Sabah Gazetesi (7202-7932. sayılar-inceleme ve seçilmiş metinler)

(1)

T.C.

NĐĞDE ÜNĐVERSĐTESĐ SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ TÜRK DĐLĐ VE EDEBĐYATI ANABĐLĐM DALI

SABAH GAZETESĐ

(7202-7932. SAYILAR-ĐNCELEME VE SEÇĐLMĐŞ METĐNLER)

YÜKSEK LĐSANS TEZĐ

Hazırlayan Nurcan KOYUN

Niğde

Haziran, 2015

(2)

T.C.

NĐĞDE ÜNĐVERSĐTESĐ SOSYAL BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ TÜRK DĐLĐ VE EDEBĐYATI ANABĐLĐM DALI

SABAH GAZETESĐ

(7202-7932. SAYILAR-ĐNCELEME VE SEÇĐLMĐŞ METĐNLER)

YÜKSEK LĐSANS TEZĐ

Hazırlayan Nurcan KOYUN

Danışman : Yrd. Doç. Dr. Genç Osman GEÇER Üye : Doç. Dr. Nedim BAKIRCI

Üye : Yrd. Doç. Dr. Serdar ODACI

Niğde

Haziran, 2015

(3)

(4)

(5)

ÖZET

YÜKSEK LĐSANS TEZĐ

SABAH GAZETESĐ (7202-7932. SAYILAR-ĐNCELEME VE SEÇĐLMĐŞ METĐNLER)

KOYUN, Nurcan

Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı

Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Genç Osman GEÇER Temmuz 2015, 1289 sayfa

Bu çalışmanın amacı Türk Edebiyatı tarihinin en önemli kaynaklarından birisi olan ve 1876 yılında yayım hayatına başlayan Sabah gazetesinin 1909-1911 yılları arasında yayımlanan 7202-7932 arasında bulunan sayılarını bilimsel metotlar ışığında incelemektir. Çalışmamız öncelikli olarak Türk Edebiyatı araştırmalarına kaynaklık etme bunun yanısıra sosyal bilimlerin diğer sahalarına da önemli ışık tutacak malzemeleri ortaya çıkarma amacı taşımaktadır. Tez, üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölümde incelenen sayıların içerdiği bütün başlıkları ihtiva eden bir tablodan oluşmaktadır. Đkinci Bölüm’de ise Sabah gazetesinde yer alan yazıların konu ve türlerine göre sınıflandırılması yapılmıştır.

Seçilen edebi metinlerin Latin alfabesine aktarıldığı bölüm ise çalışmanın Üçüncü

Bölüm’ünü oluşturmaktadır. Sonuç Bölümü ve Dizin ile çalışma tamamlanmıştır.

(6)

ABSTRACT MASTER THESIS

SABAH NEWSPAPER (7202-7932. ISSUES-STUDY AND SELECTED TEXTS)

KOYUN, Nurcan

Department of Turkish Language and Literature Supervisor: Assit. Prof. Genç Osman GEÇER

July 2015, Pages 1289

This article is a report on Turkish literature and is one of the most important

sources the newspaper Sabah, which launched in 1876, published between the

years 1909-1911 the number of between 7202-7932 were examined in the light of

scientific method. Our study will primarily Turkish Literature source for research,

as well as the social sciences and other fields to shed light on the important

materials that are intended to elicit. The thesis is composed of three main parts. The

number contained in the first section viewed from a table containin gallheaders

consist. In the second chapter the subject of the article in the newspaper Sabah and

were classified according to type. Selected literary texts are transferred to the Latin

alphabet constitutes the third part of the study section. The work was completed

with the results and the Index parts.

(7)

ÖNSÖZ

Gazeteler, tarihi seyir içinde toplumsal konuları aktarıp bilgi veren, yine toplumsal olayların yönlerini ifade eden, siyasi var oluşlarla birlikte bir gereklilik olarak hizmet veren günlük, haftalık, aylık vb. yayımlanabilen yayımlandığı döneme ışık tutan en önemli yayım araçlarından biridir. Bir takdim ve telkin vasıtası olarak değerlendirebileceğimiz gazeteler, çok eski zamanlardan günümüze kadar uzanmakta, farklılıklar veya benzerliklerle toplumun reaksiyonlarını, duygu ve düşünce yapısını arşivlemekte ve tarihi birer tanık hüviyetini korumaktadır.

Bu noktadan hareketle, çalışma Sabah gazetesinin 1909-1911 yılları arasında yayımlanan 7202-7932 arasında yer alan sayılarının incelenmesi üzerine kurulmuştur. Tez üç ana bölüm ve bunları oluşturan alt bölümlerden meydana gelmektedir. Birinci Bölüm, gazetenin 1909 yılında 7202. sayısından başlayarak 1911 yılının sonlarına tekabül eden 7932. sayısının, kronolojik bir sıra takip etmek suretiyle, gazete numarası, tarih, sayfa, yazar adı, yazı adı, yazı türü ve yer alan yazının kısa açıklamasıyla ana başlıkları içeren bir tablodan oluşmaktadır. Đkinci Bölüm’de tahlilî fihrist yapılarak, gazetede duyuru, reklam ve ilanlar hariç olmak üzere yer alan ve bir kısmı edebî olan metinlerin varsa yazar adı, konu ve türlerine göre tasnifi yapılmıştır. Seçilen metinlerin Latin alfabesine aktarılması ise üçüncü ve son bölümü oluşturmaktadır. Çalışma sonuç ve dizin bölümü ile tamamlanmıştır. Metinlerin seçiminde kendi türlerine örnek teşkil edecek nitelikte metinler olmasına dikkat edilmiştir. Metinlerin Latin alfabesine aktarımı sırasında Ferit Devellioğlu’nun Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lügat’i ve Şemsettin Sami’nin Kamus-ı Türkî isimli sözlüklerinden faydalanılmıştır. Bununla birlikte Türkçe kökenli olmayan kelime ve tamlamaların yazımında Türk Dil Kurumu’nun Türkçe sözlüğündeki yazım şekilleri esas alınmıştır. Okunamayan kelimeler köşeli ayraç şeklinde […], doğru okunduğundan emin olunamayan kelimeler veya özel isimler ise parantez içerisinde soru işareti ile (?) gösterilmiştir.

Bu çalışmanın yürütülmesinde ve tamamlanmasında yardımlarını gördüğüm değerli hocam Yrd. Doç. Dr. Genç Osman GEÇER’e teşekkürlerimi sunarım.

Nurcan KOYUN

(8)

ĐÇĐNDEKĐLER

ÖZET ... I ABSTRACT ...II ÖN SÖZ ... III ĐÇĐNDEKĐLER ... IV KISALTMALAR ... VII GĐRĐŞ ... VIII A. Osmanlı Devleti’nde Basının Doğuşu ve Gelişimi ... VIII B. Sabah Gazetesinin Đncelenen Sayıları Üzerine (7202-7932) ... IX

BĐRĐNCĐ BÖLÜM

SABAH GAZETESĐNĐN ĐÇĐNDEKĐLER TABLOSU I. SABAH GAZETESĐ 7202-7932 NUMARALI NÜSHALARIN

ĐÇĐNDEKĐLER TABLOSU ... 1

ĐKĐNCĐ BÖLÜM TAHLĐLÎ FĐHRĐST I. SABAH GAZETESĐNĐN TAHLĐLÎ FĐHRĐSTĐ ... 808

A. Yazar Adına Göre ... 808

B. Türlerine Göre ... 918

1. Musahâbeler (Sohbet Yazıları) ... 918

2. Fıkralar ... 923

3. Makaleler ... 981

4. Mektuplar ... 1020

5. Şiirler ... 1021

6. Hikâyeler ... 1021

7. Romanlar (Tefrika Romanlar) ... 1024

8. Seyahat Anıları ... 1024

C. Konularına Göre Yazılar. ... 1027

1. Edebî Yazılar ... 1027

2. Tıbbî ve Đlmî Yazılar ... 1030

3. Siyasî Yazılar ... 1032

4. Toplumsal Yazılar ... 1063

(9)

5. Askerî Yazılar ... 1089

6. Dinî Yazılar ... 1091

7. Ziraat ve Hayvancılık Đle Đlgili Yazılar ... 1093

8. Ekonomi ve Ticaret Đle Đlgili Yazılar ... 1094

9. Denizcilik Đle Đlgili Yazılar ... 1099

10. Duyuru ve Tanıtım Yazıları ... 1100

11. Çocuklar ve Gençler Đle Đlgili Yazılar ... 1100

12. Kadınlar Đle Đlgili Yazılar ... 1101

13. Eğitim Đle Đlgili Yazılar ... 1103

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SEÇĐLMĐŞ METĐNLER SABAH’TAN SEÇĐLENLER ... 1107

A. SEYAHAT ANILARI ... 1107

Prag-Bir Manazara-yı Edebiye ... 1107

B. HAYATA DAĐR ÇEŞĐTLĐ YAZILAR ... 1115

Evbâş-Apaches ... 1115

Şehrimize Giren Bir Ecnebi Neler Görüyor? ... 1118

Çakırcalı... 1122

Şarkta Đstişrak... 1123

Açık Mektup ... 1127

Üstadımız Ahmet Mithat Efendi Hazretlerine ... 1129

Đstanbul Hanımları Hakkında ... 1135

An’anât-ı Milliye ... 1137

Selanikli Tevfik ... 1140

Selanikli Tevfik Bey ... 1144

Beykoz Ziyareti Münasebetiyle ... 1145

Faaliyet-i Milliye Cemiyeti ... 1149

Kadınlarda Tütün Đçmek Modası ... 1152

Avrupa’ya Gidiniz; Fakat Vatan-ı Osmanîyi Unutmayınız! ... 1155

Eski-Yeni ... 1158

Barbaros Hayrettin ve Turgut Reis Geliyor ... 1163

Kıraat Sahifeleri-6-Kahvehane ... 1168

Askerliğimiz ... 1171

(10)

Đllet-i Sâriye ... 1179

Hac Yolunda ... 1181

Adab-ı Meşrutiyet ve Nesl-i Âti ... 1185

Türk Unsuru ... 1188

Musahâbe-Đstanbul Sahneleri ... 1191

Gençlik, Gençler ... 1194

C. KÜTÜPHANELER VE KÜTÜPHANECĐLĐK ... 1199

Yine Kütüphanelerimiz ... 1199

D. DĐL VE EDEBĐYAT YAZILARI ... 1202

Sancak Altında ... 1202

Lisana Âit... 1205

Alfabe ve Đmlâ ... 1208

Lisan-Tarih ... 1210

Türk Lisanı ... 1214

Edebiyatta Gaye ... 1217

Nasıl Romandayız? ... 1220

F. GAZETE VE GAZETECĐLĐK ĐLE ĐLGĐLĐ YAZILAR ... 1224

Gazeteciliğe Dair ... 1224

Rumeli’de Muhacirin ve Bulgaristan Matbuatı ... 1227

Avusturya Matbuatı ve Biz ... 1230

Sahaif-i Matbuata Bir Nazar ... 1234

Ecnebi Matbuatı ve Biz ... 1237

Tehlikeli Zamanlarda Hissiyat-ı Millet ve Lisan-ı Matbuat ... 1241

Avrupa Matbuatı ve Biz ... 1244

Gazeteler ve Halk ... 1247

G. EĞĐTĐM ĐLE ĐLGĐLĐ YAZILAR ... 1251

Avrupa’da Osmanlı Talebesi ve Bir Tedbir-i Musîp ... 1251

Kırk Bin Đptidai Muallimi ... 1253

SONUÇ... 1257

KAYNAKÇA ... 1259

DĐZĐN ... 1260

ÖZGEÇMĐŞ ... 1270

(11)

KISALTMALAR c. :Cilt Dr. : Doktor nr. : Numara s. :Sayfa S. : Sayı s.y. : Sayı Yok t.y. : Tarih Yok vb. : Ve Benzeri vs. : Ve Saire

[…] : Okunamayan kelime

(?) : Okunduğundan emin olunamayan kelime ve özel isimler

(12)

GĐRĐŞ

A. Osmanlı Devleti’nde Basının Doğuşu ve Gelişimi

Osmanlı Devleti’nin Şark’a bağlılığı bizde matbaaya dayalı basın ve yayım hareketlerinin Avrupa’ya göre çok daha geç başlamasına neden olur. Osmanlı, yeniliğe açık bir padişah olan III. Ahmet ile Sadrazam Damat Đbrahim Paşa döneminde, sanayi devrimini geride bırakan Avrupa devletlerinden de etkilenerek Batı ile olan ilişkilerini geliştirmiştir. Gelişen ilişkilerin neticesi olarak Avrupa tarzında yenilikler için öncelikli olarak ıslahat hareketlerine başlanmıştır. Başlarda askerî alan ile sınırlı kalan ıslahat hareketleri sonraları yönetimin her alanına yayılmaya başlamıştır. Edebî hareketlilikler adına bu dönemde üç kütüphane kurulmuş ve bir tercüme heyeti oluşturularak bazı Doğu kaynaklı eserlerin Türkçeye çevrilmesine başlanmıştır. Çevirinin ve kültürün gelişimine dikkat çeken bu girişimler matbaanın açılmasına bir hazırlık dönemi oluşturmuştur. Đlk Türk matbaasının kurulması işte bu sürece bağlı olarak gelişmiş ve ilk Türk basımevi Đbrahim Müteferrika ve Sait Efendi tarafından 14-16 Aralık 1727’de kurulmuştur.

Osmanlı’ya matbaanın gelişi Lale Devri esnasında Avrupa’dan çok sonra olmuştur.

Bu gelişmelerin ardından Türk basın-yayım hareketinin tarihi seyrinde yabancı dilde yayım yapan gazeteler ve Türkçe yayım yapan gazeteler olmak üzere iki taraflı bir ilerleyiş söz konusu olmuştur. (Kariper: 2014, VIII)

Gazeteler gündelik olarak gelişen olaylar hakkında toplum nabzını canlı

tutmakla meşgul olurken edebî faaliyetlerin yürütülmesi ile mecmualar

ilgilenmiştir. Đlk Türkçe gazetelerin yayımı ise diğer ülkelerde olduğu gibi ülkenin

siyasal, ekonomik, sosyal durumunun halka bildirilmesi şeklinde değil, daha çok

hükümetin yaptığı icraatların halka duyurulması yönündedir. Edebiyat ile

ilgilenmekte olanların toplandıkları çevreler gazetelerden ziyade mecmualar

olmuştur. Yani gazetecilik faaliyetleri hemen hemen her dönemde edebiyattan uzak

bir seyir izlemiş ve izlemektedir. Osmanlı’da Gerçek anlamda gazetecilik özelliğini

sonradan kazanan bir yapı vardır. Bu yapının oluşabilmesi için ise elbette önemli

ilerlemeler gereklidir. Yönetimde yenilik yapılması konusunda oldukça fazla çaba

harcayan II. Mahmut döneminde ilk Türkçe gazete olan Takvim-i Vakayî yayım

hayatına başlamıştır. 1 Kasım 1831 tarihinde haftalık yayım yaparak gazetecilik

hayatına giren Takvim-i Vakayî’de ilk çeviri ve ilanlar yer almaya başlamıştır. Bu

süreci takiben özel sermaye ile çıkarılan ilk Türkçe gazete Ceride-i Havadis (1840)

(13)

ve ardından Tercüman-ı Ahval (1860) gazeteleri de yayım hayatına başlar.

“Takvim-i Vakayî, sadece devlet eliyle çıkarılmıştır ve içeriği de resmî hayata dair neşriyattan ibarettir. “Ceride-i Havadis ilim, ahlak ve edebiyat üzerine makaleler yayımlayarak bu daireyi daha çok genişletir” (Tanpınar, 2006: 141; Kariper, 2014:

IX). William Churchill’in Ceride-i Havadis’e rekabet amacıyla çıkardığı Ruzname-

i Ceride-i Havadis 1860’ta, Şinasi’nin neşrettiği Tasvir-i Efkâr ise 1862’de

yayımlanmaya başlar. Böylece gazete yayımı günlük hayatta giderek artan bir şekilde kendine yer bulmuştur. Gazetenin ve gazeteciliğin etkisini hızla gösterdiği I. Meşrutiyet’in ardından yaşanan II. Abdülhamit’in baskıcı yönetimi ve basına uyguladığı sıkı sansür ise basın-yayım hayatına büyük bir darbe vurmuştur. II.

Abdülhamit yönetimi sona erdikten sonra ise Osmanlı’da basın hayatı yaşanan siyasi ve sosyal gelişmelere bağlı olarak devamlılığını sürdürür.

(http://www.turkiye.dk/bilgi/6/osmanli-devletinde-basin-ve-gazetecilik.html) (09.07.2015)

24 Temmuz 1908’de Đkinci Meşrutiyet’in ilan edilmesi üzerine sansürün de basın yayım üzerindeki etkisi kırılmıştır. Bu dönemde Đkdam, Sabah, Tercüman,

Saadet gibi gazeteler yayım hayatına devam eder. Ayrıca Đkinci Meşrutiyet’in

ilerleyen yıllarında basında gruplaşmaların yer almaya başladığı görülür. Daha sonraki süreçte Milli Mücadele’yi de içine alan bir devamlılıkla Cumhuriyet Dönemi gazeteciliği ile gazete ve yayım hayatımız bugünkü şeklini almıştır.

(Kariper: 2014, IX)

B. Sabah Gazetesinin Đncelenen Sayıları Üzerine (7202-7932)

Rum asıllı Papadopulos tarafından çıkarılan Sabah gazetesi, 1293/1876 yılında Şemsettin Sami ve Mihran Efendi (Nakkaşyan)’nin çalışmaları ile yayım hayatına başlamıştır. Gazete 10 paraya satılır Sabah yayım politikasını ve gazeteye gelen yazıların yayım şartlarını başlık klişesi altında toplamıştır.

“Başlık klişesinin sağ tarafında “Mahall-i Đdaresi: Bâb-ı âli

Caddesinde 7 Numaralı “Matbaa-i Mahsusa”dır, “Umur-ı Đdare ve

Tahririye gazeteye müteallik hususat için sahib-i imtiyaza müracaat

olunur. Ücreti verilmemiş mektuplar kabul olunmaz. Mekâtib ve

evrak-ı varide dercolunsun olunmasın iade edilmez. Her satır için

(14)

ilanat-ı adiyeden 3 ve banka ve şirket ve umur-ı sarrafiye ilanlarından 5 havadis sırasında yazılacak mute’na ilanlarından 15 kuruş alınır. Bir hafta evvelki nüshalar 5 kuruştur. Klişenin sol tarafında ise “Mahall-i Đdaresi: Bâb-ı âli Caddesinde 7 Numaralı “Matbaa-i Mahsusa”dır, Gerek Đstanbul ve gerek vilayat-ı Osmanîye için posta icraatıyla beraber seneliği mecidiye 20, kuruş hesabıyla 180, altı aylığı 95 kuruş.

Menafi’-i umumiyeye müteallik ve gazetenin mesleğine muvafık evrak maa’l-memnuniye derc olunur. Gönderilecek evrak derc olunmadığı halde idare mesul olmaz. Bilgileri yer almaktadır. Başlık klişesinin üst kısmında sayı numarası, gün ve tarih bilgileri yer almaktadır. Alt kısmında ise “Nüshası 10 paradır” ve “Her gün neşrolunur” ifadeleri bulunmaktadır.” (Kariper, 2014: XVI)

Osmanlı’nın sansür sonrası dönemine rastlayan incelediğimiz sayı aralığında Sabah gazetesinin çizgisi toplumsal meselelere uygun olarak toplumun nabzını canlı tutmaktan ibaret olmuştur. Sabah gazetesi yayım yaptığı dönemlerde görüş bakımından daima sürüp gitmekte olan konjektüre uygun bir çizgi takip etmiştir, yani gazete döneminde baskın olan akım ile adını duyurma taraftarı olmuş o akımın taraftarlarını da etrafında toplamış popüler bir yayın olma özelliğini korumuştur.

