TAYSAD SEKTÖR RAPORU Ocak 2013
Üretim 1 – 1,1 Milyon Adet İç Pazar 800 – 810 bin adet
İhracat 20 milyar $
Tedarik Sanayi İhracat Hedefi
%45
ÖNGÖRÜLER
DÜNYA ARAÇ ÜRETİMİ (1995 – 2013 Öngörü)
1900 – 2012 YILLARI DÜNYA ARAÇ ÜRETİMİ (OICA)
ÜRETİM (Araç Türüne Göre)
2013 yılının Ocak ayında 40.071 adedi otomobil, 42.488 adedi ticari araç, 3.010 adedi ise traktör olmak üzere toplam 85.569araç üretilmiştir.
2012 yılının aynı ayına göre 2013 Ocak ayında otomobil üretimi %12, traktör üretimi % 20 oranında azalırken ticari araç üretiminde %10 artış gözlenmiştir.
Toplam araç üretimi de %3 seviyesinde azalma göstermiştir.
Araç türleri 2012 2013 Değişim %
Types Ocak Ocak Percent change
January January
Otomobil – P. Car 45.703 40.071 -12%
Hafif Kamyonet
34.122 36.166 6%
Ticari Araç Pick up LCV Minibüs
1.948 3.278 68%
Minibus
Ağır K. Kamyon
257 379 47%
Ticari Araç L. Truck HCV B. Kamyon
1.746 1.478 -15%
M. Truck Otobüs
390 786 102%
Bus Midibüs
200 401 101%
Midibus
Ticari Araç
38.663 42.488 10%
Commercial vehicles
Traktör
3.767 3.010 -20%
Tractor
Toplam Üretim
88.133 85.569 -3%
Total Production
Kaynak: OSD
Son on yılın Ocak ayları üretim miktarları;
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Otomobil 17 33 27 29 41 62 24 47 51 47 40
Ticari Araç 14 22 27 28 32 52 15 30 40 37,4 42,5
Traktör 1,5 3,2 2,2 2,4 2,9 2,2 1 1,8 2,8 3,8 3
Toplam 32,5 58,2 56,2 59,4 75,9 116,2 40 78,8 93,8 88,2 85,5
1.000 adet
Son 10 yılın üretim miktarlarına baktığımızda, yıllık üretim rekorunun kırıldığı 2011 yılının aynı ayına göre %9 seviyesinde bir üretim kaybı olduğu görülmektedir.
Kaynak: OSD
2013 yılı üretim öngörümüz 1 - 1,1 milyon araç üretileceği yönündedir.
İHRACAT (Markalara göre – Araç türüne göre)
Araç ihracatı geçen senenin ocak ayına göre Oyak-Renault’da %22,8, TOFAŞ % 8,1, Ford Otosan’da % 4,4 oranında artmıştır. 2013 Ocak ayında Ford Otosan 18.551 adetlik ihracat ile markalar bazında ilk sıradadır.
Firmalar Companies 2011 2012
Ocak Değişim %
January Percent change
2012 2013
FORD OTOSAN 211.380 191.149 17.763 18.551 4,4%
OYAK RENAULT 225.285 227.162 14.755 18.126 22,8%
TOFAŞ 180.690 154.068 12.238 13.224 8,1%
TOYOTA 81.233 63.549 8.407 4.593 -45,4%
HYUNDAI ASSAN 64.000 67.453 4.410 1.700 -61,5%
TÜRK TRAKTÖR 9.600 14.572 731 774 5,9%
M. BENZ TÜRK 4.735 4.054 167 116 -30,5%
HONDA TÜRKİYE 5.023 7.959 136 85 -37,5%
A.I.O.S 429 943 30 73 143,3%
MAN TÜRKİYE 1.216 885 119 71 -40,3%
TEMSA GLOBAL 992 856 41 27 -34,1%
OTOKAR 475 510 6 12 100,0%
DİĞER 16.054 12.194 975 9 -99,1%
Toplam - Total 801.112 745.354 59.778 57.361 -4,0%
Kaynak: OSD
2013 Ocak ayı toplam ihracat adedi %4 oranında gerileyerek 57.361 adet seviyesinde gerçekleşmiştir.
Kaynak: OSD
2012 2013 Değişim
Ocak Ocak %
Hafif Ticari Kamyonet
LCV Pickup
Minibüs Minib us
Ağır Ticari Kamyon
HCV Truck
Midibüs Midib us Otobüs Bus
(Adet) 2011 2012
Otomobil
Passenger Car 442.674 412.991 32.011 27.961 -13%
319.366
292.601 25.333 25.715 2%
20.163
16.429 1.229 2.603 112%
3.912
2.682 169 29 -83%
208 190 -9%
647
1.173 34 80 135%
Toplam İhracat
Total Export 801.112 745.354 59.778
Traktör-Tractor 10.146 15.431 794
28.617
6%
Ticari Araç
Commercial Vehicles 348.292 316.932 26.973
4.204
4.047
783
-1%
-4%
57.361
2013 Ocak ayında otomobil ihracatı %13 oranında azalarak toplam 27.961 adet olarak gerçekleşmiştir. Ticari araç ihracatı %6 oranında artarak 28.617 adet, traktör ihracatı ise %1 azalarak 783 adet olarak gerçekleşmiştir.
