SAMSUN TİCARET ve SANAYİ ODASI SAMSUN DIŞ TİCARET PERFORMANSI $ $ $ $ $ $

SAMSUN

DIŞ TİCARET

PERFORMANSI

10.6 0

40.2 0

55.80

35.40

6.30

4.70 3.20

$

$$ $$ $$

2021

ii

iii

©Bu eserin tüm telif haklar Samsun Ticaret ve Sanayi Odas’na aittir.

Samsun Ticaret ve Sanayi Odas’nn ismi kaydedilmek koşulu ile alnt yapmak mümkündür.

SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI Hançerli Mahallesi Abbasağa Sokak

No:8 – 55020 / İlkadm SAMSUN

Tel:0.362.432 36 26 Faks:0.362.432 90 55 E-Posta: samsuntso@samsuntso.org.tr

Web: www.samsuntso.org.tr

H a z  r l a y a n;

End. Müh. İbrahim ÇELİK Samsun TSO, Genel Sekreter Yardmcs

Nisan 2021

FİKİR TASARIM BASKI

iv

v

S ^UNUŞ

Samsun, Karadeniz Bölgesinde stratejik bir konumda olmas nedeniyle geçmişten gelen önemli ticaret geleneğine sahip bölgede etkin bir aktördür. Karadeniz Bölgesinin en önemli ticaret, sanayi, kültür, sağlk, eğitim merkezi olan Samsun, bölgenin tek büyükşehri ve bölge ekonomisinin dşa açlan kapsdr.

Karadeniz Havzas’nda etkin bir uluslararas aktör olmay da ilke edinen Samsun Ticaret ve Sanayi Odas olarak her geçen gün yeni hedeflere ulaşmann ve çtay daha da yükseltmenin gayreti içindeyiz.

Kaliteden taviz vermeden, azami sürat, asgari hata anlayşyla üye memnuniyetini her geçen gün artrmak ana politikamzdr. Altn çizerek ifade etmeliyim ki, başarl ve nitelikli hizmet üretmekte en büyük dayanağmz, üyelerimizin ve bölgemizin ihtiyaçlar doğrultusunda politikalar üreterek, snaî, ticari ve sosyal bakmdan ülke kalknmasna destek sağlamak misyonu doğrultusunda “üye odakl bir yönetim ve hizmet anlayş” olmuştur.

Öncülük ettiğimiz her projede her çalşmada ana hedefimiz Samsun’un kalknmasna destek olma bağlamnda üyelerimizin rekabet edebilirliklerini geliştirmektir.

Çok önemli projelere imza atarak ve çok önemli projelerin altyapsn hazrlayarak kat ettiğimiz bu zaman diliminde, bundan sonra daha iyi projelere imza atabilmek için siz değerli üyelerimizle daha güçlü bir iletişim ve diyaloga ihtiyaç olduğunun bilincindeyiz.

Bu bağlamda Samsun ilinin dş ticaret performansnn özetle anlatldğ bu çalşmann üyelerimize ve yatrmclara bir rehber olmasn temenni ediyorum.

Odamzn etkinliğini ve gücünü daha ileri noktalara taşmak adna sizlerden gelecek her türlü görüş, eleştiri ve önerilere açk olduğumuzu içtenlikle belirtir, sayglar sunarm.

Salih Zeki MURZİOĞLU Yönetim Kurulu Başkan

TOBB Başkan Yardmcs

vi

İçindekiler

Sayfa Konu 2 İHRACAT

3 İller İtibariyle İhracat 4 Kişi Başna Düşen İhracat

5 İller İtibariyle Kişi Başna Düşen İhracat 6 Ülkeler İtibariyle Samsun İli İhracat Rakamlar

7 Fasllar İtibariyle Samsun’da İhracat Rakamlar

8 ISIC(2) Faaliyet Snfna Göre Samsun İlinde İhracat Rakamlar

9 ISIC(4) Faaliyet Snfna Göre Samsun İli İhracat Rakamlar

10 İTHALAT

11 İller İtibariyle İthalat 12 Kişi Başna Düşen İthalat

13 İller İtibariyle Kişi Başna Düşen İthalat 14 Ülkeler İtibariyle Samsun İli İthalat Rakamlar

15 Fasllar İtibariyle Samsun’da İthalat Rakamlar

16 ISIC(2) Faaliyet Snfna Göre Samsun İlinde İthalat Rakamlar

17 ISIC(4) Faaliyet Snfna Göre Samsun İli İthalat Rakamlar

18 Toplam Dş Ticaret Hacmi

19 SAMSUN GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ İŞLEMLERİ

21 Ülkeler İtibariyle Samsun Gümrük Müdürlüğü İhracat İşlem Hacmi 22 Ülkeler İtibariyle Samsun Gümrük Müdürlüğü İthalat İşlem Hacmi 23 Fasllar İtibariyle Samsun Gümrük Müdürlüğü İhracat İşlem Hacmi 24 Fasllar İtibariyle Samsun Gümrük Müdürlüğü İthalat İşlem Hacmi 25 SAMSUN SERBEST BÖLGESİ

27 Serbest Bölgelerin Ticaret Hacmi 28 Serbest Bölgelerde İstihdam

29 TİM 1000 (Türkiye İhracatçlar Meclisi) İstatistikleri 31 İller İtibariyle Tim1000 (2019)

32 Tim 1000’de Yer Alan Samsun Firmalar (2018, 2019) 33 Karadeniz Bölgesinde Tim1000

34 Karadeniz Bölgesinde Tim1000 Listesine Giren Firmalar (2019)

1

DIŞ TİCARET

2

İ ^HRACAT

Türkiye’nin ihracat, 2019 ylnda 171.5 Milyar Dolar iken 2020 ylnda 160.7 Milyar Dolar olarak gerçekleşmiş, Samsun ilinin ihracat ise 2019 ylnda 730.4 Milyon Dolar iken 2020 ylnda 743.3 Milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir.

2002-2020 döneminde ihracat, Türkiye’de %345.6 orannda artarken, Samsun ilinde %1870.9 orannda artmştr. 2020 ylnda bir önceki yla göre ihracat, Türkiye’de %6.3 orannda azalrken, Samsun ilinde %1.8 orannda artmştr.

Samsun ilinin ihracat pay, 2019 ylnda %0.43 orannda iken 2020 ylnda %0.46 orannda gerçekleşmiştir.

Yllar TÜRKİYE SAMSUN

(Milyar $) (Milyon $) Pay (%) Sra

2002 36.1 37.7 0.10% (33)

2003 47.3 55.7 0.12% (32)

2004 63.2 108.8 0.17% (25)

2005 73.5 118.9 0.16% (27)

2006 85.5 158.3 0.19% (27)

2007 107.3 218.4 0.20% (27)

2008 132.0 459.8 0.35% (21)

2009 102.1 304.2 0.30% (26)

2010 113.9 275.1 0.24% (29)

2011 134.9 441.3 0.33% (23)

2012 152.5 422.7 0.28% (24)

2013 151.8 423.9 0.28% (24)

2014 157.6 465.6 0.30% (24)

2015 143.8 398.4 0.28% (26)

2016 142.5 367.6 0.26% (25)

2017 157.0 462.8 0.29% (24)

2018 167.9 634.2 0.38% (23)

2019 171.5 730.4 0.43% (23) 2020 160.7 743.3 0.46% (23) Değişim (%)

2020 / 2019 -6.3% 1.8%

2020 / 2002 345.6% 1870.9%

Kaynak: TÜİK, (Özel Ticaret Sistemi)

Grafik: Samsun TSO

Grafik: Samsun TSO

3

İ ^LLER İ ^TİBARİYLE İ ^HRACAT

2020 ylnda, Türkiye’de gerçekleşen toplam 160.7 Milyar Dolarlk ihracatn 743.3 Milyon Dolarlk ksm Samsun ilinden yaplmştr. Samsun ili 2020 ylnda 23’üncü srada yer almştr.

Sn İller İHRACAT (Milyon $) Değişim (%) Sn İller İHRACAT (Milyon $) Değişim (%) 2002 2019 2020 (2020/2019) (2020/2002) 2002 2019 2020 (2020/2019) (2020/2002) 1 İstanbul 20,970.1 85,636.4 79,913.7 -6.7% 281.1% 42 Isparta 57.6 210.5 205.4 -2.4% 256.8%

2 İzmir 2,777.8 10,108.1 9,857.2 -2.5% 254.9% 43 Osmaniye 0.7 305.0 205.2 -32.7% 29294.4%

