Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:30, Sayı / No:3 243 244 Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:30, Sayı / No:3
ÖZET
le tro on lsif terapi T ir o psi iyatri astalı ın te
da isinde ullanılan et ili ir iyolo i sa altı y nte idir. u teda inin eti e u u i oyutu, ru sal astalı ların teda isin de ullanıl aya a landı ından eri tartı ıl a tadır. un s
redir ullanılan ir teda i ol asına ra en, ele tro on lsif
terapi alan astaların olu su ifadeleri, sa lı alı anları e itle ileti i ara larının uygula ayı o teda isi olara ni telendir eleri, teda iyle ilgili e itli onularda standart ya la ı ların net ol a ası, uygula anın y nte sel sorunları ele tro on lsif terapinin toplu ne dinde teda iden iyade
ce a y nte i olara g r l esine e nyargı olu asına se ep
ol u tur. si iyatri o u lu u olan astaların lini ara tır a e teda iye atıl a onusunda i arar er e yeterli i
e yasal e de tıp eti i e ininde ala tartı ılan ir onu ol a la irli te yaygın ir e ilde ara tırıl a tadır. si iyatri astaların orunlu e iste si e ilde yatırılara teda i edil
e gere lili i ir o l ede sta il ru sa lı ı yasalarıyla
g ence altına alın ı tır. Anca , l e i de far lı y net eli e yasa addelerinin arlı ı u astaların g le e teda ileri
ususunda sa lı profesyonellerini o u a an a an i ile
de ıra a tadır. l e i de 00 yılında y r rl e giren T
y nergesi uygula anın esaslarını elirtse de, u u i a ıdan ge erli i e asta a ları net eli i ile eli en i eri i, en
er i ile lerin T uygula alarında da i i a an ya an a
sına neden ol a tadır. u ya ıda, ele tro on lsif terapinin eti e u u i oyutu g ncel ya la ı lar e ilgiler ı ı ında irdelen i tir.
Anahtar Kelimeler: le tro on lsif terapi, eti , asta a ları y net eli i, ru sa lı ı.
ABSTRACT
lectrocon ulsi e t erapy CT is an effecti e iological treat ent et od used in t e treat ent of any psyc iatric disor ders. T e et ical and legal aspects of t e afore entioned treat ent a e een discussed since it egan to e applied in t e treat ent of ental illnesses. Alt oug it as een used for a long ti e, negati e feed ac of patients a out CT, derogatory definition of CT as s oc t erapy y ealt professionals and t e ass edia, t e lac of clear standards and ell defined scientific approac of t e arious issues related to t e treat ent and et odological pro le s regarding t e treat ent caused a pre udice for t e society, and t erefore CT is considered as a
punis ent rat er t an a treat ent. Decision a ing co pe
tence of patients it psyc iatric disorder in clinical researc and t eir participation in t e treat ent process are still a atter of discussion in ter s of ot legal and edical et ics and t e afore entioned issues are still eing in estigated. T e neces sity of ospitali ation of psyc iatric patients in forced and in ol untary ay is assured y e tensi e ental ealt la s in any countries. o e er, ost of t e ti e t e e istence of different regulations and legal pro isions in our country lea e t e ealt
professionals in dile a regarding o ser ation and treat ent
of t ese patients. n our country, CT directi e t at ca e into force in 00 define t e principles of t e treat ent, ne ert e less, legal alidation and contradictory conte t of t e legal fra e or it respect to t e atients ig ts Directi e cause
si ilar dile a. n t is paper, t e et ical and legal aspects of
electrocon ulsi e t erapy ere e a ined in t e lig t of current scientific approac es and no ledge.
Keywords: lectrocon ulsi e t erapy, et ics, ental ealt , pa tients rig ts directi e.
