Girifl
Cinsiyete ba¤l› cücelik geninden yararlanma olanaklar›
üzerine ilk uygulamalar 1960 l› y›llarda bafllam›fl ve ilk tiçari cüce etlik dam›zl›klar 1968 y›l›nda Fransada sat›fla sunulmufltur. Günümüzde Fransada toplam etlik piliç üretiminin yaklafl›k %90 › cüce dam›zl›klardan üretilmektedir. Di¤er baz› ülkelerde entegre etlik piliç üretimi yapan firmalar bu cüce dam›zl›klardan yararlanmaktad›rlar (1).
Tavuklarda büyüme h›z› ve ergin vücut a¤›rl›¤›n›
azaltan ve cinsiyet kromozomu üzerinde yer alan iki gen bulunmaktad›r. Bunlardan cücelik genini (dw) tafl›yan tavuklar›n bacaklar› daha k›sa ve vücut a¤›rl›klar› ise normallerinden %25-30 daha düflüktür (2- 4). Cücelik geninin etkisi ile canl› a¤›rl›kta ortaya ç›kan bu azalma , yem tüketimini önemli ölçüde düflürmektedir. Cüce dam›zl›klar hayvan bafl›na 1/3 oran›nda daha az yem tüketmekte , bu da üretilen etlik piliç maliyetinin düflük
Cüce (Ross) ve Normal (Hubbard) Etlik Piliç Anaçlar›n Baz› Verim Özellikleri Bak›m›ndan Karfl›laflt›r›lmas›
Ayd›n ‹PEK, Ümran fiAHAN Uluda¤ Üniversitesi, Z›raat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Bursa - TÜRK‹YE
Yalç›n YA⁄IZ Has Tavuk A.fi., Bursa - TÜRK‹YE
Gelifl Tarihi: 26.01.1998
Özet : Bu çal›flma ,Cüce(Ross) ve Normal (Hubbard) etçi anaçlar›n baz› verim özelliklerini karfl›laflt›rmak amac›yla yürütülmüfltür.
Araflt›rman›n canl› materyalini ayn› dönemde kuluçkadan ç›km›fl cüce ve normal etçi anaç sürüler oluflturmufltur. Guruplardaki tavuklar›n 20. Hafta ortalama canl› a¤›rl›klar› cücelerde 1740.5 ve normallerde 2000.3 gr olarak bulunmufltur (P<0.01).Tavuklarda cinsel olgunluk yafl› (%5 yumurta verim günü) s›ras› ile 168 ve 176 gün olarak saptanm›flt›r. Kümeste bulunan tavuk say›s›na göre hesaplanan yumurta veriminin normal dam›zl›klarda daha yüksek oldu¤u saptanm›flt›r (P<0.01).Ortalama yumurta a¤›rl›¤› tüm yumurtlama peryodu boyunca normal dam›zl›klarda daha yüksek bulunmufltur (P<0.05, P<0.01) .Ölüm oran› bak›m›ndan gerek büyüme ve gerekse yumurtlama döneminde her iki genotip aras›nda önemli bir farkl›l›k bulunmam›flt›r. Cüce dam›zl›klar›n normal dam›zl›klara göre daha az yem tüketti¤i belirlenmifltir. Kuluçka rand›man›n cüce dam›zl›klarda 30. Haftal›k yafl döneminin d›fl›nda incelenen dönemlerde daha yüksek oldu¤u saptanm›flt›r(P<0.01). Sonuç olarak Cüce dam›zl›klar›n taban alana konulan hayvan say›s›
,yem tüketimi ve kuluçka rand›man› bak›m›ndan avantajl› oldu¤u saptanm›flt›r.
Anahtar Sözcükler : Cüce, Normal, Etlik Dam›zl›k, verim Özellikleri
A Comparison of the Dwarf(Ross) and Normal (Hubbard) Broiler Parents with Respect to Some Production Traits
Abstract : This research was conducted to compare some production traits Dwarf (Ross) and Normal (Hubbard) broiler parents.
Material for this research consisted of dwarf and normal broiler parents hatched in the same period.For the dwarf and normal parent groups, mean live weights at the 20. weeks of ages were 1740.5 gr and 2000.3 gr (P<0.01).Sexual maturity ages (age at
%5 egg production) for the groups were 168 and 176 day. Hen-day egg production values of normal parent was higher than dwarf parent(P<0.01).In addition, mean eggs weight values were higher in normal parent than the values for dwarfs during whole egg production period (P<0.05 ; P<0.01). The differences in mortality during the rearing period and laying period were not significant for between two groups. It was determined that , feed consumption of dwarf parent was less than that normal parent.On the other hand, hatching of total eggs of dwarf parent were significantly higher than normal parent for all investigated periods except 30.
week of age.
