Unlu Rus ressamın Oolmabahce Sarayındaki 28 tablosundan 8 ı sahte çıktı
Ayvazovski
p a n iğ i
İS T İH B A R A T S E R V İS İ
NLÜ Sovyet ressamı Ayvazovski’nin, İstanbul’da açılan ser gisi, sahte tablolar tartışmasını başlattı. Dolmabahçe Sarayın daki Ayvazovski’ye ait olduğu belirtilen 28 tabloyu inceleyen Sovyet eksper Galina Sergeyevna Çurak, tabloların 8’inin sahte oldu ğunu söyledi.
Dolmabahçe Sarayı Müdürü Hüseyin Tuzlu ise, “ Tablolar, sa raydan hiç çıkarılmadığı için değiştirilmesi de imkânsız” dedi. Dün yanın en güvenilir Ayvazovski eksperi olarak tanınan Çurak, “ bu tab loların Ayvazovski’nin karakterinin dışında olduğunu” belirtti. Uz man Galina Sergcyevna’nm Dolmabahçe Sarayı’ndaki incelemeleri sı rasında kendisine son ana kadar eşlik ettiğini vurgulayan Tuzlu, “ Sa nıyorum, bir abartma söz konusu. Bizim uzmanlarımızın raporu gel meden daha fazla bir şey söylemek istemiyorum” dedi.
1 M İ L Y A R L IK T A B L O
İstanbul’daki resmi tanım larla, özel koleksiyonlardan, ressam ve restatör Doç. Fethi Kayaalp’m danışmanlığında derlenen, değeri l mil- yan aşan resimlerle dolu sergiye her gün yeni bir tablo getirildiği be lirtildi. Şişli Beymcn Mağazası’nda Ayvazovski'nin 1888 yılında İs tanbul’u ziyareti sırasında düzenlediği serginin 100. yıldönümünde açılan sergiye getirilen Ayvazovski tablolanndan sadece 15 tanesi orijinal çıktı. Bu arada, önceki gün getirilen bir tablo da incelendikten sonra, oriji nal olduğu saptanarak, sergi kapsamına almdı.
" R E S İ M K E N D İN İ E L E V E R İ R ”
Moskova’daki Tretyakov Devlet Sanat Galerisi Başuzmanı ve Eksperler Heyeti üyeliğinin yanı sıra, Resim Bölümü Müdür Yardım cısı da olan Galina Sergeyevna Çurak, konuyla ilgili olarak Milli- yet’e şunları söyledi:
“ Resmin sahte olup olmadığını anlamak için her şeyden önce tec rübe gerekli. Rengi, yıpranma şekli, boya, imza, imzanın yaşı, kom pozisyon, genel görünümü resmi ele verir. Dolmabahçe Sarayı’nda- ’ ki şüpheli 8 tablonun da orijinal olmadığı anlaşıldı. Tablolar, incele
meye alınıp üzerinde tekrar çalışmalar sürmeli.”
Ünlü sanat eseri müzayedecisi Rafi Portakal da, Dolmabahçe Sa- rayı’nda bulunan Ayvazovski tablolarının sahte olduğu yolundaki gö rüşlerle ilgili olarak konuşmak istemediğini belirterek, “ Bu çok ciddi
bir şeydir. Çok büyük sorumluluğu var. Uzaktan bakarak 3-5 saat lik bir incelemeyle anlaşılabilecek bir şey d e p . Sovyet uzman naşı! bakmış, merak ediyorum” diye konuştu.
Bu arada, Sovyet Dış Ekonomi^ İlişkiler Bakanı Konstantin Feo- doroviç Katuşev de, dün İstanbul’u ziyareti sırasında, sergiyi gezdi ve çok beğendiğini söyledi.
Ünlü Rus ressamı Ayvazovski’ nin tabloları üzerinde 2 7 yıldan beri çalışan Galina Sergeyevna Çurak, sanatçının tablolarının bakımsız lıktan yıpranmış olduğunu söyledi.
Öte yandan, sahte Ayvazovski’lerle ilgili olarak görüşlerine baş vurduğumuz serginin danışmanı Doç. Fethi Kayaalp, sergi öncesi yap tıkları ön araştırmada ulaşabildikleri 26 Ayvazovski yapıtından ilk aşa mada 6’sını elediğini, daha sonra kapsamlı bir araştırma sonucu 3 tablonun daha kesin olarak taklit olduğunu saptadığını söyledi. Ka
yaalp, 2 tabloyu da şüpheli olarak rafa kaldırdığını belirtti.
Patrikhane'den ve Tanju O sm anp'den üçer, Can Hasoğlu ve Deniz Müzesi’nden ikişer, Harbiye Askeri Müzesi, Kemal Erhan, Çeri Be- nardelle, Sakıp Sabancı ve Arslan ailesinden de birer Ayvazovski’-
nln sergi kapsamına alındığını söyleyen Kayaalp, “ Ellerinde Ayva zovski’nin tablosu bulunan bazı aileler ise vermeye yanaşmadılar”
dedi.
Doç. Fethi Kayaalp, Dolmabahçe Sarayı’nda Galina Çurak’m sap tadığı 8 taklit olması muhtemel tablo için de şunları söyledi:
“ Bu kadar kısa bir araştırmada kesin bir şey söylenjek mümkün değil. Bunun için kapsamlı bir laboratuvar analizi gerekir. Gaz kro- motografîsi, malzemenin analizi, imzanın analizi, radyografi vs. için gerekli laboratuvar Türkiye’de yok. JKimya Fakülicsi’ndc bile bu araç lar yok.” , Ç i j M # \ $ g