GİRİŞ
le tro on lsif terapi T astanın raniu unda elli no talara yerle tirilen ele trodlar
asıtasıyla eyin do usuna ontroll ele tri a ı ı ilet e suretiyle i ide yapay on lsiyonlar olu turara a ı psi iyatri o u lu ların teda i sini a a layan ir y nte dir . si iyatri li terat r nde il iyolo i sa altı y nte i olara
Depart ent of t syc iatry, a ir oy rof. Dr. Ma ar s an Mental ealt and Neurological Diseases Training and esearc ospital, stan ul, Tur iye Depart ent of Medical Sciences, nstitute of Forensic Sciences, stan ul ni ersity, stan ul, Tur iye
3 Depart ent of syc iatry, Cerra pasa Faculty of Medicine, stan ul ni ersity, stan ul, Tur iye
Psikiyatrinin etkin biyolojik tedavisi olan elektrokonvülsif tedaviye
tıp etiği ve hukuku açısından güncel bir bakış
Current et ical and edicolegal perspecti es on electrocon ulsi e
t erapy, an effecti e iological treat ent of psyc iatry, at a glance
F NS C S C AT V
SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLARIN SUÇ TİPLERİ, SOSYODEMOGRAFİK VE KLİNİK ÖZELLİKLERİ TYPES OF
CRIMES, SOCIODEMOGRAPHIC AND CLINICAL CHARACTERISTICS OF DELINQUENT CHILDREN BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİ
PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN ADLİ OLGULARIN İNCELENMESİ EVALUATION OF FORENSIC PSYCHIATRY CASES
REFERRED TO PSYCHIATRY DEPARTMENT OF A UNIVERSITY HOSPITAL Y-KROMOZOMU 17 STR MARKIRININ TÜRKİYE’DEKİ
POLİMORFİZMİ POLYMORPHISM OF 17 Y-CHAROMOSOME STR
MARKERS IN TURKIYE ATEŞLİ SİLAH YARALANMALARINA
BAĞLI ÖLÜMLERDE ORİJİN TESPİTİ PARAMETRELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ EVALUATION OF ORIGIN DETERMINATION
PARAMETERS IN DEATHS RELATED TO FIREARM INJURY BİR GRUP
ISSN: 1018-5275 (PRINTED) 2149-0570 (onlıne)
30 3/2016
JOURNAL OF FORENSIC MEDICINE
JOURNAL OF FORENSIC MEDICINE
J For Med 0 30 3 : 3 doi: 0. 0 /adlitip. 0 . a aila le online at: www.adlitipdergisi.com
ecei ed: . . 0 Accepted: .0 . 0
asin asan alcıo lu1, Fili i e i 2, ra i alcıo lu3
Corresponding author: Yasin Hasan Balcıoğlu
Department of 12th Psychiatry, Bakirkoy Prof. Dr. Mazhar Osman Mental Health and Neurological Diseases, Training and Research Hospital, Istanbul, Turkiye, email: yasinhasanbalcioglu@bakirkoyruhsinir.gov.tr
ge esinin yanı sıra a an i erisinde e rilen u uygula a, il a anlarında i ris li e acı erici
alinden oldu a u a la ı tır .
T nin insancıl ir teda i y nte i olup ol adı ının eti oyutta tartı ıl ası e unun asta e asta ya ınları tarafından e inceyle ar ılan
ası p esi psi iyatristlerin elinde i en et ili teda i y nte lerinden iri olan T yi i i a
an yeterince eri li ullan alarına engel ol a tadır . T nin ullanıl aya a landı ı il yıllardan u yana e cut olan olu su tutu lar itle ileti i ara ları e fil lerde i tasarı lara atfoluna il e tedir . Fa at toplu gene linde u duru a paralel geli en e yıllar i inde yı ıla ayan nyargı, eti e u u i duyarlılı ı ar tır a tadır.
ununla irli te l eden l eye far lılı g ste ren ru sa lı ı onusunda i yasal d enle eler de u teda inin ullanı artlarını e eri lili ini de i tir e tedir. u ara tır ada T nin tari sel geli i iyle irli te eti e u u i oyutu e
itli y nleriyle ele alınaca tır.
ETİK BOYUTTA EKT
Tıp eti i l elerin yasalarından stte, ili selli e insan a larının te el il eleriyle yo urul u e e rensel s le elerle garanti altına alın ı ya ılı e ya ılı ol ayan urallar t n d r 3 . n asit ifadeyle tıp eti i astaya arar er e e, astaya yarar sa la aya alı a, adaletli ol a, tı i uygula a ncesi i an arsa astanın ay dınlatılara rı asının alın ası e t unların
elgelendiril esi il elerine dayanır . a a ir ifadeyle, insan insan ar ıla asını erce altına alır. T unların sa lan ası, e es le i icdanı, e de a u icdanını ra atlatan
ood Clinical ractice yi lini ygula a a ra ı a ısından da ne lidir.
e u u a, e de tıp eti ince u adar ne senen astanın er li i e endi a ında
arar er e a ı, psi iyatri alanında nasıldır Di er tıp ran larının a sine psi iyatride asta rı ası far lı ir oyutta de erlendiril e tedir.
