2018
Samsun Ticaret ve Sanayi Odası
Kısaca
Samsun Ekonomisi
Şubat 2019
©Bu eserin tüm telif hakları Samsun Ticaret ve Sanayi Odası’na aittir.
Samsun Ticaret ve Sanayi Odası’nın ismi kaydedilmek koşulu ile alıntı yapmak mümkündür.
SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI Hançerli Mahallesi Abbasağa Sokak
No:8 – 55020 / İlkadım SAMSUN
Tel:0.362.432 36 26 Faks:0.362.432 90 55 E-Posta: samsuntso@samsuntso.org.tr
Web: www.samsuntso.org.tr
H a z ı r l a y a n:
İbrahim ÇELİK, Endüstri Mühendisi Samsun TSO, Genel Sekreter Yardımcısı
S UNUŞ
Samsun, Karadeniz Bölgesinde stratejik bir konumda olması nedeniyle geçmişten gelen önemli ticaret geleneğine sahip bölgede etkin bir aktördür. Karadeniz Bölgesinin en önemli ticaret, sanayi, kültür, sağlık, eğitim merkezi olan Samsun, bölgenin tek büyükşehri ve bölge ekonomisinin dışa açılan kapısıdır.
Karadeniz Havzası’nda etkin bir uluslararası aktör olmayı da ilke edinen Samsun Ticaret ve Sanayi Odası olarak her geçen gün yeni hedeflere ulaşmanın ve çıtayı daha da yükseltmenin gayreti içindeyiz.
Kaliteden taviz vermeden, azami sürat, asgari hata anlayışıyla üye memnuniyetini her geçen gün artırmak ana politikamızdır. Altını çizerek ifade etmeliyim ki, başarılı ve nitelikli hizmet üretmekte en büyük dayanağımız, üyelerimizin ve bölgemizin ihtiyaçları doğrultusunda politikalar üreterek, sınaî, ticari ve sosyal bakımdan ülke kalkınmasına destek sağlamak misyonu doğrultusunda “üye odaklı bir yönetim ve hizmet anlayışı” olmuştur.
Öncülük ettiğimiz her projede her çalışmada ana hedefimiz Samsun’un kalkınmasına destek olma bağlamında üyelerimizin rekabet edebilirliklerini geliştirmektir.
Çok önemli projelere imza atarak ve çok önemli projelerin altyapısını hazırlayarak kat ettiğimiz bu zaman diliminde, bundan sonra daha iyi projelere imza atabilmek için siz değerli üyelerimizle daha güçlü bir iletişim ve diyaloga ihtiyaç olduğunun bilincindeyiz.
Bu bağlamda Samsun Ekonomisinin özetle anlatıldığı bu kitapçığın üyelerimize ve yatırımcılara bir rehber olmasını temenni ediyorum.
Odamızın etkinliğini ve gücünü daha ileri noktalara taşımak adına sizlerden gelecek her türlü görüş, eleştiri ve önerilere açık olduğumuzu içtenlikle belirtir, saygılar sunarım.
Salih Zeki MURZİOĞLU
Yönetim Kurulu Başkanı
TOBB Başkan Yardımcısı
İçindekiler
Konu Sayfa
Samsun 2
Nüfus 2
Demografik Göstergeler 2
İç Göç 3
Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 3 İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması 4
Yaşam Endeksleri 4
Gelir Ve Yaşam Koşulları 4
Kamu Yatırımları 4
Yatırım Teşvik 5
Sanayi 5
Kapasite Raporu İstatistikleri 5 Organize Sanayi Bölgeleri 6 Küçük Sanayi Siteleri (KSS) 6 Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 6 Samsun Serbest Bölgesi 6
Sınai Mülkiyet Hakkı 7
Açılan Kapanan Firma İstatistikleri 7 Samsun İlindeki Ticaret Ve Sanayi Odaları 8 Samsun Ticaret Ve Sanayi Odası 8 Esnaf Ve Sanatkâr Odaları 8 İş Kayıtlarına Göre Girişim 8
İhracat 9
İthalat 9 Samsun Gümrük Müdürlüğü İşlemleri 9 Bankacılık 10 Protesto Edilen Senetler 11
Karşılıksız Çekler 11
İbrazında Ödenen Çekler 11 Merkezi Yönetim Bütçe İstatistikleri 12 Vergi Tahakkuk Ve Tahsilatı 12 Mükellef Sayıları 12 İşsizlik, İşgücüne Katılım Ve İstihdam 13 Öncelikli Yaşam Kalitesi Göstergeleri 13
İş Kazaları 13
Tarım 14
Orman Varlığı 14
Ulaştırma 15
Trafik Kazaları 15
Motorlu Kara Taşıtları 15
Havayolu 15
Denizcilik 16
Enerji Ve Madenler 16
İlk Ve Orta Öğretim 17
Yüksek Öğretim 17
Sağlık 18
Kültür 18
Turizm 19
Spor 19
Konut Ve Yapı 20
Samsun KOSGEB Destekleri 20
İŞKUR 21
Kayıtlı İşsiz Rakamları 21 İşsizlik Ödeneği Başvuruları 22 Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı 22 Tarım Ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme
Kurumu 22
Avrupa Birliği Hibeleri 22 İcra İflas İstatistikleri 23
Suç İstatistikleri 23
Fuar İstatistikleri 23
Vakıf İstatistikleri 23
Dernek İstatistikleri 23
Samsun Kaçıncı Sırada 25
KISACA SAMSUN
SAMSUN
Binlerce yıllık tarihi ile birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir şehir olan Samsun halen bölgesinin sosyoekonomik açıdan en büyük kentidir.
Karadeniz sahil şeridinin orta bölümünde Yeşilırmak ve Kızılırmak nehirlerinin Karadeniz’e döküldükleri deltalar arasında yer alan Samsun 9,364 Km² yüz ölçüme sahiptir. Coğrafi konum olarak 40° 50’- 41° 51’ kuzey enlemleri, 37° 08’ ve 34° 25’ doğu boylamları arasındadır. Kuzeyinde Karadeniz’in yer aldığı ilimizin komşuları; doğusunda Ordu, batısında Sinop, güneyinde Tokat ve Amasya, Güney batısında ise Çorum illeridir.
Samsun genellikle ılıman bir iklime sahiptir. Ancak sahil şeridi ve iç kesimlerinde iklim iki ayrı özellik gösterir. Aynı gün içerisinde havanın birkaç kez değiştiği görülür.
NÜFUS
Türkiye nüfusunun 13 Milyon 648 Bin 270 kişi olduğu 1927 yılında nüfusu 260 Bin 868 kişi olarak tespit edilen Samsun ili, nüfus büyüklüğü açısından 63 il arasında 17’nci sırada yer almaktaydı. Samsun ili 2017 yılsonu itibariyle 1 Milyon 312 Bin 990kişilik nüfusu ile 81 il arasında 16’ncı sırada yer almıştır. Samsun ilinin nüfusu 2017 yılında bir önceki yıla göre 17 Bin 63 kişi artmıştır.
İlin yüzölçümü 9083.39 km² (göller hariç) ile Türkiye yüzölçümünün yaklaşık %1.2’sini oluşturmaktadır. Samsun’da kilometrekareye düşen nüfus 1927 yılında 29 kişi iken, 2017 yılında 145 kişiye yükselmiştir. 1927 yılında Türkiye’de kilometrekare başına nüfus 18 kişi iken, 2017 yılında 105 kişiye yükselmiştir.
1927-2017 yılları arasında Türkiye’nin nüfusu %492.1 oranında artarken, Samsun’un nüfusu %403.3 oranında artmıştır.
Samsun ilinin nüfus payı sürekli azalma eğilimindedir. Samsun ilinin nüfus payı 1927-1965 döneminde artmış, 1965 yılından itibaren kesintisiz azalarak 2017 yıl sonunda %1.62’ye kadar gerilemiştir.
Grafik: Samsun TSO
DEMOGRAFİK GÖSTERGELER
2017 yılında Türkiye’de gerçekleşen 1 Milyon 291 Bin 55 adet doğumun 16 Bin 807 adedi Samsun’da gerçekleşmiştir. 2009 yılında %1.47 olan Samsun’un doğum sayısı payı 2017 yılında %1.30 oranında gerçekleşmiştir.
