FEN VE MESLEK ADAMLARININ 4585 SAYILI K A N U N HÜKÜMLERİNE GÖRE BELEDİYELERE K A R Ş I MESULİYETİNİ K A B U L VE DERUHTE EDEBİLECEKLERİ BİNA İŞLERİNİN NEVİ, EHEM-

Y Ö N E T M E L İ K

Bayındırlık Bakanlığından :

FEN VE MESLEK ADAMLARININ 4585 SAYILI K A N U N HÜKÜMLERİNE GÖRE BELEDİYELERE K A R Ş I MESULİYETİNİ K A B U L VE DERUHTE EDEBİLECEKLERİ BİNA İŞLERİNİN NEVİ, EHEM-

MİYET VE BÜYÜKLÜĞÜNÜ VE SALÂHİYET DERECELERİNİ GÖSTERİR YÖNETMELİK

Madde 1 — 2290 sayılı Belediye Yapı ve Yollar K a - nununun 4585 sayılı kanunla değiştirilen 18 inci maddesi gereğince yüksek mimar, yüksek mühendis, mimar, m ü - hendis, fen memuru ve ehliyetli kalfalardan ibaret olan fen ve meslek adamlarının yapının nevi ve ehemmiyet ve büyüklüğüne göre hangi binaların mesuliyetlerini kabul ve deruhte edebilecekleri aşağıdaki esaslar dairesinde ta- yin olunur.

A) Yüksek mimar, yüksek mühendis mimar ve mü- hendisler :

Büyük, küçük her nevi binaların mesuliyetini ka- bul ve deruhte edebilirler.

Buradaki yüksek mimarlık ünvanından, diploma veya ruhsatnamelerine göre yüksek mimarlık tahsili gösteren üniversite veya akademilerin yüksek mimarlık şubesin- den mezun olanlar anlaşılır.

Yüksek mühendislik ünvanından, diploma veya ruh- satnamelerine göre yüksek mühendislik tahsili gösteren üniversitelerin veya muadili okulların inşaat, yol, demir-

yolu, su kollarından her hangi birini takip ederek bu şu- belerden mezun olanlar anlaşılır.

Mimarlık ünvanından diploma veya ruhsatnameleri- ne göre mimarlık tahsili gösteren okulların mimarlık şu- besinden mezun olanlar anlaşılır.

Mühendislik ünvanından diploma ve ruhsatnameleri- ne göre mühendislik tahsili gösteren okulların, inşaat, yol,

demiryolu su kollarından her hangi birini takip ederek bu şubelerden mezun olanlar anlaşılır.

B) Fen memurları:

Temel, çatı ve sair aksamında teknik ve mimarî bir özelliği bulunmıyan ve mahallin şartlarına göre normal boyutlu olan iki katlı mesken ve müştemilâtı ile dükkân,

değirmen gibi basit binaların yeniden inşa, tadil ve tevsii ve her türlü binaların statik hesapları ilgilendirmiyen ta- mirleri mesuliyetini kabul ve deruhte edebilerler.

Buradaki fen memurluğu ünvanından mülga Nafia Fen Mektebi mezunları ile İstanbul Teknik Okulunun Fen Memurluğu kısmının İnşaat Şubesinden mezun olanlar

anlaşılır. İstanbul Teknik Okulunun İnşaat, Yol, demir- yol ve Mimarlık şubelerinden üç senelik tahsilden sonra ayrılmış olanlar da bu B fıkrasında yazılı yetkiye sahip olurlar.

C) Ehliyetli kalfalar :

1 — T. C. yapı enstitülerinin yapı kalfalığı okulu mezunları ile 2290 sayılı kanunun 4585 sayılı kanunla ta- dil edilmiş olan 18 inci maddesi gereğince Bayındırlık Ba- kanlığınca açılan yapı kalfalığı kurslarından birinci d e - receden diploma alanlar yukarki B fıkrasmda yazılı yet- kilere sahip olurlar.

2 — T. C. yapı enstitülerinin 5 senelik duvarcılık ve dülgerlik tahsilini ikmal edip mezun olanlar ile yukarki 1 inci bentte sözü edilen yapı kalfalığı kurslarından ikinci dereceden diploma alanlar:

Temel, çatı ve sair aksamında teknik ve mimarî özel- liği bulunmıyan ve mahallin şartlarına göre normal b o - yutlu olan ve betonarme aksamı ihtiva etmiyen iki katlı

mesken ve müştemilâtı ile dükkân ve değirmen gibi ba- sit binaların yeniden inşa, tadil ve tevsii ve her türlü bi- naların âdi tamirleri mesuliyetini kabul ve deruhte ede- bilirler.

3 — B fıkrasında yazılı okul mezunu olmayıp da Devlet dairelerinde ve belediyelerde inşaat fen memuru ünvaniyle yapı işlerinde vazife görmüş ve görmekte olan- lardan ehliyetleri sicilleri ile sabit olanlar fen memuru yetkilerine sahip olurlar.

