Hastahane
planlamasında
ameliyat
bölümleri
Gündoğdu A K K O R Mimar İ. T. Ü.3) Her salondaki yüksek süratte alet •sterilizatörleri biraz alışılmamış bir tertip. Yardımcı sterilizasyon hacmında bulunacak ve 6 salona hizmet edecek 3 - 4 steriliza-törün daha uygun olacağı gözüküyor. Bu ay-nı zamanda ameliyat salonlarındaki
sıcak-lık kaynağını d a kaldırmış olacaktır. 4) Böyle bir öğretim hastanesi için konferans salonu küçük düşünülmüş.
5) Personel soyunma yerleri iyi bir ayırım ile planlanmış.
6) Ameliyat paketlerini sterilize et-mek üzere teçhizatlandırılmış ayrı bir çalış-ma hacmi sahası bulçalış-mak biraz alışılçalış-mamış bir çözüm tarzı. Genel olarak bu paketler merkezî sterilizasyonda hazırlanır.
7) Cerrahî poliklinik hastalarına ayrıl-mış yer görmek güzel bir şey; fakat maale-sef bu saha bölümün kontrol merkezinden uzak.
E) L O N G I S L A N D M U S E V İ HAS-TANESİ, NEVV H Y D E PARK, N E W Y O R K
(Şekil: 6)
Mimarının düşünceleri: (Louis Ailen Abramson, New York)
Bölümün başlıca özellikleri şunlardır: 1) Yeri, esas bina kitlesinin dışında, birinci katta düşünülmüştür; bu yeni hasta katları ilâve edileceği zaman ameliyat bö-lümünün de büyüyebilmesini temin etmek "içindir.
Keza ameliyat salonlarının, tipik katla-rın aks ebatları ile tahdit edilmesini iste-medik, bölümü istediğimiz yere yerleştir-mekle salonlara istediğimiz ebatları verebil-dik ve ünitenin yüksekliğini 30 cm. artıra-bildik. Birinci katta planlanması, âcil vaka ünitesi ile daha iyi bir irtibatı olmasını da temin etti.
2) Çift koridor sisteminin verdiği im-kânla, iki ameliyat salonu arasındaki yar-dımcı sterilizasyon - el yıkama hacımlarını ayırabildik. Klasik tanzimin malzeme ziyanı-na sebep olduğunu ve steril alet temininin de garantili olmadığını hissettik. Hemşirelerin çalışma hacmini, gelecekte batı kenarına ilâ-ve edilebilecek hacımlar da dahil olmak üzere, ameliyat salonları grubunun merke-zine yerleştirdik. Bu çalışma hacmi ile bir kat aşağısındaki merkezî sterilizasyon ara-sında devamlı bir taşıyıcı sistem temin et-tik. Bu surette, bu iki nokta arasında rekecek personel sirkülasyonunun önüne ge-dilecek ve ameliyat salonları ile ilgisi
olma-1. AYILMA 2. KÜÇÜK AMELİYAT SALONU 3. HAZIRLIK VE AYILMA 4 S i S T O S K O p i 5kARANIL)K ODA 6 ALÇI ODASI 7 A M E L İ Y A T S A L O N U 6 E l Y I K A M A 9 T E M İ Z L İ K - i O â l e t D E p o S u - H ÇALIŞMA SAHASI -12 STERİL'ı2AJ"öRLER. -13 HAZIRLIK "14. ANESTETı'ST o p i S l -15.X>EpOLAR <6.DOKTOR. İSTİRAHAT 1 7 AMELİYAT ÖNCESİ İNEKLEME "18 HEMSİRfc ISjirV44AT, ^ fcAŞ HEMŞİRE 20.AYILMA
ŞEKJL : 6 . LON& ISLAND MU$EVI HASTAHANE Si / M E L j y A T
•3ÖL.UMÜ foLÂNI
yan personelin buraya hiç girmemesi sağla-nacaktır.
Hemşire çalışma hacmi kapıları, mo-zaik döşemedeki bir hava tazyikli pedal ile çalıştırılmaktadır; bu suretle ağır tepsi taşı-yarak gelen bir hemşire kapıyı kolayca aça-caktır.
3) Tabiî ışığın ameliyat salonundaki uygun ışık kontrolüne zarar verdiğine, cer-rahları rahatsız ederek zihinlerini başka ta-rafa çektiğine, salona sıcak ve soğuk yükler ilâve ettiğine inandığımız için bütün ame-liyat salonları penceresizdirler.
4) Ameliyat salonlarının kendi alet yıkama ve hazırlama ünitesi vardır; fakat bu merkezî sterilizasyondan ayrıdır.
5) Ameliyat sonrası hasta ünitesinin, ameliyat salonları bölümü ile, anestetistlerin kontrol koylalığı bakımından yakın ilgisi vardır. Bu üniteye, Ameliyat Bölümü'nden direkt girildiği gibi, dışarıdan da girmek mümkündür. Buraya ziyaretçiler kabul edil-diği için bunu önemli gördük.