Türkiye’de 2017 yılında gerçekleşen 425 Bin 781 adet ölümün 8 Bin 700 adedi Samsun ilinde gerçekleşmiştir. 2009 yılında %1.92 olan Samsun’un ölüm sayısı payı 2017 yılında %2.04 olarak gerçekleşmiştir.
2017 yılında Türkiye’de gerçekleşen 569 Bin 459 adet evliliğin 9 Bin 136 adedi Samsun ilinde gerçekleşmiştir. Samsun ilinin evlenme sayısı payı 2002 yılında %1.98 oranında iken 2017 yılında %1.60 oranında gerçekleşmiştir.
2017 yılında Türkiye’de gerçekleşen 128 Bin 411 adet boşanmanın Bin 795 adedi Samsun ilinde gerçekleşmiştir. Samsun ilinin boşanma sayısı payı 2002 yılında %1.62 oranında iken 2017 yılında %1.40 oranında gerçekleşmiştir.
2017 yılında Türkiye’de gerçekleşen toplam 3 Bin 69 intihar vakasının 50 adedi Samsun ilinde gerçekleşmiştir. 2017 yılında Samsun ilinde gerçekleşen 50 adet intiharın 13’ü kadındır.
1.91% 2.09% 2.04% 2.17% 2.27% 2.28% 2.36% 2.41% 2.31% 2.25% 2.25% 2.19% 2.05% 1.78% 1.74% 1.73% 1.72% 1.70% 1.68% 1.66% 1.65% 1.63% 1.63% 1.62% 1.62%
1927 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Yıllar İtibariyle Samsun İli Nüfus Payı (%)
İÇ GÖÇ
Samsun ili, 2008-2015 yılları arasında aldığı göçten daha fazla göç vererek sürekli net göç vermiş, 2016 ve 2017 yıllarında ise net göç almıştır. Net göç hızına göre 2016 yılında 43’üncü sırada olan Samsun 2017 yılında 31’inci sırada yer almıştır.
Samsun ili, 2008 yılında 5 Bin 229 kişi, 2009 yılında 707 kişi, 2010 yılında 9 Bin 407 kişi, 2011 yılında 8 Bin 305 kişi, 2012 yılında 9 Bin 312 kişi, 2013 yılında 3 Bin 860 kişi, 2014 yılında 3 Bin 462 kişi, 2015 yılında 2 Bin 909 kişi net göç vermiş, 2016 yılında 500 kişi, 2017 yılında Bin 287 kişi net göç almıştır.
Samsun ilinin net göç hızı; 2008 yılında binde (-)4.23, 2009 yılında binde (-)0.57, 2010 yılında binde (-)7.48, 2011 yılında binde (-)6.61, 2012 yılında binde (-)7.41, 2013 yılında binde (-)3.05, 2014 yılında binde (-)2.72, 2015 yılında binde (-)2.27, 2016 yılında binde (+)0.39, 2017 yılında ise binde (+)0.98 olarak gerçekleşmiştir.
Grafik: Samsun TSO
GAYRİSAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)
2004 yılında toplam 7 milyar 40 milyon TL gayrisafi yurtiçi hasılaya sahip olan Samsun, 2014 yılında toplam 24 milyar 335 milyon Türk Lirası gayrisafi yurtiçi hasılaya sahip olmuştur.
Samsun ilinin toplam gayrisafi yurtiçi hasıla payı 2004 yılında %1.22 oranında iken 2014 yılında bu pay %1.19 oranında gerçekleşmiştir. İlin gayrisafi yurtiçi hasıla payı azalma eğilimlidir.
2004-2014 döneminde Samsun ilinin toplam gayrisafi yurtiçi hasılası %245.6 oranında artarken Türkiye ortalaması %254.3 oranında artmış, tarım sektörü gayrisafi yurtiçi hasılası Samsun’da %138.6 oranında artarken Türkiye ortalaması %147.8 oranında artmış, sanayi sektörü gayrisafi yurtiçi hasılası Samsun’da %413.3 oranında artarken Türkiye ortalaması %297.5 oranında artmış, hizmetler sektörü gayrisafi yurtiçi hasılası Samsun’da %243.3 oranında artarken Türkiye ortalaması %259.8 oranında artmıştır.
Grafik: Samsun TSO
‐4.23
‐0.57
‐7.48
‐6.61
‐7.41
‐3.05 ‐2.72 ‐2.27
0.39
0.98
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Samsun Yıllar İtibariyle Net Göç Hızı (Binde) (‰)
1.22%
1.23% 1.23%
1.19%
1.23%
1.22%
1.23%
1.18%
1.21%
1.19% 1.19%
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
SamsunGayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) Payı (%)
İLLERİN SOSYOEKONOMİK GELİŞMİŞLİK SIRALAMASI
Samsun, İllerin ve Bölgelerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması 1996 raporuna göre 76 il arasında 35’inci sırada, 2003 raporuna göre 81 il arasında 32’nci sırada, 2011 raporuna göre 81 il arasında 33’üncü sırada yer almıştır.
Grafik: Samsun TSO
YAŞAM ENDEKSLERİ
Samsun 2015 yılı yaşam endeksleri incelendiğinde 0.5746 Genel endeks değeri ile 33’üncü sırada, 0.7942 Konut endeks değeri ile 31’inci sırada, 0.5804 Çalışma Hayatı endeks değeri ile 41’inci sırada, 0.4495 Gelir ve servet endeks değeri ile 40’ıncı sırada, 0.6801 Sağlık endeks değeri ile 18’inci sırada, 0.6332 Eğitim endeks değeri ile 22’nci sırada, 0.6193 Çevre endeks değeri ile 38’inci sırada, 0.6271 Güvenlik endeks değeri ile 40’ıncı sırada, 0.4599 Sivil katılım endeks değeri ile 26’ncı sırada, 0.4848 Altyapı hizmetlerine erişim endeks değeri ile 30’uncu sırada, 0.4590 Sosyal yaşam endeks değeri ile 29’uncu sırada, 0.5334 Yaşam memnuniyeti endeks değeri ile 37’nci sırada bulunduğu görülmektedir.
GELİR VE YAŞAM KOŞULLARI
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine (Medyan gelirin %60'ı) göre; 2016 yılında Türkiye’deki yolsul sayısı 16 Milyon 328 kişi iken TR83 bölgesindeki (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) yolsul sayısı 485 Bin kişi, Türkiye’deki yolsulluk oranı %21.2 iken TR83 bölgesindeki yolsulluk oranı %18.4’tür.
Türkiye’de yoksul sayısı ve yoksulluk oranı az da olsa azalırken TR83 Bölgesinde (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) hem yoksul sayısı hem de yoksulluk oranı artmaktadır.
KAMU YATIRIMLARI
2017 yılı programına göre Türkiye’de toplam kamu yatırımı tutarı 94 Milyar 518 Milyon 347 Bin Türk Lirasıdır. Aynı yıl Samsun ili 653 milyon 191 Bin TL’si muhtelif iller içindeki payı olmak üzere toplam 1 Milyar 164 Milyon 889 Bin TL kamu yatırımı almıştır.
Samsun ili, kamu yatırım tutarlarına göre; 2007 yılında 14’üncü sırada, 2008 yılında 6’ncı sırada, 2009 yılında 8’inci sırada, 2010 yılında 8’inci sırada, 2011 yılında 21’inci sırada, 2012 yılında 24’üncü sırada, 2013 yılında 24’üncü sırada, 2014 yılında 34’üncü sırada, 2015 yılında 34’üncü sırada, 2016 yılında 23’üncü sırada, 2017 yılında 28’inci sırada yer almıştır.
2017 yılında bir önceki yıla göre toplam kamu yatırım tutarı Türkiye’de %23.4 oranında artarken Samsun ilinde %49.0 oranında artmıştır. 2002-2017 döneminde toplam kamu yatırım tutarı Türkiye’de %508.5 oranında artarken Samsun ilinde %1,149.5 oranında artmıştır.
2017 yılında kişi başına düşen kamu yatırımı Türkiye’de Bin 170 TL iken Samsun ilinde muhtelif iller içindeki payı da dahil olmak üzere 887 TL olarak gerçekleşmiştir.
2017 yılında bir önceki yıla göre kişi başına düşen kamu yatırımı Türkiye’de %21.9 oranında artarken Samsun ilinde %47.1 oranında artmıştır. 2007-2017 döneminde kişi başına düşen kamu yatırımı Türkiye’de %283.8 oranında artarken Samsun ilinde
%248.7 oranında artmıştır.