unun se e i ru sal o u lu ların do ru e sa lı lı arar er e erine yaptı ı olu su et iler,
astanın endi otono isi erinde olan yet isini ir l de ısıtla a tadır. u nedenle astaların elli le psi iyatri ser isine yatırıl aları e teda i edil eleri o u a an iste si olara s onu su ol a la irli te u duru un yol a tı ı psi i yatri i etleri a ında i genel g r , ge i
ir a on yıl oyunca, ep olu su i eri lidir. ir o l ede ar olan ru sa lı ı e astalı ları yasalarında psi iyatri astaların iste lerinin a sine orla astaneye yatırıl aları e orla teda i edil elerinin n oldu u ifade edil e tedir. u y nte leri uygula ada ayırt edici olan, asta nın endisine e/ya da a alarına arar er esi i ti alidir. si iyatride orla alar, astanın s onusu duru da soru lu e g r arar er e yetisini yitirdi i arg anı erinden a lı ı arılır . asta, endisi i in iyi olanı ayırt ede e e te e endi ı arına olaca olanı se e e e tedir. nsan a larına g re, e er yasal ir gere e yo sa, i senin g rl endi iste i dı ında ısıt lana a . u astalı ı, orla teda i i in oto ati
ir gere e de ildir. astanın duru unu anla a sı e gere li teda ilere ona er esi olana ına sa ip olup ol a asına g re psi iyatri, orla a uygula a orunda ala ilir. orla a uygulan
ası onusunda n planda orla astaneye ya tır a ru sal o u lu ları olan ireyleri iste leri dı ında astaneye yatır a e orada tut a , al arasında i deyi iyle deli g le i giydiril esi , ele tro o , apalı l e yatır a , yata a a la a , orla en e siyon , psi otrop ila larla uyu lu ale getir e , asi tayin et e onuları tartı ıl a tadır, i u uygula aların t astanın er li i a ı ından eti in ol du a sorunlu uldu u tutu lardır , .
e i in ararının tı en e u u en a lılı ta ı ası, eti a ıdan da a lılı ta ı ası anla ına
alcıo lu . et al. Current et ical and edicolegal perspecti es on electrocon ulsi e t erapy, an effecti e iological treat ent of psyc iatry, at a
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:30, Sayı / No:3 246 Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:30, Sayı / No:3
gel e . orla a, anca astayı teda i i in a a olana yo sa eti a ıdan a lı ı arıla ilir. asta nın endi iste i dı ında teda i edil esini u u en ya da eti a ıdan a lı ı ara ilece te riter, endisine ya da e resine arar erece ol asıdır rn. inti ar ya da geni letil i , a a i ileri de i ine alan inti ar . ri in ir i inin, psi iyatri li ni ine elli le apalı ser ise yatı ı, anca endi rı ası ya ılı elge ile nd r. unun dı ın da i duru larda yasal i le gere ir .
Tı i uygula aların t nde ge erli olan il e e tartı alar T i in de ge erli ol a la irli te, toplu un T ye olan olu su a ı ı e nyar gıları, T uygula asının eti oyutunu tartı
alı ale getir e tedir. T uygula asına eti a ısından a ıldı ında, nceli le arar er e ten a ınan ir tıp anlayı ıyla ris ler e olası yararlar, sa lı e i i, asta e ailesiyle irli te tartı ıldı tan sonra teda iye arar eril elidir. iri i in
yarar/ arar oranı erinde titi li le durul ası, T uygula asından nce eti a ıdan g den ge iril esi gere en ir e redir.
l e 3 de talyan n ropsi iyatrlar Cerletti e ini tarafından uygulanan u teda inin psi i yatri sa altı y nte leri arasında i yeri a an i erisinde ı la y sel i tir , . Cerletti nin ele tro o uygula asına tanı lı eden Al an si iyatr ot ar alino s i, u y nte in ara retli ir sa unucusu ol u tur e T aygıtını ge li tir i tir. u y nte i Fransa, ollanda, ngilte re e da a sonra A eri a irle i De letleri nde tanıt ı tır .