İHRACAT (Tutar)
Ocak ayında, Otomotiv Ana Sanayi ihracatı 779.317 milyon USD, Otomotiv Yan Sanayi ihracatı ise 712.150 milyon USD seviyesinde gerçekleşmiştir. Toplam otomotiv ihracatı yaklaşık 1 milyar 491 milyon USD seviyesine ulaşmıştır.
Kaynak: TİM
2013 yılı öngörümüz sanayimizin toplam ihracatının 20 milyar USD seviyesinde gerçekleşeceği ve tedarik sanayimizin bu ihracatta % 45’lik bir pay alacağı yönündedir.
2012 2013 Değişim %
Ocak Ocak Percent
change January January
Ana Sanayi OEM Yan Sanayi Suppliers
Toplam İhracat 1.581.188.719 1.491.467.499 -6%
(USD)
910.490.074 779.317.131 -14%
670.698.645 712.150.368 6%
İHRACAT (Ülkelere göre) ($1.000)
Ülkeler – Countries
2012 2013
Değişim %
Ocak Ocak
January January Percent change
ALMANYA 233.675.573 224.851.506 -4%
BİRLEŞİK KRALLIK 131.009.810 149.857.835 14%
FRANSA 168.578.035 141.102.056 -16%
İTALYA 150.804.184 114.135.478 -24%
RUSYA FEDERASYONU 67.673.897 85.171.880 26%
BİRLEŞİK DEVLETLER 68.931.317 69.263.554 0%
BELÇİKA 61.149.966 63.846.920 4%
İSPANYA 67.825.371 63.432.179 -6%
CEZAYİR 36.365.813 56.569.820 56%
ROMANYA 63.093.070 50.652.018 -20%
HOLLANDA 78.296.659 47.595.011 -39%
POLONYA 24.025.298 37.158.466 55%
SLOVENYA 33.706.642 36.804.015 9%
İSVEÇ 25.620.197 22.725.685 -11%
AVUSTURYA 15.601.963 16.388.898 5%
İSRAİL 17.842.200 15.375.388 -14%
BREZİLYA 12.845.359 14.910.123 16%
ARJANTİN 13.416.844 14.238.508 6%
İRLANDA 16.079.812 13.523.065 -16%
IRAK 19.178.057 12.888.187 -33%
FAS 8.073.874 12.295.292 52%
AZERBAYCAN-NAHÇİVAN 14.676.514 10.207.959 -30%
DANİMARKA 7.770.797 9.406.983 21%
BULGARİSTAN 8.789.127 9.131.000 4%
SUUDİ ARABİSTAN 5.088.760 9.081.503 78%
*Kaynak: TİM
Otomotiv sanayisinin 2013 yılının ilk ayında ülkelere göre ihracat değerlerini incelediğimizde, Almanya’ya gerçekleşen ihracatın yaklaşık %4 oranında azalarak 224 milyon USD, Birleşik Krallık’a gerçekleştirilen ihracat %14 150 Milyon USD seviyesinde, Fransa’ya gerçekleşen ihracat %16 oranında azalarak 141 milyon USD, İtalya’ya gerçekleşen ihracat ise %24 oranında azalarak 114 milyon USD seviyesinde gerçekleşmiştir.
Rusya Federasyonu’na ihracat % 26’lık bir artış ile 85 Milyon USD seviyesinde gerçekleşirken, Cezayir, Polonya, Brezilya, Fas, Danimarka, Suudi Arabistan ihracat oranlarındaki artışlar ile dikkat çeken ülkelerdir.
İÇ PAZAR
Otomobil satışlarını incelediğimizde Ocak ayında 6.326 adedi yerli, 19.509 adedi ithal olmak üzere toplam 25.835 adet otomobil satılmıştır.
Hafif ticari araç satışları ise 5.890 adedi yerli, 3.798 adedi ithal olmak üzere toplam 9.688 adede ulaşılmıştır.
Ağır ticari araç satışları toplam 1.616 adet olarak gerçekleşmiştir.
Toplam Taşıt Adetlerine Traktör Satış Adetleri Dahil Edilmemektedir. Kaynak: OSD/ODD
2012 yılının aynı ayına göre 2013 Ocak ayında göre otomobil satışları %22, hafif ticari araç satışları
%14.4 oranında artarken ve ağır ticari araç satışları %3,5 oranında azalmıştır.
910.867 adetlik bir iç pazar satış adedi ile rekor kırılan 2011 yılının Ocak ayına göre toplam iç pazardaki daralma %22 seviyesindedir.
2012 yılı iç pazar öngörümüz yaklaşık 800 - 810 bin adetlik bir büyüklüğe ulaşılacağı yönündedir.