35
32
33
1996 2003 2011
Samsun İlinin Gelişmişlik Sırası
YATIRIM TEŞVİK
Samsun, 2017 yılında toplam sabit yatırım tutarı 804 milyon TL olan 4 adedi yabancı sermayeli olmak üzere toplam 88 adet yatırım teşvik belgesi almıştır. Bu 88 adet yatırım teşvik belgesinin istihdam rakamı 1,847 kişidir.
Samsun ilinin 2016 yılında %0.79 oranında olan yatırım teşvik belge sayısı payı 2017 yılında %1.18 oranında, 2016 yılında
%0.35 oranında olan sabit yatırım tutar payı 2017 yılında %0.45 oranında, 2016 yılında %0.71 oranında olan istihdam sayısı payı 2017 yılında %0.81 oranında gerçekleşmiştir.
2002-2017 döneminde yatırım teşvik belge sayısı Samsun ilinde %225.9 oranında artarken Türkiye’de %181.8 oranında artmış, sabit yatırım tutarı Samsun ilinde %521.5 oranında artarken Türkiye’de %1432.7 oranında artmıştır.
Grafik: Samsun TSO
SANAYİ
Samsun ilinin coğrafi konumu ve yapısı sanayi yatırımları için diğer Karadeniz illerine göre daha avantajlı durumdadır. Şehrin bu özelliği başta bakır, gübre ve sigara fabrikaları olmak üzere büyük sanayi işletmelerinin bölgede kurulmasına zemin hazırlamıştır.
Şehirde kamuya ait sanayi tesisleri ile başlayan sanayileşme süreci 1980 sonrası dönemde Organize Sanayi Bölgelerinin kurulması ve özel sektör yatırımları ile devam etmektedir.
İlimizde Merkez Organize Sanayi Bölgesi, Kavak Organize Sanayi Bölgesi, Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, Bafra Karma&Medikal İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, tahsis aşamasına kadar gelen Havza Organize Sanayi Bölgesi ve çalışmaları devam eden Çarşamba ve Samsun Bafra Tarıma Dayalı Sera İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri olmak üzere toplam yedi adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır.
2014 yılında Samsun ili, 5 Milyar 158 Milyon Türk Lirası Sanayi sektörü gayrisafi yurtiçi hasıla ile 20’nci sırada yer almaktadır.
Samsun ilinin sanayi sektörü gayrisafi yurtiçi hasıla payı 2004 yılında %0.69 oranında iken 2014 yılında bu pay %0.89 oranında gerçekleşmiştir. İlin sanayi sektörü gayrisafi yurtiçi hasıla payı artma eğilimlidir.
KAPASİTE RAPORU İSTATİSTİKLERİ
Samsun ilinde ticaret siciline kayıtlı sanayici firmaların geçerli kapasite raporu sayısı 2011 yılında 603 adet, 2012 yılında 610 adet, 2013 yılında 573 adet, 2014 yılında 590 adet, 2015 yılında 563 adet, 2016 yılında 578, 2017 yılında 529 adettir. 2011-2017 döneminde geçerli kapasite raporu sayısı Samsun’da %12.27 oranında azalırken Türkiye’de %13.64 oranında artmış, kapasite raporu başına çalışan sayısı Samsun’da %47.49 oranında artarken Türkiye’de %21.29 oranında artmıştır.
Samsun ilinde esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı sanayici firmalarca yaptırılan kapasite raporu sayısı 2010 yılında 129 adet, 2011 yılında 157 adet, 2012 yılında 218 adet, 2013 yılında 101 adet, 2014 yılında 66 adet, 2015 yılında 51 adet, 2016 yılında 36 adet, 2017 yılında 60 adettir. 2010-2017 döneminde esnaf ve sanatkarlarca yaptırılan kapasite raporu sayısı Samsun’da %53.49 oranında azalırken Türkiye’de %36.68 oranında azalmıştır.
27
12 19
35
26 29
25 37
59 66
45 39
33
45 41
88
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Samsun iliYatırım Teşvik Belge Sayısı (Adet)
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
İlimizde Merkez Organize Sanayi Bölgesi, Kavak Organize Sanayi Bölgesi, Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, Bafra Karma&Medikal İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, tahsis aşamasına kadar gelen Havza Tarımsal Ürün İşleme ve Tarım Makinaları İhtisas Organize Sanayi Bölgesi ve kuruluş aşamasındaki Bafra Sera ve Çarşamba Organize Sanayi Bölgesi olmak üzere toplam 7 adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır.
Samsun Merkez Organize Sanayi Bölgesinde boş parsel bulunmamaktadır. Kavak Organize Sanayi Bölgesinde parsellerin tahsisi devam etmektedir. Bafra Organize Sanayi Bölgesinin unvanı 08.06.2016 tarihinde Samsun-Bafra Karma ve Medikal İhtisas Organize Sanayi Bölgesi şeklinde değiştirilmiştir. Bafra Organize Sanayi Bölgesinde yatırımcılar için arsa tahsisleri devam etmektedir. Gıda ihtisas Organize Sanayi Bölgesinde boş parsel bulunmamaktadır. Havza Tarımsal Ürün İşleme ve Tarım Makinaları İhtisas Organize Sanayi Bölgesinde arsa tahsis aşamasına kadar gelinmiştir. Bafra Sera ve Çarşamba Organize Sanayi Bölgesinde çalışmalar hızla devam etmektedir.
Samsun Merkez Organize Sanayi Bölgesinde üretimde olan 76 işyerinde 6 Bin 553 kişi istihdam edilmekte, Kavak Organize Sanayi Bölgesinde üretimde olan 23 işyerinde 721 kişi istihdam edilmekte, Bafra Organize Sanayi Bölgesinde üretimde olan 25 işletmede 925 kişi istihdam edilmekte, Samsun Gıda Organize Sanayi Bölgesinde üretimde olan 14 işyerinde 350 kişi istihdam edilmektedir. İl genelindeki Organize Sanayi Bölgelerinde üretimde olan 138 işletmede toplam 8 Bin 549 kişi istihdam edilmektedir.
KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ (KSS)
Samsun ilinde Haziran 2018 itibariyle toplam 18 adet küçük sanayi sitesi (aktif) mevcut olup bu sanayi sitelerinde toplam 8 Bin 326 adet işyerinde 23 bin 495 kişi istihdam edilmektedir.
TÜRKİYE'NİN 500BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU
İstanbul Sanayi Odası’nın yapmış olduğu Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşu anketine göre 2017 yılında ankete katılan ilk 500 sanayici arasına 3 adet, ikinci 500 sanayici arasına da 6 adet Samsun firması girmiştir.
Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşu anketine göre 2016 yılında ilk 500 firma arasına 5 Samsun firması girmişken 2017 yılında 3 Samsun firması girmiş, 2016 yılında ikinci 500 firma arasına 4 Samsun firması girmişken 2017 yılında 6 Samsun firması girmiş, ilk 1000 sanayici arasına 2016 yılında 10 Samsun firması girmişken 2017 yılında 9 Samsun firması girmiştir.
SAMSUN SERBEST BÖLGESİ
Samsun Serbest Bölgesi, Samsun Liman sahası içinde 20 Mart 1998 tarihinde Resmi açılışı yapılarak hizmete girmiştir. Samsun Serbest Bölgesinin yer ve sınırları 27 Kasım 1995 tarih ve 95/7523 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenmiş ve 73.150 m²’lik bir alanda TCDD’den devralınmak suretiyle kurulmuştur.
Samsun Serbest Bölgesinin toplam ticaret hacmi 2016 yılında 80 Milyon 897 Bin Dolar iken 2017 yılında 81 Milyon 829 Bin Dolar olarak gerçekleşmiştir. 2002-2017 döneminde Samsun Serbest bölgesinin toplam ticaret hacmi %587.2 oranında artmıştır. Samsun Serbest bölgesinin 2017 yılında bir önceki yıla göre toplam ticaret hacmi %1.2 oranında artmıştır. 2017 yılında Samsun Serbest Bölgesi’nde, bölgeden yurtdışına 13 Milyon 742 Bin dolar, bölgeden yurtiçine 29 Milyon 266 Bin dolar, Yurtiçinden bölgeye 3 Milyon 168 Bin dolar, yurtdışından bölgeye 35 Milyon 651 Bin dolar ticaret yapılmıştır.