T, astaların 0 ında e i ırı larına yol a tı ı i in psi iyatrlar nar o e as ge etici ler ullan aya a la ı lardır. A eri a irle i De letleri nin ıda e la lardan soru lu uru u FDA, T nin rl do u lara, a ır afı a ayıp larına, de ansa e a a isten eyen sonu lara yol a tı ını ildir i tir . Ayrıca, insan a ları nın unutuldu u .D nya Sa a ı sırasında ya anan insanlı dı ı lini deneyler e teda i y nte leri, edya e elli le olly ood yapı ı fil lerde T nin tra edi e tra ati g r nt lerinin ol i tarda yer edin esi, unun yanı sıra yeni ila ir etlerinin urul ası e te nolo inin geli e siyle psi ofar a olo inin a atla ası, 0 ila
0 arasında i a an dili inde T nin ne
ini ay et esine neden ol u tur. a eteler e fil ler sı lı la, psi iyatri astanelerine dair olu su ir g r nt yansıta il e tedir , 0 . u g r nt ler i edili le t psi iyatriye genelle ne il e tedir e psi iyatrinin olu su i gesini da a da g lendire il e tedir , . si iyat ri teda inin tas iri de, et in ol ayan ce alan dırıcı ele tro o lar 3 , psi analiti teda i ya da orla astaneye apatıl aların a i oldu u sa nelerle, genelde olu su dur. unlar arasında el i de en et ileyici olanı en esey in afesten ir u tu ya da sine ada i adıyla ugu u u adlı oyunudur . u oyunda, T ger e ten de ra atsı lı erici da ranı ları ont rol et ede ir ara , ir ce a erici olara sergi len i tir 0 . ine ya ar r an ener te ille e ro anında si iyatrist rgin e c al a a acıyla na ir a seans da a ele tro o yaptırsa ı, ne dersin ifadesini ullan a tadır Ayrıca far lı olara edyaya yansıyan a a ir yoru a ır y u e Sinir astalı ları astanesi nde teda i g ren astalardan irinin T ile ilgili ya dı ı At ı senesi ar a a g n , oyladı
lende a ır y n , eylediler teda i ele tri o , dediler l e sende ir ey yo e linde i di elerle D nen ar ılar al nde endine yer ul u tur .
le tri ya da o teda isi ifadeleri, ge i deneyi ler e teda iye ili in ilgi e si li i, T uygulanan astalarda an siyete e or uyu art tırara uygula ayı a ullen eyi orla tır a tadır. elli le de da gala a, T g ren asta ların teda iyi a ul et elerinde en y engeli olu tur u tur.
Anca ila ların yan et i profilinin alı alar la g steril esi, e a ı ru sal astalı larda et inli inin yetersi al ası 0lerden iti aren
T nin yıldı ının yeniden parla asına e in a ırla ı tır. A D de Dic Ca ett adında ir sunu cu, T den ne adar yararlandı ını, tele i yonda
endi progra ında dile getir i tir. T ye ar ı ir i i olan Nor an S. ndler adlı ir psi olog, ya alandı ı a ır depresyondan T ile urtuldu tan sonra i leni lerini oliday of Dar ness adlı
ita ında anlat ı tır 3 . u gi i rne lerin po p ler lt rde yer ul ası, stig ati asyonun ye rini olu lu d ncelere ıra a i ti alini u
etlendire ilece tir.
alcıo lu . et al. Current et ical and edicolegal perspecti es on electrocon ulsi e t erapy, an effecti e iological treat ent of psyc iatry, at a alcıo lu . et al. Current et ical and edicolegal perspecti es on electrocon ulsi e t erapy,
an effecti e iological treat ent of psyc iatry, at a
0 lı yıllara adar er angi ir as ge etici eya aneste i ila uygula adan yapılan yalın T uy gula alarında ru sal o u lu lar erinde i et i y g ld r c olsa da a ta e i ırı ları e sinir yaralan aları gi i as is elet siste ine ait yan et iler, unun yanı sıra u un s ren a ne i gi i ognitif yan et iler da a sı g r l e tedir. u tari ten iti aren odifiye T da a sı ul lanıl aya a lan ı , as ge etici e aneste i ila la uygulan asının e yan et i profilini e sı lı ını a altı ı e de et inli a ısından yalın
T den far ı ol adı ı saptan ı tır . Vurgulan ayı a eden ir a a onu T uy gula asının eti e ine oturtul asının aydın latıl ı ona a a lı ol asıdır. astanın aydın latıl ası ona i in ge erli il arttır. Me cut y l l lere g re e adli olgular da il ol a ere ir tı i uygula anın u u a uygunlu u i in astadan aydınlatıl ı ona rı a alın ası, yasaların su saydı ı tı i giri i lerin yapıl a
ası, tı i giri i i in uygun e yeterli o ulların e ip, e ip an olu turul ası, uygun e ge erli ir tı i y nte in se il esi, tı i giri i oyutu nun ona a uygun ol ası, tanı e teda iye y neli t tı i giri i lerin aydedil esi, asta a re
iyeti il esine uyul ası arttır.
