b O
T.B.M .M .
MİLLİ SARAYLAR DAİRE BAŞKANLIĞI
MİMAR SİNAN ÜNİVERSİTESİ
RESİM ve HEYKEL MÜZESİ
DOLMABAHÇE SARAYI VELİAHT DAİRESİ
T.B.M.K.
K i l l i . S a ra y la r MUdUrlUğU
*0.358
27/12/1937
OUzel S a n a tla r Akademisi D ire k tö rlü ğ ü n e
DlralrttirlUgUntlzUn
22/6/1937
t a r i h l i ve B01 S a y ı l ı t e s k e r e l e r i İ l e Dolmabahçe S a ra y ı ttiş te m lla tın d a n sab ık v e l i a h t 3 a İ r e s İ n İ n (Türk r e s t i ve H eykel M U s e e l) îttih a t edilm ek ü z e re OUzel S a n a tla r Akademisine d e v r it e k l i f o lunm ası Ü zerin e k e y f iy e t
2**/6A937
t a r i h l i ve123
n u m a ra lı t a h r i r a t l a BUyUk K ille t K e d i s i R e i s l i s i n e Arz e d i l e r e k K i l l i S a r a y la r T a l l e a t n a n e s in e t e v f ik a n 1b t İ h s a l i m uktazl r i y a s e t D ivanı k a r a r ı n ı n t a h l i l i r l e r e d ilm iş ve R i y a s e ti MUşarUnulleyhadan a l ı n a n1/7/1937
t a r i h l i t a h r i r a t l a da f e c i İ s i n yaz t a t i l i n e g e ç e l i bulunm ası h e s a b iy le ş im d ilik k a r a r İ s t i ) s a | l aUmkUn o lm a y a o afı c i h e t l e D iv an ı R iy a s e tin İ l k tm p la n tıs ın d a gtsrU- fU le re k b i r k a r a r a ballanm ak Üzere aezkU r d a ir e n in fİ n d id e n bu İç e ta h s i s i n d e mazhur g ö rü lm ed iğ i t e b l l l buyurulm ası Ü zerine18/6A 937
ta r lh ln d . tan zim e d i l e n nU shateyn e a z b a ta İ l e t mezkUr b in a İd a re ve m uhafazası GUze. S a n a tla r Akademisi MUdUrlUğUne a l t o ls a k Üzere R e sin ve Heykel HUzesl ' M üd ü riy etin e devrU t e s l i s k ı l ı n a l ı İ d i .B i l a h a r e R iy a s e t D ivanı k a r a r ı İ s t i h s a l ed ilm ek s u r e t i y l e d e v i r n m aeelesl tek aeU l ve ç e k i l k a t 'İ s i n i İ k t i s a p e y le d İ lin d e n bu h usus f e c l l s K a tib i M ü e ll if in i10/11/1937
t a r i h l i t a h r i r a t ı İ l e MUdürlUfUnUze t e b l l l o lu n m u ştu r.başka D a ire n in t e s l i m i s ı r a s ı n d a g ö s t e r i l e n lüzum ü z e r in e k a ld ir ılm s y a r a k y e r le r in d e b ı r a k ı l a l ı o la n b i r k ısım eşy a İ l e mUsenln ta n z im i s ı r a s ı n d a Dolmabahçe S a ra y ı eşy a d e p o la r ı mevcudundan t e f r i k m d lla lı bulunan y a ğ lıb o y a t a b l o l a r d a
1 /9 /8 /1 0
ve13/10/1937
t a r i h l i Uç k ı t ' a s e n e t m u k ab ilin d e Resim N lz e s l müdürlüğüne te s l i m e d ilm e k le b e ra b e r b u n la r h a k k ın d a 'd a f e e l l s l »11 R e is liğ in d e n R iy a s e t d iv a n ı k a r a n İ s t i h s a l i l e t l z * n olunmuş ve k a t i b i Umumiliğin 1**/12/1937 t a r i h l i te z k e r e s i y l e de k e y f i y e t i n k a r a r a lk tlr m n e y l e d i ğ i b i l d i r i l m i ş t i r .Oerek b in a ve g e re k eşy a hakkında İ k t i z a eden muamelenin mUdUrlye-nne (Hm i r a z i lUzumn beyan o lu n u r .