Grafik: Samsun TSO 37.3
93.0
118.4
70.1
91.5
111.1 120.9
80.9 81.8
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Samsun Serbest Bölgesi Yıllar itbariyle Ticaret Hacmi (Milyon $)
SINAİ MÜLKİYET HAKKI
2017 yılında Samsun ilinde 825 adet Marka başvurusu, 35 adet Patent başvurusu, 26 adet Faydalı Model başvurusu, 93 adet (tasarım) Endüstriyel Tasarım başvurusu yapılmıştır.
Samsun ilinin, marka başvurularına göre 2016 yılında 20’nci sırada iken 2017 yılında 18’inci sırada yeraldığı, patent başvurularına göre 2016 yılında 25’inci sırada iken 2017 yılında 19’uncu sırada yeraldığı, faydalı model başvurularına göre 2016 yılında 19’uncu sırada iken 2017 yılında 18’inci sırada yeraldığı, endüstriyel tasarım (tasarım) başvurularına göre 2016 yılında 29’uncu sırada iken 2017 yılında 26’ncı sırada yeraldığı görülmektedir.
Samsun ilinin 2002 yılında %0.46 olan Marka başvuru sayısı payı 2017 yılında %0.78 oranında, 2002 yılında %1.51 olan patent başvuru sayısı payı 2017 yılında %0.41 oranında, 2002 yılında %0.66 olan faydalı model başvuru sayısı payı 2017 yılında %0.80 oranında, 2002 yılında %0.11 olan endüstriyel tasarım başvuru sayısı (tasarım) payı 2017 yılında %0.24 oranında gerçekleşmiştir. Samsun ilinin sınai mülkiyet hakları başvuru paylarının düşük olduğu görülmektedir.
Grafik: Samsun TSO
2017 yılında Samsun ilinden 500 adet Marka tescili, 4 adet Patent tescili, 17 adet Faydalı Model tescili, 80 adet (tasarım) Endüstriyel Tasarım tescili yapılmıştır. 2017 yılında Türkiye’de toplam 77 Bin 394 adet Marka tescili, Bin 964 adet Patent tescili, 2 Bin 14 adet Faydalı Model tescili, 37 Bin 280 adet (tasarım) Endüstriyel Tasarım tescili yapılmıştır.
Samsun ili; marka tescillerine göre 2016 yılında 21’inci sıradayken 2017 yılında 21’inci sırada, patent tescillerine göre 2016 yılında 15’inci sıradayken 2017 yılında 27’nci sırada, faydalı model tescillerine göre 2016 yılında 19’uncu sıradayken 2017 yılında 17’nci sırada, endüstriyel tasarım (tasarım) tescilllerine göre 2016 yılında 32’nci sıradayken 2017 yılında 28’inci sırada yeralmıştır.
AÇILAN KAPANAN FİRMA İSTATİSTİKLERİ
Türkiye Ticaret Sicili verilerine göre, 2017 yılında Türkiye’de, toplam 72 Bin 871 şirket, 912 kooperatif, 44 Bin 238 gerçek kişi ticari işletme kurulurken, 13 Bin 517 şirket, Bin 184 kooperatif, 18 Bin 5 gerçek kişi ticari işletme kapanmıştır. Samsun ilinde ise; 636 şirket, 13 kooperatif, 545 gerçek kişi ticari işletme kurulurken, 93 şirket, 8 kooperatif, 204 gerçek kişi ticari işletme kapanmıştır.
2009-2017 döneminde açılan şirket sayısı Türkiye’de %68.5 oranında artarken Samsun ilinde %86.0 oranında artmış, kapanan şirket sayısı Türkiye’de %29.9 oranında artarken, Samsun ilinde %5.7 oranında artmıştır. Açılan kooperatif sayısı Türkiye’de
%20.8 oranında azalırken Samsun ilinde %30.0 oranında artmış, kapanan kooperatif sayısı Türkiye’de %35.7 oranında azalırken, Samsun ilinde %61.9 oranında azalmıştır. Açılan gerçek kişi ticari işletme sayısı Türkiye’de %0.3 oranında azalırken Samsun ilinde %57.1 oranında artmış, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı Türkiye’de %44.2 oranında azalırken, Samsun ilinde %36.6 oranında azalmıştır.
2017 yılında bir önceki yıla göre açılan şirket sayısı Türkiye’de %14.4 oranında artarken, Samsun ilinde %29.8 oranında artmış, kapanan şirket sayısı Türkiye’de %22.5 oranında artarken, Samsun ilinde %9.4 oranında artmıştır. Açılan kooperatif sayısı Türkiye’de %18.3 oranında artarken, Samsun ilinde %44.4 oranında artmış, kapanan kooperatif sayısı Türkiye’de %8.2 oranında azalırken, Samsun ilinde %65.2 oranında azalmıştır. Açılan gerçek kişi ticari işletme sayısı Türkiye’de %5.4 oranında artarken, Samsun ilinde %16.2 oranında artmış, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı Türkiye’de %8.2 oranında azalırken, Samsun ilinde %0.5 oranında azalmıştır.
273%
1755%
257%
97% 137%
535% 400% 333% 323%
233%
Marka Patent Faydalı Model Endüstriyel Tasarım Endüstriyel Tasarım (Dosya)
Sınai Mülkiyet Hakları Başvuru Sayısı Değişimi (%) (2002‐2017Dönemi) Türkiye Samsun
SAMSUN İLİNDEKİ TİCARET VE SANAYİ ODALARI
Samsun ilinde 5 adedi ilçelerde (Bafra, Çarşamba, Havza, Terme, Vezirköprü) olmak üzere toplam 6 adet Ticaret ve Sanayi Odası mevcuttur. Bu 6 odaya kayıtlı toplam faal üye sayısı 08.01.2018 tarihi itibariyle 11 Bin 487 adettir.
08.01.2018 tarihi itibariyle firmaların 7 Bin 484 adedi (%65.2) Samsun Ticaret ve Sanayi Odası, Bin 482 adedi (%12.9) Bafra Ticaret ve Sanayi Odası, Bin 114 adedi (%9.7) Çarşamba Ticaret ve Sanayi Odası, 591 adedi (%5.1) Terme Ticaret ve Sanayi Odası, 427 adedi (%3.7) Vezirköprü Ticaret ve Sanayi Odası, 389 adedi (%3.4) de Havza Ticaret ve Sanayi Odası üyesidir.
SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI
Samsun Ticaret ve Sanayi Odası’na 2016 yılında toplam 879 adet yeni firma kaydı yapılmışken 2017 yılında %20.36 oranında artışla toplam Bin 58 adet yeni firma kaydı yapılmıştır. 2017 yılında kaydolan firmaların 155 adedi Anonim şirket, 580 adedi limited şirket, 312 adedi gerçek kişi ticari işletme, 4 adedi kooperatif, 7 adedi iktisadi işletme tipindedir.
Samsun Ticaret ve Sanayi Odası’nda 2016 yılında toplam 429 adet firma kapanırken 2017 yılında %17.95 oranında artışla toplam 506 adet firma kapanmıştır. 2017 yılında kapanan firmaların 68 adedi Anonim şirket, 228 adedi limited şirket, 198 adedi gerçek kişi ticari işletme, 7 adedi kooperatif, 3 adedi iktisadi işletme, 2 adedi kollektif şirket tipindedir.
Samsun Ticaret ve Sanayi Odası’nın faal üye sayısı 2016 sonunda 6 Bin 845 adet iken 2017 sonunda %9.36 oranında artışla 7 Bin 486 adede ulaşmıştır. 2017 sonu itibariyle üyelerin Bin 325 adedi Anonim Şirket, 4 Bin 83 adedi Limited Şirket, Bin 909 adedi gerçek kişi ticari işletme, 86 adedi kooperatif, 38 adedi kollektif 44 adedi iktisadi işletme tipindedir.
Grafik: Samsun TSO
ESNAF VE SANATKÂR ODALARI
Türkiye’de toplam 1 Milyon 674 Bin 390 faal esnafın olduğu 2016 sonunda 35 Bin 402 esnaf ile %2.11 paya sahip olan Samsun, Türkiye’de 1 Milyon 673 Bin 225 faal esnafın olduğu 2017 sonunda 34 Bin 737 esnaf ile %2.07 paya sahiptir.
