ANT 311 Beslenme İlkeleri ve Beslenme Antropolojisi

(1)

ANT 311 Beslenme İlkeleri ve Beslenme Antropolojisi

Prof.Dr. Timur Gültekin

Email: tgultekin@ankara.edu.trin

(2)

ANTİK ÇAĞDA BESLENME

(3)

Beslenme düzenindeki çeşitlilik, insanı karın doyurma ve yaşamı sürdürme amacının ötesinde, tat almaya

yöneltmiştir. Bir yandan ticaret veya yerlileştirme yoluyla değişik besin

maddeleri elde edilirken, bir yandan da yeni malzeme birleşimleri ve yeni

pişirme yöntemleri denenmiştir.

Hazırlanan yemeklerin kimyasında

coğrafi etkenler özel bir rol oynamış,

bölgesel hatta yöresel “mutfak”lar

ortaya çıkmıştır.

(4)

Beslenme konusunda antik yazarlar ve yazıtların verdiği bilgiler, arkeolojik veriler ile desteklenmekte ve

tamamlanmaktadır. En somut ve

dolaysız arkeolojik bulgular ve besin maddelerinin günümüze ulaşmış

kalıntılarıdır.

(5)

Antik Dönem Beslenmesine İlişkin Kaynaklar

• Homeros destanları

• Antik yazarlar (Sirakusalı Mithakos, Cato, Plinius, Aristophanes )

• M.S. 1. yy da Apicus’un adıyla aktarılan yemek kitabı)

• Arkeolojik kazılarda çıkan doğal besinler ve bu besinlerden kalan kalıntılar

• Mozaikler, seramikler, duvar resimleri, yazıtlar, depolama kapları, sualtı

batıkları vb.

(6)

SÜPRÜNTÜ MOZAİKLERİ

Zengin bir şölende olabilecek tüm

yemeklerin artıklarıyla

kaplıymış izlenimi veren mozaiklerdir.

“Asarotos oikos”

(7)

Pompeii’den Ele Geçen Besinler

• Kesilmemiş ekmek

• Börek

• Çörek

• Tahıl

• Zeytin

• Fındık

• Ceviz

• Yumurta

• Hurma

(8)

Antik döneme ait mimari buluntular içerisinde yemek odası, mutfak, fırın, yağhane, şaraphane, lokanta birimleri ile bunlara bağlı araç ve kaplar da konu açısından önem taşımaktadır. Başta

pişmiş toprak, maden ve cam olmak üzere farklı malzemelerden yapılmış sofra ve mutfak kapları, bir yandan beslenme ile ilgili eşya repertuarını tanıtırken, öbür yandan içerdikleri yiyecek ve içeceklere ilişkin dolaylı ipuçları verir. Duvar resimleri ve mozaikler de betimlenen

natürmortlar ve günlük yaşamdan sahneler, Roma İmparatorluk Dönemi sonlarına dek

benzer temaları ve özellikle besin maddelerinin

çeşitliliğini sergiler.

(9)

(10)

YEMEK SATIŞI

(11)

(12)

(13)

KULLANILAN MUTFAK

KAPLARI - CAMLAR

(14)

KULLANILAN MUTFAK

KAPLARI - CAMLAR

(15)

KULLANILAN MUTFAK

KAPLARI - SERAMİKLER

(16)

KULLANILAN MADENİ

KAPLAR

(17)

(18)

(19)

(20)

(21)

(22)

EKMEK SATIŞI

(23)

(24)

ZEYTİN

(25)

BAL

(26)

PİŞİRME YÖNTEMLERİ

(27)

SAKLAMA YÖNTEMLERİ

Romalılar dondurma ve sterilizasyon dışında, bugün bildiğimiz bütün

yöntemlerden yararlanarak her türden besin maddesini korumaya çalışmıştır.

Mayalama, kurutma, isleme, tuzlama, baharatla karıştırmanın yanı sıra,

salamura, sirke, şarap, pekmez ya da bala yatırma başlıca saklama

yöntemleridir.

(28)