Girişimin Sunmak
Girişimi sunmak
Girişimi sunmak İçerik
Girişimi sunmak: Özet
Girişimi sunmak:Taslağın ipuçları
Girişimi sunmak: Problem-Fırsat
Girişimi sunmak: Pazar
Girişimi sunmak:iş modeli
Girişimi sunmak rakipler
Girişimi sunmak Finansallar
Girişimi sunmak: Yatırım
Üniversitelerarası Girişimcilik ve
Yenilikçilik Endeksi
Üniversitelerarası Girişimcilik ve Yenilikçilik Endeksi
Girişimcilik Dersi amacı neydi
Girişimcilik dersi, kendi işini kurmak isteyen öğrencilerin girişimcilik için sahip olmaları gereken kişisel özelliklerini ortaya koymalarını, gerekli bilgi ve beceriyi kazanmalarını ve uygulamalı olarak elde etmelerini amaçlamaktadır.
Niye bu dersi aldık…
Girişimcilik eğitimim hedefleri
Üniversite öğrencileri arasında girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmak
Fikri olan genç girişimcileri iş planı kavramı ile tanıştırmak
Genç girişimcilerin fikirlerinin hayata geçirerek başarılı işletmeler kurmasını sağlamak.
Dersin sonunda girişimci adaylarının kendi iş fikirlerine yönelik iş planlarını hazırlayabilecek bilgi ve deneyimi kazanmaları hedeflenmektedir.
Daha İleri Girişimcilik eğitimi nereden
alınır?
Girişimcilik eğitimi
Girişimcilik
eğitimi
Hangi Sektörler KOSGEB tarafından Desteklenmez?
Destek Programları
1) Kredi Faiz Desteği
2) Genel Destek Programı
3) KOBİ Proje Destek Programı 4) Tematik Proje Destek Programı 5) İşbirliği Güçbirliği Destek Programı
6) Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı 7) Girişimcilik Proje Destek Programı
8) Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı
9) Uluslararası Kuluçka Merkezi ve Hızlandırıcı Destek Programı 10) KOBİ Gelişim Destek Programı
11) TEKNOPAZAR - Teknolojik Ürün Tanıtım ve Pazarlama Destek Programı 12) Laboratuvar Hizmetleri (Bazı İl Müdürlüklerinde)
Ülkemizde de dünyada olduğu gibi girişimciliğin finansmanı;
▫ Öz kaynaklar (Girişimcinin kendisi, ailesi, arkadaşları vs..)
▫ Devlet destekleri (KOSGEB-Tekmer, TTGV, TÜBİTAK-TEYDEB, Sanayi Bakanlığı- Tekno Girişim, Santez)
▫ Krediler (Bankacılık Sistemi),
▫ Sermaye Piyasaları,
Borsa İstanbul,
Finansman Bonosu,
▫ Sermaye Finansmanı (Equity Finance)
İş Melekleri (Business Angel)
Girişim Sermayesi (Venture Capital)
Özel Sermaye Fonları (Private Equity Funds)
21
Destek Programları
Risk Sermayesi Nedir?
• Dinamik, yenilikçi, üretken, yüksek büyüme potansiyeline sahip, ama yatırım ve büyümenin gerçekleştirilmesi için gerekli finansal kaynakların temininde sıkıntı çeken vizyon sahibi girişimcilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak kurumsal yatırımcılar tarafından yapılan yatırımlar olarak tanımlanmaktadır.
22
23
Sermay e
İhtiyacı
Zama Başlangıç n
YÜKSEK RISK
Arkadaşlar, Aile, Girişimci
Business Angels
Girişim Sermayesi (Venture Capital)
Halka Arz, Private Equity
Funds
Çekirde k
Genişleme Öncesi
Büyümeyi Sağlamış
Risk Sermayesinin Gelişme Nedenleri
• Alışılagelmiş mal ve hizmetlere olan yatırımların çekiciliğini kaybetmesi,
• Yeni yaratılan ve ticareti daha karlı bulunan mal ve hizmetlerin varlığı,
• Sermaye kazançlarının vergilendirilmesinde risk sermayesi lehine sağlanan avantajlar,
• İleri teknoloji yatırımlarından sağlanan yüksek kazançlar.
24
Neden Risk Sermayesi?
▫Girişimci şirketlere ortak olarak finansman sağlarlar.
