PİYASALAR
Haftanın son günü dalgalı bir seyir izleyen EUR/USD paritesi, ABD verileriyle yön buldu. Gün içinde 1,34 seviyesinin üzerine çıkan parite ABD sanayi üretim verisi sonrası yönünü aşağı çevirse de sonrasında ABD tarafında gelen zayıf New York imalat ve ÜFE verisiyle düşüşünü sınırladı ve günü 1,3401 seviyesinden sonlandırdı.
ABD sanayi verisinin ardından ABD 10 yıllık tahvil faizi de ABD verileriyle dalgalı bir seyir izledi ve %2,31-2,40 bandında hareket etti. Faiz artırımına ilişkin beklentilerin sürdüğü İngiltere ekonomisinde büyüme verisinin iyi gelmesi GBP/USD paritesinin sınırlı yükselmesine neden oldu. Gelişmekte olan para birimlerin satıcılı bir seyir izlediği günde TL Moody’s açıklamalarıyla negatif ayrışarak Ukrayna Grivnası’ndan sonra 2. değer kaybeden para birimi oldu.
1
Döviz Piyasası
Hafta boyu derecelendirme kuruluşlarının ifadeleriyle yön bulan piyasalar, haftanın son günü de Moody’s’in açıklamalarıyla satıcılı bir seyir izledi. Moody's, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin Türkiye'nin zorluklarını gidermeyeceğini, politik gerginliğin 2015 seçimlerine kadar devam edeceğini açıklaması piyasada etkili oldu. ABD sanayi üretim verisi ile jeopolitik risklerde kurdaki yükselişe destek verdi ve kur 2,17 seviyesinin üzerini gördü. Yurtiçi işsizlik oranı piyasada herhangi bir dalgalanmaya sebep olmazken; bu hafta yurtiçi makro tarafında sakin bir seyir beklenmekte olup siyasi gelişmeler piyasada belirleyici olacaktır.
Emtia Piyasası
Ukrayna'nın topraklarındaki Rus zırhlı araç konvoyuna ateş açmasının ardından günü USD 103,5 seviyesinden sonlandırırken;
haftanın ilk gününe petrol üreticisi ülkelerden Libya'da üretimin artmasının, Irak'ta arza yönelik endişeleri hafifletmesiyle yeni güne düşüşle başladı.
Altın, öğle saatlerine kadar sakin bir seyir izlese de ABD verileriyle birlikte aşağı yönlü hareket etti ve gün içinde ons başına USD 1.300 seviyesinin altına geriledi. Daha sonra bir miktar toparlanarak günü ons başına USD 1.305 seviyesinden tamamladı.
$/TL 2,1482 2,1517 2,1673 0,7% 0,9%
€/TL 2,9529 2,8774 2,9046 0,9% -1,6%
Sepet* 2,5515 2,5151 2,5355 0,8% -0,6%
€/$ 1,3743 1,3365 1,3401 0,3% -2,5%
$/Yen 105,31 102,45 102,36 -0,1% -2,8%
$ Endeks 80,04 81,59 81,42 -0,2% 1,7%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg * (0,5$+0,5€)
31 Ara 13 14 Ağu 14 Yıl Sonuna
Göre Değişim 15 Ağu 14 Günlük
Değişim
Altın($/Ons) 1.202 1.314 1.305 -0,7% 8,6%
Petrol(Brent) 110,8 102,0 103,5 1,5% -6,6%
Gümüş($/Ons) 19,5 19,9 19,6 -1,6% 0,5%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
31 Ara 13 15 Ağu 14 Günlük Değişim
14 Ağu 14 Yıl Sonuna
Göre Değişim
1.693
1.305 118,9
103,5
85 90 95 100 105 110 115 120 125 130
1.100 1.200 1.300 1.400 1.500 1.600 1.700 1.800 1.900 2.000
Oca 13Mar 13May 13Tem 13 Eyl 13 Kas 13 Oca 14Mar 14May 14Tem 14 Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg Kaynak: Bloomberg Kaynak: Bloomberg
2,1673
1,3401 2,5355
1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 2,2 2,4 2,6
Oca 13 Mar 13 May 13 Tem 13 Eyl 13 Kas 13 Oca 14 Mar 14 May 14 Tem 14 --- FED Çıkış Stratejisinin Açıklanması
$/TL €/$ Sepet
Kaynak: Bloomberg
2
Borsalar
Hafta başından itibaren cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından kısa vadeli siyasi belirsizliğin etkisi ve kredi derecelendirme kuruluşlarından gelen açıklamalarla gelişen piyasalardan negatif ayrışan BİST-100 endeksi, günü %1,1, haftayı ise %3,2 kayıpla kapattı.