It was determined that , dwarf parent were advantageous with respect to stock›ng densities, feed consumption and hatching of total eggs.
Key Words : Dwarf,Normal,Broiler Breeder ,Production Traits
olmas›n› sa¤lamaktad›r (5). Ancak ,cinsiyete ba¤l› cücelik genini tafl›yan yumurtac› dam›zl›klarda ,cücelerin normallerden a¤›rl›k fark› %5-10 aras›nda de¤iflmekte olup, yem tüketiminden sa¤lanacak yarar da etlik dam›zl›klar kadar önemli de¤ildir. Ayr›ca , cücelik geninin yumurta oluflumu üzerindeki olumsuz etkisi göz önünde bulunduruldu¤unda pratikte yumurtac› genotiplerde cücelik geninden yararlanma olana¤› bulunmamaktad›r .
Cüce tavuklarla (dw-),normal horozlar›n (DW DW) çiftlefltirilmeleri sonucunda elde edilen etlik piliçlerin diflileri normal (DW-),erkekleri ise (DW dw), normal erkeklere göre ortalama %3 daha düflük canl› a¤›rl›¤a sahip olmaktad›rlar. Bu sonuç, normalli¤i determine eden DW geninin , cücelik geni üzerinde eksik dominant (%97)olmas›ndan kaynaklanmakta d›r (2,6).
Cüce dam›zl›klar›n normallerine göre cinsel olgunlu¤a ulaflma zaman› aç›s›ndan farkl›l›klar oldu¤u bildirilmektedir (7-9) Bunun yan›s›ra Chambers ve ark.
(6), cinsel olgunluk yafl› bak›m›ndan her iki genotip gurubu aras›nda bir fark olmad›¤›n› bildirmektedirler.
Cüce dam›zl›klar normallerine göre 8-12 adet daha az yumurta vermekte ve yumurta a¤›rl›klar› da 3-4 gr daha az olmaktad›r (10). Vücut a¤›rl›¤› ile yumurta a¤›rl›¤›
aras›nda bir karfl›laflt›rma yap›ld›¤›nda, cücelerin yumurtalar›n›n daha a¤›r oldu¤u belirtilmektedir (11).
Cüce tavuklarda kuluçkal›k nitelikte olmayan yumurta say›s› daha azd›r. Ovaryumdaki folükül büyüklü¤ü ile, kuluçkal›k olmayan yumurta say›s› aras›nda pozitif bir iliflki vard›r. Cüce dam›zl›klarda oluflan foliküllerin daha küçük olmas›, kuluçkal›k olmayan yumurta say›s›n›n daha az olmas›n› sa¤lamaktad›r. Bunun sonucunda cücelerden yaklafl›k %1-1.5 daha fazla kuluçkal›k yumurta elde edilmektedir (12,13). Bunun yan›s›ra, cücelik geninin yumurta kabuk kalitesi üzerine olumsuz etkisinin oldu¤u belirtilmifltir (8). Ayr›ca, cücelerde yumurta sar›s›na göre albumin oran›n›n daha düflük oldu¤u ve cücelik geninin tavuklarda daha fazla ovaryum üretiminde etkili oldu¤u bildirilmifltir (14,15).
‹ncelenen literatürlerden, cüce ebeveynlerin performanslar›n›n normallere göre baz› üstünlüklerinin yan› s›ra, olumsuz yönlerinin de bulundu¤u görülmektedir. Dünyada oldu¤u gibi ülkemizde de cüce dam›zl›klardan yararlanma e¤ilimi giderek yayg›nlaflmaktad›r. Bu çal›flma ile, etlik piliç ebeveyni olarak kullan›lan cüce dam›zl›klar›n normal dam›zl›klarla baz› verim özellikleri bak›m›ndan karfl›laflt›r›lmas›
amaçlanm›flt›r.