Percent change Yerli Otomob il
Local Passenger Cars İthal Otomobil Import Passenger Cars Toplam Otomobil Total Passenger Cars Yerli HTA
Local LCV İthal HTA Import LCV Toplam Hafif Ticari Total LCV
Yerli ATA Local HCV 781 1.602 1.168 1.254 7,4%
İthal ATA Import HCV 174 1.164 506 362 -28,5%
Toplam Ağır Ticari Total HCV Toplam Yerli Total Local Toplam İthal Total Import
Toplam / Total 21.050 47.658 31.219 37.139 19,0%
12.264 28.033 18.481 23.669 28,0%
8.786 19.625 12.738 13.470 5,7%
955 2.766 1.674 1.616 -3,5%
7.501 15.024 8.468 9.688 14,4%
3.285 6.238 4.088 3.798 -7,0%
4.216 8.786 4.380 5.890 34,5%
12.594 29.868 21.077 25.835 22,6%
8.805 20.631 13.887 19.509 40,5%
3.789 9.237 7.190 6.326 -12,0%
2010 2011 2012 2013
Değişim%
TAYSAD FİYAT ENDEKSİ
SON GÜNCELLEME : OCAK 2013 Fiyatları İzlenen KalemlerAralık 2012Ocak 2013Şubat 2013Mart 2013Nisan 2013Mayıs 2013Haziran 2013Temmuz 2013Ağustos 2013Eylül 2013Ekim 2013Kasım 2013Aralık 2013 Sıcak Sac ( EDÇ ) tl/ton (*)0%1,46% Dövme Çelik (Asil Çelik Y 22 - 67) (**)0%1,50% Asil Çelik (Diğer) (**)0%1,50% PC0%0,00% PC/ABS 0%0,00% PMMA0%0,00% ABS 0%0,00% Poliamid 6 / 6.60%0,00% POM0%0,00% PP0%-1,00% ETİ - AL 1500%-1,25% Zamak0%3,73% Şerit Bakır0%0,21% Bakır Boru0%0,21% Prinç Şerit0%0,13% Prinç Tel0%0,14% Prinç Boru0%0,10% Prinç Çubuk0%0,11% Cam ( 3,2 mm renksiz ) (****)0%0,00% Cam ( 3.2 mm yeşil ) (****)0%0,00% TEDAŞ Elektrik (Kw/s) (***)0%0,00% Motorin ( Mazot )0%1,20% Fuel Oil (06)0%3,92% ABD $0%-1,33% EURO0%1,23% Yen0%-6,89% Pound0%-3,45% ÜFE0%-0,18% TÜFE0%1,65% İmalat Sanayii Enflasyonu0%0,29% (*) Erdemir baz fiyat sisteminden vazgeçtiği için 2013 yılı fiyat hareketleri 3,00 mm 6223 kalite TRPKK 1200 mm genişlik rulo dikkate alınarak takip edilecektir. (**) Asil Çelik fiyatları (karbon çelikleri büyük kesit) € bazına döndüğü için sadece € bazında artışlar dikkate alınmıştır. Kur değişimleri hesaplamaya dahil edilmemiştir. (***) TOSB gündüz elektrik değerleri baz alınmıştır. Elektrik kullanım miktarına göre fiyatlarda değişkenlik olduğu dikkate alınmalıdır Elektrik güç kullanım bedeli her üye için ayrı değerde/oranda olacağından hesaplamaya dahil edilmemiştir. Bu değişkenlik nedeniyle yukarıda ki tabloda yer alan değer bağlayıcı değildir. Her üye, kendi gerçek artışını ayrıca hesaplayarak belirlemelidir. (****) Peşin fiyat yansıtılmıştır.
TA Y SA D F İY A T EN D EK Sİ
TAYSAD Ekonomi Bülteni
Hazırlayan: Dr. Yaşar ERDİNÇ
Küresel Bakış
2013 yılına girdiğimizden bu yana küresel ekonomilerde önemli gelişmeler oldu. Bu gelişmeler, geleceğe dönük olarak umut veriyor. Amerika, Avrupa, Asya ve Türkiye bağlamında bu gelişmelere göz atacağız. Çünkü farklı bölgelerde farklı gelişmeler oluyor ve sonuçta küresel büyümeyi etkiliyor.
Amerika
2012 yılının sonlarına girerken en önemli problem ve stres yaratan unsurlardan biri Amerika’daki mali uçurum konusuydu. Vergiler ve harcama kesintilerinin otomatik olarak devreye girecek olması ve bütçede borçlanma limitinin dolmuş olması nedeniyle Amerikan ekonomisinin yeniden resesyona girebileceği endişeleri hem piyasaları, hem de Amerika’daki özel sektörü olumsuz etkiledi. 2012’nin son çeyreğindeki büyümeye baktığımızda, yüzde 0.5 büyüme beklenirken yüzde 0.1 geldiğini gördük.
Bu durum mali uçurum tartışmalarının Amerikan iş dünyasını ne kadar olumsuz etkilediğini bariz bir şekilde gösteriyor. Elbette ki 2012’nin son çeyreğindeki büyümenin zayıf gelmesini sadece bir tane faktöre bağlamak doğru değil. Ağır kış koşulları da Amerika’daki büyümeyi vurmuş görünüyor.