27A2A937
* « Î ÎdS ^iÎ Î Î Î « . m » 3» r> > l* r MUdtlrU. M. S c l.k
Ülkemizin kültür yaşamında önemli bir yeri olan Mimar Sinan Üniversitesi Resim Heykel Müzesi, 1937 yılında Dolmabahçe Sarayı Veliaht Dairesi'nde, Büyük Atatürk'ün emirleriyle açılmış ve Yüce önder, sarayın çok önemli bir bölümünü bu özel işleve tahsis ederek, Milli Saraylar1ımızın kültür yapıları olarak kullanımı
yönünde ilk büyük adımı atmış ve izlenmesi gereken yolu göstermiştir.
Bugün Milli Saraylar1ın yeniden değerlendirilmesi, araştırılması, incelemelere açılması ve kültür yapıları olarak işlevlendirilmesi konusunda yoğun çalışmalara girişmiş bulunan yönetimimiz, Dolmabahçe Sarayı'nın ayrılmaz bir parçası olan Veliaht Dairesi'nin, bütünle uyumlu ve kapsamlı bir biçimde onarımını da üstlenmiş ve bununla ilgili çalışmalara başlanmıştır.
Bu önemli müzenin, Ulu Önder'in gösterdiği doğrultuda yenilenmesi ve kısa süre içinde, yeni biçimiyle hizmete sokulabilmesi yolunda ülkemizin sanatçı, düşünür ve bilim adamlarının değerli katkılarını esirgemeyeceklerini umuyor, bu konuyla ilgili olarak çalışan,
çaba sarfeden herkese başarı dileklerimi sunuyorum.
Necmettin KARADUMAN T.B.M.M. Başkanı
MİMAR SİNAN ÜNİVERSİTESİ
RESİM VE HEYKEL MÜZESİ’NİN RESTORASYONU
Ulu önderimiz Büyük Atatürk'ün 20 Eylül 1937 tarihinde açılışım yaptığı Resim ve Heykel Müzesi’nin bulunduğu Dolmabahçe Sarayı Veliaht Dairesi Büyük Atatürk'ün emirleri ile, Güzel Sanatlar Akademisine tahsis edilmiştir. (27 Aralık 1937)
O zamandanberi Resim ve Heykel Müzesi olarak kullanılan bu değerli yapınm çağdaş bir müze halinde yeniden düzenlenmesi direktifleri; Cumhurbaşkanı mız Savın Kenan EVREN'in 19 Ocak 1983 tarihinde Üniversitemizi ilk kez ziyaretleri sırasında şeref defterimize yazdıkları "TÜRK MİLLETİNİN YA RADILIŞINDA GÜZEL OLAN HER ŞEYİ SEVMEK VE DESTEKLEMEK YATAR " şeklinde veciz ve değerli sözleri ile birükte verilmiştir.
Daha sonraları T.B.M.M. Başkanı Sayın Necmettin KA R AD UMAN ’in yakm İlcileri ile bu broşürdeki yazılarında ifade ettikleri doğrultuda "Büyük Ata türk'ün önderliğinde başlatılan, Milü Saraylarımızın kültür yapılan olarak kul lanımı. . . " çalışmalarına başlanmıştır.
Türk Resim ve Heykel sanatının kaynağını teşkil eden müzenin bu broşürde yayınlanan restorasyon projesinin kısa zamanda gerçekleştirilmesini dilemek teyiz.
Kültür gelişimlerine her zaman olumlu katkdan olan Kamu ve özel sektör kesiminin bu konuda da yardımlarını esirgemeyeceklerini ümit ediyoruz. Bu proje ve broşüriğı düzenlenmesinde görev alan Üniversitemiz mensuplarına da teşekkürlerimi sunarım.
