Z lan Vad s 'n n (Erc ş-VAN) Makrofungal Çeş tl l ğ
Kenan DEMİREL, M. Zek KOÇAKYüzüncü Yıl Ün vers tes Fen Fakültes B yoloj Bölümü, Van
Öz: Bu çalışma, Van l Erç ş lçes sınırları çer s nde yer alan Z lan Vad s 'n n makromantar çeş tl l ğ n bel rlemek amacıyla yapılmıştır. 2013–2014 yıllarında yapılan araz çalışmaları le makrofungus örnekler toplanmıştır. Araz ve laboratuvar çalışmaları sonucunda teşh sler yapılan örnekler n Pez zomycetes ve Agar comycetes sınıflarına a t 5 ordo ve 24 fam lya çer s nde dağılım gösteren toplam 96 makrofungus taksonu olduğu tesp t ed lm şt r. Bunların 36' yenen, 52 'u yenmeyen ve 8'u zeh rl özell kted r. D ğer yandan,
Gl ophorus rr gatus (Pers.) A.M. A nsw. & P.M. K rk, Psathyrella pseudovernal s A.H. Sm. ve Tr choloma st parophyllum (N. Lund) P. Karst türler Türk ye m kob yotasına yen kayıt olarak
lave ed lm şt r.
Anahtar kel meler: Taksonom , Makrofungal çeş tl l k, Yen kayıt, Z lan vad s , Van, Türk ye.
Macrofungal D vers ty Of Z lan Valley (Erc ş-Van)
Abstract: The present study was carr ed out to determ ne the macrofungal d vers ty of Z lan valley (Erç ş-Van). Macrofung spec mens were collected the years of 2013 and 2014 dur ng f eld stud es. Accord ng to f eld and laboratory nvest gat ons, the total of 98 taxa belong ng to 24 fam l es and 5 ordos stated n Pez zomycetes and Agar comycetes class s were dent f ed. 36 of them are ed ble, 52 of them are ned ble and 8 of them are po sonous. On the other hand; Gl ophorus rr gatus (Pers.) A.M. A nsw. & P.M. K rk, Psathyrella
pseudovernal s A.H. Sm. ve Tr choloma st parophyllum (N. Lund) P. Karst spec es were
dent f ed as new records for Turk sh Mycob ota.
Keywords: Taxonomy,Macrofungal d vers ty, new records, Z lan valley, Van,Turkey.
*Correspond ng author:kdem rel_99@yahoo.com GİRİŞ
Canlılar çer s nde ayrı b r alem olarak ele alınan mantarların şu ana kadar yaklaşık 400 b n c varında türü tesp t ed lmes ne rağmen, yeryüzünde 1.5 m lyon türe sah p olduğu tahm n ed lmekted r (Hawksworth 1991, Hawksworth ve ark., 1995). Bu hal yle de dünyanın en fazla üyeye sah p âlem olma potans yel bulunmak-tadır. Araştırma konumuzu oluşturan makro-mantarların se Avrupa kıtasında yaklaşık olarak 15.000 türü tesp t ed lm şt r (Senn-Irlet ve ark., 2007). Ülkem z se uygun ekoloj k koşulları ve
zeng n b tk örtüsü neden yle mantar çeş tl l ğ yönünden oldukça zeng nd r. Ülkem zde 2015 yılı t bar yle 2422 c varında makrofungus taksonu bel rlenm şt r (Solak ve ark. 2015).
Mantarlar tüm dünyada sadece besley c özell kler ve tadıyla değ l k myev yapısı ve fonks yonel şlevler bakımından tıbb olarak da değer kazanmaktadır (Kalac, 2009). İlg çek c çeş tl b yoloj k akt v telere sah p sekonder metabol tler üretmekte ve yen laçların keşf ç n öneml b r potans yel olarak görülmekted rler.
B rçok makrofungus türü geleneksel tıpta m de kanser , kard yo-vasküler hastalıklar, tüberküloz, karac ğer ve kalp rahatsızlıklarında, lt hap, bel ağrısı, bel soğukluğu, kanama, karın ağrısı ve d yabet g b hastalıklarda tedav ed c olarak kullanılmaktadır (Chang, 1999). Bu tedav ed c b yoloj k akt v teler mantarlarda bulunan pol sakkar tler, özell kle de β-glukan sayes nde gerçekleşmekted r. L teratürde tıbb mantarlar tarafından üret len pol sakkar tler n zolasyonu ve b yoloj k akt v teler le lg l b rçok yayın bulunmaktadır. İnsan sağlığı ç n bu b leş kler n farmakoloj k etk ler ve tedav ed c potans -yeller n n öneml olduğu y b l nmekted r (Barros ve ark., 2007).
Van yöres nde ş md ye kadar Dem rel- (1996) Dem rel ve ark. (2015) tarafından konu le lg l çalışmalar yapılmıştır. Ancak çalışma alanını kapsayan detaylı b r çalışmanın yapılmadığı görülmekted r. Bu çalışma le Van l sınırları ç nde bulunan Erç ş lçes ndek Z lan Vad s 'nde doğal olarak yet şen makrofunguslar tesp t ed lerek, Doğu Anadolu Bölges ve ülkem z m kob yotasının zeng nleşt r lmes ne katkı sağlanması le b rl kte bu mantarların hab tatları, mevs msel dağılımları ve yörede etnom koloj k amaçlı olarak yararlanma durumlarının bel rlenmes de amaçlanmıştır.
