BELLETEN DÖRT AYDA BİR ÇIKAR. Cilt: LXVI Sa Aralık O O 3 ATATÜRK KÜLTÜR, Dİ L VE TAR İ H YÜKSEK KURUMU TÜRK T AR İ H KURUMU

(1)

1

ATATÜRK KÜLTÜR, Dİ L VE TAR

İ

H YÜKSEK KURUMU

TÜRK T AR İ H KURUMU

ISSN 0041-4255

BELLETEN

DÖRT AYDA BİR ÇIKAR

Cilt: LXVI Sa. 247

Aralık 2002

TURK TARIH KURUMU BASIMEVİ ANKARA

2 O O 3

(2)

İ Ç İ NDEKİ LER

Makalder, incelemeler: Sayfa

YİĞİT, TURGUT: Hititçe Çivi Yazıli Belgelere Göre Çoban 765 GÜNDÜZ, SERHAN: M.Ö. I. Binyılın İlk Yarısında Onasya Kralliklarinda Araba

Tekerleklerinin özellikleri ve Yapım Teknikleri (98 çizim ile birlikte) 789 BARAN, A. KADIR: Paphlagonia'daki Pompeiopolis Antik Kenti (17 resim, 3 harita ile

birlikte) 819

KESIK, MUHARREM: Türkiye Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan'ın Istanbul'u Ziyareti ve Türkler'in Tarihteki İlk Uçuş Denemesi (1162) 839 İHSANOĞLU, EKMELEDDİN; Osmanlı Medrese Geleneğinin Doğuşu (1 harita ile

birlikte) 849

GOLEN, ZAFER: 1849-1851 Bosna Hersek isyanı (5 belge ile birlikte) 905 GÜÇLÜ, YÜCEL: The Wounded Turks and the Fail of Damascus, 1 October 1918 931 HATIPOĞLU, SÜLEYMAN: Çukurova'da Fransız-Ermeni İşbirliği (1918-1921) 943 ÇOLAK, MUSTAFA: Kaynak Kritiği ve Tehcir Olayında Belge Tahrifati -Johannes

Lepsius Örneği- (3 belge ile birlikte) 967

Kitap Tanitmalar:

ARA, İSMAİL: Esnâdi ez revâbıt-ı Iran bi-mmuka-i Kafkas (İran'ın Kafkasya Bölgesi ile

Ilişkilerine Dür Belgeler) 985

AKA, İSMAİL: Esnâdi ez revâbıt-ı İran bi-menâtıki ez Asya-yi Merkezi (İran'ın Orta

Asya Ülkeleriyle İlişkilerine Dâir Belgeler) 991

ŞAKİROĞLU, MAHMUT H.: John Monfasa ni: Byzantine scholars in Renaissance

Italy: Cardinal Bessarion and other eınigr's 1001

DEMİRKENT, IŞIN: Alexis G.C. Savvides: Enkylopaidiko Prosopographiko

Leksiko Byzantinis Historias kal Politismou 1003

FEİGL, İNANÇ:Udo Steinbach: Geschichte Der Türkei [Türkiye Tarihi] 1005 İLGÜREL, MÜCTEBA: Ali Akyı ld iz: Osmanlı Dönemi Tahıl ve Hisse Senetleri

"Ottoman Securities" 1007

ZAJAC, GRAZYNA: J erzy S. La t ka : Odaliski, poturczency i uchodzcy. Z dziejow

Polakow w Turcji 1011

DÖNMEZ, ŞEVKET: Ay nur Ö zfira t : Doğu Anadolu Yayla Kültürleri 1017

İngilizce Ozetler 1021

(3)

BELLETEN

(4)

Sahibi ve Yaz

ı İşleri Müdürü / Proprietor and Redactor in Chief Türk Tarih Kurumu Ad ına / Turkish Historical Society