Prof. Muhteşem GİRAY Mimar Sinan Üniversitesi Rektörü
ç a ğ d a ş b i r m ü z e y e d o ğ r u
Resim ve Heykel Müzesi binasının harap durumu ve içinde bulunan sanat eser lerinin çağdaş olmayan koşullarda teşhir ve muhafazası yıllardır herkese üzün tü kaynağı oluyordu. 1980’li yıllardan sonra ise her açıdan dinamik, çok hızlı bir gelişme gösteren modern Türkiye’ye uygulanması için T. B. M. M. Başkanı Sayın Necmettin Karaduman'ın direktifleri ile, Milli Kültürümüzün önemli bir bölümünün yok olmasını önleyecek bir restorasyon faaliyetinin başlanmasına önayak oldu.
Bu restorasyon projesi sadece tarihi bir binanın tamirini değil, içinde bulunan ve Atatürk Türkiyesinin çağdaşlaşmasını bütün aşamalarıyla belgeleyen bir sanat hâzinesinin korunup değerlendirilmesini de sağlayacaktır. Ülkemizdeki teknolojik gelişmenin düzeyi müzenin diğer ülkelerde geliştirilen bilim verile rine uygun bir ortama kavuşmasını sağlayacak; Işık, Isı, nem kontrollü me kânlarda eserler, yarına sağlıklı bir biçimde ulaşabileceklerdir. Ayrıca boyutla rı ve konusu ne olursa olsun, her müzede bulunması gerekli restorasyon, kon- servasyon atölyeleri, yaygın eğitime açık, ders ve konferansları da bu yeni dü zenleme içinde öngörülmüştür.
Ancak, işleyiş ve görevleri çağdaşlaşmasma rağmen, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi, uygulanacak olan proje sayesinde tarihi hüviyetinden hiç bir şey kay betmeyecek, mimari açıdan binaya müdahalede bulunulmayacaktır; bu özel lik, hazırlanan restorasyon projesinin Avrupada görülen örneklerden belki da ha başarılı olmasını bile sağlayacaktır.
Yeryüzünde emsali çok az olan imparatorluk Saraylarından bir tanesinin Veli aht Dairesinin böyle çağdaş koşullara uygun ve halka yaygın hizmet verebile cek bir biçimde düzenlenmesi, Dünyamız kültür mirası açısından da çok önem li bir olaydır ve bunu gerçekleştirecek kişi ve kuruluşlar, başta T.B.M.M. Baş kam Sayın Necmettin Karaduman ve T.B.M.M. mensuplan olmak üzere Türk kültürüne ve Plâstik Sanatlanna en büyük hizmeti yapmış kişiler sıfatıyla her zaman minnetle anılacaklardır.
Prof. Belkıs Mutlu Müze Müdürü
IÇ SALON GÖRÜNÜŞÜ
MÜZE GİRİŞİ CEPHESİ
í
RÖLÖVE
BODRUM HAT PLANI (1 WTUJ MJ PlAMQ d/tKOlO
o b u m p u m i
PLANI I/IOO
1- K A T P L A N I U HCTUJ KAT PLAN) O /(X H X O )
t. KAT PLANI 2 . A R A KAT PLANI
RÖLÖVE
4- « KCSİTİ
OfOD)®
1-1 h i s4tI
nyrnyvt mnıunuil WfI jl<E»'W|W y g 1W" r y
RÖLÖVE
D I E ıV İ Z O «El* H IE S I
RESTORASYON
Lf||| HALKA AÇM ÇALIŞMA «Hl-ÜMÜ (1 NOUJ KAT)
RESTORASYON
RESTORASYON
4 - 4 K E S İ T İ
İ3m fl^OIKCD
o T L
r y „
MİMAR SİNAN ÜNİVERSİTESİ RESİM VE HEYKEL MÜZESİ BİNASI
RESTORASYONU HAKKINDA
Dolmabahçe Sarayı kompleksinden ve esas binanın devamı olan Veliaht Dairesi Ulu önderimiz Atatürk'ün emirleri ile 27.12.1937 tarihinden itibaren kurumumuza bağlı olarak Devlet Resim ve Heykel Müzesi olarak kullanıl maktadır.