2013 yılına girildiği gece, vergilerin otomatik artışı engellendi ve sadece yüksek gelirli olanlara vergi konuldu. Harcama kesintileri ise 1 Mart’a ertelenmişti. Nitekim dün gece demokratların verdiği harcama kesintilerinin de ertelenmesine ilişkin yasa tasarısı senatoda Cumhuriyetçiler tarafından reddedildi. Fakat yıllık bazda 85 milyar dolarlık bir harcama kesintisinin ekonomiyi resesyona itmeyeceği düşünülüyor. Hatta ABD’nin yıllık bazda 85 milyar dolar tasarrufta bulunması, gelecekte borçlarını ödeyemeyeceği endişelerini de zayıflatıyor ve dolara olan bakışı pozitif anlamda etkiliyor.
Her ne kadar 2012’nin son çeyreğinde zayıf bir ekonomi görsek de, 2013’ün ilk iki ayına baktığımızda ciddi bir toparlanma dikkat çekiyor. ABD’den gelen son ekonomik veriler, iş dünyasının yatırım yapmaya ve tüketici güveninin güçlenmeye başladığını gösteriyor. Eğer Amerikan ekonomisi toparlarsa, şüphesiz tüm dünyayı olumlu etkileyecektir. Bunu yılın ilk üç ayını tamamladıktan sonra daha net görebileceğiz.
Sonuç olarak Amerikan ekonomisinin 2012 yılına göre daha güçlü olmasını bekleyebiliriz. Son aylarda ABD Merkez Bankası FED’in toplantı tutanaklarında, parasal genişlemenin erken sonlandırılabileceğine dair görüşler vardı. Fakat ABD Merkez Bankası Başkanı Bernanke yasa yapıcılarına bu hafta içinde yaptığı konuşmada parasal genişlemenin risklerini bildiklerini fakat, henüz ekonomi için ciddi bir risk oluşturacak gelişmelerin olmadığını söyleyerek, 2013 yılı boyunca parasal genişlemenin her ay 85 milyar dolarlık varlık alımı olarak devam edeceği sinyalini verdi. Bu açıklamalar piyasalarda ciddi bir rahatlama yarattı. İş dünyası için de birçok belirsizliğin sona ermesi, bundan sonraki süreçte Amerikan ekonomisinin daha hızlı büyümesi zeminini hazırlayabilir.
Avrupa
Avrupa’da son üç çeyrektir ekonomiler küçülüyordu. Sadece Almanya’daki sınırlı büyüme Avrupa bölgesinde daha vahim bir tablo oluşmasını engelledi. Geçen yılın Temmuz ayında Avrupa Merkez
Bankası (AMB) Başkanı Mario Draghi, eğer gerekirse ve piyasalar çok sorun yaşarsa ülke tahvillerinde dahi alım yapabileceklerini söyleyerek piyasalara güven vermişti. Bu sayede İtalya, İspanya ve Portekiz faizleri hızlı bir şekilde gerilemiş ve tansiyon düşmüştü. Fakat bu mesajlar dahi reel ekonomilerin toparlanmasını sağlayamadı. Çünkü Amerika büyümediği veya yavaş büyüdüğü sürece, küresel ekonomiler toparlanamıyor. Bir ay önce AMB başkanı Draghi piyasalara bu sefer reel ekonomideki gelişmelere ilişkin önemli bir mesaj verdi ve artık Avrupa ekonomilerinde dibin görüldüğünü, 2013 yılının ilk yarısında toparlanmanın başlayacağını ama sonrasında hızlanacağını söyledi. Bu açıklamalar sonrasında Euro/dolar paritesinin 1.30 seviyelerinden 1.37 seviyelerine kadar yükseldiğini gördük. Geçen ayki raporda da, özellikle ihracatçıların Euro/dolar forwardı yaparak gelecekteki alacaklarını sabitleyebileceklerini duyurmuştuk.
2013 yılının başından bu yana Avrupa’dan gelen verilere baktığımızda ise henüz ciddi bir toparlanma olmadığını, işsizliğin yükselmekte olduğunu ve ekonomik büyümenin henüz artı seviyelere geçtiğine dair sinyallerin düşük olduğunu görüyoruz. Fakat bu durum, ekonomilerdeki zayıflığın bundan sonra da devam edeceğini belirtmiyor. Özellikle ABD ekonomisinde toparlanma hızlanırsa bir süre sonra Avrupa ekonomilerine de yansıyacaktır.
Yukarıdaki grafikte Euro/dolar paritesindeki günlük hareketler verilmiştir. Burada görüldüğü üzere, 1.37 seviyesine kadar yükselen parite daha sonra sert bir şekilde 1.30 seviyesine kadar gerilemiştir.