ABD borsalarının Ukrayna ile Rusya arasındaki gerilimin artmasına bağlı kayıplarını kısmen telafi ederek kapanmasının ardından Asya borsaları bugüne zayıf da olsa artıda başladı.
2 yıllık gösterge tahvilin faizi, %9,27 seviyesinden açıldığı günde TL’deki değer kaybına paralel %9,36 seviyesine kadar yükseldi. 10 yıllık gösterge faiz ise %9,47 maksimum seviyesini gördü. Faiz piyasasında hem küresel gelişmeler hem de Moody’s’in açıklamaları belirleyici oldu.
TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 39 milyar TL düzeyine yükselirken; bu rakamın 38,5 milyar TL’lik kısmı %8,25’ten haftalık repo fonlamasından, 0,5 milyarlık kısmı %12’den kotasyondan oluştu ve ortalama fonlama maliyeti %8,30 düzeyine yükseldi.
Faiz Piyasası
Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye’nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 187 seviyesine yükselirken; 2030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %5,14 seviyesine geriledi.
%9,27
140 1.777
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500 5.000
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort) Top. Piyasa Hacmi
Göst. Tahvilin Hacmi Göst. Faizi (Sol Eks,*)
Milyon TL
%8,30
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
May 12Ağu 12 Kas 12 Şub 13May 13Ağu 13 Kas 13 Şub 14May 14Ağu 14 TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru
Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi
Kaynak: TCMB
BIST-100 67.802 77.570 76.692 -1,1% 13,1%
BIST-30 82.448 95.114 93.882 -1,3% 13,9%
Sanayi 62.349 72.517 71.921 -0,8% 15,4%
Hizmetler 50.656 54.962 54.468 -0,9% 7,5%
Mali 90.498 104.533 103.150 -1,3% 14,0%
Bankalar Endeksi 122.226 143.553 141.261 -1,6% 15,6%
Dow Jones 16.577 16.714 16.663 -0,3% 0,5%
S&P 500 1.848 1.955 1.955 0,0% 5,8%
DAX 9.552 9.225 9.093 -1,4% -4,8%
Nikkei 225 16.291 15.315 15.318 0,0% -6,0%
Bovespa 51.507 55.780 56.964 2,1% 10,6%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
Günlük Değişim
31 Ara 13 14 Ağu 14 15 Ağu 14 Yıl Sonuna Göre Değişim
Gösterge Tahvil* 10,10 9,40 9,27 -0,13 -0,83
USD Libor( 3 aylık) 0,25 0,23 0,23 0,00 -0,02 EUR Libor( 3 aylık) 0,27 0,16 0,16 -0,01 -0,11
O/N İMKB Repo 7,60 8,11 8,21 0,10 0,61
Eurobond 2030* 6,91 5,19 5,14 -0,05 -1,77
Ka yna k: Reuters , BIST, Bl oomberg * bi l eşi k fa i z 15 Ağu 14 Yıl Sonuna Göre Değişim 31 Ara 13 14 Ağu 14 Günlük
Değişim
76.692
48.000 53.000 58.000 63.000 68.000 73.000 78.000 83.000 88.000 93.000 98.000
0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000
Oca.13 Mar.13May.13Tem.13 Eyl.13 Kas.13 Oca.14 Mar.14May.14Tem.14 İşlem Hacmi (milyon TL)
BIST 100 Endeks (sağ eksen)
Kaynak: Reuters
3
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER
Manşet işsizlik oranı %9 seviyesinin altına gerilese de mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı OVP hedefinin üzerine çıktı.
Merkez Bankası'nın ağustos beklenti anketinde, yıl sonu TÜFE beklentisi bir önceki anketteki %8,30'dan %8,70'a yükseldi.
Moody's, Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Cumhurbaşkanlığı seçiminde galip gelmesine rağmen gelecek yıl yapılacak olan genel seçim sonrası siyasi tablo netleşene kadar Türkiye'nin uluslararası piyasalardaki dalgalanmalar karşısında kırılganlığının devam etmesinin beklendiğini belirtti.
