Sabah Gazetesi(3651-4380. sayılar–inceleme ve seçilmiş metinler)

(1)

T.C.

NĐĞDE ÜNĐVERSĐTESĐ SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ

TÜRK DĐLĐ VE EDEBĐYATI ANABĐLĐM DALI TÜRK DĐLĐ VE EDEBĐYATI BĐLĐM DALI

SABAH GAZETESĐ

(3651-4380. SAYILAR–ĐNCELEME VE SEÇĐLMĐŞ METĐNLER)

Yüksek Lisans Tezi

Hazırlayan Gökhan ÖZKAN

2015–NĐĞDE

(2)

T.C.

NĐĞDE ÜNĐVERSĐTESĐ SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ

TÜRK DĐLĐ VE EDEBĐYATI ANABĐLĐM DALI TÜRK DĐLĐ VE EDEBĐYATI BĐLĐM DALI

SABAH GAZETESĐ

(3651-4380. SAYILAR–ĐNCELEME VE SEÇĐLMĐŞ METĐNLER)

Yüksek Lisans Tezi

Hazırlayan Gökhan ÖZKAN

Danışman : Yrd. Doç. Dr. Namık ASLAN

Üye : Yrd. Doç. Dr. Genç Osman GEÇER

Üye : Yrd. Doç. Dr. Mehmet Fatih KÖKSAL

(3)

(4)

(5)

ÖNSÖZ

Gazeteler, milletlerin yaşam serüvenlerinin belki de en canlı tanıklarıdır. Bir gazete, yayıncısından matbaasına, yazarından okuruna varıncaya kadar her şeyiyle döneminin mahsulüdür ve inceleyiciyi tarihi kaynaklara değil tarihin bizatihi kendisine ulaştırır. Gazetecilik hayatımız her ne kadar Avrupa’dan birkaç yüzyıl sonra başlamış olsa da, Osmanlı basın hayatının oldukça renkli ve basın organlarının gerçek birer kıymet oldukları bilinmelidir. Siyasî, edebî, ilmî, içtimaî temayüller gazete sütunlarına taşınmış ve ölümsüz kaynaklar olarak insanlık tarihine hizmet etmişlerdir.

Toplumların bu eşsiz hizmetkârları daha geniş kitlelere ulaştırılmalı, zengin içerikleriyle daha çok çalışmaya kaynaklık etmelidirler.

Bu çalışma I. Meşrutiyet Dönemi basın organlarından biri olan Sabah gazetesinin 1900-1902 yılları arasında yayınlanmış 3651. sayısından başlanarak 4380.

sayısına kadar yürütülen bir incelemeyi içermektedir. Đlk olarak söz konusu sayıların içeriğini oluşturan her şey ana başlıklar esas alınarak listelenmiş ve Đçindekiler

Tablosu oluşturulmuştur. Sayfa numarası, yazı adı, yazar adı, tür ve yazının içeriğine

dair kısa bir açıklamayı ihtiva eden bu tabloda kronolojik bir düzen takip edilmiştir.

Oluşturulan bu tablonun duyuru ve reklamlar hariç tutularak, yazıların tasnif edilmesi ve Tahlilî Fihriste dönüştürülmesi çalışmanın ikinci bölümünü teşkil eder.

Seçilen edebî yazıların Latin alfabesine aktarımı ve kendi içinde yeniden tasnif edilmesi çalışmanın üçüncü bölümünü meydana getirmektedir. Seçilen yazıların nevilerine örnek teşkil edecek vasıfta olmasına dikkat edilmiştir.

Latin alfabesine aktarım sırasında Ferit Devellioğlu’nun Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgatve Şemsettin Sami’nin Kamus-ı Türki isimli sözlüklerinden faydalanılmıştır. Ayrıca kelimelerin günümüzde yaygın olan kullanım ve yazım şekilleri esas alınmıştır. Okunamayan kelimeler köşeli ayraç […]ile gösterilmiştir.

Doğru okunduğundan emin olunamamış kelimeve özel isimler ise parantez içerisinde soru işareti (?) ile vurgulanmıştır. Tamlamalardaki Arapça ve Farsça kelimeler aslına uygun yazılmıştır.

Sabah gazetesi üç ayrı tarih biçimini kullanmıştır. Çalışmamızda “Efrencî”

yani miladi takvimin kullanılması tercih edilmiştir. Gazetenin ilgili sayılarının bir

kısmı Đstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı’ndan bir kısmı ise Milli

Kütüphane’den temin edilmiş ancak birkaç sayıya ulaşılamamıştır. Bunlar 4078,

(6)

4113, 4141 ve 4245 numaralı nüshalardır. Çalışmanın sonuna özel isimlere göre düzenlenmiş bir de dizin eklenmek suretiyle çalışma tamamlanmıştır.

Pek çok alanı yakından ilgilendiren, oldukça dikkat çekici çalışmaların yer aldığı Sabah gazetesine yönelmemi sağlayan ve değerli vaktini ayırarak çalışmamda bana rehberlik eden Sayın Hocam Yrd. Doç. Dr. Genç Osman GEÇER ve Yrd. Doç.

Dr. Namık ASLAN’ a teşekkürlerimi sunarım.

Gökhan ÖZKAN

(7)

ÖZET

YÜKSEK LĐSANS TEZĐ

SABAH GAZETESĐ

(3651-4380. SAYILAR–ĐNCELEME VE SEÇĐLMĐŞ METĐNLER)

ÖZKAN, Gökhan

Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Namık ASLAN

Ocak 2015, 678 sayfa

I. Meşrutiyet Döneminin siyasî ve sosyal özelliklerini taşıyan Sabah gazetesi 1876 yılında Mihrantarafından kurulmuştur. Bu çalışmada Sabah gazetesinin 15 Kânunusani 1900-15 Kânunusani 1902 yılları arasında yayınlanan ve 3651-4380 arasında yer alan nüshaları incelenmiştir. Tez üç temel bölümden oluşmaktadır.

Birinci Bölüm bütün içeriği kapsayan bir tablodan müteşekkildir. Yazıların sınıflandırıldığı Đkinci Bölüm Tahlili Fihrist adını taşımaktadır. Üçüncü Bölüm ise seçilmiş edebî metinlerin Latin alfabesine aktarıldığı bölümdür. Bunlara ilaveten çalışmanın sonuna bir de özel isimler dizini eklenerek çalışma tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Sabah Gazetesi, Mihran, (3651-4380. Sayılar-Đnceleme

ve Seçilmiş Metinler)

(8)

ABSTRACT MASTER THESIS

SABAH NEWSPAPER

(3651–4380. NUMBERS–SURVEY AND SELECTED TEXT)

ÖZKAN, Gökhan

Turkish Language and Literature Department Supervisor: Assoc. Prof. Naık ASLAN

January 2015, 678 pages

The Sabah newspaper, which contained political and social characteristict of the I. Constitutionalism, was established in 1876 by Mihran. Between 3651-4380 Between 1900-1902 years were examined copies in this study. This thesis consists of three main parts. The First Chapter consists of a table covering all the content. Second Chapter of the texts was classified is named analysis of the list. The Third Chapter, the part is transferred to Latin alphabet texts. Furthermore, there is also a special name directory at the end of the study.

Key Words: The Sabah Newspaper, Mihran, (3651-4380. Numbers-Survey

and Selected Text)

(9)

ĐÇĐNDEKĐLER

ÖN SÖZ ... iii

ÖZET ... v

ABSTRACT ... vi

ĐÇĐNDEKĐLER ... vii

KISALTMALAR ... ix

GĐRĐŞ ... 1

A. XIX. Yüzyılda Osmanlı’nın Genel Siyasi ve Sosyal Durumu ... 1

B. Osmanlı’da Basının Doğuşu ve Gelişimi ... 2

C. Sabah Gazetesi ve Đncelenen Sayılara (3651-4380) Dair ... 3

I. BÖLÜM SABAH GAZETESĐ ĐÇĐNDEKĐLER TABLOSU ... 8

II. BÖLÜM SABAH GAZETESĐNĐN TAHLĐLÎ FĐHRĐSTĐ ... 406

I. SABAH GAZETESĐNĐN TAHLĐLĐ FĐHRĐSTĐ ... 406

A. YAZAR ADINA GÖRE YAAZILAR ... 406

B. TÜRLERĐNE GÖRE YAZILAR ... 458

1. Hikâyeler ... 458

2. Roman Tefrikaları ... 468

3. Makale ve Fıkralar ... 468

4.Şiirler ... 504

5. Seyahat Anıları ... 505

6. Mektuplar ... 506

7. Biyografiler ... 506

8. Anılar ... 507

9. Yayın Tanıtımları ... 507

C. KONULARINA GÖRE YAZILAR ... 511

1. Edebî Yazılar ... 511

2. Siyasî ve Sosyal Yazılar ... 530

3. Eğitim ve Dil Đle Đlgili Yazılar ... 540

4. Ziraatla ve Hayvanlarla Đlgili Yazılar ... 541

5. Tıbbî ve Đlmî Yazılar ... 542

(10)

6. Ekonomi ve Ticaret Đle Đlgili Yazılar ... 547

7. Kadınlarla Đlgili Yazılar ... 551

8. Denizcilik Đle Đlgili Yazılar ... 552

9. Güzel Sanatlarla Đlgili Yazılar ... 553

10. Ahlâki ve Dini Yazılar ... 555

11. Haber ve Tanıtım Niteliği Taşıyan Yazılar ... 557

III. BÖLÜM SEÇĐLMĐŞ METĐNLER ... 574

I. SABAH’TAN SEÇĐLENLER ... 574

A. SEYAHAT ANILARI ... 574

B. TENKĐT YAZILARI ... 589

C. BĐYOGRAFĐK YAZILAR ... 632

D. MEKTUPLAR ... 652

E. YAYIN TANITIMLARI ... 660

SONUÇ ... 662

KAYNAKÇA ... 664

DĐZĐN ... 665

ÖZGEÇMĐŞ ... 668

(11)

KISALTMALAR

Bkz. : Bakınız

c. : Cilt

Doç. : Doçent

Dr. : Doktor

Ft. : Fotoğraf

nr. : Numara

Prof. : Profesör

s. : Sayı

s.y. : Sayı Yok

t.y. : Tarih Yok

vb. : Ve Benzeri

vs. : Ve Saire

(12)

GĐRĐŞ

A. XIX. Yüzyılda Osmanlı’nınGenel Siyasi ve Sosyal Durumu

XIX. yüzyıl Osmanlı Devleti için zorlu bir dönem olmuştur. Fransız

ihtilalinin

de etkisiyle gayrimüslim halk arasında yayılan milliyetçilik anlayışı, Osmanlı toplumunu siyasi ve sosyal karmaşaya sürüklemiştir. Bu karmaşadan kurtulmanın yollarını arayan Osmanlı devlet adamları, siyaset, askerlik, eğitim gibi daha pek çok alanda yenilikler yapmıştır.

