«SAN FRANCİSCO B A Y » VE F R A N K L L O Y D WRIGHT T A R A F I N D A N TEKLİF EDİLEN K Ö P R Ü Y E DAİR...
Y. Mimar Faruk Sırmalı
Körfezin adı geçen şehrin kurulmuş olduğu Batı sahili ile Berkeley ve Oakland'm bulunduğu doğu sahi- li arasında hâli hazırda iki çelik köprü bulunmaktadır.
Bunlardan ilki (Bay Bridge) 1936 da 77 milyon dolar sarfı ile inşa edilmiştir mil uzunluğundadır. 6 yol ih- tiva eden 2 katlı bir köprüdür. Yıllık bakım masrafı ortalama olarak 1.183.600 dolardır. Diğeri (Golden Gate Bridge) 1937 de 36 milyon dolar sarfı ile inşa edil- miştir, 4200 kadem açıklığı ile hâlâ dünyanın 1 numa- ralı asma köprüsü vasfını taşır.
Seksen üçlük sanatçı tarafından teklif edilen köp- rü ise kâmilen betonarme olup bu her iki köprünün daha güneyinde körfezi bağlamak üzere düşünülmüş- tür. Stanford Üniversitesi köprü inşaiye profesörlerin- den Dr. Jaro J. Polivka ile evvelce 688 kadem açıklık- taki başka bir betonarme köprüyü başarı ile inşa etmiş olan köprü mühendisi Eduardo Torroja, Adı geçen ça- lışma esnasında F. L. Wright'in daimî teknik müşavir- liğini ifa etmişlerdir.
Golden Gate Bridge
Bütün yapı, ayaklı ve kemerli kısım hep bir ara- da 10 mil uzunluğu bulacak ve kil tabakasını geçerek sağlam zemine çakılacak betonarme kazıklara istinad edecektir. Ortada görülen 1000 kadem açıklıktaki esas kemer; hakikatte, denizden 195 kadem yüksekteki en mürtefi noktada birleştirilerek beraber çalışması temin edilen bir çift kemerden teşekkül eder. Bu birleştirme sathı yeşil saha olarak ele alınmıştır, otomobil amatör- leri için bir dinlenme ve temaşa sahası, mühendisler için ise hayatı kıymette bir dayanma yüzeyi temin e- der. Filhakika bu yeşil «Tuş», diğer taraftan köprünün mekanik bünyesini hayata sokmaktadır...
Köprünün kemerli parçasını teşkil eden sahada yol meyli, motörlü vasıta sürenlere 900 kademe kadar görüş sahası temin edecek surette hazırlanmıştır. Esas şema hazırlanırken, ilerde tren veya diğer serî nakil vasıtalarının yapı bünyesine kolaylıkla ithal edilebil- mek keyfiyeti de göz önünde bulundurulmuştur.
]
San Francisco - Oahland Bay Bridge
Namlı mimar ve projeyi beğenmiş olan sanatçılar başlıca; bu yapının munis ve mütevazi hatlarından bah- sederek, pitoresk güzelliği ile Batı Amerikanın en se- vilen bir beldesi sayılan cazibeli bir körfez etrafında toplanmış bu şehirler manzumesine isabetli bir siluet ilâve edeceği ve onu kıymetlendireceği hususuna isti- nad ediyorlar...
Ekonomik bakımdan sanatçıyı destekleyenler ise eldeki köprülerin boya pusulalarını şöyle göze görüne- cek bir tarafa istinsah ediveriyorlar, işte o kadar... Bu arada köprü inşa sahasında bir otorite olarak tanılan
«Corbetta Construction Co.» aynı hacimdeki bir çelik köprüyü 220 milyona inşa etmeğe mukabil betonarme olan bu köprüyü 130 milyona teklif ediyor...
Velhasıl her ne kadar rüzgârlar usta sanatçının le- hinde esmekte ise de gene A. I. A. (American Institute Of Architects) beynelmilel bir proje konkuru açılmak- lığı hususunda İsrar ediyor, bakalım ne olacak...