2013-2017 döneminde esnaf sayısı Türkiye’de %10.99 oranında artarken Samsun ilinde %6.82 oranında artmıştır. 2017 yılında bir önceki yıla göre esnaf sayısı Türkiye’de %0.07 oranında azalırken Samsun ilinde %1.88 oranında azalmıştır.
İŞ KAYITLARINA GÖRE GİRİŞİM
İş kayıtları toplam girişim sayısına göre 2015 yılında Türkiye’de 3 Milyon 584 Bin 832 adet girişimci bulunmakta iken 2016 yılında bu rakam 67 Bin 689 adet artarak 3 Milyon 652 Bin 521 adet olarak gerçekleşmiştir.
İş kayıtları toplam girişim sayısına göre 2015 yılında Samsun ilinde 53 Bin 395 adet girişimci bulunmakta iken 2016 yılında bu rakam Bin 214 adet artarak 54 Bin 69 adet olarak gerçekleşmiştir.
2016 yılında bir önceki yıla göre girişim sayısı Türkiye’de %1.89 oranında artarken Samsun ilinde %2.27 oranında artmıştır.
Samsun ilinin iş kayıtlarına göre girişim sayısı payı 2015 yılında %1.49 oranında iken 2016 yılında bu rakam %1.50 oranında gerçekleşmiştir.
5,922 6,002 6,273
5,772 6,012 5,967 5,797 5,793 5,756
6,269 6,391 6,584 6,481 6,700 6,845 7,486
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Samsun Ticaret ve Sanayi Odası Yıllar İtibariyle Faal Üye Sayısı
İHRACAT
2017 yılında Türkiye’de 71 Bin 264 firma toplam 157 milyar 6 milyon 438 Bin Dolar ($) ihracat gerçekleştirmiştir.
Türkiye’de 2017 yılında bir önceki yıla göre ihracat tutarı %10.16 oranında artmış, İhracatçı firma sayısı %6.44 oranında artmış, firma başına ihracat tutarı %3.49 oranında artmıştır. Türkiye’de 2002-2017 döneminde ihracat tutarı %335.41 oranında artmış, ihracatçı firma sayısı %124.59 oranında artmış, firma başına ihracat turarı ise %93.87 oranında artmıştır.
2017 yılında Samsun ilinde yerleşik 264 firma toplam 462 Milyon 770 Bin Dolar ($) ihracat gerçekleştirmiştir. Samsun ili 2017 yılı ihracat tutarı rakamına göre 24’üncü sırada yer almıştır.
2017 yılında bir önceki yıla göre Samsun ilinde ihracat tutarı %25.89 oranında artmış, ihracatçı firma sayısı %6.45 oranında artmış, firma başına ihracat tutarı %18.26 oranında artmıştır. 2002-2017 döneminde Samsun ilinde ihracat tutarı %1127.02 oranında artmış, ihracatçı firma sayısı %121.85 oranında artmış, firma başına ihracat turarı ise %453.09 oranında artmıştır.
Samsun ilinin ihracat tutar payı Türkiye ortalamasının üzerinde artış göstermektedir. Ancak ihracat payı halen çok düşüktür.
Grafik: Samsun TSO
İTHALAT
2017 yılında Türkiye’de 74 Bin 364 firma toplam 233 milyar 798 milyon 557 Bin Dolar ($) ithalat gerçekleştirmiştir.
Türkiye’de 2017 yılında bir önceki yıla göre ithalat tutarı %17.7 oranında artmış, ithalatçı firma sayısı %8.2 oranında artmış, firma başına ithalat tutarı %8.8 oranında artmıştır. Türkiye’de 2002-2017 döneminde ithalat tutarı %353.5 oranında artmış, ithalatçı firma sayısı %90.1 oranında artmış, firma başına ithalat turarı ise %138.5 oranında artmıştır.
2017 yılında Samsun ilinde yerleşik 312 firma toplam 792 Milyon 363 Bin Ddolar ($) ithalat gerçekleştirmiştir. Samsun 2017 yılı ithalat tutarı rakamına göre 20’nci sıradadır.
2017 yılında bir önceki yıla göre Samsun ilinde ithalat tutarı %34.3 oranında artmış, ithalatçı firma sayısı %15.1 oranında artmış, firma başına ithalat tutarı %16.7 oranında artmıştır. 2002-2017 döneminde Samsun ilinde ithalat tutarı %785.9 oranında artmış, ithalatçı firma sayısı %126.1 oranında artmış, firma başına ithalat turarı ise %291.8 oranında artmıştır.
SAMSUN GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ İŞLEMLERİ
Samsun Gümrük Müdürlüğünce yapılan toplam ihracat işlemi 2002 yılında 330 milyon 398 bin dolar iken 2017 yılında 979 Milyon 146 Bin dolar olarak gerçekleşmiştir.
Samsun Gümrük Müdürlüğü’nün ihracat işlem payı 2002 yılında %0.92 oranında iken 2017 yılında %0.62 oranında gerçekleşmiştir.
Samsun Gümrük Müdürlüğünce 2002 yılında 413 Milyon 809 Bin dolar ithalat işlemi yapılmışken 2017 yılında 2 Milyar 303 Milyon 435 Bin Dolar ithalat işlemi yapılmıştır.
Samsun Gümrük Müdürlüğü’nün ithalat işlem payı 2002 yılında %0.80 oranında iken bu rakam 2017 yılında %0.99 oranında gerçekleşmiştir.
0.10% 0.12%
0.17% 0.16% 0.19% 0.20%
0.35%
0.30%
0.24%
0.33%
0.28% 0.28% 0.30%
0.28%
0.26%
0.29%
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Yıllar İtibariyle Samsun ili İhracat Tutar Payı (%)
BANKACILIK
Samsun ilinde 31.12.2017 tarihi itibariyle 18 bankanın toplam 138 adet şubesi bulunmaktadır. 2017 yılsonu itibariyle Türkiye’de toplam 10 Bin 482 adet banka şubesi mevcuttur.
Katılım Bankaları Birliğinin 16.05.2018 tarihli raporuna göre Türkiye’de toplam Bin 38 adet katılım bankası şubesi bulunmaktadır.
Samsun’da 5 katılım bankasının toplam 11 adet şubesi bulunmaktadır. Samsun’un katılım bankası şube sayısı payı %1.06 kadardır.
2017 yıl sonu itibariyle Türkiye’de; 163 Milyon 405 Bin 572 adet tasarruf mevduat hesabı, 11 Milyon 415 Bin 973 adet ticari kuruluşlar mevduat hesabı, 16 Milyon 694 Bin 493 adet döviz tevdiat hesabı, 196 Milyon 535 Bin 429 adet toplam mevduat hesabı bulunmaktadır. Samsun ilinde; 2 Milyon 472 Bin 112 adet tasarruf mevduat hesabı, 199 Bin 654 adet ticari kuruluşlar mevduat hesabı, 190 Bin 411 adet döviz tevdiat hesabı, 2 Milyon 945 Bin 504 adet toplam mevduat hesabı bulunmaktadır.
2017 yıl sonu itibariyle Türkiye’de; 45 Bin 970 adet ATM, 36 Bin 30 adet POS cihazı ve 2 Milyon 449 Bin 900 üye işyeri bulunmaktadır. 2017 yıl sonu itibariyle Samsun ilinde; 642 adet ATM, 2 Milyon 169 Bin 471 adet POS cihazı ve 41 Bin 440 üye işyeri bulunmaktadır.
Samsun ili, 2007 yıl sonunda 799 milyon TL tüketici kredisi 15’inci sırada iken 2017 yıl sonunda 5 milyar 272 milyon TL tüketici kredisi ile 17’nci sırada yeralmıştır. İlin tüketici kredisi payı 2007 yıl sonunda %1.18 oranında iken 2017 yıl sonunda bu pay
%1.32 oranında gerçekleşmiştir.
Grafik: Samsun TSO
Samsun ili, 2007 yıl sonunda 2 milyar 151 milyon TL nakdi kredi ile 16’ncı sırada iken, 2017 yıl sonunda 16 milyar 828 milyon TL nakdi kredi ile 20’nci sırada yer almıştır. İlin nakdi kredi payı 2007 yıl sonunda %0.89 iken 2017 yıl sonunda bu pay %0.80 oranında gerçekleşmiştir.