III. Selim’in başlattığı yenileşme ve Batılılaşma hareketleri II. Mahmut döneminde de devam etmiştir. Yeniçeri Ocağı’nın lağvedilmesi, ilk Türkçe gazetenin

“Takvim-i Vekayi” faaliyete girmesi gibi daha pek çok önemli değişiklik uygulanmıştır. Fakat yapılan yenilikler ayaklanmaların, komşu ülkelerle girilen savaşların önüne geçmeye yetmemiştir (Nalcıoğlu, 2005: 255).

Sultan Abdülmecid böyle çalkantılı bir dönemde tahta çıkmış ve yenilik hareketlerini devam ettirme kararı almıştır. Mustafa Reşit Paşa’nın önderliğinde kuvvetlenen yenileşme hareketleri, 3 Kasım 1839’da Tanzimat’ın ilan edilmesiyle neticelenmiştir. Bu ferman, Türk tarihinde demokratikleşmenin ilk somut örneği olarak kabul edilmektedir. Devlet ve birey arasındaki ilişkileri iyileştirmeye yönelik maddeler içeren Tanzimat Fermanı’nı 18 Şubat 1856’da ilan edilen Islahat Fermanı izlemiştir. Bu ferman, Sadrazam Mehmet Emin Ali Paşa tarafından, Avrupa devletlerinin istek ve beklentileri doğrultusunda hazırlanmıştır. Gayrimüslim halka ayrıcalıklar tanıyan Islahat Fermanı, milliyetçilik anlayışıyla ayaklanan halkların devlete bağlılığını sağlamak amacını da taşımaktadır. Bu fermanlarla sorunların temelini incelemeksizin yapılan yüzeysel düzenlemeler sunulmuştur. Eski ve yerleşmiş düzenle beraber Batı’yı taklit etmekten öteye geçemeyen düzenlemeler bir araya getirilmiştir. Sonuç olarak da beklenen iyileşmeyi sağlayamamışlardır (Nalcıoğlu, 2005: 255).

II. Abdülhamid amcası Abdülaziz’in 1876’da tahttan indirilmesinin ve abisi V.

Murat’ın üç aylık kısa saltanatına son verilmesinin ardından tahta çıkmıştır. II.

Abdülhamid tahta çıktığında devletin içinde bulunduğu sıkıntılar katlanarak devam

etmekteydi. Saray ile Bâb-ı Âli arasında yaşanan çekişme kuvvetlenmiş, Panslavizm

hareketinin de tesiriyle Balkanlar’da isyanlar başlamış ve yurt içinde de Meşrutiyet

yanlısı hareketler güçlenmişti. II. Abdülhamit tahta çıkmadan evvel verdiği söz

üzerine 23 Aralık 1876 tarihinde I. Meşrutiyet’i ilan etmiştir. Padişah ve meclisin bir

(13)

arada bulunduğu bu sistem padişahın yetkilerine bir kısıtlama getirmiyordu(Nalcıoğlu, 2005: 256).

Meşruti düzen uzun sürmemiş ve Padişah, 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşını gerekçe göstererek meclisi kapatmış ardından da meşrutî idareye son vermiştir.

Böylece başlayan ve II. Meşrutiyet’in ilanına kadar devam eden bu süre tarihçiler ve edebiyat tarihçileri tarafından çeşitli adlandırılmalarla anılmakta, ancak en yaygın kullanımıyla “I. Meşrutiyet Dönemi” olarak isimlendirilmektedir. (Uçman, 1999:

754).

B. Osmanlı’da Basının Doğuşu ve Gelişimi

Osmanlı basın hayatı Avrupa’dan iki yüz yıl sonra şekillenmeye başlamıştır.

Avrupa’dan farklı olarak ilk gazeteler devlet desteğiyle çıkarılmıştır. Đlk gazeteler devletin resmi yayın organları olarak kabul görmüştür. Sivil gazeteciliğin başlaması ise resmi gazetecilikten yaklaşık yirmi yıl sonra olmuştur. Halkın gazete kavramına uzaklığı, okuma yazma bilenlerin sayısının azlığı, halk kültürü yerine Batı kültürünün kullanılması gibi şartlar bu gecikmenin nedenleri olarak gösterilebilir. Zamanla devletin etkisinden kurtulan ve sivil bir kimlik kazanan gazetelerin sayısı artmış ve hatta yönetim karşıtı bir duruş sergilenmeye dahi başlanmıştır. Bunun neticesi olarak gazete kapatma hadiseleri de yaşanmıştır. Bütün bunların yanı sıra Osmanlı’nın gazetecilik sahasında hızlı bir gelişime gösterdiğini de söylemek mümkündür.

Avrupa’dan iki yüz yıl gecikmeli olarak başlayan gazetecilik kısa sürede gösterdiği gelişmeyle kadın, çocuk, mizah, edebiyat, bilim gibi farklı alanlarla da zenginleşmiştir (Nalcıoğlu, t.y. 254).

Tanzimat Fermanının ilan edilmesiyle birlikte sosyal, ekonomik ve hele hele kültürel ve edebî anlamda yeniliklerin hemen başladığını söylemek mümkün değildir (Uçman, 1999: 754). Basın hayatının gösterdiği gelişim bunun en somut örneklerindendir.

Bizatihi II. Mahmut’un isteğiyle ve resmi faaliyetleri duyurmak maksadıyla yayın hayatına başlayan ilk Türkçe resmi gazete olan Takvim-i Vekayî 1831 yılında yayınlanır. Bu gazeteyi 1840’ta yayınlanan Ceride-i Havadis takip etmiştir.

Takvim-i Vekayî, sadece devlet eliyle çıkarılmıştır ve içeriği de resmî hayata

dair neşriyattan ibarettir. Ceride-i Havadis ilim, ahlak ve edebiyat üzerine makaleler

yayınlayarak bu daireyi daha çok genişletir (Tanpınar, 2006: 141).

(14)

Şinasi ve Âgâh Efendi’nin teşebbüsleriyle çıkarılan, ilk özel gazete Tercüman-ı

Ahvâl

(1860) ve 1862’de yine Şinasi tarafından yönetilen Tasvir-i Efkâr gazeteleri, sivil gazetecilik açısından oldukça önemlidirler.

Tercüman-ı Ahvâl

gazete tarihimizde bir dönüm noktasıdır. Zira o döneme kadar fikir gazeteciliğinden söz etmek mümkün değilken bu gazeteyle birlikte her alanda eleştirel makaleler yayınlanarak fikir gazeteciliği başlatılmıştır. Ayrıca halkı da ön plana alarak yürütülecek bir yayın anlayışı savunulmuştur. Tercüman-ı

Ahvâl’de yayınlanan siyasi makaleler gazetenin kapatılması sonucunu doğurmuştur.

Böylece basın tarihimizde kapatılan ilk gazete de Tercüman-ı Ahvâl olmuştur (Nalcıoğlu, t.y.: 257).

Yenilikçi hareketlerden etkilenen fikir gazetelerinin sayısı artmaya başlayınca bu gazeteleri denetim altında tutmak amacıyla Sadrazam Ali Paşa tarafından 1867 yılında Âli Kararnamesi yayınlanmıştır. Basın organlarının devletin aleyhinde bir tutum sergiledikleri ve yıkıcı etkiler gösterdikleri gerekçesiyle sunulan bu düzenlemeler basın özgürlüğünü büyük ölçüde engellemiştir. Ali Paşa’nın ölümünün ardından Jön Türkler tarafından Osmanlı’da gazetecilik faaliyetleri yeniden filizlenmeye başlasa da Namık Kemal yönetimindeki Đbret de varlığını uzun süre koruyamamıştır. Gazetenin kapanmasıyla beraber Namık Kemal ve diğer gazeteciler sürgün edilmişlerdir (Gözeller, 2005: 2).

II. Abdülhamid’in tahta çıkmasıyla yeni bir anayasa oluşturulmuş, meşrutî bir yönetim kabul edilmişti. Fakat bu demokratik oluşum da kısa süreli olmuş, ardından başlayan uzun süreli “Đstibdat” dönemi basın hayatına da yansımıştır.