Materyal ve Yöntem
Çalışma materyal n Z lan Vad s (Erc ş-Van) sınırları ç nde yet şen ve 2013-2014 yıllarında yörede yapılan araz çalışmaları le toplanan makrofungus örnekler oluşturmak-tadır. Ayrıca mantar örnekler n n doğal hab tatlarında fotoğraflarının çek m nde d j tal fotoğraf mak nes , örnekler n n m kroskob k yapılarının ncelenmes nde ve spor boyutlarının ölçülmes nde kullanılan araştırma m kroskobu, m krometre takımı ve lg l l teratürler oluştur-maktadır. Araz ve laboratuvar çalışmaları sonu-cunda toplanan örnekler n deskr ps yonları çıkarılmış ve lg l l teratür (Ph l ps (1981, 1991), Moser (1983), Buczack (1989), Bre tenbach ve
Krânzl n (1984,1986, 1991, 1995, 2000), Jordan (1995), Krânzl n (2005) yardımıyla teşh sler yapılmıştır. Teşh sl taksonlar Yüzüncü Yıl Ün vers tes Fen Fakültes B yoloj Bölümü M koloj laboratuvarında saklanmaktadır.
Araştırma alanımız Doğu Anadolu bölge-s nde, Van l n n kuzey nde 39° 01' - 39° 19' kuzey enlemler le 43° 16' - 43° 32' doğu boylamları arasında yer almaktadır. Alanın kuzey nde Aladağ (3510 m), doğusunda Az zan dağı (3290 m), batısında Meydan çayırı sulama gölet , güney nde Erc ş lçes ve Van gölü bulunur. Z lan Vad s Yukarı Işıklı köyünden başlayarak kuzeyde bulunan Taşkapı köyü ve çevres , güneybatı uzanımlı İşbaşı ve Ağırkaya köyler le kuzeydoğu uzanımlı İk zçalı köyü ve Kırkamer tepes arasında kalan kısımdır (Şek l 1). Araştırma alanımızda yerleş m alanı olarak Ulupam r, Köycük, Kardoğan, Ağaçören, Gözütok, Aşağı Işıklı, Yukarı Işıklı, Süleyman, Hacıkaş, Aşağı Çökek, Yukarı Çökek, İk zçalı, Aksakal, Sabanbüken, Şeh rpazarı, Doğancı, Doluca, Kuruçam, Taşkapı, İşbaşı, Hasanabdal, Kek ksırtı, Der mev , Çakırbey, Yalındam köyler bulunmaktadır. Araştırma alanının sm n aldığı Z lan deres çalışma sahamızın en büyük akarsuyudur. Z lan Çayı, vad n n kuzeybatısında yer alan Aladağların 2900 m'ler nden doğar.
Bulgular
Araz ve laboratuvar çalışmaları sonu-cunda, Pez zomycetes ve Agar comycetes sınıflarına a t 5 ordo ve 24 fam lya ç nde dağılım gösteren toplam 96 makrofungus taksonu tesp t ed lm şt r. Taksonların geçerl s mler Index Fungorum (www.spec esfungorum.org; acces-sed 23 N san 2014) ve Sesl ve Denchev (2014)'e göre alfabet k olarak sıralanmıştır.
Ayrıca saptanan taksonların hab tatları, toplama yerler , coğraf konumları, toplanma tar hler , şahs fungaryum numaraları le b rl kte yen kayıt (*) taksonların deskr ps yonları da ver lm şt r.
ASCOMYCOTA Pez zomycetes Pez zales Helvellaceae Fr.
1. Helvella quelet Bres
Populus sp. ağaçları altı, Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39º 09ꞌ991ꞌꞌK, 43º 19ꞌ614ꞌꞌD, 1805 m, 13.06.2013, KOÇAK. 120. Yen r.
Pez zaceae Dumort.
2. Pez za ves culosa Bull.
At gübres üzer nde, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK. 85. Yen r.
Pyronemataceae Corda
3. Scutell n a scutellata (L.) Lambotte Sal x ve Populus sp. kütükler üzer nde, Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 27.05.2014, KOÇAK. 240. Yenmez.
BASIDIOMYCOTA Agar comycetes Agar cales
Agar caceae Chevall.
4. Agar cus b sporus (J.E. Lange) Imbach
Çayırlık, Altın dere harası karakolu çevres (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK. 28, 50, 81,135. Yen r.
5. Agar cus campestr s L.
Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m 29.05.2013, KOÇAK. 51, 217. Yen r.
6. Agar cus koeler on s (Bon) Bon Populus sp. ağaçları altı, İşbaşı köyü, 39° 09'671"K, 43° 21'727"D, 1786 m 12.10.2013, KOÇAK. 165. Yen r.
7. Agar cus l toral s (Wakef. & A. Pearson) P lát
Hayvan gübres n n yoğun olduğu çayırlık ve meralarda, Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43°
19'614"D, 1805 m, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 23.04.2014, KOÇAK. 187, 210. Yen r.
8. Agar cus xanthodermus Genev Çayırlık, Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 27.05.2014, KOÇAK. 238. Zeh rl .
9. Bov sta plumbea Pers.
Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 27.05.2014, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 12.10.2013, KOÇAK. 136, 218. Gençler yen r.
10. Bov sta n grescens Pers.
Kumlu topraklı çayırlık alan, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK. 80.Gençler yen r.
11 . B o v s t a a e s t v a l s ( B o n o r d . ) Demoul n
Çayırlık, Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 29.05.2013, KOÇAK. 103.Gençler yen r.
12. Copr nus comatus (O.F. Müll.) Pers. Çayırlık, Oyalı köyü, 39° 05'720"K, 43° 21'286"D, 1810 m, 08.05.2013, İşbaşı köyü çıkışı, 39° 11'348"K, 43° 21'605"D, 1850 m, 08.05.2013, Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 23.04.2014, KOÇAK. 4, 6, 207. Gençler yen r.
13. Copr nus s lvat cus Peck
Quercus sp. kütüğü üzer , Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D,1890 m, 27.05.2014, KOÇAK. 223. Yenmez.