▫Sağladıkları finansman kaynağı uzun vadeli, geri ödemesiz ve faizsiz dir.
▫Ortak oldukları şirketlere yeni ürün ve hizmet geliştirme,
▫Sahip oldukları network ler sayesinde de bir çok pazarın kapısının açılmasına yardım ederler.
▫Şirketlerin yönetimlerine katılarak şirket stratejisini belirler ve şirketin kurumsallaşma sürecini hızlandırırlar.
▫Azınlık hissesini tercih ederler.
▫Yeni ve hızlı büyüyen sektör ve şirketleri tercih ederler.
▫Yüksek getiri beklentisi nedeniyle yüksek risk alırlar.
▫Yatırımdan genelde 5 ila 7 yıl arasında çıkarlar. 25
Risk Sermayesinin Özellikleri
1. Teknolojik Yenilik, 2. Sermayeye katılma, 3. Yönetime katılma,
4. Küçük işletme-Hızlı büyüme ve 5. Uzun vadeli yatırım.
26
1. Teknolojik Yenilik
• Yeni bir buluş, makine, ürün, organizasyon, Pazar hatta bir hammadde olarak ortaya çıkabilen teknolojik yenilik, risk sermayesinin temel kriterlerinden biridir.
• Üretim yöntemlerinde, üretilen ürünlerde, kaynaklarda, pazarda ve organizasyonda yenilik teknolojik yenilik olarak kabul edilmektedir .
27
2. Sermayeye Katılma
• Risk sermayesi yatırımı, esas olarak bir özsermaye yatırımıdır. Yani risk sermayedarı yatırım yaptığı şirkete bir alacaklı olarak değil, ortak olarak girer.
• Beklentisi, firmanın gelişerek ticari başarıya ulaşması ve kar elde etmesidir.
28
3. Yönetime Katılma
• Yeni kurulmuş bir işletmenin iki temel sorunu finansman ile işletme yönetimi ve organizasyonudur.
• Amaç, yönetimi ele geçirmek değil, yönetim ve organizasyona destek sağlamaktır.
29
4. Küçük İşletme – Hızlı Büyüme
• Amaç normal üstü bir kar elde etmektir. Buda çoğu kez küçük olup da teknolojisiyle çok hızlı bir büyüme sağlayan işletmelerle sağlanabilmektedir.
30
5. Uzun Vadeli Yatırım
• Teknolojik buluş ile ürünün pazara sunulması arasındaki zamanın uzun oluşu, belirsizliği ve
beraberinde ek yatırımları
gerektirebilmektedir.
31
32
Yatırım Modeli Yatırım Modeli
YÜKSEK YÜKSEK ORTAORTA
DÜŞÜK DÜŞÜK ÜY
KS KE ÜY KS KE
OR TA OR AT
DÜ ÜŞ K DÜ ÜŞ K
YATIRIM SEÇİC
İ YATIRIM YATIR
IM YA PMA
REKABET EDEBİLİRLİK
PAZAR POTANSİYELİ
33
çekirdek
çekirdekbaşlangıçbaşlangıçI. Aşama I. Aşama II. AşamaII. AşamaIII. AşamaIII. Aşama köprü köprü aşaması aşaması
yönetimin yönetimin
satın satın alınması
alınması kurtarmakurtarma
Konsept oluşturma amacıyla küçük miktarda finansman temini
Ürün geliştirme amaçlı finansman temini
Ürün geliştirme ve ilk pazarlama faaliyetleri için finansman temini
Yeni kurulmuş veya kısa süredir faaliyet gösteren firmalar
Başlangıç sermayesi bitmiş, satış ve pazarlama için sermaye ihtiyacı olan firmalar
Üretime geçmiş ancak kâra henüz geçememiş
şirketler için işletme sermayesi
Satış ve kâr var, büyüme ve/veya pazarlama amaçlı fon temini
Halka açılma
aşamasındaki şirketler
İşletme
yönetiminin ürün grubu veya bir firma alabilmesi için fon sağlanır
Operasyonel veya finansal güçlük içindeki firmaya fon temini
Risk Sermayesi Sisteminin İşleyişi
• İş planı hazırlanması ve risk sermayedarına sunumu,
• Girişimin değerlendirilmesi,
• Girişimin finansmanı ve
• Risk sermayesi yatırımından çıkış.
