren toplantıda daha bir çok meslek dertlerine dokunulmuştur. Sonradan ye- ni yönetim kurulu seçimi yapılmış ve yeni kurul Zeki Sayâr, Şevki Balmumcu, Arif Hikmet Holtay, Maruf önal, Nezih Eldem'den teşekkül etmiştir. Ye- dek üyeliklere Vasfi Egeli ve Ferzan seçilmiştir.
Yeni kurul üyeleri sonradan aralarında görev bölümü yapmışlar. Başbakanlığa Zeki Sayâr, U. Ka- îtipliğe Şevki Balmumcu, Saymanlığa Maruf önal'l seçmişlerdir.
İC T. Y. Mimarlar Birliği Umumî Kongresi : Ankarada 26/1/1946 tarihinde toplanan umumî kongreye Istanlbuldan Zeki Sayâr, Abdullah Ziya, Şinasi Şahin Giray, Faruk Çeçen delege olarak iş- tirak etmişlerdir.
Kongrede Merkez ve İstanbul şubesi yıllık ça- lışma raporları okunmuş ve tartışmalar bundan son- ra başlamıştır.
Geçen yıl merkez yönetim kurulunun 18 muhtelif konu ve problem üzerine çok başarılı bir şekildeki çalışmaları Muhittin Gürelli tarafından tenkide uğramıştır. Diğer bazı hatipler, müsabaka- ların sonuçlarından şikâyet etmişlerdir. Eh uzun tartışma (Mimarlık) dergisinin yayın şekli üzerinde olmuş, bazı mimarlar bu derginin tam bir Birlik or- ganı rolünü ifa edemediğini öne sürmüşlerdir.
Geçen yıl mimarlık dergisi yayın müdürü olan N. oğu izahat vermiş ve derginin yardımsız kaldı- ğını söylemiştir.
Bu sütünde etrafü e ve tafsilâtile yazmağa im- kân bulamadığımız konuları hülâsa edersek, müsa- bakalardan iyi sonuçlar almak iıgin icap eden teşeb- büslerin yakılması, yafbancı mimarların memleket mimarlığı için tehlikeli bir durum arz eden şahsi ve himayeli teşebbüslerinin önüne geçilmesi, mimarla- rın gurup sigorta işleri, yapı kongresi gibi mühim konulara temas edilmiştir.
Saat 19.30 a kadar süren tartışmalardan sonra ye- ni yönetim kurulu seçimi yapılmış ve neticede Abi- dirı Mortaş, Orhan Alsaç, Hüseyin Kara, Mitat Ye- nen, Nizamettin Doğu seçilmişlerdir. Yedek azalığa Recai Akçay seçilmiştir.
I