14. Lep ota cr stata (Bolton) P. Kumm. Populus sp. ağaçları altı, Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'983"K, 43° 19'619"D, 1867 m, 13.06.2013, KOÇAK. 129.Yenmez.
15. Lep ota erm nea (Fr.) P. Kumm. Populus sp. ağaçları altı, Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'983"K, 43° 19'619"D, 1867 m, 29.05.2013, KOÇAK. 53.Yenmez.
16. Leucoagar cus leucoth tes (V ttad.) Wasser
Populus sp. ağaçları altı, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK.78.Yenmez.
17. Lycoperdon perlatum Pers.
Populus sp. ağaçları altı, İşbaşı köyü çıkışı, 39° 11'348"K, 43° 21'605"D, 1850 m, 21.05.2013, Çayırlık, Altın dere harası karakolu yanı, 39° 09'983"K, 43° 19'619"D, 1867 m, 12.10.2013, KOÇAK. 40,160. Gençler yen r.
18. Lycoperdon pratense Pers.
Çayırlık, Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 23.04.2014, KOÇAK. 200. Gençler yen r.
19. Lycoperdon utr forme Bull.
Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, 29.05.2013, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK. 33, 52, 67. Gençler yen r.
20. Macrolep ota excor ata (Schäeff.) Wasser
Çayırlık, Hasanabdal köyü, ağaç altı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, KOÇAK.146, 147. Yen r.
21. Mycenastrum cor um (Guers.) Desv. Çayırlık, Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 12.10.2013, KOÇAK. 155. Yen r.
2 2 . C h l o r o p h y l l u m a g a r c o d e s (Czern.) Vell nga
Çayırlık, Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 29.05.2013, KOÇAK.106. Yen r.
Aman taceae R. He m ex Pouzar 23. Aman ta v ttad n (Morett ) V ttad. Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 29.05.2013, KOÇAK. 54. Yen r.
Bolb t aceae S nger
24. Bolb t us t tubans (Bull.) Fr.
Çayırlık, Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43°
19'614"D, 1805 m, 29.05.2013, KOÇAK. 132. Yen r.
25. Conocybe apala (Fr.) Arnolds
Çayırlık, Şeh r pazarı köyü , Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, KOÇAK. 95.123. Yenmez.
26. Conocybe sem globata Kühner & Watl ng
Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, Çayırlık, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, Çayırlık, Altın dere harası karakolu yanı (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, KOÇAK. 15.59.216. Yenmez.
27. Conocybe tenera (Schaeff.) Fayod Çayırlık, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 1 2 . 1 0 . 2 0 1 3 , 2 3 . 0 4 . 2 0 1 4 , KOÇAK.137,181.Yenmez.
28. Conocybe r cken (Jul. Schäff.) Kühner
Çayırlık, Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 23.04.2014, KOÇAK. 212. Yenmez.
29. Conocybe fusc marg nata (Murr ll) S nger
Gübrel k alan, Altın dere harası karakolu yanı, 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 13.06.2013, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 23.04.2014, KOÇAK. 127, 177.Yenmez.
Cort nar aceae R. He m ex Pouzar 30. Cort nar us d asemospermus Lamoure
Karışık çalılık, İşbaşı köyü yanı, 39° 09'671"K, 43° 21'727"D, 1786 m, 12.10.2013, KOÇAK. 149.Yenmez.
Entolomataceae Kotl. & Pouzar
31. Entoloma l v doalbum (Kühner & Romagn.) Kub čka
Çayırlık, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK. 73.Yenmez.
32. Entoloma sep um (Noulet & Dass.) R chon & Roze
Çayırlık, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK. 68.Yenmez.
Inocybaceae Jül ch
33. Inocybe curv pes P. Karst.
Sal x sp. ağaçları altı, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK.74. Zeh rl .
34. Inocybe r mosa (Bull.) P. Kumm. Populus sp. ağaçları altı, Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'952"K, 43° 19'672"D, 1803 m, 13.06.2013, KOÇAK. 118. Öldürücü Zeh rl b r türdür.
Tubar aceae V zz n
35. Tubar a furfuracea (Pers.) G llet Quercus sp. ağaçları altı, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, 23.04.2014, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 27.05.2014, KOÇAK. 69, 92, 175, 179, 236.Yenmez.
Marasm aceae Roze ex Kühner 36. Marasm us oreades (Bolton) Fr. Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, Populus sp. ağaçları altı, İşbaşı köyü çıkışı, 39° 11'348"K, 43° 21'605"D, 1850 m, 21.05.2013, Altın dere harası k.arakolu yanı, kavaklık, 39° 09'952"K, 43° 19'672"D, 1803 m, 27.05.2014, KOÇAK. 27, 42, 58, 94, 239.Yen r.
Mycenaceae Roze
37. Mycena ac cula (Schäeff.) P. Kumm. Populus sp. kütüğü üzer , Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'952"K, 43° 19'672"D, 1803 m, 13.06.2013, KOÇAK. 130. Yenmez.
38. Mycena galer culata (Scop.) Gray Ağaç kütüğü ve dalları üzer , Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK. 71.Yenmez.
39. Mycena n ve pes (Murr ll) Murr ll Ağaç kütüğü üzer , Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'952"K, 43°
19'672"D, 1803 m, 13.06.2013, KOÇAK. 131.Yenmez.
40. Mycena ol da Bres.
Ağaç kökü üzer , Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'952"K, 43° 19'672"D, 1803 m, 13.06.2013, KOÇAK. 107.Yenmez.