II. Abdülhamid basın üzerinde daha sıkı bir denetim mekanizması kurmuştur.

Bu dönemde gazetelerin sık sık kapatıldığını yahut yayınlarına ara verildiğini görmek mümkündür. Düzen yalnızca baskı yöntemleriyle sağlanmamıştır. Padişah, sadakatleri karşılığında gazetecileri ve gazete yönetimlerini maddi olarak desteklemiş ve ödüllendirmiştir (Gözeller, 2005: 2).

“I. Meşrutiyet Dönemi’nin en önemli gazeteleri Şemsettin Sami yönetimindeki

Sabah, Ahmet Cevdet’in yayınladığı Đkdam ayrıca Tercüman-ı Hakikat, Tarik ve Saadet’tir.

C. Sabah Gazetesi ve Đncelenen Sayılara (3651-4380) Dair

Sabah gazetesi 1293/1876 yılında Papadopulos tarafından kurulmuştur.

Şemsettin Sami’nin Başmuharrirliğini yaptığı gazete 308 sayı çıkar. Daha sonra

(15)

Mihran Efendi tarafından satın alınan Sabah ilk ve uzun ömürlü gazetelerdendir (Enginün, 2007: 77).

Halkın yararlanabileceği bir gazete neşretmeyi amaçlayan Sabah yönetimi yayın anlayışını, ilk sayıda, “Herkesin anlayabileceği bir lisanla ve usanç vermeyecek surette muhtasar olmak” ve “Herkes suhuletle alacak kadar ucuz olmak” şeklinde açıklamıştır (Enginün, 2007: 77).

Mihran Efendi yönetimindeki Sabah gazetesi günlük olarak yayınlanan bir gazetedir. Đncelenen sayıların (3651-4380) başmuharriri Selanikli Tevfik’tir. Her sayı 4 sayfadan ve her sayfa 6-7 sütundan oluşmaktadır.

Tevcihât, Nişan, Đcmal, Dâhiliye, Hariciye gibi hemen hemen her sayıda

mevcut olan ana başlıklar kullanılarak haberler tasnif edilmiştir. Böylece okura ilgi duyduğu alanı düzenli olarak takip edebilme imkânı sağlanmıştır.

Tevcihat bölümünde Devlet büyüklerine verilen rütbeler duyurulurken, Nişan

bölümünde dağıtılan madalya ve ödüller duyurulmaktadır.

Đcmal bölümünde siyasî gelişmelere dair değerlendirmelere yer verilmiştir.

Dâhiliye ve Hariciye bölümleri yurtiçi ve yurtdışında yaşanan hadiselerin

değerlendirmelerden uzak durularak, genel hatlarıyla duyuruldukları bölümlerdir.

Selamlık Resm-i Âlîsi, haftada bir defa yayınlanmakta ve padişahın Cuma

namazına gitme töreni hakkında halkı bilgilendirmektedir. Bu bölümler, gazetenin

“Haber verme” özelliğini karşılarken, Küçük Hikâyeler, Kadınlara Malumat, Bend-i

Mahsusgibi daha farklı ana başlıklar altında edebî, tıbbî, ilmî vs. konular

incelenmiştir.

Küçük Hikâyeler

bölümünde çoğunlukla tercüme eserler yer almaktadır.

Hikâyelerin önemli bir kısmı imzasız olarak yayınlanmıştır, imza içeren eserlerde de Đsmail Hakkı, Bedri Kamil, Đlhami, Mehmet Halit önemli isimlerdendir.

Ayrıca Dr. Hakkı, Rusçuklu Hakkı, Dr. Rusçuklu Hakkı, Doktor R. H., Hakkı isimleriyle Makale-i Sıhhiye ve Tıbbiyebaşlıklı makaleleri kaleme alan aynı kişidir.

Hüseyin Kazım’ın Fransuvaz’a Mektuplarım başlığı altında kaleme aldığı yazıları mektup türüne örnek teşkil etmektedir. Hüseyin Cahit ise Hayat-ı

Matbuatbaşlıklımakalelerinde yazı hayatımızdaki gelişmelerden bahsetmektedir.

Kadınlara Malumat başlığı altında incelenen konular, kadınların eğitimine

yöneliktir. Kadınları eğitime ve üretkenliğe teşvik eden fıkralara yer verilmiş,

Avrupalı kadınlar rol model olarak sunulmuştur. Ayrıca çocuklara verilecek temel

ahlaki eğitim ile çocuk sağlığı meselelerinde de kadınların bilinçlendirilmeye

(16)

çalışıldığını bu bölümde yayınlanan yazılardan anlamak mümkündür. Bu ve benzeri makale ve fıkralar Sabah’ın eğitim misyonu da taşıdığını göstermesi bakımından oldukça önemlidir.

Bend-i Mahsus başlığı altında ticaret, siyaset, ekonomi gibi muhtelif alanlarda

değerlendirmelere yer verilmekte, güncel sorunlar tartışılmaktadır.

Gazetenin kayda değer bir başka bölümü de yayınlanan en son kitaplar ve mecmuaların son nüshaları hakkında kısa bilgilerin verildiği Yeni Kitaplardır.

Tebligat-ı Resmiye başlığı altında resmi duyuru ve ilanlara yer verilir. Zübde- iHavadis’te ise yurtiçi ve yurtdışında cereyan eden haberler aktarılır. Telgraf: telgraf

kanalıyla iletilen haberlerin yayınlandığı bölümdür. Borsa başlığı altında yayınlanan güne dair borsa değerleri verilir. Musahabe’de sohbet türünde eserlere yer verilmiştir.

II. Abdülhamid döneminde gazetelerin sık sık kapatıldığına yahut tatil edildiğine değinilmişti. Sabah gazetesi de dönemin siyasetine uygun düşecek bir biçimde, 2550. sayıya gelindiğinde dört ay gibi bir süre tatil edilmek suretiyle bu kaderi yaşamıştır. Gazetenin 2551. sayısı ancak dört ay sonra yayınlanabilmiştir. Dört aylık bu aranın sebebi gazetenin 4 Kanunusani1896 tarihli 2551. nüshasında şu cümlelerle açıklanmıştır:

“Sabah’ı bundan dört ay mukaddem intişar eden bir nüshasında vukua gelen bir muharrir hatası sekte-i tatile uğratmış iken tutmuş olduğu minhâc-ı sadakat ve istikamette rehber edindiği hulus-ı niyet neticesi olarak (…) Efendimiz Hazretlerinin bu kere mazhar-ı af vü inâyet-girân-ı kıymet-i mülûkâneleri olmuş ve yeniden neşri hususuna irade-i cenâb-ı şehriyarîleri şeref müteallik buyurulmuştur.”

(Üçpınar,2012: 14)

Sabah gazetesi, 4 Kânunusani 1896 tarihinde bu cümlelerle yayın hayatına

tekrar başlamış ve yayın politikasını koruyarak varlığını sürdürmüştür.

“Sabah gazetesinin Osmanlı-Yunan Savaşı’na (1897) büyük bir hassasiyetle yaklaştığı ve hatta yardım kampanyası düzenlediği görülmektedir. Devlet-i Aliye-i Osmaniye ve Yunan Muharebesi başlığı gazetenin 2719. sayısından itibaren sıklıkla yer almış ve savaşın seyrine dair bilgiler vermiştir”(Üçpınar, 2012: 13). Savaş

sırasında ve sonrasında bir süre daha çoğunlukla savaş havadisleri duyurulmuş,

muhtelif konuları içeren diğer fıkra ve makaleler geri plana itilmiştir. Bu makaleler

arasında Türk Edebiyatının önemli isimlerinden olan Halit Ziya gibi isimlerin

imzasını taşıyan yazılar da yer almaktadır. Savaşın etkileri yalnızca duyuru ve

fıkralarla sınırlı kalmamıştır. Daha önceki sayılarda başlayan -Zehra Üçpınar’ın

(17)

çalışmasında görüldüğü gibi- Osmanlı-Yunan Savaşı’nı konu edinen Şanlı Asker romanı Abdullah Zühtü imzasıyla 2813. sayıdan itibaren tefrika edilmeye başlanmış, incelenen sayılarda da devam etmiştir.

Đncelediğimiz bu sayılarda (3651-4380) roman tefrikaları fazlaca yer edinmektedir. Bu durum bizde I. Meşrutiyet Dönemi basın hayatında romana fazla ilgi duyulduğu düşüncesini uyandırabilir. Abdullah Zühtü’nün Sarave Sevdaisimli roman tefrikaları mevcuttur. Yine aynı şekilde Selanikli Tevfik’in Jul Mari’den tercüme ettiği Cazibeli ve Visal isimli yazıları roman tefrikasıdır. Oktav Föye’nin

Mösyö Dö Kamur

isimli 62 adet roman tefrikası vardır. Vecihi’nin Nağmesaz isimli yazısı da roman tefrikasıdır.

Bedri Kamil’in Amerikalı Seyyahlar başlıklı yazısı seyahat anıları açısından önem arz etmektedir.

Ayrıca incelediğimiz sayılarda zaman zaman müstear isimlere yer verilmiştir, bunlar: F. R. (Falih Rıfkı), R. H. (Rusçuklu Hakkı), M. S. (Mehmet Süleyman).