Özellikle de, İtalya’da yapılan seçimlerin sonrasında tam bir kilitlenme yaratan sonuç, paritede sert aşağı harekete sebep olmuştur. Bunun öncesinde de, Avrupa Ekonomisi’ne ait verilerin ABD’ye göre daha olumsuz gelmesi, pariteyi 1.37 seviyesinden 1.34 seviyelerine kadar aşağı çekmişti.
Bundan sonraki süreçte, paritenin 1.30 seviyelerinde destek yaparak yeniden yükselmeye başlayacağını ve genel olarak 1.30 ile 1.35 aralığında kalacağını söylemek mümkün. Çok farklı ve beklenmedik bir gelişme olmadığı sürece bu verdiğimiz kanal içinde hareket eden bir parite göreceğimizi düşünüyorum. Özellikle 2013 yılının ikinci yarısından itibaren eğer, Avrupa
ekonomilerinde toparlanma hala çok zayıf kalırsa veya büyüme belirgin bir şekilde artıya dönmezse, paritenin 1.30 seviyesini aşağı geçerek yeniden 1.25 seviyelerine kadar düşmesi söz konusu olabilir.
Fakat tersi gelişmeler, pariteye güç verecektir.
Türkiye
Şu an Türkiye’deki en önemli sorun, büyümenin beklenenden çok hızlı yavaşlaması olarak görünüyor.
2012 yılı içerisinde cari açığı büyük bir finansal risk olarak gören Merkez Bankası’nın izlediği faiz politikası ekonomide iç talebi ciddi anlamda daralttı. Bu da yüzde 4’lük büyüme hedefinin sert bir şekilde aşağı gelmesine neden oldu. Tahminen 2012 yılında ekonomimiz yüzde 2.5 civarında bir büyüme yakalayabilecek. Bu rakam hedefin çok altında olup, aslında Türkiye için bir büyümeden ziyade durmayı işaret ediyor. Türkiye gibi gelişen bir ekonominin en az yüzde 5 büyümesi gerekiyor.
Dolayısıyla yüzde 2.5 oranındaki bir büyüme adeta ekonomi küçülmüş gibi bir etki yaptı ve bu etkiyi en çok hisseden sektörlerden biri de otomotiv sektörü oldu. Geçen Eylül ayında artan doğalgaz ve enerji fiyatları da maliyetleri bariz şekilde artırdı. Sonuç olarak, çok rekabetçi olan sektörde kâr marjları da düştü.
Bu aşamada, Ekonomi Bakanı sayın zafer Çağlayan, Merkez Bankası’nın politikalarından ciddi anlamda rahatsız. Fakat Sayın Ali Babacan Merkez Bankası’nın izlediği politikalara ciddi destek veriyor ve Merkez Bankası bu yıl da bankacılık sisteminin kredileri yüzde 15’ten fazla büyütmemesi konusunda kararlı görünüyor.
Önümüzdeki dönemde hem anayasa değişimi konusu ve hem de en az iki yıl sürecek bir seçim dönemi mevcut. Bu bağlamda hükumetin Merkez Banaksı üzerinde baskı oluşturacağını ve politikaları gevşettireceğini düşünüyorum. Dolayısıyla özellikle yılın ikinci yarısından itibaren piyasalarda açılma bekliyorum. BDDK da Merkez Bankası politikalarını desteklemiyor. Bu yüzden BDDK tarafından uygulanan kredilere ayrılacak karşılıklarda indirime gidilerek, kredi maliyetlerinin düşürülmesi söz konusu olabilir.
Sonuç olarak, Türkiye şu an büyüme konusunda hala ikinci viteste gidiyor ve Nisan aylarına doğru iç talepte canlanma bekliyorum. Çünkü son açıklanan Tüketici güven endekslerin çok ciddi bir yukarı ivmelenme söz konusu olup, bu gelişme reel ekonomiye de yansımaya başlayacaktır.
Dolar/TL kuru yukarıdaki grafikte verilmiştir. Görüldüğü üzere, son zamanlarda 1.75 seviyelerinden 1.8150 seviyelerine kadar sert bir artış oldu ve bu durumun en önemli sebebi hem Moodys isimli derecelendirme kuruluşunun Türkiye’nin kısa vadede notunu artıramayacağının açıklanması hem de, ABD Merkez Bankası FED’in parasal genişlemeye son vereceği beklentileriyle ABD dolarının dünyadaki diğer paralara karşı değer kazanmasıydı. Dolar şu sıralar 1.80 civarında bulunuyor, fakat, bu yıl içerisinde 1.83 seviyesini aşmasını beklemiyorum. Genel olarak 1.76 ile 1.80 aralığındaki dar bantta dalgalanmasını bekleyebiliriz. Dolayısıyla iş dünyası 2013 yılına ilişkin hesaplarını yaparken 1.83-1.85 aralığını en kötü olasılık olarak alabilirler. Eğer dolar 1.76 civarına yeniden gerileyecek olursa, bu seviyelerde ileriye dönük forward sözleşmelerle dolar maliyetleri sabitlenmelidir. Çünkü Merkez Bankası dolar/TL kurunun daha fazla değerlenmesine izin vermek istemeyecektir ve bu konuda elindeki araçlar güçlüdür.