Samsun ili, 2007 yıl sonunda 35 milyon TL takipteki alacak ile 26’ncı sırada iken 2017 yıl sonunda 777 milyon TL takipteki alacak ile 13’nci sıraya yerleşmiştir. İlin takipteki alacak payı 2007 yıl sonunda %0.35 oranında iken 2017 yıl sonunda bu pay
%1.22 oranında gerçekleşmiştir.
Samsun ili, 2007 yıl sonunda 2 milyar 186 milyon TL toplam nakdi kredi ile 16’ncı sırada iken 2017 yıl sonunda 17 milyar 605 milyon TL toplam nakdi kredi ile 19’uncu sırada yer almıştır. İlin toplam nakdi kredi payı 2007 yıl sonunda %0.87 oranında iken 2017 yıl sonunda bu pay %0.81 oranında gerçekleşmiştir.
Samsun ili, 2007 yıl sonunda 380 milyon TL gayri nakdi kredi ile 16’ncı sırada iken 2017 yılında 2 milyar 940 milyon TL gayri nakdi kredi ile 18’inci sırada yer almıştır. İlin gayri nakdi kredi payı 2007 yılında %0.40 iken 2017 yıl sonunda bu pay %0.45 oranında gerçekleşmiştir.
Samsun ili, 2007 yıl sonunda 2 milyar 178 milyon TL tasarruf mevduatı ile 16’ncı iken 2017 yılında 8 milyar 39 milyon TL tasarruf mevduatı ile 19’uncu sırada yer almıştır. İlin tasarruf mevduatı payı 2007 yıl sonunda %0.97 iken 2017 yıl sonunda bu pay
%0.79 oranında gerçekleşmiştir.
Samsun ili, 2007 yıl sonunda 2 milyar 612 milyon TL toplam mevduat ile 17’nci sırada iken 2017 yıl sonunda 10 Milyar 795 milyon TL toplam mevduat ile 20’nci sırada yer almıştır. İlin toplam mevduat payı 2007 yıl sonunda %0.78 iken 2017 yıl sonunda bu pay %0.63 oranında gerçekleşmiştir.
1.18% 1.20%
1.28%
1.33% 1.37% 1.39% 1.39% 1.39%
1.33% 1.32% 1.32%
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Samsun ili Tüketici Kredileri Payı (%)
PROTESTO EDİLEN SENETLER
Türkiye’de toplam 748 Bin 873 adet senedin protesto edildiği 2017 yılında Samsun ilinde toplam 15 Bin 392 adet senet protesto edilmiştir. Samsun ilinin 2002 yılında %1.19 olan protestolu senet adet payı, 2017 yılında %2.06 oranında gerçekleşmiştir.
Samsun ili, Protestolu senet adedine göre 2002 yılında 16’ncı sırada iken 2017 yılında 9’uncu sırada yer almıştır.
Grafik: Samsun TSO
Türkiye’de toplam 12 Milyar 465 Milyon 967 Bin 180 Türk Lirası senedin protesto edildiği 2017 yılında Samsun ilinde toplam 190 Milyon 487 Bin 645 Türk Lirası senet protesto edilmiştir. Samsun ilinin 2002 yılında %0.72 olan protestolu senet tutar payı, 2017 yılında %1.53 oranında gerçekleşmiştir. Samsun ili, Protestolu senet tutarına göre 2002 yılında 17’nci sırada iken 2017 yılında 14’üncü sırada yer almıştır.
KARŞILIKSIZ ÇEKLER
Türkiye’de, 2016 yılında toplam 777 Bin 946 adet çeke karşılıksız işlemi yapılmışken, 2017 yılında toplam 435 Bin 114 adet çeke karşılıksız işlemi yapılmıştır. Samsun ilinde, 2016 yılında toplam 11 Bin 797 adet çeke karşılıksız işlemi yapılmışken, 2017 yılında toplam 6 Bin 945 adet çeke karşılıksız işlemi yapılmıştır.
2017 yılında bir önceki yıla göre karşılık işlemi yapılan çek adedi Türkiye’de %44.07 oranında azalırken Samsun ilinde %41.13 oranında azalmıştır. Samsun ilinin karşılıksız işlemi yapılan çek adet payı 2016 yılında %1.52 oranında iken 2017 yılında %1.60 oranında gerçekleşmiştir.
Türkiye’de, 2016 yılında toplam 27 Milyar 412 Milyon 231 Bin Türk Lirası tutarındaki çeke karşılıksız işlemi yapılmışken, 2017 yılında toplam 17 Milyar 54 Milyon 983 Bin Türk Lirası tutarındaki çeke karşılıksız işlemi yapılmıştır. Samsun ilinde, 2016 yılında toplam 307 Milyon 251 Bin Türk Lirası tutarındaki çeke karşılıksız işlemi yapılmışken, 2017 yılında toplam 239 Milyon 31 Bin Türk Lirası tutarındaki çeke karşılıksız işlemi yapılmıştır.
2017 yılında bir önceki yıla göre karşılık işlemi yapılan çek tutarı Türkiye’de %37.78 oranında azalırken Samsun ilinde %22.20 oranında azalmıştır. Samsun ilinin karşılıksız işlemi yapılan çek tutar payı 2016 yılında %1.12 oranında iken 2017 yılında %1.40 oranında gerçekleşmiştir.
İBRAZINDA ÖDENEN ÇEKLER
Türkiye’de, 2016 yılında toplam 20 Milyon 398 Bin 93 adet çek ibrazında ödenmişken, 2017 yılında toplam 19 Milyon 462 Bin 491 adet çek ibrazında ödenmiştir. Samsun ilinde, 2016 yılında toplam 270 Bin 373 adet çek ibrazında ödenmişken, 2017 yılında toplam 255 Bin 366 adet çek ibrazında ödenmiştir. 2017 yılında bir önceki yıla göre ibrazında ödenen çek adedi Türkiye’de %4.59 oranında azalırken Samsun ilinde %5.55 oranında azalmıştır. Samsun ilinde 2016 yılında ibrazında ödenen çek adet payı %1.33 oranında iken 2017 yılında bu oran %1.31 olarak gerçekleşmiştir.
Türkiye’de, 2016 yılında toplam 678 Milyar 829 Milyon 859 Bin TL tutarında çek ibrazında ödenmişken, 2017 yılında toplam 766 Milyar 509 Milyon 599 Bin TL tutarında çek ibrazında ödenmiştir. Samsun ilinde, 2016 yılında toplam 6 Milyar 170 Milyon 487 Bin TL tutarında çek ibrazında ödenmişken, 2017 yılında toplam 6 Milyar 792 Milyon 71 Bin TL tutarında çek ibrazında ödenmiştir.
2017 yılında bir önceki yıla göre ibrazında ödenen çek tutarı Türkiye’de %12.92 oranında artarken Samsun ilinde %10.07 oranında artmıştır. Samsun ilinde 2016 yılında ibrazında ödenen çek tutar payı %0.91 oranında iken 2017 yılında bu oran %0.89 olarak gerçekleşmiştir.
1.19% 1.23% 1.30% 1.38% 1.47% 1.63% 1.73% 1.73% 1.77% 1.75% 1.85% 1.77% 1.93% 2.03% 1.88% 2.06%
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Samsunili Protestolu Senet Sayısı Payı (%)
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE İSTATİSTİKLERİ
2017 yılında Samsun ilinde, 5 Milyar 382 Milyon TL gelir tahakkuku, 3 Milyar 539 Milyon TL tahsilat, 6 Milyar 108 Milyon TL gider gerçekleşmiştir. 2017 yılında Türkiye’de, 973 Milyar 502 Milyon TL gelir tahakkuku, 630 Milyar 349 Milyon TL tahsilat, 677 Milyar 722 Milyon TL gider gerçekleşmiştir.
2004-2017 döneminde gelir tahakkuku Türkiye’de %664.39 oranında artarken Samsun ilinde %606.18 oranında artmış, tahsilat Türkiye’de %469.31 oranında artarken Samsun ilinde %619.64 oranında artmış, gider Türkiye’de %380.58 oranında artarken Samsun ilinde %484.89 oranında artmıştır.
