DİŞÇİLİK HİZMETLERİ BÖLÜMÜ/AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI PROGRAMI
SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU
ADS 210-Muayenehane işleyiş ve yönetimi Öğr.Gör.Dt.Elif BİLGİN
Bir Dental Klinikteki
Demirbaş Aletler-El Aletleri- Sarf Malzemeleri Nelerdir
ADS 210-Muayenehane işleyiş ve yönetimi Hafta -10
Dişhekimliğinde Kullanılan Aletlerde Bulunması Gereken Özellikler
• Isıya dayanıklı olmalı
• Rutubetten etkilenmemeli
• Paslanmaz çelikten yapılmış olmalı
• Aletin uç kısmı ile sap kısmının aynı doğru üzerinde olmalı
Oral Diagnoz Kliniğinde
Kullanılan Alet ve Malzemeler
ORAL DİAGNOZ KLİNİĞİNDE KULLANILAN ALETLER-MALZEMELER
Ayna - Sond - Presel
Rulo pamuk
Muayene Takımı
Ayna Ve Sapı
Ekartör görevi görür: Dil, dudak ve yanak gibi yumuşak kısımları çekerek çalışılan sahadan uzaklaştırılır. Böylece çalışılan diğer aletin kayarak yumuşak dokuları zedelemesini önler.
Işığın çalışma alanına yansıtılmasını sağlayarak çalışılan sahayı aydınlatır.
Üzerine düşen görüntüyü daha büyük gösterir.
İndirekt çalışma sağlar . Çalışılan sahayı ve aleti aynanın içinden görebilme olanağı sağlar.
Genellikle sol el ile ayna, sağ el ile diğer alet tutulur.
Ayna
Sond
Dişlerin minesinde çatlak olup olmadığını tespit etmek.
Fissür ve ara yüzeylerde çürük olup olmadığı incelemek.
Eski dolgularda dolgu ile diş arasında aralık bulunup bulunmadığını anlamak için kullanılır.
Sond
Ucu sivriltilmiş bir yoklama aletidir.
Kıvrım yeri “yuvarlak” olanlar azı dişlerin,
Kıvrım yeri “V“ şeklinde olanlar ön dişlerin muayenesinde kullanılır.
Presel
Baş kısmı muayene sondunda olduğu gibi kıvrılmış özel bir maşadır. Maşa uçlarının birbiri üzerinden
kaymaması için sap çiftinin birinde bir delik ve diğerinde bir pin bulunur.
Pamuk tampon hazırlamak ve tamponu ağıza yerleştirmek .
Kavitenin içini pamuk ile temizlemek.
İlaçlı pamuğu pulpa odasına yerleştirmek.
Kanal gütasını yerleştirmek.
Preselin Görevleri
Küvet
Ağız İçi Kamerası
Vitalometre Cihazı
transillimunatör
Restoratif Diş Tedavisi Kliniğinde
Kullanılan Alet ve Malzemeler
Ekskavatör
*Yumuşak dentin çürüğünü temizlemede kullanılır
*Geçici dolguyu sökmek için ve kanal gütasını kesmek için kullanılır.
*Sırtı kaide yerleştirmede kullanılabilir.
* Amalgamın ilk yapımında görülen yüksekliklerin alınmasında kullanılabilir.
* Amalgama şekil verilirken de kullanılabilir.
Aletler çalıştıkça zamanla kesiciliği azalır.
Kör bir alet mine ve dentine fazla kuvvet uygulanmasını gerektirir, bu da ağrıya neden olur.
Aletler çok sık sterilizatöre girdiğinden, metal yorgunluğu gelişip kırılabilir ve keskinliği azalabilir.
Siman Spatülü
-Simanın kalitesini bozmaması açısından paslanmaz çelikten yapılmış olanları tercih edilmelidir.
- Siman karıştırmaya yarar .
-Önemli olan karıştırılmaya başlanılan simanın her seferinde temiz bir spatül ile karıştırılmasıdır.
- Plastikten yapılmış olanları kompoziti karıştırmaya yarar.
Kompozit metali aşındırıp rengi bozulabileceğinden metal spatül tercih edilmemelidir.
Siman Camı
Üzerinde siman karıştırmaya yarar.
Temiz olmalıdır.
Ne çok büyük ne de çok küçük olmalıdır.
Genellikle 12 - 15 cm ebatlarında olanları tercih edilmelidir .
Ağız Spatülü
Simanı kaviteye taşımada kullanılır.
Metalden yapılmış olanları simanı , plastikten yapılmış olanları kompoziti kaviteye taşımaya ve şekil vermeye
çalışmada kullanılır.
Siman Fulvarı
Simanı kavite içine yerleştirmeye yararlar.
