D
Drr.. O
Orrh
haan
n Y
YIIL
LM
MA
AZ
Z*
*
THE EIGHT YEARS OF KBB-BBC JOURNAL
K
KB
BB
B-B
BB
BC
C D
DE
ER
RG
GÝÝS
SÝÝN
NÝÝN
N S
SE
EK
KÝÝZ
Z Y
YIIL
LII
ÖZET
Ülkemizde Bilimsel yyayyýncýlýk çok köklü temellerri olmasa da birr olumlu sürreç içindedirr. KBB perriyyodiklerri ise birr elin parrmaklarrý kadarr sayyýdadýrr. Bu derrgilerrden Kulak Burrun Boðaz ve Baþþ-BBoyyun Cerrrrahisi Derrgisi'nin geçen sekiz yyýlý rretrrospektif olarrak deðerrlendirrilmiþþtirr. Bu deðerrlendirrmede Derrgiyye katkýda bulunan Editörrlerr, yyayyýn kurrullarrý ve danýþþmanlarr gözden geçirrilmiþþtirr. Ayyrrýca basýlan yyazýlarr sayyý, y
yazarrlarr, yyazarr sayyýsý, çalýþþmanýn yyapýldýðý kliniklerr, gönderrildiklerri illerr, rreferrans sayyýsý, yyazý tiplerrinin özelliklerri, kabul ve rred yyüzdelerri incelenmiþþtirr.
Anahtarr SSözcüklerr : Bilimsel yayýncýlýk, KBB periyodikleri, KBB-BBC Dergisi
SUMMARY
Scientific publishing has a short lifespan in Turkey and the number of national ENT periodicals are few; however, the overall performance is on a positive direction. This performance needs to be reviewed based on individual journals, for further assistance. This paper retrospectively analyses the past eight year performance of "KBB-BBC Journal" considering the editors, advisory board, peer reviewers, authors, place where studies were performed, type of the publications, number of published issues, number of cited references, and percentage of acceptance and ignorence.
Keyy worrds : Scientific publishing, ENT periodics, KBB-BBC ( ENT&HN) Journal
* T.C. Z.B. Hastanesi, KBB Bölümü - ANKARA Çalýþmanýn Dergiye Ulaþtýðý Tarih : 12.03.2001 Çalýþmanýn Basýma Kabul Edildiði Tarih : 24.11.2001
Yazýþma Adresi: Dr. Orhan YILMAZ, TCZB Hastanesi KBB Bölümü - ANKARA e-posta : orhan@kbb-bbc.org
GÝRÝÞ
Ülkemizde Týbbi Periyodiklerin baþlangýçlarý çok eski tarihlere uzanmaktadýr. Baþlangýçta Genel Týp Dergileri göz-lenirken, Saðlýk Biliminin geliþimine paralel olarak Medikal Periyodikler de geliþerek spesifik Branþ Dergiciliði geliþme-ye baþlamýþtýr.
Branþ Dergiciliði ise ne acýdýr ki, Ekonomik sorunlar-dan baþka, uygun dizinleme olanaklarýnsorunlar-dan yoksun olmalarý, sürekli finansal kaynaklardan yararlanamamalarý, amatör ya-yýn kurullarý ve lokal kuruluþlar yönetimi gibi nedenlerle ka-lýcý olamayýp kurumsal özellik kazanamamaktadýr.
Kulak Burun Boðaz özelinde de Uzmanlýk dalý Dergici-liði baþlangýcý 1962'lere uzanmaktadýr. " Türk Otolarengolo-ji Arþivi " alanýmýzda ilk Dergi özelliðindedir. Bazý sýkýntýlý dönemler yaþasa da, periyodisitesinde aksamalar olsa da gü-nümüzde yayýn hayatýna Türk KBB Vakfý' nýn yayýn organý olarak ve onun desteðiyle devam etmektedir.
Ülkemizde Cumhuriyet Döneminin Ýlk Týp Fakültesi-nin açýldýðý Baþkent Ankara'da ise ilk KBB Dergisi 01.04.1976 tarihinde yayýn hayatýna baþlayan " Türk Otori-nolarengoloji Bülteni " olmuþtur. Ankara KBB Derneði tara-fýndan yayýnlanan dergi bir süre sonra sonlanmýþ ve sonraki yýllarda yine bir baþka dergi " ORL ve Stomatoloji Dergisi " 1987 yýlýnda baþladýðý yayýn hayatýnda uzun soluklu olama-mýþ çeþitli nedenlerle yayýnýna son vermiþtir.