Hygrophoraceae Lotsy
41. * Gl ophorus rr gatus (Pers.) A.M. A nsw. & P.M. K rk
Şapka, 10-30 (50) mm çapında, gençken yarı küresel veya kon k, çok geçmeden düzleş r, yüzey düz, yarı şeffaf s tr atlı, gr -kahvereng ms renkte, kuruduğunda soluktur. Etl kısım, nce, açık gr ms -kahvereng renkte, tat ve kokusu bel rs zd r. Lameller, önce beyaz, sonra krem renkte, kenarları düz ve kuru örneklerde açık kahvereng renge döner. Sap, 30-50(60) x 3-5 mm boyutlarında, s l nd r k, bükülmüş, u z u n l a m a s ı n a y v l , y ü z e y d ü z , a ç ı k kahvereng ms renkted r (Şek l 2a). Sporları, 6-8,5 x 4,5-5,5 µm boyutlarında, el pt k, yüzey düz, hyal n ve ç damlalıdır (Şek l 2b).
Seyrek çayırlık ve meralarda, orman kenarlarında, yosunlu alanlarda yaz başında ve sonbahar aylarında nad r olarak yet ş r (Bre tenbach ve Kränzl n, 1991). Araştırma a l a n ı n d a ç a y ı r l ı k a l a n d a b e l r l e n m ş t r. L teratüre göre yenmez (Bre tenbach ve K r ä n z l n , 1 9 9 1 ) . Y ö r e h a l k ı t a r a f ı n d a n tanınmamaktadır.
Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, 27.05.2014, KOÇAK. 26, 221. Ülkem z makrofungusları ç n yen kayıttır.
Physalacr aceae Corner
42. Flammul na velut pes (Curt s) S nger Kurumuş ve çürümekte olan meşe kütüğü üzer , Hasanabdal köyü yanı, meşel k, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, 29.05.2013, 13.06.2013, 14.10.2013, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK. 55, 72, 109, 167.Yen r.
Şek l 2. Gl ophorus rr gatus'un a) bas d okarpı b) bas d osporları Pleurotaceae Kühner
43. Pleurotus ostreatus (Jacq.) P. Kumm. Sal x sp., kütüğü üzer , Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, 23.04.2014, İşbaşı köyü yanı, 39°09'671"K, 43° 21'727"D, 1786 m, 12.10.2013, Populus sp. kütüğü üzer , Altın d e r e h a r a s ı k a r a k o l u y a n ı , k a v a k l ı k , 39°09'952"K, 43°19'672"D, 1803 m, 14.11.2013, KOÇAK. 89, 164, 170, 174, 185, 186.Yen r.
44. Pleurotus popul nus O. H lber & O.K. M ll.
Populus sp. kütüğü üzer , Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'952"K, 43° 19'672"D, 1803 m, 14.11.2013, KOÇAK. 171. Yen r.
Pluteaceae Kotl. & Pouzar
45. Pluteus sal c nus (Pers.) P. Kumm. Odun kalıntısı üzer , Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'952"K, 43° 19'672"D, 1803 m, 14.11.2013, KOÇAK. 161.Yen r.
46. Volvopluteus glo ocephalus (DC.) V zz n , Contu & Justo
Populus sp. ağaçları altı, İşbaşı köyü
yanı, 39° 09'671"K, 43° 21'727"D, 1786 m, 13.06.2013, KOÇAK. 134.Yen r.
Psathyrellaceae V lgalys, Moncalvo &
Redhead
47. Copr nellus d ssem natus (Pers.) J.E. Lange
Sal x sp. kütüğü üzer , İşbaşı köyü, 39° 09'671"K, 43° 21'727"D, 1786 m 12.10.2013, KOÇAK. 47.Yen r.
48. Copr nellus domest cus (Bolton) V lgalys, Hopple & Jacq. Johnson
Populus sp. kütüğü üzer , Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 12.10.2013, KOÇAK. 144.Yenmez.
49. Copr nellus m caceus (Bull.) V lgalys, Hopple & Jacq. Johnson
Populus sp. ve Sal x sp. kütüğü üzer , Oyalı köyü, 39° 05'720"K, 43° 21'286", 1810 m, 08.05.2013, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 12.10.2013, Sal x sp. ağaçları altı, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 23.04.2014, KOÇAK.1,145,189. Gençler yen r.
50. Copr nops s atramentar a (Bull.) Redhead, V lgalys & Moncalvo
Populus sp. kütüğü üzer , Oyalı köyü, 39° 05'720"K, 43° 21'286", 1810 m, 08.05.2013, İşbaşı köyü, 39° 09'671"K, 43° 21'727"D, 1786 m 12.10.2013 KOÇAK.7,148,167. Zeh rl . Alkol le b rl kte alındığında zeh rlenmelere yol açar.
51. Copr nops s n vea (Pers.) Redhead, V lgalys & Moncalvo
Hayvan gübres üzer , Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 2 1 . 0 5 . 2 0 1 3 , 2 7 . 0 5 . 2 0 1 4 , K O Ç A K . 11 , 222.Yenmez.
5 2 . C o p r n o p s s m a r c e s c b l s (Br tzelm.) Örstad us & E. Larss
Ağaç kalıntısı üzer , Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, 27.05.2014, KOÇAK. 23.Yenmez.
53. Copr nops s macrocephala (Berk.) Redhead, V lgalys & Moncalvo
Gübrel k alan, Hasanabdal köyü yanı, 3 9 ° 1 3 ' 7 8 0 " K , 4 3 ° 2 3 ' 5 6 0 " D , 1 8 9 0 m , 29.05.2013, KOÇAK. 56.Yenmez.
54. Copr nops s rad ata (Bolton) Redhead, V lgalys & Moncalvo
Gübrel k alan, Hasanabdal köyü yanı, 3 9 ° 1 3 ' 7 8 0 " K 4 3 ° 2 3 ' 5 6 0 " D , 1 8 9 0 m , 27.05.2014, KOÇAK. 231.Yenmez.
55. Panaeol na foen sec (Pers.) J. Schröt.
Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık (T gem ç ftl ğ ), 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 13.06.2013, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 23.04.2014, KOÇAK. 126, 194.Zeh rl .
