• Sonuç bulunamadı

TEMEL FOTOĞRAF 6

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "TEMEL FOTOĞRAF 6"

Copied!
26
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

TEMEL FOTOĞRAF 6

MODERN SANAT AKIMLARI VE

FOTOĞRAF

(2)

Sonucu iyi ya da kötü olsun, XX. YY’ın sanatçıları bir şeyler keşfetmek

zorundaydılar. Dikkat çekmek için, geçmişteki büyük sanatçıların o hayranlık duyduğumuz ustalıklarına ulaşmaya çalışmak yerine, daha önce hiç

denenmemiş bir şey yapmaları gerekiyordu. Gelenekten en ufak bir kopuş, eleştirmenlerin dikkatini çekip bir izleyici grubu oluşturursa, geleceğe egemen olacak bir “izm” olarak karşılanıyordu. Bu “izm”lerden bazıları çok uzun

ömürlü olmuyordu. Yine de XX. Yüzyıl sanatının tarihi, tüm bu durmak bilmeyen deneyleri dikkate almak zorundadır, çünkü dönemin yetenekli sanatçılarının çoğu bu çabaların içinde olmuştur

Gombrich, Sanatın Öyküsü, 2007: 563.

(3)

• Bu akımların içinde yer alan fotoğrafçılar hem bu akımların yaklaşımlarından etkilenir, hem de onlara yön verirler.

• Fotoğrafçılar için görsel deney yapma fikri çok önemlidir.

• Fotoğrafa müdahalede bulunurlar. Bu müdahale fotoğrafı resme benzetme amaçlı değildir. Soyut ya da yarı soyut fotoğraflar

üretmeyi amaçlar.

• Müdahale için en sık kullandıkları yöntemler:

Fotodinamizm Kronofotoğraf

Fotogram (Shadowgraph): Rayogram ve Schadograph Solarizasyon

Kolaj

Fotomontaj

(4)

Ekspresyonizm (Dışavurumculuk) ve Fotoğraf

Edvard Munch, The Scream, 1893

Egon Schiele, 1914 Käthe Kollwitz, Women thinking

(5)

Wols (Alfred Otto Wolfgang Schulze), Pavillon im Aufbau (Puppenarme), 1937

Asıl adı Alfred Otto-Wolfgang Schulze olan Wols, cansız manken bedeninin

parçalarından oluşan

fotoğraflarıyla bu akımın

temsilcilerinden biridir.

(6)

Fütürizm (Gelecekçilik) ve Fotoğraf

"Her şey hareket ediyor. Her şey koşuyor. Her şey hızla dönüyor. Önümüzdeki hiçbir şey asla durmuyor, aralıksız bir görünüp bir kayboluyor. Retinada

görüntülerin sürekliliği yoluyla hareket halindeki nesneler çoğalıyorlar ve biçimleri bozuluyor. İçinden geçtikleri boşlukta titreyişler halinde birbirlerini izliyorlar, böylece dörtnala koşan bir atın dört ayağı yerine hareketleri üçgen biçiminde yirmi ayağı olduğunu izliyoruz. Sokakta konuştuğumuz birinin

yanaklarında aralıktan geçen bir at görünüyor. Bedenimiz odaya girdiğinde oda da bize karışıyor, tıpkı bir otobüsün evlerin arasından geçerken evlere karışması gibi. Nesneler kendilerini boşluğun içine attıklarında boşlukla birleşiyorlar.”

Fütürist Ressamlar Teknik Bildirisi, 1910

(7)

Kronofotoğraf (Chronophotography)

• Kronofotoğraf hareketin ardışık evrelerini kaydetmek ve sergilemek maksadıyla hareket eden bir nesnenin bir dizi fotoğrafını

çekmektir.

• Tarihi fotoğrafın bulunması kadar eskidir.

Étienne-Jules Marey ve Eadweard Muybridge bu yöntemi hareketin evrelerini analiz etmek için kullanırlar.

Eadweard Muybridge, The Horse in Motion, 1886

Étienne-Jules Marey, Birds, 1882 civarı

(8)

Fotodinamizm

• Uzun pozlama süreleriyle hareketin dinamik kaydının yapılmasına dayanır.

• Fütürizm akımı içinde Anton Giulio Bragaglia tarafından kullanılan bir yöntemdir.

Anton Giulio Bragaglia

(9)

Anton Giulio Bragaglia, Otoportre

Bragaglia, aynı negatifin üzerine çift pozlandırma yöntemi kullanarak kendi benliğinin “bilinçdışı bir şekilde ikiye

bölünmesi”ni tasvir etmiştir çalışmalarında.