TAYSAD Vergi Bülteni
Hazırlayan: Bilgütay YAŞAR Ortak, PwC Otomotiv Grubu Lideri Ulaş CEYLANLI Kıdemli Müdür, PwC Otomotiv Grubu
SON DÖNEMDEKİ ÖNEMLİ VERGİSEL DÜZENLEMELER
Son dönemde yaşanan ve taşıt araçları yan sanayi şirketlerini etkileyebileceğini düşündüğümüz vergisel gelişmelere ilişkin notlarımızı aşağıda dikkatlerinize sunarız.
YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR BAKANLAR KURULU KARARI
15 Şubat 2013 ve 28560 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlülüğe giren 2013/4288 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile otomotiv sektöründeki bazı yatırımlar “Öncelikli Yatırım Konuları” arasına dâhil edilmiştir.
i. Kapsama Giren Yatırımlar:
2013/4288 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın 17. Maddesine eklenen fıkra ile otomotiv sektöründe yapılacak aşağıdaki yatırımlar “Öncelikli Yatırım Konuları” arasına dâhil edilmiştir.
Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar,
Asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları,
Asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ile otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.
Buna göre, yukarıda belirtilen tutarlardaki yatırımlar öncelikli yatırım olarak sınıflandırılmış ve bu yatırımların hâlihazırda 5. Bölge için uygulanan destek unsurlarından faydalanması mümkün hale gelmiştir.
ii. Teşvik Unsurları ile İlgili Açıklamalar:
2013/4288 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile öncelikli yatırım olarak sınıflandırılacak otomotiv sektörü yatırımlarının aşağıdaki teşvik unsurlarından faydalanması mümkündür:
a) Mevcut Teşvik Unsurları:
Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı’na göre yukarıdaki şartları sağlayan otomotiv sanayi yatırımları aşağıdaki mevcut teşvik unsurlarından ayı şekilde faydalanmaya devam edecektir:
KDV İstisnası,
Gümrük Vergisi Muafiyeti,
Yatırım Yeri Tahsisi,
Gelir Vergisi Stopajı Desteği (6. Bölge Yatırımları için),
Sigorta Primi İşçi Payı Desteği (6. Bölge Yatırımları için).
b) İlave Teşvik Unsurları:
Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı’na göre yukarıda belirtilen şartları sağlayan otomotiv sanayi yatırımlarının aşağıdaki ilave teşvik unsurlarından faydalanması mümkün hale gelmiştir:
1. Vergi İndirimi:
Yatırımın başlangıç tarihi de dikkate alınarak, 2013/4288 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen asgari yatırım tutarlarını karşılayan motorlu kara taşıtları ana sanayi yatırımları, motor yatırımları ve motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar için vergi indirimi uygulaması aşağıdaki gibi olacaktır:
Yatırımın Başlangıç Dönemi Yatırıma Katkı Oranı (%)
KV İndirim Oranı (%)
Kazançlara Uygulanacak KV Oranı (%)
31.12.2013 Öncesi 40 80 4
01.01.2014 Sonrası 30 70 6
2. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği:
Yatırımın başlangıç tarihi de dikkate alınarak, 2013/4288 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen asgari yatırım tutarlarını karşılayan motorlu kara taşıtları ana sanayi yatırımları, motor yatırımları ve motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar için sağlanacak sigorta primi işveren hissesi desteğinin uygulama süresi ve azami destek tutarları aşağıdaki gibi olacaktır:
Yatırımın Başlangıç Dönemi Destek Süresi (Yıl) Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinin Sabit Yatırım Tutarına Oranı (%)
31.12.2013 Öncesi 7 Yıl 35
01.01.2014 Sonrası 6 Yıl 35
3. Faiz Desteği:
Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında sağlanacak faiz desteklerine ilişkin koşullar saklı kalmak kaydıyla; 2013/4288 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince öncelikli yatırım sınıfına girecek motorlu kara taşıtları ana sanayi yatırımları, motor yatırımları ve motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar için bankalardan kullanılan en az bir yıl vadeli yatırım kredileri için aşağıdaki destekler sağlanacaktır:
Azami 700.000 TL ile sınırlı olmak üzere, Türk Lirası Krediler için ödenen faizlerin %5’i,
Azami 700.000 TL ile sınırlı olmak üzere, Döviz Krediler için ödenen faizlerin %2’si Ekonomi Bakanlığı tarafından karşılanacaktır.
iii. Yürürlülük:
2013/4288 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri 19.06.2012 tarihinden sonra yapılacak yatırım harcamaları için geçerli olacaktır.
Yukarıdaki açıklamalarımızın çalışmalarınızda faydalı olmasını ümit ederiz. Bu konularla ilgili her türlü sorunuz için, bizlere aşağıdaki işletişim bilgilerimizden ulaşabilirsiniz.
ÜLKE RAPORLARI
*
ÇİN
I. Çin’de Gelişmeler Ekonomi
Çin 2012 Büyüme Rakamı
Çin İstatistik Bürosu’ndan yapılan açıklamaya göre, Çin 2012 yılında yüzde 7.8 büyüme kaydetti.