56. Panaeolus pap l onaceus (Bull.) Quél.
Hayvan gübres üzer , Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, 27.05.2014, İşbaşı köyü, 39° 09'671"K, 43° 21'727"D, 1786 m 21.05.2013, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, 23.04.2014, Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık, 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 23.04.2014. KOÇAK. 32, 46, 96, 178, 213, 233.Zeh rl .
57. Panaeolus ater (J.E. Lange) Kühner & Romagn. ex Bon
Çayırlık, İşbaşı köyü, 39° 09'671"K, 43°21'727"D, 1786 m 21.05.2013, KOÇAK. 37.Zeh rl .
58. Panaeolus sem ovatus (Sowerby) S. Lundell & Nannf.
Hayvan gübres üzer , İşbaşı köyü çıkışı, 3 9 ° 11 ' 3 4 8 " K , 4 3 ° 2 1 ' 6 0 5 " D , 1 8 5 0 m , 21.05.2013, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK. 41, 97.Yenmez.
59. Parasola kuehner (Uljé & Bas) Redhead, V lgalys & Hopple
Populus sp. ağaçları altı, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, KOÇAK.13.Yenmez.
60. Parasola pl cat l s (Curt s) Redhead, V lgalys & Hopple
Çayırlık, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, 12.10.2013, 23.04.2014, KOÇAK. 61, 143, 182.Yenmez.
61. Psathyrella candolleana (Fr.) Ma re Populus sp. ağaçları altı, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, 12.10.2013, Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 13.06.2013, 23.04.2014, 27.05.2014, İşbaşı köyü yanı, 39° 09'671"K, 43° 21'727"D, 1786 m, 12.10.2013, KOÇAK. 29,75, 83, 119, 139, 162, 163.Yen r. 6 2 . P s a t h y r e l l a s p a d c e o g r s e a (Schäeff.) Ma re
Ağaç kalıntıları üzer , Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 2 1 . 0 5 . 2 0 1 3 , 2 3 . 0 4 . 2 0 1 4 , K O Ç A K . 1 9 , 192.Yenmez.
63. Psathyrella lutens s (Romagn.) Çayırlık, yaprak kalıntıları üzer nde, İşbaşı köyü yanı, 39° 09'671"K, 43° 21'727"D, 1786 m, 21.05.2013, KOÇAK. 43. Yenmez.
64. Psathyrella murc da (Fr.) K ts van Wav
Quercus sp. ağaçları altı, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 23.04.2014, KOÇAK. 195, 197.Yenmez.
65. Psathyrella phegoph la Romagn. Sert yapılı ağaçlar altı, Hasanabdal köyü, 3 9 ° 1 3 ' 7 8 0 " K , 4 3 ° 2 3 ' 5 6 0 " D , 1 8 9 0 m , 23.04.2014, KOÇAK. 09.Yenmez.
66. Psathyrella prona (Fr.) G llet
Koruluk alan (kumlu topraklı), Altın dere harası karakolu yanı, 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 13.06.2013, KOÇAK. 125.Yenmez.
67. Psathyrella long pes (Peck) A.H. Sm
Quercus sp. ağaçlar altı, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 27.05.2014, KOÇAK. 234. Yenmez.
68. *Psathyrella pseudovernal s A.H. Sm.
Şapka, 20-45 mm çapında, konveks, gen şçe kon k ve çan şekl nde, olgunlaştığında haf fçe düz, kenarı s tr atlı sarımsı kahvereng renkte; kuruduğunda soluk kahvereng renkge döner; gençken kenarları boyunca velum kalıntıları mevcuttur. Lameller sapa b t ş k veya çok yakın ve gençken beyazımsı, soluk kahvereng ms renkte olgunlaştığında koyu kahvereng renge dönmekted r. Sap, 3-10 x 5 mm boyutlarında, eş t boyutlarda, kırılgan yapıda, olgun örneklerde orta kısımda beyaz-soluk sarımsı renkten koyu kahvereng renge kadar değ ş r, yüzey düz veya haf fçe peks olup annulus taşımaz (Şek l 3a). Sporları, 7,5 – 9,5 x 4 – 5,5 µm boyutlarında el pso d, yüzey , düz, koyu kahvereng renk olup nce çeperl d r (Şek l 3b).
Yaz ve sonbahar aylarında, dağınık küçük gruplar hal nde, sert yapılı ağaçların yoğun olduğu orman çler nde, sık sık odun atıkları yanında yet ş r Araştırma alanında sert yapılı ağaçların altında yet şt ğ bel rlenm şt r. Yenmez.
Sert yapılı ağaçlar altı, Hasanabdal köyü çevres , 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 2 1 . 0 5 . 2 0 1 3 , K O Ç A K . 1 6 . Ü l k e m z makrofungusları ç n yen kayıttır.
Strophar aceae S nger & A.H. Sm. 69. Agrocybe paludosa (J.E. Lange) Kühner & Romagn. ex Bon
Ağaç kalıntıları üzer , Hasanabdal köyü, 3 9 ° 1 3 ' 7 8 0 " K , 4 3 ° 2 3 ' 5 6 0 " D , 1 8 9 0 m , 21.05.2013, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK. 31, 60.Yenmez.
70. Agrocybe ped ades (Fr.) Fayod Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, 27.05.2014, KOÇAK. 18, 226, 235.Yen r.
71. Agrocybe praecox (Pers.) Fayod Populus sp. ağaçları altı, İşbaşı köyü yanı, 39° 09'671"K, 43°21'727"D, 1786 m, 2 1 . 0 5 . 2 0 1 3 , 2 7 . 0 5 . 2 0 1 4 , K O Ç A K . 4 4 , 242.Yen r.
72. Agrocybe dura (Bolton) S nger Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, 27.05.2014, KOÇAK. 34, 65, 88, 93, 242.Yen r.