Bütün bu hacımların nasıl çalıştıkları hakkında hastane personelinin fikrini anla-maya çalıştım. Başanestetist ve başhemşi-renin düşünceleri şunlardır :
1) Ünitenin mevkiinden son derece memnunlar. Sistoskopi hacmim ikiye bölen bölmenin - oradaki faaliyeti zorlaştırdığı için - kaldırılması isteniyor.
2) Merkezî çekirdekteki hemşire ça-lışma sahasının alışagelmiş sistemdekine na-zaran daha iyi olduğunu kabul ediyorlar. Yalnız depo sahasının, anestetist ofislerinin, anestezi deno ve hasta hazırlık odaları sa-hasının mümkün olabilse idi % 100 nisbetin-de daha büyük olmasını tercih enisbetin-deceklerdi.
3) Doktorlar ameliyat salonlarının penceresiz olmasından son derece memnun-lar. Ancak bundan bazı hemşireler
psiko-lojik sebeplerden memnun değiller. 4) Hemşire çalışma sahasının tanzi-minden memnunlar. Alet deposuna ve larına kapı konmamıştır. Hemşireler dolap-larda kapı olması gerektiğini söylüyorlar. Merkezî sterilizasyon!a irtibatı olan taşıyıcı sistem kullanılmıyor; zira merkezî sterili-zasyondan gelen bazı paketler monşarjın alamayacağı kadar büyük oluyor; şimdi per-sonel gidip geliyor. Hava tazyiki ile açılan kapılar daima açık tutuluyor ve pedallar kullanılmıyor.
5) Ayılma ünitesi ve yeri çok mem-nuniyet verici.
Müşavirin düşünceleri:
1) Hasta ve personelin iyi bir sirkü-lasyonu ve ayırımı var.
2) Hasta ve personeli iyi bir şekilde kontrol etmek imkânı var.
3) Operasyon salonları içinde ve dı-şında geniş bir manevra sahası var. Kapı-lar küçük ve büyük kanatKapı-lar şeklinde ay-rılmış. Hasta için her ikisi birden açılıyor; ev idaresi hizmetlerinde ise yalnız 90 cm. lik kapı kullanılıyor.
4) Temizlik, çalışma ve alet hacım-ları iyi bir şekilde birleştirilmiş; ancak sı-kışık durumda bulunduğunu kabul etmeli.
5) Nezaret altında olan iyi bir ame-liyat öncesi bekleme sahası var.
6) Alçı ve sistoskopi hacımlarmın dı-şındaki hacımlardan da karanlık odaya giriş gerekirdi.
7) Ameliyat salonlarının ikisinde, göm-me dolaplarının doldurulması için bir yan-dan bir yana geçmek gerekiyor.
8) Fazla alet ve cihazlar için depo sa-hası eksikliği görülüyor.
F) R H O D E I S L A N D HASTANESİ, P R O V I D E N C E :
4 KONTROL 2 TEMİZLİ k 3 . U A Z I R L I K A A N N E L I V A T S A L O N U 5 EL YlKAMA + STERİLİZ. 6 . KARANLİK O D A 7. S E M ' ı N E R S A L O N U a.eARUR.op
g
.''İSTİ R A H A T . ANES -1Û. A M E S T E T ' ı S T 'II.TV -12. AYILMA -13. D E p O 14-, KLıMA M E R K E Z / -1S. STERİLIZASyoN I S . O A L . I S M A + 1 3 E D O -ı 7. a l e t ' D E p o s u Ş E K İ L : 7 - R H O D E I S L A N D I 4 4 S T A M A N E S İAMELjyAT KAJI pUÂS)| (Şekil: 7)
Mimarının düşünceleri (Shepley, Bul-finch, Richardson and Abbott, Boston)
Planlama değişik bir tipte değil; fakat büyük bir itina ile üzerinde çalışılmıştır. Özelliklerinden bazıları şunlardır :
1) Bazı ayılma fonksiyonlarını da gö-ren 24 saat çalışan özel bakım ünitesi. Ameliyat Bölümü'nün bir kat üstünde düşü-nüldü. Bu suretle ameliyat katında, vasat büyüklükteki ayılma ünitesinden epeyce kü-çük bir hacmin ortaya çıkması sağlanmış oldu.
2) Ameliyat salonları arasındaki el yı-kama ve sterilizasyon hacımları, alışılagel-miş planlamadaki iki ayrı odanın yerini aldı.
3) Merkezî çekirdeğin her iki sonun-daki yatak ve sedye yerleri koridorlarsonun-daki karışıklığı kaldırmış oldu.
4) Ameliyat salonlarından bir tanesi röntgen için tam olarak teçhizatlandırıldı.
Bazı enteresan özel malzeme ve cihaz-lar şuncihaz-lardır :
1) El yıkama - sterilizasyon odaları ile ameliyat salonları arasındaki kapılar oto-matik olarak açılır.