Döneminin en dikkat çekici yayın kuruluşlarından biri olan Sabah gazetesi, üslubuyla da halka yakın durmakta ve herkesin anlayabileceği bir lisanla yayın faaliyetlerini sürdürmektedir. Bununla birlikte gazete tür ve muhteva bakımından da oldukça zengin bir içeriğe sahiptir. Roman, makale, fıkra, mektup, hikâye gibi türlerin yanı sıra, siyaset, edebiyat, tıp, denizcilik, ticaret, askerlik, tarih, eğitim vs.

gibi birbirinden farklı alanlara hitap eden yazılara yer verilmiştir. Bu kapsayıcı içerik,

hüküm süren anlayış ve temayülleri, yaşanan gelişmeleri farklı açılardan

görebilmemizi sağladığı için oldukça mühimdir. Kolera, veba salgınları, hızla yayılan

bisiklet merakı, önüne geçilmeye çalışılan korse kullanımı ve alkolizm, yabancı dil

eğitimine dair yürütülen tartışmalar, sinemanın Osmanlı coğrafyasına gelişi (1896),

döneme damgasını vuran bilim adamları ve sanatçılar, isyanlar, savaşlar, siyasi ve

ekonomik krizler ve daha pek çok çarpıcı konu Sabah gazetesinin sütunlarında

kendine yer bulmuştur. Muhteva ve şekil açısından kapsayıcılığı geniş olan Sabah

gazetesinin şiir türü konusunda aynı ilgi ve alakayı gösterdiğini söylemek mümkün

değildir. Zira gazetede yayımlanan manzum eserlerin miktarı, özel günlerde

yayınlanan kasideler dışında, neredeyse hiç mesabesindedir.

(18)

3651. Sayının Başlık Klişesi

Gazetenin başlık klişesi yukarıdaki gibidir. Başlık klişesinin sağ tarafında

“Mahall-i Đdaresi: Bâb-ı Âli Caddesinde 7 Numaralı “Matbaa-i Mahsusa'dır.”,

“Umur-ı Đdare ve Tahririye gazeteye müteallik hususat-ı saire için sahib-i imtiyaz namına müracaat olunur. Posta ücreti verilmemiş mektuplar kabul olunmaz.

Mekâtib-i varide gazeteye derc olunsun olunmasın iade edilmez.”, “Menafi’-i umumiye ye müteallik ve gazetenin mesleğine muvafık olan evrak maa’l-memnuniye derc olunur. Gönderilecek mekatibin derc olunup olunmamasından idare mesul olmaz.” açıklamaları yer almaktadır. Klişenin sol tarafında ise, “Mahall-i Đdaresi:

Bâb-ı Âli Caddesinde 7 Numaralı “Matbaa-i Mahsusa”dır.”, “Mecidiye yirmi kuruştan Đstanbul için seneliği 100, altı aylığı 60, vilayet için posta ücretiyle beraber seneliği 180, altı aylığı 95 ve her nüsha ayrı ayrı gönderilecek mahaller ile memalik-i ecnebiye için seneliği 190, altı aylığı 100 kuruştur.”, “Đlânâtın satırından 3 ve banka ve şirket ve umur-ı sarrafiye ilanlarından 5 ve havadis sırasına yazılacak mu’tena ilandan 15 kuruş alınır. Günü geçmiş nüshalar 5 kuruştur.” bilgileri yer almaktadır.

Başlık klişesinin üst kısmında sayı numarası, gün ve tarih bilgileri yer almaktadır. Alt kısımda ise “Nüshası 10 Para” ve “Her gün neşrolunur” ifadeleri bulunmaktadır.

Sabah 335/1919’te Peyam ile birleşerek Peyam-ı Sabah adıyla yayıma devam

eder ve Peyam-ı Edebî (1329-1330) adıyla bir edebiyat ilavesi çıkarır (Enginün,

2007: 78). Ancak Milli Mücadele karşıtı bir duruş sergileyen bu gazete uzun ömürlü

olmamıştır. Milli Mücadelenin güç kazanması üzerine Mihran Efendi, Peyam-ı Sabah

ortaklığına son vermiş, yeniden Sabah adıyla gazetesinin varlığını devam ettirmek

istemiştir. Fakat Ali Kemal’in linç edilerek öldürülmesi üzerine 1922 yılında Sabah’ı

kapatmıştır.

(19)

“Sabah gazetesinde yürütülen edebi faaliyetler, çoğu zaman farklı türde yazılarla ortaya konmuştur. Makale, sohbet, fıkra, muhtıra gibi türler oldukça sık kullanılmıştır.Fakat şiir türünde yok denecek kadar esere yer verilmiştir. Bu durumu şiirlerin o dönemde gazetelerden ziyade dergilerde yayınlanmasının tercih edilmesiyle açıklamak mümkündür” (Kariper, 2014: 15).

Bu güne kadar Sabah gazetesinin ilk sayısından itibaren Niğde Üniversitesi bünyesinde bir proje olarak yürütülen ve Zehra Üçpınar ve Kağan Kariper’in tamamlanmış çalışmaları gazetenin başlangıcından sonuna incelenmesine olanak sağlamıştır. Ayrıca hâlen devam eden çalışmalar ve bu çalışma da bahsi geçen bu projenin bir parçası olarak edebiyat tarihine yararlı olacaktır.

Gazetenin incelenen nüshalarında (3651-4380. sayılar arası) hem şekil hem de

içerik bakımından tutarlılık olduğu, herhangi bir değişikliğe gidilmediği

görülmektedir. Yayın anlayışından satış fiyatına varıncaya kadar sahip olduğu çizgiyi

koruyan Sabah, I. Meşrutiyet dönemininen önemli ve en zengin kaynaklarından

biridir.

(20)

I. BÖLÜM

SABAH GAZETESĐ ĐÇĐNDEKĐLER TABLOSU

(21)

SABAH GAZETESĐ 3651–4380 SAYILARIN ĐÇĐNDEKĐLER TABLOSU

NO TARĐH SAYFA YAZAR ADI YAZI ADI TÜRÜ AÇIKLAMA

3651 15 Ocak 1900 1 Tevcihât Duyuru Devlet büyüklerine verilen rütbeler hakkında bir duyuru.

3651 15 Ocak 1900 1 Nişan Duyuru Devlet büyüklerine verilen bir kısım nişanlar ve madalyalar

hakkında bir duyuru.

3651 15 Ocak 1900 1 Tebligat-ı Resmiye Duyuru Günlük resmî ilanlar hakkında duyuru.

3651 15 Ocak 1900 1 Đcmâl

“Đngiltere Parlamentosunda” Haber Đngiltere Hükümetinin yapmış olduğu ıslahatlar hakkına bir haber.

3651 15 Ocak 1900 1 Dâhiliye

Muhtıra:

“Esnaf Hilekârlığı”

Fıkra Ticarette esnafların hileleri hakkına bir fıkra yazısı.

3651 15 Ocak 1900 1-2 Müze-i Hümayun Haber Mösyö Eric Burgard’ın Madalya koleksiyonunu Müze-i

Hümayuna hediye etmek istediği hakkına bir haber.

3651 15 Ocak 1900 2-3 Ramazan’da Bir Gündüz

“Tophane’de Kılıç Ali Paşa

Camii” Fıkra Kılıç Ali Paşa Camii hakkında bir fıkra yazısı.

3651 15 Ocak 1900 2 Abdullah Zühtü Sabah’ın Tefrikası:

“Sara” Roman Abdullah Zühtü’nün Sara isimli roman tefrikası.

3651 15 Ocak 1900 3 Ramazan’da

Bir Gece Fıkra Ramazan’da düzenlenen gecelerde fotoğraf sanatının da yer aldığı hakkında fıkra yazısı.

3651 15 Ocak 1900 3 Hüseyin Cahit Hayat-ı Matbuat Makale Matbaa hayatındaki gelişmeler hakkına bir makale.

3651 15 Ocak 1900 3-4 Cemil Küçük Hikâye Hikâye

3651 15 Ocak 1900 4 Şuun-ı Garibe Haber Birtakım ilginç hadiseler hakkında bir haber.

3651 15 Ocak 1900 4 Đngiltere Transval Muharebesi Haber Đngiltere – Transval muharebesi hakkında bir haber.

3651 15 Ocak 1900 4 Ahvâl -ı Ticariye Duyuru Ticarete konu olan emtianın günlük fiyatları hakkında bir duyurudur

3651 15 Ocak 1900 4 Telgraf Haber

3651 15 Ocak 1900 4 Yeni Kitaplar

“Şeytan Mağaraları” Yayın

Tanıtımı Yeni çıkan Şeytan Mağaralarıisimli kitabın tanıtımı.

(22)

3651 15 Ocak 1900 4 Đlan Duyuru Bir kısım emtia ve hizmetlerin ilanı.

3652 16 Ocak 1900 1 Ziyaret-i Hırka-i Saadet-i

Hazreti Risalet-Penahi Haber Peygamberimizin hırkasını ziyaret etmenin fazileti hakkında yazılmış bazı methiyeler.

3652 16 Ocak 1900 1 Tevcihât Duyuru Devlet büyüklerine verilen bir kısım rütbeler hakkında duyuru.

hakkında duyuru.

3652 16 Ocak 1900 1 Paris Borsası Haber Paris Borsasındaki günlük gelişmeler hakkında bir haber.

3652 16 Ocak 1900 1 Dâhiliye Muhtıra:

“Kura Muhtarânı” Fıkra Köy muhtarlarından ve vazifeleri hakkında fıkra yazısı.

3652 16 Ocak 1900 1-2 1900 Sergisinde Osmanlı

Şubesi Haber 1900 Sergisinde açılan Osmanlı Şubesi hakkında bir haber.

3652 16 Ocak 1900 2-3 Mekatib-i Rüştiye Fıkra Rüştiye Mektebleri ve Muallimleri hakkında bir fıkra yazısı.

“Sara” Roman Abdullah Zühtü’nün Sara isimli roman tefrikası.

