HAFTALIK RAPOR 04 Nisan 2016

HAFTALIK RAPOR 04 Nisan 2016

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

1 Türkiye ekonomisi 2015 yılında %4 büyüdü.

Türkiye ekonomisi 2015 yılının son çeyreğinde sabit fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %5.7 ile piyasa beklentilerinin üzerinde büyüdü. Böylece 2015 yılı büyümesi %4 gerçekleşti. Son çeyrekte büyümedeki yükselişte, seçim belirsizliğine rağmen artan yurtiçi tüketim ve kamu harcamaları etkili oldu. Mevsim ve takvim etkisinden arındırıldığında ise son çeyrekte büyümede bir yavaşlama yaşandı.

Bu haftaki raporumuzda GSYH rakamlarını değerlendireceğiz.

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 2015 yılı dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla beklentimize paralel %5.7 artarak 34 milyar 77 milyon TL gerçekleşti. %5.7’lik dördüncü çeyrek büyümesi, 2011 yılının üçüncü çeyreğinden bu yana yakalanan en hızlı büyüme oranı oldu. Ayrıca, ikinci çeyrek büyüme oranı %3.8’den %3.7’ye, üçüncü çeyrek büyüme oranı ise %4’ten %3.9’a revize edildi.

Böylece 2015 yılı büyüme oranı ise %4 oldu. Üretim yöntemi ile GSYH ise, 2015 yılında sabit fiyatlarla bir önceki yıla göre %4 artarak 131 milyar 289 milyon TL oldu. 2015 yılı son çeyreğinde büyümedeki hızlı artışta tüketici harcamalarındaki ve kamu tüketimindeki artış etkili oldu.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH ise dördüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %0.7 artış göstermesine karşın, diğer çeyreklerle karşılaştırıldığında dördüncü çeyrekte yavaşlama yaşandığı görülüyor. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH büyümesi üçüncü çeyrekteki

%1.2’den %0.7’ye geriledi ve 2014 üçüncü çeyrekten sonraki en düşük büyüme oranı gerçekleşti. Söz konusu durumda mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilerle yurtiçi tüketimdeki ve kamu harcamalarındaki düşüş etkili oldu. Üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %1.5 artan yurtiçi tüketim, dördüncü çeyrekte %0.1 düştü. Kamu harcamaları ise üçüncü çeyrekteki %3’lük büyümenin ardından dördüncü çeyrekte %1.1 daraldı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre dördüncü çeyrekte net ihracatın büyümeye katkısı ise negatif oldu.

3.12.7

1.5 1.3 3.1

4.7 4.3 4.6 5.2

2.4 1.8

3.0 2.5

3.7 3.9 5.7

Ç1 Ç2 Ç3 Ç4 Ç1 Ç2 Ç3 Ç4 Ç1 Ç2 Ç3 Ç4 Ç1 Ç2 Ç3 Ç4

2012 2013 2014 2015

GSYH (y-y, %)

Kaynak: TCMB

2.9 4.2 3.0 4.0

0.7

-8.0 -6.0 -4.0 -2.0 0.0 2.0 4.0 6.0

2007Ç2 2007Ç4 2008Ç2 2008Ç4 2009Ç2 2009Ç4 2010Ç2 2010Ç4 2011Ç2 2011Ç4 2012Ç2 2012Ç4 2013Ç2 2013Ç4 2014Ç2 2014Ç4 2015Ç2 2015Ç4

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYH (ç-ç, %)

Kaynak: TÜİK

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

2 Harcama bileşenleri bazında sabit fiyatlarla GSYH’ye bakıldığında hane halkı tüketimi ve kamu tüketimi harcamalarının dördüncü çeyrek büyümesine öncülük ettiğini görüyoruz. GSYH içinde en yüksek paya sahip olan hanehalkı tüketim harcamalarında 2015 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %4.7 oranında ve kamu harcamalarında ise %8.1 oranında artış yaşandığı görülüyor. Böylece hanehalkı tüketim harcamaları dördüncü çeyrek büyümesine 3.14 puan, kamu harcamaları ise 1.11 puan artış yönlü katkı yaptı.

