Karanlığın kralları

)

"V T H l n J L ı T

*

5 ayda

4 Û

Geniş bilgi 3. sayfada

Büyük acıyla ama dem okrasiyi yaşatm a kararlılığıyla

tehiUeri

H A Y A T A R K A D A Ş IN A V E D A

28 yıl aynı yastığa ba; koymuşlar, acı, tatlı her şeyi paylaş­ mışlardı. Bilge Emeç, “ Ç etinT 'ni kimbilir kaç yolculuğa uğurlamıştı. Ama bu “ son yolculuk” ... Boğazında düğüm düğüm hıçkırıklar, güzlerinden taşan yaşlar, ellerini kâh bayrağa sarılı tabuta uzattı, kâh sevgi yükle­ riyle fotoğrafını okşadı, okşadı.

Üç lider pazartesi buluşuyor:

G Ü N D E M T E R Ö R

Ohımhı adım

Canilerin aramızdan koparıp aldığı arkadaşımız Çetin Emeç ve şoförü Sinan Ercan'ı, b irb i­ rim ize daha çok kenetlenerek son yolculuklarına uğurladık

Gazeteciler cem iyeti nin önündeki törenden sonra. Nuruosmanlye cam im de, Milliyet in önünde, görev yaptıkları Hürriyet in önün­ de gözleri dolu, acılı ama terörün kökünün kazınma­ sında ısrarlı, dem okrasi­ nin yaşatılmasında karar­ lı büyük bir kalabalıktık

I Cumhurbaşkanı'nın tem

sil-’ clsl, bakanlar, İnönü, Demi- rel, Ecevlt, çok sayıda kuru­ luşun tem silcileri de Emeç ve Ercan ailelerinin, gazete­ lerinin, tü m basının acısını orada bulunarak paylaştılar

BU S O N O L S U N

Çetin Emeç ve Sinan Ercan. Görev aşkıyla dolu İki insan bayrak olup sevgiyle, acıyla, kurşunları sıkan ellere lanetle dolu to p ­ luluğun ellerinde ebediyete uğurlanmak üzere. Onların kalplerinde ebediyen yaşamak üzere. Karanfillerle...

E

H

3 E Z 1

MİLLİ KOALİSYON

M

ECLİS Başkam ’nın girişimiyle üç parti lide­rinin bir araya gelmesi olumlu bir adımdır. Bunun, teröre karşı ortak bir cephe oluştur­ manın başlangıcı olmasını dileriz.

Bize kalırsa, onun en etkin yolu, her türlü ön yar­ gıyı bir yana bırakarak, geçici bir“milli koalisyon" hükümeti kurmaya yönelmektir.

Bu, Türkiye’nin içinde bulunduğu karamsar ha­ vayı bir anda değiştirebilir. Düşünelim ki: Uç parti­ nin anlaşacağı bir ismin başkanlığında, öyle bir hükümet kurulmuş.. Gene uzlaşma yoluyla saptana­ cak oranlara göre, her partiden politikacılar, kendi uz­ manlık alanlarındaki bakanlıklara getirilmiş..

Amaç da belli: Bir genel seçime gidilinceye kadar ki süre içinde o hükümet, devlet mekanizmasını yeniden onaracak.. “ Teröre karşı mücadele", “enflasyonu kontrol altına alma", “seçim yasalarım düzenlem e" gibi, sınırlı sayıdaki hedefe öncelik verecek. Ve ülke­ yi, hemen olmasa bile, günü önceden belirlenmiş bir seçime götürecek..

Bu, kapkara bulutların arkasından birdenbire gü­ neş açmış gibi bir etki yapmaz mı? Ve bu, gerçekleş­ tirilemez mi?

Sanılır ki, “koalisyon ", sayısal zorunluluk halle­ ri içindir. Bir partinin Meclis’teki üye sayısı tek başı­ na iktidar olmaya yetmiyorsa, ancak o zaman başvurulacak bir yoldur.

öyle değildir. Milletlerin hayatında öyle haller olur ki, “koalisyon ", sayısal olarak gerekmediği halde, be­ lirli sorunları aşmanın yolu olarak kullanılır.

İngiltere’nin savaş sırasında, Avusturya’nın savaş­ tan sonra yaptığı gibi..

Türkiye’de“milli koalisyon"da, “büyük koalis­ y o n " da 1980 öncesinde çok önerildi. Yapılamadı. Tartışmasına girmeyelim ama, yapılsaydı, herhalde iyi olacaktı.