(Fotoğrafın Tüm Öyküsü, sf. 247)

(10)

Wanda Wulz, Kedi ve Ben, 1932

İtalyan fotoğrafçı Wanda Wulz’un (1903- 84) imzasını taşıyan Kedi ve Ben adlı otoportre en çok bilinen fütürist çalışmalardandır. Wulz, Tommaso Marinetti ile tanışmış ve bu portreyi çekmeden bir yıl kadar önce Fütürist harekete katılmıştır. Braglia gibi o da fotoğrafla deneyler yaparak kendi benliği üzerinde çalışmıştır. Bu tür fotoğraflar çoklu bir kişiliğe vurgu yapardı; Wulz’un halüsinatif

otoportresinde ise Wulz’un bir kediye

(ya da bir kedinin bir insana) dönüşüm

sürecini izleriz adeta. Burada fotoğrafın

öznesi yarı insan, yarı kedidir. (Juliet

Hacking (ed.), Fotoğrafın Tüm Öyküsü,

sf. 246-247).

(11)

Konstrüktivizm (Yapılandırmacılık) ve Fotoğraf

Konstrüktivizmin akımının en önemli temsilcilerinden olan Alexander Rodchenko‘nun

fotoğraflarında kullandığı açılar dikkat çekicidir.

(12)

Dadaizm ve Fotoğraf 1916-1924

Fotoğraflar, dadaistlere sıradan gündelik nesneleri sanat pratiğine aktarma olanağı veriyordu ve sanat ile gündelik olan

arasındaki sınırları ortadan kaldırıyorlardı.

Dadaistlere göre fotoğraf, bir sanatsal gelenek tarafından henüz yozlaştırılmamış bakir bir mesajdı (Hacking (ed.),

Fotoğrafın Tüm Öyküsü, sf. 192).

Fotograf yöntemleri: Kolaj, fotomontaj, solarizasyon, fotogram(shadowgraph):

rayogram, schadograph

(13)

Fotomontaj ve Kolaj

Hannah Höch Raoul Hausmann George Grosz & John Haertfield

(14)

John Heartfield

Berlin’deki Dada hareketinin gücünü yitirmeye başladığı yıllarda, Heartfield sanatını giderek daha keskin bir şekilde Weimer Cumhuriyeti’nde yaşanan siyasal çatışmalara karşı bir silah olarak

kullanıyordu.

Adolf, Üstinsan, Altın Yutuyor ve Saçmalık Kusuyor adlı çalışması 1932’de

Almanya’daki genel seçimler öncesinde kampanya sırasında, Komünizm yanlısı gazete Arbeiter Illustrirte Zeitung’da yer almıştı.

Yandaki montaj çalışması, Nazi partisinin endüstri ve finans devleri tarafından ekonomik olarak yoğun şekilde

desteklendiğine vurgu yapıyor ve Hitler’i tüm o sözde işçi dostu söylemine karşın burjuva yanlısı olarak konumlandırıyor (Hacking (ed.), Fotoğrafın Tüm Öyküsü, sf.

193).

(15)

Posterin başlığı: “Her kim burjuva gazetelerini okur, kör ve sağır olur. İnsanları aptallaştıran sargılara hayır.”

Fotoğrafın üzerinde “Ben bir Prusyalıyım.

Renklerimi biliyor musun?” sözlerini içeren milliyetçi Prusya şarkısıyla dalga geçen sözler yer alıyor:

Ben bir lahanakafayım. Yapraklarımı biliyor musun?

Tasadan neredeyse kafayı yiyeceğim, Ama çenemi tutuyor ve bir kurtarıcı bekliyorum.

Siyah-kırmızı ve altın renkte bir lahanakafa olmak istiyorum.

Ne hiçbir şey duymak, ne hiçbirr şey işitmek istiyorum.

Ne de siyasi olaylara karışmak.

Herşeyimi alabilirsiniz, üstümdeki gömleği bile, Ama kızıl basını asla evime sokmayacağım!

John Heartfield, Ben bir Lahanakafayım, 1930

(16)

SOLARİZASYON

Fotoğraf baskısında, geliştirme işlemi sırasında duyarkatın çok kısa süreli beyaz ışığa maruz bırakılması ve ardından geliştirme işlemine devam edilmesi

yöntemi.

Man Ray, 1931

(17)

FOTOGRAM (SHADOWGRAPH):

RAYOGRAM VE SCHADOGRAPH

• Fotogram, fotoğrafın bulunduğu ilk yıllarda Henry Fox Talbot tarafından kullanılan bir yöntemdir.

• Görüntü, fotoğraf makinesi kullanılmadan oluşturulur.

• Çeşitli kimyasallarla duyarlı hale getirilen bir yüzey üzerine

nesneler yerleştirilir ve bu yüzey ışığa maruz bırakılarak görüntü elde edilir.

• Bu yöntemle görüntü oluşturan Man Ray, buna Rayogram der.

Christian Schad’ın fotogramlarını ise Tzara, Schadograph adını

verir.