Materyal ve Metot Materyal
Bu çal›flma özel bir dam›zl›k iflletmeye ait kümeslerde yürütülmüfltür. Araflt›rman›n canl› materyalini ayn›
dönemde kuluçkadan ç›km›fl cüce (Ross) ve normal (Hubbard) Etçi anaç sürüler oluflturmufltur. .Araflt›rmada hayvanlara yem materyali olarak gereksinimlerine göre haz›rlanm›fl civciv bafllang›ç (0-3 hafta ), civciv büyütme (4-17 hafta), yumurta öncesi yemi (18-22 hafta) ,yumurta yemi (23-60 hafta ) verilmifltir. Bu karma yemlerin içeri¤i s›ras› ile protein oranlar›
%18.5,15.0,16.5,17.0 ve metabolik enerji içerikleri ise 2800,2700,2750,2750 Kcal/kg d›r. Hayvanlar›n beslenmesinde ilk 4 hafta serbest yemleme uygulanm›fl ve bu sürenin sonunda k›s›nt›l› yemleme uygulamas›na bafllanm›flt›r.
Metot
Günlük civciv olarak gelen araflt›rman›n canl› materyali civcivler dam›zl›klar›n yetifltirildikleri eflit koflullara sahip iki ayr› kümes içerisinde difliler ve horozlar için özel olarak haz›rlanan bölmelere yerlefltirilmifl ve her iki genotip için bafllang›çta 950 difli ve 100 erkek olacak flekilde guruplar oluflturulmufltur. Her iki genotipte 20. Haftaya kadar horoz ve tavuklar kümes içerisinde ayr› bölmelerde büyütülmüfllerdir. Araflt›rmada ilk hafta içerisinde gaga kesme ifllemi yap›lm›flt›r. Sürülerin canl› a¤›rl›k kontrolü büyüme döneminde ayda bir rastgele örnekleme yöntemi ile kümesin %10‘unun tart›lmas› ile yap›lm›flt›r. Cinsel olgunluk yafl› için sürüde %5 yumurta verim günü esas al›nm›flt›r. Yumurta veriminin belirlenmesi için kümesten toplanan yumurtalar›n tümü say›larak kaydedilmifltir.
Yumurta a¤›rl›¤› için ondört günlük peryodlarla her kümesten 120 adet yumurta tek tek tart›lm›flt›r. Ölüm oranlar› günlük olarak ölen hayvanlar›n bölme kartlar›na kaydedilmesinden elde edilen verilerden yararlan›larak hesaplanm›flt›r. Kuluçka sonuçlar› genotiplerin 30 haftal›k yafla ulaflt›¤› dönemden bafllanarak 35,40,45,50,55 ve 60 haftal›k yafl dönemlerinden toplanan yumurtalardan elde edilmifltir
‹statistik de¤erlendirmede , canl› a¤›rl›k, yumurta verimi, yumurta a¤›rl›¤› ve kuluçka rand›man›na ait verilerin de¤erlendirilmesinde varyans analizi yap›lm›flt›r.
Kuluçka rand›man›, incelenen her yafl dönemi için üç tekerrür olarak yürütülmüfl, yumurtalar her biri 150 adet yumurta alan tepsilere dizilmifl ve her bir tepsi bir tekerrür olarak de¤erlendirilmifltir. Deneme guruplar›
aras›ndaki farkl›l›klar›n saptanmas›nda ise Duncan testi uygulanm›flt›r (16). Yaflama gücünün belirlenmesinde Ki- Kare (chi-square) analizinden yararlan›lm›flt›r. Tüm kontroller P<0.05,P<0.01 olas›l›k düzeyinde yap›lm›flt›r.
Bulgular
Cüce ve normal etlik dam›zl›klar›n büyüme dönemine ait canl› a¤›rl›klar› Tablo 1‘de verilmifltir. Büyüme döneminde 20. Haftan›n sonuna kadar normal dam›zl›klar›n cücelere göre daha yüksek canl› a¤›rl›¤a ulaflt›¤› saptanm›flt›r.
Araflt›rmada cinsel olgunluk yafl› olarak %5 yumurta verimine ulafl›lan gün cüce dam›zl›klarda 168 ,normal dam›zl›klarda 176 gün olarak bulunmufltur.
Her iki genotip gurubunun kümeste bulunan tavuk say›s›na göre yumurta verimleri Tablo 2’ de verilmifltir.
Yumurtlama döneminin 26-35 haftal›k peryodunda cüce dam›zl›klar›n yumurta verimlerinin daha yüksek oldu¤u belirlenmifltir.