Ankara'da bunlar olurken Ýstanbul'da da Ýstanbul Týp Fakültesi kökenli "KBB Ýhtisas Dergisi" ve KBB Postasý gi-bi Klinik destekli dergiler yayýn hayatýnda bulunmuþlar ve bunlarýn bazýlarý sonlanmýþ bazýlarý ise yine klinik destekleri ile yayýnlarýný sürdürmeye çalýþmaktadýr.
KBB Uzmanlýk Dergiciliðinde geliþim böyleyken An-kara'da özellikle son 10 yýlda gerçekten katýlýmcý ve eþitlikçi temsil hakkýna dayalý bir Dernek oluþumu baþta Prof.Dr.Ni-metullah ESMER olmak üzere tüm Eðitim kurumlarýnýn yö-neticilerinin olgun tutumlarý sayesinde yaratýlmýþtý. Bu Der-nekte her eðitim kurumu eþit sayýda temsil edilmekte ve ro-tasyon sistemi ile Baþkanlýk yerine getirilmekteydi. Bu ne-denle seçimler dostluk havasýnda oluyor ve Ankara'da kalite-li ve içerikkalite-li Bikalite-limsel Toplantýlar yapýlýyordu. Öyle ki Anka-ra'nýn coðrafi özelliði nedeniyle çevre iller ve neredeyse tüm Anadolu'dan dinleyici bulmak mümkün olmaktaydý. Dahasý bu toplantýlar çevre illerde Eskiþehir ve Konya gibi illerde de yapýlmaya baþlanmýþtý.
Ýþte bu dönemin doðal sonucu olarak Bilimsel Dergi gündeme gelmiþti. 1992 yýlýnda yapýlan bir dernek Yönetim Kurulu toplantýsý sýrasýnda bu konu gündeme gelmiþ ve Baþ-kan Prof. Dr. Nimetullah ESMER " Desteðiniz olursa mutla-ka baþarýrýz " diyerek konuya son noktayý koydu ve elinizde
tuttuðunuz " Kulak Burun Boðaz ve Baþ-Boyun Cerrahisi Dergisi " yayýn hayatýna baþladý. Derginin Mart 1993'te ya-yýnlanan ilk sayýsýnýn önsözünde Prof. Esmer " bir bilimsel dergi çýkarmak kadar, bu derginin kalýcýlýðýný saðlamak ve kalitesini özgün tutmakta önemlidir " diyerek kalýcýlýk ve ka-liteyi öne çýkarmýþtýr. Ankara Otolarengoloji Derneði yöneti-minde gösterdiði eþitlikçi ve katýlýmcý yapýsýný Dergide de sürdürmüþ ve iki yýlda bir seçilen Yönetim kurulu Dergi ya-yýn kurulunu oluþturmuþ ve Baþkan Derginin de doðal Editö-rü ve sahibi olmuþtur.
KBB ve BBC Dergisinin elinizde tuttuðunuz sayýya ka-dar geçen sekiz yýlýný bazý baþlýklar þeklinde deðerlendirmek gerekirse :
EDÝTÖRLÜK : Derginin Kurucusu ve ilk Editörü Prof.Dr.Nimetullah ESMER sadece 1993 yýlýndaki dört sayý-da editörlük yapmýþ ve 1994'te yerini Prof.Dr.Rýza KESER'e býrakmýþtýr. Bu dönemde derginin yýlda üç sayý çýkmasýna ka-rar verilmiþtir. 1996/1 sayýsý dahil Editörlük Dr.Keser'de ol-muþ daha sonra 1996/2 den 1997' nin tüm sayýlarýna kadar Prof.Dr.Erdoðan ÝNAL ve 1998 - 1999 yýllarýnda ise Prof. Dr. Sefa KAYA editörlük yapmýþtýr. 2000 yýlýndan itibaren ise yeni Editör Prof.Dr.Metin ÖNERCÝ' dir.