2015 yılı dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %3.5 oranında artışın yaşandığı gayrisafi sabit sermaye oluşumunun dördüncü çeyrek büyümesine 0.85 puan artış yönlü katkı yaptığı görülüyor. İhracatta 2015 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %2.1 oranında yükseliş yaşanırken, ithalatta %2.6 azalış yaşanması sonucu net ihracat 2015 yılı dördüncü çeyrek büyümesine 1.24 puan pozitif katkı yaptı. 2015 yılı genel olarak değerlendirildiğinde, hane halkı tüketim ve kamu tüketimi harcamaları ile gayrisafi sabit sermaye oluşumlarının 2015 yılı büyümesine katkısının arttığı ancak net ihracatın büyümeye azalış yönlü katkı yaptığı görülüyor. 2014 yılında yıllık bazda %1.4 büyüyen hane halkı tüketim harcamalarının 2015 yılında yıllık bazda

%4.5 oranında büyüdüğü, 2014 yılında yıllık bazda %4.7 oranında büyüyen kamu tüketimi harcamalarının ise 2015 yılında yıllık bazda %6.7 oranında büyüdüğü dikkat çekiyor. 2014 yılında yıllık bazda %1.3 daralma gösteren gayrisafi sabit sermaye oluşumunun ise 2015 yılına gelindiğinde yıllık bazda %3.6 artış kaydetmesinin 2015 yılı büyümesine yaptığı katkı önemli görünüyor. Gayrisafi sabit sermaye oluşumundaki söz konusu artışta, kamu sektörünün 2014 yılında yaptığı negatif katkının pozitife dönmesinin yanı sıra özel sektörün yaptığı katkının artış göstermesi etkili oldu.

-6 -1 4 9 14

2014Ç1 2014Ç2 2014Ç3 2014Ç4 2015Ç1 2015Ç2 2015Ç3 2015Ç4

Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)

Tarım Ticaret Ulaştırma

İmalat Sanayi İnşaat Finans ve Sig. Faal.

Kaynak: TÜİK -5

0 5 10 15

2014Q1 2014Q2 2014Q3 2014Q4 2015Q1 2015Q2 2015Q3 2015Q4

Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (y-y, %) Hanehalkı Tüketimi Yatırım

Kamu Tüketimi İhracat

İthalat GSYH

Kaynak: TÜİK

-4 -2 0 2 4 6 8

2014Q1 2014Q2 2014Q3 2014Q4 2015Q1 2015Q2 2015Q3 2015Q4

Harcama Bileşenlerinin GSYH'ya Katkısı (puan)

Hanehalkı Tüketimi Yatırım Kamu Tüketimi Net ihracat Stok Değişimi

Kaynak: TÜİK

0 2 4 6 8 10

2014Ç1 2014Ç2 2014Ç3 2014Ç4 2015Ç1 2015Ç2 2015Ç3 2015Q4

Büyümeye Sektörel Katkılar (puan)

Tarım Ticaret Ulaştırma

İmalat Sanayi İnşaat Finans ve Sig. Faal.

Hizmet

Kaynak: TÜİK

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

3 Sabit fiyatlarla GSYH verileri üretim yöntemine göre sektörler bazında incelendiğinde, 2015 yılı dördüncü çeyreğinde en yüksek katkının 3.7 puan ile yine hizmetler sektöründen geldiği görülüyor. Finans ve sigorta faaliyetleri ise 1.5 puan ile en yüksek katkıyı yapan alt sektör olarak dikkat çekiyor. Hem finans ve sigorta faaliyetlerinden gelen katkı hem de petrol fiyatlarındaki düşüşün ulaştırma sektörünü olumlu etkilemesi sonucu hizmetler sektörü 2015 yılının dördüncü çeyreğinde %6.1 oranında büyüyerek 2011 üçüncü çeyreğinden sonraki en yüksek büyüme oranını yakaladı. Dördüncü çeyrekte %7.2 büyüyen sanayi sektörü de, 2011 yılının üçüncü çeyreğinden bu yana en hızlı büyümeyi gerçekleştirdi. Bu durumda imalat sanayii sektöründeki hızlı artış belirleyici oldu. Son çeyrekte devletin özellikle altyapı harcamalarını artırdığını ve bunun sonucunda su temini;

kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetlerinin dördüncü çeyrekte yıllık bazda %12.7 büyüyerek en hızlı artışı gösteren alt sektör olduğunu görüyoruz. Ancak söz konusu sektörün GSYH içindeki payının düşük olması nedeniyle, büyümeye katkısı çok sınırlı gerçekleşti. Üçüncü çeyrekte %11.4 büyüyerek en hızlı büyüyen sektörler arasında yer alan tarım sektörü ise dördüncü çeyrekte kış mevsiminin de etkisiyle sadece %2.8 oranında büyüdü.