Ancak 36. Haftadan itibaren 65. Haftan›n sonuna kadarki verim döneminde normal dam›zl›klar›n yumurta verimlerinin daha yüksek oldu¤u saptanm›fl,ve genotipler aras› farkl›l›k 34-37. Haftal›k yafl dönemi hariç di¤er yafl dönemlerinde önemli bulunmufltur (P<0.05;P<0.01).
Yumurtlama döneminde 26. Haftadan bafllanarak ondört günlük peryotlarda, cüce ve normal dam›zl›klar›n ortalama yumurta a¤›rl›klar› Tablo 3 ‘de verilmifltir. Tüm yumurtlama peryodu süresince yumurta a¤›rl›¤› cüce dam›zl›klarda daha düflük bulunmufl ve her periyotta guruplar aras› farkl›l›¤›n önemli oldu¤u saptanm›flt›r (P<0.05; P<0.01).
Her iki genotip grubunun ölüm oranlar› , büyüme ve yumurtlama döneminde ayr› ayr› incelenmifl ve Tablo 4
‘de verilmifltir. Her iki dönemde de genotipler aras›nda istatistiki bir farkl›l›k saptanmam›flt›r.
Araflt›rmada tavuklara gurup yemlemesi uyguland›¤›
için yem tüketiminin belirlenmesinde istatistiki analiz yap›lmam›flt›r. Cüce dam›zl›klarda büyüme döneminde piliç bafl›na yem tüketimi 7.38 kg ,normal dam›zl›klarda ise piliç bafl›na ortalama yem tüketimi 8.12 kg olarak hesaplanm›flt›r. Yumurtlama döneminde kümeste bulunan tavuk say›s›na göre yem tüketimleri ise cüce dam›zl›klarda 40.50 kg, normal dam›zl›klarda ise 43.32 kg olarak bulunmufltur.
Cüce ve normal dam›zl›klar›n 30-60 Haftal›k yafl dönemleri aras›nda befler haftal›k aral›klarla al›nan kuluçka rand›man› sonuçlar› Tablo 5’de verilmifltir. Cüce ve normal dam›zl›klar 30 haftal›k yafl döneminde kuluçka rand›man› bak›m›ndan istatistiki bir farkl›l›k
Tablo1. Cüce (Ross) ve normal (Hubbard) dam›zl›klar›n büyüme dönemi canl› a¤›rl›k ortalamalar› (gram).
Yafl Cüce (Ross) Normal Önemlilik Derecesi
(Hafta) (Hubbard) (F)
4. 350 .2±4.30b 409.6±5.40a **
8. 773.1±6.99b 830.3±8.42a **
12. 1000.2±7.66b 1190.3±9.63a **
16. 1260.4±7.88b 1480.2±10.96a **
20 1740.5±8.39b 2000.3±11.77a **
a,b ; ayn› sat›rda farkl› harfleri tafl›yan grup ortalamalar› aras› farklar önemlidir **P<0.01.
Tablo 2. Cüce (Ross) ve normal (Hubbard) dam›zl›klar›n haftal›k peryotlarda, kümeste bulunan tavuk say›s›na göre yumurta verimleri (%).
Yafl Cüce (Ross) Normal Önemlilik Derecesi
(Hafta) (Hubbard) (F)
26-27 11.5±2.02a 8.4±1.19b *
28-29 81.0±1.78a 70.0±1.08b **
30-31 81.1±1.92a 75.3±0.78b *
32-33 80.6±1.90a 77.0±0.94b *
34-35 80.2±1.06 79.8±0.88 ÖD
36-37 79.4±1.24 81.0±1.10 ÖD
38-39 75.3±1.93b 79.6±1.86a *
40-41 73.2±2.94b 77.3±2.30a *
42-43 70.7±2.04b 75.7±2.21a *
44-45 68.6±1.46b 73.0±0.93a **
46-47 66.5±1.00b 70.0±0.98a *
48-49 63.3±0.95b 69.1±1.02a *
50-51 62.5±0.87b 67.1±1.30a *
52-53 59.2±2.20b 65.8±2.00a **
54-55 58.6±2.30b 65.0±1.07a **
56-57 57.4±1.76b 64.9±0.97a **
58-59 56.8±1.08b 64.4±1.90a **
60-61 56.7±0.80b 64.2±0.83a **
62-63 55.6±0.91b 63.0±1.11a **
64-65 55.5±0.77b 62.7±0.97a **
a,b ; ayn› sat›rda farkl› harfleri tafl›yan grup ortalamalar› aras› farklar önemlidir *P<0.05, **P<0.01.