Grafik: Samsun TSO
2017 yılında kişi başına düşen tahakkuk, Türkiye’de 12 Bin 47 TL iken Samsun ilinde 4 Bin 99 TL olarak gerçekleşmiş, kişi başına düşen tahsilat, Türkiye’de 7 Bin 800 TL iken Samsun ilinde 2 Bin 696 TL olarak gerçekleşmiş, Kişi başına düşen gider, Türkiye’de 8 Bin 387 TL iken Samsun ilinde 4 Bin 652 TL olarak gerçekleşmiştir.
VERGİ TAHAKKUK VE TAHSİLATI
2017 yılında Samsun ilinde, 4 Milyar 641 Milyon TL Brüt Tahakkuk, 3 Milyar 677 Milyon TL Brüt Tahsilat gerçekleşmiştir.
2006-2017 döneminde brüt tahakkuk Türkiye’de %363.3 oranında artarken Samsun ilinde %422.1 oranında artmış, brüt tahsilat Türkiye’de %313.5 oranında artarken Samsun ilinde %385.3 oranında artmıştır.
2017 yılında bir önceki yıla göre brüt tahakkuk Türkiye’de %16.6 oranında artarken Samsun ilinde %23.0 oranında artmış, brüt tahsilat Türkiye’de %18.2 oranında artarken Samsun ilinde %25.9 oranında artmıştır.
2017 yılında kişi başına düşen brüt tahakkuk, Türkiye’de 9 Bin 407 TL iken Samsun ilinde 3 Bin 535 TL olarak gerçekleşmiş, kişi başına düşen brüt tahsilat, Türkiye’de 7 Bin 740 TL iken Samsun ilinde 2 Bin 801 TL olarak gerçekleşmiştir.
2007-2017 göndeminde kişi başına düşen brüt tahakkuk, Türkiye’de %253.6 oranında artarken, Samsun ilinde %302.7 artmış, kişi başına düşen brüt tahsilat, Türkiye’de %219.3 oranında artarken, Samsun ilinde %275.8 oranında artmıştır.
MÜKELLEF SAYILARI
2003 sonunda 4 Bin 945 adet Kurumlar Vergisi mükellef sayısı ile 16’ncı sırada olan Samsun, 2017 sonunda 6 Bin 331 adet Kurumlar Vergisi mükellef sayısı ile 21’inci sırada yer almıştır. 2003 sonunda 23 Bin 941 adet Gelir Vergisi mükellef sayısı ile 16’ncı sırada olan Samsun, 2017 sonunda 26 Bin 638 adet Gelir Vergisi mükellef sayısı ile 15’inci sırada yer almıştır. 2003 sonunda 9 Bin 550 adet GMSİ Vergisi mükellef sayısı ile 10’uncu sırada olan Samsun, 2017 sonunda 19 Bin 535 adet GMSİ Vergisi mükellef sayısı ile 15’inci sırada yer almıştır. 2003 sonunda 26 Bin 176 adet Katma Değer Vergisi mükellef sayısı ile 16’ncı sırada olan Samsun, 2017 sonunda 32 Bin 116 adet Katma Değer Vergisi mükellef sayısı ile 17’nci sırada yer almıştır.
2003 sonunda 17 Bin 698 adet Basit Usul vergi mükellef sayısı ile 16’ncı sırada olan Samsun, 2017 sonunda 17 Bin 87 adet Basit Usul Vergi mükellef sayısı ile 15’inci sırada yer almıştır. 2003 sonunda 26 Bin 783 adet Gelir Stopaj Vergisi mükellef sayısı ile 17’nci sırada olan Samsun, 2017 sonunda 34 Bin 108 adet Gelir Stopaj Vergisi mükellef sayısı ile 17’nci sırada yer almıştır.
0.74% 0.74% 0.71% 0.70% 0.72% 0.73% 0.80%
0.87% 0.84% 0.86% 0.86% 0.90% 0.95%
0.90%
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Samsunİli GiderPayı (%)
İŞSİZLİK,İŞGÜCÜNE KATILIM VE İSTİHDAM
Samsun’da işsizlik oranı 2008 yılında %7.8 iken 2013 yılında %6.6 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’de işsizlik oranı 2008 yılında
%11.0 iken 2013 yılında %9.7 olarak gerçekleşmiştir.
Samsun’da işgücüne katılım oranı 2008 yılında %56.6 iken 2013 yılında %50.5 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’de işgücüne katılım oranı 2008 yılında %46.9 iken 2013 yılında %50.8 olarak gerçekleşmiştir.
Samsun’da istihdam oranı 2008 yılında %52.2 iken 2013 yılında %47.2 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’de istihdam oranı 2008 yılında %41.7 iken 2012 yılında %45.9 olarak gerçekleşmiştir.
ÖNCELİKLİ YAŞAM KALİTESİ GÖSTERGELERİ
Samsun ilinin Aralık 2017 itibariyle öncelikli yaşam göstergeleri incelendiğinde; Sosyal Güvenlik Kapsamında Aktif Çalışan Kişi Sayısının 312 Bin 177 kişi, Sosyal Güvenlik Kapsamında aylık Alan Kişi sayısının 243 Bin 693 kişi, Sosyal Güvenlik kapsamı dışında kalan nüfusun 24 Bin 814 kişi olduğu görülecektir.
2008-2017 dönemine Toplam Sosyal Güvenlik kapsamı kişi sayısı Türkiye’de %19.9 oranında artarken, Samsun ilinde %10.7 oranında artmış, Sosyal Güvenlik kapsamı dışında kalan nüfus Türkiye’de %74.7 oranında azalırken Samsun ilinde %62.0 oranında azalmış, Sosyal Güvenlik kapsamında toplam aktif çalışan kişi sayısı Türkiye’de %46.0 oranında artarken, Samsun ilinde %34.4 oranında artmış, Sosyal Güvenlik kapsamında aylık alan kişi sayısı Türkiye’de %39.0 oranında artarken Samsun ilinde %36.6 oranında artmıştır.
Samsun ilinin Sosyal Güvenlik kapsamı kişi sayısı payı 2008 sonunda %1.75 oranında iken 2017 sonunda %1.61 oranında gerçekleşmiş, Sosyal Güvenlik kapsamı dışında kalan nüfus sayısı payı 2008 sonunda %1.61 oranında iken 2017 sonunda
%2.42 oranında gerçekleşmiş, Sosyal Güvenlik kapsamında toplam aktif çalışan kişi sayısı payı 2008 sonuda %1.52 oranında iken 2017 sonunda %1.40 oranında gerçekleşmiş, Sosyal Güvenlik kapsamında aylık alan kişi sayısı payı 2008 sonunda %2.04 oranında iken 2017 sonunda %2.00 oranında gerçekleşmiştir.
Grafik: Samsun TSO
Samsun ilinde 2008 sonunda %79.46 olan Sosyal güvenlik kapsamının toplam il nüfusuna oranı 2017 sonunda %88.36 oranında gerçekleşmiş, 2008 sonunda %18.90 olan Sosyal güvenlik kapsamındaki aktif çalışanların toplam il nüfusuna oranı 2017 sonunda
%23.78 oranında gerçekleşmiş, 2008 sonunda %14.51 olan Sosyal güvenlik kapsamındaki emeklilerin toplam il nüfusuna oranı 2017 sonunda %18.56 oranında gerçekleşmiş, 2008 sonunda %46.04 olan Sosyal Güvenlik Kapsamındaki bakmakla yükümlü tutulanların oranı 2017 sonunda %46.03 oranında gerçekleşmiştir.
İŞ KAZALARI
2016 yılında Türkiye’de Bin 369 adedi erkek, 36 adedi kadın olmak üzere toplam Bin 405 adet iş kazası sonucu ölüm meydana gelmiştir. 2016 yılında Samsun ilinde toplam 16 adet iş kazası sonucu ölüm meydana gelmiştir. İş kazası sonucu meydana gelen ölümler erkek çalışandır.
Samsun ilinin iş kazası sonucu ölüm sayısı payı 2002 yılında %1.83 oranında iken 2016 yılında bu oran %1.14 olarak gerçekleşmiştir.