na , u u i e liyete sa ip ise astadan, u u i e liyete sa ip de il eya ona ere ilece du ru da de ilse u u i te silcisi eli, asi tara fından erilir. eterli a anın ol adı ı, astanın
ilin si oldu u e ya ınlarının ulun adı ı o ullarda, ona alın adan acil teda i uygulana ilir 3 . astanın e asta ya ınının uygula a a ında yeterli d eyde ilgilendiril esi e onların nyargılarını ıraca tır e de oldu a et in ir teda i se ene inden a ru alın a sının n ne ge ece tir. una ra en alen a ı
linisyenler yan et ileri referans g sterere T uygula asını ner e e tedir .
Di er yandan son yıllarda yapılan ir ara tır a g ster i tir i se ilen a ı genler erinde T ncesi e T sonrası ol a ere NA gen e spresyonunun erine yapılan alı alar u lun a tadır. unun gi i T ile ili ili geneti ara tır alar arttı a eti tartı alar yeni ir o yut a anaca gi i g e tedir .
nutul a ası gere en no ta, tıp uygula aların da do ru endi asyon perspe tifinde ortaya onan fayda ris anali iyle yapılan ona alın ı do ru ir uygula anın e eti e u u i e inde ar ılı ulaca ıdır.
YASAL ZEMİNDE EKT
si iyatri prati inde di er tıp ran larının a sine iste si , orla yatı e teda i ne li yer tut
a tadır. u onuda yapılan il d enle eler 0ların sonunda A D de a la ı tır. una g re de letin astayı orla yatır a yet isini teda iye duyulan gere sini elirle e tedir. a an i inde u riterin yerini astanın endine eya ir a asına arar er e i ti alinin ulun ası eya astanın endi a ı ını ar ılaya ayaca adar d n ol ası gi i o ullar al ı tır. u d enle elerle e asta a larının geli tiril e siyle irli te astanın teda iyi reddet e a ı da g nde e gel i tir .
Fa at ru sa lı ı o u olan ir o asta endi otono ilerini sa layaca de erlendir e yetisi ne sa ip ol adı ı i in, di er ran ların asta larından far lı ele alın aları gere e tedir. u nedenle psi iyatri astalarına yapılaca teda i i le leri i in far lı d enle elere gere sini duyul a tadır. unun il adı ları 0larda Nor
e e Finlandiya gi i s andina l elerinde atıl ı olup, ug n ir o atılı l ede ru sa lı ı yasası eya ru sa lı ı e astalı larına ait yasal d enle eler e cuttur. T r iye ali a ırda ru sa lı ı yasası ulun ayan te A rupa l esi o nu undadır .
0 yılında T.C. Sa lı a anlı ı tarafından ya yınlanan 0 0 3 lusal u Sa lı ı yle
lanı etninde elli le A rupa irli i o is yonları a ta ol a ere uluslararası d ey de ir e si li olara tespit edilen, T r u u Siste i nde ir ru sa lı ı yasasının ulun ayı
ının altı i il i e u yıllı s re te u d en le elerin yapıl ası planlan ı tır .
yılında y r rl e giren e son de i i li i Mayıs 0 tari inde yapılan asta a ları
net eli i nde irinci l de yer alan l e ler a lı ında i . addeye g re tı i orunlu
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:30, Sayı / No:3 248 Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:30, Sayı / No:3
lu lar e anunlarda ya ılı aller dı ında, rı ası ol a sı ın i inin cut t nl ne e di er i
ili a larına do unula a . e inci l de yer alan e Teda iyi eddet e e Durdur a a lı
ı altında ifade edilen . addeye g re anunen orunlu olan aller dı ında e do a ilece olu su sonu ların soru lulu u astaya ait ol a
ere asta endisine uygulan ası planlanan eya uygulan a ta olan teda iyi reddet e eya durdurul asını iste e a ına sa iptir . T r Medeni anunu 3 . Maddesine g re A ıl
astalı ı, a ıl ayıflı ı, al ol eya uyu turucu adde a ı lılı ı, a ır te li e ar eden ula ı cı astalı eya serserili se eplerinden iriyle toplu i in te li e olu turan er ergin i i, i i sel orun asının a a e ilde sa lana a ası
linde, teda isi, e iti i eya ısla ı i in el eri li ir uru a yerle tirilir eya alı onula ilir, den
e tedir 30 . anunda i u addenin sa ladı ı g enceyle l e i de de ru sa lı ı alanında a lı an e i lerde i genel e ili , asta iste ese da i orla teda i edil esi gere ti idir e uygu la a da u y ndedir. Anca u tartı alı alanın
u u i etinlerle netli a an ası e e i den e i e g re de i en uygula alara son eril esi anca sta il ir ru sa lı ı yasası ile n ola ilece tir.