3 Bursa 3,456.5 10,371.1 9,083.1 -12.4% 162.8% 44 Krşehir 15.2 223.4 203.8 -8.8% 1239.1%

4 Gaziantep 619.5 7,418.0 7,801.3 5.2% 1159.2% 45 Krklareli 32.3 194.1 182.5 -6.0% 464.2%

5 Ankara 1,515.1 8,313.1 7,763.6 -6.6% 412.4% 46 Rize 89.4 169.3 165.4 -2.3% 85.0%

6 Kocaeli 1,268.9 9,887.8 7,714.1 -22.0% 508.0% 47 Şanlurfa 7.0 166.7 160.8 -3.6% 2207.8%

7 Sakarya 428.0 5,272.7 4,541.0 -13.9% 960.9% 48 Elazğ 24.3 207.9 146.6 -29.5% 502.7%

8 Denizli 680.5 2,922.6 2,927.5 0.2% 330.2% 49 Çanakkale 52.6 169.0 132.4 -21.6% 151.7%

9 Hatay 349.5 2,837.3 2,397.9 -15.5% 586.0% 50 Aksaray 9.9 119.0 111.8 -6.1% 1023.5%

10 Manisa 311.9 2,462.6 2,305.4 -6.4% 639.1% 51 Bolu 7.9 122.6 111.1 -9.4% 1312.0%

11 Kayseri 351.6 2,215.8 2,292.9 3.5% 552.2% 52 Bilecik 13.0 89.5 109.9 22.8% 746.1%

12 Konya 130.0 1,991.7 2,156.3 8.3% 1559.2% 53 Amasya 1.3 114.6 92.4 -19.3% 6943.4%

13 Mersin 320.0 1,775.2 1,930.2 8.7% 503.2% 54 Sivas 8.5 92.8 91.9 -1.0% 985.5%

14 Adana 461.0 1,912.2 1,837.8 -3.9% 298.6% 55 Muş 0.1 6.2 79.3 1178.7% 112686.1%

15 Antalya 166.0 1,421.9 1,608.9 13.1% 869.3% 56 Iğdr 21.5 73.3 79.0 7.7% 267.3%

16 Tekirdağ 298.7 1,345.3 1,289.0 -4.2% 331.5% 57 Adyaman 8.1 59.3 72.8 22.7% 798.6%

17 Trabzon 234.1 1,158.2 1,053.7 -9.0% 350.2% 58 Siirt 0.4 37.7 72.0 90.7% 19880.3%

18 Eskişehir 151.1 1,142.1 935.7 -18.1% 519.4% 59 Edirne 15.6 59.4 67.9 14.3% 333.9%

19 Mardin 23.4 791.1 913.5 15.5% 3802.9% 60 Niğde 19.4 55.8 61.4 10.1% 217.3%

20 Çorum 26.3 1,541.3 911.3 -40.9% 3365.2% 61 Artvin 8.3 48.8 55.5 13.8% 570.2%

21 Kahramanmaraş 110.3 905.5 872.1 -3.7% 690.7% 62 Nevşehir 7.5 52.7 49.2 -6.6% 552.9%

22 Aydn 156.5 754.3 770.9 2.2% 392.6% 63 Kilis 2.5 43.4 47.7 10.0% 1820.2%

23 Samsun 37.7 730.4 743.3 1.8% 1870.9% 64 Gümüşhane 0.0 49.5 38.1 -23.1% 162196.6%

Samsun Sra (33) (23) (23) (38) (19) 65 Hakkari 4.8 44.3 38.0 -14.2% 682.7%

24 Balkesir 90.2 581.6 610.6 5.0% 577.2% 66 Batman 0.6 35.6 36.8 3.4% 6035.6%

25 Muğla 39.6 567.8 609.5 7.3% 1438.3% 67 Tokat 5.7 18.0 34.2 90.2% 495.9%

26 Şrnak 21.2 374.1 552.1 47.6% 2507.8% 68 Sinop 3.7 30.2 30.0 -0.8% 703.9%

27 Yalova 16.3 439.4 530.2 20.7% 3162.8% 69 Ağr 3.2 30.6 26.1 -14.8% 727.0%

28 Zonguldak 31.9 424.8 447.2 5.3% 1302.0% 70 Bartn 0.7 29.0 25.7 -11.4% 3378.9%

29 Karabük 9.8 382.7 416.4 8.8% 4168.1% 71 Van 1.4 47.1 24.4 -48.1% 1611.2%

30 Afyonkarahisar 55.2 358.5 306.9 -14.4% 456.2% 72 Erzurum 7.1 21.7 23.5 8.2% 232.8%

31 Kastamonu 20.2 94.5 300.0 217.5% 1385.4% 73 Erzincan 0.4 15.0 20.5 36.5% 5513.4%

32 Malatya 71.6 271.9 285.5 5.0% 298.6% 74 Yozgat 6.2 13.5 15.2 12.7% 147.5%

33 Giresun 64.7 230.5 261.5 13.4% 304.4% 75 Krkkale 1.3 10.6 10.6 -0.7% 698.1%

34 Karaman 36.1 266.6 258.0 -3.2% 614.8% 76 Bitlis 0.2 5.4 4.4 -18.7% 1758.8%

35 Diyarbakr 6.8 216.6 252.7 16.7% 3610.3% 77 Ardahan 0.2 1.9 3.6 89.3% 1546.2%

36 Uşak 47.3 256.1 243.4 -5.0% 414.8% 78 Bingöl 0.0 1.1 3.5 211.1% 12491.5%

37 Kütahya 42.6 221.5 235.2 6.1% 451.7% 79 Kars 0.8 0.5 1.2 156.0% 54.5%

38 Ordu 110.5 246.1 234.8 -4.6% 112.5% 80 Tunceli 0.0 0.2 0.2 -1.4% #SAYI/0!

39 Çankr 1.2 250.7 232.3 -7.3% 19613.6% 81 Bayburt 0.2 0.5 0.0 -98.5% -96.0%

40 Düzce 83.3 184.0 225.4 22.5% 170.5% Belirsiz 10.9 0.0 6.1 31156.2% -43.6%

41 Burdur 15.6 206.7 220.5 6.7% 1316.0% Toplam 36,059.1 171,464.9 160,689.0 -6.3% 345.6%

Kaynak: TÜİK

Grafik: Samsun TSO

4

K İŞİ B AŞINA D ÜŞEN İ HRACAT

Türkiye’de, kişi başna düşen ihracat, 2019 ylnda 2062 $ iken 2020 ylnda 1922 $ olarak gerçekleşmiştir.

Samsun ilinde, kişi başna düşen ihracat, 2019 ylnda 542 $ iken 2020 ylnda 548 $ olarak gerçekleşmiştir.

2007-2020 döneminde, kişi başna düşen ihracat, Türkiye’de %26.5 orannda artarken Samsun ilinde %208.5 orannda artmştr.

2020 ylnda bir önceki yla göre kişi başna düşen ihracat, Türkiye’de %6.8 orannda azalrken Samsun ilinde %1.2 orannda artmştr.

Samsun ilinde kişi başna düşen ihracat Türkiye ortalamasnn çok altnda seyretmekle birlikte kişi başna düşen ihracat artş oran Türkiye ortalamasnn üzerindedir.

Samsun ilinde kişi başna düşen ihracat, 2019 ylnda Türkiye ortalamasnn %26.3’ü kadarken 2020 ylnda Türkiye ortalamasnn %28.5’i kadar olmuştur.

Samsun ili, kişi başna düşen ihracata göre, 2019 ylnda 34’üncü srada iken 2020 ylnda 36’nc srada yer almştr.

Yllar TÜRKİYE SAMSUN Değer ($) Değer ($) Oran Sra 2007 1,520 178 11.7% (44) 2008 1,846 373 20.2% (32) 2009 1,408 243 17.3% (37) 2010 1,545 220 14.2% (43) 2011 1,805 353 19.5% (38) 2012 2,016 338 16.8% (43) 2013 1,980 336 17.0% (45) 2014 2,029 367 18.1% (46) 2015 1,827 311 17.0% (46) 2016 1,786 284 15.9% (49) 2017 1,943 352 18.1% (44) 2018 2,048 475 23.2% (37) 2019 2,062 542 26.3% (34) 2020 1,922 548 28.5% (36) Değişim (%)

2020 / 2019 -6.8% 1.2%

2020 / 2007 26.5% 208.5%

Kaynak: TÜİK

Grafik: Samsun TSO

5

İ LLER İ TİBARİYLE K İŞİ B AŞINA D ÜŞEN İ HRACAT

2020 ylnda, Türliye’de kişi başna düşen ihracat 1922 $ iken Samsun ilinde 548 $ olmuştur. Samsun ili kişi başna düşen ihracat tutarna göre 2020 ylnda 36’nc srada yer almştr.

Sn İller Kişi Başna İhracat ($) Değişim (%) Sn İller Kişi Başna İhracat ($) Değişim (%) 2002 2019 2020 (2020/2019) (2020/2002) 2002 2019 2020 (2020/2019) (2020/2002) 1 İstanbul 4,744 5,518 5,168 -6.3% 9.0% 42 Afyonkarahisar 276 491 417 -15.2% 50.9%