Ancak, 2015 yılında hava koşullarının 2014 yılına göre daha iyi olması sonucu dördüncü çeyrek büyümesi 2014 yılına kıyasla daha yüksek gerçekleşti. Sektörlere yıllık bazda baktığımızda ise tarım ve hizmetler sektörlerinde büyümenin 2014 yılına göre arttığını, sanayi sektöründe ise sınırlı da olsa bir yavaşlama yaşandığını görüyoruz.

2014 yılında %2.1 küçülen tarım sektörü 2015 yılında %7.6 büyüyerek reel GSYH büyümesine 0.69 puan katkıda bulundu. 2014 yılında %4.3 büyüyen hizmetler sektörü, 2015 yılında %4.8 büyüdü ve reel GSYH büyümesine 2.87 puan ile en yüksek katkıyı yapan sektör oldu. Sanayi sektörünün yıllık büyüme oranı ise 2014 yılındaki %3.5’ten, 2015 yılında %3.3’e geriledi ve reel GSYH büyümesine katkısı 1.08 puan gerçekleşti.

Türkiye ekonomisi 2015 yılında %4 oranında büyüdü ve böylece G20 ülkeleri arasında en yüksek büyüme oranını yakalayan dördüncü ülke oldu. 2015 yılında Avrupa Birliği ve Japonya gibi gelişmiş ülkelerde devam eden sorunların yanı sıra ABD Merkez Bankası (Fed)’nın faiz artırımına başlayacağı beklentileri ve emtia fiyatlarındaki düşüş küresel ekonomiye ilişkin risk algısını artırdı.

Artan risk algısı gelişmekte olan ülkelere sermaye akımlarının yavaşlamasına hatta sermaye çıkışlarına neden olurken, Brezilya, Rusya ve Suudi Arabistan gibi emtia ihracatçısı ülkeler ise emtia fiyatlarındaki düşüşten de olumsuz etkilendiler. Türkiye 2015 yılında net enerji ithalatçısı bir ülke olarak petrol fiyatlarındaki düşüşten olumlu etkilenirken, aynı zamanda uygulanan maliye politikalarının da katkısıyla görece yüksek bir büyüme performansı göstermiş oldu.

Sonuç olarak, 2015 yılında Türkiye ekonomisi beklentilerin üzerinde %4 büyüdü. 2014 yılında tasarrufları artırmak amacıyla tüketici kredilerini azaltmaya yönelik alınan makro ihtiyati tedbirlerin 2015 yılının ikinci yarısından itibaren gevşetilmeye başlanması tüketimi artırırken büyümeyi de olumlu etkiledi. Ayrıca dünyada küresel krizden bu yana uygulanan gevşek para politikalarının etkinliğinin azaldığının ve maliye politikalarının daha etkili olabileceğinin tartışıldığı bir ortamda, Türkiye’de kamu harcamalarının artırılarak büyümeye destek sağlandığını görüyoruz.

7.3 6.9

4.84.0 3.4

2.6 2.5 2.5 2.4 2.3 2.01.7 1.6 1.3 1.2 1.20.8 0.5

-3.7 -3.8

Hindistan Çin Endonezya Türkiye Suudi Arabistan Kore Meksika Avustralya ABD İngiltere Arjantin Almanya AB Güney Afrika Fransa Kanada İtalya Japonya Rusya Brezilya

G20 Ülkelerinin 2015 Yılı Reel Büyüme Oranları (%)

Kaynak: Bloomberg

-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20

2007Q2 2007Q4 2008Q2 2008Q4 2009Q2 2009Q4 2010Q2 2010Q4 2011Q2 2011Q4 2012Q2 2012Q4 2013Q2 2013Q4 2014Q2 2014Q4 2015Q2 2015Q4