T r iye de 00 yılında y r rl e giren Sa lı a anlı ı T ygula a nergesi uygula anın e len esaslarını elirle e tedir. u y nergede yapılan ir ne li d enle ede i inci l de 00 de yapılan de i i li le aneste ili e as ge eticili ol ayan T nin ullanı ı ısıtlan
ı tır . Di er tı i uygula alardan ayıran ir a a d enle e, yine i inci l de astanın er angi ir ya ınına ula ıla adı ı e tı i o runlulu ların oldu u duru larda T teda isi i i psi iyatri u anının ararı elgelen e o uluy la uygulana ilir. e linde yapıl ı tır. Aslında u
adde sadece T ile ilgili gi i g r nse de, olası ir ulusal ru sa lı ı yasasının te elini olu tu ra ilece ir ya la ı la, tı i gere sini alinde i i psi iyatri u anı g r yle, psi iyatri astası nın teda isinin ararı rı aya a ıl a sı ın erile ilir e uygulana ilir e linde yoru lana ilir 3 .
elli le onay s recine ait asta a ları er e e sinde apsa lı yasal d enle eler oldu u di a ti e e tedir 3 , 33 .
A D e irle i rallı ta ise T uygula asıyla ilgi yasal d enle eler da a nceden olu turul
u tur. A D de ir d ne a ı eyaletlerde ya sa lanan T uygula aları, ug n eyaletler ara sı far lılı g sterse de a ı orta il elerle yasal
e ine oturtul u tur 3 :
asta rı ası olsa da i i inci ir u an de er lendir esi e onayı gere ir
nayı ol ayan astalarda a e e ararı e lenir
edensel uayene e tet i ler i le ncesi ta a lanır
Tı i ir engel yo sa aneste ili e as ge e ticili uygulanır
Teda inin t a a aları ayıt altına alınır. irle i rallı ta ise T ile ilgili yasal d enle
elerde ise astanın ona ının ol a ası alinde i lenece yol detaylı i i de ortaya on u tur
astanın fiili e liyeti ar: i na edil esi ge re ir
astanın fiili e liyeti ar anca teda i orun lu: irinci derece ya ınlarının e u Sa lı ı
o isyonu nun onayı gere ir
astanın fiili e liyeti yo : yasal i in gere ir asta onayı ar anca fiili e liyeti yo sa: l elere g re de i i li g sterir
TARTIŞMA VE SONUÇ
te irle i rallı ta Jo n ola ın pel is e i i endisine uygulanan T sırasında ırıl
ı e uygula ayı yapan psi iyatristi da a et i tir 3 . argı a a ına yapılan sa un ada, u art larda yapılaca a a ir T uygula a y nte i ol adı ı elirtil i , di er psi iyatri u anların dan da en er y nde g r alın ı tı. ritanya u u siste ine e uluslararası tı i uygula a a taları literat r ne ola Testi olara ge en u s rece g re, alpra tis ile su lanan e i endi prati ini uygulayan a a ir u anı a e eye g stere iliyorsa, alpra tis su undan a lan a tadır. Di er ir deyi le T nin o d ne de a ınıl
a olan ir o pli asyonu, adli tıp literat r ne ir i en ta ı olara yerle i tir.