2 Sakarya 4,218 5,121 4,355 -15.0% 3.3% 43 Kütahya 153 382 408 6.6% 166.9%

3 Kocaeli 4,076 5,063 3,862 -23.7% -5.2% 44 Iğdr 377 368 392 6.7% 4.0%

4 Gaziantep 1,569 3,585 3,713 3.6% 136.6% 45 Osmaniye 6 566 374 -33.9% 6090.6%

5 Bursa 3,720 3,394 2,928 -13.7% -21.3% 46 Malatya 250 340 354 4.2% 41.6%

6 Denizli 2,215 2,818 2,812 -0.2% 27.0% 47 Bolu 125 388 353 -9.0% 181.6%

7 İzmir 1,720 2,315 2,243 -3.1% 30.4% 48 Kilis 109 305 334 9.7% 207.9%

8 Yalova 125 1,622 1,921 18.5% 1431.4% 49 Artvin 359 286 328 14.7% -8.8%

9 Çorum 147 2,903 1,719 -40.8% 1073.4% 50 Ordu 400 326 308 -5.5% -23.0%

10 Karabük 80 1,540 1,709 11.0% 2025.8% 51 Amasya 68 339 275 -18.8% 307.2%

11 Kayseri 839 1,574 1,613 2.5% 92.3% 52 Gümüşhane 1 301 269 -10.7% 24995.1%

12 Manisa 657 1,709 1,589 -7.0% 141.8% 53 Aksaray 118 286 264 -7.5% 124.2%

13 Hatay 865 1,742 1,445 -17.0% 67.0% 54 Elazğ 107 352 249 -29.1% 133.0%

14 Ankara 949 1,474 1,371 -7.0% 44.4% 55 Çanakkale 204 312 245 -21.5% 20.0%

15 Trabzon 1,205 1,432 1,298 -9.4% 7.7% 56 Siirt 14 114 217 90.2% 1480.7%

16 Çankr 35 1,281 1,207 -5.7% 3359.1% 57 Muş 3 15 193 1171.5% 7049.0%

17 Tekirdağ 725 1,275 1,192 -6.5% 64.4% 58 Niğde 123 154 170 10.4% 37.9%

18 Mardin 426 943 1,069 13.3% 151.1% 59 Edirne 237 144 166 16.0% -29.7%

19 Eskişehir 700 1,287 1,053 -18.2% 50.5% 60 Nevşehir 56 174 161 -7.2% 187.4%

20 Mersin 559 965 1,033 7.1% 84.7% 61 Sivas 55 145 144 -0.5% 161.3%

21 Şrnak 638 706 1,027 45.4% 61.0% 62 Diyarbakr 57 123 142 14.9% 147.3%

22 Karaman 560 1,053 1,012 -3.8% 80.6% 63 Sinop 90 138 139 0.0% 53.5%

23 Konya 354 892 958 7.4% 170.5% 64 Hakkari 726 158 135 -14.1% -81.4%

24 Krşehir 374 919 838 -8.8% 124.1% 65 Bartn 22 146 129 -11.7% 480.6%

25 Burdur 361 763 826 8.2% 128.7% 66 Adyaman 50 95 115 21.5% 128.5%

26 Adana 581 854 814 -4.8% 40.0% 67 Erzincan 6 64 87 36.7% 1483.1%

27 Kastamonu 318 249 797 220.0% 150.9% 68 Şanlurfa 57 80 76 -5.5% 34.0%

28 Zonguldak 365 713 756 6.1% 107.1% 69 Batman 86 58 59 1.5% -31.2%

29 Kahramanmaraş 324 785 747 -4.8% 130.4% 70 Tokat 27 29 57 94.9% 115.7%

30 Aydn 492 679 689 1.5% 40.1% 71 Ağr 53 57 49 -14.7% -8.0%

31 Uşak 345 691 659 -4.7% 91.0% 72 Krkkale 10 38 38 0.8% 272.4%

32 Antalya 364 566 631 11.5% 73.6% 73 Ardahan 0 19 37 91.6% #SAYI/0!

33 Muğla 251 578 609 5.4% 142.7% 74 Yozgat 45 32 36 13.3% -19.1%

34 Giresun 241 514 583 13.3% 142.2% 75 Erzurum 35 29 31 8.8% -10.4%

35 Düzce 169 469 570 21.4% 236.8% 76 Van 14 41 21 -48.7% 54.5%

36 Samsun 178 542 548 1.2% 208.5% 77 Bitlis 19 15 12 -19.4% -34.0%

Samsun Sra (44) (34) (36) (38) (18) 78 Bingöl 4 4 12 208.9% 229.2%

37 Krklareli 108 537 504 -6.0% 369.2% 79 Kars 184 2 4 156.4% -97.6%

38 Bilecik 268 408 502 23.2% 87.4% 80 Tunceli 1 3 3 0.0% 236.6%

39 Balkesir 283 473 492 4.0% 73.9% 81 Bayburt 15 6 0 -98.5% -99.4%

40 Rize 1,176 493 480 -2.6% -59.2%

41 Isparta 223 473 467 -1.4% 109.1% Toplam 1,520 2,062 1,922 -6.8% 26.5%

Kaynak: TÜİK

Grafik: Samsun TSO

6

Ü ^LKELER İ ^TİBARİYLE S ^AMSUN İ ^Lİ İ ^HRACAT R ^AKAMLARI (2020)

2020 ylnda Samsun ilinden 165 ülke ve 5 serbest bölgeye toplam 743.3 Milyon dolarlk ihracat yaplmştr.

2020 ylnda Samsun ilinden en fazla ihracat yaplan ilk on ülke srasyla; Hollanda, ABD, Rusya Federasyonu, Almanya, Peru, Fas, Yemen, Irak, Tunus ve Romanya olmuştur.

SN ÜLKE ADI İHRACAT ($) SN ÜLKE ADI İHRACAT ($) SN ÜLKE ADI İHRACAT ($) SN ÜLKE ADI İHRACAT ($)

1 Hollanda 83,686,639 42 İran 3,111,789 83 Kolombiya 989,436 124 Komorlar Birliği 190,273 2 ABD 62,155,752 43 Türkmenistan 3,097,423 84 Kuzey Makedonya 962,993 125 Yeni Zelanda 131,588 3 Rusya Federasyonu 44,783,576 44 Sudan 3,092,057 85 Kuzey Kbrs TC 931,705 126 Filistin Devleti 130,808 4 Almanya 42,058,930 45 Özbekistan 2,814,321 86 Vietnam 918,543 127 Trinidad ve Tobago 122,893

5 Peru 35,219,467 46 İsviçre 2,770,258 87 Avusturya 881,437 128 Etiyopya 112,893

6 Fas 30,709,033 47 Çekya 2,577,995 88 Lübnan 854,103 129 Sao Tome ve Prinsipe 104,370 7 Yemen 26,593,855 48 Cezayir 2,507,069 89 Cibuti 848,438 130 Bursa Serbest B. 103,349

8 Irak 26,321,453 49 Moritanya 2,491,452 90 Slovenya 804,756 131 Tonga 91,490

9 Tunus 26,137,181 50 Senegal 2,475,159 91 Afganistan 802,857 132 Gambiya 88,754

10 Romanya 21,403,436 51 Kamerun 2,469,040 92 Kanada 800,412 133 Liberya 84,661 11 Gürcistan 21,233,254 52 Ekvator Ginesi 2,371,590 93 Mali 783,443 134 Güney Sudan 84,485 12 Somali 16,078,593 53 Samsun Serbest B. 2,333,572 94 Japonya 781,910 135 Samoa 82,488

13 İsrail 14,930,688 54 Yunanistan 2,260,813 95 Moldova 773,503 136 Guyana 65,157

14 Ukrayna 14,650,239 55 Arjantin 2,228,300 96 Krgzistan 741,749 137 Haiti 64,936 15 Birleşik Krallk 12,138,935 56 Kotdivuar 2,170,300 97 Umman 702,704 138 İzlanda 59,753 16 Fransa 11,713,885 57 Guatemala 2,139,162 98 Letonya 688,005 139 Estonya 58,808 17 Hong Kong 10,447,106 58 Güney Kore 2,113,083 99 Bolivya 687,488 140 Lüksemburg 58,297 18 Polonya 9,493,849 59 Brezilya 1,867,352 100 Filipinler 662,700 141 Kiribati 56,095

19 İtalya 9,488,717 60 Malta 1,837,586 101 Ürdün 577,514 142 Ege Serbest B. 44,283

20 Gana 8,554,044 61 Arnavutluk 1,833,826 102 Norveç 557,880 143 Nijer 28,109

21 Belçika 8,490,548 62 İsveç 1,823,309 103 Küba 554,975 144 Zambia 23,216

22 BAE 8,455,272 63 Kosova 1,820,694 104 Bangladeş 545,020 145 Kayseri Serbest B. 22,217

23 Suriye 8,327,203 64 Angola 1,819,780 105 Gabon 537,321 146 Kostarika 21,734

24 Libya 7,938,472 65 Kenya 1,815,806 106 Kuveyt 520,236 147 Mersin Serbest B. 18,028

25 Msr 6,241,537 66 Bosna-Hersek 1,813,625 107 Slovakya 510,381 148 Mayotte 17,765

26 Benin 5,994,694 67 Portekiz 1,803,581 108 Tayvan 505,129 149 Moğolistan 13,126 27 Meksika 5,592,777 68 Belarus 1,717,686 109 Sri Lanka 488,943 150 Marşal Adalar 11,022 28 Venezuela 5,196,246 69 Güney Afrika Cum. 1,611,050 110 Uganda 450,035 151 Myanmar 9,234 29 Srbistan 5,083,857 70 Tayland 1,486,056 111 Singapur 433,932 152 Cook Adalar 8,972 30 Azerbaycan 4,910,022 71 Avustralya 1,447,890 112 Pakistan 431,230 153 Seyşeller 8,379 31 Suudi Arabistan 4,716,328 72 Endonezya 1,416,728 113 Togo 427,965 154 Malavi 6,048

32 Çin 4,445,493 73 Katar 1,378,629 114 Hindistan 399,070 155 Palau 5,206

33 Litvanya 4,372,407 74 Tanzanya 1,371,578 115 Tacikistan 342,457 156 Antigua ve Barbuda 5,153 34 Finlandiya 4,350,545 75 Danimarka 1,343,416 116 İrlanda 296,417 157 Kamboçya 3,949 35 Burkina Faso 4,212,422 76 Kazakistan 1,271,004 117 Mauritius 291,040 158 St. Kitts ve Nevis 1,297 36 El Salvador 4,208,467 77 Paraguay 1,217,289 118 Uruguay 274,825 159 Vanuatu 1,191

37 Madagaskar 3,887,215 78 Gine 1,196,669 119 Bahreyn 268,042 160 Bahamalar 663

38 İspanya 3,765,348 79 Nijerya 1,194,732 120 Panama 264,099 39 Bulgaristan 3,648,932 80 Hrvatistan 1,156,819 121 Karadağ 202,741 40 Malezya 3,284,044 81 Şili 1,030,041 122 Zimbabve 202,012

41 Sierra Leone 3,235,707 82 Macaristan 1,029,284 123 Ekvator 193,768 Toplam 743,315,885 Kaynak: TÜİK

Grafik: Samsun TSO

7

F ^ASILLAR İ ^TİBARİYLE S ^AMSUN İ ^Lİ İ ^HRACAT R ^AKAMLARI (2020)

2020 ylnda Samsun ilinden en fazla ihracat yaplan ilk 5 fasl paylaryla aşağda sralanmştr.

1. Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni; %12.66 2. Demir ve Çelik; %10.82

3. Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunlarn aksam ve parçalar; %9.20

4. Motorlu kara taştlar, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taştlar, bunlarn aksam, parça, akse; %8.76 5. Balklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasz hayvanlar; %8.00

SN Fasl Fasl Ad İHRACAT İTHALAT

Değer ($) Pay(%) Değer ($) Pay(%)

Toplam 743,315,885 100.00% 816,255,542 100.00%

1 11 Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni 94,084,487 12.66% 34,366 0.00%

2 72 Demir ve çelik 80,401,856 10.82% 308,389,724 37.78%

3 84 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunlarn aksam ve parçalar 68,389,581 9.20% 26,433,705 3.24%

4 87 Motorlu kara taştlar, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taştlar, bunlarn aksam, parça, akse 65,101,000 8.76% 5,396,077 0.66%

5 3 Balklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasz hayvanlar 59,451,308 8.00% 453,700 0.06%

6 40 Kauçuk ve kauçuktan eşya 57,783,966 7.77% 2,086,829 0.26%

7 73 Demir veya çelikten eşya 55,184,746 7.42% 1,974,392 0.24%

8 85 Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazlar,aksam- 53,812,761 7.24% 14,289,724 1.75%

9 93 Silahlar ve mühimmat, bunlarn aksam, parça ve aksesuar 46,680,581 6.28% 10,483,541 1.28%

10 8 Yenilen meyveler ve sert kabuklu meyveler 34,186,692 4.60% 863,497 0.11%

11 62 Örülmemiş giyim eşyas ve aksesuar 16,074,538 2.16% 23,069 0.00%

12 44 Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü 13,001,601 1.75% 1,808,096 0.22%

13 94 Mobilyalar, yatak takmlar, aydnlatma cihazlar, reklam lambalar, şkl tabelalar vb., prefabrik yaplar 12,179,200 1.64% 2,313,420 0.28%

14 39 Plastikler ve mamulleri 11,638,705 1.57% 7,345,092 0.90%

15 71 Kymetli veya yar kymetli taşlar, kymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyas, metal paralar 11,596,005 1.56% 8,175 0.00%

16 25 Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçlar, kireçler ve çimento 10,805,294 1.45% 457,252 0.06%

17 48 Kağt ve karton, kağt hamurundan, kağttan veya kartondan eşya 8,183,213 1.10% 5,164,099 0.63%

18 16 Et, balk, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgaszlarnn müstahzarlar 7,663,801 1.03% 0.00%

19 20 Sebzeler, meyveler, sert kabuklu meyveler ve bitkilerin diğer ksmlarndan elde edilen müstahzarlar 5,392,346 0.73% 204,745 0.03%

20 76 Alüminyum ve alüminyumdan eşya 5,042,835 0.68% 14,958,644 1.83%

21 90 Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunlarn aksam, parça ve aksesuar 3,493,048 0.47% 6,921,007 0.85%

22 92 Müzik aletleri, bunlarn aksam, parça ve aksesuar 3,216,614 0.43% 165 0.00%

23 68 Taş, alç, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya 2,531,240 0.34% 566,236 0.07%

24 17 Şeker ve şeker mamulleri 1,559,017 0.21% 46,636 0.01%

25 7 Yenilen sebzeler ve baz kök ve yumrular 1,528,940 0.21% 143,317 0.02%

26 70 Cam ve cam eşya 1,449,808 0.20% 1,465,537 0.18%

27 69 Seramik mamulleri 1,182,742 0.16% 140,269 0.02%

28 83 Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibat, vb.) 1,104,701 0.15% 453,540 0.06%

29 2 Etler ve yenilen sakatat 973,096 0.13% 0.00%

30 10 Hububat 942,805 0.13% 192,686,205 23.61%

Kaynak: TÜİK, İlk 30 fasl listelenmiştir. Sralama ihracat değerine göre yaplmştr.

