TEMEL FOTOĞRAF 4
FOTOĞRAF ANALİZİ
• 1839 yılında fotoğrafın icadı ilan edildiğinde August Comte, Pozitif Felsefe Üstüne Notlar’ı yazmaktaydı.
• Pozitivizm, deneysel gerçeklerin gözlem yoluyla elde
edilebileceğini düşünür. Bu düşünceye göre makinalar, insanlardan daha güvenilir sayılırlar. Pozitivizm bağlamında fotoğraf makinası gerçeğin kaydı için bilimsel bir araçtır ve erken dönem savunucuları tarafından dünyayı el yapımı görüntüden daha doğru bir şekilde temsil ettiği söylenmiştir (Sturken ve Cartwright, 2003).
POZİTİVİZM VE FOTOĞRAF
Fotoğrafla ilgili ortaya atılan iki karşıt tez:
• Fotoğraflar, gerçekliğin basit birer kaydı gibi, kaydettikleri olayların basit birer izi, dünyanın dolaysız birer kopyasıdır.
• Fotoğraf özneldir, belirli bir insanın bakış
açısına gönderme yapar.
Henry Fox Talbot, Doğanın Kalemi’nde (Pencil of Nature) çalışmasında fotoğrafı
oluşturmada, aracı kullanan insanın varlığını tamamen görmezden gelip, sadece güneşin aracılığını tartışır.
John Hillard, Cause of Death, 1970
Fotoğrafta
çerçeveleme farklı okumalara
yönlendirebilir!
Dijital teknolojilerin gelişmesi fotoğrafa müdahaleyi kolaylaştırdı ve yaygınlaştırdı.
Orijinal fotoğraf 1 Orijinal Fotoğraf 2
Iki fotoğrafın birleşimi
Basra’daki Askerler, Los Angeles Times, Mart 2003
Fotoğrafçı Brian Walski fotoğrafı iki ayrı fotoğrafın birleşiminden oluşturduğu anlaşılınca Los Angeles Times’taki işinden kovuldu.
İsrail-Lübnan Savaşı sırasında İsrail’in hava saldırısı.
Reuters, 2006
Fotoğrafçı: Adnan Hacc
2006 yılında Twiggy’nin yer aldığı Olay kampanyası aşırı photoshop uygulandığı için İngiltere’de yasaklandı.
National Geographic Dergisi 1982 yılında yatay fotoğraf kapağa tam oturmadığı için fotoğrafı dikey hale getiriyor ve iki
piramidi birbirine yaklaştırıyor.
Ancak “açık bir şekilde”
yalan söylemeyen,
“photoshoplanmamış”
fotoğraflar da aldatmak, yanlış bilgi vermek,
insanları kendi görüşleri doğrultusunda
yönlendirmek amacıyla yaygın bir şekilde
kullanılmıştır ve halen kullanılmaktadır.
Düzanlam/Yananlam
Fransız teorisyen Roland Barthes her görüntünün, iki anlam seviyesine olduğunu söylemiştir düzanlam ve yananlam
Görüntü kesin gerçeklere sahip olabilir, objektif durumların belgesel kanıtı olabilir (düzanlam).
Öte yandan aynı fotoğraf belirli kültürel anlamlara sahip olabilir (yananlam).
Yananlam, görüntünün kültürel ve tarihsel bağlamına dayanır. Düzanlam, göstergenin ortakduyusal, aşikâr anlamına gönderme yapar.
Roland Barthes’ın izleyicinin fotoğrafı anlamlandırması ilişkin kullandığı kavramlar studium ve punctum
Studium uzlaşımsal bir kodlama biçimidir;
Studium, fotoğrafa bakan kişinin fotoğrafı kültürel olarak anlamlandırmasıdır.
Punctum ise fotoğrafa bakan kişinin onda bulduğu farklı, çarpıcı şeydir.
Punctum Barthes’ın deyişiyle “[…] yarayı, […] diken batmasını, sivri uçlu bir aletle yapılan” bir izi anlatır.
Studium/Punctum
Görsel imgeler çok-anlamlıdır ve sözcükler anlamın sabitlenmesine yardımcı olurlar.
1994’te O.J. Simpson cinayetten tutuklandığında Newsweek ve Time dergileri kapaklarında polis tarafından çekilen mugshot fotoğrafı kullandılar.
Bu fotoğraf onun basit bir portresi olmasının yanında suçlu olduğu yananlamına sahiptir.
Üstelik Time dergisi Simpson’ın teninin tonunu koyulaştırdı. Bu, estetik sebeplerden dolayı yapılan bir düzenleme değildir, ideolojiktir. Siyah erkeklerin suça yatkın olduğuna dair miti yeniden üretir.