ÖD: Önemli De¤il
göstermemifl, bunun yan›s›ra incelenen di¤er yafl dönemlerinde cüce dam›zl›klar›n kuluçka rand›man› daha yüksek bulunmufltur (P<0.01)
Tart›flma ve Sonuç
Cüce dam›zl›klar›n normallere göre canl› a¤›rl›klar›n›n daha az olmas›n›n, cücelik geninin, büyüme ile ilgili baz›
hormonlar› bask› alt›nda tutmas› ile ilgili oldu¤u bildirilmektedir (12). Cüce dam›zl›klarda 20. Hafta canl›
a¤›rl›¤›n % 10 daha az oldu¤u bildirilmifltir (13). Di¤er bir araflt›rmada ise 20. Hafta canl› a¤›rl›¤›n cücelik geni etkisiyle %36 azald›¤› saptanm›flt›r (8). Araflt›rmada canl›
a¤›rl›kla ilgili bulgular bu sonuçlara benzerlik göstermifltir.
Araflt›rmada, cüce dam›zl›klar›n bir hafta daha önce cinsel olgunluk yafl›na ulaflt›klar› belirlenmifltir. Strain ve Piloski (7 ) ,cücelerin normallere göre yaklafl›k alt› gün daha erken cinsel olgunlu¤a eriflti¤ini saptam›fllard›r.
Bunun yan›s›ra , incelenen özellik bak›m›ndan cüce dam›zl›klar›n 8-10 gün daha geç cinsel olgunlu¤a ulaflt›¤›
ve bu dönemde daha yüksek proteinli yumurta yemine gereksinim duyduklar› belirtilmifltir (9). Cinsel olgunluk yafl› bak›m›ndan , araflt›rma sonuçlar› farkl›l›k gösteriyorsa da cüce dam›zl›klar›n daha erken cinsel olgunlu¤a ulaflt›klar› kabul edilmektedir. Bu sonuç araflt›rma bulgular›n› destekler niteliktedir.
Araflt›rma sonucunda normal dam›zl›klar›n yumurta verimi daha yüksek bulunmufltur. Ancak cüce dam›zl›klar›n verim döneminin ilk 26-35 .haftal›k yafl döneminde daha fazla yumurta vermesinin bu dam›zl›klar›n daha erken cinsel olgunlu¤a ulaflmalar›ndan kaynakland›¤› söylenebilir. Bunun yan›s›ra Kousiakis ve ark (17), yumurtlama döneminde, cüce ve normal dam›zl›klardan elde edilen yumurta say›s›n›n farkl›
olmad›¤›n› ve 25-59 . haftalar aras›nda yumurta verimini cücelerde 137 ve normal dam›zl›klarda ise 136 adet olarak saptad›klar›n› bildirmifllerdir. Ayr›ca Burgess (10), cücelerin normalllerden 8-12 adet daha az yumurta verdi¤ini saptam›flt›r. Araflt›rmada elde edilen toplam yumurta miktar› cücelerde daha az olmakla birlikte
Tablo 3. Cüce (Ross) ve normal (Hubbard) dam›zl›klar›n 14 günlük peryotlarla belirlenen yumurta A¤›rl›klar› (gram /yumurta).
Cüce (Ross) Yafl Normal Önemlilik Derecesi
(Hafta) (Hubbard) (F)
50.5±0.17b 26 51.8±0.17a *
51.8±0.17b 28 53.0±0.16a *
52.0±0.18b 30 54.8±0.17a **
55.3±0.18b 32 57.5±0.17a **
56.0±0.17b 34 58.0±0.18a **
57.7±0.17b 36 59.4±0.19a *
59.0±0.18b 38 60.8±0.19a *
60.0±0.19b 40 61.2±0.18a *
60.3±0.20b 42 62.0±0.19a *
60.7±0.20b 44 62.5±0.20a **
61.0±0.19b 46 63.0±0.21a **
61.5±0.20b 48 63.5±0.22a **
61.8±0.21b 50 63.6±0.21a *
62.3±0.20b 52 64.7±0.20a **
62.3±0.20b 54 64.5±0.21a **
62.9±0.22b 56 65.5±0.20a **
63.0±0.23 58 65.8±0.20a **
63.3±0.24b 60 65.9±0.23a **
63.5±0.23b 62 66.2±0.25a **
63.7±0.26b 64 66.3±0.25a **
a,b ; ayn› sat›rda farkl› harfleri tafl›yan grup ortalamalar› aras› farklar önemlidir *P<0.05, **P<0.01
ÖD: Önemli De¤il
Tablo 4. Cüce (Ross) ve normal (Hubbard) dam›zl›klar›n büyüme ve yumurtlama dönemlerindeki ölüm oranlar› (%).