Grafik: Samsun TSO

8

ISIC

F ^AALİYET S ^INIFINA G ^ÖRE S ^AMSUN İ ^Lİ İ ^HRACAT R ^AKAMLARI (2020)

2020 ylnda Samsun ilinden en fazla ihracat yaplan ilk beş ISIC

snf aşağda sralanmştr.

1. Gda ürünleri ve içecek; %20.06 2. Ana metal sanayi; %16.28

3. Başka yerde snflandrlmamş makine ve teçhizat; %15.49 4. Motorlu kara taşt ve römorklar; %9.46

5. Plastik ve kauçuk ürünleri; %9.32

SN ISIC⁽²⁾ ISIC⁽²⁾ Ad İHRACAT İTHALAT

Değer ($) Pay (%) Değer ($) Pay (%)

Toplam 743,315,885 100.00% 816,255,542 100.00%

1 15 Gda ürünleri ve içecek 149,110,392 20.06% 14,224,441 1.74%

2 27 Ana metal sanayi 120,997,051 16.28% 52,769,438 6.46%

3 29 Başka yerde snflandrlmamş makine ve teçhizat 115,153,951 15.49% 36,778,912 4.51%

4 34 Motorlu kara taşt ve römorklar 70,344,264 9.46% 5,335,892 0.65%

5 25 Plastik ve kauçuk ürünleri 69,302,731 9.32% 5,272,802 0.65%

6 31 Başka yerde snflandrlmamş elektrikli mekina ve cihazlar 48,902,026 6.58% 13,785,793 1.69%

7 1 Tarm ve hayvanclk 35,964,011 4.84% 199,787,168 24.48%

8 28 Metal eşya sanayi (makine ve teçhizat hariç) 24,312,579 3.27% 2,541,126 0.31%

9 36 Mobilya ve başka yerde snflandrlmamş diğer ürünler 23,432,579 3.15% 2,453,122 0.30%

10 5 Balkçlk 22,637,121 3.05% 41,514 0.01%

11 18 Giyim eşyas 16,325,074 2.20% 31,857 0.00%

12 26 Metalik olmayan diğer mineral ürünler 15,074,450 2.03% 3,642,124 0.45%

13 20 Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasr vb, örülerek yaplan maddeler 12,946,117 1.74% 845,546 0.10%

14 21 Kağt ve kağt ürünleri 8,331,388 1.12% 11,263,071 1.38%

15 33 Tbbi aletler; hassas optik aletler ve saat 3,581,323 0.48% 7,175,019 0.88%

16 24 Kimyasal madde ve ürünler 2,479,530 0.33% 38,182,414 4.68%

17 17 Tekstil ürünleri 2,118,426 0.28% 3,623,435 0.44%

18 14 Taşocakçlğ ve diğer madencilik 899,964 0.12% 457,252 0.06%

19 13 Metal cevherleri 582,725 0.08% 0.00%

20 10 Maden kömürü , linyit ve turb 268,758 0.04% 67,768,990 8.30%

21 19 Dabaklanmş deri, bavul, el çantas, saraciye ve ayakkab 230,688 0.03% 958,419 0.12%

22 35 Diğer ulaşm araçlar 106,574 0.01% 803,755 0.10%

23 22 Basm ve yaym; plak, kaset vb, 71,066 0.01% 49,539 0.01%

24 23 Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yaktlar 60,284 0.01% 152,517 0.02%

25 30 Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinalar 39,537 0.01% 109,757 0.01%

26 51 Atk ve hurdalar 38,703 0.01% 347,457,254 42.57%

27 32 Radyo, televizyon, haberleşme teçhizat ve cihazlar 3,640 0.00% 726,994 0.09%

28 92 Eğlence, kültür ve sporla ilgili faaliyetler 524 0.00% 1,932 0.00%

29 2 Ormanclk ve tomrukçuluk 409 0.00% 15,459 0.00%

Kaynak: TÜİK, Sralama ihracat değerine göre yaplmştr.

Grafik: Samsun TSO

9

ISIC

F ^AALİYET S ^INIFINA G ^ÖRE S ^AMSUN İ ^Lİ İ ^HRACAT R ^AKAMLARI (2020)

2020 ylnda Samsun ilinden en fazla ihracat yaplan ilk beş ISIC

snf aşağda sralanmştr;

1. Demir-çelik ana sanayi; %16.02 2. Öğütülmüş tahl ürünleri; %12.79

3. Motorlu kara taştlarnn motorlaryla ilgili parça ve aksesuarlar; %8.39 4. Silah ve mühimmat; %6.28

5. Balk ürünleri; %6.01

Sn ISIC⁽⁴⁾ ISIC⁽⁴⁾ Ad İHRACAT İTHALAT

Değer ($) Pay (%) Değer ($) Pay (%)

Toplam 743,315,885 100.00% 816,255,542 100.00%

1 2710 Demir-çelik ana sanayi 119,061,349 16.02% 20,199,340 2.47%

2 1531 Öğütülmüş tahl ürünleri 95,083,882 12.79% 8,290 0.00%

3 3430 Motorlu kara taştlarnn motorlaryla ilgili parça ve aksesuarlar 62,341,360 8.39% 5,256,392 0.64%

4 2927 Silah ve mühimmat 46,680,581 6.28% 10,483,541 1.28%

5 1512 Balk ürünleri 44,667,095 6.01% 3,604,593 0.44%

6 3130 İzole edilmiş tel ve kablolar 44,415,902 5.98% 438,763 0.05%

7 113 Meyveler, sert kabuklular, içecek ve baharat bitkileri 34,225,445 4.60% 940,894 0.12%

8 2519 Diğer kauçuk ürünleri 32,268,886 4.34% 432,153 0.05%

9 2511 İç ve dş lastik 25,474,561 3.43% 1,482,289 0.18%

10 500 Balkçlk 22,637,121 3.05% 41,514 0.01%

11 2924 Maden, taşocağ ve inşaat makineleri 21,108,910 2.84% 846,583 0.10%

12 2899 Başka yerde snflandrlmamş metal eşya 17,253,842 2.32% 1,772,402 0.22%

13 1810 Giyim eşyas (kürk hariç) 16,325,074 2.20% 31,857 0.00%

14 2914 Sanayi frn, ocak ve ocak ateşleyiciler 13,204,390 1.78% 315,353 0.04%

15 3691 Kuyumculuk ve ilgili maddeler 11,588,599 1.56% 8,175 0.00%

16 2520 Plastik ürünleri 11,559,284 1.56% 3,358,360 0.41%

17 2021 Tahta plaka; kontrplak, yonga levha, sunta, diğer pano ve tahtalar 11,476,375 1.54% 187,903 0.02%

18 2912 Pompa, kompresör, musluk ve vana 11,010,773 1.48% 2,850,463 0.35%

19 2694 Çimento, kireç ve alç 9,905,330 1.33% 0.00%

20 3610 Mobilya 8,162,265 1.10% 1,481,863 0.18%

21 2913 Mil yatağ, dişli, dişli takm ve tahrik tertibat 7,539,091 1.01% 5,921,266 0.73%

22 2101 Kağt hamuru, kağt ve mukavva 7,280,465 0.98% 7,627,457 0.93%

23 1513 İşlenmiş sebze ve meyveler 5,352,696 0.72% 204,745 0.03%

24 2919 Diğer genel amaçl makineler 5,020,317 0.68% 4,369,505 0.54%

25 3420 Motorlu kara taştlarnn karasörleri ve römorklar 4,733,340 0.64% 79,500 0.01%

26 2925 Gda, içecek ve tütün işleyen makineler 4,211,070 0.57% 743,512 0.09%

27 2811 Metal yap malzemeleri 3,581,724 0.48% 1,984 0.00%

28 3410 Motorlu kara taştlar ve motorlar 3,269,564 0.44% 0.00%

29 3692 Müzik aletleri 3,216,614 0.43% 165 0.00%

30 2921 Tarm ve orman makineleri 2,419,863 0.33% 733,474 0.09%

Kaynak: TÜİK, ilk 30 faaliyet listelendi. Sralama ihracat değerine göre yaplmştr.

Grafik: Samsun TSO

10

İ ^THALAT

Türkiye’nin ithalat, 2019 ylnda 202.7 Milyar dolar iken 2020 ylnda 209.5 Milyar dolar olarak gerçekleşmiş, Samsun ilinin ithalat, 2019 ylnda 712.7 Milyon dolar iken 2020 ylnda 816.3 Milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

2002-2020 döneminde ithalat, Türkiye’de %306.4 orannda artarken, Samsun’da %812.6 orannda artmştr. 2020 ylnda bir önceki yla göre ithalat, Türkiye’de %3.4 orannda artarken, Samsun ilinde %14.5 orannda artmştr.

Samsun ilinin ithalat pay, 2019 ylnda %0.35 orannda iken 2020 ylnda %0.39 orannda gerçekleşmiştir.