Sanayi Üretim Endeksi (y-y, 3 Ay.Ort.) Reel GSYH (y-y, %)

Kaynak: TÜİK, TCMB

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

4 2015 yılında kredi artış hızının geçmiş dönemlere kıyasla yavaşlamış olmasına karşın, yüksek büyüme performansı yakalanmış olması kamu harcamalarının desteğini gösteriyor. Bunların yanı sıra, büyümenin öncülü olarak görülen sanayi üretiminin yılın son çeyreğinde iyi performans sergilemesiyle büyümeye katkısının artacağını, bu bağlamda 2015 yılının son çeyreğinde yılın diğer çeyreklerine oranla daha iyi bir büyüme performansı görülmesinin mümkün olacağını düşünüyorduk. Nitekim, dördüncü çeyrekte sanayi sektörü %7.2 ile 2011 yılının üçüncü çeyreğinden bu yana görülen en hızlı büyümeyi kaydetti. Bu bağlamda, 2015 yılının ilk üç çeyreğinde hanehalkı ve kamu tüketiminde yaşanan artışın yılın dördüncü çeyreğinde de artarak devam etmesinin yanı sıra sanayi üretiminde yılın son çeyreğindeki artış, yılın dördüncü çeyreğinde büyümenin yılın ilk üç çeyreğine göre daha yüksek gerçekleşmesinde etkili oldu. Ayrıca yılsonuna doğru seçim belirsizliğinin bitmesiyle yatırımların hız kazanmasının, yılın son çeyreğinde büyümeye olumlu katkı yaptığını görüyoruz. Bununla birlikte, hizmetler sektörünün GSYH büyümesine olumlu katkısı sürerken, tarım sektörünün 2015 yılındaki olumlu hava koşullarının etkisiyle iyileşme göstermiş olması büyümeye olan katkısının pozitife dönmesini sağladı.

2016 yılı Ocak ayında asgari ücrete yapılan zammın gelir etkisiyle 2016 yılı büyümesini olumlu etkilemesi bekleniyor. Ayrıca 2016 yılına dair gelen ilk verilerin olumlu bir görünüm çizmesi büyümenin 2016 yılında da iç tüketimin desteğiyle yüksek bir performans gösterebileceğinin sinyalini veriyor. Buna karşın, henüz yılın başında olmamız nedeniyle böyle bir söylemde bulunmak için erken olabilecek olmasının yanı sıra Mart ayında imalat PMI’ın 50 seviyesinin altına gerilemiş olması, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış rakamlarda dördüncü çeyrekte görülen yavaşlamanın devam edebileceğinin işareti olabilir. Ancak, 2015 Aralık ayında 10 yıl aradan sonra ilk kez faiz artırımına giden ABD Merkez Bankası (Fed) üyelerinin söylemlerinde 2016 yılında başta Çin olmak üzere dünya ekonomilerinden gelen yavaşlama sinyalleri ile birlikte güvercin tona doğru bir değişim oldu ve faiz artırımlarının yavaş gerçekleşeceği beklentisi oluştu. Bu durum, küresel piyasalarda iyimserliği artırırken gelişmekte olan ülkelere sermaye akımlarının yeniden yükselmesini sağladı. Nitekim, Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) tarafından son yayımlanan rapora göre gelişmekte olan ülke piyasalarına giriş Mart ayında, 2014 Haziran’dan bu yana en yüksek seviyede gerçekleşti. Önümüzdeki dönemde, küresel piyasalardaki olumlu havanın devam etmesinin Türkiye büyümesine olumlu katkıda bulunacağını ve büyümede hedeflenen seviyelere ulaşılabileceğini düşünüyoruz.