Avrupa'nın birçok ülkesinde olduğu gibi Yurdumuzda da esas fonksiyonlarım kaybetmiş saraylar müze olarak kullanılmaktadır. Veliaht dairesi Resim ve Heykel müzesi olarak kullanılmağa başlandığı andan itibaren sanat eseri teş hiri ön plana çıkmış ve binanın saray olması nedeni ile mimari yönü ihmal edilir duruma girmiştir. Bina zamanla eskimeye yüz tutmuş dış cephelerin rüzgara maruz kalan yönleri aşınmış, çatı kaplaması delinmiş ve büyük sofa ların döşemeleri sarkmıştır. Bunlara ilaveten, bazı bilinçsiz davranışlarla bir kısım odaların duvarlarına teşhir edilen resimlere fon teşkil etmek amacı ile bütün sathı kaplayan yerli panolar yapılmıştır. Zaman zaman yapılan basit tamirler yeterli olmamış, özellikle çatı ve dış doğramalar önemli ölçüde yıpranmıştır.
Kurumumuzun Mimar Sinan Üniversitesi'ne dönüşmesi sonunda, Resim ve Heykel Müzesini yeni bir anlayışla ele alan Üniversite Rektörlüğü, binanın korunması ve restorasyonu konusunda derhal faaliyete geçmiş ve gerekli temaslara başlamıştır. Bu sırada Milli Saraylar Sempozyumu, müze binasmın restorasyonu konusuna yeni bir boyut ve güç kazandırmış, T.B.M.M. Baş kam Sayın N. Karaduman'ın direktifleri ile Üniversitemiz binamn restoras yon projesini hazırlama görevini üstlenmiştir. Üniversitemiz Rektörlüğü tara fından müze binası içinde kurulan büro derhal faaliyete geçerek rölöve ve restorasyon projelerini 3 ay içinde hazırlamıştır.
Projede de görüldüğü üzere yeni bir anlayışla ele alman düzenleme, müze işleyişine birçok kolaylıklar getirmiş, asansör, klima gibi gerekli unsurlar sisteme dahil edilmiştir.
Bunlara ilaveten ön ve arka bahçelerin kullanıma katılmaları sağlanarak, bunlardan istifade imkanları arttırılmıştır.
Prof. Haluk Sezgin M.S.Ü. Mimarlık Fakültesi Restorasyon Ana Bilim Dalı
Dolmabahçe Sarayı Veliaht Dairesi Mimar Sinan Üniversitesi
Resim ve Heykel Müzesi
Restorasyon projeleri ve broşürünün hazırlanmasında çalışanlar Proje ve Grup Sorumlusu
Tasarım ve Büro Şefi < // / / >
Prof. Haluk Sezgin ö ğ r. Gör. Sevinç Hadi Yrd. Doç. Nesrin Dengiz Arş. Gör. Demet Ulusoy Arş. Gör. Dilek Erbil Arş. Gör. Elvan Gökçe Arş. Gör. Filiz Atay Arş. Gör. Hale Tokay Arş. Gör. Halil Onur Arş. Gör. Nihat Gök Arş. Gör. Saygın Sansoy Arş. Gör. Uğur Çakıroğlu Mimar Neşe Zaloğlu Mimar Serra Uğurlu Mimar Tülay Çobancaoğlu İç Mimar Yıldız Tanlak Broşür Çalışmaları: Broşür tanzimi, Kapak ve İç Perspektivler Fotoğraf Basım İşleri öğr. Gör. R. Ruşen DORA Erdal Aksoy Tayfun Tüzün