Yllar TÜRKİYE SAMSUN

(Milyar $) (Milyon $) Pay (%) Sra

2002 51.6 89.4 0.17% (21)

2003 69.3 161.4 0.23% (20)

2004 97.5 265.6 0.27% (20)

2005 116.8 263.9 0.23% (19)

2006 139.6 346.9 0.25% (19)

2007 170.1 522.0 0.31% (17)

2008 202.0 784.0 0.39% (15)

2009 140.9 479.5 0.34% (17)

2010 185.5 612.4 0.33% (19)

2011 240.8 946.1 0.39% (17) 2012 236.5 1,006.6 0.43% (17) 2013 251.7 767.7 0.31% (18)

2014 242.2 786.7 0.32% (21)

2015 207.2 670.5 0.32% (21)

2016 198.6 589.8 0.30% (21)

2017 233.8 792.4 0.34% (20)

2018 223.0 827.3 0.37% (21)

2019 202.7 712.7 0.35% (22) 2020 209.5 816.3 0.39% (20) Değişim (%)

2020 / 2019 3.4% 14.5%

2020 / 2002 306.4% 812.6%

Kaynak: TÜİK

Grafik: Samsun TSO

Grafik: Samsun TSO

11

İ ^LLER İ ^TİBARİYLE İ ^THALAT

2020 ylnda, Türkiye’de gerçekleşen toplam 209.5 Milyar dolarlk ithalatn 816.3 Milyon dolarlk ksm Samsun ilinden yaplmştr. Samsun ili 2020 ylnda 20’nci srada yer almştr.

Sn İller İTHALAT (Milyon $) Değişim (%) Sn İller İTHALAT (Milyon $) Değişim (%) 2002 2019 2020 (2020/2019) (2020/2002) 2002 2019 2020 (2020/2019) (2020/2002) 1 İstanbul 28,929.0 105,257.3 120,879.2 14.8% 317.8% 43 Trabzon 29.8 94.4 102.0 8.0% 241.8%

2 Ankara 4,375.0 11,004.8 11,430.4 3.9% 161.3% 44 Afyonkarahisar 17.4 78.0 78.8 1.0% 352.3%

3 Kocaeli 1,124.1 8,568.4 9,308.9 8.6% 728.1% 45 Ağr 8.3 94.1 68.5 -27.3% 723.4%

4 İzmir 2,288.3 7,439.0 7,281.2 -2.1% 218.2% 46 Çanakkale 10.3 57.9 66.0 14.0% 537.6%

5 Bursa 2,580.3 7,555.5 7,150.5 -5.4% 177.1% 47 Niğde 11.9 41.2 55.5 34.5% 366.0%

6 Gaziantep 658.2 5,006.6 5,227.2 4.4% 694.1% 48 Muş 0.7 1.6 55.4 3297.8% 7516.9%

7 Hatay 434.5 3,440.2 3,322.1 -3.4% 664.5% 49 Adyaman 18.3 38.8 54.5 40.7% 198.4%

8 Sakarya 527.9 2,977.4 2,859.5 -4.0% 441.7% 50 Erzurum 7.5 33.8 45.2 33.7% 503.1%

9 Çorum 10.2 1,662.0 2,654.8 59.7% 25843.0% 51 Batman 7.1 41.1 45.0 9.4% 529.9%

10 Manisa 221.2 2,494.7 2,510.8 0.6% 1034.9% 52 Aksaray 7.0 40.0 41.9 4.6% 501.3%

11 Adana 618.8 2,300.6 2,292.2 -0.4% 270.4% 53 Isparta 38.6 41.0 40.6 -1.1% 5.3%

12 Denizli 319.3 1,589.5 1,642.4 3.3% 414.3% 54 Amasya 4.0 44.3 40.2 -9.2% 894.3%

13 Kayseri 408.1 1,203.8 1,260.6 4.7% 208.9% 55 Sivas 6.0 48.4 39.4 -18.7% 557.4%

14 Mersin 163.5 1,184.5 1,188.8 0.4% 627.0% 56 Rize 12.5 27.4 35.3 28.7% 181.5%

15 Zonguldak 445.8 1,201.1 1,178.9 -1.9% 164.5% 57 Kilis 4.0 11.0 34.1 210.5% 756.2%

16 Tekirdağ 249.0 1,142.1 1,123.7 -1.6% 351.4% 58 Van 12.0 135.1 27.7 -79.5% 130.6%

17 Kahramanmaraş 201.3 1,187.9 1,037.9 -12.6% 415.6% 59 Elazğ 11.5 24.9 27.0 8.3% 134.8%

18 Antalya 109.8 845.9 935.6 10.6% 752.0% 60 Burdur 3.6 18.8 24.6 30.8% 587.7%

19 Konya 161.6 864.7 916.2 6.0% 467.1% 61 Hakkari 0.4 31.8 24.6 -22.7% 6905.1%

20 Samsun 89.4 712.7 816.3 14.5% 812.6% 62 Giresun 31.2 13.7 24.4 77.5% -22.0%

Samsun Sra (21) (22) (20) (21) (18) 63 Yozgat 5.1 23.5 24.3 3.5% 372.0%

21 Eskişehir 137.5 880.7 810.1 -8.0% 489.1% 64 Ordu 32.2 25.5 23.2 -9.0% -28.0%

22 Yalova 3.6 673.0 680.3 1.1% 18540.7% 65 Nevşehir 4.5 30.4 22.9 -24.6% 406.4%

23 Karabük 18.7 734.3 627.6 -14.5% 3252.5% 66 Şrnak 1.9 18.1 19.1 5.4% 890.9%

24 Osmaniye 1.2 582.1 610.5 4.9% 51835.5% 67 Artvin 25.9 23.7 17.9 -24.6% -31.1%

25 Balkesir 95.3 419.7 426.1 1.5% 347.2% 68 Tokat 5.6 15.1 12.9 -14.9% 129.9%

26 Mardin 10.7 414.8 364.2 -12.2% 3316.0% 69 Siirt 1.4 22.1 12.9 -41.8% 795.2%

27 Muğla 19.1 327.2 287.0 -12.3% 1401.6% 70 Iğdr 1.7 15.3 10.4 -32.5% 520.6%

28 Krşehir 8.7 293.0 260.7 -11.0% 2893.5% 71 Krkkale 5.8 17.8 9.8 -44.9% 68.3%

29 Şanlurfa 64.0 192.9 233.6 21.1% 265.0% 72 Sinop 0.3 8.6 9.1 6.3% 2573.4%

30 Aydn 52.9 202.5 209.3 3.3% 295.6% 73 Bartn 3.9 7.0 4.6 -34.2% 17.8%

31 Uşak 47.5 170.5 181.9 6.7% 282.7% 74 Gümüşhane 0.0 1.3 3.0 129.3% #SAYI/0!

32 Bolu 29.8 161.1 170.1 5.6% 470.6% 75 Erzincan 0.8 1.8 1.9 8.1% 125.8%

33 Krklareli 35.5 208.8 165.3 -20.8% 365.3% 76 Bitlis 1.9 1.7 1.2 -24.9% -35.7%

34 Kastamonu 23.0 88.0 147.8 68.0% 542.6% 77 Kars 0.6 3.3 1.0 -67.9% 88.4%

35 Çankr 4.3 193.3 140.7 -27.2% 3207.5% 78 Bingöl 0.1 0.6 0.7 21.8% 642.0%

36 Kütahya 32.2 88.6 135.4 52.8% 320.6% 79 Tunceli 0.0 0.7 0.6 -16.5% 2378.9%

37 Düzce 25.3 116.0 133.2 14.9% 427.0% 80 Ardahan 0.2 0.0 0.2 #SAYI/0! -27.6%

38 Karaman 15.6 108.5 120.8 11.4% 676.4% 81 Bayburt 0.4 0.0 0.1 1553.1% -82.3%

39 Diyarbakr 7.3 82.9 118.9 43.4% 1521.2%

40 Malatya 22.4 84.9 110.0 29.6% 391.6% Belirsiz 124.3 6.1 19.9 229.5% -84.0%

41 Bilecik 30.6 112.1 107.7 -3.9% 251.9% Gizli Veri 6,460.0 27,701.9 17,239.5 -37.8% 166.9%

42 Edirne 34.0 89.5 106.9 19.5% 214.4% Toplam 51,553.8 202,704.3 209,530.9 3.4% 306.4%

Kaynak: TÜİK

Grafik: Samsun TSO

12

K İŞİ B AŞINA D ÜŞEN İ THALAT

Türkiye’de, kişi başna düşen ithalat, 2019 ylnda 2438 $ iken 2020 ylnda 2506 $ olarak gerçekleşmiştir.

Samsun ilinde, kişi başna düşen ithalat, 2019 ylnda 528 $ iken 2020 ylnda 602 $ olarak gerçekleşmiştir.

2007-2020 döneminde, kişi başna düşen ithalat, Türkiye’de %4.0 orannda artarken Samsun ilinde %41.7 orannda artmştr.

2020 ylnda bir önceki yla göre kişi başna düşen ithalat, Türkiye’de %2.8 orannda artarken Samsun ilinde %13.9 orannda artmştr.

Samsun ilinde kişi başna düşen ithalat Türkiye ortalamasnn çok altnda seyretmekle birlikte kişi başna düşen ithalat artş oran Türkiye ortalamasnn üzerindedir.

Samsun ilinin kişi başna düşen ithalat, 2019 ylnda Türkiye ortalamasnn %21.7’si kadarken 2020 ylnda Türkiye ortalamasnn %24.0’ kadar olmuştur.

Samsun ili, kişi başna düşen ithalata göre, 2019 ylnda 25’inci srada iken 2020 ylnda 24’üncü srada yer almştr.

Yllar TÜRKİYE SAMSUN ( $ ) ( $ ) Oran Sra 2007 2,409 425 17.6% (19) 2008 2,824 636 22.5% (17) 2009 1,942 384 19.7% (20) 2010 2,517 489 19.4% (23) 2011 3,223 756 23.5% (21) 2012 3,128 804 25.7% (19) 2013 3,282 608 18.5% (24) 2014 3,117 619 19.9% (26) 2015 2,632 524 19.9% (28) 2016 2,488 455 18.3% (30) 2017 2,893 603 20.9% (26) 2018 2,720 619 22.8% (27) 2019 2,438 528 21.7% (25) 2020 2,506 602 24.0% (24) Değişim (%)

2020 / 2019 2.8% 13.9%

2020 / 2007 4.0% 41.7%

Kaynak: TÜİK

Grafik: Samsun TSO

13

İ LLER İ TİBARİYLE K İŞİ B AŞINA D ÜŞEN İ THALAT

2020 ylnda, Türliye’de kişi başna düşen ithalat 2506 $ iken Samsun ilinde 602 $ olmuştur. Samsun ili kişi başna düşen ithalat tutarna göre 2020 ylnda 24’üncü srada yer almştr.