0-20 Hafta 21-65 Hafta
Difli Erkek Difli Erkek
Cüce (Ross) 7.63 8.98 8.81 10.19
Normal(Hubbard) 6.80 7.82 8.00 9.13
ÖD ÖD ÖD ÖD
ÖD: Önemli De¤il
Tablo 5. Cüce (Ross) ve normal (Hubbard) dam›zl›klar›n kuluçka rand›man›na ait en küçük kareler ortalamalar› (X(Sx).
Anaç Yafl› Cüce (Ross) Normal Önemlilik Derecesi
(Hubbard) (F)
30 84.81±0.132 84.59±0.132 ÖD
35 84.20±0.125a 81.50±0.125b *
40 82.30±0.117a 79.00±0.117b **
45 79.54±0.115a 76.30±0.115b **
50 75.39±0.113a 70.61±0.113b **
55 69.41±0.107a 64.05±0.107b **
60 65.20 ±0.105a 60.52 ±0.105b **
a,b ; ayn› sat›rda farkl› harfleri tafl›yan grup ortalamalar› aras› farklar önemlidir *P<0.05, **P<0.01
ÖD: Önemli De¤il
normallerle aras›ndaki farkl›l›¤›n bu araflt›rmada bildirilenden daha fazla oldu¤u belirlenmifltir
Araflt›rma sonucunda ,normal dam›zl›klar›n daha a¤›r yumurta verdikleri belirlenmifltir. Burgess (10), yumurta a¤›rl›klar›n› cüce ve normallerde 35. Haftada s›ras› ile 61.2 ve 56.6 gr ,55 . haftada ise 69.6 ve 66.5 gr olarak saptanm›flt›r. Yumurta a¤›rl›¤›nda gözlenen 3-4 gr bu farkl›l›k araflt›rmada elde edilen sonuçlara benzerlik göstermifltir.
Araflt›rmada ,cüce dam›zl›klar›n yem tüketiminin az da olsa daha düflük oldu¤u saptanm›flt›r. Cüce dam›zl›klar›n hayvan bafl›na 7 kg daha az yem tükettikleri belirtilmektedir.(13). Araflt›rmada, yem tüketimi ile ilgili her iki genotip aras›nda bu denli bir farkl›l›k görülmemifltir. Ayr›ca cüce dam›zl›klar›n bir düzine yumurta üretimi için daha az yem tükettikleri bildirilmektedir (6,17).
Kuluçka rand›man› aç›s›ndan cüce dam›zl›klar normallerden yaklafl›k %4 lük bir üstünlük gösterdi¤i, dölsüzlük ac›s›ndan her iki genotip farkl›l›k göstermedi¤i halde, kuluçka rand›man›nda görülen bu farkl›l›¤›n cücelerin vücutlar›nda daha fazla lipit tutarak, bunu da yumurta sar›s› yoluyla embriyoya aktar›lmas› ile ilflkili oldu¤u bildirilmektedir (10).Araflt›rmada elde edilen sonuçlar bu bulgularla benzerlik göstermifltir.
Cüce ve normal ebeveynlerden elde edilen etlik piliçlerin performanslar›da birçok araflt›r›c› taraf›ndan incelenmifltir. Testik ve ark (3), canl› a¤›rl›k ,yemden yararlanma oran› ve yaflama gücü bak›m›ndan ,cüce ve normal dam›zl›klardan elde edilen hibritlerde önemli bir farkl›l›k saptamad›klar›n› bildirmektedirler. Di¤er bir araflt›rmada ise cüce dam›zl›klardan elde edilen yumurtalar›n daha kücük oldu¤u ve cücelerden elde edilen erkek etlik piliçlerin vücut a¤›rl›¤›n›n normallerine göre
%3.5 luk bir azalma gösterdi¤i bildirilmektedir (6).
Günümüzde tavukçuluk girdileri içerisinde yem giderlerinin büyük bir bölüm oluflturdu¤u bilinmektedir.