Yýl Editör Dergi
1993 - 1994 Dr.Nimetullah ESMER 4/25 1994- 1996/1 Dr.Rýza KESER 7/25 1996/2 - 1997 Dr.Erdoðan ÝNAL 5/25 1998 - 1999 Dr.Sefa KAYA 6/25 2000 - Dr.Metin ÖNERCÝ 3 /25
DANIÞMA KURULU : Dergi kuruluþundan bu yana kaliteden yana hemen her þeyini borçlu olduðu Danýþman Meslektaþlarý arasýnda ayýrým yapmamak adýna ve tüm ülke-yi kapsamak adýna danýþma kurulu için " Yayýn konularýmýz-la ilgili tüm üyelerimiz danýþma kurulu üyesidirler " ibaresi-ni kullanmýþtýr. Sayýlarý çok fazla olan ve hemen her Eðitim kurumuna daðýlan bu danýþmanlarýmýzý ve yeni danýþmanlýk yapacak meslektaþlarýmýzý Dergi kapaðýna sýðdýrmanýn ne denli güç olduðunu takdir edersiniz.
CÝLT, DERGÝ, SAYFA : Dergimiz bu güne deðin ( elinizde tuttuðunuz sayý hariç ) sekiz yýlda , sekiz ciltte, top-lam 25 Dergi ve toptop-lam 1999 sayfa olarak siz meslektaþlarý-mýza sunulmuþtur.
Yýl Sayfa Dergi
1993 290 4 1994 274 3 1995 282 3 1996 290 3 1997 234 3 1998 174 3 1999 220 3 K.B.B. ve BBC Dergisi, (9) : 1-9, 2001
KBB-BBC DEGÝSÝNÝN SEKÝZ YILI
2000 235 3 8 Yýlda 1999 sayfa 25
TOPLAM YAZI VE ÝÇERÝKLERÝ : Dergimiz geride kalan sekiz yýlda toplam 421 çalýþmayý basmýþtýr. Bu yazýla-rýn % 70.5 ' i Klinik çalýþma, araþtýrma, deneysel çalýþmadýr. Dergimizde Klinik çalýþma öncelikli basýlma gerekçesidir. Ýl-ginç olgu sunumlarý dýþýnda Derleme de yayýnlamaktadýr. Ancak son yýllarda derlemeler için davetli yazý ( Ýnvited pa-per ) istenmektedir.
Yazý Tipi Yazý sayýsý % Klinik Çalýþma 297 70.5 Olgu Sunumu 77 18.3
Derleme 46 10.9
Týp Tarihi 1 0.3
Dergideki yazýlar aðýrlýklý olarak 4 yada 5 yazarlýdýr.
Yazar sayýsý Yazý %
1 20 4.8 2 49 11.6 3 53 12.6 4 96 22.8 5 100 23.8 6 67 15.9 7 22 5.2 8 11 2.6 9 1 0.2 10 2 0.4
KONULAR : Dergimizdeki yazýlarýn konu daðýlýmý da aþaðýdaki gibidir. Rinoloji % 30 ile ilk sýrada yer almaktadýr.
Konu Yazý % Otoloji 109 25.9 Odyoloji 18 4.3 Rinoloji 126 29.9 Oral Kavite 41 9.7 Larengoloji 52 12.4 Boyun 63 14.9 Genel 12 2.9
ÇALIÞMA ÞEKÝLLERÝ : Sekiz yýlda basýlan 421 ça-lýþmanýn 1/3' ünden fazlasý mutlaka KBB dýþýndan bir yada birkaç klinikten meslektaþýmýzýn da adýný bulundurmaktadýr. Günümüzde Multidisipliner çalýþma hem zorunlu hem de ge-çerlidir. Bu Bilim dallarý arasýnda Patoloji, Plastik ve Re-konstrüktif Cerrahi, Çene Cerrahisi, Nöroþirürji, Dermatolo-ji, Göz hastalýklarý, Kalp Damar cerrahisi, AnesteziyoloDermatolo-ji, Si-toloji, Alergoloji, SiSi-toloji, Ýç hastalýklarý, HemaSi-toloji, Gene-tik ve Psikiyatri baþta olmak üzere týbbýn hemen her dalý yer almaktadýr.
Yazýlarýmýzýn % 34.2' si Multidisipliner olmanýn yanýn-da % 16.4' ü de çok merkezli çalýþmalardýr.
Sayý % MultiDisipliner Çalýþma 144 34.2
Multisentrik Çalýþma 69 16.4
KAYNAK KULLANIMI : Basýlan 421 yazýda toplam 6694 referans verilmiþtir. Bunlarda yabancý kaynak gösterme oraný % 70 ' e yakýndýr. Yazý baþýna 15.9 kaynak verilmekte-dir.