34
* Risk Sermayesi Yatırımından Çıkış
1. Halka Arz,
2. Stratejik Ortağa Satış,
3. Başka bir Risk Sermayedarına Devretme veya 4. Şirket Ortaklarına Geri Satış.
35
1. Halka Arz
• Halka arz risk sermayesi yatırımlarında en çok tercih edilen çıkış yöntemlerinden biridir.
Şirket istenilen büyüklüğe, karlılığa ve performansa ulaştığında halka arz çıkış için çok uygun olabilir. Ancak bilindiği gibi ülkemizde tam anlamıyla çalışan bir KOBİ borsası bulunmamaktadır. Bu nedenle halka arz imkanı oldukça zor ve kısıtlıdır.
36
2. Stratejik Ortağa Satış
•Uygun bir stratejik ortak, şirketin elde edeceği sinerjiyi göz önünde bulundurarak şirket değerinin üzerine bir prim koyarak satın alabilir.
Yatırımcılara %100 çıkış sağladığı gibi, halka arzdan çok daha basit ve düşük maliyetlidir.
Ancak, her zaman stratejik bir ortak bulmak kolay değildir. Özellikle bazı ülkelerde alıcı bulunmayabilir. Bu yöntem girişimciler tarafından çok tercih edilmemektedir; bunun sebebi de şirketteki kontrolün tamamen kaybedileceği korkusudur.
37
3. Başka bir Risk Sermayedarına Devretme
• Risk Sermayesi Fonları (RSF'ler) şirketi diğer bir RSF‘na veya finansal bir kuruluşa satmak isteyebilir. Özellikle halka arzın mümkün olmayacağı bir ortamda ve stratejik ortak bulunamaması durumunda tercih edilebilir.
38
4. Şirket Ortaklarına Geri Satış
•
Bu çıkış biçimi, girişim sermayesi fonları için öncelikli ve çıkış alternatiflerine göre en az karlı olan bir yöntemdir. Bu çıkış yöntemi sektörde en zor satış yöntemi olarak adlandırılmaktadır. Çünkü girişimcilerin yeterli finansmanı sağlaması zordur ve firma değeri üzerinde anlaşmaya varmak çok zahmetli bir süreçtir. Sektörde bu çıkış yöntemi başarısız bir yatırımdan tek çıkış opsiyonu olarak da görülmektedir.
39
40
Melek Yatırımcı Risk Sermayedarı
Kendi sermayesini kullanır. Kendilerine yatırılan bireysel ve kurumsal fonları kullanır.
Her türlü yatırımı destekleyebilir. Özellikle teknoloji tabanlı yatırımları destekler.
Yatırımın ilk safhasına destek verir. Yatırımın ilerleyen safhalarına destek verir.
Yatırımda kullanacağı sermaye miktarı azdır. Yatırımda kullanacağı sermaye miktarı çoktur.
Yatırımın karar sürecine katılır. Stratejik denetimlerde bulunur.
Yatırımlarını maceracı ve amatör bir ruhla
yapar. Yatırımlarını profesyonel ve yüksek getiri
amacı ile yapar.
Yatırım sayısı ve yatırım deneyimi azdır. Yatırım sayısı ve deneyimi çoktur.
Daha fazla risk alır ve beklentileri düşüktür. Daha az risk alır ve beklentileri yüksektir.
Araştırma ve değerlendirme süreci kısadır. Araştırma ve değerlendirme süreci uzundur.
KOSGEB GENEL DESTEK PROGRAMI
GENEL DESTEK PROGRAMI
DESTEKLERİ DESTEK ÜST LİMİTİ
(TL)
DESTEK ORANI 1. ve 2.
Bölgeler 3. ve 4. Bölgeler 5. ve 6.