3652 16 Ocak 1900 2-3 Ramazan’da Bir “Gündüz

“Arap Cami-i Şerifinde” Fıkra Arap Cami-i Şerifi hakkında birfıkra yazısı.

Bir Gece Fıkra Hasan Efendi’nin tiyatrosunda geçirilen bir Ramazan gecesi hakkında birfıkra yazısı.

3652 16 Ocak 1900 3 Arif Đsmet Aileler Đçin

“Pudra Hakkında” Makale Pudraya olan ihtiyaç ve çeşitleri hakkında makale yazısı.

3652 16 Ocak 1900 3 Hüseyin Cahit Hayat-ı Matbuat Makale Matbaa hayatındaki gelişmeler hakkında bir makale.

3652 16 Ocak 1900 3-4 Ahmet Kemal Küçük Hikâye Hikâye

3652 16 Ocak 1900 4 Đngiltere Transval Muharebesi Haber Đngiltere – Transval muharebesindekigelişmeler hakkında bir haber.

3652 16 Ocak 1900 4 Ahvâl -ı Ticariye Duyuru Ticarete konu olan emtianın günlük fiyatları hakkında bir duyuru.

3652 16 Ocak 1900 4 Telgraf Haber Dünyanın muhtelif yerlerinden telgrafla bildirilen haberler.

(23)

3652 16 Ocak 1900 4 Tiyatrolar Duyuru Günlük tiyatro haberleri hakkında duyuru.

3652 16 Ocak 1900 4 Đlan Duyuru Bir kısım emtia ve hizmetler hakkında duyuru.

3653 17 Ocak 1900 1 Ziyaret-i Hırka-i Saadet-i

Hazreti Risalet-penahi Duyuru Peygamberimizin hırkasının bizzat Padişah tarafından ziyaret edileceği hakkında duyuru.

3653 17 Ocak 1900 1-2 Tevcihât Duyuru Devlet büyüklerine verilen bir kısım rütbeler hakkında duyuru.

hakkında duyuru.

3653 17 Ocak 1900 2 Paris Borsası Haber Paris Borsasındaki günlük gelişmeler hakkında bir haber.

“Boyahaneler” Fıkra Halıcılık mesleği için Boyahanelerin önemi hakkında fıkra yazısı.

Bir Gündüz Fıkra Hırka-i saadetin ziyareti dolayısıyla halkın gösterdiği ilgi hakkında bir fıkra yazısı.

Bir Gece Fıkra Hırka-i saadetin ziyareti dolayısıyla halkın gecede mesrur olduğu hakkında bir fıkra yazısı.

3653 17 Ocak 1900 3 Mehmet Cavit Musahabe Sohbet Ulum ve fünunda taksim-i a’malden bahis eden bir sohbet.

3653 17 Ocak 1900 3-4 Küçük Hikâye

“Cihaz Halayığı” Hikâye Cihaz Halayığı isimli bir hikâye.

3653 17 Ocak 1900 4 Şuun-ı Garibe Deneme Garip işlerden bahis eden bir deneme yazısı.

3653 17 Ocak 1900 4 Đngiltere Transval Muharebesi Haber Đngiltere – Transvalmuharebesindekigelişmeler hakkında bir haber.

3653 17 Ocak 1900 4 Ahvâl -ı Ticariye Duyuru Ticarete konu olan emtianın günlük fiyatları hakkında bir duyuru.

3653 17 Ocak 1900 4 Tiyatrolar Duyuru Günlük tiyatro haberleri hakkında bir duyuru.

3653 17 Ocak 1900 4 Đlan Duyuru Bir kısım emtia ve hizmetler hakkında bir duyuru.

3654 18 Ocak 1900 1 Tevcihât Duyuru Devlet büyüklerine verilen rütbeler hakkında bir duyuru.

(24)

3654 18 Ocak 1900 1 Nişan Duyuru Devlet büyüklerine verilen bir kısım nişanlar ve madalyalar hakkında bir duyuru.

3654 18 Ocak 1900 1 Paris Borsası Haber Paris borsasındaki günlük gelişmeler hakkında bir haber.

3654 18 Ocak 1900 1-2 Dâhiliye Muhtıra:

“Ebniye-i Cesimenin Tamiri” Fıkra Büyük binaların tamiri hakkında bir fıkra yazısı.

3654 18 Ocak 1900 2 Mısır Havadisi Haber Mısır’da nakit sıkıntısının devam ettiği hakkında bir haber.

3654 18 Ocak 1900 2 Yunan Havadisi Haber Yunanistan ile ilgili bir kısım havadis hakkında bir haber.

3654 18 Ocak 1900 2 Ramazan’da Bir Gündüz

“Valide Camii Şerifinde” Fıkra Valide Camii şerifi hakkında bir fıkra yazısı.

3654 18 Ocak 1900 2

Ramazan’da Bir Gece

“Kıraathaneler – Zurnalı

Kahve” Fıkra Kıraathaneler ve Zurnalı kahve hakkında fıkra yazısı.

3654 18 Ocak 1900 2-3 Abdullah Zühtü Sabah’ın Tefrikası:

3654 18 Ocak 1900 3 Mehmet Sadık Fen Âleminde Makale Kuşların yazın ve kışın seyahatlerinden bahis eden bir Makale yazısı.

“Bir Đzdivaç” Hikâye Bir Đzdivaç

Đsimli bir hikaye yazısı.

3654 18 Ocak 1900 4 Şuun-ı Garibe Deneme Garip işlerden hakkında deneme yazısı.

3654 18 Ocak 1900 4 Havadisât-ı Müteferrika Haber Değişik hadiseler hakkında bir haber.

3654 18 Ocak 1900 4 Đngiltere Transval Muharebesi Haber Đngiltere – Transvalmuharebesindekigelişmeler hakkında bir haber.

3654 18 Ocak 1900 4 Ahvâl -ı Ticariye Duyuru Ticarete konu olan emtianın günlük fiyatları hakkında duyuru.

3654 18 Ocak 1900 4 Tiyatrolar Duyuru Günlük tiyatro haberleri hakkında duyuru.

(25)

hakkında duyuru.

3655 19 Ocak 1900 1 Paris Borsası Haber Paris borsasındaki günlük gelişmeler hakkında haber.

3655 19 Ocak 1900 1

Dâhiliye Muhtıra:

“VefayâtveĐlelve Emraz

Đstatistikleri” Fıkra Ölümler ve hastalıkların istatistikleri hakkında bir fıkra yazısı.

3655 19 Ocak 1900 1 Sürre-i Hümayunun Hareketi Haber Sürre-i Hümayunun Mukaddes topraklara gitmek üzere Üsküdar’dan hareket ettiği hakkında bir haber.

3655 19 Ocak 1900 1 Havadisât-ı Müteferrika Haber Değişik hadiseler hakkında haber.

“Fatih Cami-i Şerifinde” Fıkra Fatih Cami-i Şerifinde geçirilen ramazandan bir gündüz hakkında fıkra yazısı.

Bir Gece Fıkra Bir ramazan gecesi hakkında fıkra yazısı.

3655 19 Ocak 1900 3 Abdullah Zühtü Makale-i Edibe

“Aşk Şairi” Makale Parniisimli bir şair hakkında makale yazısı.

3655 19 Ocak 1900 3 Küçük Hikâye

“Marangoz Çırağı” Hikâye Marangoz Çırağı isimli bir hikâye yazısı.

3655 19 Ocak 1900 4 Şuun-ı Garibe Deneme Garip işler hakkında deneme yazısı.

3655 19 Ocak 1900 4 Umur-ı Mühimme-i Siyasiye Haber Çok mühim siyasi işler hakkında bir haber.

3655 19 Ocak 1900 4 Đngiltere Transval Muharebesi Haber Đngiltere – Transval muharebesindeki gelişmeler hakkında bir haber.

3655 19 Ocak 1900 4 Tiyatrolar Duyuru Günlük tiyatro haberleri.

(26)

3656 20 Ocak 1900 1 Selamlık Resmi Âlisi Duyuru Selamlık resminin Hamidiye cami-i şerifinde icra edileceği hakkında duyuru.

3656 20 Ocak 1900 1 Paris Borsası Duyuru Paris borsasından günlük hisse senedi fiyatları hakkında duyuru.

3656 20 Ocak 1900 1 Đcmal

Avrupa ve Rusya Fıkra Avrupa ve Rusya’nın Transval Savaşına bakış açıları hakkında bir fıkra yazısı.

“Çürük Lastikler” Duyuru Lastik ayakkabıların zararları hakkında malumat veriliyor.

3656 20 Ocak 1900 2 Yunan Havadisi Haber Yunanistan ile ilgili bir kısım haber.

3656 20 Ocak 1900 2 Yemek Listesi Reklam Günün menüsü.

“Bayram Hazırlıkları” Fıkra Bayram Hazırlıkları hakkında bir fıkra yazısı.

3656 20 Ocak 1900 2 Ramazan’da Bir Gece

“Tiyatrolar” Fıkra Tiyatrolardan hakkında bir fıkra yazısı.

3656 20 Ocak 1900 2-3 Mehmet Cavid Tedrisat-ı Ayaniye Makale Yüz yüze eğitimin faydaları hakkında Makale yazısı.

“Sara” Roman Abdullah Zühtü’nün roman tefrikası.

“Küçük Beyin Kuzusu” Hikâye Küçük Beyin Kuzusu Đsimli bir hikaye yazısı.

3656 20 Ocak 1900 3 Umur-ı Mühimme-i Siyasiye Haber Çok mühim siyasi işler hakkında bir haber.