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

5

Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti

04.04.2016 Türkiye TÜFE (Mart, a-a) -%0.02 -%0.04 (açıklandı)

ABD ISM New York (Mart) 53.6 --

Fabrika Siparişleri (Şubat) %1.6 -%1.7

Euro Bölgesi ÜFE (Şubat, y-y) -%2.9 -%4.0

İşsizlik Oranı (Şubat) %10.3 %10.3

05.04.2016 Türkiye Reel Efektif Döviz Kuru (Mart) 99.54 --

ABD Hizmet PMI (Mart) 51.0 51.2

ISM Hizmetler Endeksi (Mart) 53.4 54.1

Dış Ticaret Dengesi (Şubat) -45.7 Milyar Dolar -46.20 Milyar Dolar

Euro Bölgesi Hizmet PMI (Mart) 54.0 54.0

Perakende Satışlar (Şubat, a-a) %0.4 %0.0

Almanya Hizmet PMI (Mart) 55.5 55.5

Fabrika Siparişleri (Şubat, a-a) -%0.1 %0.3

Fransa Hizmet PMI (Mart) 51.2 51.2

İtalya Hizmet PMI (Mart) 53.8 53.9

İngiltere Hizmet PMI (Mart) 52.7 53.5

Japonya Hizmet PMI (Mart) 51.2 --

06.04.2016 ABD 15-16 Mart Tarihli Fed Toplantı Tutanakları -- --

Almanya Sanayi Üretimi (Şubat, a-a) %3.3 -%1.8

Japonya Öncü Göstergeler Endeksi (Şubat, öncül) 101.8 99.8

07.04.2016 ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 276 Bin Kişi 270 Bin Kişi

Euro Bölgesi Avrupa Merkez Bankası Toplantı Tutanakları -- --

Fransa Dış Ticaret Dengesi (Şubat) -3172 Milyon Euro -3700 Milyon Euro

Cari İşlemler Dengesi (Şubat) -1.4 Milyar Euro --

08.04.2016 Türkiye Sanayi Üretim Endeksi (Şubat,a-a) %1.0 %1.5

Almanya Dış Ticaret Dengesi (Şubat) 13.4 Milyar Euro 18.0 Milyar Euro

Cari İşlemler Dengesi (Şubat) 13.2 Milyar Euro 16.5 Milyar Euro

Fransa Sanayi Üretimi (Şubat, a-a) %1.3 -%0.4

İngiltere Sanayi Üretimi (Şubat, a-a) %0.3 %0.1

Dış Ticaret Dengesi (Şubat) -3459 £ -3400 £

Japonya Cari İşlemler Dengesi (Şubat) 520.8 Milyar Yen 2032.3 Milyar Yen

Dış Ticaret Dengesi (Şubat) -411.0 Milyar Yen 398.0 Milyar Yen

Tüketici Güven Endeksi (Mart) 40.1 40.5

Haftalık Veri Takvimi (04 Nisan-08 Nisan 2016)

6

TÜRKİYE

Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)

Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Sanayi Üretim Endeksi

-5 -3 -1 1 3 5 7

-5 0 5 10 15 20

Oca.13 May.13 Eyl.13 Oca.14 May.14 Eyl.14 Oca.15 May.15 Eyl.15 Oca.16

Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)

Kaynak: TÜİK

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000

Şub.03 Ağu.03 Şub.04 Ağu.04 Şub.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Şub.15 Ağu.15 Şub.16 Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)

Kaynak: OSD, VakıfBank

Toplam Otomobil Üretimi Sanayi Ciro Endeksi

70 90 110 130 150 170 190 210 230

Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13 Oca.14 Nis.14 Tem.14 Eki.14 Oca.15 Nis.15 Tem.15 Eki.15 Oca.16

Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)

Kaynak:TÜİK -20

-15 -10 -5 0 5 10 15

2005Ç2 2005Ç4 2006Ç2 2006Ç4 2007Ç2 2007Ç4 2008Ç2 2008Ç4 2009Ç2 2009Ç4 2010Ç2 2010Ç4 2011Ç2 2011Ç4 2012Ç2 2012Ç4 2013Ç2 2013Ç4 2014Ç2 2014Ç4 2015Ç2 2015Ç4

Reel GSYH (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

-10 -5 0 5 10 15 20 25 30 35

2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I 2013-II 2013-III 2013-IV 2014-I 2014-II 2014-III 2014-IV 2015-I 2015-II 2015-III 2015-IV

Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)

Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK

-6 -4 -2 0 2 4 6 8 10 12 14

2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I 2013-II 2013-III 2013-IV 2014-I 2014-II 2014-III 2014-IV 2015-I 2015-II 2015-III 2015-IV

Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)

Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK

7

Kapasite Kullanım Oranı Beyaz Eşya Üretimi

700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000 2300000 2500000 2700000

Beyaz Eşya Üretimi (Adet)

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

PMI Endeksi

49.20

30 35 40 45 50 55 60

Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 Mar.16

PMI Imalat Endeksi

Kaynak:Reuters

55 60 65 70 75 80 85

Oca.08 Ağu.08 Mar.09 Eki.09 May.10 Ara.10 Tem.11 Şub.12 Eyl.12 Nis.13 Kas.13 Haz.14 Oca.15 Ağu.15 Mar.16

Kapasite Kullanım Oranı (%)

Kaynak:TCMB

8

ENFLASYON GÖSTERGELERİ

100 120 140 160 180 200 220 240 260

30.06.2009 30.11.2009 30.04.2010 30.09.2010 28.02.2011 31.07.2011 31.12.2011 31.05.2012 31.10.2012 31.03.2013 30.08.2013 31.01.2014 30.06.2014 31.11.2014 30.04.2015 30.09.2015 29.02.2016 500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300 UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi

Kaynak: Bloomberg

-5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0

Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 Mar.16

ÜFE (y-y, %)

Kaynak: TCMB

-5 0 5 10 15 20

Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 Mar.16

Gıda Enerji TÜFE

Kaynak: TCMB

Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi

5.5 6 6.5 7 7.5 8

12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)

Kaynak: TCMB

Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru

99.54

90 95 100 105 110 115 120 125 130 135

Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Şub.15 Ağu.15 Şub.16

TÜFE Bazlı (2003=100)

Kaynak: TCMB

TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE

7.46 9.51

0 2 4 6 8 10 12 14

Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 Mar.16

TÜFE (y-y, %)

Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)

Kaynak: TCMB

9

İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

7.0 8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0

Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)

Kaynak: TÜİK

İşgücüne Katılım Oranı

700 1,700 2,700 3,700 4,700 5,700 6,700

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)

Kaynak: TOBB

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı İşsizlik Oranı

35 37 39 41 43 45 47 49 51 53

İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%)

Kaynak: TÜİK

10

DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ

TÜKETİM GÖSTERGELERİ

İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi

Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni

-11000 -9000 -7000 -5000 -3000 -1000 1000 3000

-84000 -74000 -64000 -54000 -44000 -34000 -24000 -14000 -4000 6000

Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)

Kaynak: TCMB

Cari İşlemler Dengesi

0 5000 10000 15000 20000 25000

May.04 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 May.14 Kas.14 May.15 Kas.15

İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

-12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0

Şub.04 Ağu.04 Şub.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Şub.15 Ağu.15 Şub.16

Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

40 60 80 100 120 140

55.0 65.0 75.0 85.0 95.0 105.0

Tüketici Güven Endeksi

Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)

Kaynak: TCMB

-30000 -20000 -10000 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000

Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Kaynak: TCMB

Sermaye ve Finans Hesabı

0 5000 10000 15000 20000 25000

Şub.04 Şub.05 Şub.06 Şub.07 Şub.08 Şub.09 Şub.10 Şub.11 Şub.12 Şub.13 Şub.14 Şub.15 Şub.16

İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

11

KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ

-60000 -50000 -40000 -30000 -20000 -10000 0 10000

Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Şub.15 Ağu.15 Şub.16

Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL)

Kaynak: TCMB

Bütçe Dengesi

35.3

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku

Faiz Dışı Denge

-3 7 17 27 37 47 57

Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)

Kaynak:TCMB

60 110 160 210 260 310

200 250 300 350 400 450 500

İç Borç Stoku (milyar TL)

Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

12

LİKİDİTE GÖSTERGELERİ

Reel Büyüme

(y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH (%)*

Merkez Bankası Faiz

Oranı (%)