Sn İller Kişi Başna İthalat ($) Değişim (%) Sn İller Kişi Başna İthalat ($) Değişim (%) 2002 2019 2020 (2020/2019) (2020/2002) 2002 2019 2020 (2020/2019) (2020/2002) 1 İstanbul 7,872 6,782 7,818 15.3% -0.7% 42 Malatya 79 106 136 28.7% 73.4%

2 Çorum 65 3,131 5,008 60.0% 7556.0% 43 Muş 2 4 135 3278.7% 8263.5%

3 Kocaeli 3,809 4,387 4,661 6.2% 22.4% 44 Ağr 107 176 128 -27.1% 20.0%

4 Sakarya 2,417 2,892 2,743 -5.2% 13.5% 45 Trabzon 129 117 126 7.6% -2.4%

5 Karabük 658 2,956 2,576 -12.8% 291.6% 46 Çanakkale 82 107 122 14.2% 48.1%

6 Gaziantep 1,455 2,419 2,488 2.8% 71.0% 47 Amasya 40 131 120 -8.5% 198.5%

7 Yalova 111 2,484 2,465 -0.8% 2111.1% 48 Şanlurfa 128 93 110 18.7% -13.7%

8 Bursa 3,134 2,472 2,305 -6.8% -26.4% 49 Afyonkarahisar 46 107 107 -0.1% 131.2%

9 Ankara 1,527 1,952 2,018 3.4% 32.2% 50 Artvin 303 139 105 -24.0% -65.2%

10 Hatay 1,793 2,112 2,002 -5.2% 11.7% 51 Rize 47 80 103 28.3% 116.6%

11 Zonguldak 2,598 2,015 1,994 -1.0% -23.2% 52 Aksaray 136 96 99 2.9% -27.4%

12 Manisa 527 1,732 1,731 0.0% 228.3% 53 Isparta 127 92 92 -0.1% -27.6%

13 İzmir 1,881 1,703 1,657 -2.7% -11.9% 54 Burdur 225 69 92 32.6% -59.1%

14 Denizli 1,517 1,532 1,578 3.0% 4.0% 55 Hakkari 23 113 88 -22.5% 283.2%

15 Osmaniye 79 1,080 1,113 3.0% 1308.9% 56 Adyaman 89 62 86 39.3% -2.7%

16 Krşehir 214 1,206 1,073 -11.1% 401.4% 57 Nevşehir 125 100 75 -25.1% -39.9%

17 Tekirdağ 679 1,082 1,039 -3.9% 53.1% 58 Batman 18 68 73 7.4% 297.9%

18 Adana 956 1,028 1,015 -1.3% 6.1% 59 Diyarbakr 25 47 67 41.2% 170.2%

19 Eskişehir 536 992 911 -8.2% 70.1% 60 Sivas 81 76 62 -18.3% -23.2%

20 Kahramanmaraş 809 1,029 889 -13.7% 9.9% 61 Erzurum 45 44 60 34.4% 32.0%

21 Kayseri 1,108 855 887 3.7% -20.0% 62 Yozgat 32 56 58 4.0% 83.6%

22 Çankr 32 987 731 -25.9% 2160.8% 63 Giresun 21 31 54 77.4% 164.0%

23 Mersin 460 644 636 -1.2% 38.4% 64 Iğdr 17 77 51 -33.1% 203.6%

24 Samsun 425 528 602 13.9% 41.7% 65 Elazğ 43 42 46 8.8% 7.9%

Samsun Sra (19) (25) (24) (22) (42) 66 Sinop 10 39 42 7.2% 335.8%

25 Bolu 337 510 540 6.0% 60.2% 67 Siirt 31 67 39 -42.0% 23.7%

26 Bilecik 240 511 493 -3.6% 105.1% 68 Şrnak 229 34 35 3.8% -84.6%

27 Uşak 242 460 492 7.0% 103.6% 69 Krkkale 11 63 35 -44.0% 220.6%

28 Karaman 267 428 474 10.7% 77.8% 70 Ordu 124 34 30 -9.9% -75.4%

29 Krklareli 299 577 457 -20.8% 52.9% 71 Van 13 119 24 -79.7% 81.2%

30 Mardin 95 495 426 -13.8% 346.5% 72 Bartn 92 35 23 -34.5% -74.8%

31 Konya 355 387 407 5.1% 14.7% 73 Tokat 31 25 21 -12.7% -31.3%

32 Kastamonu 155 232 393 69.3% 153.8% 74 Gümüşhane 11 8 21 166.3% 87.5%

33 Antalya 259 337 367 9.0% 42.0% 75 Erzincan 23 7 8 8.3% -65.2%

34 Balkesir 267 342 344 0.6% 28.5% 76 Tunceli 2 8 7 -15.3% 260.8%

35 Düzce 180 296 337 13.9% 86.6% 77 Kars 2 11 4 -67.8% 136.4%

36 Muğla 123 333 287 -13.8% 133.0% 78 Bitlis 3 5 4 -25.5% 15.1%

37 Edirne 144 216 262 21.3% 82.3% 79 Bingöl 1 2 2 20.9% 157.0%

38 Kilis 296 77 239 209.9% -19.3% 80 Ardahan 1 0 2 #SAYI/0! 14.6%

39 Kütahya 135 153 235 53.5% 73.6% 81 Bayburt 30 0 1 1612.3% -97.1%

40 Aydn 137 182 187 2.6% 36.1%

41 Niğde 131 114 153 34.8% 17.2% Toplam 2,409 2,438 2,506 2.8% 4.0%

Kaynak: TÜİK

Grafik: Samsun TSO

14

Ü ^LKELER İ ^TİBARİYLE S ^AMSUN İ ^Lİ İ ^THALAT R ^AKAMLARI (2020)

2020 ylnda, Samsun ilinden, 93 ülke ve 5 serbest bölgeden toplam 816.3 Milyon dolarlk ithalat yaplmştr.

2020 ylnda, Samsun ilinden, en fazla ithalat yaplan on ülke srasyla; Rusya Federasyonu, Danimarka, ABD, Çin, Ukrayna, Almanya, Finlandiya, Romanya, Kanada ve Estonya olmuştur.

SN ÜLKE ADI İTHALAT ($) SN ÜLKE ADI İTHALAT ($) SN ÜLKE ADI İTHALAT ($)

1 Rusya Federasyonu 337,125,160 34 Litvanya 1,836,955 67 Mozambik 97,850

2 Danimarka 96,621,299 35 Nijerya 1,646,200 68 Hong Kong 91,492

3 ABD 52,126,699 36 Moldova 1,556,748 69 Gambiya 81,600

4 Çin 32,500,012 37 Güney Afrika Cumhuriyeti 1,243,987 70 Küba 66,204

5 Ukrayna 30,017,727 38 Çekya 1,227,126 71 Belarus 57,147

6 Almanya 26,946,817 39 Pakistan 1,201,107 72 Kuzey Kbrs Türk Cum. 51,744

7 Finlandiya 26,891,979 40 Irak 1,167,684 73 Srbistan 47,644

8 Romanya 23,449,296 41 Katar 1,138,224 74 Yunanistan 47,311

9 Kanada 23,056,633 42 Avusturya 1,081,666 75 BAE 33,569

10 Estonya 20,632,690 43 Endonezya 1,021,998 76 Arnavutluk 25,724

11 İspanya 12,630,061 44 Slovakya 813,984 77 İzlanda 19,134

12 Belçika 11,231,852 45 Kayseri Serbest Bölgesi 796,677 78 Tayland 18,450

13 Kazakistan 10,419,562 46 Birleşik Krallk 772,342 79 Cezayir 14,400

14 Bulgaristan 10,142,390 47 İsviçre 667,177 80 Avustralya 13,373

15 Hindistan 9,393,495 48 Slovenya 659,409 81 Arjantin 12,817

16 İsveç 8,583,655 49 Malezya 610,635 82 Kostarika 12,617

17 Gürcistan 8,087,109 50 İran 578,659 83 Antalya Serbest Bölgesi 12,404

18 İtalya 8,006,998 51 Hrvatistan 554,311 84 Liechtenstein 6,961

19 Özbekistan 4,764,175 52 Meksika 547,367 85 Kolombiya 5,590

20 Norveç 4,749,307 53 Polonya 392,692 86 Letonya 3,045

21 Brezilya 4,631,123 54 Macaristan 334,199 87 Peru 2,409

22 Hollanda 3,868,791 55 İsrail 294,013 88 Çorlu Avrupa Serbest Bölgesi 2,172

23 Japonya 3,855,535 56 Şili 289,457 89 Singapur 1,743

24 Fransa 3,836,609 57 İrlanda 231,225 90 Fas 1,618

25 Suriye 3,508,084 58 İstanbul Endüstri ve Tic.Serb.Böl. 214,351 91 Liberya 761

26 Azerbaycan 2,722,100 59 Suudi Arabistan 192,806 92 Tunus 723

27 Angola 2,335,735 60 Vietnam 180,133 93 Bahreyn 402

28 Filipinler 2,027,979 61 Portekiz 167,390 94 Bangladeş 299

29 Güney Kore 1,899,741 62 Malavi 145,797 95 Sri Lanka 232

30 Tayvan 1,873,426 63 Filistin Devleti 125,625 96 Ürdün 86

31 Msr 1,866,239 64 Burkina Faso 120,787 97 Dominik Cumhuriyeti 60

32 Samsun Serbest Bölgesi 1,844,340 65 Uganda 120,102 98 El Salvador 32

33 Lübnan 1,839,172 66 Zambia 109,306 Toplam 816,255,542

Kaynak: TÜİK

Grafik: Samsun TSO

15

F ^ASILLAR İ ^TİBARİYLE S ^AMSUN İ ^Lİ İ ^THALAT R ^AKAMLARI (2020)

2020 ylnda Samsun ilinden en fazla ithalat yaplan ilk 5 fasl paylaryla aşağda sralanmştr.

