DEĞERLENDİRME
1
İtalya referandumu öncesinde piyasanın kendini konumlandırması ve Türkiye’de PMI’ın 50 eşiğinin altında güç kaybederek açıklanmasıyla haftanın son gününe zayıf risk iştahı ile başlıyoruz.
Dün sabah açıklanan Kasım ayı PMI verisi hem 50 eşiğinin altında kaldı hem de bir önceki aya göre geriledi. Aynı ay içerisinde SAMEKS endeksinin her iki bileşeninin de (hizmet + sanayi) 50 seviyesinin altında açıklanması piyasada ciddi bir satışla sonuçlandı.
Kasım ayı içerisindeki kur şokunun iktisadi faaliyeti etkilemiş olma ihtimali güçlenmekte. Borsa İstanbul %2 değer kaybederken verim eğrisi de 20 baz puana yakın yukarı hareket etti. Bu gelişmelerle birlikte ülke risk priminin de 306 puana ulaştığını gözlemliyoruz.
İTO enflasyonu Pazartesi sabahı açıklanacak TÜFE enflasyonu için ılımlı bir tablo ortaya koymasına ve TİM tarafından açıklanan ihracat verileri de Avrupa’daki toparlanma ile uyumlu çıksa da şu anda iç talep, yatırım ve ithalat kaynaklı belirsizlikler her iki veriyi de arka plana itmekte. Özellikle sadeleşme sürecinde piyasa etkisi yükselen enflasyon şu aşamada piyasayı çok hareketlendirebilecek gibi görünmüyor. Tam bir hafta önce merkez bankasının kararı ardından Türkiye’de reel ekonomiye yönelik veri akışının önem kazanabileceğini belirtmiştik.
Üretiminde küresel değer zincirinin bir parçası olarak ithalatın kayda değer payı bulunduğu için kur oynaklığının üst seviyelere ulaşması (1 ay için 16,5) öngörüyü zorlaştırıp ithalatı azaltması Türkiye sanayisinde tedarik kaynaklı kesintilere neden olabilir.
İhracatın hızlı seyretmesi stoklar ile ilişkilendirilebilir ve kurda istikrar belirip ithalat sağlıklı seviyelere ulaşmadıkça sürdürülemeyebilir.
Bugün yurt-içinde veri takvimi boş. Yurt-dışında TSİ 16:30’da ABD Çalışma Bakanlığı tarafından açıklanacak İstihdam Raporu takip edilecek. Haftasonu İtalya’da anayasa referandumunu takip edeceğiz. Bu referandumun daha ziyade İtalya’daki (iç siyasi) kutuplaşmayı yansıttığı görüşündeyiz (tarihin çoğu bölümünde kuzeyi ve güneyi yalnızca coğrafi anlamda değil kültürel anlamda da ayrı kalmış ülke 19. yüzyıl ortasında zorluklarla birleşebilmiştir). Referandumun sonucunda Avrupa Birliği projesinin yara almasını beklemiyoruz. Çünkü İtalya’da halk Avrupa Birliği bir yana, Avro projesinden bile rahatsız görünmüyor. Kamuoyu yoklamalarında anayasaya değişikliğine karşı çıkan halkın büyük bir çoğunlukla Avro ve Avrupa Birliği projelerini desteklediğini gözlemliyoruz.
Bu sabah Dolar / TL kotasyonları 3,50 seviyesinden geçmekte. Asya piyasalarında satış gözlemliyoruz ve S&P500 de vadeli işlemlerde %0,12 oranında değer kaybediyor. Avrupa borsaları da vadeli işlemlerde negatif bölgede. Dünkü keskin satışın ardından Borsa İstanbul’da tepki alımları görme şansımız bulunsa da mevcut düşük risk iştahının fiyatlamaları baskılamasını bekleriz.
PİYASA DETAYLARI
2
Dün akşam Reuters’daki ECB’nin önümüzde haftaki toplantısında Mart ayından sonra tahvil alım programını azaltacağına yönelik sinyal vereceği haberinden destek alan parite bugüne 1,0680 seviyesinden başlıyor. Parite tarafında bugün en önemli belirleyici tarım dışı istihdam olacak. Aralık toplantısında faiz artışı kesin olarak görülüp piyasa tarafından fiyatlanmış olsa da beklentileri aşacak bir veri dolar endeksine destek vererek euro’yu baskı altında bırakacaktır. Ayrıca Pazar günü yapılacak İtalya referandumunun da haftanın son gününde euro’yu baskı altında bırakacağını düşünüyoruz.
