‹letiflim / Correspondence:
Uzm. Dr. Emre Tekgöz. Sa¤l›k Bilimleri Üniversitesi Gülhane T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Romatoloji Bilim Dal›, Ankara. e-posta: dr.emretekgoz@hotmail.com
Gelifl tarihi / Received: Temmuz / July 26, 2018, Kabul tarihi / Accepted: A¤ustos / August 6, 2018
Ç›kar çak›flmas› / Conflicts of interest:Ç›kar çak›flmas› bulunmad›¤› belirtilmifltir. / No conflicts declared.
www.romatolojidergisi.org doi:10.2399/raed.19.16035
Karekod / QR code: Lipoma arboresans (LA), etkilenen eklemde
genellik-le a¤r›s›z flifllik ve hareket k›s›tl›l›¤›na yol açan nadir bir hastal›kt›r. Etyolojisi tam olarak ayd›nlat›lamam›fl olsa da romatoid artrit (RA), ankilozan spondilit (AS) gibi infla-matuvar bir sürecin yan›nda osteoartrit (OA) gibi dejene-ratif bir eklem hastal›¤›n›n zemininde de geliflebilmesi mümkündür. Tekrarlayan travmalar da hastal›¤›n gelifle-bilmesine neden olabilmektedir. Kronik monoartiküler tutulum tipik olsa da baz› olgularda oligoartiküler tutu-lum da gözlenebilmektedir. En s›k etkilenen eklem diz-dir.[1,2]
LA tan›s›n› desteklemekte MR görüntüleri patog-nomiktir.[3]
Olgumuzda diz ekleminde flifllik ve hareket k›s›tl›l›¤› ile baflvuran hastan›n tan›, tedavi yöntemleri
tart›fl›lm›fl, klinik pratikte kolayl›kla uygulanabilecek olan ultrasonun önemine de¤inilmifltir.
Olgu Sunumu
44 yafl›nda erkek hasta, yaklafl›k 11 ayd›r devam eden sa¤ dizinde flifllik, hareket k›s›tl›l›¤› yak›nmalar› nedeni ile poliklini¤imize baflvurdu. Romatolojik sistem sorgu-lamas›nda ek bir bulgu saptanmayan hastan›n yap›lan fi-zik muayenesinde sa¤ dizinde suprapatellar effüzyon ve eklem hareket aç›kl›¤›nda yaklafl›k 90 dereceden sonra k›s›tl›l›k saptand›. Laboratuvar de¤erlendirmesinde erit-rosit sedimantasyon h›z› ve C reaktif proteini içeren akut faz yan›t› normal idi. Romatoid faktör, anti siklik
sitrüli-Diz ekleminin nadir hastal›¤›: Lipoma arboresans
Forgotten disease of the knee joint: lipoma arborescense
Emre Tekgöz1, Muhammet Ç›nar1, Hatice Tuba Sanal2, Sedat Y›lmaz1
1Sa¤l›k Bilimleri Üniversitesi Gülhane T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Romatoloji Bilim Dal›, Ankara; 2Sa¤l›k Bilimleri Üniversitesi Gülhane T›p Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dal›, Ankara
Özet
Lipoma arboresans (LA), etkilenen eklemde genellikle a¤r›s›z flifllik ve hareket k›s›tl›l›¤›na yol açan nadir bir hastal›kt›r. Etyolojisi tam olarak ayd›nlat›lamam›fl olsa da romatoid artrit, ankilozan spondi-lit gibi inflamatuvar bir sürecin yan›nda osteoartrit gibi dejeneratif bir eklem hastal›¤›n›n zemininde de geliflebilmesi mümkündür. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) tan›da alt›n standart ol-mas›na ra¤men, di¤er inflamatuvar süreçlerden ay›rt edilmesinde ultrasonografik görünüm de önemli bir role sahiptir. Bu olgu su-numunda, di¤er inflamatuvar patolojilerle kolayl›kla kar›flabilen ve nadir görülen LA’ya ve tan›da ultrasonografik görünümün MRG bulgular› kadar de¤erli oldu¤una de¤inilmifltir.
Anahtar sözcükler: Diz eklemi, lipoma arboresans, ultrasonografi
Summary
Lipoma arborescense (LA) is a rare condition most commonly associated with painless swelling and limitation of motion in the knee joint. Although etiology is unknown, recurrent minor trau-ma and inflamtrau-matory pathologies are likely to be present. Although magnetic resonance imaging (MRI) is the gold standard in diagnosis, ultrasonographic appearance has an important role in distinguishing it from other inflammatory processes. This case report highlights the rare prevalent LA that can easily interfere with other inflammatory pathologies and shows that ultrasono-graphic appearance is as valuable as MRI findings in the diagno-sis.