73. Phol ota gummosa (Lasch) S nger Populus sp. ağaçları altı, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, 12.10.2013, KOÇAK. 62, 138, 140, 142, 142.Yenmez.
74. Phol ota aur vella (Batsch) P. Kumm. Sal x sp. ağaçları üzer , Altın dere harası karakolu yanı kavaklık, 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 12.10.2013, KOÇAK. 156. Yenmez.
75. Ps locybe merd cola Hu jsman Hayvan gübres üzer , Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK. 87.Yenmez.
76. Strophar a coron lla (Bull.) Quél. Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, Oyalı köyü, 39° 05'720"K, 43° 21'286", 1810 m, 21.05.2013, Altın dere harası karakolu yanı, çayırlık, 39° 09'971"K, 43° 19'652"D, 1845 m, 23.04.2014, 27.05.2014, KOÇAK. 10, 64, 14, 48, 209, 229. Yen r.
Cort nar aceae R. He m ex Pouzar 77. Hebeloma crustul n forme (Bull.) Quél
Populus sp. ağaçları altı, Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 29.05.2013, 23.04.2014, KOÇAK. 100, 208.Yenmez.
78. Hebeloma mesophaeum (Pers.) Quél.
Populus sp. ağaçları altı, Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'991"K, 43° 19'614"D, 1805 m, 13.06.2013, 14.11.2013, KOÇAK. 116, 173.Yenmez.
79. Hebeloma popul num Romagn. Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 23.04.2014, KOÇAK. 191.Yen r.
Tr cholomataceae R. He m ex Pouzar 80. Melanoleuca cognata (Fr.) Konrad & Maubl
Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, Altın dere
harası karakolu yanı, 39° 09'971"K, 43° 19'652"D, 1845 m, 23.04.2014, KOÇAK. 24, 84, 202.Yen r.
81. Melanoleuca brev pes (Bull.) Pat. Çayırlık, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 29.05.2013, 23.04.2014, KOÇAK. 49, 190, 193, 204.Yen r.
82. Tr choloma popul num J.E. Lange Populus sp. ağaçları altı, Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'971"K, 43° 19'652"D, 1845 m, 12.10.2013, 14.11.2013, KOÇAK. 157, 158, 172. Yen r.
83. Tr choloma namoenum (Fr.) G llet Populus sp. ağaçlar altında, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 23.04.2014, KOÇAK. 198. Zeh rl .
84. Tr choloma scalpturatum (Fr.) Quél. Populus sp. ağaçlar altında, Hasanabdal köyü yanı, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, Altın dere harası karakolu yanı, kavaklık, 39° 09'971"K, 43° 19'652"D, 1845 m, 29.05.2013, 13.06.2013, 27.05.2014, KOÇAK. 35, 102, 117, 241. Yenmez.
85. * Tr choloma st parophyllum (N. Lund) P. Karst.
Şapka, 50-120 mm çapında, gençken yarı küresel veya kon k, çok geçmeden düzleş r, genell kle gen şçe umbolu, yüzey düz, gençken beyaz, sonra krem veya sarımsı kahvereng renkte, bazen turuncu tonda zonlar bulunur, kenarlar düzens z dalgalı, kesk n ve bazen y vl d r. Etl kısım, beyaz, nce, d kkat çek c toprak kokusunda, tadı haf f acımsıdır. Lameller, önce beyaz, sonra krem veya kırmızımsı kahvereng renkte, gen ş, kenarları düz ve kuru örneklerde koyu kahvereng veya s yah renge döner. Sap, 60-100x12-15 mm boyutlarında, s l nd r k, taban kısmı bazen ş şk n ve kısa b r m sel yal kord taşır, yüzey düz, uzunlamasına f b r l l , b e y a z t o n l a r d a , d o k u n m a l e
kahvereng leş r, üst kısmı beyaz pudramsı yapı le kaplıdır (Şek l 4a). Sporları, 4,5-6 x 3,5-4 µm boyutlarında, el pt k, yüzey düz, hyal n ve ç damlalıdır (Şek l 4b).
Genell kle çayırlıklarda, çalılık alanda, orman çler nde ve orman kenarları boyunca ve Betula sp. altında yet ş r (Bre tenbach ve Kränzl n, 2000). Araştırma alanında çayırlık alanda yet şt ğ bel rlenm şt r. L teratüre göre yenmez (Bre tenbach ve Kränzl n, 2000). Yöre halkı tarafından tanınmamaktadır.
Çayırlık, Altın dere harası karakolu çevres , çayırlık, 39° 09'971"K, 43° 19'652"D, 1845 m, 23.04.2014, KOÇAK. 203.
Ülkem z makrofungusları ç n yen kayıttır.
Şek l 4. Tr choloma st parophyllum' un a) bas d okarpları b) bas d osporları 86. Lep sta r na (Fr.) H.E. B gelow
Populus sp. ağaçları altında, Altın dere harası karakolu çevres , kavaklık, 39° 09'971"K, 43° 19'652"D, 1845 m, 27.05.2014, KOÇAK. 245.Yen r.
87. Lep sta nuda (Bull.) Cooke
Populus sp. ağaçları altında, Altın dere harası karakolu çevres , kavaklık, 39° 09'971"K,
43° 19'652"D, 1845 m, 13.06.2013, 23.04.2014, KOÇAK. 122. 201.Yen r.
88. Lep sta personata (Fr.) Cooke Populus sp. ağaçları altında, Altın dere harası karakolu çevres , kavaklık, 39° 09'971"K, 43° 19'652"D, 1845 m, 29.05.2013, 23.04.2014, KOÇAK. 101, 206.Yen r.