Bölgeler
Yurt İçi Fuar Desteği 45.000
50% 60% 70%
Yurt Dışı İş Gezisi Desteği 20.000*
Tanıtım Desteği 25.000
Eşleştirme Desteği 30.000
Nitelikli Eleman İstihdam Desteği 50.000
Danışmanlık Desteği 22.500
Eğitim Desteği 20.000
Enerji Verimliliği Desteği 75.000
Tasarım Desteği 22.500
Sınai Mülkiyet Hakları Desteği 30.000**
Belgelendirme Desteği 30.000**
Test, Analiz ve Kalibrasyon Desteği 30.000
Bağımsız Denetim Desteği 15.000
Gönüllü Uzmanlık Desteği 15.000
Lojistik Desteği 40.000
TEMATİK PROJE
DESTEK PROGRAMI Çağrı Esaslı Tematik Program Meslek Kuruluşu Proje Destek Programı
Başvuru Yapabilecekler KOBİ’ler ve Meslek Kuruluşları Meslek Kuruluşları
Program Süresi
Proje Teklif Çağrısında Belirlenir
36 Ay
Proje Süresi 24 Ay (+12 Ay)
Destek Oranı 1. ve 2. Bölgede (% 50)
3., 4., 5. ve 6. Bölgelerde (%60)
Destek Türü Geri Ödemesiz
Destek Üst Limiti 150.000 TL
AR-GE, İNOVASYON VE ENDÜSTRİYEL UYGULAMA DESTEK PROGRAMI Destek Üst Limiti(TL) DESTEK ORANI (%)
Ar-Ge ve İnovasyon Programı
İşlik Desteği İşliklerden bedel alınmaz
Kira Desteği 30.000 (T. İçi)
24.000 (T.Dışı) 75 Makine-Teçhizat, Donanım, Hammadde, Yazılım ve Hizmet Alımı Giderleri Desteği 150.000 75*
Makine-Teçhizat, Donanım, Hammadde, Yazılım ve Hizmet Alımı Giderleri Desteği (Geri Ödemeli) 300.000 75*
Personel Gideri Desteği 150.000 75
Başlangıç Sermayesi Desteği 20.000 100
Proje Geliştirme Desteği
Proje Danışmanlık Desteği 25.000
75
Eğitim Desteği 10.000
Sınai ve Fikri Mülkiyet Hakları Desteği 20.000
Proje Tanıtım Desteği 5.000
Yurtiçi - yurtdışı Kongre/Konferans/Fuar
Ziyareti/Teknolojik İşbirliği Ziyareti Desteği 15.000 Test, Analiz, Belgelendirme Desteği 25.000
Endüstriyel Uygulama Programı Destek Üst Limiti (TL) Destek Oranı (%)
Kira Desteği 18.000 75
Makine-Teçhizat, Donanım, Sarf Malzemesi, Yazılım ve Tasarım Giderleri Desteği
150.000 75*
Makine-Teçhizat, Donanım, Sarf Malzemesi, Yazılım ve Tasarım Gid.
Desteği (Geri Ödemeli)
500.000 75*
Personel Gideri Desteği 150.000 75
Yeni Girişimci Desteği
Destek Unsurları Destek Türü Üst Limit (TL)
Destek Oranı (%)
(1. ve 2. Bölge)
Destek Oranı (%)
(3., 4. , 5., ve 6. Bölge)
İşletme Kuruluş Desteği Geri ödemesiz 2.000
60
(Kadın, gazi, şehit yakını veya engelli girişimci:80)
70
(Kadın, gazi, şehit yakını veya engelli girişimci:90)
Kuruluş Dönemi Makine, Teçhizat, Yazılım ve Ofis
Donanım Desteği Geri ödemesiz 18.000
İşletme Giderleri Desteği Geri ödemesiz 30.000
Sabit Yatırım Desteği
(Makine-Techizat) Geri ödemeli 100.000
Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı
Destek Unsurları Destek Ödemesi
Üst Limiti (TL) Oranı (%)
Piyasa danışmanı danışmanlık hizmet bedeli (azami 2 yıl) 60.000 75
Bağımsız denetim hizmeti bedeli 20.000 75
SPK kurul kaydına alma ücreti
10.000 100
BİST Gelişen İşletmeler Piyasası Listesine kabul ücreti
Merkezi Kayıt Kuruluşu masrafı
Aracı kuruluşa ödenecek aracılık komisyonu 10.000 75
9) Uluslararası Kuluçka Merkezi ve Hızlandırıcı Destek Programı
Programın Amacı
Ar-Ge ve inovasyon faaliyetleri ülkemizde gerçekleştirilen teknolojik ürünlerin uluslararası pazarlarda yer alması, ihracatın arttırılması, yerli teknoloji yoğun başlangıç işletmelerinin gelişmiş girişimcilik ekosistemleri içerisinde yer alması için, uluslararası kuluçka merkezi kurulmasını ve işletmelerin hızlandırma
programlarına katılmasını desteklemektir.
Programın Kapsamı
a)Uluslararası Kuluçka Merkezi Kurma Programı b)Uluslararası Hızlandırıcı Programı