PROF. DR. YUSUF HALAÇO ĞLU

Yay ın Komisyonu / Commission of Publications Prof. Dr. Kâz ım Yaşar KOPRAMAN

Prof. Dr. Abdülkadir DONUK Prof. Dr. Özer ERGENÇ

Hakemler / Referees

Prof. Dr. Oktay BELLI Prof. Dr. Ali M. D İNÇOL Prof. Dr. Mehmet İPŞİRLİ Prof. Dr. Abdülkerim ÖZAYDIN

Prof. Dr. Co şkun ÖZGÜNEL Prof. Dr. Bayram KODAMAN Prof. Dr. Ömer KÜRKÇÜO ĞLU

Doç. Dr. Ak şin SOMEL Prof. Dr. Musa ŞAŞMAZ

Adres/Address:

Türk Tarih Kurumu Kızılay Sokak No: 1 06100-Sıhhiye/ANKARA

Tel: 310 23 68 (11 Hat) Fax: 310 16 98

Internet http://www.ttk.org.tr e-posta: yusuf @ ttk.org.tr e-posta: ttkinfoettk.org.tr

ISSN 0041-4255

(5)

ATATÜRK KÜLTÜR, D İ L VE TARİ H YÜKSEK KURUMU

TÜRK T AR İ H KURUMU

ISSN 0041-4255

BELLETEN

DÖRT AYDA B İR ÇIKAR

PERIODICAL PUBLISHED EVERYFOUR MONTHS

Cilt: LXVI - Volume: LXVI

Say ı: 245-247 -No.: 245-247

TÜRK TARIH KURUMU BASIMEVİ ANKARA

2 O O 3

(6)

";•,'

(7)

Sahibi ve Yan İşleri Müdürü 'link Tarih Kurumu Adına PROF. DR. YUSUF I IALAÇOĞLU

Proprietor and Redactor in Chief Turkish Historical Society PROF. DR. YUSUF HALAÇOĞLU

(8)

i ıııııie.~1

(9)

İ Ç İ NDEK İ LER

Makaleler, incelemeler: SaYfa

AKDENİZ, ENGIN: Büyük Menderes Havzasında Prehistorik Yerleşim Dokusu (1 harita, 1

grafik ile birlikte) 1

ALTAN, EBRU: Templier ve Hospitalier Şövalye Tarikatlarımn Kuruluşu 87 ASLAN, BETÜL: Saltanaun Kaldırılmasının Istanbul'daki Yanlulan 95 AYDİN, AYŞE: Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ndeki Bir Kiliseye Ait Mimari

Parçalar (4 resim, 6 çizim ile birlikte) 49

BARAN, A. KADIR: Paphlagonia'dalti Pompeiopolis Antik Kenti (17 resim, 3 harita ile

birlikte) 819

ÇOLAK, MUSTAFA: Kaynak Kritiği ve Tehcir Olayında Belge Tahrifau -Johannes Lepsius

Örneği- (3 belge ile birlikte) 967

DURU, REFIK: Bademağacı Kazıları 2000 ve 2001 Yılları Çalışma Raporu (53 levha ile

birlikte) 549

FERRARI, NICOLE-KANÇAL: Saray'a Bağlı Bir Cami ve Haziresi: Kırım Hanlığı'nın Payitahu Bahçesaray'daki Hansaray'ın Haziresi (16 resim, 1 plan ile birlikte) .. 371 GÖLEN, ZAFER: 1849-1851 Bosna Hersek isyanı (5 belge ile birlikte) 905 GÜÇLÜ, YÜCEL: Nyon Conference of 1937 on the Prevention of Piratical Acts in the

Mediterranean and Turkey 531

GÜÇLÜ, YüCEL: The Wounded Turks and the Fail of Damascus, 1 October 1918 931 GÜÇLÜ, YÜCEL: Turkey's Relations with Germany from the Conclusion of the Montreux