1.52% 1.52% 1.48% 1.46% 1.42% 1.38% 1.37% 1.35% 1.39% 1.40%
2.04% 2.02% 1.99% 2.02% 2.03% 2.02% 2.02% 2.02% 1.99% 2.00%
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Samsun ili Sosyal Güvenlik Kapsamında Aktif Çalışan ve Aylık Alan Kişi Sayısı Payı (%) ÇALIŞAN AYLIK ALAN
TARIM
Türkiye’de toplam işlenen tarım alanı 2002 yılında 24 Milyon hektar iken 2017 yılında 20 Milyon hektara gerilemiştir. Samsun ilinde toplam işlenen tarım alanı, 2002 yılında 341 Bin hektar iken 2017 yılında 278 Bin hektara gerilemiştir.
Samsun ilinin bitkisel üretim değeri 2016 yılında 2 Milyar 872 Milyon 216 Bin TL iken 2017 yılında 3 Milyar 240 Milyon 624 Bin TL olarak gerçekleşmiş, canlı hayvanlar değeri 2016 yılında 1 Milyar 335 Milyon 895 Bin TL iken 2017 yılında 2 Milyar 121 Milyon 130 Bin TL olarak gerçekleşmiş, hayvansal ürünler değeri 2016 yılında 387 Milyon 681 Bin TL iken 2017 yılında 502 Milyon 771 Bin TL olarak gerçekleşmiştir.
2017 yılında Kişi başına bitkisel üretim değeri Samsun ilinde 2 Bin 468 TL iken Türkiye’de Bin 673 TL, kişi başına canlı hayvanlar değeri Samsun ilinde Bin 615 TL iken Türkiye’de Bin 458 TL, kişi başına hayvansal ürünler değeri Samsun ilinde 383 TL iken Türkiye’de 865 TL olarak gerçekleşmiştir.
Grafik: Samsun TSO
2002 yılında 11 Bin 587 dekar toplam örtü altı tarım alanı ile %2.16 paya sahip olan Samsun ili 2017 yılında 13 Bin 291 dekar toplam örtü altı tarım alanı ile %1.77 paya sahiptir.
Samsun ili 2016 yılında toplam 130 Bin 868 ton toplam örtü altı sebze ve meyve üretimi ile %1.83 paya sahipken 2017 yılında gerçekleşen toplam 100 Bin 37 ton örtü altı sebze ve meyve üretimi ile %1.27 paya sahiptir.
Samsun ilinin toplam tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin hasat edilen alanı 2002 yılında 284 Bin 181 hektar iken 2017 yılında 242 Bin 951 hektar olarak gerçekleşmiştir. Samsun ilinin toplam toplam tahıl ve diğer bitkisel ürünlerin hasat edilen alanları payı 2002 yılında %1.59 oranında iken 2017 yılında %1.52 oranında gerçekleşmiştir.
Samsun ilinin toplam tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin üretim miktarı 2002 yılında 1 Milyon 330 Bin 186 ton iken 2017 yılında 2 Milyon 46 Bin 705 ton olarak gerçekleşmiştir. Samsun ilinin toplam toplam tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin üretim miktar payı 2002 yılında %2.09 oranında iken 2017 yılında %1.71 oranında gerçekleşmiştir.
2017 yılında Samsun’da Organik bitkisel üretim yapan çiftçi sayısı Bin 559 kişi, Organik Bitkisel Üretim Alanı 5 Bin 304 hektar, Organik Bitkisel Üretim 16 Bin 785 ton olmuştur.
ORMAN VARLIĞI
Türkiye 78 milyon hektarlık alanıyla, ekolojik bakımdan zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Bu zenginlik içerisinde ormanlar da tür ve kompozisyon olarak önemli bir yer tutmaktadır.
2015 yılı itibarıyla yapılan tespitlere göre ormanlık alanlar, ülke alanının %28,6’sını kaplamaktadır. Bu alanlara ağaçsız orman alanları dahil edilmemiştir.
1973 yılında 20 Milyon 199 Bin 296 Hektar toplam orman alanına sahip olan Türkiye, 2015 yılında 22 Milyon 342 Bin 935 Hektar orman alanına sahiptir.
1973-2015 döneminde Türkiye’nin toplam orman alanı %10.6 oranında artmış, koru orman alanı %79.4 oranında artmış, Baltalık ormanı %70.6 oranında azalmıştır.
1,673
1,458
865 2,468
1,615
383
Kişi başına bitkisel üretim değeri Kişi başına canlı hayvanlar değeri Kişi başına hayvansal ürünler değeri Kişi Başına Bitkisel Üretim/Canlı Hayvanlar/Hayvansal Ürünler Değeri (TL)(2017)
TÜRKİYE SAMSUN
ULAŞTIRMA
Samsun kara, deniz, hava ve demir yolları şeklinde her türlü ulaşım imkânını sunan ve Karadeniz Bölgesini iç ve batı Anadolu’ya bağlayan önemli bir ulaşım merkezidir. Samsun uluslararası hava alanının tamamlanması ile ulaşım konusunda çok önemli bir merkez haline gelmiştir. İlimiz karayolu ile Samsun-Ankara, Samsun-Amasya-Tokat, Samsun-İstanbul, Samsun-Trabzon-Rize istikametleri ile yurdun her yönüne dağılım imkânına sahiptir.
TRAFİK KAZALARI
2007 yılında 106 Bin 994 trafik kazası meydana gelen Türkiye’de 2017 yılında 182 Bin 669 trafik kazası meydana gelmiştir. 2007 yılında Bin 913 trafik kazasının meydana geldiği Samsun ilinde 2017 yılında 3 Bin 624 trafik kazası meydana gelmiştir.
2007-2017 döneminde trafik kazası sayısı Türkiye’de %70.7 oranında artarken Samsun ilinde %89.4 oranında artmış, yaralı sayısı Türkiye’de %58.9 oranında artarken Samsun ilinde %60.5 oranında artmış, bir milyon nüfusta trafik kazası sayısı Türkiye’de %49.1 oranında artarken, Samsun ilinde %77.3 oranında artmıştır.
MOTORLU KARA TAŞITLARI
Türkiye’de bin kişi başına otomobil sayısı 2007 yılında 92 adet iken 2017 yılında bu rakam 149 adede yükselmiş, Samsun ilinde bin kişi başına otomobil sayısı 2007 yılında 67 adet iken 2017 yılında bu rakam 124 adede yükselmiştir. Samsun ilinde bin kişi başına otomobil sayısı Türkiye ortalamasının altında seyretmektedir.
2007-2017 döneminde bin kişi başına otomobil sayısı Türkiye’de %62.0 oranında artarken Samsun ilinde %85.1 oranında artmıştır. 2017 yılında bir önceki yıla göre bin kişi başına otomobil sayısı Türkiye’de %4.9 oranında artarken Samsun ilinde
%6.0 oranında artmıştır.
HAVAYOLU
Samsun hava meydanına iniş-kalkış yapan toplam uçak sayısı 2004 yılında 3 Bin 389 adet iken 2016 yılında 20 Bin 165 adet olarak gerçekleşmiştir. Samsun hava meydanına iniş-kalkış yapan toplam uçak sayısı payı 2004 yılında %0.77 oranında iken 2016 yılında %1.39 oranında gerçekleşmiştir.
Samsun hava meydanından taşınan toplam yolcu sayısı 2004 yılında 294 Bin 716 kişi iken, 2016 yılında 1 Milyon 783 Bin 839 olarak gerçekleşmiştir. Samsun hava meydanında taşınan toplam yolcu sayısı payı 2004 yılında %0.66 oranında iken 2016 yılında %1.03 oranında gerçekleşmiştir.
Samsun hava meydanından taşınan yük miktarı 2004 yılında toplam 4 Bin 915 ton iken, 2016 yılında 15 Bin 732 ton olarak gerçekleşmiştir. Samsun hava meydanı yük payı 2004 yılında %0.44 oranında iken 2016 yılında %0.51 oranında gerçekleşmiştir.
2004-2016 döneminde hava meydanı toplam yük miktarı Türkiye’de %173.2 oranında artarken, Samsun ilinde %220.1 oranında artmıştır. 2016 yılında bir önceki yıla göre hava meydanı yük miktarı Türkiye’de %0.1 oranında artarken, Samsun ilinde %1.1 oranında artmıştır.
Grafik: Samsun TSO 0.44%
0.35%
0.45% 0.46% 0.46%
0.56%
0.49% 0.52% 0.56%
0.52% 0.50% 0.51% 0.51%
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 SamsunHava Meydanı Taşınan Toplam Yük Payı (%)