Verim art›fl› ile birlikte ,dam›zl›klar›n daha pahal›
ekipmanlarla donat›lm›fl kümeslere gereksinim duymas›, birim alandan daha fazla yararlanmay› gerekli k›lmaktad›r. Araflt›rma sonucunda elde edilen veriler de¤erlendirildi¤inde; tüm verim döneminde al›nan yumurta miktar› normal dam›zl›klarda daha fazla bulunmufltur. Bu sonuç, daha fazla etlik piliç üretilmesi anlam›n› tafl›maktad›r. Ançak kuluçka rand›man› ac›s›ndan cüce dam›zl›klar›n normallere göre gösterdi¤i %3-4 lük bir üstünlük, yumurta verimindeki bu farkl›l›¤› gözard›
edeçek niteliktedir. Bunlar›n yan›s›ra, birim alana konulan hayvan say›s›, tüketilen yem miktar› da düflünüldü¤ünde cüce dam›zl›klar›n normallerine göre avantajl› oldu¤u söylenebilir.
Kaynaklar
1. Anonim:Mini (Dwarf) Broyler Dam›zl›klar ve Bunlar›n Ticari Hibritlerinin Normalleri ‹le Çeflitli Özellikler Bak›m›ndan Karfl›laflt›r›lmas›. Çiftlik Derg.1996 ; 47,30-31.
2. Akbay,R.:Cüce (Dwarf) Tavuklar›n Etlik Piliç Ebeveyni Olarak Kullan›lmas› .Teknik Tavukçuluk Derg. 1982;39,1-2..
3. Testik,A.,Sar›ca,M.,fiengül,T.:Cüce (Dwarf) ve Normal Ebeveyn Hatlar›na Ait Hibritlerin Broiler Performanslar üzerinde Bir Araflt›rma. Cukurova Üniv.Zir.Fak.Derg.1987;2:2,44-53.
4. Quisenberry,J.H.:High Density Diets For Dwarf Layers. Worlds Poult.Sci.,1971;27,289-290.
5. Whitehead,C.C.,Herron;K.M.: Feed Allowances and Reproduction in Dwarf Broiler Breeders. Zootecnica ‹nt. 1987; 52-54.
6. Chambers,J.,Simith,A.D.,Macmillan,J.,Friars,G,W. : Comparison of Normal and Dwarf Broiler Breeder Hens. Poultry Sci. 1974; 53:
864-870.
7. Strain,J.H.,Piloski;A.P.: Performance of Dwarf Broiler Breeders in Laying Cages and Floor Pens and of Normal Breeders in Floor Pens .Can.J.Anim.Sci.1975;55:741-747.
8. Richard,F.H.,Cochez,L.:The Dwarf Gene and Performance of Hens in a Meat -Type Strain.Animal. Breed .Abst.1973; 41:162.
9. Growford ,R.D.: Poultry Breeding and Genetics. Elsevier.1990;431 pp
10. Burgess,A.D.: Do Dwarfs Have The Future. Poultry.1988 Oct- Nov.,11-13pp
11. Chery,J.A.,S›egel, P.B.:Dwarfism in Diverse Genetic Backgrounds Diet -Egg Production Relation Ship. Poultry Sci.1978;57:325-329.
12. Gu›llaume,J.:The Dwarfing Gene Dw ‹ts Effects on Anotomy, Physiology Nutrition,Management ‹ts Aplication in Poultry Industry.
World Poultry Sci,J.:1976; 32:285-303.
13. Merat,P.:The Sex Linked Dwarf Gene in The Broiler Chicken Industry.World Poultry Sci,J.:1984;40:10-18.
14. Brody,T.B.,Siegel;B.B.,Cherry;J.A. Age,Body Weight and Body Composition Requirements for The Onset of Seual Maturity of Normal and Dwarf Chickens. Br.Poult.Sci..:1984;25:245-252.
15. Zelenka,D.J., Siegel,B.B.:Selecttion for Body Weight at Eight Weeks of Age Influence of Heterozygosity and Associated Traits. Poultry Sci.:1987;66:915-920.
16. Düzgünefl ,O.,Kesici,T.,Gürbüz .F;‹statistik Metodlar› .Ankara Üniversitesi Z›r. Fak. Yay. 1983,861:229
17. Kausiakis, D., Andrews,L.D.,Stamps,L.: Comparision on Dwarf and Normal Broiler Breeder Hens. Poultry Sci.:1985;64:795-802.
