• Sonuç bulunamadı

İstanbul'dan Üsküdar'a yol gider

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "İstanbul'dan Üsküdar'a yol gider"

Copied!
1
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

«ají»

İstanbul*

23 EYLÜL 1996 PAZARTESİ

* T -7 -5 û !

İstanbul’dan Üsküdar’a

yol gider

İstanbul’dan

Üsküdar’a yol gider

Güfte ve beste: Bilinmiyor

İstanbul’dan Üsküdar’a yol gider Çavuş yol gider

Hanımlara deste deste gül gider Çavuş yol gider

Yandım çavuş yandım senin elinden Çok salınma kasatura da fırlar belinden

İstanbul’la Üsküdar’ın arası Çavuş arası

Yaktı beni gözlerinin karası Çavuş karası

Yandım çavuş yandım senin elinden Çok salınma kasatura da fırlar belinden

İstanbul’dan üç mum aldım yakmaya Yakıp yakıp yar yoluna bakmaya

Yandım çavuş yandın ben senin elinden Çok salınma kasatura da fırlar belinden [

G ulnûş Em etullah Valide S ultan’ın anısı­

na yaptınlan çeşm e 1729 yılında açılmış. O zam anlar çeşm e­ den sadece halk ya­

rarlanıyorm uş.

Üsküdarlı bir hanım şirket vapurunda görüp, aşık

olduğu çavuşa duygularım işte bu şarkıyla anlatmış

B

u oynak ve güzel İstanbul türküsü­ ne konu olan Üs­ küdar’ın her köşesinde ayn bir tarih hâzinesi

yatar. Üsküdar’ın bu adı nasıl aldığına ilişkin olarak tarihlerde çeşitli efsaneler anlatılır. Bun­ lardan ilkine göre, semt Bizans döneminde bu­ rada bulunan ve “Scu- tari” adı verilen askerle­ rin kışlalarından bu adı almıştır. Bir başka efsa­ neye göre de burada do­ ğuya hareket eden ve doğudan gelen posta ulaştıncılarının ilk ve son menzili bulunmak­ taydı. Bu menzillere “Skudar” adı verildiğin­ den bölge de bu isimle anılmıştır.

kaldı. Bunun üzerine bu semte Eskidar, son­ raları da Üsküdar denil­ di”, der.

Üsküdar tarih boyun­ ca Asya ve Avrupa kıta­ ları arasında bir geçit ol­ ma görevini sürdür­ müş, Fbtih’ten sonra da yıldızı parlamış. İmpa­ ratorluğun önde gelen kişileri, yaşadıkları dö­ nemde bu bölgeye ca­ miler, çeşmeler, sebiller yaptırarak Üsküdar'ın

Ahmet’in yaptırdığı İs­ kele Çeşmesi sayılabilir.

1867 yılında ilçeye dö­ nüştürülen Üsküdar, ilk şirket vapurlarının Bo­ ğaziçi’nde çalışmaya başlamasıyla daha'da gelişti. Köprüden kal­ kan ve Boğaz’a giden vapurların ilk.uğrak noktası olan Üsküdar, günümüzde Kızkulesi ve Katibim Türküsü ile olduğu kadar “İstan­ bul’dan Üsküdar’a yol

göre bundan sonra da vuslata

“Türk Üsküdar” yakıp yar yolunu

Sözledi-yakıp

Ünlü gezginimiz Evli­ ya Çelebi ise meşhur se­ yahatnamesinde bu ko­ nuda bambaşka bir id­ dia ortaya sürer. Evliya Çelebi “Kadıköy kurul­ duktan sonra Üskü­ dar’ın evleri Kadı­ köy’ünün yeni evleri karşısında eski ve dar

“Türkleşmesine” ve ge­ lişmesine katkıda bu­ lunmuşlardı.

Bunlar arasında Mih- rimah (1547), Eski Valde (1583), Çinili (1640), Yeni Valde (1710), Ayazma (1760), Selimiye (1803) camileriyle Sultan III.

gider” türküsüyle de ta­ nınır.

Aşk yangınları

Günümüzde zevkle söylediğimiz bu türkü­ nün kahramanları kim­ lerdi? Güftesini kim yazdı, kim besteledi? Ne yazık ki tarihlerde bu konuda bir bilgi yok. Ama sözlerinden anla­ dığımız kadarıyla Üskü­ darlı bir genç kızın, bir çavuşa olan duygularını

Genç kız ise İstan­ bul’dan aldığı mumlan yakıp yakıp, yar yoluna bakmakta, yüreğinde giderek büyüyen öz­ lemle onun dönüşünü beklemektedir.

Çavuş döndü mü? Onlar muratlarına erdi mi? Bilemiyoruz. Aslın­

da türkünün sözleri, yüz ayn aşk öyküsü ya­ zılacak kadar zengin ve içli. Ama öykünün kah­ ramanlan, bu türkü ile ebedileşti. Onlar da ölümsüzlüğe eriştiler.

Yarın: Ada Sahillerinde Bekliyorum

yansıtıyor. Belki de “Katibim Türküsü”nde olduğu gibi, onu ilk kez bir kafes arkasında gör­ dü. Cins bir Arap atının üzerinde salma salına giderken, heybetli görü­ nüşüne bir bakışta vu­ ruldu. Yg da İstan­ bul’dan Üsküdar’a gi­ den bir şirket vapuru­ nun, kadınlarla erkekle­ ri ayıran perdesinin açık kalmış bir yerin­ den, ilk gözler karşılaş­ tı. Bakışlar yüreklerde aşk yangınlarının çık­ masına yol açtı.

“Yaktı beni gözlerinin karası” diye feryat eden Üsküdarlı dilber, belli ki bu aşktan çok çek­ miş. Nereden biliyorsu­ nuz derseniz, türkünün sözleri apaçık anlatıyor. ‘Yandım çavuş yandım senin elindem derken bu gerçeği vurguluyor. Sonra ise yollan ayrıl­ mış. Kimbilir, belki de çavuşu o zamanlar gülü çimen olan Yemen’e sa­ vaşa göndermişlerdir.

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi

Referanslar

Benzer Belgeler

Dağıtım törenine Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen, Üsküdar Kaymakamı Murat Sefa Demiryürek ve Üsküdar İlçe Milli Eğitim Müdürü Sinan Aydın'ının yanı sıra çok

Yıldönümü… Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Resim İş Eğitimi Anabilim Dalı ve Türk sanatı Topluluğu tarafından

.} olarak kabul

Bunun ölçüleri bu serbest ticaretin etkileri son derece önemlidir ve yaptığımız hesaplara göre özellikle rekabet ye- tenekleri bakımından Türk sanayiinin (1960 lardan

Genel Kültürü ele alan Cumhuriyet Hüküme- timiz gerek halkevlerimizin kollan gerek konferans, yayın ve sergiler vasıtasile genel kültürün yüksel- mesinde önemli sonuçlar

İşte gerek bu sebepten ve gerek istikamet, ko- ku, septik galerisinin vaziyeti, methallerin kolaylığı ve koridorların kısalığı gibi sebeplerden dolayı has- talara mahsus

Şimdilik bu hususda bulunmuş olan çareler (stratifikas- yon) esasına müstenid (yani kat kat tabakalar teşkil etmek) dir. yine bir ta- kım mahzurlar gösteriyorlar.

Polonyadan gelen bebekler çok itinalı olarak yapılmış ve bilhassa Polonya örfüadâtma göre çok güzel giydirilmiştir.. Bu grup Polonya hayatının ha- kiki bir timsali