si iyatri astaların rı asının alına adan teda i edil esi, yasalarla d enlen edi i s rece sorun olu tur a tadır. Tı ın di er ran larından far lı olara ger e i de erlendir e yetisi o u a an o ulan psi iyatri astaların ona ının alın a dan yatırıl ası e teda i edil esi, aten toplu un g nde olu lu ir yer et e i olan psi iyatri i etlerini uygulayan sa lı personelini eti e u u i i ile de ıra a tadır. ununla irli te T gi i dra ati yanıt alına ilen e ol du a d ir yan et i spe tru una sa ip olan
ir teda i y nte ini sadece do ru yanlı ayrı ını yapa ayan ir psi iyatri astanın eya edyanın et isinde alan asta ya ınının ona er e esi ne a lı olara de re dı ı ıra a da ili sel
antı la rt e e tedir. T nin ortalitesi, en ris si operasyonda da i ullanılan aneste i ilaca a lı geli en l oranlarından da a fa la de ildir . Anca far lı ir a ı a ısıyla de er
lendirilirse, ona alına adı ı i in T yapıla a yan astaların da a sonra endilerine e a ala rına erdi leri arar telafi edile eyece d eyde ola ilece tir.
l e i de i e i lerin e di er sa lı personeli nin a ta T ol a ere di er psi iyatri teda i y nte e i etlerini sa laya il esi i in ulusal ir ru sa lı ı yasasına i edili le i tiya ardır. Tanı e teda i s recine asta ola ildi ince atıl
alı, aydınlatıl alı, ru sal sorunları, sı ıntılarına are arayı ıyla a urdu u psi iyatristin, asta nın orun ası adına teda i eti ine uygun da ra naca ına inana il elidir T.C. Sa lı a anlı ı
asta a ları net eli i, Tari : 0 .0 . Sayı: 3 0 . Anca ni ai arar yine de u an eya u anların g r lerine g re e illen elidir. u e ilde e esle i eti e de u u i eli i ler ya an asının n ne ge ilece tir.
. en o S, Crenstil J. Su ecti e e perience of electro con ulsi e t erapy. syc iatric ulletin 00 : .
. Tosun M. Depresyon teda isinde ele tro on lsif ter apinin yeri in Tur is . Sy posiu on Depression, So ati ation and syc iatric ergencies. stan ul. . s. 0 0.
3. ol ig T , Madsen TM. lectrocon ulsi e t erapy in elanc olia: T e role of ippoca pal neurogenesis. Acta syc iatr Scand Suppl 00 33: 30 .
. Victoria State o ern ent Depart ent of ealt , Mental ealt Ser ices, Mental ealt Act oo . Mel ourne, Vic toria, Australia pu lis ed: Septe er 00 , A aila le at:
ttp:// . ealt . ic.go .au/ ental ealt /patientrig ts/ do nloads/ect.pdf. cited: No e er 0
. National nstitute for Clinical cellence, uidance on T e se of lectrocon ulsi e T erapy, ondon, . pu lis ed: April 003 , A aila le at: ttp:// .nice.org.u / TA0 . cited: No e er 0
. alcıo lu . Forensic syc iatric Aspects of CT. in Tur is stan ul ni ersity Cerra pasa Sc ool of Medicine
ecture Notes. stan ul, 0
. To ru N , utlar MT, Menge , Can e , Soysal . Clinical ractice and oo of lectrocon ulsi e T er apy. in Tur is a ir oy rof. Dr. Ma ar s an Mental
ealt and Neurological Diseases Training and esearc ospital, stan ul: ce ress, 00 .
. Sartorius N, ae el , Cle eland . , Stuart , A i ya a T, Ar oleda Fl re J, au ann A , ure e , Jorge M , astrup M, Su u i , Tas an A. A guidance on o to co at stig ati ation of psyc iatry and psyc iatrists.
orld syc iatry 0 0 3 : 3 .
. alter , McDonald A, ey JM, osen A. Medical student no ledge and attitudes regarding CT prior to and after ie ing CT scenes fro o ies. J CT 00 : 3 .
0. a dag , Se esty n , ng ari S, Tolna J. pact on psyc iatric interns of atc ing li e electrocon ulsi e treat
ent. Acad syc iatry 00 33: .
. off ann ic ter , Alder , Fin en A. lectrocon ul si e t erapy and defi rillation in t e paper. An analysis of t e edia. Ner enar t : .
. eong , t S. egal and et ical issues in electro con ulsi e t erapy. in: ellner C , ed. lectrocon ulsi e
KAYNAKLAR
alcıo lu . et al. Current et ical and edicolegal perspecti es on electrocon ulsi e t erapy, an effecti e iological treat ent of psyc iatry, at a alcıo lu . et al. Current et ical and edicolegal perspecti es on electrocon ulsi e t erapy,
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:30, Sayı / No:3 249 Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:30, Sayı / No:3
t erapy, T e syc iatric Clinics of Nort A erica. ila delp ia: Saunders Co, : : 00 .