Straits Convention up to the Outbreak of the Second World War 123 GÜL, MUAMMER: Mısır Memlüldan'nda Bir Sürgün Sistemi Olan Battalbk ve Kudüs 363 GÜNDÜZ, SERHAN: M.Ö. I. Binyılın İlk Yarısında Önasya Krallıklarında Araba

Tekerleklerinin Özellikleri ve Yapım Teknikleri (98 çizim ile birlikte) 789 GÜRLER, BINNUR: Metropolis'ten Bir Hydria (1 resim, 1 çizim ile birlikte) 357 HATIPOĞLU, SÜLEYMAN: Çukurova'da Fransız-Ermeni İşbirliği (1918-1921) 943 İHSANOĞLU, EKMELEDDİN: Osmanlı Medrese Geleneğinin Doğuşu (1 harita ile

birlikte) 849

KARAMAN, DENIZ: XVI. Yüzyılda Ayaş Kazası -Iktisâdi Tahlil Denemesi- 421 KESIK, MUHARREM: Türkiye Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan'ın Istanbul'u Ziyareti ve

Türkler'in Tarihteki İlk Uçuş Denemesi (1162) 839 MUSA, İSMAYIL: Azerbaycan ve Rus Kaynaklarına Göre 1921 Moskova-Kars Antlaşmalan

ve Kuzey Azerbaycan'ın Toprak Bütünlüğü Meseleleri 517 OCAK, AHMET YAŞAR: Osmanlı Kaynaklannda ve Modern Türk Tarihçiliğinde Osmanlı-

Safevi Münasebetleri (XVI.-XVII. yüzyıllar) 503 ÖZFIRAT, AYNUR: Doğu Anadolu Yüksek Yaylası ndan M.Ö. 2. Binyıl Kurganları (24

resim ile birlikte) 343

ÖZFIRAT, AYNUR: Van-Unniye Kültürüne (M.Ö. II. Binyıl) Ait Ayakkabı Biçimli Kaplar

(3 resim, 1 çizim ile birlikte) 35

POLAT, M. SAİD: Türkiye'de İlk Beglik ler ve Kabilevi Siyasi Birliklerin Ortaya Çıkışı

(1071-1175) 61

YIĞIT , TURGUT: Hititçe Çivi Yazılı Belgelere Göre Çoban 765

(10)

Kitap Tamtmalar:

AKA, İSMAIL: Esnâcli ez revâbıt-ı Iran bâ-menâtıki ez Asya-yi Merkezi (İran'ın Orta Asya

Ülkeleriyle ilişkilerine Dâir Belgeler) 991

AZA, İ SMAIL: Esnâcli ez revâbıt-ı İran bâ-mıntıka-i Kafkas (İran'ın Kafkasya Bölgesi ile

ilişkilerine Dâir Belgeler) 985

ARSLANTAŞ ,NUH:Richard J. Evans: Tarihin Savımusu 175 DEMIRKENT, IŞIN: Alexis G.C. Savvid es: Enkylopaidiko Prosopographiko Leksiko

Byzantinis Historias kal Politismou 1003

DÖNMEZ,ŞEVKET:Aynur Ö zfira t : Doğu Anadolu Yayla Kültürleri 1017 DÖNMEZ,ŞEVKET:Kemalettin Köroğ lu: Üçtepe I 165 FEİGL, İNANÇ: Artem O handjanian: Armenien. Der verschwiegene Völkermord 595 FEİGL, İNANÇ:Udo Steinbach: Geschichte Der Türkei [Türkiye Tarihi) 1005 GÖYÜNÇ,NEJAT:Howard Crane: The Garden of the Mosques 187 GOYÜNÇ,NEJAT:Tobias Heinzelmann: Die Balkankriese in der osmanischen

Karikatur. Die Satirezeitschriften Karagöz, Kalem und Cem, 1908-1914 603 İLGÜREL, MÜCTEBA: Ali Akyı ld iz: Osmanlı Dönemi Tahvil ve Hisse Senetleri