Tüketici Güven Endeksi

ABD 2 1 -2.25 0.50 96.2

Euro Bölgesi 1.6 -0.1 2.04 0.00 -9.70

Almanya 1.3 0.10 7.40 0.00 94

Fransa 1.40 -0.10 -0.93 0.00 -17.10

İtalya 1.11 -0.30 1.91 0.00 114.80

Macaristan 3.20 0.30 3.98 1.20 -23.80

Portekiz 1.30 0.20 0.56 0.00 -11.70

İspanya 3.50 -0.80 0.80 0.00 -5.10

Yunanistan -0.80 0.10 0.93 0.00 -71.90

İngiltere 2.10 0.30 -5.90 0.50 0.00

Japonya 0.70 0.30 0.53 -0.10 40.10

Çin 6.80 2.30 2.12 4.35 104.00

Rusya -3.80 8.10 3.20 11.00 --

Hindistan 5.30 5.53 -1.40*** 6.75 --

Brezilya -5.89 10.36 -4.42 14.25 97.60

G.Afrika 0.60 7.00 -5.80** 7.00 -13.80

Türkiye 5.71 7.46 -5.83 7.50 67.00

Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2014 yılı verileridir. ** 2013 verileri.

***2015 verileri.

TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz

0 5 10 15 20 25

Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 Mar.16

Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)

Kaynak:TCMB Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

Kaynak:TCMB

Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler

-5 0 5 10 15 20

Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 Mar.16

Reel Faiz Nominal Faiz

Kaynak:TCMB, VakıfBank

13

2014 2015 En Son Yayımlanan

2016 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi

GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 1 748 167 1 953 561 507 025 (2015 4Ç) --

GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y, %) 3.0 4.0 5.7 (2015 4Ç) 4.0

Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)(takvim etk.arnd) 2.6 4.6 5.6 (Ocak 2016) --

Kapasite Kullanım Oranı (%) 74.6 75.8 74.3 (Mart 2016) --

İşsizlik Oranı (%) 9.9 10.3 10.3 (2015) 10.50

Fiyat Gelişmeleri

TÜFE (y-y, %) 8.17 8.81 7.46 (Mart 2016) 7.50

ÜFE (y-y, %) 6.36 5.71 3.80 (Mart 2016) --

Parasal Göstergeler (Milyon TL)

M1 251,991 312,309 315,689 (25.03.2016) --

M2 1,018,546 1,206,005 1,231,381 (25.03.2016) --

M3 1,063,151 1,249,183 1,276,721 (25.03.2016) --

Emisyon 77,420 94,464 96,324 (25.03.2016) --

TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 106,314 95,703 95,016 (25.03.2016) --

Faiz Oranları

TCMB O/N (Borç Alma) 7.50 7.25 7.25 (01.04.2016) --

TRLIBOR O/N 11.25 11.28 11.02 (01.04.2016) --

Ödemeler Dengesi (Milyon $)

Cari İşlemler Dengesi -43,552 -32,105 -2,227 (Ocak 2016) -30,500

İthalat 242,177 207,199 15,571 (Şubat 2016) --

İhracat 157,610 143,934 12,406 (Şubat 2016) --

Dış Ticaret Dengesi -84,567 -63,264 3,165 (Şubat 2016) -52,000

Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)

Merkezi Yön. İç Borç Stoku 414.6 440.1 444.1 (Şubat 2016) --

Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 197.5 237.5 240.8 (Şubat 2016) --

Kamu Net Borç Stoku 187.1 161.0 161.0 (2015) --

Kamu Ekonomisi (Milyar TL) 2014 Şubat 2015 Şubat

Bütçe Gelirleri 34.42 40.15 44.72 (Şubat 2016) --

Bütçe Giderleri 32.75 42.51 42.31 (Şubat 2016) --

Bütçe Dengesi 1.66 -2.36 2.42 (Şubat 2016) --

Faiz Dışı Denge 4.99 4.53 6.54 (Şubat 2016) --

Türkiye Makro Ekonomik Görünüm

Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar

ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr

Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 0212-398 18 98

Fatma Özlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 0212-398 18 91

Bilge Pekçağlayan Uzman bilge.pekcaglayan@vakifbank.com.tr 0212-398 19 02

Elif Engin Uzman elif.engin@vakifbank.com.tr 0212-398 18 92

Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@vakifbank.com.tr 0212-398 19 05

Ezgi Şiir Kıbrıs Uzman Yardımcısı ezgisiir.kibris@vakifbank.com.tr 0212-398 19 03

Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır.

Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir.