ERGENLİK DÖNEMİ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
Dr. Fulya AKGÜL GÖK
Ergenlik dönemi çocuklukla yetişkinlik dönemi
arasında bulunan, fiziksel ve psikolojik alanda önemli değişikliklerin yaşandığı bir dönemdir.
12-21 yaş arasında karşılık gelen bu dönemde
psikolojik ve fiziksel değişimlerin yanısıra , kimlik
arayışından kaynaklanan değişimler ve sorunlar da
yaşanabilmektedir.
Ergenlik döneminde belirgin bir şekilde fiziksel
değişimler görülür. Ergenlik, çocuklukla yetişkinlik arasında kalan, biyolojik, psikolojik ve cinsel
gelişmeleri içinde barındıran bir ‘ara dönem’dir
Ergenlik dönemi 3 bölümde incelenir:
Ergenlik dönemi/puberte (11-15 yaş)
Orta Adölesan dönemi (15-16 yaş)
Adölesanın son dönemi (17-19 yaş)
Ergenlik dönemi “fırtınalı bir dönem” olarak ifade edilir. Eric Erikson’nun psiko-sosyal gelişim aşamalarında ergen bireyin temel sorunlarından biri olarak “kimlik krizi” belirtilmiştir.
Bu dönemde ergen birey kendisini ailesinden bağımsız
bir şekilde konumlandırmaya çalışmaktadır.
ERGENLERDE DEPRESYON;
dikkat çekici ve abartılı hareketler
dürtüsel birtakım tutumlar
ani değişiklikler
Bu dönemde yaşanan fiziksel ve psikolojik değişimler ve kimlik arayışı ergende çeşitli sorunlara neden olabilir.
Yaşanan bu değişimler bireyin kendisine ve çevresine ilişkin algılamasını etkiler.
Bireyin yaşadığı bu değişimler kimi zaman depresif
duygu durumunu ortaya çıkarabilir.
Fiziksel değişimlerin büyük kısmı bu dönemde yaşanmaktadır.
Değişimlerin bir kısmı sevinç, bir kısmı da üzüntüyle karşılanır.
Ergen birey ailesinden uzaklaşmaya başlar ve arkadaş çevresinde kendisini daha iyi hisseder
Bedenini sorgular ve bedenindeki bazı değişimleri beğenmez
Ergenlik döneminde duygusal iniş çıkışlar çok fazladır. Bu durum bireyin riskli davranışlarda bulunmasına yol açabilir.
Ergenin bilişsel gelişim aşamalarından “Formel-Soyut İşlemler
Döneminde”olduğu bir dönemdir. Çok sayıda probleme çözüm getirebilir.
Bu dönemde cinsel gelişimde hormonel değişimle birlikte erişkine özgü cinsel duygular ortaya çıkar
Cinsel kimlik gelişir ve ergen karşı cinse ilgi duymaya başlar.
Ergen ve ailesi arasındaki çatışmalar artar çünkü bu dönemde ergen bağımsızlık mücadelesi verir.
Birey kimlik duygusu edinir, yeni arkadaşlıklar kurmaya başlar.
Ergenlik döneminin sonu aynı zamanda yetişkinlik dönemine
geçiş anlamı da taşımaktadır
Bu dönemin sonuna doğru birey in yaşamında iş ve eş seçimi gibi konular yer almaya başlar.
Aile ve sosyal çevreyle daha uyumlu ilişkiler kurulur.
Birey yaşamı için alacağı kararların sorumluluğunu
üstlenir.
Kaynakça
Duyan, V., Yolcuoğlu, İ.G., Artan, T. (2017). Dünü, Bugünü, Yarınıyla İnsanı Anlamak (İnsan Davranışının Kökenleri ve Sosyal Çevrenin Etkileri). Nar Yayınevi, İstanbul
Gander, M. J. ve Gardiner, H. W. (1993). Cocuk ve Ergen Gelisimi. (Çev.) Çelen, N., Dönmez, A. ve Onur, B. Ankara: İmge kitabevi.