OPEC anlaşmasının ardından emtia kurlarındaki değerlenme bu sabah da devam ediyor. Ancak petrol fiyatlarındaki artışın ABD’de enflasyonu hızlandıracağı beklentileriyle ABD 10 yıllık tahvil faizlerinin %2,49 seviyesini geçmesi küresel risk iştahı üzerinde baskı yaratıyor. Brezilya reali ülkedeki siyasi gelişmeler neticesinde diğer GOÜ’lerden negatif ayrışıyor.
Döviz Piyasası
OPEC anlaşmasının ardından petrol fiyatlarındaki ralli diğer gelişmekte olan ülke para birimlerine olumlu destek verirken TL üzerinde baskı yaratmakta. Petrol fiyatlarındaki sert yükseliş ve ABD 10 yıllık faizinin %2,49 seviyesine kadar yükselmesine yurtiçi gelişmeler de eklenince kur dün tarihi rekor seviyesini test etti. ABD tarım dışı istihdam verisinin açıklanacağı bugün kur tarafında dolar endeksi, ABD tahvil faizi ve saat 17:00’de toplanacağı açıklanan Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nu takip edeceğiz. Dolar endeksi güne 101 seviyesinin altına gerileyerek başlarken kur 3,50’nin hemen altında.
Emtia Piyasası
Dolarda iki günlük aranın ardından görülen toparlanma altının ons başına USD 1.800 seviyesinin altına gerilemesine sebep oldu.
OPEC üyelerinin 2008’den beri ilk kez üretim kesintisi konusunda anlaşması ve OPEC dışı üretici ülkelerin de anlaşmaya destek vermeleriyle petroldeki ralli devam ediyor. Brent petrol bugüne varil başına USD 53 seviyesinin üzerinden başlıyor. Anlaşmanın ardından üç günde petroldeki kazanç %15 seviyesine ulaştı.
1,03 1,08 1,13 1,18 1,23
2,2 2,4 2,6 2,8 3 3,2 3,4 3,6
Oca 16 Nis 16 Tem 16 Eki 16
$/TL Sepet €/$ (Sa ğ eks)
25 35 45 55 65 75
1.000 1.050 1.100 1.150 1.200 1.250 1.300 1.350 1.400 1.450 1.500
Oca 16 Nis 16 Tem 16 Eki 16
Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg
$/TL 2,9172 3,4375 3,5039 1,9% 20,1%
€/TL 3,1715 3,6408 3,7376 2,7% 17,8%
Sepet* 3,0444 3,5392 3,6208 2,3% 18,9%
€/$ 1,0862 1,0589 1,0661 0,7% -1,9%
$/Yen 120,22 114,46 114,10 -0,3% -5,1%
$ Endeks 98,63 101,50 101,04 -0,5% 2,4%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg * (0,5$+0,5€)
31 Ara 15 30 Kas 16
Yıl Sonuna Göre Değişim 1 Ara 16 Günlük
Değişim
Altın($/Ons) 1.061 1.173 1.172 -0,1% 10,4%
Petrol(Brent) 37,3 50,5 53,9 6,9% 44,7%
Gümüş($/Ons) 13,8 16,5 16,5 0,0% 19,3%
Kaynak: Reuters , Bl oomberg
31 Ara 15 1 Ara 16 Günlük Değişim
30 Kas 16 Yıl Sonuna
Göre Değişim
3
Borsalar
Kurun yükselişi, yurtiçi gelişmeler ve ABD tahvil faizlerinin yükselişi Borsa İstanbul’un art arda 3. günü kayıpla kapatmasına sebep oldu.
Küresel risk iştahındaki zayıflamayla birlikte Asya borsaları bugün ekside kapandı.
