Konsorsiyum Anlaşmaları
Belirli bir proje veya girişimi gerçekleştirmek için iki veya daha çok sayıda benzer veya çoğunlukla
değişik konularda faaliyet gösteren işletmenin geçici olarak bir anlaşma doğrultusunda ortak hareket etme kararı vermesidir.
Örneğin, ülkemizde İstanbul Boğaz Köprüsü, Keban Barajı, Atatürk Barajı’nın bazı üniteleri değişik yerli ve yabancı mühendislik firmaların oluşturduğu
konsorsiyumlarla gerçekleştirilmiştir.
Stratejik İşbirlikleri
İki veya daha fazla firma arasında tarafların yararına stratejik amaçlara ulaşmak için
oluşturulan işbirliği anlaşmalarıdır.
Stratejik İşbirliği Türleri Lisans Anlaşmaları
Franchising Anlaşmaları Yönetim Sözleşmeleri Üretim Sözleşmeri
Ortak Girişim (Joint Venture)
Lisans Anlaşmaları
Lisans anlaşmasında lisansör (lisans
veren) bir üretim sürecini, tekniğini,marka ve patentleri belirli bir bedel karşılığında lisans alana satmaktadır.
Lisans veren lisansör, alan lisansiye,
yapılan anlaşma da lisans anlaşması adını almaktadır.
Franchising (İmtiyaz) Anlaşmaları
Franchising, birbirinden bağımsız iki taraf arasında oluşturulan sözleşmeye dayalı bir ilişkiyi tanımlar.
En yalın anlatımıyla franchisingi, ‘hak sahibine verilen para karşılığında belirli sınai hakları ticari alanda kullanma izni’
olarak özetlemek mümkündür.
Yönetim Sözleşmeleri
Yönetim sözleşmesi (Management Contract), uluslararası bir işletmenin yabancı bir işletme ile o işletmenin
faaliyetinin bir bölümünü veya tamamını
yönetmek üzere karşılıklı yaptıkları anlaşma olarak tanımlanabilir. Böylece işletme belirli bir ücret karşılığında yönetici personelini
yabancı ülkedeki işletmeye yardımcı olması için görevlendirmektedir.
Üretim Sözleşmeleri
İşletmelerin markalı ve özellikli ürünlerinin genelde yabancı ülke firmalarıyla belirli bir süre üretimini gerçekleştirilmesi için yaptıkları anlaşmalardır.
Ortak Girişim (Joint Venture)
İki ya da daha fazla tüzel kişinin bir araya gelerek, kararlaştırdıkları belirli bir yatırım projesi için birlikte hareket etmek için
oluşturdukları ortak işletme yapısına, joint venture denir. Örneğin, 2 firmanın değişik hisse oranlarıyla, kendi ülkelerinde ya da
yabancı bir ülkede kurdukları "yeni bir firma"
joint venture kapsamına girmektedir.
İşletmelerin Birleşerek Büyümeleri
Birleşme iki veya daha fazla işletmenin uzun dönemli ve kalıcı bir şekilde bir araya
gelmeleri demektir. Birleşmeler yatay, dikey ya da karma biçimde olabilir.
Birleşerek Büyüme Türleri Tröstler
Tam Birleşmeler Holdingler
Tröstler
İki ya da daha çok işletme doğrudan tekel kurmak amacıyla hukuksal özerkliklerini yitirerek, kapital ve yönetimlerini birleştirirler. O zamana kadar
ekonomik ve hukuksal yönden bağımsız olan
işletmeler bütünleşir ve tümüyle ortadan kalkmış olurlar.
Tröstler genellikle tekelci fiyat uygulayan, olağan üstü karlar sağlayan ve kendi çıkarlarına ters düşen yeni buluşların uygulanmasına izin vermeyen
kuruluşlardır ve bir çok ülkede yasa dışıdır.
Tam Birleşmeler
İki ya da daha fazla işletme biraraya gelir ve ortada tek bir işletme kalırsa buna tam
birleşme adı verilir.
Tam Birleşme Biçimleri
Kaynaşma Türü Birleşmeler Katılma Türü Birleşmeler
Satınalma Türü Birleşmeler
Kaynaşma Türü Birleşmeler
İşletmeler kaynaklarını ve varlıklarını bir araya getirerek yeni bir büyük işletme oluştururlar.
Kaynaşma türü birleşmelerde bir araya gelen
işletmeler mevcut yasal statülerine son vermekte, birleşme sonucu ortaya çıkan girişim yeni bir ad ve işletme sistemi ile ayrı yasal statü kazanmaktadır.
Katılma Türü Birleşmeler
Bu tür birleşmelerde iki veya daha fazla işletme kendi aralarında anlaşmakta ve anlaşan
işletmelerden birisi diğerinin bünyesine katılma kararı almaktadır. Bu tür birleşmelere
konsolidasyon adı da verilmektedir.
Satınalma Türü Birleşme
Bir işletme başka bir işletmeyi satın alır ve ana işletme içinde eritir.
HOLDİNGLER
Holding bir ana işletme ile buna bağlı yavru
işletmelerden oluşan bir işletme gruplanma biçimi olarak tanımlanabilir.
Holding aynı gruba dahil genelde anonim şirket
şeklindeki işletmelerin ana işletmenin belirleyeceği ortak amaç ve stratejiler doğrultusunda faaliyet
gösterdikleri bir büyüme biçimidir.