Amalgam Fulvarı
• Amalgamı kavite içine tepmeye
yarar
Amalgam taşıyıcısı
Amalgam tabancası veya port - amalgam da denilebilir . Hazırlanmış amalgamın kaviteye taşınmasında kullanılır .
Matris ve Port - matrisler
Matris bandı ; Arayüz çürüklerin restorasyonunda dolgunun sınırlarını tayin eder ve dolgu maddesini kavite içinde kondanse
etmeye yardım eden çelik bir şerittir.
• Kontak noktası sağlar.
• Kompozit dolgular için saydam matris bantları mevcuttur .
Yengeç matris bandı
Düz matris bandı
BURNİSHUAR
Amalgam dolgu yapıldıktan sonra yüzey işlenir, yükseklik kontrolü yapılır, ağızda bulunan tüm
amalgam artıkları temizlenir ve en son hasta koltuktan kalkmadan evvel burnishuar denilen el aletinin ucu ile
parlatma işlemi yapılır.
Carver
Amalgamı işlemeye, şekil vermeye yarar.
Suction ( Tükrük emicisi )
Ünitlerin üzerinde bulunan yerlere takılırlar. Her hastadan sonra değiştirilirler.
Metalden ve plastikten yapılmış tipleri vardır. Ama günümüzde enfeksiyon riskini azaltmak ve daha steril olduğundan disposable yani tek kullanımlık
tipler olan plastik tipi kullanılmaktadır.
Rubber Dam (RD)
Özellikle başarılı bir endodontik tedavi, diş ağartması için yapılan tedavilerde rubber dam yani lastik örtü kullanımı
gereklidir.
• RD ile
;Pulpayı mikroorganizmalardan koruruz.
Hastanın kanal aletlerini yutmasını, nefes borusuna kaçmasını engelleriz.
Kanal irrigasyonu yaparken hastanın solüsyonu yutmasına engel oluruz . Dilin çalışma alanına girmesini engeller.
Pamukların zamanla değiştirilmesi gerekir. Bu da zaman kaybıdır. Oysa RD işlem bitene kadar stabil kalır .
Hastanın konuşmasını ve tükürmesini engellediğinden zaman kazanır.
Hastanın dudak , yanak , dişetlerini dönen aletlerden , ilaçtan ve travmadan korur .
Pamuk Rulo
Klinikte presel yardımı ile hazırlanan pamuk rulolar alt çenede vestibül ve lingual mukoza bölgesine, üst çenede ise vestibül mukozaya yerleştirilerek tükürüğün
kaviteye girmesi engellenir . Elde presel ile hazırlanacağı gibi hazır olarak satılanları da
bulunmaktadır .
Amalgamatör
Kapsül cam iyonomer tabancası
Asit-etch
Bond
Akışkan kompozit
Anterior-posterior kompozit
rezin
Diş hekimliğin de pek çok tedavi döner aletler ile yapılır . Diş dokusunun kaldırılması döner aletler
kullanılarak yapılmaktadır. En önemli görevleri kesme ve aşındırma hareketidir.
Döner Kesici Aletler
FREZLER
Dişin asıl kesilmesi işlemini yaparak kavitenin açılmasını sağlayan kesici uçlardır .
Mikro - motor, airator gibi araçların ucuna takılarak vazife görürler .
Çok çeşitli şekilleri ve boyutları vardır.
Kesme işlemindeki verim frezin biçimine, uygulama kuvvetine, dönme hızına, alet genişliğine ve frezin materyaline bağlıdır
Frezler yapıldıkları materyale göre;
elmas çelik
tungsten karbid
ELMAS FREZ :
Mine , dentin gibi sert dokunun kesilmesinde kullanılır.
Elmas uç döner bir metale bağlı çok sayıda küçük elmas partiküller içerir.
Şekillerine göre; fissür, tersine konik, rond, lobut, alev uç gibi çok çeşitli şekilleri vardır.
Elmas fissür frez:
• Fissürün genişletilmesinde , kavite duvarının düzenlenmesinde , düzeltilmesinde,
genişletilmesinde kullanılır.
• Bu frez ile delme işlemi yapılırsa frezin ömrü kısalır .
Kaviteyi genişletmede kullanılmalıdır.
Elmas rond ( yuvarlak ) frez :
Diş üzerinde rehber oluklar açmaya yarar .
Elmas tersine konik frez:
Kavite tabanını en son olarak düzeltmek için kullanılır.
Kavite ağzına nazaran daha geniş bir taban hazırlamak için kullanılır
Elmas alev uçlu frez:
Kontur düzeltmede, sivri tüberkülü tıraş ederken , kompozit tesviyesinde kullanılan bir tipidir.