1. Demir ve çelik; %37.78 2. Hububat; %23.61

3. Mineral yaktlar, mineral yağlar ve bunlarn damtlmasndan elde edilen ürünler; %8.31 4. Gda sanayiinin kalnt ve döküntüleri, hayvanlar için hazrlanmş kaba yemler; %8.06

5. Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunlarn aksam ve parçalar; %3.24

SN Fasl Fasl Ad İHRACAT İTHALAT

Değer ($) Pay(%) Değer ($) Pay(%)

Toplam 743,315,885 100.00% 816,255,542 100.00%

1 72 Demir ve çelik 80,401,856 10.82% 308,389,724 37.78%

2 10 Hububat 942,805 0.13% 192,686,205 23.61%

3 27 Mineral yaktlar, mineral yağlar ve bunlarn damtlmasndan elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral 329,306 0.04% 67,812,959 8.31%

4 23 Gda sanayiinin kalnt ve döküntüleri, hayvanlar için hazrlanmş kaba yemler 11,269 0.00% 65,767,322 8.06%

5 84 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunlarn aksam ve parçalar 68,389,581 9.20% 26,433,705 3.24%

6 30 Eczaclk ürünleri 846,259 0.11% 18,032,171 2.21%

7 74 Bakr ve bakrdan eşya 683,988 0.09% 16,933,062 2.07%

8 76 Alüminyum ve alüminyumdan eşya 5,042,835 0.68% 14,958,644 1.83%

9 85 Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazlar,aksam- 53,812,761 7.24% 14,289,724 1.75%

10 93 Silahlar ve mühimmat, bunlarn aksam, parça ve aksesuar 46,680,581 6.28% 10,483,541 1.28%

11 39 Plastikler ve mamulleri 11,638,705 1.57% 7,345,092 0.90%

12 29 Organik kimyasal ürünler 1,987 0.00% 7,316,237 0.90%

13 90 Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunlarn aksam, parça ve aksesuar 3,493,048 0.47% 6,921,007 0.85%

14 87 Motorlu kara taştlar, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taştlar, bunlarn aksam, parça, akse 65,101,000 8.76% 5,396,077 0.66%

15 48 Kağt ve karton, kağt hamurundan, kağttan veya kartondan eşya 8,183,213 1.10% 5,164,099 0.63%

16 15 Hayvansal ve bitkisel kat ve sv yağlar, yemeklik kat yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar 460 0.00% 4,875,711 0.60%

17 47 Odun veya diğer lifli selülozik maddelerin hamurlar, geri kazanlmş kağt veya karton (döküntü, krpnt ve ) 0.00% 4,237,694 0.52%

18 12 Yağl tohum ve meyveler, muhtelif tane, tohum ve meyveler, sanayide ve tpta kullanlan bitkiler, saman 33,877 0.00% 4,124,186 0.51%

19 31 Gübreler 4,192 0.00% 3,255,631 0.40%

20 96 Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, frça vb.) 210,591 0.03% 2,709,681 0.33%

21 94 Mobilyalar, yatak takmlar, aydnlatma cihazlar, reklam lambalar, şkl tabelalar vb., prefabrik yaplar 12,179,200 1.64% 2,313,420 0.28%

22 38 Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangn söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.) 302,797 0.04% 2,150,214 0.26%

23 40 Kauçuk ve kauçuktan eşya 57,783,966 7.77% 2,086,829 0.26%

24 73 Demir veya çelikten eşya 55,184,746 7.42% 1,974,392 0.24%

25 44 Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü 13,001,601 1.75% 1,808,096 0.22%

26 70 Cam ve cam eşya 1,449,808 0.20% 1,465,537 0.18%

27 55 Sentetik ve suni devamsz lifler 7,661 0.00% 1,388,600 0.17%

28 5 Diğer hayvansal menşeli ürünler (kl, kemik, boynuz, fildişi, mercan, bağrsak, vb.) 189,107 0.03% 1,289,953 0.16%

29 61 Örme giyim eşyas ve aksesuar 502,755 0.07% 1,101,972 0.14%

30 21 Yenilen çeşitli gda müstahzarlar (kahve hülasalar, çay hülasalar, mayalar, soslar, diyet mamalar, vb.) 348,705 0.05% 1,072,868 0.13%

Kaynak: TÜİK, İlk 30 fasl listelenmiştir. Sralama ithalat değerine göre yaplmştr.

Grafik: Samsun TSO

16

ISIC

F ^AALİYET S ^INIFINA G ^ÖRE S ^AMSUN İ ^Lİ İ ^THALAT R ^AKAMLARI (2020)

2020 ylnda Samsun ilinden en fazla ithalat yaplan ilk beş ISIC

snf aşağda sralanmştr.

1. Atk ve hurdalar; %42.57 2. Tarm ve hayvanclk; %24.48 3. Maden kömürü, linyit ve turb; %8.30 4. Ana metal sanayi; %6.46

5. Kimyasal madde ve ürünler: %4.68

Sn ISIC⁽²⁾ ISIC⁽²⁾ Ad İHRACAT İTHALAT

Değer ($) Pay (%) Değer ($) Pay (%)

Toplam 743,315,885 100.00% 816,255,542 100.00%

1 51 Atk ve hurdalar 38,703 0.01% 347,457,254 42.57%

2 1 Tarm ve hayvanclk 35,964,011 4.84% 199,787,168 24.48%

3 10 Maden kömürü , linyit ve turb 268,758 0.04% 67,768,990 8.30%

4 27 Ana metal sanayi 120,997,051 16.28% 52,769,438 6.46%

5 24 Kimyasal madde ve ürünler 2,479,530 0.33% 38,182,414 4.68%

6 29 Başka yerde snflandrlmamş makine ve teçhizat 115,153,951 15.49% 36,778,912 4.51%

7 15 Gda ürünleri ve içecek 149,110,392 20.06% 14,224,441 1.74%

8 31 Başka yerde snflandrlmamş elektrikli mekina ve cihazlar 48,902,026 6.58% 13,785,793 1.69%

9 21 Kağt ve kağt ürünleri 8,331,388 1.12% 11,263,071 1.38%

10 33 Tbbi aletler; hassas optik aletler ve saat 3,581,323 0.48% 7,175,019 0.88%

11 34 Motorlu kara taşt ve römorklar 70,344,264 9.46% 5,335,892 0.65%

12 25 Plastik ve kauçuk ürünleri 69,302,731 9.32% 5,272,802 0.65%

13 26 Metalik olmayan diğer mineral ürünler 15,074,450 2.03% 3,642,124 0.45%

14 17 Tekstil ürünleri 2,118,426 0.28% 3,623,435 0.44%

15 28 Metal eşya sanayi (makine ve teçhizat hariç) 24,312,579 3.27% 2,541,126 0.31%

16 36 Mobilya ve başka yerde snflandrlmamş diğer ürünler 23,432,579 3.15% 2,453,122 0.30%

17 19 Dabaklanmş deri, bavul, el çantas, saraciye ve ayakkab 230,688 0.03% 958,419 0.12%

18 20 Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasr vb, örülerek yaplan maddeler 12,946,117 1.74% 845,546 0.10%

19 35 Diğer ulaşm araçlar 106,574 0.01% 803,755 0.10%

20 32 Radyo, televizyon, haberleşme teçhizat ve cihazlar 3,640 0.00% 726,994 0.09%

21 14 Taşocakçlğ ve diğer madencilik 899,964 0.12% 457,252 0.06%

22 23 Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yaktlar 60,284 0.01% 152,517 0.02%

23 30 Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinalar 39,537 0.01% 109,757 0.01%

24 22 Basm ve yaym; plak, kaset vb, 71,066 0.01% 49,539 0.01%

25 5 Balkçlk 22,637,121 3.05% 41,514 0.01%

26 18 Giyim eşyas 16,325,074 2.20% 31,857 0.00%

27 2 Ormanclk ve tomrukçuluk 409 0.00% 15,459 0.00%

28 92 Eğlence, kültür ve sporla ilgili faaliyetler 524 0.00% 1,932 0.00%

29 13 Metal cevherleri 582,725 0.08% 0.00%

Kaynak: TÜİK, Sralama ithalat değerine göre yaplmştr.

Grafik: Samsun TSO

17

ISIC

F ^AALİYET S ^INIFINA G ^ÖRE S ^AMSUN İ ^Lİ İ ^THALAT R ^AKAMLARI (2020)

2020 ylnda Samsun ilinden en fazla ithalat yaplan ISIC

snf aşağda sralanmştr.

1. Atk ve hurdalar; %42.57

2. Tahl ve başka yerde snflandrlmamş bitkisel ürünler; %24.11 3. Maden kömürü; %8.30

4. Demir-çelik dşndaki ana metal sanayi; %3.99 5. Demir-çelik ana sanayi; %2.47

Sn ISIC⁽⁴⁾ ISIC⁽⁴⁾ Ad İHRACAT İTHALAT

Değer ($) Pay (%) Değer ($) Pay (%)

Toplam 743,315,885 100.00% 816,255,542 100.00%

1 5149 Atk ve hurdalar 38,703 0.01% 347,457,254 42.57%

2 111 Tahl ve başka yerde snflandrlmamş bitkisel ürünler 42,280 0.01% 196,789,591 24.11%

3 1010 Maden kömürü 268,758 0.04% 67,768,990 8.30%

4 2720 Demir-çelik dşndaki ana metal sanayi 1,935,702 0.26% 32,570,098 3.99%

5 2710 Demir-çelik ana sanayi 119,061,349 16.02% 20,199,340 2.47%

6 2423 Tpta ve eczaclkta kullanlan kimyasal ve bitkisel kaynakl ürünler 846,259 0.11% 18,942,700 2.32%

7 3190 Başka yerde snflandrlmamş elektrikli teçhizat 1,209,277 0.16% 10,699,903 1.31%

8 2927 Silah ve mühimmat 46,680,581 6.28% 10,483,541 1.28%

9 1514 Bitkisel ve hayvansal sv ve kat yağlar 460 0.00% 8,919,338 1.09%

10 2411 Ana kimyasal maddeler (kimyasal gübre ve azotlu bileşikler hariç) 116,609 0.02% 8,060,751 0.99%

11 2101 Kağt hamuru, kağt ve mukavva 7,280,465 0.98% 7,627,457 0.93%

12 2913 Mil yatağ, dişli, dişli takm ve tahrik tertibat 7,539,091 1.01% 5,921,266 0.73%

13 3430 Motorlu kara taştlarnn motorlaryla ilgili parça ve aksesuarlar 62,341,360 8.39% 5,256,392 0.64%

14 2919 Diğer genel amaçl makineler 5,020,317 0.68% 4,369,505 0.54%

15 3311 Tbbi ve cerrahi teçhizat ile ortopetik araçlar 2,047,020 0.28% 4,350,216 0.53%

16 2413 Sentetik kauçuk ve plastik hammaddeler 120,426 0.02% 4,020,603 0.49%

17 2929 Diğer özel amaçl makineler 411,881 0.06% 3,808,230 0.47%

18 2109 Diğer kağt ve mukavva ürünleri 295,623 0.04% 3,635,043 0.45%

19 1512 Balk ürünleri 44,667,095 6.01% 3,604,593 0.44%

20 2922 Takm tezgahlar 781,899 0.11% 3,402,031 0.42%

21 2520 Plastik ürünleri 11,559,284 1.56% 3,358,360 0.41%

22 2412 Kimyasal gübre ve azotlu bileşikler 4,237 0.00% 3,255,631 0.40%

23 2912 Pompa, kompresör, musluk ve vana 11,010,773 1.48% 2,850,463 0.35%

24 3312 Ölçme, kontrol, test, seyrüsefer vb. amaçl alet ve cihazlar 1,434,105 0.19% 2,673,022 0.33%

25 121 Sğr, koyun, keçi, at, eşek, bardo, katr v.b. 0.00% 1,824,114 0.22%

26 2899 Başka yerde snflandrlmamş metal eşya 17,253,842 2.32% 1,772,402 0.22%

27 2915 Kaldrma ve taşma teçhizat 1,609,035 0.22% 1,715,528 0.21%

28 2610 Cam ve cam ürünleri 1,449,814 0.20% 1,485,862 0.18%

29 2511 İç ve dş lastik 25,474,561 3.43% 1,482,289 0.18%

30 3610 Mobilya 8,162,265 1.10% 1,481,863 0.18%

Kaynak: TÜİK, ilk 30 faaliyet listelendi. Sralama ithalat değerine göre yaplmştr.