Yazarları arasında, Ali Ekrem Bolayır, Ali Fuat, Ali Haydar Mithat, Ali Said, Ahmet Mithat, Ahmet Rasim, Bedri Kamil, Celil Esat, Cenap Şahabettin, Dikran Kelekyan, Halil Halit, Halit Ziya, Hasan Bedrettin, Hatipzade Emin, Hüseyin Cahit, Mir Ali Pertev, Mahmut Sadık, Mahmut Reşat, Mehmet Halit, Đbrahim Hilmi, Đsmail Müştak, Đzzet Fuat, Sâmih Rıfat, Selanikli Tevfik, Fatma Aliye, Faik Reşat, Doktor Arif Đsmet, Ziya Şakir, Yusuf Akçura, Ahmet Cemal, Arif Cemil gibi isimleri sayabileceğimiz Sabah gazetesi, günlük olarak yayım hayatına devam etmiştir.

1909-1911 yılları süresince neşredilen Sabah gazetesi sayılarını (7202-7932) konu edindiğimiz çalışmamızda gazete sayıları sansürün kalktığı ve Milli Edebiyat akımının fikrî alt yapısının ortaya çıkmaya başladığı bir zamana rastlamaktadır.

Đncelediğimiz bu sayı aralığında sansürün de kalkışı ile beraber edebî tür ve yazı çeşitliliği bakımından gazetede büyük bir zenginleşmenin olduğu görülmüştür.

Sabah gazetesinin bu çalışmada ele alınan sayılarından farklı olarak sansür

(15)

dönemine rastlayan sayıları Kağan Kariper tarafından hazırlanan Sabah Gazetesi

(5742-6471 Sayılar Đnceleme-Seçilmiş Metinler)¹

adlı çalışmada incelenmiştir.

Elinizde bulunan bu çalışma ve yukarıda bahsi geçen çalışmayı içerik olarak kıyasladığımızda da gazetenin sansür ve sansürden sonraki dönemlerde ne denli önemli bir değişim yaşadığı görülecektir. Gazetenin incelenen sayıları dâhilinde pekçok makale, fıkra, hikâye, seyahat anıları, roman tefrikaları, şiirler, toplumsal meselelere dair yazılar mevcuttur, bilhassa kadınların da konu edinmeye başlandığı görülmekte Fatma Aliye hanımın yazıları da bu anlamda dikkat çekmektedir.

Bunun yanında dil ve edebiyat meselelerinin artık sıklıkla üzerinde durulmaya başlanmıştır. Ahmet Mithat’ın başı çektiği dil yazılarını diğer pek çok muharririn de konu edinmekte olduğu görürüz. Osmanlı toplumunun sıkıntılarının yansıtıldığı yazılarda özellikle Ahmet Rasim imzasını görmekteyiz, yazılarını ustalıkla ve zengin bir bakış açısı ile ele alan Ahmet Rasim kimi zaman sosyal sıkıntılara değinmekte bugün dahi eksikliği yaşanan bazı konular üzerinde yoğunlaşmakta kimi zaman da içinde bulunduğu toplumun gülünç yanlarını yansıtmaktadır. Yüzyıl öncesinden topluma sadece Sabah perspektifinden bakılmış olsa da sosyal ve siyasî bazı konular hakkında sıkıntıların bugünde aynı olduğuna, değişmediğine dair bir yorum yapılabilir. Tefrika romanlar kısmında Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın eserlerini ve Batı kaynaklı romanlardan çeviri olarak tefrika edilen bazı romanları görmekteyiz. Konularına göre yazılar bölümünde “Şiir” başlığı altında yer alan Tevfik Fikret’in şiiri ilk defa Sabah’ta yayımlanmamış fakat bir makale üzerine uygun görüldüğünden gazete dâhilinde bir yazıya alınmıştır. Bunun gazetelerin edebi faaliyetlere mecmualar kadar yakın olamamalarından kaynaklı olduğunu belirtebiliriz. Genel olarak sade bir üslup ve dil anlayışı benimseyen gazetede Ahmet Rasim’in yazılarının yer aldığı bölümlerde sade dil anlayışından bahsetmek pek mümkün değildir. Ahmet Rasim’in bir kısım yazıları ise oldukça sade bir dil ile ve bir mütehassıs derecesinde iyi bir içerikle yazılmıştır. Ahmet Mithat’ın yazıları sade dil ile neredeyse birebir örtüşmektedir. Fatma Aliye yine sade dile yakın bir dil ile yazılar yazmıştır. Dikran Kelekyan ise yayım politikasına uygun olarak sade dile yakın bir dili benimsemiştir. Bu isimler haricinde gazetede köşe

1 Kağan Kariper “Sabah Gazetesi (5742-6471 Sayılar Đnceleme-Seçilmiş Metinler”), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde, 2014, 870, s.

(16)

yazıları bulunan pek çok isim bahsi geçen bu tarihlerde yayım politikası gereği sade dile yakın bir dil anlayışı benimserler.

Günlük olarak çıkarılmakta olan Sabah gazetesinde günü gününe verilen haberler ile ilgili belli başlıklar hemen her sayıda yer almıştır. Bu başlıkları şu şekilde sıralayabiliriz.

Tebligat-ı Resmiye: Resmi duyuru ve ilanların yer aldığı bölümlerdir.

Havadis-i Hariciye: Yurt dışından gelen haberlerin derlendiği bölümlerdir.

Îd-i Said-i Fıtr: Ramazan ayı boyunca fıtır sadakası hakkında yazılan

yazılardır.

Selamlık Resm-i Âlisi: Padişahın Cuma namazına gidiş törenlerini konu

edinen yazılardır.

Şundan Bundan: Günlük haber başlıklarının verildiği bölümlerdir.

Telgraf: Telgraf kanalıyla iletilen haberlerin yayımlandığı bölümlerdir.

Umur-ı Siyasiye-i Mühimme: Dünyada meydana gelen önemli olayların

okura aktarıldığı, konferanslar ve yabancı devletler hakkında bilgi verilen bölümlerdir.

Şu’ûn-ı Dâhiliye: Yurt içinde meydana gelen genel/günlük olaylardan

bahsedilen bölümlerdir.

Şu’ûn-ı Muhtelife: Yurt içinden çeşitli haberlerin anlatıldığı bölümlerdir.

Musahâbe: Sohbet türünde ve hemen her konuda yazılmış yazıları içeren

bölümlerdir.

Đlan: Đlan ve duyuruların yer aldığı bölümlerdir.

Tevcihat: Devlet büyüklerine verilen rütbelerin duyurulduğu bölümlerdir.

Yayım Tanıtımları: Yeni çıkan kitap, dergi, hikâye kitapları ve gazeteler

hakkında yazılan duyuru niteliğindeki yazıların yer aldığı bölümlerdir.

Borsa: Yayımlanan güne dair borsa değerlerinin verildiği bölümlerdir.

Tefrikalar: Sabah gazetesinin 7202-7932. sayılarında toplam beş roman

tefrika edilmiştir. Bunlar: Bizans, Minyon, Kuyruklu Yıldız Altında Bir Đzdivaç,

(17)

Şıpsevdi (tefrikasına 7202’den daha önceki sayılarda başlanmıştır.), Selahattin Eyyubi ve Arslan Yürekli Richart.

Nişan: Devlet büyüklerinin aldığı ödül ve madalyaların haberinin yer aldığı

bölümlerdir.

Leyle-i Celile-i Kadir: Kadir gecesi hakkında yazılmış yazıları içeren

bölümlerdir. (Kadir gecesi dolayısıyla yayımlanmıştır.) (Kariper: 2014, XV)

Edebi türlerin incelenmesi açısından zengin bir içeriğe sahip olan Sabah gazetesinin çalışmamızın dâhilinde bulunan sayı aralığında yazarlar kimi zaman imzalarını kısaltmalarla vermişlerdir. Bunun yanı sıra herhangi bir imzası bulunmayan yazılar da karşımıza çıkmıştır. Tahsin Yıldırım’ın Edebiyatımızda

Müstear Đsimler²

ve Nurullah Çetin’in Takma Đsimler Sözlüğü

³

adlı eserlerinden faydalanarak erişebildiğimiz kısaltmalar ayrıca kime ait olduğunu kestiremediğimiz imzalar tahlilî fihrist bölümünde yazar adına göre yazılar kısmına eklenmiştir.

Teze kaynaklık eden ilgili sayıların büyük bir kısmı Atatürk Kitaplığı’ndan bir kısmı ise Milli Kütüphane’den temin edilmiştir. Bu çalışmanın kapsamında yer almasına rağmen ciddi çabalar sarfedildiği halde elimizde bulunamayan ve bazı teknik aksaklıklar içeren sayıları mevcuttur. Gazetenin 7355, 7878, 7879. sayılarına ulaşılamamıştır. Bununla beraber gazete sayıları minimum 4 sayfadan oluşmasına rağmen gazetenin 7354 ve 7356. sayıları 2 sayfadan oluşmaktadır ve bu sayılarda yer alan gazete yapraklarında yırtılmış kısımlar mevcuttur. 7466. sayısında yine yırtılmış varakalardan dolayı okunamayan bölümler mevcuttur. Gazetenin 7518.

sayısı elimizde bulunmasına rağmen teknik bir aksaklıktan dolayı sayfalar dijital ortamda görülememektedir. Yine 7526. sayısında okunamayan kısımlar mevcuttur.

7537. sayısında okunamayan bölümler mevcuttur ve şuun-ı muhtelife bölümü yarım bırakılmıştır ayrıca bu sayı 3 sayfadan oluşmaktadır. 7601. sayının ilk iki sayfasında eksik bölümler mevcuttur. Son olarak 7620. sayı gazetenin 6 sayfa çıkarıldığı bir döneme rastlamasına rağmen 5 ve 6. sayfalarına ulaşılamamıştır.