GSMH 51,932.2 milyar yuan oldu.
Çin ekonomisi geçtiğimiz yılın ilk çeyreğinde 8.1, ikinci çeyreğinde 7.6, üçüncü çeyreğinde 7.4, son çeyreğinde ise 7.9 oranında büyüme kaydetti.
Birincil sanayilerde katma değer bir önceki yıla kıyasla yüzde 4.5 arttı, 5,237.7 milyar yuan oldu. İkincil sanayiler yüzde 8.1 büyüdü, 23,531.9 milyar yuan oldu. Üçüncül sanayi de ise yine yüzde 8.1’lik büyüme kaydedildi. Toplam katma değer 23,162.6 milyar yuan’e ulaştı.(1)
Çin Dünyanın En Büyük İmalatçısı Olmaya Devam Etti
“Deloitte Touche Tohmatsu Ltd” ve “United States Council on Competitiveness” tarafından uluslararası şirketlerin üst düzey yetkilileri ile gerçekleştirilen ankete göre, hızla artan işçi maliyetleri ve yaşlanan nüfusuna rağmen Çin dünyanın üretim üssü olmaya devam etti. Çin bu konumu önümüzdeki beş yılda da koruyacak. Anket sonuçlarına göre, Almanya ve Amerika üretim gücünde Çin’i takip eden ülkeler. Ankette ayrıca, Brezilya ve Hindistan’ın beş yıl içerisinde Çin, Almanya ve Amerika’yı geçerek üretimde ilk sırayı alacağı belirtiliyor. Ankette Çin, şirketlerin üst düzey yetkilileri tarafından yalnızca üretim üssü olarak değil aynı zamanda dünyanın inovasyon merkezi olarak da görülüyor.
Dış Ticaret
2012 yılı Çin dış ticaret hacmi, bir önceki yıla kıyasla yüzde 6.2 arttı, 3,866.76 milyar dolara ulaştı.
İhracat yüzde 7.9 arttı, 2,048.93 milyar dolar oldu. İthalat 4.3 oranında arttı, 1,817.83 milyar dolara ulaştı.
Geçtiğimiz Aralık ayında, dış ticaret hacmi bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 10.2 arttı, 366.84 milyar dolar olarak kaydedildi. Toplam ihracat 199.23 milyar dolara ulaşırken, ithalat 167.61 milyar dolar oldu. (7)
Çin dış ticaret hacmini arttıracak
Çin Dış Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Çin hükümeti 2013 yılında ülkenin ekonomik gelişimine bağlı olarak dış ticaretini de arttırmayı planlıyor. Çin Dış Ticaret Bakanlığı Sözcüsü Sheng Dayang, Çin’in dış ticaretinin bu yıl da zorluklar yaşayacağını tahmin ettiklerini ifade etti.
Çin’in dünya ticaretindeki payı 2012 yılının ilk üç çeyreğinde yüzde 11.08 oranında arttı. Dünyanın en büyük ikinci ithalatçısı olan Çin, geçtiğimiz yıl dünya ekonomisinin iyileşme sürecine büyük katkı sağladı.
Çin 2013 yılında daha çok enerji ithal edecek ve daha dengeli bir dış ticaret için bir dizi mali düzenlemeler yapacak. (8)
Yatırımlar
Çin’e yapılan Yabancı Direk Yatırımlar (FDI)
Geçtiğimiz yılın Ocak-Aralık ayları arasında Çin’de toplam 24,925 yabancı işletme kuruldu. Bir önceki yıla göre yüzde 10.1 düşüş kaydedildi.
Ülkeye giren yabancı direk yatırımları bir önceki yıla kıyasla yüzde 3.6 düştü, 111.72 dolar oldu.
Çin’in Yurtdışı Yatırımları (ODI)
2012 yılında, 141 farklı ülke ve bölgede 4424 proje ve şirkete yatırım yaptı. Reel sektöre yapılan direk yatırımlar yüzde 28.6 oranında arttı, 77.22 milyar dolar oldu.
Çin’in Dış Ekonomik İlişkileri AB ile ilişkiler
BYD Otomotiv elektrikli otobüs satışı için Avrupa lisansı aldı
AB, BYD Otomotiv’e üye ülkelerinde elektrikli otobüs satışı yapabilmesi için lisans verdi Alman Volkswagen’in satışları Çin’de yüzde 24.5 arttı
Almanyalı araba üreticisi Volkwagen 2012 yılında Çin’de toplam 2.81 milyon araç sattıklarını açıkladı.
Audi ve Skoda satışlarında sırasıyla yüzde 29.6 ve yüzde 7.1 oranında artış görüldü.