Grafik: Samsun TSO

18

T ^OPLAM D ^IŞ T ^İCARET H ^ACMİ

Türkiye’nin toplam dş ticaret hacmi, 2019 ylnda 374.2 Milyar dolar iken 2020 ylnda 370.2 Milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

Samsun ilinin toplam dş ticaret hacmi, 2019 ylnda 1.44 Milyar dolar iken 2020 ylnda 1.56 Milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

2002-2020 döneminde toplam dş ticaret hacmi, Türkiye’de %322.6 orannda artarken Samsun ilinde %1126.5 orannda artmştr.

2020 ylnda bir önceki yla göre toplam dş ticaret hacmi, Türkiye’de %1.1 orannda azalrken Samsun ilinde %8.1 orannda artmştr.

Samsun ilinin toplam dş ticaret hacmi pay, 2019 ylnda %0.39 iken 2020 ylnda %0.42 orannda gerçekleşmiştir.

İhracatn ithalat karşlama oran; Türkiye’de, 2019 ylnda %85 iken 2020 ylnda %77 orannda gerçekleşmiş, Samsun ilinde ise 2019 ylnda %102 orannda iken 2020 ylnda %91 orannda gerçekleşmiştir.

YILLAR TÜRKİYE (MİLYAR $) SAMSUN (MİLYON $) SAMSUN PAY (%) İhracat/İthalat Oran

İHRACAT İTHALAT TOPLAM İHRACAT İTHALAT TOPLAM İHRACAT İTHALAT TOPLAM TÜRKİYE SAMSUN

2002 36.1 51.6 87.6 37.7 89.4 127 0.10% 0.17% 0.15% 70% 42%

2003 47.3 69.3 116.6 55.7 161.4 217 0.12% 0.23% 0.19% 68% 35%

2004 63.2 97.5 160.7 108.8 265.6 374 0.17% 0.27% 0.23% 65% 41%

2005 73.5 116.8 190.3 118.9 263.9 383 0.16% 0.23% 0.20% 63% 45%

2006 85.5 139.6 225.1 158.3 346.9 505 0.19% 0.25% 0.22% 61% 46%

2007 107.3 170.1 277.3 218.4 522.0 740 0.20% 0.31% 0.27% 63% 42%

2008 132.0 202.0 334.0 459.8 784.0 1,244 0.35% 0.39% 0.37% 65% 59%

2009 102.1 140.9 243.1 304.2 479.5 784 0.30% 0.34% 0.32% 72% 63%

2010 113.9 185.5 299.4 275.1 612.4 888 0.24% 0.33% 0.30% 61% 45%

2011 134.9 240.8 375.7 441.3 946.1 1,387 0.33% 0.39% 0.37% 56% 47%

2012 152.5 236.5 389.0 422.7 1,006.6 1,429 0.28% 0.43% 0.37% 64% 42%

2013 151.8 251.7 403.5 423.9 767.7 1,192 0.28% 0.31% 0.30% 60% 55%

2014 157.6 242.2 399.8 465.6 786.7 1,252 0.30% 0.32% 0.31% 65% 59%

2015 143.8 207.2 351.1 398.4 670.5 1,069 0.28% 0.32% 0.30% 69% 59%

2016 142.5 198.6 341.1 367.6 589.8 957 0.26% 0.30% 0.28% 72% 62%

2017 157.0 233.8 390.8 462.8 792.4 1,255 0.29% 0.34% 0.32% 67% 58%

2018 167.9 223.0 391.0 634.2 827.3 1,462 0.38% 0.37% 0.37% 75% 77%

2019 171.5 202.7 374.2 730.4 712.7 1,443 0.43% 0.35% 0.39% 85% 102%

2020 160.7 209.5 370.2 743.3 816.3 1,560 0.46% 0.39% 0.42% 77% 91%

Değişim (%)

2020 / 2019 -6.3% 3.4% -1.1% 1.8% 14.5% 8.1%

2020 / 2002 345.6% 306.4% 322.6% 1870.9% 812.6% 1126.5%

Kaynak: TÜİK

Grafik: Samsun TSO

19

S AMSUN G ÜMRÜK M ÜDÜRLÜĞÜ İ ŞLEMLERİ

20

S ^AMSUN G ^ÜMRÜK M ^{ÜDÜRLÜĞÜ} İ ^ŞLEMLERİ

Samsun Gümrük Müdürlüğü’nce yaplan toplam ihracat işlemi 2019 ylnda 1.25 Milyar $ iken 2020 ylnda 1.53 Milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Samsun Gümrük Müdürlüğü’nün ihracat işlem pay 2019 ylnda %0.73 orannda iken 2020 ylnda

%0.95 orannda gerçekleşmiştir. 2002-2020 döneminde, Türkiye’nin ihracat %345.6 orannda artarken Samsun Gümrük Müdürlüğü’nün ihracat işlem hacmi %362.4 orannda artmştr. 2020 ylnda bir önceki yla göre Türkiye’nin ihracat %6.3 orannda azalrken Samsun Gümrük Müdürlüğü’nün ihracat işlem hacmi %22.0 orannda artmştr.

Samsun Gümrük Müdürlüğü’nce yaplan toplam ithalat işlemi 2019 ylnda 2.13 Milyar $ iken 2020 ylnda 1.98 Milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Samsun Gümrük Müdürlüğü’nün ithalat işlem pay 2019 ylnda %1.05 orannda iken 2020 ylnda

%0.95 orannda gerçekleşmiştir. 2002-2020 döneminde, Türkiye’nin ithalat %306.4 orannda artarken Samsun Gümrük Müdürlüğü’nün ithalat işlem hacmi %422.4 orannda artmştr. 2020 ylnda bir önceki yla göre Türkiye’nin ithalat %3.4 orannda artarken Samsun Gümrük Müdürlüğü’nün ithalat işlem hacmi %6.8 orannda azalmştr.

Samsun Gümrük Müdürlüğü’nce yaplan toplam işlem hacmi 2019 ylnda 3.38 Milyar $ iken 2020 ylnda 3.51 Milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Samsun Gümrük Müdürlüğü’nün toplam işlem hacmi pay 2019 ylnda %0.90 orannda iken 2020 ylnda %0.95 orannda gerçekleşmiştir. 2002-2020 döneminde, Türkiye’nin toplam dş ticareti %322.6 orannda artarken Samsun Gümrük Müdürlüğü’nün toplam işlem hacmi %394.5 orannda artmştr. 2020 ylnda bir önceki yla göre Türkiye’nin toplam dş ticareti %1.1 orannda azalrken Samsun Gümrük Müdürlüğü’nün toplam işlem hacmi %3.9 orannda artmştr.

Yl TÜRKİYE (Milyar $) Samsun Gümrük Müdürlüğü (Milyar $) Samsun Gümrük Müdürlüğü Pay (%) İHRACAT İTHALAT TOPLAM İHRACAT İTHALAT TOPLAM İHRACAT İTHALAT TOPLAM

2002 36.1 51.6 87.6 0.33 0.38 0.71 0.92% 0.74% 0.81%

2003 47.3 69.3 116.6 0.09 0.25 0.34 0.19% 0.36% 0.29%

2004 63.2 97.5 160.7 0.13 0.41 0.54 0.21% 0.42% 0.34%

2005 73.5 116.8 190.3 0.19 0.54 0.73 0.26% 0.47% 0.39%

2006 85.5 139.6 225.1 0.29 0.72 1.01 0.33% 0.52% 0.45%

2007 107.3 170.1 277.3 0.44 1.08 1.51 0.41% 0.63% 0.55%

2008 132.0 202.0 334.0 0.86 1.89 2.74 0.65% 0.93% 0.82%

2009 102.1 140.9 243.1 0.67 1.15 1.81 0.65% 0.81% 0.75%

2010 113.9 185.5 299.4 0.92 1.63 2.55 0.81% 0.88% 0.85%

2011 134.9 240.8 375.7 1.04 2.03 3.08 0.77% 0.84% 0.82%

2012 152.5 236.5 389.0 1.12 1.88 3.00 0.74% 0.79% 0.77%

2013 151.8 251.7 403.5 1.24 2.14 3.38 0.82% 0.85% 0.84%

2014 157.6 242.2 399.8 1.23 2.48 3.71 0.78% 1.02% 0.93%

2015 143.8 207.2 351.1 1.02 2.16 3.17 0.71% 1.04% 0.90%

2016 142.5 198.6 341.1 0.84 1.76 2.60 0.59% 0.89% 0.76%

2017 157.0 233.8 390.8 0.98 2.30 3.28 0.62% 0.99% 0.84%

2018 167.9 223.0 391.0 1.15 2.43 3.58 0.69% 1.09% 0.92%

2019 171.5 202.7 374.2 1.25 2.13 3.38 0.73% 1.05% 0.90%

2020 160.7 209.5 370.2 1.53 1.98 3.51 0.95% 0.95% 0.95%

Değişim (%)

2020 / 2019 -6.3% 3.4% -1.1% 22.0% -6.8% 3.9%

2020 / 2002 345.6% 306.4% 322.6% 362.4% 422.4% 394.5%

Kaynak: TÜİK

Grafik: Samsun TSO