TL’deki kaybın devam etmesi ve ABD 10 yıllık tahvil faizindeki sert yükseliş tahvil piyasasında satışlara sebep oldu. 2 ve 10 yıllık tahvil faizleri günü 9 ve 26 baz puan yükselişle tamamladı. Bugün TL’deki kayıplar sebebiyle güne satıcılı başlayabiliriz.
TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 102 milyar TL düzeyine yükselirken; bu rakamın 47 milyar TL’lik kısmı %8’den haftalık repo fonlamasından, 53,2 milyar TL’lik kısmı %8,5’ten BIST repo, BAPP ve kotasyondan oluştu. Ortalama fonlama maliyeti %8,27 düzeyine yükseldi.
Faiz Piyasası
Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye’nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 307 ile Şubat ayından beri en yüksek seviyeye yükseldi. 2045 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %6,92 seviyesine yükseldi.
68000 70000 72000 74000 76000 78000 80000 82000 84000 86000 88000
80 280 480 680 880 1080 1280 1480
Ara 15
Oca 16
Şub 16
Mar 16
Nis 16
May 16
Haz 16
Tem 16
Ağu 16
Eyl 16
Eki 16 İşlem Hacmi (Milyon TL) BIST 100 Endeksi (Sağ eks)
BIST-100 71.727 73.995 72.520 -2,0% 1,1%
BIST-30 87.428 90.430 88.691 -1,9% 1,4%
Sanayi 72.576 79.064 77.368 -2,1% 6,6%
Hizmetler 52.308 47.333 46.049 -2,7% -12,0%
Mali 94.277 97.976 96.359 -1,7% 2,2%
Bankalar Endeksi 139.939 123.090 121.436 -1,3% -13,2%
Dow Jones 17.425 19.124 19.192 0,4% 10,1%
S&P 500 2.044 2.199 2.191 -0,4% 7,2%
DAX 10.743 10.620 10.640 0,2% -1,0%
Nikkei 225 19.034 18.513 18.396 -0,6% -3,3%
Bovespa 43.350 61.906 59.507 -3,9% 37,3%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
1 Ara 16 Yıl Sonuna
Göre Değişim Günlük
Değişim 31 Ara 15 30 Kas 16
%8,27
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Oca 14 Mar 14 May 14 Tem 14 Eyl 14 Kas 14 Oca 15 Mar 15 May 15 Tem 15 Eyl 15 Kas 15 Oca 16 Mar 16 May 16 Tem 16 Eyl 16 Kas 16
TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru
Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi 100 1481
%10,55
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500
6,5 7,5 8,5 9,5 10,5 11,5
Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15 Eyl.15 Eki.15 Kas.15 Ara.15 Oca.16 Şub.16 Mar.16 Nis.16 May.16 Haz.16 Tem.16 Ağu.16 Eyl.16 Eki.16 Kas.16
Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort)
Göst. Tahvilin Hacmi Göst. Faizi (Sol Eks,*)
Milyon TL
2 Yıllık Gösterge Tahvil* 10,78 10,46 10,55 0,09 -0,23
USD Libor( 3 aylık) 0,61 0,94 0,93 0,00 0,32
EUR Libor( 3 aylık) -0,13 -0,33 -0,33 0,01 -0,20
O/N BIST Repo 10,68 8,47 8,43 -0,04 -2,25
Eurobond 2045* 5,86 6,84 6,92 0,08 1,07
Ka yna k: Reuters , BIST, Bl oomberg * bi l eşi k fa i z 1 Ara 16 Yıl Sonuna Göre Değişim 31 Ara 15 30 Kas 16 Günlük
Değişim
4
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER
İSO imalat PMI verisi Kasım ayında 48,8’e geriledi.
TCMB Para Politikası Kurulu'nun Kasım ayı toplantısına ilişkin toplantı özeti yayınlandı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Kasım ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine kıyasla %5 artışla 11,95 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nun bugün Başbakan Binali Yıldırım başkanlığında Çankaya Köşkü'nde toplanacağı açıklandı.
İngiltere'de Kasım'da imalat PMI verisi 53,4'e geriledi.
İstanbul Ticaret Odası verilerine göre İstanbul'da perakende fiyatlar Kasım'da yıllık %7,4; aylık %0,59 arttı.
