H
H
erhangi bir araflt›rman›n bilimsel araflt›rma olarak kabul edilebilmesi için tafl›mas› gereken temel ko-flul, araflt›rman›n kalitesidir. Prof. Dr. Ayflen Baki-o¤lu ve Dr. Özlem Kurnaz’›n yazd›¤› “Araflt›rmada Kalite” adl› kitap, Nobel Yay›nlar› taraf›ndan, 2011 y›l›nda yay›nlan-m›flt›r. Sekiz bölümden oluflan bu kitap, kaliteli bir araflt›rma-n›n karfl›lamas› gereken koflullar› çok yönlü bir bak›flla, ayr›n-t›l› ve yol gösterici bir flekilde sunmaktad›r.Kitab›n “Üniversite ve Araflt›rma” adl› birinci bölümünde, üniversite ve araflt›rma iliflkisi, üniversitede araflt›rma rolünün geliflimi ve üniversitenin ö¤retim ve araflt›rma rolü iliflkileri öz ve aç›klay›c› bir flekilde verilmektedir. Kaliteli bir araflt›rman›n genel özelliklerinin verildi¤i ikinci bölüm “Araflt›rmada Kalite Ölçütleri” ad›n› tafl›maktad›r. Okuyucuya bir araflt›rman›n de-¤erlendirilmesinde kullan›lan yaklafl›mlar ve ölçütler ile araflt›r-man›n içeri¤ine iliflkin kalite göstergeleri; orijinallik, önem, ön-ceki araflt›rmalarla iliflkilendirilme ve araflt›rma eti¤ine uygun davranma özelliklerinin nas›l sa¤lanaca¤› aç›klanmaktad›r. Bi-limsel araflt›rman›n belkemi¤i olarak nitelendirilen araflt›rma yönteminin ele al›nd›¤› üçüncü bölüm “Yönteme ‹liflkin Kalite Ölçütleri” ad›n› tafl›maktad›r. Yazarlar, araflt›rma kalitesinde yöntemsel ölçütlerin sa¤lanmas›n›n önemine dikkat çekmekte ve yöntemsel ölçütlerin ihmalinin araflt›rma kalitesini olumsuz etkiledi¤ini belirtmektedirler. Bu bölümde hem nitel hem de nicel araflt›rma yöntemleri kalite de¤erlendirmeleri ile ele al›n-m›fl ve çeflitleme yöntemi detayl› bir flekilde verilmifltir. Kitab›n dördüncü bölümü “Veri Çözümleme ve Yoruma ‹liflkin Kalite Ölçütleri” ad› ile sunulmufltur. Bu bölümde, evren ve örneklem ile geçerlik ve güvenirlik konular› kalite aç›s›ndan de¤erlendi-rilmifltir. “Kaliteli Araflt›rma ve Araflt›rma Verimlili¤i ‹çin Ge-rekli Koflullar” ad›n› tafl›yan beflinci bölümde, araflt›rmada kali-tenin sa¤lanma koflullar›, araflt›rmac› ve araflt›rmac› d›fl›ndaki
faktörlerle birlikte, araflt›rma de¤erlendirme mekanizmas› ve kaynaklar aç›s›ndan incelenmifltir. Uluslararas› araflt›rma kali-tesinin ele al›nd›¤› “Yurtd›fl›nda Araflt›rmada Kalite” adl› alt›n-c› bölümde Avrupa Birli¤i ülkelerinde, Avustralya ve Kanada’da yüksekö¤retim ve araflt›rma kalitesi detayl› bir fleklide incelen-mektedir. Ad› geçen ülkelerde araflt›rma kalitesi ölçütleri özel-likle yay›nlar›n uluslararas› kabullerinin sa¤lanmas› için araflt›r-mac›lara yol göstermektedir. Kitab›n yedinci bölümünde “Tür-kiye’de Yüksekö¤retim ve Araflt›rma” bafll›¤› alt›nda, ülkemiz-de yüksekö¤retimülkemiz-de; araflt›rman›n geliflimi, finansman›, kalite çal›flmalar›, araflt›rma ve yay›n faaliyetleri ayr›nt›l› olarak ince-lenmifl ve Türkiye’de araflt›rma sorunu insan gücünün niteli¤i, kaynak yetersizli¤i, kalite de¤erlendirme sisteminin eksikli¤i tüm aç›kl›¤› ile ortaya konmufltur. “Üç Araflt›rma” ad› ile sunu-lan son bölümde yazarlar, Türkiye’de araflt›rma kalitesini etki-leyen sorunlar üzerine yap›lm›fl araflt›rmalar ve öneriler ile bü-tüncül bir de¤erlendirme sa¤lam›fllard›r.
Oldukça ak›c› bir anlat›ma ve kapsaml› bir kaynakçaya sahip olan kitap, tüm araflt›rmac›lar›n ellerinin alt›nda bulunmas› ge-reken önemli bir eserdir. Özellikle üniversitelerde ö¤rencilere bir araflt›rma kültürünün kazand›r›lmas› için okutulmas› gere-ken niteli¤e sahiptir. Kitab›n eksikli¤i olarak de¤il de, bu kadar bilgi birikimine dayal› olarak ve araflt›rmac›lara yol gösterici fle-kilde kitab›n son bölümündeki ‘araflt›rma kontrol listesi’nin ya-zarlar taraf›ndan haz›rlanmas› da katk› sa¤layacakt›r.
Dr. Güzide Bayhan
Mesleki E¤itim Merkezi, Gebze, Kocaeli
guzidebayhan@gmail.com
Araflt›rmada Kalite
Yazarlar: Ayflen Bakio¤lu, Özlem Kurnaz Yay›nevi: Nobel Yay›n Da¤›t›m, Ankara Bas›m y›l›: 2011
Sayfa say›s›: 195 ISBN: 978-605-395-437-8
Kitap De¤erlendirmesi
/ Book Review
Yüksekö¤retim Dergisi2012;2(2):120.© 2012 Deomed Gelifl tarihi / Received: May›s / May 9, 2012; Kabul tarihi / Accepted: Haziran / June 8, 2012;