2) El yıkama muslukları elektronik olarak kontrol edilen, ısı ve rutubet kayıt aleti ile çalışır.
3) Ameliyat salonu ve kontrol masası arasında «Intercom» ve âcil vaka çağırma sistemleri düşünüldü.
4) Ameliyat salonlarından biri kapalı devre T. V. ile teçhizatlandırıldı; bu, ay-nı kattaki seminer salonu ile hastanenin esas oditoryumuna yayın yapar.
PerssEslin düşünceleri (Dorothy L. Morrison, R. N. ve Mayer Sakland, M. D.)
1) Bu 659 yataklı genel hastanenin Ameliyat Salonları Bölümü, senede 12.000-14.000 ameliyat vakasını karşılayacak ka-pasitededir.
2) Kuzey koridorunun, Güney ve Batı koridorlarından kontrol masası ve asansörler blcku ile ayrılmış olduğu görülmektedir. Hastalar kontrol masasına karşı olan asan-sörlerden gelmektedirler. Kontrol masasma karşı olan 3 asansörden birinde asansörcü bulunmaktadır. Bu asansörün kontrol ma-sası ile telefon irtibatı bulunduğundan, di-ğer iki asansör meşgul olduğu zaman ame-liyat katına hizmete çağırılabilir.
3) Kuzey koridorundaki 4 ameliyat salonu hariç olmak üz?re, diğer 10 salon, her iki salon arasında bir el yıkama ve ste-rilizasyon hacmi olmak üzere çift çift ayrılmıştır. Kuzey kcridorundaki bir el yıkama -sterilizasyon hacmi diğer 4 salona hizmet görür.
4) Ayılma hacmimizin yeterli olma-yan büyüklüğü, buradaki en ciddî husustur. Özel bakım ünitesinin ameliyat salonlarına çok yakın bir irtibatı bulunduğu için, ayıl-ma hacminin büyük olayıl-masının gerekme-diği düşünülmüştü.
5) Ameliyat miktarı (günde 62 ye ka-dar), cerrahinin ağırlığı ve tipleri, birçok hastanın, - kardicvasküler sistemleri tam bir istikrar buluncaya kadar - bölümün koridor-larında kalmalarını gerektirmektedir.
6) Planlama safhasında cihazlar için yer düşünülmüş olmasına rağmen, yeni te-rakkilerin kalb - akciğer makinesi, hipotermi
cihazları v.s. gibi büyük cihazlar gerektir-mesi karcısında yerimiz kalmadı. Yeni in-şaatlarda depo yerleri için cömertçe yer ay-rılması gerektiğini kuvvetle tavsiye ediyoruz. Bizim hastanemiz büyüklüğünde ve bizim yaptığımız cerrahiyi yapan bir hastanede, bi-zim cihaz depo hacmimizin 1,5 misli bü-yüklüğünde en az iki hacma ihtiyaç vardır.
Müşavirin düşünceleri:
1) Bölgelendirme mükemmel; ancak personel, asansörlerin öbür tarafından kata girerse kontrol noktasının dışında kalırlar.
2)- İki temizlik, çalışma ve alet odası birleştirilebilirdi; bu şekilde personel ve alet ekonomisi ile beraber, daha iyi bir nezaret imkânı da sağlanmış olur.
3) Bermutad cihaz deposu problemi var.
4) Ameliyat salonlarında fazla mik-tarda dolap düşünülmüş; salonlarda bu ka-dar çok depolama yapmanın iyi bir hareket tarzı olup olmadığı münakaşa mevzuu.
5) Seminer salonu ve büfe kompozis-yonu mükemmel fikir.
6) Hastabakıcı ve • yardımcılara gard-rop sahası ayrıldığını görmek memnuniyet verici.
BİBLİYOGRAFYA :
1) Ervin Pütsep, Jan Thorp, Curt Gold-ring :
Om Operationsavdelningar
Centrala Sjukvardsberedningen Publi-kation P 15. February, 1962 2) Aaron N. Kiff ve Mary Worthen :
Size of Surgery Depends on the Program.
The Modern Hospital. October, 1958 3) Arthur E. L a n d o n :
Staffing and Designing the Recovery Room.
Hospitals, J . A . H. A. April, 1957 4) Om Progressiv Vard :
Centrala Sjukvardsberedningen Publi-kation P 18. July, 1964
5) Hospital Technical Memorandum: Anti - Static Precautions : Flooring in Arıaesthetising Areas.
Ministry of Health, London. June, 1962 6) Safe Guard Against Flammable Gas
Explosions.
A. I. A. File No. 23 - C. 7) Richard P. Gaulin :
Air Conditioning the Hospital. Hospitals, J . A . H. A. January, 1957 8) Paul W. H e m p e :
Engineering and M.aintenance. Hospitals, J, A, H. A. April, 1962 9) Isadore Rosenfisld :
Hospitals - Integrated Design - 1960 10) Walter C. Granville :
Color Planning for Hospitals and Schools - 1962
11) The Purposeful Use of Color in Hos-pitals
