SAMSUN İŞ B A N K A S I BİNASI
Y. Müh. Mimar Muallim Arif Hikmet HOLTAY
Bina 1947/48 senesinde 35.000 liraya inşa edilmiştir. İnşaat sistemi: Betonarme iskelet, tuğla duvar. Plâ-nın tanziminde şu esaslara tâbi olmak zarureti vardı:
1 — Arsa deniz kenarında olduğundan, bodrum yap-mağa imkân yoktu. Bu sebepten kasa dairelerini alçak bir zemin katında tesis etmek ve banka muamelât
sokaktan 2 metre kadar yüksek bir esas kata çıkarmak m e c -buriyeti hasıl olmuştur.
Müşteri holünden görünüşler
üzre:
a) Kasa dairesi için bodrum katı, b) Banka için esas ve zemin katı, c) Lojman için üst kat
yapmağa imkân yoktu. Bu imkânsızlık şu yolda iyi bir netice verdi:
a) Gürültülü ve tozlu caddeye yalnız muamelât holü ile altındaki kasa daireleri tevcih edildi. Böylece hole serbestçe iyi bir irtifa verilebildi ve sokak cephesi-nin banka hüviyeti başka teferruatla zayıflatılmadı.
b) Birbuçuk katlık esas cepheye mukabil arazideki meyilden istifade ederek arkaya, denize nazır üst üste iki normal lojman katı tertip edilmiştir.
Bu suretle:
a) Lojmanlar demir tekerlekli araba gürültülerin-den, karşıdaki otelin pencerelerinin vereceği rahatsız-lıktan kurtulmuştur.
b) Lojman pencereleri ve balkonları kâmilen k u m -luğa ve sonsuz deniz manzarasına açılmıştır.
Banka binasında hırsıza karşı emniyet meselesi b ü -yük rol oynar. Bu sebepten ekser bankaların pencere-leri kalın demir parmaklıklarla örtülür. Demir parmak-lıkların hapishaneyi hatırlatan sıkıcılığı vardır. Bundan kaçınmak için:
a) Muamelât holüne demir kafes stor tertip edil-miştir. Bunlar gece indirilir, gündüz kaldırılır.
b) Büro ve lojman pencerelerine, pencere kapağı (Devamı 112 nci sayfada)
Demir parmaklık detayları
Ç a r ş ı v e p a z a r y e r l e r i : Çarşı ve ticarethane mmtakası bir kaç nokta müstesna aynen muhafaza edilmiştir. Mevcut pazar y e r -leri umumiyetle müstakbel inkişafa göre büyütülmek suretile oldukları yerde muhafaza edilmiştir. Bugün çok meyilli olan belediye önündeki pazar meydanı üç teras şeklinde tanzim edilmek suretile merdivenlerle birbirine bağlı üç düzlük elde edilmiştir. Bunlardan en üstteki yeşil saha olmak üzere banklarında oturup dinlenmek ve meydanı etrafile görebilmeğe elverişli-dir.
R e s m î b i n a l a r v e C u m h u r i y e t
a l a n ı :
Hükümet binaları ise ayrı bir meydan etrafında olmak üzere daha aşağıdaki az meyilli sahada tertip-lenmiştir. Cumhuriyet anıtının bulunacağı bu alan, ay-ni zamanda resmigeçit alanıdır da.
Kale, olduğu gibi yeşil saha olarak bırakılmış, b ü -yük bir kaya bloku olan bu sarp tepenin etrafını bir yeşil şerit ve yol dolaşmaktadır. Bu suretle tarihî kıy-meti haiz eski Kayaiçi mabetleri meydana çıkmış ola-caktır, (Fotogr. No. 13, 20, 21). Küçük sanatlardan demirciler, bakırcılar, arabacılar ve nalbantlar gibi sanat erbabı, projede hayvan pazarı kuzey cihetine a-lmmış, yeni hanların da bu civarda inşaası uygun gö-rülmüştür. Mezbaha ve tabakhaneler, belediyenin gayretiyle şehrin dışına, (güney yönüne, çorum yolu-nun soluna) çay kenarlarına alınmıştır. Hâkim rüz-gârlar kuzeyden geldiğine göre bu tesislerle hayvan pazarının yerleri uygundur.
İskilipte elektrik yoktur. Bu hususta tasavvur olunduğu gibi pek uzak olmıyan K ı z ı l ı r m a k -tan faydalanmak münasip olur. Yeni yapılacak elek-trik ve emsali tesisatının keza tabakhanelerin bulun-duğu sahada inşaası gerektir.
Y o l l a r v e c i v a r a b a ğ l a n ı ş ı : İskilip aşağıdaki şemada görüldüğü gibi Ankara ve Samsunun hinterlandı durumundadır. İskilip - Çan-kırı yolu yapıldıktan sonra yaz kış Ankara ile motör-lü vasıta irtibatı temin edilmiş olacaktır. Civarla
bağ-lantı yollarının ikmalinden sonra İskilip mahsulünü kıymetlendirebilir. Ve inkişaf edebilir.
Kasaba bugün maalesef ihmal edilmiş ve yolsuz bırakılmış bulunduğundan çok geri ve yardımsızdır. Kasaba içinde muhafaza edilen, onarılan ve yeni açılan yolların profilleri, «yol profilleri» paftasında, gösterilmiştir. Bu arada İskilip - Çankırı (Ankara) ve İskilip - Çorum yolları, 24 m. lik şehirler arası devlet yolu olmaktadır. Bu iki ana yol şehrin merkezinde birbiriyle birleşmekte ve düşünülen Ankara - Çorum transit yolunu teşkil etmektedir.
Y e n i y a p ı l a r :
İskilip zelzele mmtakası içinde olduğundan, yeni inşaat zelzele talimatnamesine uygun yapılmalı, İske-let yapı sistemi tercih olunmalıdır. Tanzim olunan nü-mune mahallesi ev tipleri bu esaslar dahilinde ve mahal-lî karakterde düşünülmüşlerdir.
inkişaf sahasında evler umumiyetle bitişik iki katlı sıra evler şeklinde, önde ve arkada bahçeleri bulunmak-tadır. Kenar ve bazı orta kısımlarda tek veya çift evler de düşünülmüştür.
Sokak cihetindeki ön bahçeler umumî yeşilliğe da-hil bulunduğundan alçak bir duvar, daha iyisi bir çit veya taflan gibi yeşil bir duvarla yoldan ayrılmış ol-malıdır. (Albümün sonuna ön bahçelere iyi bir nümu-ne olmak üzere Ankara Bahçeli evlerinden fotoğraflar ilâve olunmuştur.)
Y. Müh. Mimar Doçent
Eyüp Kömürcüoğlu
Teknik Üniversite - İstanbul
— Baş tarafı 102 nci sayfada —
karakterinde demir kepenkler tertip edilmiştir ki, bun-lar cephelere proporsiyon verdikten başka, arzu edilin-ce açılır. Arzu edinedilin-ce kapanır vaziyette yapılmıştır.
— Gündüz ferahlık — Gece emniyet
— Güneşe karşı tahaffuz
— Kış geceleri soğuğa ve deniz gürültüsüne karşı
tahaffüz
— Pasif korunma icaplarına karşı daimî surette ha-zır bulunmayı temin etmektedirler.
Bodrumu olmayan bu binanın debara ihtiyacı ve ar-şivi çatı arasında temin edilmiştir.