TCMB verilerine göre, 18 Kasım'da 101,28 milyar dolar olan brüt döviz rezervi, 25 Kasım itibarıyla 99,03 milyar dolara geriledi.
Euro Bölgesi'nde işsizlik oranı %9,8 ile Ekim'de 2009’dan beri görülen en düşük seviyeye indi.
Euro Bölgesi imalat PMI rakamı 53,7 ile Ocak 2014'ten beri en yüksek seviyeye yükseldi.
Almanya'da Kasım'da imalat PMI 54,3 olarak açıklandı. (Beklenti: 54,4)
İtalya'da Kasım'da imalat PMI 52,2 olarak açıklandı. (Beklenti : 51,3)
Güney Afrika'da Kasım'da imalat PMI 48,3 olarak açıklandı.
ABD Çalışma Bakanlığı'nın verilerine göre haftalık işsizlik maaşı başvuruları 26 Kasım'da sona eren haftada 17 bin artışla 268 bin oldu.
ABD’de imalat PMI verisi Kasım’da 54,1 olarak açıklandı. (Beklenti: 53,9)
ABD’de ISM imalat endeksi Kasım’da 53,2 olarak gerçekleşti. (Beklenti: 52,1)
İSO imalat PMI verisi Kasım ayında 48,8’e geriledi.
Mart ayından bu yana 50 seviyesinin altında kalan PMI endeksi daralmanın güç kaybettiğine işaret etti.
PMI verisinde Kasım ayında öne çıkan gelişmeler;
• Yeni ihracat siparişleri 2016 yılının en yüksek artışını gerçekleştirdi. Son dört ayda üçüncü kez artış kaydeden yeni ihracat siparişlerine TL’de son dönemde yaşanan değer kaybı da destek olmakta. TCMB’nin İktisadi Yönelim Anketi’nde de ihracat siparişlerinin artış kaydettiğini görmüştük. Son çeyrekte ihracattaki ivmenin devam etmesi beklenmekte.
• Girdi fiyatları Türk Lirası’ndaki değer kaybının etkisiyle Kasım ayında da artış gösterdi. Girdi fiyatları enflasyonu üst üste ikinci ay olacak şekilde hızlandı. Maliyetlerde görülen bu artışın önümüzdeki aylarda üretici fiyat endeksine yansıdığını görebiliriz.
• İmalat sektöründe istihdam art arda dördüncü ayda da arttı. İstihdam artışı Ekim ayına göre hız kesmiş olsa da önümüzdeki aylarda işsizlik oranının şu anki seviyelerden gerilemesine katkı verecektir.
TCMB Para Politikası Kurulu'nun Kasım ayı toplantısına ilişkin toplantı özeti yayınlandı.
Döviz kuru hareketlerinin enflasyon görünümüne dair yukarı yönlü risk oluşturduğu belirtilen raporda, Para Politikası Kurulu’nun sadeleşmenin uygun zamanda tamamlanması görüşünü kuruduğu ifade edildi.
5
VERİ GÜNDEMİ
Bugün yurtiçinde veri akışı bulunmuyor.
Yurtdışında ise Euro Bölgesi ÜFE ve ABD tarım dışı verileri takip edilecek.
Petrol fiyatlarının istikrar kazanması ile birlikte Euro Bölgesi’nde üretici fiyatları nisan ayından itibaren yükselişe geçti. ÜFE’deki bu artış fiyatlara da yansıyarak üreticiler için üretimi daha cazip hale getirmekte aynı zamanda tüketici fiyatlarına da yansımakta. Son yapılan OPEC anlaşmasının ardından petrol fiyatlarının 50 dolar üzerinde istikrar kazanması beklenirken, bu durum üretici fiyatlarındaki artışın da devam etmesi anlamına gelmekte.
ABD’de ise son günlerde birbiri ardına açıklanan güçlü verilerin ardından bugün tarım dışı verisini takip edeceğiz. Tarım dışının öncüsü sayılan ADP artışı 216 bin ile beklentilerin üzerindeydi. Piyasada verinin 180 bin olarak açıklanması beklenirken, ISM ve PMI gibi güçlü imalat sektörü verilerinin ardından verinin beklentileri aşması sürpriz olmayacaktır.
UYARI: Bu bülten Ziraat Bankası tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.