"Ottoman Securities" 1007

İLGÜREL, MüCTEBA: Anonim Osmanh Tarihi 191

KAHYA,ESİN:Selçuk Ak ş in Somel: The Modernization of Public Education in

the Ottoman Empire 613

KORTEL,S.HALUK:P eter Jackson: The Delhi Sultanate A Political and Military

History 169

KURAN,ERCÜMENT:Frederic Hitzel: L'Empire Ottoman, XVe-XVIIle siecles 615 ÖZTüRK,MUSTAFA: Ş erafettin Turan: İsmet İnönü Yaşamı, Dönemi ve

Kişiliği 607

ŞAKİROĞLU, MAHMUT H.: John Monf a sani: Byzantine scholars in Renaissance Italy:

Cardinal Bessarion and other emigrös 1001

ŞAKİROĞLU. MAHMUTH.:Kate Fleet: European and Islaınic trade in the early

Ottoman State 601

ŞAKİROĞLU, MAHMUT H.: Studies on Turkishlewish histoıy: political and social

relations, literature and linguistics 163

YüKSEL,HASAN:Ömer Demirel: Sivas Şehir Hayatında Vakılların Rolü: Osmanh

Vakı f-Şehir ilişkisine Bir Örnek 181

ZAJAC, GRAYNA: J erzy S. Latka : Odaliski, poturczency i uchodzcy. Z dziejow

Polakow w Turcji 1011

Nekroloji:

IŞIK, C ENGİZ: Prof. Dr. Baki Öğün (1922-2001)(1 resim ile birlikte) 193 2001 Yılı İkinci Yarısında Kütüphanemize Gelen Kitaplar ve Dergiler 207 2002 Yılı Birinci Yarısında Kütüphanemize Gelen Kitaplar ve Dergiler 617

İngilizce Özetler 337

(11)

FERRARİ , NICOLE- KANÇAL: A Royal Mosque and Cemetery: the Hansaray Graveyard in Bahçesaray, the Capital of the Crimean Khanate (with 16 illustrations, 1 plan) 371 GÖLEN , ZAFER: The Bosnian Revolt of 1849-1851 (with 5 documents) 905 GÜÇLÜ, YÜCEL: The Nyon Conference of 1937 on Checking Acts of Piracy in the

Mediterranean and Turkey 531

GÜÇLÜ, YÜCEL: The Wounded Turks and the Fail of Damascus, 1 October 1918 931 GÜÇLÜ, YÜCEL: Turkey's Relations with Germany from the Conclusion of the

Montreux Straits Convention up to the Outbreak of the Second World War 123 GÜL, MUAMMER: Battalhk, a System of Exile among the Egyptian Mamluks, and

Jerusalem 363

GÜNDÜZ, SERHAN: Characteristics and Manufacturing Techniques of Wheels in the Kingdoms of Asia Minor in the First Half of the First Millennium B.C. (with 98

figures) 789

GÜRLER, B İNNUR: A Hydria from Metropolis (with 1 illustration, 1 drawing) 357 HATIPOĞLU, SÜLEYMAN: French-Armenian Collaboration in Çukurova (1918-1921 943 İHSANOĞLU, EKMELEDDİN: The birth of the ottoman medresse tradition (with a map) 849 KARAMAN, DENİZ: An Economic Analysis of the kâzâ of Ayaş in the 16th Century 421 KESİK, MUHARREM: The Seljuk Sultan Kılıç Arslan II's Istanbul Visit and The Turks'

First Attempt to Fly 839

MUSA, İSMAYIL: The 1921 Moscow-Kars Treaty as Reflected in Azerbaijani and Russian Records and the Issue of Territorial Integrity in Northern Azerbaijan 517 OCAK, AHMET YAŞAR: Ottoman-Safawid Relations (161-h -17th cc) in the Light of Both