Boletales
Pax llaceae Lotsy
89. Pax llus nvolutus (Batsch) Fr
Populus sp. ağaçları altı, Altın dere harası karakolu çevres , kavaklık, 39° 09'971"K, 43° 19'652"D, 1845 m, 13.06.2013, KOÇAK. 114.Zeh rl .
Polyporales
Polyporaceae Fr. ex Corda 90. Trametes trog Berk.
Populus sp kütüğü üzer , İşbaşı köyü çıkışı, 39° 11'348"K, 43° 21'605"D, 1850 m, 13.06.2013, KOÇAK. 133.Yenmez.
91. Trametes vers color (L.) Lloyd Populus sp. kütüğü üzer , İşbaşı köyü, 3 9 ° 0 9 ' 6 7 1 " K , 4 3 ° 2 1 ' 7 2 7 " D , 1 7 8 6 m , 21.05.2013, Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, 23.04.2014, KOÇAK. 45, 77, 184.Yenmez.
92. Polyporus squamosus (Huds.) Fr Quercus sp. kütüğü üzer , Hasanabdal köyü, 39° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 21.05.2013, KOÇAK. 21. Yen r.
93. Polyporus rh zoph lus Pat.
Ç m e n l k , H a s a n a b d a l k ö y ü , 3 9 ° 13'780"K, 43° 23'560"D, 1890 m, 13.06.2013, KOÇAK. 108. Yenmez.
Merul aceae Rea
94. Bjerkandera adusta (W lld.) P. Karst. Populus sp. ağaç kütüğü üzer , Şeh r pazarı köyü; Adalı mezrası, 39° 13'793"K, 43° 23'575", 1848 m, 29.05.2013, KOÇAK. 80. Yenmez.
Hymenochaetales Hymenochaetaceae Donk 95. Phell nus gn ar us (L.) Quél.
Betula sp. ağaç gövdes üzer , İşbaşı köyü, 39° 09'671"K, 43° 21'727", 1786 m, 21.05.2013, KOÇAK. 39. Yenmez.
Omphalotaceae Bres nsky
96. Rhodocollyb a maculata (Alb. & Schwe n.) S nger
Sal x sp. ağaçları altı, Altın dere harası karakolu çevres , 39° 09'971"K, 43° 19'652"D, 1845 m, 13.06.2013, KOÇAK. 111. Yenmez.
Tartışma ve Sonuç
Z lan vad s nde (Erç ş- Van) doğal olarak yet şen makrofungusların bel rlenmes amacıyla yapılan bu çalışma da 24 fam lya‟ya a t toplam 96 makrofungus taksonu tesp t ed lm şt r. Bunların 36 'sı yenen, 52's yenmeyen ve 8' se zeh rl özell kted r.
Yörede tesp t ed len yenen mantar taksonları şunlardır: Helvella quelet , Pez za
ves culosa, Agar cus b sporus, A. campestr s, Agrocybe dura, A. ped ades, A. praecox, Aman ta v ttad n , Bolb t us t tubans, Bov sta aest val s, B. n grescens, B. plumbea, Chlorophyllum agar co des, Copr nus comatus, Copr nellus m caceus, Flammul na velut pes, Lep sta r na, L. nuda, L. personata, Lycoperdon perlatum, L. pratense, L. utr forme, Macrolep ota excor ata, Marasm us oreades, Melanoleuca b r e v p e s , M . c o g n a t a , M . s u b a l p n a , Mycenastrum cor um, Polyporus squamosus, Pleurotos ostreatus, P. popul nus, Pluteus sal c nus, Psathyrella candolleana, Strophar a c o r o n l l a , Tr c h o l o m a p o p u l n u m v e Volvopluteus glo ocephalus 'dır.
Araştırma yöres nde yaşayan halkın bes n olarak tükett ğ veya tıbb amaçlı kullanılan mantarların yöresel adları ve kullanım durumları Tablo 1.'de ver lm şt r.Araştırma yöres nde tesp t ed len zeh rl mantar taksonları şunlardır:
A g a r c u s x a n t h o d e r m u s , C o p r n o p s s atramentar a, Inocybe curv pes, I. r mosa, Panaeolus ater, P.pap l onaceus, Pax llus
nvolutus ve Tr choloma namoenum'dur
Yörede en fazla makrofungus örneğ n san ve mayıs aylarında toplanmıştır. Bunun sebeb lkbahar yağışlarının ve sıcaklığın mantar y e t ş m e s ç n e l v e r ş l o l m a s ı n d a n kaynaklanmaktadır. Ek m ve Kasım aylarında n s p e t e n d a h a a z ö r n e k t o p l a n d ı ğ ı görülmekted r.
Araştırma alanında tesp t ed len bazı odun tahr pç s mantarlar gerek canlı ağaçlar g e r e k s e k ü t ü k l e r ü z e r n d e g e l ş e r e k salgıladıkları çeş tl enz mler vasıtasıyla b tk bünyes ndek selüloz ve l gn n parçalayarak zarar ver rler.
Yenen Türler Yöresel İs mler Kullanım durumları
Agaricus bisporus gariki çimena, çayır mantarı Yemekl k olarak kullanılmaktadır.
Agrocybe dura gariki çimena Yemekl k olarak kullanılmaktadır.
Lycoperdon perlatum fıssa kurî Tıbb olarak kullanılmaktadır. Yara
üzer ne sürülüyor.
Pleurotos ostreatus gariki dara (ağaç
mantarı), kavak mantarı Yemekl k olarak kullanılmaktadır. Tablo 1. Bazı yenen mantarların yöresel s mler ve kullanım durumları
Şek l 5. Araştırma yöres nde toplanan makrofungusların aylara göre dağılımı
Bu parçalanma sonucunda selülozun s nd r lmes le ger ye yumuşak ve gevşek kalıntılar kalmaktadır. Araştırma yöres nde bu özell ğ gösteren mantarlar; Pleurotus ostreatus,
Trametes trog , T. vers color, Bjekandera a d u s t a , P h e l l n u s g n a r u s , P o l y p o r u s squamosus, Mycena galer culata, M. n ve pes ve Phol ota aur vella‟dır. Bu mantarların özell kle
ağaçlar üzer nde oluşturduğu zararlı etk lere karşı tedb r alınmaması durumunda ekoloj k ve ekonom k tahr batın c dd boyutlara ulaşılması kaçınılmazdır.