2 Tahsin Yıldırım, Edebiyatımızda Müstear Đsimler, Selis Kitaplar, Đstanbul, 2006.

3 Nurullah Çetin, Takma Đsimler Sözlüğü, Akçağ Yayınları, Ankara, 2012.

(18)

Fotoğraf 1: Sabah Gazetesi 7202. Sayının Başlık Klişesi

Sabah gazetesinin başlık klişesi yukarıdaki gibidir. Çalışmaya konu olan

sayılardan önceki sayılar incelenmiş ve bu klişenin daha önceki sayılarda da hemen hemen aynı şekilde kullanıldığı görülmüştür. (Kariper, 2014: XV)

Halkın yararlanabileceği bir gazete neşretmeyi amaçlayan Sabah yönetimi yayım anlayışını, ilk sayıda, “Herkesin anlayabileceği bir lisanla ve usanç vermeyecek surette muhtasar olmak” ve “Herkes suhuletle alacak kadar ucuz olmak” şeklinde açıklamıştır” (Enginün, 2013: 77) Yayım politikasını bu şekilde ortaya koyan gazetenin çalışmamızda yer alan sayılarının bir kısmı ikişer varak ve dört sayfadan, az bir kısmı ise üçer varak ve altı sayfadan meydana gelmektedir.

Her sayfa ise 6-8 sütundan oluşmaktadır. Bazı duyuru, ilan ve reklamlarda resim kullanıldığı görülmektedir.

Teze kaynaklık eden sayılarda imtiyaz sahibi Mihran Efendi’dir, teze konu

olan sayılar arasında gazetenin başmuharriri Dikran Kelekyan’dır. Gazetede,

yukarıda bahsedilen başlıklar altında, savaşlar, deniz ve kara kuvvetleri,

devletlerarası konferanslar, bürokratik ziyaretler gibi siyasi gelişmelerle; yeni çıkan

donanma gemileri, orduya yeni katılan araç ve gereçler ayrıca ordudaki gelişmeler

gibi askerî olaylarla; salgın hastalıklar ve tedavi yöntemleri, yangınlar, bitki

yetiştiriciliği, tarım ve üretim gibi zirai konular, çocuklar, kadınlar ve gençler, aile

hayatı, toplumdaki çalkantı veya gelişmeler toplumsal eksiklikler ve toplumun

eleştiri ile bakılıp çözüm bulunması gereken yönleri ile ilgili alanlarda birçok bilgi

verici yazı yer almaktadır. Özellikle seçilmiş metinler kısmına bakıldığında Ahmet

Rasim’in toplumsal yaşayış ile ilgili yazıları dikkati çekecektir. Gazetenin siyasî

yönünü oluşturan yazıların bilhassa başmuharrir tarafından kaleme alındığı da

dikkatten kaçırılmayacak bir başka husustur. Bu yönüyle Sabah gazetesi birçok

farklı alanda bilgi birikimi barındırması bakımından da önemini ortaya

koymaktadır.

(19)

Sabah gazetesinin 730 sayısının incelendiği bu çalışma Osmanlı toplumunun

I. Abdülhamit yönetiminden hemen sonrası olan 1909-1911 yılları arasına Sabah perspektifinden bakılarak hazırlanmış bir çalışmadır. Bunun yanında yüksek lisans çalışması olarak farklı görüşler ve teknikler dâhilinde incelenmiş olan Ünal AKYÜZ’ün hazırladığı Sabah Gazetesi’nin (1909-1911) Sistematik Đndeksi

⁴

adlı çalışmada Sabah gazetesinin elinizde bulunan bu tezde yer alan sayılarının incelendiğini görmekteyiz. Fakat Ünal Akyüz’ün çalışması incelendiğinde bu çalışmadan farklı olarak Sabah gazetesinin aynı aralıktaki sayılarda bulunan yazıların yalnızca sistematik olarak konularına ve türlerine göre tasnif edilmiş olduğunu görmekteyiz. Elinizde bulunan bu çalışmanın bahsi geçen çalışmadan ayrılan yönü ise gazete sayılarının araştırma inceleme metotlarından biri olan süpürme tekniği dâhilinde incelemeye tâbi tutulmasıdır, bu anlamda gazetede bulunan reklam haberleri dâhil olmak üzere hemen her sayı ve sayfadaki ayrıntılar gözden kaçırılmamaya çalışılmış titiz bir inceleme yapılmıştır. Bunun yanında çalışmanın bir diğer ve en önemli farkı ise Üçüncü Bölüm’ü oluşturan Seçilmiş Metinler kısmıdır ki bu bölümde, Sabah gazetesinin ele aldığımız sayı aralığında bulunan ve dikkati çeken önemli metinleri belli bir sınıflama dâhilinde okunarak Latin harflerine aktarılmıştır.

4 Ünal Akyüz, “Sabah Gazetesi’nin (1909-1911) Sistematik Đndeksi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Đstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Đstanbul, 2000.

(20)

(21)

SABAH 7202-7932 SAYILARIN ĐÇĐNDEKĐLER TABLOSU

NO TARĐH SAYFA YAZAR ADI YAZI ADI TÜRÜ AÇIKLAMA

7202 12 Ekim 1909 1 D. K. Umur-ı Nafıa’da Đktisadi

Hatalar Makale Umur-ı Nafıa’ya dair iktisadi bir değerlendirme yazısı

1 Şuun-ı Dâhiliye Haber

Leyli Celile-i Kadir; Hareket-i Şahane; Cami-i Şerife Muvasalat; Meveddet-i Şahane; Bayram Selamlığı;

Mümayede Merasimi; Hayat-ı Fevkalade-i Osmanî; Ajans Telgrafları

1 Takvim-i Yevmî Takvim Günlük takvim

2-3 Doktor Arif Đsmet

[Biga Mebusu] Tafsilat Hatırat Doktor Arif Đsmet Bey’in Rifat Paşa ve diğer devlet erkânıyla Yalta’ya yaptığı seyahatten bir bölüm

2 Çar’ın Ziyafeti Haber Rus Çarı’na verilen akşam yemeğinden bahsedilir

2 Çariçe ile Mülakat Haber Rus Çarı’nın eşi ile yapılan mülakattan bahsedilir

2 Nişanlar Haber Rus Çarı’nın bazı askerlere verdiği nişanlardan bahsedilir

2 Hüseyin Rahmi

[GÜRPINAR]

Sabah’ın Tefrikası -54-

Şıpsevdi Roman Şıpsevdi romanının tefrikasıdır

3 Üçüncü Sayfa Haberleri Haber

Çar’ın Seyahati; Đstikraz; Tebdil-i Vekâlet Hakkında;

Donanma-yı Osmanî; Đdare-i Mahsusa; Abdülcevdet Efendi’nin Mekteb-i Sultaniyi Ziyareti; Talat Bey’in Seyahati; Amire-i Belde; Elbasan Sancağı Mebusluğu;

Mülakat; Fransa’da Osmanlı Talebesi; Bir Hayat-ı Hayriye Teşkili; Barzan Şeyhi; Girit Meselesi; Tekzip; Hizmet-i Askeriye Firarileri; Đngiltere Sefiri; Dar’ül Fenni Osmanî;

Trablus Şam Şimendiferi; Osmanlı-Bulgar Münasebeti;

Bosna’nın Đlhakı-Sırplıların Matemi; Rum Patrikhanesinin Bir Takriri; Ermeni Katolik Patriği; Bir Rahibe Taarruz;

Divan-ı Harp Arifi

4 Şekerci Reklam Meşhur Hikmet Efendi zade’nin açtığı şekerci dükkânı

reklamıdır

4 Tayin Haber Đstanbul görevlisi olan Raşit Efendi yerine Hayri Efendi’nin

geçmesini bildiren tayin haberidir

4 Havadis-i Hariciye (Đspanya- Haber Ülke dışından gelen haberleri içermektedir

(22)

Fas)

4 Şuun-ı Muhtelife Haber Muhtelif haberlerden oluşan bir bölümdür

4 Osmanlı Ajansı Telgraf Haber Telgraf haberlerinden oluşan bir bölümdür

4 Paris Borsası Haber Paris’teki sayısal borsa değerleri verilmiştir

4 Đlan-Tiyatrolar Đlan Tiyatroların kaçta gösterileceği ile ilgili bilgiler içerir

4 Ticaret ve Nafıa

Nezaretinden Duyuru Ticari işlemlerle ilgili bir duyurudur

4 Osmanlı Gülfirar Mağazası Reklam Gül firar adıyla açılan mağazanın reklamı yapılmaktadır

4 Satılık Arsa Đlan Satılık bir arsa ile ilgili bilgi içermektedir

4 Bayram Eğlenceleri Haber Bayram eğlencelerinin nerede olacağını bildiren bir yazı

4 Satılık Hane Đlan Satılık bir ev hakkında bilgi vermektedir

7203 13 Ekim 1909 1 Doktor Arif Đsmet

[Biga Mebusu] Livadiye Đhtisasasından Hatırat Livadiye ekonomisine dair birkaç not

1 Ahmet Rasim Evbâş-Apaches Fıkra Sokak çocukları ve ayak takımının adlandırılması olan Apaches hakkında bir yazıdır

1-2 Şuun-ı Dâhiliye Haber

Mümayede Merasimi Hakkında; Hayat-ı Fevkalade; Çar Hazretlerinin Seyahati; Çariçenin Ziyareti; Đstikraz; Şehir Emaneti Đstikrazı; Girit Meselesi; Sadrazam Paşa’nın Beyanatı; Tebdil-i Sefir; Viyana’da Osmanlı Mebusları;

Şehremini Halil Bey’in Đstifası; Đstanbul Vilayeti Meclis-i Đdaresi; Vakıflar; Irak ve El-Cezirenin Đmar ve Đskânı;

Selamlık ve Resmi; Mülakat; Dâhiliye Nazırı; Galip Bey’in Beyanatı; Trablusgarp Tehdidi Hududu; Ada Tazminatı

1 Takvim-i Yevmî Takvim Günlük Takvim

2 Adana Divan-ı Harbi Haber Halepli Yorga Eberyan Efendi’nin Adana Divan-ı Harbinde yargılanması

2 Hüseyin Rahmi

[GÜRPINAR] Sabah’ın Tefrikası -55-

(23)

3-4 Üçüncü Sayfa Haberleri Haber

Đstanbul; Makedonya Ahvali; Ayasofya Cami; Devr-i Sabık Ricali; Nizamiye Kanunları; Alaşehir’de Eşkıya; :Haliç Vapurları Đmtiyazı; Divan-ı Harp Arifi Hayat-ı Tahkiki; Rus, Ermeni Katolik Arap Ortodokslar Meselesi; Fransa Sefiri;

Genç Türkler; Đran Ahvali; Şah-ı Sabık; Đstanbul Surları;

Yunanistan Ahvali; Makedonya’da Sırplılar; Cinayet; Tayin;

Đhtilas; Becayiş; Malazgirt’te Cinayet; Mefruze’ye Tecavüz;

Đrtihal; Abide-i Hürriyeta; Paris ve Londra Borsaları; Đnkıta’

Muarede; Konferans

4 Şuun-ı Muhtelife Haber Muhtelif haberlerden oluşan bir bölüm

4 Osmanlı Ajansı Telgraf Haber Almanya Başvekilinin Roma Seyahati; Đspanya ve Fas başlıklı telgraf haberleri

4 Galata 29 Eylül 1320 Fiyat

Listesi Tren bileti fiyat listesi

4 Ramazan Koleksiyonu Haber Ramazan için hazırlanmış bir resim koleksiyonu ile ilgilidir

4 Đlan-Tiyatrolar Đlan Tiyatroların gösterim tarihi ile ilgili bilgiler içermektedir

4 Satılık Hane Đlan Satılık ev ilanıdır

4 Romanya Seyahati Reklam Romanya’ya yapılacak bir gezinin reklamı ve tanıtımı

yapılmaktadır

4 Kiralık Haneler Đlan Kiralık evler hakkında verilmiş bir ilan

4 Bayram Eğlenceleri Đlan-

Duyuru Bayramda yapılacak eğlence ve yarışların neler olacağı ile ilgilidir

4 Satılık Arsa Đlan Satılık arsaya dair bilgiler verilmektedir

4 Mekteb-i Sanayi

Müdüriyetinden Duyuru Çeşitli gıda ve tüketim maddelerinin fiyatları ile ilgilidir 4 Sahne-i Musiki Osmanlı Đlan Đsmail Hakkı Bey’in her gece vereceği müzik ziyafeti ile

ilgilidir

4 Terzi Reklam Bayan terzisi ile ilgili bir reklam haberi

4 Hakkı Kemal Mahmut ve

Şürekâsı Reklam Hakkı Kemal Mahmut ve ortaklarının yaptıkları iş ile ilgili reklamdır

(24)

4 Karagöz Mağazası Reklam Karagöz Mağazası adında açılan bir mağazanın ürün ve fiyat tanıtımı

7204 14 Ekim 1909 1 D. K. Đstikrazlar Makale Osmanlı’nın almış olduğu yedi milyon liralık borç para ve verilen mukavelename ile ilgilidir

1 Ahmet Rasim Şehrimize Giren Bir Ecnebi

Neler Görüyor? Fıkra Đstanbul’a gelen ve buradaki yaşam tarzını gören bir yabancının gözünden Türkler ve günlük yaşamları anlatılmıştır

Meclis-i Vekil; Şehir Emaneti Đstikrazı; Şurayı Devlet Hayat-ı Umumiyesi; Bulgar Çeteleri; Müsaade; Süleyman Nazif Bey’in Beyanatı; Đmam Yahya; Rusya’dan Fevkalade Hayat-ı Azami; Çar’ın Seyahati; Telgraflar; Kral Ferdinand; Lutf Padişahı; Seyr; Tazminat Alan Memurlar; Talebe-i Osmanîye; Telefon Đmtiyazı; Şehremini Halil Bey; Beyrut Limanı; Girit Meselesi; Abdülhamit; Sabah; Đstifalar Meselesi; Bulgaristan Hududu; Bulgar Firarileri; Sırp Sefiri’nin Đtimatnamesi; Rum Patrikhanesi

2 Hüseyin Rahmi

Tersane Đnşası Đmtiyazı; Mülakat; Cemalettin Efendi Hazretleri; Đftar; Haliç Vapurları Đmtiyazı; Đkinci Ordu Manevraları; Gayrimüslimlerin Askerleri; Efrad-ı Redife;

Mağdurun-i Siyasiye; Osmanlı Zabıtasının Ada Ziyareti;

Adana Tazminatı; Tarik-i Bedel Nakdisi; Tekaüt Nizamnamesi; Maliye Komitesinin Teşekkülü; Kömür Madeni; Köhne Toplar; Đngiltere Sefiri; Avusturya Sefiri;

Ortodoks Araplar; Bulgar Halkı; Teba’a-yı Ecnebiye Serserileri; Divan-ı Harp Kararları; Üçüncü Divan-ı Harp Arifi; Heyet-i Tahkikiyede; Yıldız Bahçesinde Su Đstimal;

Đran Ahvali; Pança Duran Efendi’nin Beyanatı; Yunanistan Ahvali; Çekirdeksiz Üzümler

4 Tevcihat Haber Biga Kazası Kaymakamının Giresun Kazası Kaymakamına

teşekkürleri

4 Üsküdar Hadisesi Eleştiri Üsküdar’daki hadiseye dair bir gazete haberine gönderme

4 Karadağ’da Asayiş Haber Karadağ’daki güvenlik problemlerinden bahsedilir

(25)

4 Paris Borsası Haber Paris’teki sayısal borsa verilerini içerir

4 Avusturya-Almanya Haber Avusturya ve Almanya arasındaki siyasi çekişmeleri içerir

4 Đntihar Haber Bir intihar haberidir

4 Reşit Akif Ayinat Haber Reşit Arif ve ortakları ile ilgili bir haberdir

4 Karilerimizle Açık

Muhaberemiz Röportaj Sabah okuyucularına yöneltilen bazı soru ve cevaplarını içerir

4 Şuun-ı Muhtelife Haber Muhtelif haberlerden oluşan bir bölüm

4 Osmanlı Ajansı Telgraf Haber Telgraf haberleri

4 Sırat-ı Müstakim Reklam Sırat-ı Müstakim dergisinin 56. sayısı ile ilgili bir reklamdır

4 Galata 30 Eylül 1320 Fiyat

Listesi Tren bileti fiyat listesidir

4 Đlan-Tiyatrolar Reklam Şehzadebaşı’nda bu gece başlığı altında tiyatroların kaçta gösterileceğine dair bilgiler içermektedir

4 Kanlıca’da Suhulet

Mağazası Reklam Yeni açılan giyim mağazası hakkında bilgiler içerir

4 Şimali Reklam Bir mecmuanın fiyat listesi ve reklamıdır

4 Pehlivan Müsabakası Đlan Müsabakaların nerede olacağı hakkında duyurudur

4 Ali Rıza Zayi Mihr Duyuru Orman ve ziraat nezareti memurlarına bir duyurudur

4 Taksimde Đnce Saz Reklam Tiyatro reklamıdır

7205 15 Ekim 1909 1 D. K. Anadolu’ya Doğru Değerlen

dirme Yazısı

Dâhiliye ve maliye nezaretlerinin bayramda Ankara ve Konya vilayetlerini ziyaretleri hakkındadır

1 Ahmet Rasim Resm-i Mümayideye Dair Fıkra Padişah’ın resmi işleri ile ilgilidir

(26)

Yusuf Efendi’nin Beyanatı; Đstikraz; Şehremini Đstikrazı;

Boğazlar ve Girit Meseleleri; Rus Heyet-i Mahsususi; Çar’ın Seyahati; Donanmayı Osmanî; Đdare-i Mahsusa; Huzur-u Şahaneye Kabul; Genç Türkler ve Bir Fransız Diplomatı;

Fransa’da Osmanlı Talebesi; Devlet-i Aliye-Sırbistan; Dicle ve Fırat’ta; Haliç Vapurları; Osmanlı Delegesi; Serseri Nizamnamesi ve Sefaret-i Ecnebiye; Harbiye Nazırı Salih Paşa; Osman Nizami Paşa; Ferit Paşa; Eşkıya Takibi;

Avusturya Seyahati; Ordu-yu Osmanîye’de Alman Zabitleri;

Musul Havadisi; Đstifa Meselesi; Patrik Yovakim Efendi’nin Beyanatı

2 Hüseyin Rahmi

Rum Patrikhanesi; Rahip Kıyafetinde Eşkıya; Hıdır Paşa Đstasyonu; Resmi Balo; Mülakat; Japonyalı; Đtalya Hükümetine Teşekkür; Suriye; Şehremini Meclisi; Adana’da Đnşaat; Tebdil-i Mezhep Ratıf Efendi’nin Beyanatı; Seyyar Ticaret Sergisi; Maliyede Devam Saatleri; Tekaüt; Tophane-i Amire Tensigatı Muhasebe Kalemi; Vezne Kalemi; Yoklama Kalemi; Ruznamçe; Jurnal Kalemi; Hazine-i Evrak;

Yunanistan Ahvali; Makedonya’da Kiliseler Meselesi;

Đstanbul’da Bir Sergi; Anadolu Fransa’nın Đzdivacı; Paris Borsası; Vapurda Hırsızlık; Amerika’da Kasırga; Hazret-i Đslam; Firarinin Đdamı

3 Havadis-i Hariciye (Đspanya-

Fas) (Almanya-Fas) Haber Yurt dışından gelen haberleri içerir

3-4 Şuun-ı Muhtelife Haber Muhtelif haberlerden oluşan bir bölüm

4 Osmanlı Ajansı Telgraf Haber Telgraf haberleri

4 Mülkiye Mecmuası Reklam Mecmua (dergi) reklamıdır

4 Paris Borsası Haber Paris’teki sayısal borsa değerlerini içerir

4 Galata 1 Ekim 1320 Fiyat

(27)

4 Đlan-Tiyatrolar Đlan Tiyatro gösterilerinin saatlerini içermektedir (Đnce Saz, Taksim’de Đnce Saz)