ÇELİK FREZLER
Yumuşak dentin dokusunun kaldırılmasında kullanılmaktadır.
Çelik rond frez: Yumuşak dentin çürüğünü temizlemeye yarar.
* Çelik sert dokuda, elmas ise yumuşak dokuda kullanılmamalıdır.
Tungsten karbid frez
Çelik frezden iki kat daha serttir. Özellikle protez ( kron -
köprü ) sökülmesin diye endodontik tedavide giriş kavitesini tespit etmek için kronu delmek işleminde kullanılır.
Möletler: Mineyi kaldırmada, aşındırmada ve bizotaj
işleminde kullanılır. Karborandum veya cam tozlarının bir araya getirilmesiyle yapılmış taşlardır.
Separeler: Özellikle kron kesiminde ve ara yüzü düzeltmede kullanılır.
Amalgam ve kompozit dolgu yapımından
sonra polisaj işlemi muhakkak yapılmalıdır.
Kompozit Parlatma Diski
Ağız ,Diş ve Çene Cerrahisi Kliniğinde Kullanılan Alet ve
Malzemeler
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA
OLMASI GEREKENLER
• Cerrahi aspiratör ucu
• Aspiratör örtüsü
• Çamaşır klembi
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA
OLMASI GEREKENLER
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
• İrrigasyon ve Anestezi için enjektör
• Anestezik
solüsyon
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
• Spanç
• Steril rulo pamuk
• Genel anestezi
altında olacaksa
boğaz tamponu
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
• Sütur makası
• Serum kabı
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
Ekartör
• Operasyon alanının daha iyi görülmesi için dokuları kenara
çeken, sahayı açan aygıt. Elle tutarak açan ve kendi
mekanizmasıyla açan
değişik tipleri vardır.
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
Portegü
• İğne tutar anlamına
gelmekle beraber tıpta sıkça
kullanılan bir terim
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
Sütur
• Cerrahi yaraları
dikmeye yarayan
dikiş
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
• Düz klemp
Cerrahi girişimler sırasında bir organın veya kan
damarının kesilen ucunu
geçici olarak sıkıştırmak için kullanılan alettir
• Eğri klemp ulaşılamayan alanlarda kolaylık sağlar
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
Bistüri sapı ve bistüri ucu
• Cerrahi kesi
yapmada kullanılır
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
Penset
• Pansuman ve
dikiş atma için
kullanılabilen
alet
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
Küret
• Dokuyu kazıyarak uzaklaştırmak
amacıyla kullanılan kaşık biçiminde
cerrahi alet
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
Davye
• Dişi çekmek için
kullanılan alet
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
Elevatör
• Dişi çevre
dokulardan
ayırmaya ve
hareketlendirm
eye yarayan
alet
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
• Cerrahi
piyasemen ve
frez
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
Doku makası Cerrahi
dokuları ve dikişleri
kesmeye
yarar
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
Periost elevatörü
• Kemiği çevreleyen kemik zarı ve
yumuşak dokuyu kemikten ayırmaya yarayan cerrahi
alet.
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
Kemik eğesi
• Kemiği
törpülemeye ve sivri çıkıntıları eğelemeye
yarayan cerrahi
alet
DENTAL CERRAHİ OPERASYON MASASINDA OLMASI GEREKENLER
• Muayene seti
• Cerrahi küvet
Periodontoloji Kliniğinde Kullanılan Alet ve
Malzemeler
PERİODONTAL ALETLER
• Periodontal sond:
Cebin yerinin
belirlenmesinde, derinliğinin
ölçülmesinde
kullanılan aletlerdir.
• Explorer(Sond):
Diştaşının yerinin belirlenmesinde
kullanılan aletlerdir.
PERİODONTAL ALETLER
• Kretuar (Scaler): Primer olarak supragingival diştaşının
uzaklaştırılmasında kullanılır
PERİODONTAL ALETLER
• Küret: Genellikle subgingival diştaşı
temizliği ve kök yüzey düzlemesi için kullanılırlar. Yarım daire kesite
sahiptirler. Gracey küret çeşitleri vardır.
GİNGİVEKTOMİ BIÇAKLARI
• Kirkland:
Bukkal ve lingual yüzeylerde kesi yapmaya
yarayan alet
• Orban:
Proksimal
yüzeylerde kesi yapmaya
yarayan alet
CHİSEL (KEMİK KESKİSİ)
KAVİTRON
PİEZO CERRAHİ
• Ultrasonik ses dalgaları
kullanılarak kemiğin kesilmesi yöntemi
• Periodontal cerrahi
• Çene cerrahisi
• İmplant cerrahisi