Grup Başkanı Dr. Jochem Heizmann Çin’de başarının şirketin geleceğe yönelik stratejileri için büyük önem arz ettiğini belirtti. (12)
Diğer Ülkelerle İlişkiler - Asya Kalkınma Bankası'ndan Çin ulaşımına destek
Asya Kalkınma Bankası, temiz enerjili otobüsler kiralayan ulaşım sektörüne finansman destek için Çin'deki beş finansal kira şirketine 275 milyon ABD Doları verecek. Çin'in bazı kentlerinde, otobüslerin bir kısmı finansal kira şirketleri tarafından satın alındıktan sonra otobüs şirketlerine kiraya veriliyor.
Türkiye ile İlişkiler - Türk-Çin Ticaret Rakamları
Türk İstatistik Bürosu verilerine göre, Geçtiğimiz yıl Ocak ve Kasım ayları arasında, Türkiye’nin Çin’e yaptığı ihracat 2.5 milyar dolar oldu. Türkiye’nin Çin’den yaptığı ithalat, 19.5 milyar dolara ulaştı.
Türkiye’nin Çin’e verdiği ticaret açığı rekor düzeyde artarak, 17 milyar dolara ulaştı. Bu rakam Türkiye’nin toplam ticaret açığının yüzde 22.2’sini oluşturmakta. (17)
Kaynaklar:
1. http://www.stats.gov.cn/tjfx/jdfx/t20130118_402867146.htm 7. http://www.stats.gov.cn/tjfx/jdfx/t20130118_402867146.htm 8. http://news.xinhuanet.com/fortune/2013-01/17/c_124242358.htm 12. http://finance.ifeng.com/news/20130114/7554432.shtml
17. http://istanbul.mofcom.gov.cn/article/jmxw/201301/20130108514581.shtml
*TÜSİAD - Çin Bülteni verileri referans alınarak hazırlanmıştır.
*
RUSYA
Üretim/OEM
Ocak ayında Rusya’da çeşitli segmentlerde 2012 yılı üretim ve satış rakamlarının yanı sıra 2013’e dair bazı üretim planları açıklandı. Buna göre 2012’de Rusya otomotivi 2 milyon otomobil üreterek bir rekora imza attı. Bu miktarın 390 binlik kısmı ülkenin en büyük ikinci klasteri konumundaki St.
Petersburg’da üretildi. Ülkenin en büyük otomobil üreticisi olan AvtoVAZ 2013’te 800 bin otomobil üretmeyi planladığını duyurdu. Önümüzdeki aylarda Ford Sollers Tataristan’da Tourneo Custom, GAZ ise Nijniy Novgorod’da Chevrolet Aveo üretimine başlayacak. Rus kamyon üreticisi KAMAZ 2012 üretim rakamını açıkladı: 51 bin.
Yan Sanayi
Ocak sonunda Pirelli Rus ortağıyla birlikte Voronej’de test rejiminde lastik üretimine başladı. Türk şirketi Tırsan’a ait Kässbohrer Tula’da semi-treyler üretim tesisi kurdu. Ocak ayında yayımlanan bir çalışmaya göre 2011 yılında Rusya’da kamyonlar için yedek parça pazarının büyüklüğü 9 milyar dolar olarak hesaplandı.
Araç Pazarı
Ocak ayında açıklanan rakamlara göre, Rusya otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2012’de %11 büyüdü. Satış miktarı 2,94 milyon adet. Böylece 2008 yılına ait 2,92 milyonluk satış rekoru az bir farkla da olsa kırılmış oldu. Kamyon pazarında gerçekleşen büyüme oranı %13,4 (138 bin adet). Hafif ticari araç satış miktarı 180 bin (+%2,7). 2012'de Rusya araç pazarında en büyük geliri Toyota elde etti. AvtoVAZ satışları %7 düştü. 2012 yılında BMW Rusya’da 40 binin üzerinde araç sattı. Rusya'nın en büyük bölgesel yabancı araç pazarı Moskova olurken Yekaterinburg otomobil pazarı 2012'de %14 büyüdü. Araç üreticileri 2013’te Rusya otomobil pazarında bir büyüme beklememekte.
Araç Parkı
Rusya otomobil parkı 2012’de %5,1 oranında büyüdü ve 36,9 milyonluk bir büyüklüğe ulaştı.
Rusya'da kamyonlar için yedek parça pazarının büyüklüğü 9 milyar dolar (16-01-2013 / Avtostat) Avtostat'ın yayınladığı değerlendirmeye göre, Rusya'da kamyonlar için yedek parça pazarının hacmi 2011 yılında 226,3 milyon adet olarak gerçekleşti. Bu miktarın parasal karşılığı 9 milyar doların üzerinde. Pazarın %60'ını Rus kamyonlar için üretilen parçalar oluşturuyor. En çok para harcanan parçaların başında lastikler, yağ ve diğer sıvı ürünler, yakıt sistemi parça ve bileşenleri gelmekte.
2011'de lastik pazarının büyüklüğü 6,88 milyon adet iken bu miktarın parasal karşılığı 2,9 milyar dolar oldu. Aynı dönemde tüketilen yağ ve sıvı miktarı 157,4 milyon litre (743 milyon dolar). Yakıt sistemi parça ve bileşenleri için harcanan miktar ise 563,5 milyon dolar (10,88 milyon adet).