4 Đlan-ı Resmi Đlan Đstanbul’daki resmi ilanları içermektedir

4 Satılık Hane Đlan Satılık ev ilanı

4 Bayram Eğlenceleri Duyuru Bayram eğlencelerinin nerede ve ne zaman olacağını içerir

4 Ramazan Simitleri Reklam Đstanbul’da bulunan en güzel ramazan simidi yapan yerler ile

ilgili bir reklam

4 Şark Halıları Đmalat

Kumpanyası Reklam Halı ticareti ve fiyat listesini içeren bir reklam

4 Kanlıca’da Suhulet

Mağazası Reklam Yeni açılan giyim mağazası hakkında bilgiler içerir

4 Pehlivan Müsabakası Duyuru Müsabakaların nerede olacağı hakkında duyurudur

4 Elbise Mağazası Reklam Elbise mağazası reklamıdır

4 Osmanlıların Ulum-ı

Ticarette Derece-i Muvaffakıyetleri

Haber Osmanlı’da ticaretle uğraşan Müslümanlarla ilgili bir değerlendirme

4 Hakkı Kemal Mahmut ve

Şürekâsı Reklam Hakkı Kemal Mahmut ve ortaklarının yaptıkları iş ile ilgili reklamdır

4 Yeniçeri Kıyafethanesi Haber Mekteb-i Sanayi Osmanî idaresine geçen yeniçeri kıyafetleri

4 Karagöz Mağazası Reklam Karagöz Mağazası adında açılan bir mağazanın ürün ve fiyat

tanıtımı

4 Osmanlı Gülfirar Mağazası Reklam Gülfirar adıyla açılan mağazanın reklamı yapılmaktadır

4 Anadolu Sabunu Reklam Sabun reklamı

4 Satılık Akar Đlan Satılık mülk ilanı

4 Kiralık Haneler Đlan Kiralık evlerle ilgili ilan

7206 16 Ekim 1909 1 D. K. Đd-i Said-i Fıtr Makale Osmanlıların meşrutiyet ile ilgili bazı konularda politik sıkıntılar yaşamaları ve dış politikaya yansımaları üzerine bir yazı

(28)

Bayram Alayı Tertibatı; Seyahat-ı Hümayun; Selamlık Resmi; Telmit ve Cavid Beylerin Seyahati; Adana Vekayi Vatan Gazetesi; Mithat Paşa’nın Katilleri; Yeni Đstikraz;

Đstikraz Hakkında; Boğazlar Meselesi; Çar’ın Seyahati;

Yemen Ahvali; Gurbet Meselesi; Ordu-yu Osmanî;

Donanmayü Osmanî; Donanmayü Osmanî’nin Takviyesi;

Arnavutluk Ahvali; Bulgar Çetelerinin Tecavüzatı;

Antalya’da bir Hadise; Nurdükyan Efendi; Seyr-ü Bilayem ve El-cezire; Dicle ve Fırat Nehrinde seyr-ü Sefahat;

Abdülhamid’in Hastalığı; Abdülhamit Hasta Değilmiş;

Tahsildarların Hizmet-i Askeriyesi; Cerrah ve Eczacılar;

Avusturya’da Osmanlı Mebusları; Asayiş-i Havadis;

Hakkaniyetten Đtimam; Cevami-i Şerife Hulyaları; Gece Dersleri; Şimendifer Kazası; Dersaadet ve Selanik Gazeteleri’nden

2 Hüseyin Rahmi

3 Üçüncü Sayfa Haberleri Haber Çakırcalı Hakkında; Divan-ı Harp Kararları; Đran Ahvali;

Yunanistan Ahvali; Kararan Adamı için Nümayiş; Fransız Hariciye Nazırı ve Matbuat; Paris Borsası

Fas) (Almanya-Papa) Haber Yurt dışından gelen haberleri içerir 3-4 Bosna Muhacirlerinden

Mahmut Bin Hüseyin Şuun-ı Muhtelife Haber Muhtelif haberlerden oluşan bir bölümdür

4 Osmanlı Ajansı Telgraf Haber Telgraf haberlerinden oluşan bir bölümdür

4 Đlan-Tiyatrolar Đlan Tiyatroların nerede ve ne zaman gösterileceğine dair bilgiler

içerir

Ticarette Derece-i Muvaffakiyetleri

Haber Osmanlı’da yaşayan Müslüman vatandaşların ticaretteki başarılarını içerir

4 Üç Köşe Markalı Hakiki Rus

Galoşları Reklam Ürün reklamıdır

4 Gönül Ticarethanesi Reklam Mahmutpaşa’da yeni açılan bir ticarethaneden bahseder

4 Muhterem Vatandaşlarıma Duyuru Abdülhamit tarafından Osmanlı vatandaşlarına yapılan bir bayram duyurusudur

(29)

4 Maliye Nezaretinden Duyuru Maliye nezaretinde çalışan memurlara bir duyurudur

4 Tabip Mütehassısı Duyuru Bir doktorun çalışma saatleri duyurusudur

7207 17 Ekim 1909 1 D. K. Bayramlaşmak Fıkra Bayramlaşmanın önemi ile ilgili bir yazıdır

Mümayede-i Sanayiye; Resmi Tebligat; Tebliğ-i Resmi;

Donanmayü Hümayunda Resmi Kabul; Seyahat Padişahı;

Dersaadet Askeri Kalemi; Sadrazam Paşa’nın Beyanatı;

Bayramda Neye Çıkıyormuşuz? Devlet-i Aliye-Bulgaristan;

Osmanlı-Bulgar Hududu; Kilise ve Mektepler; Sırbistan Hariciye Nezaretinin Beyanatı; Bulgar Çeteleri

2 Hüseyin Rahmi

Afrika’da Ticaret-i Osmanîye; Topçu Bölüklerindeki Ustalar;

Şayan-ı Dikkat Bir Havadis; Kongre Mükerreratı; Asayiş-i Memleket; Mahkûmiyet ve Beraat Kararı; Efrat-ı Gaziye Tedib; Tedib-i Mütecavizin; Şehrimizde Rus Casusları;

Abdülhamid Mücevheratı; Đstanbul Ayyaşları; Dersaadet Surları; Geçilmesi Muhataralı Olunan Yerlere Geceleri Karamanî Fener Koymalı; Makedonya Muhacirini; Ermeni Muhacirleri; Bulgar Askerleri; Osmanlı Seyr-i Sükun Şirketi;

Çakırcalı; Samet Paşa’nın Aidatı; Yunanistan Ahvali; Paris Borsası; Musikiperverane Müjde; Fransa-Fas; Avusturya Macaristan Seyahat Komitesinden; Yağmur Hasarı; Đspanya Ahvali; Đspanya Kabinesi; Đtalya’da Türk Askeri

4 Muhabere-i Ervah Fıkra Telepati üzerine bir yazı

4 Havadis-i Hariciye Haber Đspanya-Fas; Macarlar; Çar ve Romanya Kralı; Portekiz

Kralı; Bulgaristan Đstikrazı; Đran’da Rus Askeri

4 Şuun-ı Muhtelife Haber Muhtelif haberlerden oluşan bölümdür

4 Telgraf Haber Telgraf haberlerinden oluşan bir bölümdür

4 Paris Borsası Haber Paris’teki sayısal borsa değerleri verilmiştir

4 Đlan-Tiyatrolar Đlan Tiyatroların nerede ve ne zaman olduğu ile ilgili bir ilandır

(30)

4 Harbiye Dairesinden Duyuru Tophanede çalıştırılmak üzere işçi alımı ilanıdır

4 Maliye Nezaretinden Duyuru Tarla satışı ilanıdır

4 Almanca Muallimi Duyuru Almanca dersi verildiğine dair bir duyurudur

4 Muhterem Vatandaşlarıma Duyuru Alışveriş konusu ile ilgili bir duyurudur

4 Forniye Mumları Reklam Reklam haberidir

4 Doktor Kokolitus Reklam Özel doktor

4 Astaya’nın Cesim Elbise

Mağazası Reklam Elbise mağazası reklamıdır

7208 18 Ekim 1909 1 D. K. Đktisadi Tekâmülde Geri

Kaldık Makale Osmanlı’nın iktisadi ilerlemesinin Avrupa devletlerine kıyasla çok geride olduğunu ve bunun sebeplerini anlatan bir yazıdır

1 Ahmet Rasim Peşte-Viyana Seyahat

Anıları Peşte ve Viyana seyahatleri ile ilgili bir yazıdır

Tebrigât; Tenezzehe-i Şahane; Avusturya Seyahati; Çar’ın Seyahati; Osmanlı Sarp Hududu; Şehr-i Emini Đstikrazı;

Ahmet Rıza Bey ve Rum Patriği; Ayan-ı Resmi Samet Paşa;

Lütfü Bey; Talat ve Cavit Beylerin Seyahati; Rahmi Bey;

Divan-ı Harp Hükümleri; Rumeli Şarki Şimendiferleri; Şehr-i Ayan Masrafı; Borsalarımız; Anatolya’da Maden;

Salihperveran Kongresi; Mısır’da Asakir-i Osmanîye; Mensur Cami-i Kâbesinin Đnhidamı; Bulgaristan Havadisi

2 Hüseyin Rahmi

Đran Ahvali; Yunanistan Ahvali; Amerika Hükümeti;

Hapishanede Bir Vaka Daha; Kumarbaz Derdesti; Đspanya Ahvali; Bir Teklaif-i Garip; Feyezan; Paris Borsası; Boğaz Istılahat Müteradife-i Sanaiye

3 Havadis-i Hariciye Haber Rusya-Romanya; Portekiz Kralının Seyahati; Kutub-u Şimali;

Amerika’da Bir Çin Ticaret Komisyonu;

4 Telgraf Telgraf Telgraf haberlerinden oluşan bir bölümdür

(31)