3656 20 Ocak 1900 3-4 Đngiltere Transval Muharebesi Haber Đngiltere – Transval muharebesindeki gelişmeler.

3656 20 Ocak 1900 4 Telgraf Haber Dünyanın muhtelif yerlerinden telgrafla bildirilen haberler .

3657 21 Ocak 1900 1 Tevcihât Duyuru Devlet büyüklerine verilen bir kısım rütbelerhakkında duyuru.

(27)

3657 21 Ocak 1900 1 Nişan Duyuru Devlet büyüklerine verilen bir kısım nişanlar ve madalyalar hakkında duyuru.

3657 21 Ocak 1900 1 Zübde-i Havadis Haber Haber özetleri.

3657 21 Ocak 1900 1 Paris Borsası Haber Paris borsasındaki günlük gelişmeler.

3657 21 Ocak 1900 1 Đcmal

Avusturya’da Haber Avusturya ile ilgili bir kısım olayların icmali.

“Yine Eşya-i Ayniye

Mağazaları” Duyuru Bir kısım mağazaların eksikleri hakkında duyuru.

3657 21 Ocak 1900 1-2 Đftar-ı Seniyye Haber Padişahın vermiş olduğu iftar ziyafeti hakkında bir haber.

3657 21 Ocak 1900 1 Paris’te Türk Pehlivanları Haber Paris’te Türk Pehlivanlarının katıldıkları müsabakalar hakkında haber.

3657 21 Ocak 1900 3 Havadis-i Müteferrika Haber Değişik hadiseler hakkında haber.

“Tüccar Mağazaları” Fıkra Tüccar mağazalarının eksikleri hakkında bir fıkra yazısı.

“Galata Kahvelerinde” Fıkra Galata kahveleri hakkında bir fıkra yazısı.

3657 21 Ocak 1900 3 Doktor

Rusçuklu

Hakkı Makale-i Sıhhiye Makale Orucun faideleri- şişmanlık – tegaddi arızaları – Mikropların tagaddide vazifeleri hakkında bir Makale yazısı.

3657 21 Ocak 1900 3 Umur-ı Mühimme-i Siyasiye Haber Đngiltere parlamentosu hakkında bir haber.

3657 21 Ocak 1900 4 Đngiltere TransvalMuharebesi Haber Đngiltere – Transvalmuharebesindeki gelişmeler hakkında haber.

(28)

hakkında duyuru.

3658 22 Ocak 1900 1 Paris Borsası Haber Paris Borsasındaki günlük gelişmeler.

3658 22 Ocak 1900 1 Đcmal

“Almanya ve Fransa” Duyuru Almanya ve Fransa münasebetleri hakkında icmal.

“Đftar-ı Seniyye” Duyuru Padişahın vermiş olduğu iftar ziyafeti hakkında duyuru.

3658 22 Ocak 1900 1 Paris’te Türk Pehlivanları Haber Paris’te Türk Pehlivanlarının katıldıkları müsabakalar hakkında haber.

3658 22 Ocak 1900 2 Havadis-i Müteferrika Haber Değişik hadiseler.

“Koca Mustafa Paşa Camii

Şerifinde” Fıkra Koca Mustafa Paşa Camii Şerifi hakkında bir fıkra yazısı.

“Şehzadebaşı” Fıkra Şehzadebaşı’nda geçirilen bir Ramazan gecesi hakkında fıkra yazısı.

3658 22 Ocak 1900 3 Hüseyin Cahit Hayat-ı Matbuat

Makale Matbuat hayatındaki gelişmeler hakkında makale yazısı.

“Uşak” Hikâye Uşak isimli bir hikâye yazısı.

3658 22 Ocak 1900 4 Şuun-ı Garibe Deneme Garip işler hakkında deneme yazısı.

3658 22 Ocak 1900 4 Đngiltere Transval Muharebesi Haber Đngiltere – Transval muharebesindeki gelişmeler hakkında bir haber.

(29)

“Şeytan Mağaraları” Yayın

Tanıtımı Yeni çıkan kitaplardan Şeytan Mağaraları isimli kitabın tanıtımı.

hakkında duyuru.

3659 23 Ocak 1900 1 Paris Borsası Haber Paris Borsasındaki günlük gelişmeler hakkında haber.

3659 23 Ocak 1900 1 Đcmal

“Rayhtağ’da” Duyuru Almanya’ya ait ticaret gemilerinden bir kaçının Transval’e harp malzemesi sayılan eşya taşırken Đngiliz gemileri tarafından tevkif edildiği duyurusu.

“Hasta Arabaları” Duyuru Hasta arabaları hakkında duyuru.

3659 23 Ocak 1900 1-2 Đftar-ı Seniyye Haber Padişahın iftar verdiği hakkında haber.

3659 23 Ocak 1900 2 Paris’teTürk Pehlivanları Haber Paris’te Türk Pehlivanlarının katıldıkları müsabakalar hakkında bir haber.

“Gazetecilerin Đftarı” Fıkra Gazetecilerin vermiş olduğu iftar yemeğinden hakkında bir fıkra yazısı.

Karagözde Fıkra Ramazanda bir gecede Karagöz oyununa gidilmesi tavsiye edilen bir fıkra yazısı.

3659 23 Ocak 1900 3 Aileler içinde

Miniminilerde Makale Çocuklardan bahis eden bir makale yazısı.

(30)

“Refika-i seyahat” Hikâye Refika-i Seyahat Đsimli bir hikâye yazısı.

3659 23 Ocak 1900 4 Şuun-ı Garibe Deneme Garip işlerden bahis eden bir deneme yazısı.

3659 23 Ocak 1900 4 Havadisât-ı Müteferrika Haber Değişik hadiselerden bahis eden bir haber.

3659 23 Ocak 1900 4 Umur-ı Mühimme-i Siyasiye Haber Đngiliz parlamentosunun otuz ocakta toplanacağı hakkında bir haber.

3659 23 Ocak 1900 4 Đngiltere Transval Muharebesi Haber Đngiltere – Transvalmuharebesindeki gelişmeler hakkında bir haber.

“Gizli Oda”

Yayın Tanıtımı

Yeni çıkan kitaplardan “Gizli Oda” isimli kitabın tanıtımı hakkında.

3659 23 Ocak 1900 4 Đlan Duyuru Devlet büyüklerine verilen bir kısım rütbeler hakkında duyuru.

3660 24 Ocak 1900 1 Tevcihât Duyuru Devlet büyüklerine verilen bir kısım nişanlar ve madalyalar

hakkında duyuru.

3660 24 Ocak 1900 1 Nişan Duyuru Günlük resmî ilanlar hakkında duyuru.

3660 24 Ocak 1900 1 Tebligat-ı Resmiye Duyuru Günlük resmî ilanlar

3660 24 Ocak 1900 1 Paris Borsası Haber Paris borsasındaki günlük gelişmeler.

3660 24 Ocak 1900 1 Đcmal

“Hindistan Ahvâli” Haber Hindistan ahvâl inin icmali.

“Bit Pazarında Satılan Eşya” Fıkra Bitpazarında satılan eşya hakkında bir fıkra yazısı.

“Dünkü Hava” Fıkra Dünkü hava başlıklı bir fıkra.

3660 24 Ocak 1900 2 Ramazan’da Bir Gece Fıkra Direkler arasında gecen bir Ramazan gecesinin anlatıldığı bir fıkra yazısı.

(31)

“Dörde Çeyrek Kalarak” Hikâye Dörde çeyrek kalarak Đsimli bir hikâye yazısı.

3660 24 Ocak 1900 3-4 Şuun-ı Garibe Deneme Garip işlerden bahis eden bir deneme yazısı.

3660 24 Ocak 1900 4 Umur-ı Mühimme-i Siyasiye Fıkra Almanya’nın kuvve-i bahriyesi hakkında bir fıkra yazısı.

3660 24 Ocak 1900 4 Đngiltere TransvalMuharebesi Haber Đngiltere – Transval muharebesindeki gelişmeler hakkında haber.

3660 24 Ocak 1900 4 Tiyatrolar Duyuru Günlük tiyatro haberlerinin ilanı.

3661 25 Kânunusani 1900 1 Tevcihât Duyuru Ekonomik ve sosyal alanlardaki gelişmeler duyurulur.

3661 25 Kânunusani 1900 1 Đcmâl “Avusturya Kabinesi” Haber Avusturya siyaseti hakkındaki haberlerdir.

3661 25 Kânunusani 1900 1-2 Dâhiliye Haber

3661 25 Kânunusani 1900 2 Ramazan’da Bir Gece”

“Sadakayı Fıtır” Fıkra Verilen sadakalar yapılan yardımlar zikredilir.

3661 25 Kânunusani 1900 2 Yemek Listesi Reklam

3661 25 Kânunusani 1900 2 Ramazan’da Bir Gündüz

“Ramazan Eğlenceleri” Fıkra Ramazan ayındaki düzenlenen programlar anlatılır.

3661 25 Kânunusani 1900 2-3 M.(mim) Cavit Fen Đlminde

“EmrâzMünakaşası” Makale Bazı bulaşıcı hastalıklar hakkında bilgi verilir.

3661 25 Kânunusani 1900 2 Abdullah Zühtü Sara

Sabah’ın Tefrikası: 16 Roman Abdullah Zühtü’nün roman tefrikasıdır.

3661 25 Kânunusani 1900 3 Küçük Hikâye

“Fen Aleminde” Hikâye Bu Sayıda fen ilimlerinin insan hayatındaki katkılarından bahsedilir.

