aktörlerin Her ^İyatro eserinde,
e geçirilen maskeyi aşağı indi - varabilmek için, gece- irdünü beklemeğe lüzum jım zannediyorum.
her hanği bir saati, usta tarafından, bir altın ra vurulmuş kadar, her piye - sitt hakikî mahiyetini meydana çıkar-
iima kâfi gelecektir.
*it Sırrı Bey yeni bir kitabının (fyluharrir; piyes, Hâkimiyeti Milli - yej matbaası, 1934) son yapraklarına yazmaktan kendisini. alamadığı bir hâşiyede, >^>ir türlü, sahneye konula - mıyan eserinin talihsizliğinden şikâ - yet ediyor..
eseri, çok kerelçr, sah- konglmak için /. yazılmıştır, ederim; ^ıiç değilse, bu her tiyatro müellifine likmüştür. Fakat, her hangi re eseri için bunun bir kazanç t bir muvaffakiyetsizlik olabile - örtemiyorum. Piyes ve ak- isimJeri yanyana geçtikle ri halde, ikisi tamamen ayrı ayrı şey lerdir. Ve hiç bir vakit, usta bir ak tör, müvaffalnyetini iyi bir piyese borçlu olmadığı gibi, kötü bir piyes
te usta bir afetçe çimde gene'hiç bir şey kazanmamıştır. Daha sonra vaka ların gö*le görülemiyecek ka - dar uzak olan hayaletlerinden tecrit edilmiş bir roman okuyucusu, düşün celerinde onu hakikate getirebilmek i- çin nasıl kendi kendine mücadele e- diyorsa, piyes için de bunu yapabi - lir!,. H
Piyesi, aktörle müellifin yarı ya rıya paylaşacakları bir sanat eseri ol mak üzere telâkki eden İngiliz ro - mancısı Arnold Beııed, bir bakıma göre, bu iddiasını gözle görülen bir hakikat üzerine tesbit etmiştir. Fa - kat, netice itibariyle- meseleye yeni bir unsur koyamamıştır. Bilâkis, iyi ve fena tarafları iki insan üzerine ay rılabilen bir sanat, tam olarak, varlı ğından yarı yarıya kaybetmiş bir va ziyette bulunuyor. Bu itibrla, hiç bir hakikî sanat adamı, kendi çşerii üs - tünde bir başkasının yaşaraa&ftâ ta - hammül edemediği içindir ki, sahne eserleri, edebî eserler arasında, dai - ma ikinci plânda kalmışlar, yahut ta- mamiyle istihkar eylemişlerdir. Haki kat şudur ki- sahne, eserlerine itima dı olmıyan müelliflerin aktörden bek ledikleri yardımdır!. Tiyatronun, bu - gün, edebî eserler arasındaki mevki - inden süratle sıyrılarak, bütün dün yada başaşağı giden, ve yerini, sine - ma gibi bir fanteziye terkedişinin ha kikî sebeplerini de burada aramalıyız.
Malüt
d*. muhar
istihza ile ç ık m a k ters, yahuT
Beyin kitabına gelince ■ san tıneye çıkar andan daha düşüncelerine da ha uygun bir şekil alabileceğini ümit etmiyorum.
Cevat Sezaiyi bir alay rçıevzuu o- larak intihap eden müellif, kitabın da onu hakikate getirir getirmez, tu haf bir istirap duymuştur. Bununla beraber, katiyen geriye dönmek lâ - zım geldiği halde bunu da yapamadı - ğını görüyoruz. Kendi fikirlerini sıkı bir zabtürapt altında bulunduramıyan müellifler, daima, eserlerinin hakikî mihverini başka bir mevzuun eli ve baskısı altında bulmuşlardır. Bu, bir isabet olmuş olabilir. Yazmak istedik lerinin tamamiyle zıddını yazan, ya - hut, meydana getirdikleri tipin hiç bir vakit hareketlerine karışamıyarak kendisini doğrudan doğruya ona bı - rakmış müellifler sayısızdır. Ve bir * çoklan, hayatlarında bunu itiraf et - miştir. Fakat Nahit Sırrı Beyin kita bında, iş böyle olmamış, şahısların rerbest bir şekilde ilerlemek istedikleri yol ile, müellifin götürmek istediği nihayet, karmakarışık bir boğuşma i- çinde kalmıştır.
Zannetmiyorum ki, bu kitabın iyi veya fena tarafları sahneye geldikle ri zaman birdenbir değişsinler!. Kaldı ki,. “Muharrir” kitabj, amatör bir takım
enç kumpanyaların oltalarına, hiç vakit müellifin işitip menedemi- ği kadar, gizli bir yem olarak ta
uş bulunuyor.
K enan Hulûs;
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