Referans Toplamý ...6694 Referans ortalamasý ...15.9
ÇALIÞMANIN YAPILDI¼I KLÝNÝK : Basýlan 421 çalýþmanýn yapýldýðý Klinikler esas alýnarak yapýlan sýralama aþaðýdaki gibidir. Burada dikkat çeken nokta Ankara çoðun-luðu kadar tüm Türkiye'ye yayýlým ve özellikle % 6 kadar ça-lýþmanýn eðitim kurumu olmayan Devlet ve özel Hastaneler-de yapýlmýþ olmasýdýr. Yine Ýtalya, Ýngiltere ve ABD' Hastaneler-de yapý-lan çalýþmalarda dikkat çekicidir.
Çalýþmanýn Yapýldýðý KBB Klin. Yazý % Numune Eð. Ve Araþ. Has 59 14 Hacettepe Týp Fakültesi 47 11.2
Ankara Týp Fakültesi 38 9
SSK Ankara Hastanesi 25 5.9
GATA - Ankara 24 5.7
Devlet Hastaneleri - Çeþitli 21 5 Gazi Týp Fakültesi 14 3.3 Saðlýk Bakanlýðý Ankara Hastanesi 13 3 Akdeniz Üniv.Týp Fakültesi 12 2.9 Çukurova Týp Fakültesi 12 2.9 Ýnönü Üniv.Týp Fakültesi 12 2.9 Ý.Ü.Cerrahpaþa Týp Fakültesi 9 2.1 Ý.Ü.Ýstanbul Týp Fakültesi 9 2.1 Erciyes Týp Fakültesi 9 2.1 Fýrat Üniv. Týp Fakültesi 9 2.1 Ege Üniv. Týp Fakültesi 8
Pamukkale Týp Fakültesi 8 Süleyman Demirel Ün. Týp Fak. 8 Kocaeli Týp Fakültesi 7 Baþkent Üniv. Týp Fakültesi 6 9 Eylül Üniv. Týp Fakültesi 6 Ankara Onkoloji Hastanesi 5 Adnan Menderes Týp Fakültesi 5
GATA - Haydarpaþa 5
Selçuk Üniv. Týp Fakültesi 5 Bayýndýr Týp Merkezi * 4 Karadeniz T Ü. Týp Fakültesi 4 Cumhuriyet Üniv. Týp Fakültesi 4 Atatürk Üniv. Týp Fakültesi 3 Marmara Týp Fakültesi 3 Ýtalya ( Sanna Klinik ) 3 Trakya Týp, 19 Mayýs Týp, Ýzmir Atatürk
H, Harran Týp Fak, Mersin Týp Fak, Ýngiltere 2 OsmanGazi Týp Fak, GATA-Eskiþehir, 1 Haseki KBB, SSK-Ýst hast, Gaziantep Týp, Dicle Týp, Celal Bayar Týp Fak, 100.yýl Týp Fak, SSK-Eyüp, SSK-Okmeydaný, Kýrýkkale Týp, ABD
ÇALIÞMANIN GÖNDERÝLDÝ¼Ý ÝL : Basýlan yazýla-rýn gönderilme adresi olarak aþaðýdaki sýralama yapýlmýþtýr. Bu tabloda da Türkiye'nin dört bir köþesi dikkat çekicidir. Çalýþmanýn geldiði ÝL Yazý %
Ankara 236 56 Ýstanbul 41 9.7 Ýzmir 19 4.5 Antalya - Malatya 12 2.9 Ýsparta 11 2.6 Elazýð 10 2.4 Adana 9 2.1 Denizli-Kayseri- Kocaeli 8 1.9 Aydýn 7 1.7 Konya - Sivas 5 1.2 Mersin - Trabzon 4 1 Erzurum 3 0.7
Edirne - Eskiþehir - K.Maraþ - 2 0.4 Samsun - Þ.Urfa
Diyarbakýr - Gaziantep - Kars - 1 0.2 Kýrýkkale Manisa Niðde Rize
-Van -ABD
YAZARLAR : Basýlan 421 çalýþmada yer alan yazarla-rýn isimleri ise ekteki Yazar Dizininde yer almaktadýr.