3661 25 Kânunusani 1900 3 Şu’un-ı Garibe Haber

3661 25 Kânunusani 1900 3-4 Umur-ı Mühime-i Siyasiye Haber Đngiltere siyaseti ve matbuatı hakkında verilen haberlerden müteşekkildir.

(32)

3661 25 Kânunusani 1900 4 Telgraf Haber Berlin 24 Kanun-ı Sâni tarihli telgraftır.

3661 25 Kânunusani 1900 4 Takvim-i Yevmi, Borsa,

Tiyatrolar, Yen

Yayın Tanıtımı

3661 25 Kânunusani 1900 4 Đlan Duyuru Siyasi, ekonomik ve sosyal hayatta gözlemlenen gelişmelerin

duyurusu yapılır.

3662 26 Kânunusani 1900 1 Tevcihât Duyuru

3662 26 Kânunusani 1900 1 Nişân Duyuru

3662 26 Kânunusani 1900 1 Tebligat-ı Resmiye Haber Paris borsası ve Zinde-i Havadis başlığı altında haber duyuruları yapılır.

3662 26 Kânunusani 1900 1 Đcmâl“Almanya Donanması” Haber Almanya ordusu hakkında bilgi verilir.

3662 26 Kânunusani 1900 1-2 Dâhiliye“Pehlivan Güreşleri” Fıkra Paris’teki pehlivan güreşleri hakkında fıkra yazısı.

3662 26 Kânunusani 1900 2-3 Havadis-i Müteferrika Haber Cinayetler haber edilir.

3662 26 Kânunusani 1900 2 Abdullah Zühtü “Sara”: 17- Roman Abdullah Zühtü’nün roman tefrikasıdır.

3662 26 Kânunusani 1900 3 Ramazan’da Bir Gündüz Fıkra Ramazan bayramı için yapılan hazırlıklar anlatılır.

3662 26 Kânunusani 1900 3 Ramazan’da Bir Gece Fıkra Şems Kıraathanesinde geçen bir Ramazan gecesi anlatılmaktadır.

3662 26 Kânunusani 1900 3 Cemil Musikide Ahenk Makale Müzikteki ahenk(ses, ton, not vb.) hakkında bilgilendirme yapılır.

3662 26 Kânunusani 1900 3 Küçük Hikâye “Söz Kesildi” Hikâye Bu sayıda küçük kızın kesilen sözü hikâye edilir.

3662 26 Kânunusani 1900 3-4 Şu’un-ı Garibe Haber

3662 26 Kânunusani 1900 4 Telgraf Haber

3662 26 Kânunusani 1900 4 Đlan Duyuru

3662 26 Kânunusani 1900 4 Çavuşoğlu Sigara Kâğıdı Reklam

3662 26 Kânunusani 1900 4 Katran Hakkı Reklam

(33)

3662 26 Kânunusani 1900 4 Osmanlı Lastik Mağazası Reklam

3662 26 Kânunusani 1900 4 Kinalaruş Reklam

3663 27 Kânunusani 1900 1 Leyl-i Mukaddes-i Kadir Şiir Kadir gecesinin kutsallığından bahsedilir.

3663 27 Kânunusani 1900 1 Selamlık Resmi Alisi Haber

3663 27 Kânunusani 1900 1 Tevcihât Duyuru Askeriyedeki gelişmelerin duyurusu yapılır.

3663 27 Kânunusani 1900 1 Tebligat-ı Resmiye Haber Devletin resmi duyuruları ve Paris borsası hakkında haberler verilir.

3663 27 Kânunusani 1900 1 Đcmâl Haber Đngiltere

3663 27 Kânunusani 1900 1-2 Dâhiliye Haber Devletin resmi kurumlarının yapıları hakkındaki haberlerdir.

3663 27 Kânunusani 1900 2 Anadolu Ziraatı Haber Anadolu’da yapılan ziraat hakkındaki gelişmeler anlatılır.

3663 27 Kânunusani 1900 3 Ramazan’da Bir Gündüz Fıkra Kadir gecesinin anlatıldığı bir fıkra yazısı.

3663 27 Kânunusani 1900 3 Ramazan’da Bir Gece

“Çayhanelerde” Fıkra Ramazan’da çay içilen yerlerdeki izlenimler anlatılır.

3663 27 Kânunusani 1900 3-4 Mehmet Cavit Yine Mesele-i Tedris Makale Eğitim hayatındaki sorunlar dile getirilip bu konuda çözümler önerilir.

3663 27 Kânunusani 1900 4 Küçük Hikâye“Saadet” Hikâye Saadet isimli hikâye yayımlanır.

3663 27 Kânunusani 1900 4 Telgraf Telgraf 27 Kanunu Sânî tarihli Paris’ten çekilen telgraftır.

3663 27 Kânunusani 1900 4 Đlan Duyuru “Baldo” isimli paranın yeni basımının duyurusu yapılır.

3664 28 Kânunusani 1900 1 Leyl-i Mukaddes-i Kadir Fıkra Mübarek Kadir Gecesi anlatılır.

3664 28 Kânunusani 1900 1 Tevcihât Duyuru Devlet işleri hakkında duyurular yapılır.

3664 28 Kânunusani 1900 1 Nişan “Madalya” Duyuru Takdim edilen madalyalar duyurulur.

(34)

3664 28 Kânunusani 1900 1 Tebligat-ı Resmiye Haber Memleket içine yapılan seyahatlerin haberi yapılır.

3664 28 Kânunusani 1900 1 Đcmâl “Đngilizlerin

Mağlubiyeti” Haber Đngilizlerin kaybetmiş olduğu savaş haber edilir.

3664 28 Kânunusani 1900 1-2 Dâhiliye Haber Devletin içteki gelişmeleri hakkında bilgi verilir.

3664 28 Kânunusani 1900 2 Paris’te Türk Pehlivanları Haber

3664 28 Kânunusani 1900 2 Sagarat-ı Havadis Haber

3664 28 Kânunusani 1900 2 Abdullah Zühtü “Sara” Roman Abdullah Zühtü’nün roman tefrikasıdır.

3664 28 Kânunusani 1900 3 Havadis-i Müteferrika

“Cinayet” Haber

“Sadakayı Fıtır” Fıkra Verilen sadakalar anlatılır.

3664 28 Kânunusani 1900 3 Ramazan’da Bir Gece “Leyle-i

Kadir” Fıkra Kadir gecesinin faziletinin anlatıldığı bir fıkra yazısı 3664 28 Kânunusani 1900 3-4

Doktor Rusçuklu

Hakkı Makale-i Sıhhiye Makale Bir önceki sayıdaki yazılanlara devam edilerek tıptaki gelişmeler ve bazı hastalıklar hakkında bilgi verilir.

3664 28 Kânunusani 1900 4 Küçük Hikâye “Diş Ağrısı” Hikâye Diş ağrısı isimli hikâye yayımlanır.

3664 28 Kânunusani 1900 4 Đngiltere Transvaal Muharebesi Haber

3664 28 Kânunusani 1900 4 Son Telgrafnameler Telgraf

3664 28 Kânunusani 1900 4 Telgraf Telgraf Paris’e çekilen telgraftır.

3664 28 Kânunusani 1900 4 Tiyatrolar Yayın

Tanıtımı

3664 28 Kânunusani 1900 4 Đlan Duyuru Resmi ilanlardır.

3665 29 Kânunusani 1900 1 Tevcihât Duyuru Đlimdeki gelişmeler duyurulur.

(35)

3665 29 Kânunusani 1900 1 Nişân Duyuru Bazı memuriyetler hakkında bilgi verilir.

3665 29 Kânunusani 1900 1 Zübde-i Havadis Haber Almanya’ya gönderilen tabiplerin haberleri yapılır.

3665 29 Kânunusani 1900 1 Đcmâl

“Đngiltere ve Amerika” Haber Mezkûr iki devlet arasındaki ilişkiler anlatılır.

3665 29 Kânunusani 1900 1-2 Dâhiliye “Bayram Eğlenceleri” Haber Bayramdaki yapılan eğlenceler dile getirilir.

3665 29 Kânunusani 1900 2 Havadis-i Müteferrika Haber

3665 29 Kânunusani 1900 2 Beyoğlu’nda Güreş Haber Beyoğlu’nda yapılan güreşlerin haberi yapılır.

3665 29 Kânunusani 1900 3 Ramazan’da Bir Gündüz “Iyd-ı

Fıtır” Fıkra Ramazan Bayramı hakkında bir fıkra yazısı.

3665 29 Kânunusani 1900 3 Ramazan’da Bir Gece”

“Karşıyaka’da” Fıkra Karşıyaka’da Ramazan ayında edilen izlenimler dile getirilir.

3665 29 Kânunusani 1900 3 Hüseyin Cahit Hayat-ı Matbuat: 37 Makale Đstanbul’daki matbaa hayatına yönelik tenkitler dile getirilir.

3665 29 Kânunusani 1900 3-4 Küçük Hikâye “Bayram

Geliyor” Hikâye Bayram Geliyor isimli hikâye neşredilir.

3665 29 Kânunusani 1900 4 Şu’un-ı Garibe Haber Sosyal hayattaki konuların haberi yapılır.

3665 29 Kânunusani 1900 4 Umûr-ı Mühime-i Siyasiye Haber Siyasi gelişmelerin haberi yapılır.

3665 29 Kânunusani 1900 4 Telgraf Telgraf Đspanya’ya çekilen telgraftır.

3665 29 Kânunusani 1900 4 Yeni Kitaplar Yayın

Tanıtımı “Şeytan Mağaraları” isimli kitabın Yayın Tanıtımı yapılır.