İngiltere ekonomisinin ikinci çeyrekte bir önceki üç aylık döneme göre kaydettiği büyüme %0,8 olarak teyit edilirken, yıllık büyüme %3,1'den %3,2'ye revize edildi.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, İrlanda'nın kredi notunu yükseltti.
Çin bankacılık sistemindeki sorunlu kredilerin toplam kredilere oranı 2. çeyrek sonunda %1,08 olarak gerçekleşti.
ABD'de sanayi üretiminde beklentilerin üzerinde bir artış yaşandı.
ABD'nin New York eyaletindeki üretim büyümesi verisi ağustosta 14,69'a gerileyerek beklentilerin altında açıklandı.
ABD'de temmuz ayında üretici fiyatları %0,1 bir artış gösterdi.
ABD'de Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi ağustosta 79,2 öncü değerini alarak kasım ayından bu yana en düşük değeri aldı ve beklentilerin (82,5) altında açıklandı.
Phihadelphia FED'in çeyrek dönemler halinde yaptığı araştırmanın sonuçlarına, cari çeyrekte ABD ekonomisinin büyüme beklentisi %2,9’dan %3’e yükseldi.
Manşet işsizlik oranı %9 seviyesinin altına gerilese de mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı OVP hedefinin üzerine çıktı.
2014 Mayıs dönemi işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,6 puan artış, bir önceki aya göre ise 0,2 puan azalış kaydederek %8,8 olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde %8, kadınlarda ise %10,5 oldu. Tarım dışı işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,7 puan artarak %10,7 seviyesine yükseldi. İşgücüne katılma oranı %51,2 olarak gerçekleşirken;
2005’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı, %9,5 olarak Eylül 2013’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaşırken; işgücü piyasasının karmaşık bir görüntü sergilemesine neden oldu.
Nisan, mayıs ve haziran aylarına dair bilgi veren arındırılmamış rakamlarda sınırlı iyileşme dikkat çekerken; bu iyileşme mevsimsel etkilerden kaynaklanmaktadır. Bu eğilimin önümüzdeki aylarda da devam etmesi muhtemel. Ancak PMI verisindeki son gerilemeler ve sanayi üretimindeki güç kaybını göz önüne aldığımızda önümüzdeki dönemde (yaz mevsimi sonrası) iş gücü piyasasındaki bir miktar zayıflık görebiliriz. TCMB’nin faiz indirimlerine ara vermesi beklentisi de işgücü piyasası üzerinde baskı oluşturabilecek başka bir etmen olurken; jeopolitik risklerin belirginleşmesi ve bunun ekonomimize yansımaları da istihdam piyasası üzerinde belirleyici olabilir.
9,5 13,5
8,8 7
9 11 13 15 17
Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13 Ara.13 Mar.14
Kaynak: TÜİK
İşsizlik Oranı (%)
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı
İşsizlik Oranı
2014 OVP İşsizlik Oranı Hedefi %9,4
3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5
13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
Ara.08 Nis.09 Ağu.09 Ara.09 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Nis.11 Ağu.11 Ara.11 Nis.12 Ağu.12 Ara.12 Nis.13 Ağu.13 Ara.13 Nis.14
İstihdam
Tarım Dışı İstihdam (milyon kişi) Tarım İstihdamı (milyon kişi, sağ eksen) Kaynak: TÜİK
4
İngiltere ekonomisinin ikinci çeyrekte bir önceki üç aylık döneme göre kaydettiği büyüme %0,8 olarak teyit edilirken, yıllık büyüme %3,1'den %3,2'ye revize edildi. GSYH yıllık bazda 2007 sonundan bu yana en hızlı büyümeyi kaydetti. Yıllık büyümedeki yukarı yönlü revizyonun inşaat sektöründeki performansın öncü verinin açıklandığı dönemde öngörülenden daha güçlü olmasından kaynaklandı.
Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Cumhurbaşkanlığı seçiminde galip gelmesine rağmen gelecek yıl yapılacak olan genel seçim sonrası siyasi tablo netleşene kadar Türkiye'nin uluslararası piyasalardaki dalgalanmalar karşısında kırılganlığının devam etmesinin beklendiğini belirtti. Moody's ayrıca Merkez Bankası'nın bağımsızlığı hakkında soru işaretleri oluştuğuna da dikkat çekti. Moody's tarafından yayımlanan ve Türkiye'nin kredi notu üzerindeki kısıtlayıcı etkenlerin değerlendirildiği raporda, Erdoğan'ın galibiyetine rağmen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin kredi notuna olan etkisinin gelecek yılki genel seçim ve sonrasında yeni hükümet kuruluncaya kadar belli olmayacağı ifade edildi. Raporda siyasi tablo netleşene kadar Türkiye'nin yapısal kırılganlıklarını giderecek reformların geri kalabileceği ifade edildi. Türkiye'nin kredi notu üzerindeki ekonomik ve kurumsal baskıları "yavaşlayan büyüme, yüksek enflasyon, belirgin dış kırılganlıklar ve Merkez Bankası dahil özerk bağımsız kurumların zayıflaması" olarak özetleyen Moody's, ocak ve temmuz ayları arasındaki faiz indirimlerinin ‘Merkez Bankasının bağımsızlığı’ hakkındaki soru işaretlerinin artmasına yol açacağını belirtti. AKP içindeki yapılanmanın ekonomi politikaları ve yönetime yansımalarının nihai olarak gelecek yılki parlamento seçimiyle netleşeceği tespitinde bulunan Moody's, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından iki temel gelişmenin siyasi tabloyu belirleyeceğine dikkat çekti.
Merkez Bankası anketine göre, cari yıl sonu TÜFE beklentisi bir önceki anket döneminde %8,30 iken, bu anket döneminde
%8,70'e yükseldi. 2014 yılı Ağustos ayı için tüketici enflasyonu beklentisi bir önceki anket döneminde %0,12 iken, bu anket döneminde %0,15 oldu. Detaylarda kur beklentisinin 2,19 seviyesinin üzerine çıktığı görülürken; cari açık beklentisindeki düşüş sürdü.
Temmuz Ağustos
Cari ay TÜFE(%) 0,06 0,15
2014 Yılsonu TÜFE(%) 8,30 8,70
12 ay sonrası yıllık TÜFE 7,27 7,35
24 ay sonrası yıllık TÜFE 6,73 6,80
2014 GSYH artışı (%) 3,35 3,31
2014 Yılsonu cari açık ($ mln) 50,1 49,5
2014 Yılsonu USD/TL 2,1754 2,1919
Repo Faizi(Cari ay,%) 8,41 8,25
Repo Faizi(Gelecek 3 ay sonunda,%) 8,13 8,14 Repo Faizi(Gelecek 12 ay sonunda,%) 8,07 8,39
TCMB Beklenti Anketi
Ka yna k: TCMB
ABD'de sanayi üretiminde beklentilerin üzerinde bir artış yaşandı. ABD Merkez Bankası(FED) tarafından yapılan açıklamaya göre, sanayi üretimi haziran ayında %0,4 artış gösterdi. Beklentiler, sanayi üretiminin %0,3 artacağı yönündeydi. Bir önceki ayda sanayi üretim rakamı %0,2 artıştan %0,4 artışa revize edildi. Aynı ayda kapasite kullanım oranı %79,2 olarak gerçekleşti. Piyasalarda kapasite kullanım oranının %79,1 olması bekleniyordu.
ABD'de temmuz ayında üretici fiyatları %0,1 bir artış gösterdi. Gıda ve enerji fiyatları hariç olarak hesaplanan çekirdek üretici fiyatları bir önceki aya göre %0,2 arttı.
ABD'nin New York eyaletindeki üretim büyümesi verisi ağustosta 14,69'a gerileyerek beklentilerin (20) altında açıklandı.
Endeks temmuz ayında 25,6'e yükselerek Nisan 2010'dan bu yana en hızlı büyümeye işaret etmişti. Temmuz ayı verisinde revizyon yapılmadı. New York eyaletini kapsayan veri, ABD imalat sanayindeki koşullar hakkındaki en erken aylık göstergelerden birini oluşturuyor. Endekste eksi değerler daralmaya, artı değerler büyümeye işaret ediyor.
5
VERİ GÜNDEMİ
Yurtiçi ve yurtdışı piyasalarda makro veri açısından sakin bir seyir beklenirken; ABD NAHB konut piyasası endeksi, Euro Bölgesi dış ticaret dengesi ve İngiltere Rightmove konut fiyat endeksi bugün açıklanacak verilerdir.
UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.