3. S en . syc iatric e aluation of forensic cases: a tient s rig ts and p ysician s lia ility. T e Tur is Annual of t e Studies on Medical t ics and a . stan ul. 0
0 0 3 : 3 .
. Vol ann, J. Auf l rung und ein illigung in der psy c iatrie, in eitrag ur t i in der Medi in. Dar stadt:
000: 3.
. Na al A. t ical o er ie of forced t erapy of psyc o logically atients in t e lig t of t e istory of psyc iatry. T e Tur is Annual of t e Studies on Medical t ics and
a . stan ul. 0 0 0 3 : .
. optagel lal . atient s ig ts and t ical ules at syc iatry. in Tur is n: ate i , Do an , eds. Medi cal t ics. stan ul: syc iatric Association of Tur ey,
003: .
. Frey , Sc rein er D, eiden A, asper S. se of electrocon ulsi e t erapy in psyc iatry. Ner enar t 00 ,
: .
. allanti S. go Cerletti 3 . A J syc iatry : 30.
. ottle , Stein erg , Anger eyer MC. T e i age of psyc iatry in t e eip iger Vol s eitung istorical lon gitudinal study. syc iatr ra 00 3 : .
0. Maio . u ild der psyc iatrie i fil und dessen et isc e i pli ationen. n: ae el , M ller J, ssler
eds. Stig a Dis ri inierung e ltigung, Der u gang it so ialer ausgren ung psyc isc ran er. Stutt gart: o l a er, 00 : .
. Steger F. Fro t e person to an isolated case: Fran Sc el in t e discourses of po er and stig ati ation.
syc iatr ra 003 30:3 .
. upato . syc iatrie in den Medien. n: ae el , M ller J, ssler eds . Stig a Dis ri inierung e ltigung, Der u gang it so ialer ausgren ung psy c isc ran er. Stuttgart: o l a er, 00 : 3 .
3. McDonald A, alter . olly ood and CT. nt e sy c iatry 00 : 00 .
. alter . T e psyc iatrist in A erican cartoons, 0. Acta syc iatr Scand : .
. a ard , a ard . Cine atic stereotypes con tri uting to t e stig ati ation of psyc iatrists. n: Fin J, Tas an A eds . Stig a and ental illness. as ington: A erican syc iatric ress, : 3 .
. a ard , a ard . syc iatry and t e cine a, nd ed. as ington: A erican syc iatric ress, .
. esey . ne Fle er T e Cuc oo s Nest. Ne or : Signet, .
. Soyg r , Arda . lectrocon ulsı e t erapy: A general re ie in t e lig t of et ical issues. Tur is Clinics J Med
t ics : 33.
. ener . Te ille e. in Tur is stan ul: ilgi ress, 3.
30. D nen ar ılar Al Al u of T in ing Songs stan ul. pu lis ed: August nd, 0 A aila le at: ttp://
.istan ula ansi.co / a er/ a ir oy astanesinden dusunen sar ilar/ 3 . cited: No e er 0 .
3 . A erican psyc iatric association. Tas force on elec trocon ulsi e t erapy. T e practise of CT: eco enda tions for treat ent, training and pri ileging. Con uls T er
0 Jun : 0.
3 . eren T, Ta a , lice . lectrocon ulsi e T era py: Assess ent of practice of years period. eni Sy po siu Journal 003 : 3.
33. Ministry of ealt of Tur ey, National syc iatry lan of Action 0 0 3 pu lis ed: 0 A aila le at: ttp://
.sagli .go .tr/T /dosya/ 3 / /ulusal ru sagligi eyle plani.pdf cited: No e er 0
3 . ane o T, ana a a T, Nis iguc i M, i uya a , Tsu tsu i A, enis i , a a ata , a as ige S, Nis i a a
, Maruya a S, o J, oneda . Microarray analysis of u an lood during electrocon ulsi e t erapy. J CT 0 Dec 3 : 3 .
3 . eong , t S. egal and et ical issues in elec trocon ulsi e t erapy. syc iatr Clin Nort A Dec : 00 0.
alcıo lu . et al. Current et ical and edicolegal perspecti es on electrocon ulsi e t erapy, an effecti e iological treat ent of psyc iatry, at a