(18)

Man Ray, Rayograph ( gun with aphabet squares),1924.

Christian Schad, Schadograph

(19)

Marcel Duchamp, Fountain, 1917

1917’de Duchamp, ilerleyen yıllarda efsaneleşecek olan buluntu objelerinden biriyle Bağımsız Sanatçılar

Topluluğu’nun düzenlediği bir sergiye katılmak için

başvurmuştu. Çeşme adanı taşıyan yapıtı, “R. Mutt” takma adıyla imzalamış düz beyaz bir pisuardan ibaretti.

Çeşme bu sergi için reddedilse de aynı yıl, Alfred Stieglitz tarafından düzenlenen bir sergide izleyiciyle buluştu.

Stieglitz’in pisuarı görüntülediği 1917 tarihli fotoğrafı da Dadaist dergi The Blind Man’da

yayımlandı (Hacking (ed.),

Fotoğrafın Tüm Öyküsü, sf. 193).

(20)

Herbert Bayer, 1928

Bauhaus (1919-1933)

Bahaus akımı içinde kullanılan yöntemler: fotogram, aşırı pozlama, montaj, kolaj

(21)

Moholy-Nagy, László ,Bauhaus Balconies, 1926

Moholy-Nagy, László, Eifersucht

(Kıskançlık),1927

(22)

Sürrealizm ve Fotoğraf 1924-1955

“Akıl bilimi verebilir, sanatı ise akıldışı”

(23)

Hans Bellmer

Bellmer’in çalışmalarında, oyuncak bebeğin koparılmış uzuvları ya bir kenarda üst üste yığılır ya da bedenin yanlış bir bölgesine iliştirilerek izleyicide tiksinti hissi uyandırılır

(Fotoğrafın Tüm Öyküsü, sf. 235).

(24)

Claude Cahun, Self-Portrait (I am in Training, Don’t Kiss Me)

1927

Sürrealizm akımının en

önemli temsilcilerinden

olan Cahun özellikle

androjenliği işlediği

çalışmalarıyla öne çıkar.

(25)

Dora Maar, Père Ubu, 1936

Fransız ressam ve şair Dora Maar’ın ÜBÜ adlı fotoğrafı Alfred Jarry’nin Kral Übü (1896) adlı oyunundaki meşhur anti- kahramanı temel alır... Maar’ın Übü’yü temsil etmek için kullandığı yavru

armadillonun görüntüsü sert aydınlatma tarzıyla birleşince, ortaya rahatsız edici ama merak uyandıran bir kompozisyon çıkıyor.

Rahatsızlık hissi uyandırmak Sürrealist imgelerin hedeflerinden biridir, zira

bilinçaltının kilidini bu şekilde açacaklarını düşünürler (Fotoğrafın Tüm Öyküsü, sf.

234-235).

(26)

Jacques-André Boiffard, Beneath the Mask , Pierre Prévert, 193

Papier collant et mouches (Sticky paper and flies) by Jacques-André Boiffard, 1930

Jacques-Andre Boiffard,

Untitled (1930)

Referanslar

Benzer Belgeler

Bulundu¤undan bu yana tablet ve üzerindeki yaz›lar üzerinde çal›flan uluslararas› ekip “Cascajal tableti” ad›n› verdikleri tafl blokun yaklafl›k 3000 y›l

Oyunun birinci perdesinde Arkadina ve Trigorin’in şehirden çiftliğe gelmesi diğer oyun kişileri için oyun boyunca ateşleyici unsur olurken, beraberinde alt tekrar eksenleri

Etienne Jules Marey, Anton Giulio Bragaglia gibi fotoğraf sanatçılarından farklı olarak, durağan doğal görüntü içerisindeki “an’ın” peşinden gitmiştir,

Aynı sonuçlar elde edilecekse Galileo, bütün evreni Dünya’nın etrafında döndürmek yerine Dünya’yı hareket ettirmenin daha mantıklı olduğunu belirtecektir..

(a.e., 304) Bakhtin ise, onların aksine, estetik nesneyi yaşamsal pratik olarak içerik üzerinden tanımlar ve form unsurunu içerik ile ilgisinde temel inceleme

Örneğin, ipek üretiminde kullanılan makinaların teknolojik gelişmelerle sağlanan üretim gücü, baskı teknolojisinin gelişmesi üzerine, el yazısının yavaşlığından

arasında, 10 km.s-1 koşu hızıyla başlayan, sinyal cihazından gelen bip sesine göre de koşu hızının kademeli olarak arttığı tekrarlı koşulardan oluşan bir

arasında, 10 km.s-1 koşu hızıyla başlayan, sinyal cihazından gelen bip sesine göre de koşu hızının kademeli olarak arttığı tekrarlı koşulardan oluşan bir