YAYIN KABUL ORANI : 421 basýlmýþ yazýya ulaþana kadar toplam 498 yazý danýþmanlarca deðerlendirmeye alýn-mýþ ve bunlarýn % 18.3 ' ü dergide basýma kabul edilmemiþ, Basýma kabul edilenlerin ise % 72 si basit düzeltmeden radi-kal deðiþiklere kadar deðiþime uðrayarak basýlmýþtýr. Bu ko-nuda hemen anlatmamýz gereken bir durum: Dergide ilk red-dedilen yazý Kurucu editörün adýnýn da yer aldýðý bir yazý idi. Yine red yüzdesinin çok fazla oranlarda olmamasýný dergi olarak yazýlarýn fazla incelenmemesi deðil meslektaþlarýmý-zýn yazý yazma özenine baðlamaktayýz. Öyle ki son 4-5 yýl-dýr özellikle minimum iki danýþman tarafýndan incelenme ru-tine binmiþtir. Toplamda % 10 kadar basýlmýþ yazý üçüncü danýþman tarafýndan hatta bir kýsmý editör tarafýndan karara baðlanmýþtýr. Burada yorumsuz olarak belirtebileceðimiz bir nokta ise dergimizde reddedilen bazý yazýlarýn baþka dergi-lerde yayýnlandýðýný görmek olmuþtur.
TÜRK TIP DÝZÝNÝ : Dergimiz yayýn kurallarýnýn özen-le uygulanmasý nedeniyözen-le TÜBÝTAK - ULAKBÝM tarafýndan
uygulanan Türk Týp Dizinine alýnan ilk ve tek KBB Dergisi olma özelliðini sürdürmektedir. Bu Dizinlemenin ise Akade-mik yükseltmelerde büyük Üniversitelerce dikkate alýndýðýný belirtmeliyiz. Son yýllarda diðer KBB Dergilerimizin de bu Dizine baþvurduklarýný sevinçle görmekteyiz.
SOSYAL ve TARÝHSEL BOYUT : Dergimizin ayrýca bilimsel bölüm dýþýnda Dernekten ve KBB kurumlarýndan haberler, Kongre sempozyum duyurularý ve Akademik yük-seltme bilgileri vererek ve bunlarýn sonraki kuþaklara aktarýl-masýný saðlama ve Týp yada KBB tarihi açýsýndan iþlev gör-düðü de bilinmektedir. Bu konuda 1997 den bu yana oluþtu-rulan web sitesi de yardýmcý olmaktadýr. Bu web sitesinin özellikle toplantýlar sayfalarý tüm Türkiye'de bir baþvuru ad-resi olmuþtur. Adý geçen Web sitesi de baþka bir yazý konusu-dur.
BUNDAN SONRASI : Dergimizin 2001 yýlý ve sonra-sýnda da hedefleri vardýr. Ancak bunlar baþka bir yazýnýn ko-nusu olduðu için burada söz edilmeyecektir.
Özetle KBB-BBC Dergisi destek aldýðý Derneðinin ka-týlýmcý ve eþitlikçi yapýsýndan aldýðý güçle sekiz yýldýr Türki-ye'nin kalbinde bilimsel aktivitelerin ortasýnda yer alarak bu-günlere ulaþmýþtýr. Türkiye'nin hemen her eðitim kurumun-dan gelen kaliteli yazýlar onur kaynaðýmýzdýr. Bu nedenle Dergimizi Tüm Türkiye'yi kucaklayan bir bilim demeti ola-rak deðerlendiriyoruz.
Bu güne gelmemizi saðlayan Editöründen yayýn kuru-luna ve özellikle danýþman hekimlerimize ve yazarlarýmýza teþekkür ve minnet borçlu olduðumuzu bilerek daha uzun yýl-lar birarada olacaðýmýzý düþünüyoruz.
K.B.B. ve BBC Dergisi, (9) : 1-9, 2001
KBB-BBC DEGÝSÝNÝN SEKÝZ YILI
4
KAYNAKLAR
1- ARDIÇ N A, KARA C O, KBB ve Baþ Boyun Cerrahisi- Ýn-deks ( 1990-1994). Bilal Ofset, 1995. Denizli.
2- KAZANCIGÝL A, SOLOK V, Türk Bilim Tarihi Bibliyograf-yasý (1850-1981) Ýstanbul Matbaasý, 1981. Ýstanbul. 3- KBB ve BBC Dergisi, Cilt 1-8 , Yýl 1993-2000 Tüm sayýlar. 4- SÖZEN N ,Türk Kulak Burun Boðaz Bibliyografyasý
(1876-1978) Hilal Matbaacýlýk, 1978. Ýstanbul.
5- ÞENOCAK F. Kronolojik Otolarengoloji tarihçesi. Hilal Mat-baacýlýk, 1975. Ýstanbul.