Ottoman Sources and Modern Turkish Historiography 503 ÖZFIRAT, AYNUR: 2nd-Millennium B.C.E. Tumuli in Yüksek Yaylası in Eastern Anatolia

(with 24 illustrations) 343

ÖZFIRAT, AYNUR: Shoe-shaped Vessels Produced by the Van-Urmiye Culture (2"d Millenium B.C.) (with 3 illustrations and one figure) 35 POLAT, M. SAİD: The Emergence of the Early Principalities and Tribal Confedera-

tions in Anatolia (1071-1175) 61

YİĞİT , TURGUT: Herdsmen in the Hittite Cuneiform Texts 765

(12)

6

Book Reviews:

ARA, ISMAIL: Esnâdi ez revâbıt-ı Iran bâ-menâtıki ez Asya-yi Merkezi 991 ARA, ISMAIL: Esrrâcli ez revâbıt-ı kan bâ-mıntıka-i Kafkas 985 ARSLANTAŞ,NUH:Richard J. Evans: Tarihin Savunusu 175 DEMIRKENT, IŞIN: Alexis G .C. Savvid es: Enkylopaidiko Prosopographiko Leksiko

Byzantinis Historias kal Politismou 1003

DONMEZ,ŞEVKET:Aynur özf ı rat :Doğu Anadolu Yayla Kültürleri 1017

DONMEZ,ŞEVKET:Kemalettin Köroğ lu: Cktepe I 165

FEIGL, İNANÇ: Artem Ohandjanian: Armenien. Der verschwiegene Völkermord 595 FEIGL,INANÇ:Udo Steinbach: Ceschichte Der Türkei 1005 GÖYÜNÇ,NEJAT:H oward Crane: The Garden of the Mosques 187 GÖYÜNÇ,NEJAT:Tobias Heinzelmann: Die Balkankriese in der osmanischen

Karikatur. Die Satirezeitschriften Karagöz, Kalem und Cem, 1908-1914 603 ILGOREL, MÜCTEBA: Ali Ak yı 1d Iz: Osmanlı Dönemi Tahvil ve Hisse Senetleri

"Ottoman Secwities" 1007

ILGOREL, MÜCTEBA: Anonim Osmanlı Tarihi 191

KAHYA,E.SIN:Selçuk Akş in Somel: The Modernization of Public Education in

the Ottoman Empire 613

KORTEL,S. HALUK:P e ter Jac ks on : The Delhi Sultanate A Political and lkfllitaly

History 169

KURAN, ERCÜMENT:Fred e ric H it ze 1: L'Empire Ottdman, XVe-XVIIle 615 ÖZTÜRK, MUSTAFA: Ş erafettin Turan: İsmet İnönü Yaşamı, Dönemi ve

Kişiliği 607

ŞAKIROGLU, MAHMUT H.: J oh n Monfa sa ni: Byzantine scholars in Renaissance İtaly

Cardinal Bessarion and other ernigr6 1001

ŞAKIROGLU, MAHMUT H.: K a t e Fleet: European and Islamic trade in the early

Ottoman State 601

ŞAKIROĞLU, MAHMUT H.: Studies on Turkishjewish histoıy: political and social

relations, literature and lingııistics 163

YOKSEL,HASAN:Cı mer Demirel: Sivas Şehir Hayatında Valufların Rolü: Osmanlı

Vakı f-Şehir Ilişkisine Bir örnek 181

ZAJAC,GRAZ'YNA: J e rzy S. La t k a : Odaliski, poturczency i uchodzcy. Z. dziejow

Polakow w Turcji 1011

Necrology:

IŞIK, CENGIZ: Prof. Dr. Baki öğün (1922-2001) (with one illustration) 193 The books and periodicals our library received during the second half of 2001 207 The books and periodicals our library received during the first half of 2002 617

Abstracts 337

(13)