Ara ştırma yö re m zd e ya yg ın o l a n taksonlar se Helvella quelet , Hebeloma
crustul n forme, Copr nellus d ssem natus, C. m c a c e u s , C o p r n o p s s a t r a m e n t a r a , Melanoleuca brev pes, M. cognata, Psathyrella candolleana, P. spad ceogr sea, Agar cus b sporus, A. l toral s, Agrocybe dura, A. praecox,
Lep sta personata ve Strophar a coron lla ‟dır.
D ğer yandan bu çalışma le Gl ophorus
rr gatus, Psathyrella pseudovernal s ve Tr choloma st parophyllum türler lk kez bu
ç a l ı ş m a l e t e s p t e d l e r e k Ü l k e m z m kob yotasına yen kayıt olarak eklenm şt r. Böylece çalışmamızın esas amaçlarından b r s o l a n h e m y ö r e n n h e m d e ü l k e m z m kob yotasının zeng nleşt r lmes ne katkı sağlanmıştır.
Teşekkür
Bu çalışma Yüzüncü Yıl Ün vers tes B l msel Araştırma Projeler Başkanlığı tarafından 2013-FBE-YL023 no' lu proje le desteklenm şt r. Katkılarından dolayı teşekkür eder z.
Kaynaklar
Barros, L., Ferre ra, M.-J., Que ro´ S, B., Ferre ra, I. C. F. R., Bapt sta, P. Total phenols, ascorb c ac d,
b-carotene and lycopene n portuguese w ld ed ble mushrooms and the r ant ox dant act v t es. Food
Chem stry, 103: 413–419 (2007).
Bre tenbach, J., Kränzl n, F.,. Fung of Sw tzerland. Vol.1, Verlag Mykolog a Lucerne, Sw tzerland, 310 (1984)
Bre tenbach, J., Kränzl n, F.,. Fung of Sw tzerland. Vol.2, Verlag Mykolog a Lucerne,Sw tzerland, 412 (1986).
Bre tenbach, J., Kränzl n, F., Fung of Sw tzerland. Vol.3, Verlag Mykolog a Lucerne,Sw tzerland, 362 (1991).
Bre tenbach, J., Kränzl n, F. Fung of Sw tzerland. Vol.4, Verlag Mykolog a Lucerne,Sw tzerland, 368 (1995).
Bre tenbach, J., Kränzl n, F., Fung of Sw tzerland. Vol.5, Verlag Mykolog a Lucerne,Sw tzerland, 338 (2000).
Bres nsky, A., Besl, H., A Color Atlas of Po sonous Fung . Wolfe Publ sh ng, London (1990). Buczack , S., Fung of Br ta n and Europe. W ll am Coll ns Sons, Co Ltd. Glasgow (1989).
320s.
Chang S.T., M les P.G., 1989. Ed ble Mushrooms And The r Cult vat on. Crc Press, 271, Hon Kong. Dem rel, K.,Van yöres makrofungusları. Turk sh Journal of Botany, 20: 165-169 (1996).
Dem rel, K., Uzun, Y., Akçay, M.E., Keleş, A., Acar,İ., Efe, V., Van Yöres Makromantarlarına Katkılar, Mantar Derg s / The Journal of Fungus, Ek m (2015) 6 (2) 13-23 (2015).
Hawksworth, D. L., The fungal d mens on of b od vers ty: magn tude, s gn f cance, and conservat on. Mycolog cal Research, 95: 641-655 (1991).
Hawksworth, D. L., K rk, P.M., Sutton, B.C. and Pegler, D.N.,. A nsworth and B sby's d ct onary of the fung
(8th Ed.). CAB Internat onal, 616 p., Wall ngford, Un ted K ngdom (1995).
Jordan, M., The Encycloped a of Fung of Great Br ta n and Europe. Dav d &Charles Book Co., UK. 384s (1995).
Kalač, P., Chem cal compos t on and nutr t onal value of European spec es of w ld grow ng mushrooms: A rev ew, Food Chem stry, 113, 9−16 (2009).
Kränzl n, F., Fung of Sw tzerland. Vol.6, Verlag Mykolog a Lucerne, Sw tzerland. 174. (2005). Moser, M., Keys to Agar cs and Bolet . Gustav F scer Verlag, Stuttart. 535 (1983).
Ph ll ps, R.,Mushrooms and Other Fung of Great Br ta n and Europe. Pan Books Ltd., London. 287s (1981).
Ph ll ps, R. Mushrooms of North Amer ca. Boston, L ttle, Brown and Company. 319 pp. (1991).
Senn-Irlet, B., He lmann-Clausen, J., Dahlberg, A., Guıdance for The Conservatıon of Mushrooms In Europe, Convent on on The Conservat on of European W ldl fe and Natural Hab tats, 26-29 November 2007, Stand ng Comm ttee, Strasbourg (2007).
Sesl , E., Denchev, C.M., Checkl sts of the myxomycetes, larger ascomycetes, and larger bas d omycetes
n Turkey. 6th edn. Mycotaxon Checkl sts Onl ne (2014). (http://www.mycotaxon.com/resources/
checkl sts/sesl -v106-checkl st.pdf): 1–136.
Solak, M.H., Işıloğlu, M., Kalmış, E., Allı, H., Macrofung of Turkey Checkl st Volume II.Ün vers teler Ofset, Bornova-İzm r (2015).