Keywords: Knee joint, lipoma arborescense, ultrasonography
Olgu Sunumu/ Case Report
Ulus Romatol Derg 2019;11(1):38–41. © 2019 TRD doi:10.2399/raed.19.16035
Ulusal Romatoloji Dergisi / Journal of Turkish Society for Rheumatology • Cilt / Volume 11 • Say› / Issue 1 • Haziran / June 2019 39 ne peptid ve HLA-B27’yi içeren serolojik testleri negatif
idi. Diz eklemine yap›lan artrosentezde, eklem s›v›s›nda monosodyum ürat, kalsiyum pirofosfat kristalleri gözlen-medi, hücre say›s› normaldi ve tüberküloz baflta olmak üzere di¤er bakteriyel etkenler aç›s›ndan al›nan kültür-lerde mikroorganizma izole edilmedi. Tan›ya yönelik ya-p›lan diz ultrasonografisinde subdermal dokuya k›yasla anekoik suprapatellar effüzyon ve prefemoral ya¤ doku-suna göre hipo-izoekoik sinoviyal hipertrofi ile uyumlu bulgu saptand› (fiekil 1). Diz ekleminin manyetik rezo-nans görüntüleme (MRG) incelemesinde T1 a¤›rl›kl› se-kanslarda yüksek sinyal intensitesinde gözlenen sinoviyal hipertrofi alanlar› ya¤ bask›l› sekanslarda tamamen bask›-lanm›flt› (fiekil 2). Sinovektomi ile tedavi edilen hastan›n patolojik tan›s› LA ile uyumluydu.
Tart›flma
Lipoma arboresans, eklemin kronik genellikle a¤r›s›z flifllik ve hareket k›s›tl›l›¤›na neden olan nadir bir patolo-jisidir. Etyolojinin tam olarak bilinmedi¤i bu patolojide tekrarlayan minör travma, RA, AS ve OA gibi inflamatu-var patolojilerin inflamatu-varl›¤› muhtemeldir. Yaflam›n 5. ve 6. dekat›nda insidans›nda art›fl görülür. Erkekler daha fazla etkilenmektedir. Klinik olarak genellikle diz ekleminin kronik, a¤r›s›z fliflli¤i ile karakterizedir.[1,4]
S›k olarak diz ekleminin monoartiküler tutulumu tipik olsa da olgu se-rilerinde nadir de olsa diz ekleminin bilateral tutulumu mevcuttur.[2]
Bu olguda da diz ekleminde kronik bir sü-reçte geliflen flifllik ve buna ba¤l› hareket k›s›tl›l›¤› ile bafl-vuran hastan›n sistem sorgulamas›nda di¤er inflamatuvar romatolojik hastal›klar aç›s›ndan bir bulgu saptanmad›. Hastan›n muayenesinde di¤er eklemlerde artrit ile uyumlu muayene bulgusu ve RA sekel de¤ifliklikleri
göz-lenmedi. Öyküsü derinlefltirildi¤inde ise hastan›n eklem flikayetleri öncesi dönemde spor yapt›¤› ve s›k s›k dizine travma ald›¤› saptand›.
Lipoma arboresans ay›r›c› tan›s›nda sistemik bir tutu-lum olmaks›z›n kronik, monoartiküler tutututu-lum ile seyre-den villonodüler sinovit, sinovyal lipom ve sinoviyal oste-okondromatozis gibi eklemin di¤er patolojileri de göz önünde tutulmal›d›r.[5]
Direk eklem grafileri etkilenmifl eklemde yumuflak doku genifllemesini göstermede fayda-l› olsa da ay›r›c› tan›da yeterli bilgi sa¤layamamaktad›r. Ancak direk grafilerde OA veya RA gibi efllik eden bir inflamatuvar romatolojik hastal›k zemininde geliflen LA’da primer hastal›¤a dair dejeneratif veya eroziv de¤i-fliklikler gözlenebilir.[3]Bu ba¤lamda tan› aç›s›ndan
ultra-sonografi ve MRG önemli bir yere sahiptir. Ultrasonog-rafi görüntülerinde sinoviyumun parmaks›, yaprak flek-linde uzant›lar›na ek olarak etkilenen eklemde effüzyona dair bulgular gözlenir.[6]MRG’de gözlenen spesifik
gö-rüntüler ise LA tan›s› koymada patognomoniktir. E¤rel-tiotu yapra¤› fleklinde ç›k›nt›lara sahip sinoviyal prolife-rasyon, efllik eden eklem effüzyonu, ya¤ bask›s›z serilerde hiperintensite ve ya¤ bask›l› sekanslarda ise lezyondaki sinyal aktivitesinin bask›lanmas› spesifik MRG görüntü-lerini oluflturur.[4]S›k kar›flan PVNS’de lezyon T2
a¤›r-l›kl› MRG görüntülerinde hipointens görülür, ancak ya¤ sinyali görülmez. Olguda da ilk olarak çekilen diz eklemi-nin direk grafisinde suprapatellar boflluk hizas›na denk gelen k›s›mda yumuflak dokuda geniflleme saptand›. Yap›-lan ultrasonografi incelemesinde subdermal dokuya k›-yasla anekoik suprapatellar effüzyon ve prefemoral ya¤ dokusuna göre hipo-izoekoik parmaks› flekilde uzan›m gösteren sinoviyal hipertrofi ile uyumlu bulgu saptand›. Romatoloji prati¤inde günden güne önemi artan ve tan›-da önemli katk›lar› olan ultrasonografi ile görünümü ya¤
fiekil 1. Ultrasonografide sa¤ diz suprapatellar anterior longitudinal (a) ve transvers (b) görüntüler. Prefemoral ya¤ dokusuna göre hipo-izoekoik sinoviyal hipertrofi izlenmektedir.