GÖLEN, ZAFER: The Bosnian Ftevolt of 1849-1851 (with 5 documents) 905 GÜÇLÜ, YÜCEL: The Wounded Turks and the Fail of Damascus, 1 Octcıber 1918 '931 HATIPOĞLU, SÜLEYMAN: French-Armenian Collaboration in Çukurova (1918-1921) 943 ÇOLAK, MUSTAFA: Critique of Sources and Misrepresentation of Documents

Regarding the Deportation -The Johannes Lepsius Example- (with 3

documents) 967

Book Reviews:

ARA, İSMAIL: Esnâdi ez revâbıt-ı Iran bi-mmuka-i Kafkas 985 ARA, İSMAIL: Esnâcli ez revâbıt-ı İran bi-menâtıki ez Asya-yi Merkezi 991 ŞAKİROĞLU, MAHMUT H.: John Monfasani: Byzantine scholars in Renaissance

Italy: Cardinal Bessarion and other eınigr6 1001 DEMİRKENT, IŞIN: Alexis G.C. Savvid es: Enkylopaidiko Prosopographiko

Leksiko Byzantinis Historias kai Politismou 1003 FEİGL, İNANÇ:Udo Steinbach: Geschichte Der Türlzei 1005 İLGÜREL, MÜCTEBA: Ali Akyı ld ı z: ^Osmanlı Dönemi Tahvil ve Hisse Senetleri

"Ottoman Securities" 1007

ZAJAC, GRAZYNA: Jerzy S. La t ka : Odaliski, poturczency i uchodzty. Z dziejow

Polakow w Turcji 1011

DÖNMEZ, ŞEVKET: Aynur 0 zf ı ra t : ^Doğu Anadolu Yayla Kültürleri 1017 1021 Abstracts

BELLETEN DÖRT AYDA BİR ÇIKAR. Cilt: LXVI Sa Aralık O O 3 ATATÜRK KÜLTÜR, Dİ L VE TAR İ H YÜKSEK KURUMU TÜRK T AR İ H KURUMU

ATATÜRK KÜLTÜR, Dİ L VE TAR

H YÜKSEK KURUMU

TÜRK T AR İ H KURUMU

BELLETEN

DÖRT AYDA BİR ÇIKAR

Cilt: LXVI Sa. 247

Aralık 2002

2 O O 3

İ Ç İ NDEKİ LER

BELLETEN

ı İşleri Müdürü / Proprietor and Redactor in Chief Türk Tarih Kurumu Ad ına / Turkish Historical Society

PROF. DR. YUSUF HALAÇO ĞLU

Yay ın Komisyonu / Commission of Publications Prof. Dr. Kâz ım Yaşar KOPRAMAN

Prof. Dr. Abdülkadir DONUK Prof. Dr. Özer ERGENÇ

Prof. Dr. Oktay BELLI Prof. Dr. Ali M. D İNÇOL Prof. Dr. Mehmet İPŞİRLİ Prof. Dr. Abdülkerim ÖZAYDIN

Prof. Dr. Co şkun ÖZGÜNEL Prof. Dr. Bayram KODAMAN Prof. Dr. Ömer KÜRKÇÜO ĞLU

Doç. Dr. Ak şin SOMEL Prof. Dr. Musa ŞAŞMAZ

ISSN 0041-4255

ATATÜRK KÜLTÜR, D İ L VE TARİ H YÜKSEK KURUMU

TÜRK T AR İ H KURUMU

ISSN 0041-4255

BELLETEN

DÖRT AYDA B İR ÇIKAR

PERIODICAL PUBLISHED EVERYFOUR MONTHS

Cilt: LXVI - Volume: LXVI

Say ı: 245-247 -No.: 245-247

2 O O 3

i ıııııie.~1

İ Ç İ NDEK İ LER

CONTENTS

CONTENTS

BELLETEN

PERIODICAL PUBLISHED EVERY FOUR MONTHS

TURKISH HISTORICAL SOCIETY REVIEW

Volume : LXVI No. 247

December 2002

2 O O 3