3665 29 Kânunusani 1900 4 Tiyatrolar Yayın

Tanıtımı

3665 29 Kânunusani 1900 4 Đlan “Şirket-i Hayriye’den” Duyuru Şirket-i Hayriye vapurlarının duyurusu yapılır.

3665 29 Kânunusani 1900 4 Meraklı Askeri Elbise

Mağazası Reklam

3665 29 Kânunusani 1900 4 Konserve Reklam

(36)

3666 30 Kânunusani 1900 1 Tevcihât Duyuru Deniz ticaretinden bahsedilir.

3666 30 Kânunusani 1900 1 Nişan

“Paris Borsası” Duyuru Ekonomik gelişmelerin duyuruları yapılır.

3666 30 Kânunusani 1900 1 Zübde-i Havadis Haber

3666 30 Kânunusani 1900 1 Đcmâl

“Đngiltere Parlamentosu” Haber Đngiltere siyasi hayatına dair haberler içerir.

3666 30 Kânunusani 1900 1 Dâhiliye “YineArabacılar” Haber Ramazan’da sokaklardaki arabalardan bahsedilir.

3666 30 Kânunusani 1900 1 Paris’te Pehlivanlar Haber

3666 30 Kânunusani 1900 1-2 Sefarât Havadisi Haber Fransa’ya devlet büyüklerinin yolculukları haber edilir.

3666 30 Kânunusani 1900 2 Siyah Gül Haber Rusya’da bahçelere dikilen güllerden bahsedilir.

3666 30 Kânunusani 1900 2-3 Ramazan’da Bir Gündüz Fıkra Ramazan Bayramının gelişi ve hazırlıkları anlatılır.

3666 30 Kânunusani 1900 3 Ramazan’da Bir Gece

“Demirhane Müdürü” Fıkra Tiyatroda oynanan Demirhane Müdürü isimli tiyatro oyunu hakkında bir fıkra yazısı.

3666 30 Kânunusani 1900 3 Aileler Arasında Haber Aile içi ilişkilerden bahsedilir.

3666 30 Kânunusani 1900 3 Küçük Hikâye

“Metres” Hikâye Metres isimli hikâyedir.

3666 30 Kânunusani 1900 4 Şu’un-ı Garibe Haber Günün gelişmelerine dair haberleri içerir.

3666 30 Kânunusani 1900 4 Umûr-ı Mühime-i Siyasiye Haber Rusya ve Afganistan’dan haberleri içerir.

3666 30 Kânunusani 1900 4 Telgraf Telgraf

3666 30 Kânunusani 1900 4 Yeni Kitaplar Yayın

Tanıtımı

3666 30 Kânunusani 1900 4 Yadigâr-ı Hâkime Reklam

3666 30 Kânunusani 1900 4 Borsa, Takvim-i Yevm Reklam Takvim günü verilirveekonomik reklam yapılır.

(37)

3666 30 Kânunusani 1900 4 Đlan

“Bayramlık Tekerlek” Duyuru Uygun fiyattaki tekerleklerin duyurusu yapılır.

3666 30 Kânunusani 1900 4 Diş Tabibi Küçük Lövüd Reklam

3667 31 Kânunusani 1900 1 Tevcihât Duyuru Yabancı matbuat hakkında duyuruları içerir.

3667 31 Kânunusani 1900 1 Nişân Duyuru Sosyal ve ekonomik gelişmelerin duyurusu yapılır.

3667 31 Kânunusani 1900 1 Tebligat-ı Resmiye Duyuru Resmi duyurular yapılır.

3667 31 Kânunusani 1900 1 Dâhiliye

“Kâğıt Ticareti” Haber Genel olarak memleket için olan haberler verilir.

3667 31 Kânunusani 1900 2 Havadis-i Müteferrika Haber

“Arife” Fıkra Bayramdan önceki gün “arife” anlatılır.

3667 31 Kânunusani 1900 2 Ramazan’da “Bir Gece, Son

Gece” Fıkra Ramazan’daki son gece anlatılır.

3667 31 Kânunusani 1900 2-3 Mehmet Cavit Muhasebe Sohbet “Ulûmu Fünûnda Taksim-i Amâl”, Pozitif bilimlerde iş bölümü anlatılır.

3667 31 Kânunusani 1900 3 Küçük Hikâye“Bayramda” Hikâye Bayramda başlıklı hikâyedir.

3667 31 Kânunusani 1900 3 Şu’un-ı Garibe Haber Güncel konulara değinilir.

3667 31 Kânunusani 1900 3-4 Đngiltere Transvaal Muharebesi Haber Alınan son telgraflardan bahsedilir.

3667 31 Kânunusani 1900 4 Telgraf Telgraf

3667 31 Kânunusani 1900 4 Borsa Haber Borsadaki gelişmeler anlatılır.

3667 31 Kânunusani 1900 4 Đlan Duyuru Ekonomik gelişmelerin duyurusu yapılır.

3667 31 Kânunusani 1900 4 Sabıkalı Reklam

3667 31 Kânunusani 1900 4 Kinalaroş Reklam

(38)

3667 31 Kânunusani 1900 4 Marina Balık Yağı Reklam

3667 31 Kânunusani 1900 4 Pangaduine Reklam

3668 1 Şubat 1900 1 Îyd-i Fıtır Haber Ramazan Bayramı’nın gelişi haber yapılır.

3668 1 Şubat 1900 1 Tevcihât Duyuru Memuriyetler hakkındaki gelişmelerin duyurusu yapılır.

3668 1 Şubat 1900 1 Nişân “Paris Borsası” Duyuru Ekonomik konular hakkında duyurular yapılır.

3668 1 Şubat 1900 1 Đcmâl “Đngiltere

Parlamentosu’nun Küşadı” Haber Đngiltere Parlamentosu’nun açılışı anlatılır.

3668 1 Şubat 1900 1-2 Dâhiliye “Sabah” Haber Sabah’ın çıkan yazıları anlatılır.

3668 1 Şubat 1900 1-2 Âlem-i Đslamiyet Haber Londra’da bir camide okunan dualardan bahsedilir.

3668 1 Şubat 1900 2 Beyoğlu’nda Güreş Haber

3668 1 Şubat 1900 2 Abdullah Zühtü “Sara” Roman Abdullah Zühtü’nün roman tefrikasıdır.

3668 1 Şubat 1900 3 Havadis-i Müteferrika Haber

3668 1 Şubat 1900 3 Küçük Hikâye “Bayram Đçinde

Bayram” Hikâye Bayram içinde bayram isimli yayımlanmış hikâyedir.

3668 1 Şubat 1900 3 Umur-ı Mühime-i Siyasiye Haber Dış ülkelerle olan münasebetler hakkındaki gelişmeler anlatılır.

3668 1 Şubat 1900 3 Đngiltere Transvaal Muharebesi Haber

3668 1 Şubat 1900 3 Son Telgraf nameler Telgraf Londra’ya çekilen telgraftır.

3668 1 Şubat 1900 3 Telgraf Telgraf Paris’ten çekilen telgraftır.

3668 1 Şubat 1900 4 Tiyatrolar Yayın

Tanıtımı

3668 1 Şubat 1900 4 Đlan Duyuru Ekonomik ve siyasi gelişmelerin duyurularıdır.

3669 2 Şubat 1900 1 Iyd-i Fıtır Haber Ramazan bayramının gelişi haber edilir.

3669 2 Şubat 1900 1 Padişahım Çok Yaşa Haber

(39)

3669 2 Şubat 1900 1 Zübde –i Havadis Haber Memleketteki gelişmelere aktarılır.

3669 2 Şubat 1900 1 Đcmâl

“Almanya Donanması” Haber

3669 2 Şubat 1900 1-2 Dâhiliye

“Arabalı Dişçiler” Haber Açık araba ile dişçilik yapanlar anlatılır.

3669 2 Şubat 1900 2 Âlim-i Đslamiyet Haber Đslam âlimlerinden bahsedilir.

3669 2 Şubat 1900 2 Abdullah Zühtü “Sara” Roman Abdullah Zühtü’nün roman tefrikasıdır.

3669 2 Şubat 1900 3 Dün Akşamki Güreş Haber

3669 2 Şubat 1900 3-4 Afrika-yı Cenubi Muharebesi Haber

3669 2 Şubat 1900 4 Havadis-i Müteferrika Haber Memlekette görülen cürüm olayları aktarılır.

3669 2 Şubat 1900 4 Bayram Günü Haber

3669 2 Şubat 1900 4 Umur-ı Mühime-i Siyasiye Haber Siyasi gelişmelere aktarılır.

3669 2 Şubat 1900 4 Telgraf Telgraf Çeşitli ülkelere çekilen telgraflar aktarılır.

3669 2 Şubat 1900 4 Đlan Duyuru Ekonomik gelişmelerden bahsedilir.

3670 3 Şubat 1900 1 Selamlık Resmi-i Alisi Haber Resmi olan gelişmeler ayrıntılı bir şekilde aktarılır.

3670 3 Şubat 1900 1 Tevcîhât Duyuru

3670 3 Şubat 1900 1 Nişan Duyuru

3670 3 Şubat 1900 1 Đcmâl Haber Đngiltere donanması hakkında bilgi verilir.

3670 3 Şubat 1900 1 Dâhiliye “Postalarımız” Haber Gelen postalar haber edilir.

3670 3 Şubat 1900 1-2 Paris’te TürkTürk Pehlivanları Haber Đngiltere’de yapılan Türk güreşleri aktarılır.

3670 3 Şubat 1900 2 Taşrada Eczaneler Haber

3670 3 Şubat 1900 2-3 Telgraf ve Posta Haber