Madde Tepki Kuramı
14. Hafta CAT
UYARLANMIŞ TEST
• Testi alan kişinin, maddeye verdiği tepkiye göre sıradaki maddenin seçildiği test biçimidir.
• Uyarlanmış testte birey soruyu cevaplar, cevap değerlendirilir, kişinin yeteneği kestirilir ve sıradaki soru seçilir (Weiss ve Kingsbury, 1984, 361).
• CAT ise katılımcıların geleneksel testlerden farklı olarak bilgisayarlarla yönetildiği ölçme aracıdır (Embretson ve Reise, 2000,263).
TEST TÜRLERİ
• De Ayala (2009), CAT uygulamalarında kullanılan testleri sabit dallandırıcı ve değişken dallandırıcı olmak üzere ikiye ayırmıştır:
1. SABİT DALLANDIRICI
2. DEĞİŞKEN DALLANDIRICI
CAT PROSEDÜRLERİ
• Herhangi bir CAT uygulaması aşağıdaki adımları içerir:
MTK Modeli
Madde Havuzu
Başlangıç Madde Seçimi
Sıradaki Madde Seçim Kuralı
Yetenek Kestirim Metodları
Testi Durdurma Kuralı (Weiss Ve Kingsburry, 1984, 362).
MADDE HAVUZU
• CAT bireyin yeteneği hakkında en fazla bilgi veren maddelerin seçilmesini gerektirir.
• Bu doğrultuda bireyler farklı madde setleri alırlar ve bireylerin yetenekleri bu madde setlerine verdikleri yanıtlara göre kestirilmektedir.
• Bireye uyarlanmış test en etkili olarak çok sayıda yüksek derecede ayırt ediciliği olan ve güçlük-özellik düzeyinde (b-θ) eşit biçimde temsil edilen maddelerden oluşan bir madde havuzuyla çalışmaktadır (Veldkamp ve Linden, 2010, 232-233; Weiss, 2011, 11).
CAT BAŞLATMA KURALLARI
• Başlangıç maddesini seçerken bireyin bulunduğu seviye ile ilgili önceden bilgi varsa ilgili seviye hakkında en çok bilgi veren sorunun ilk olarak sorulması gerekmektedir (Weiss ve Kingsburry, 1984, 363, Embretson ve Reise, 2000, 266; De Ayala, 2009, 377).
• Eğer testi alan kişinin yeteneği hakkında herhangi bir bilgi bulunmuyorsa ve dağılımın normal olduğu varsayılıyorsa güçlüğü -0.50 ve +0.50 arasında olan maddeler seçilebilir (De Ayala, 2009, 377;
Embretson ve Reise, 2000, 266).
YETENEK KESTİRİM SÜREÇLERİ
• EN ÇOK OLABİLİRLİK YÖNTEMİ (MLE)
• BAYES YÖNTEMLERİ (EAP VE MAP).
SIRADAKİ MADDEYE GEÇME YÖNTEMLERİ
• MAKSİMUM BİLGİ FONKSİYONU
• DÜŞÜK STANDART HATA
• ADIM BÜYÜKLÜĞÜ
CAT SONLANDIRMA SEÇENEKLERİ
• Bireyin kestirilen yetenek düzeyleri arasındaki standart hatanın kabul edilebilir seviyenin altında olması.
• Testte eğer sonlandırma kuralı olarak sabit uzunluk kullanılırsa, bu uzunluğa ulaşıldığında test sona erdirilir.
• Testteki tüm maddelerin kullanılması durumunda.
• Birey test dışı davranmaya başladığı zaman (Downing ve Haladyna, 2006; Linacre, 2000).
CAT’in AVANTAJLARI
• Cat’in en büyük avantajı geleneksel testlere göre sınavı
%50 oranında kısaltmasıdır (Embretson ve Reise, 2000,268)
• CAT yönteminin iki önemli avantajından biri ölçmenin doğruluğunu arttırması, diğeri ise kontrollü ve güvenilir test ortamı sağlamasıdır (Hambleton, Swaminathan ve Rogers, 1991; Weiss, 1988).
CAT’in DEZAVANTAJLARI
• Madde havuzunun büyük olması gerekmektedir.CAT için parametreleri geniş gruplarda kestirilmiş çok fazla sayıda maddeye ihtiyaç duyulmaktadır.
• Yeterince büyük madde havuzunun oluşturulamaması CAT’in en önemli dezavantajlarından biridir. MTK’ya dayalı çalışmasından dolayı tek boyutluluk varsayımı gerekmektedir ve bu varsayımın karşılanması zordur.
• Bireylerin sınav esnasında geri dönüp cevaplarını değiştirme şansları yoktur. Geriye dönülebilen bireye uyarlanmış testler üzerine çalışmalar yapılsa da uygulamada hala bireylerin
cevaplarını değiştirmeleri mümkün değildir.
Kaynakça
• Downing, S. M., ve Haladyna, T. M. (2006). Handbook of test development. New Jersey: Lawrance Erlbaum Assoc.
• Embretson, S.E., and Reise, S.P. (2000). Item response theory for psychologists. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Hambleton, R.K., Swaminathan, H., and Rogers, H.J. (1991).
Fundamentals of item response theory. California: Sage Publications Inc.