Tekgöz E ve ark. Diz ekleminin nadir hastal›¤›: Lipoma arboresans
40
dokusundan zengin oldu¤unu düflündü¤ümüz ve supra-patellar bofllukta effüzyonla birlikte spesifik e¤reltiotu yapra¤› fleklinde uzan›m gösteren lezyonunun ileri ince-lemesi amac›yla MRG yap›ld›. MRG’de gözlenen spesi-fik görüntüler LA ön tan›m›z› desteklemekteydi. Artros-kopi eflli¤inde sinovektomi yap›lan hastan›n patoloji ör-neklerinde LA ile uyumlu sinoviyal villus proliferasyonu
ve subsinoviyal ya¤ hücresi kümelenmeleri gözlendi. LA iyi huyludur ve tedavisi sinovektomidir. Nüks ise nadir-dir. Olgumuz da sinovektomi ile tedavi edildi ve takiple-rinde nüks gözlenmedi.
Bu olgu sunumunda di¤er inflamatuvar romatolojik pa-tolojiler ile kolayl›kla kar›flabilen LA varl›¤› vurgulanm›flt›r. Tan›ya yönelmede ultrasonografik görünümün MRG
bul-fiekil 2. Manyetik rezonans görüntülemede sa¤ diz sagittal kesit (a) ve koronal kesit görüntüleri (b). T1 a¤›rl›kl› sekanslarda yüksek sinyal intensitesinde e¤reltiotu fleklinde gözlenen sinoviyal hipertrofi alanlar› ya¤ bask›l› sekanslarda tamamen bask›l› izlenmektedir.
a
Ulusal Romatoloji Dergisi / Journal of Turkish Society for Rheumatology • Cilt / Volume 11 • Say› / Issue 1 • Haziran / June 2019 41 gular› kadar spesifik olmasa da de¤erli oldu¤unu
düflün-mekteyiz. Diz ekleminin bu nadir hastal›¤›n›n do¤ru teflhis edilebilmesi, hastalar› gerekli olmayan giriflim ve tedaviler-den koruyacakt›r. Ultrasonografi h›zl› ve do¤ru karar ver-mede klinisyene yard›mc› olabilir. LA tedavisinde cerrahi tedavinin ön planda oldu¤u unutulmamal›d›r.
Kaynaklar
1. Bernardo A, Bernardes M, Brito I, Vieira A, Ventura F. Synovial lipoma arborescens. [Article in Portuguese] Acta Med Port 2004; 17:325–8.
2. Miladore N, Childs AM, Sabesan JV. Synovial lipomatosis: a rare cause of knee pain in an adolescent female. World J Orthop 2015;6:369–73.
3. Feller JF, Rishi M, Hughes EC. Lipoma arborescens of the knee: MR demonstration. AJR Am J Roentgenol 1994;163:162–164. 4. Hallet T, Lew S, Saba K, Bansal M. Villous lipomatous
prolif-eration of the synovial membrane (lipoma arborescens). J Bone Joint Surg Am 1988;70:264–70.
5. Rodrigues C, Cadilha R, Aguiar F, Brito I. Lipoma arborescens: a rare cause of recurrent synovial hydrathrosis at paediatric age. Acta Reumatol Port 2016;41:86–7.
6. Plotkin BE, Varma R. Lipoma arborescens of the knee in a 17 year old man. Radiol Case Rep 2008;3:164.