4 Kadın Haber Bir mecmua haberidir

4 Son Havadis Haber Harbiye Nazırı Salih Paşa ile ilgili bir haberdir

4 Đlan-Tiyatrolar Đlan Tiyatroların nerede ve ne zaman olacağı ile ilgili duyuru

4 Süvariler (Mektebi) Haber Askeri okuldaki dil dersleri ile ilgili bir haberdir

4 Milli Marş Haber Milli marş ile ilgili çalışmaları içeren bir haberdir

4 Hanımlara Mahsus Büyük

At Cambazı Kumpanyası Reklam Bir Gösteri ile ilgili reklam haberidir

4 Doktor Markopolo Haber Göğüs ve kalp cerrahı tanıtım haberidir

4 Satılık Arabalar Đlan Satılık araba ilanıdır

4 Satılık Arsa Đlan Satılık arsa ilanıdır

4 Doktor Kimyager Cevat

Tahsin Đlan Doktor ve kimyager tanıtım haberidir

4 Doktor Süryan Đlan Doktor ve muayenehanesi ile ilgili bir haberdir

4 Numune-i Nezaket Hoca

Paşa Hamamı Đlan Hamam ile ilgili bir duyuru haberidir

4 Bir Đbtidai Muallimi

Aranıyor Đlan Öğretmen ilan haberidir

Ticarette Derece-i Muvaffakiyetleri

Haber Osmanlı’da yaşayan Müslümanların ticaret konusundaki başarılarını anlatan bir haber

4 Almanca Muallimi Đlan Almanca dersi veren bir öğretmenin ilan haberidir

4 Đngiliz ve Fransız Her Nevi

Makine Fabrikalar Vekili Reklam Fabrika reklamıdır

(32)

4 Dersaadet Sirkeci Rallı Han Reklam Şirket reklamıdır

4 Pehlivan Müsabakası Duyuru Güreş yarışlarının nerede ne zaman olacağı ile ilgili duyurudur

4 Nefaset, Uhviyet, Kanaat Reklam Dergi reklamıdır

4 Zelal-i Đlham Reklam Mecmua reklamıdır

4 Doktor Terziyan Đlan Doktor ve muayenehanesi ile ilgili ilan haberidir

4 Satılık Arsa ve Tarla Đlan Maliye nezaretinin satmakta olduğu gayrimenkul ilanıdır

4 Tabya-yı Mülkiyeden Duyuru Bir duyuru haberidir

4 Osmanlı Gülfirar Mağazası Reklam Giyim mağazası reklamıdır

4 Kiralık Haneler Đlan Kiralık ev ilanıdır

4 Cemiyet-i Müteşebbis Duyuru Mali sermayelere dair bir yazıdır

4 Osmanlı’da Ûlûm ve Fünûn Haber Đlmi ve fene dair gelişmelerden bahsedilir

4 Gold Dust Reklam Ürün reklamıdır

7209 19 Ekim 1909 1 D. K. Rumeli’de Hatırat Yazar Rumeli seyahati sonrası oradaki izlenimlerini

anlatmaktadır

1 Ali Said Yine Taşralara Dair Fıkra Taşralardaki memurların düzensizlikleri ile ilgili bir yazıdır

Arz-ı Veda; Name-i Cevap-ı Takdimi; Zat-ı Hazreti Padişahı;

Đkinci Ordu Manevraları; Đzmit’ten Telgraf; Topkapı Sarayı Tamiratı; Ziyaret; Girit Meselesi; Karadağ Hududunda; Şark-ı Đttilaf; Bosnalılar Hicret Ediyor; Rusya Sefiri; Osmanlı-Rus Dostluğu

Caddede Tedbir; Talat ve Cavit Beylerin Seyahati; Meveddet;

Ali Rıza Paşa’nın Beyanatı; Numune-i Süvari Alayı; Girit’te Osmanlı Zabitleri; Mısır Tahsisatı; Şimali Arnavutluk; Çar’ın Seyahati; Said Paşa; Avusturya-Macaristan Seyahati; Đstikbal Tedarigatı; Đspirto ve Meşrubat; Belgrat Sefiri; Doktor

(33)

Esmeryan Efendi; Rum Patriği; Ticaret Kongresi; Adana Meselesine Dair; Mahkûmiyet Kararı

2 Hüseyin Rahmi

Şıpsevdi Roman Şıpsevdi Romanının tefrikasıdır

Hakkı Bey Efendi; Zehrap Efendi; Prens Aziz Paşa;

Selanik’te Matbuat Cemiyeti; Hapishane ve Vükeması Tahkikat; Gazi Köyünde Bir Cinayet; Cinayet-i Siyasiye; Đran Ahvali; Hareket Gönüllülerinin Đçtimaı

3 Doktor Arif Đsmet

[Biga Mebusu] Eşkıya Nasıl Tutulur?

Değerlen dirme Yazısı

Yazar kendi ile ilgili bahsedilenlere cevap niteliğinde bilgiler aktarır

4 Hanımlara Tiyatro Haber Bayanlara özel tiyatro gösterisi yapılacağı ile ilgili haberdir

4 Evvelki Akşamki Konser Haber Konserde çıkan olaylarla ilgili haberdir

4 Resimli Đstanbul Haber Resimli Đstanbul gazetesinin haberi ile ilgilidir

4 Galata 5 Teşrinievvel 1320 Fiyat

4 Đlan Đlan Tiyatro ilanları verilmiştir

4 Pehlivan Müsabakası Duyuru Güreş müsabakalarının nerede yapılacağı ile ilgili duyurudur

4 Kiralık Çiftlik Đlan Kiralık çiftlik ilanıdır

4 Milli Marş Haber Milli marş tartışmaları ile ilgili haberdir

4 Mekke-i Mükerreme Kolera

ve Hıfzü’s-sıhha Haber Sağlık haberidir

4 30 Senelik Đngiliz Mağazası Reklam Mağaza reklamıdır

4 Üç Köşe Markalı Hakiki Rus

Lastik Galoşları Reklam Rus ürün reklamıdır

(34)

4 Elvah-ı Nefise Reklam Portreler ile ilgili bir reklam haberidir

7210 20 Ekim 1909 1 D. K. Askerlik ve Vatan Makale Askerliğin vatan meselesi bakımından önemini anlatan bir yazıdır

1 Ahmet Rasim Peşte-Macaristan Seyahat

Anıları Ahmet Rasim’in seyahatnamesinden bir bölümdür

Donanmayü Osmanî; Amir Faruk Efendi; Çar’ın Seyahati;

Meşrutiyetten Evvel; 1909 Đstikrazı; Şehr-i Emiri Đstikrazı;

Islahat Layihası; Arnavutluk’ta Tedbir;Müntefikteki Âşâr;

Girit Ahvali; Devlet-i Osmanîye-Bulgaristan; Huzura Kabul;

Veda; Talat ve Cavit Beylerin Seyahati;Fundorgaliç Paşa;

Mösyö Loran; Tekzip; Mahmut Bey; Saray-ı Hümayun; Şehr Eminliği; Şehremini Halil Bey; Avusturya-Macaristan Seyahati; Barzan Şeyhinin Firarı; Selamlık Resmi; Adana’da Un Fabrikası; Mülakat; Đltica; Divan-ı Umumiye Hulusi Hassasiyesi; Đtiba-yı Askeri; Cinnet Meselesi; Telefon Münakaşası; Hicaz Vali Vekili; Rusumet Teftişatı; Ermeni Muhacirlerinin Tertibatı; Rum Patriğinin Beyanatı; Samet Paşa; Rusya Sefiri; Merasim-i Teşrifatiye Komisyonu;

Dâhiliyede Devam Saatleri; Şah Melik Türkiye’ye Gelmek Đstiyor

2 Hüseyin Rahmi

Türkiye’de Panislavizm; Bulgar Kilisesi; Bosna Muhacirini;

Đran Talebesi; Gayri Müslim Tebaa; Beyoğlu Zabıtası;

Tekaüt; Divan-ı Harp Arifi; Yunanistan Ahvali; Temayuni Sokağında Bir Vakıa; Memleketimize Balonla Seyahat; Paris Borsası; Ticaret-i Şirket Maliye Osmanîyesi; Reşit Akif Paşa Hazretlerine; Garip Top Kazası

3 Halis Ayinat Makale Memlekette ecnebi istenmediğine dair bir yazıdır

Fas) Haber Yurt dışından gelen haberlerin yer aldığı bölümdür

(35)

4 Galata 6 Teşrinevvel 1320 Fiyat

4 Đlan Đlan Tiyatro ilanları verilmiştir

4 Tıp Fakültesinden Duyuru Tıp fakültesi öğrencilerine bir duyurudur

4 Hamid Bey’in Gazinosunda

Đnce Saz Reklam Eğlence mekânı reklamıdır

4 Meskurat Deposu Reklam Reklam haberidir

4 Rum Vekili Haber Rum vekilinin yaptığı ziyaret haberidir

4 Doktor Öncüyan Reklam Kulak, burun, boğaz doktoru tanıtım haberidir

4 Osmanlı Etfal Hastanesi Reklam Hastane reklamıdır

4 Şark Halıları Đmalat

Kumpanyası Reklam Halı ve kilim şirketi reklamıdır

4 Rus Gönüllü Vapur

Kumpanyası Reklam Vapur saatlerini içerir

4 Doktor Koçoris Đlan Muayehane adresidir

7211 21 Ekim 1909 1 D. K. Yunan Ahvalinden Dersler Makale Yunanistan’ın durumu ve ondan çıkarılacak dersler konusunda bir değerlendirme ve uyarı niteliğinde bir yazıdır

1 Trabzon Mebusu

Hatipzâde Emin

Patrik Yovankim Efendi Hazretlerinin Beyanatına Cevap

Fıkra Sabah’ın 5204 numaralı 2 Teşrinevvel 1320 tarihli sayısındaki Patrik Yovankim Efendi’nin bayramla ilgili verdiği beyanata cevaptır

Mahmut Şevket Paşa Hazretlerinin Matbaamızı Ziyareti;

Seyahat-ı Şahane; Teşrifat-ı Devlet; Yemen Ahvalinde Sulh;