Madde 2 — Belediye hududu içinde meslekî işlerin- de serbest ve devamlı olarak icrayı sanat eden yüksek mimar, yüksek mühendis, mimar ve mühendis sayısı 3 ten az olduğu takdirde fen memuru ve kalfaların üç kat- lı binaların da mesuliyetini kabul ve deruhte edebilmele- rine belediyeler izin verebilirler.

Yukarki fıkranın uygulanmasında her yıl başından

Şubat ayı sonuna kadar belediyeye kaydedilen yüksek

mühendis, yüksek mimar, mühendis ve mimar sayısı esas

ittihaz olunur. Sene içinde beldeye gelenler o yıl için he-

saba katılmaz.

— Baş tarafı 139 uncu sayfada —

Madde 3 — Yüksek mimar, yüksek mühendis, mimar ve mühendislerin 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Kanunu gereğince sanatlarını yapmak için haiz bulunma- ları lâzımgelen diploma veya ruhsatnameleri ile fen m e - murlarının diplomaları ve T. C. Yapı Enstitüsü ve Kalfa- lık Okulu diplomaları ve 4585 sayılı kanun gereğince Ba- yındırlık Bakanlığı tarafından açılan yapı kalfalığı kurs

diplomaları, yetki belgeleri yerine geçei'.

Bu yönetmeliğin birinci maddesinin C fıkrasının 3 ün- cü bendinde sözü edilen fen memurlarına müracaatları üzerine Bayındırlık Bakanlığınca belgeleri verilir.

Madde 4 — Bu yönetmelik yapı ruhsatnamesi alın- ması ile ilgili olarak belediyelerce istenilen plân ve statik hesaplara ait belediye talimatı hükümlerini hiç bir veçhi- le değiştirmez.

Bugün herkesçe malûm olan ısıtma sistemlerinin yerine yeni inşa edilen evin biricik sühunet âleti gü- güneş şualarından sızan harareti zaptediyordu. Dr. N e - methy sadece güneşli günlerden faydalanmak suretiyle üç elektrik yelpazesiyle pencerelerden sıcak şuaları toplayıp borulardan geçirerek kimya dolabına depo e- diyordu.

Evin ikinci katındaki üç metre yüksekliğindeki pencerelerden nüfuz eden güneş şualarından toplanan hararet pencerenin arkasındaki borularda zaptedildik- ten sonra birinci kattaki depoya nakledilmektedir. De- po vazifesini gören dolap Glauber tuzu ihtiva etmek- tedir. Glauber tuzu beyaz kristallerden müteşekkil u- euz bir kimyevî maddedir. Beyaz kristaller sodium sülfat ve su ihtiva etmektedir .

Yirmi litrelik tenekeler içinde dolabı tavana ka- dar dolduran 15,000 litrelik kimyevî madde bir kaç saat devam edecek bir güneşli hava neticesinde güneş- siz geçecek iki hafta için kâfi derecede sühunet sağ- layacak kadar güneş sıcaklığını depo eder. Bu güneş enerjisi, eritme ve kristal haline getirme usulüne isti- naden depo edilip güneşsiz günlerde odalara dağıtıl- maktadır. Güneşten sızan sıcak hava kimyevî madde- lerin bulunduğu tenekelerin etrafında dolaştıktan son- ra, tenekelerin muhteviyatını eritmektedir. Böylece

kimyevî maddede sabit bir hararet dahilinde sıcaklık depo etmektedir.

Nimethy'nin ikamet ettiği ev haricî görünüş iti- barile o civarda halkın ev olarak gözüne iliştiği ika- metgâhlara benzer tarafı olan hiç bir kısmı yoktur.

Bahis mevzuu olan evin inşaatı yapılırken azamî dere- cede pencerelere mesafe hasredilmesi gözönünde tu- tulmuştur. Üstelik bu pencerelerin azamî olarak ce- nuba ve asgarî olarak şimale açılması keyfiyeti de ih- mal edilmemiştir.

İnşaat itibariyle evin pencerelerinde çift cam vardır. Bu iki camın arasında 10 santimetrelik bir ha- va boşluğu husule gelmektedir. İkinci camın arkasın- da siyaha boyalı bir bakır levha yer almaktadır. Cam- lardan nüfuz eden güneş şualarını bakır levha emmek- tedir. Nihayet, bakır levha harareti gerideki bir hava boşluğuna nakletmektedir. Hava boşluğuna giren ha- raret elektrik vantilâtörlerile depoya sevkedilmekte- dir.

Evin iç kısmı gayet geniş ve konforlu bir manza-

ra belirtmektedir. Bu usule istinaden ortalama bir kış

gününde elde edilen hararet, 35 kilo kömür yakmak

suretile sağlanan sühunete muadildir. Böylece, temin

edilen hararet oldukça şimalde yer alan bir evi ısıtma-

ğa kâfidir.