Biat ve Dehalet; Donanmayü Osmanî;Daily Mabel Gazetesi ve Bahriyemiz; Çar’ın Seyahati; Girit Meselesi; Bir Mülakat- Yunan Hududunda; Devlet-i Aliye-Bulgaristan; Adana Ahvali; Tekzip; Yemende Şimendifer;Barzanlar; Muhtar Bey’in Beyanatı; Emir Arslan Bey; Nazırların Yeni Bir Seyahati; Avusturya-Macaristan Seyahati; Hakkı Bey; Askeri Tekallüt; Đtfaiye Alayları Masrafı; Harbiye Nazırı; Ahmet Rıza Bey; Eski Vapurlar; Eşkıya;Beraeti Zimmet Đlanı;

Feyezan’da Eşkıya; Đstanbul Vilayet-i Dairesi; Leh

(36)

Sefareti;Ferağ ve Đntikal Muamelatı; Şirket-i Hayriye Emlakı

2 Hüseyin Rahmi

Vilayet Gazeteleri; Mekke’de Mısır Haccacına Mahsus Hastane; Fransa’da Osmanlı Mühendisleri; Cemiyet-i Umumiye Belediye; Ziyafet; Gayrimüslimlerin Askerliği;

Đran Ahvali; Hindistan’da Kasırga; Nişan; Ecnebi Nişanları;

Đstanbul Surlarının Tarihi; Yunanistan Ahvali; Đspanya Ahvali; Tevcihat; Cebel-i Lübnan’da Bomba Meselesi;

Divan-ı Harp Arifi; Üçüncü Divan-ı Harp Arifi;

Karakolhaneye Tecavüz; Hasarat ve Telafet; Antrepo Resmi Küşadı; Paris Borsası; Dâhiliye Sicil Memurin Kaleminden;

Vefa Mekteb-i Đdadisi Müdüriyetinden

4 Havadis-i Hariciye Haber Viyana’da Macar Nazırı; Portekiz’de Bomba; Bir

Cumhuriyet; Đngiltere Umur-ı Bahriyesi; Firar Meselesi; Sırp Meselesi; Tuna’da Şimendifer Köprüsü; Fransa Parlamentosu

4 Telgraf Haber Telgraf haberlerini içerir

4 Sırat-ı Müstakim Reklam Sırat-ı Müstakim dergisinin 59. sayısı ile ilgili reklam haberidir

4 Đlan-Tiyatrolar Đlan Tiyatro ilanlarını içerir

4 Güreş Müsabakası Duyuru Müsabakaların nerede ve ne zaman yapılacağı ile ilgili

duyurudur

4 Pehlivan Müsabakası Duyuru Müsabakaların nerede ve ne zaman yapılacağı ile ilgili duyurudur

4 Hususi Muallim Đlan Özel öğretmen arama ilanıdır

4 Milli Marş Đlan Milli marş yazılması ile ilgili ilandır

4 Mekteb-i Hukuktan Duyuru Bir duyuru haberidir

4 Maliye Nezaretinden Duyuru Bir duyuru haberidir

(37)

4 Halkalı Ziraat Mekteb-i

Müdüriyetinden Duyuru Bir duyuru haberidir

4 Mekteb-i Tabya-yı

Askeriyeden Duyuru Bir duyuru haberidir

4 Ziraat Bankasından Duyuru Bir duyuru haberidir

4 Emlak Mahlûle Đlanı Đlan Emlak işleri ile ilgili ilandır

4 Tarih-i Siyasiye Devlet-i Ali

Osmanîye Fıkra Osmanlı’nın yakın tarihi ile ilgilidir

4 Halis Üzüm Mahsülü Reklam Şarap reklamıdır

4 Kâmil Mesir Şekeri Reklam Mesir şekeri reklamıdır

4 Eczacı Reklam Eczane reklamıdır

7212 22 Ekim 1909 1 D. K. Macarlar, Avusturyalılar

Đnfak Meselesi ve Biz Makale Macarların Avusturya’ya vereceği nafaka ile ilgili bir makaledir

1-2 Ahmet Rasim Peşte-Viyana Seyahat

Anıları Ahmet Rasim’in Seyahat Anılarından bir bölümdür

Şuun-ı Dâhiliye Haber

7 Milyon Liralık Đstikraz; Çar’ın Seyahati; Đttifak Meselesi;

Donanmayı Osmanî; Tekzip; Girit Meselesi; Devlet-i Aliye Yunanistan; Yemenlilere Vaaz-u Nasihat; Bulgar Hududunda;

Pançadurof Efendi; Tuna-Adriyatik Hattı; Ermeni Patriği;

Rumeli Şarki Şimendiferleri; Karadeniz Sahilinde Osmanlı Limanları; Şura-yı Devlet Hayat-ı Umumiyesi; Şehremini Đstikrazı; Harbiye Nazırı Salih Paşa; Memuriyet Kabul Eden Memurlar; Saat-i Đştigal; Đkinci Orduda

2 Hüseyin Rahmi

3 Üçüncü Sayfa Haberleri Haber Ziyaret ve Veda; Mülakat; Telefon Münakaşası; Maliye Müfettişi; Fransa’da Osmanlı Talebesi; Vilayette Dar’ül Muallimin Đptidaileri; Bir Cevap

3 Birinci Ordu Kumandan Karabük Emir-i Yaveri

Ayinat Haber Tenvin Gazetesi’nin 6 Teşrinievvel sene 320’de yayınladığı bir haber ile ilgili cevap yazıdır

3 D. K.

Kemal Mithat Teşebbüsat-ı Nafıa Makale Umur-ı Đktisadiye hakkında yazılan makalede bahsedilen meselelere dair küçük bir ilave yazıdır

(38)

3 Üçüncü Sayfa Haberleri

[Devamı] Haber

Resmi Tehalüf; Daima Hilekar; Adana Muhtaçları Đçin;

Memurin Zabıtaya Taaruz; Üçüncü Dinav-ı Harp Arifi;

Birinci Divan-ı Harpte; Đran Ahvali; Yunanistan Ahvali;

Yunanistan Meselesi

4 Paris Borsası Haber Borsa değerlerinden bahsedilir

4 Elvah-ı Nefise Sergisi Haber Kültür-sanat haberidir

4 Muhammet Ali Ayinat Haber Gazi köyündeki mektep ile ilgili bir yazıdır

4 Doktor Arif Đsmet

[Biga Mebusu] Sancar Kaymakamı Zeki

Bey’e Makale Doktor Arif Đsmet Bey’in yazdığı Eşkıya Nasıl Tutulur isimli makale ile ilgili Zeki Bey’in yoruma bir cevap yazıdır

4 Havadis-i Hariciye Haber Đspanya Ahvali; Avusturya Parlamentosu

4 Telgraf Haber Telgraf haberlerinden oluşan bölümdür

4 Meskunat Fiyat

Listesi Ev fiyatları listesidir

4 Đlan Đlan-

Reklam Đlan ve reklam haberlerinden oluşan bir bölümdür

7213 23 Ekim 1909 1 D. K. Fikir Mücahedesi Makale Milletin Meşrutiyetin bir kısmını tanıması ve buna dâhil oluşunun değerlendirildiği bir makaledir

1 Ahmet Rasim Peşte-Viyana Seyahat

Anıları Ahmet Rasim’in Seyahat Anılarından bir bölümdür

1 Ser Muharririmiz Ahmet

Rasim’in Dördüncü

Mektubu Mektup Ahmet Rasim’in gezi esnasında tanık olduğu dikkat çeken bazı olayları anlattığı mektubudur

Selamlık Resmi Âlîyesi; Ponçadurof Paşa ve Almanyalı Zabitan; Osmanlı Japon Đttifakı; Yemen Ahvali; Girit Meselesi; Tekzip; Çar’ın Seyahati; Donanmayü Osmanî;

Bahriye Nazırımızın Đdadiye Ziyareti; Sivas-Musul Şimendiferi; Devlet-i Âlîye-Bulgaristan; Leva-yı Kanuniye;

Komisyon; Darülaceze Ağası

(39)

2 Hüseyin Rahmi

Divan-ı Meclis-i Umumi; Adana Vilayetinde Tedbir-i Ziraiye; Beyrut Vilayetinde Türkiyat-ı Ziraiye; Teftik Geceleri; Çini Fabrikası; Halı Fabrikası; Rus Heyet-i Mahsususi; Ticaret Komitesi; Hicaz Yolu; Đttihat ve Türki Kongresi; Devlet-i Osmanîye-Bulgaristan Sırbistan; Zahrip Efendi’nin Protestosu; Đngiliz Sefiri; Đngiliz Erbab-ı Hayır ve Hasenatına Müracaat; Bir Teşebbüs-i Nafia; Bir Sergiden;

Mülakat; Abdül Ahmet Piyesi; Kalem-i Bendiler; Zimmet;

Ahmet Efendi’nin Eşya-yı Ziyası; Đran Ahvali; Đran’da Şekavet; Müzik Đntizamı; Kaza-yı Feci; Bir Polis Memuru;

Peyk-i Sükut; Manastırda yeni Bir Fen Kalemi; Mekteb-i Rüştüye-yi Askeriye; Paris Borsası; Yunanistan Ahvali;

Yunanistan’ın Teshilatı; Avusturyalı Đki Baloncu Çocuk;

Đspanya Ahvali

4 Memleketimizde Ziraat Makale Memleketin ziraat konusundaki durumu ve bu konuda

karşılaşılan zorlukları içeren bir yazı

4 Havadis-i Hariciye Haber Bir cinayet haberidir

4 Paris Borsası Haber Sayısal borsa değerleri verilmiştir

4 Đlan Đlan-

Reklam- Tiyatro

Đlan, tiyatro, duyuru ve reklam haberlerinden oluşan bir bölümdür

7214 24 Ekim 1909 1 D. K. Rusya-Đtalya Makale Rusya Đtalya ittifakını anlatan bir yazıdır

1 Devlet-i Osmanîye-Đngiltere Makale Đngiltere ve Osmanlı dış politikası ile ilgili bir makaledir

1-2 Şuun-ı Dâhiliye Haber Girit Meselesi; Aşiyan Rivayeti; Çar’ın Seyahati; Rusya-

Đtalya-Şark; Umur-ı Maliye; Lütuf Padişahı; Macit Efendi Hazretleri; Salih Arkadaşlarıma; Peşte Viyana; Yemende Biat