Şimdi yapılabilir.. Ve ülkemizi içine girdiği bu ciddi bunalım havasından kurtarabilir.

Denilebilir ki:

— “Canım ne bunalımı?. Dört-beş terör olayıyla paniğe kapılmamalı. Başka demokratik ülkelerde de oluyor!. ”

Evet, oluyor. Am a onlarda, en azından bir umut mevcut oluyor.. Devletin teröre karşı mücadelede et­ kin olabileceği umudu.. Türkiye'nin bugünkü siyasal ve bürokratik düzeninde öyle bir umut ışığı görme­ nin imkânı var mıdır?

Kaldı ki, ülkenin çığ gibi büyüyen öteki iç ve dış sorunları, meydanda.. Ekonomide bir yandan enflas­ yon, bir yandan durgunluk.. Yatırımsızlık, kararsız­ lık.. Dış ilişkilerde yalnızlık.. Belirli ülkelerden gelen çeşit çeşit düşmanlıklar.. Ordunun durumunda. Ge­ nelkurmay Başkanı ’nca da açıklanan güçlükler.. Da­ ha pek çok alanda, örneklerini her gün gazetelerde gördüğümüz olaylar, meseleler..

Onların da bugünkü siyasal koşullar altında, bi­ raz olsun hafifleyeceğini düşünebilen var mıdır?

Bu durumdaki Türkiye’yi, yeniden canlandırıp ona moral ve hareket vermenin, görünürdeki en geçerli ça­ residir, seçime giden yolu onarıp düzenleyecek bir

“milli koalisyon”..

Başta iktidar partisi olmak üzere tüm siyasal par­ tilere de, zarar vermek şöyle dursun, sadece itibar ka­ zandırır.

Nihayet, te rö rle kriz kaynatm ak isteyenlerin "ek­ m eğini yağsız bırakacak", Meclis içinde, d e m o k ra ­ tik yollar çerçevesinde "çare aranıp bulunm asını" isteyenleri u m utlandıracak b ir gelişm e oldu

ı ANAP lideri ve Başbakan Akbulut, ana muhalefet li­ deri ve SHP Genel Başkanı İnönü, DYP Genel Başkanı Demlrel, TBMM Başkanı Erdem in başkanlığında pazartesi günü bir araya geliyor. Liderlerin günde­ mi azma'yolundaki terör

ş Emeç ve Ercan’ın öldürül- meşinden sonra basın yö­ neticileri Ankara'da yapı­ lan yürüyüşte TBMM Baş­ kanı Erdem e bu yöndeki isteklerini ulaştırmışlardı, kaya Erdem liderlerle tek tek temas kurarak olum ­ lu yanıtlar aldı ve 12 Mart pazartesi saat 10'da to p ­ lanılması kararlaştırıldı

ANAP’ta bir grup

“uzlaşma” için

harekete geçti

“ Erken |

seçim”

i

dillerde

Yalçın DOĞAN

# lk t i d a r partisinin için­ deki bir grubun, "Ge­ rekirse erken seçim kararının da verileceği partilerarası bir uzlaş­ ma o rtam ı” yaratma çabası bakalım ne so­ nuç verecek?

Yazısı 15. sayfada

Terör uzmanı Prof.

Doğu Ergil’in

hazırladığı yazı dizisi

T E R Ö R

O Y U N U

Yanıı M lilly e t'te

( HABERiT ş TsAYFADA ) E m n iy e t ’ t e k i id d ia :

‘Polisin katili

tespit edildi’

HABERİ 14 . SAYFADA

B Ö Y L E S İ

ona layık olmak

Son bir kere, son bir kere bakmak, sarılmak

K

z o r

Mehveş ve M ehm et. Babaları onlarla gurur duyuyordu. Onlar da babalarıyla. ilerce kilometre ötede, öğreniyorlardı, öğreniyorlardı. Sonra “ kara haber’ 'i öğrendiler, koştular.

öpm ek istediler. Annelerinin dualarıyla (arkada).

Sovyet gazeteci

M i l l i y e t ’ te

a n D R E i

c w rn o tc v

Saharov’un ölümünden Emeç’inkine

Cenazede b en zer

yü zle r

• Yazısı 15. sayfada

çetin Emeç'ln cenaze törenine ka- tılanların yüzünde korku değil üzüntü, kızgınlık ve kararlılık his­ settim . insan haklan savunucusu saharov'un cenaze tö ren ine kap­

lanların yüzlerine çok benziyordu Sovyet gazeteci Andrei Ostalsky (sağda önde).

İş te İp u ç la rı Bir ayakkabı, bir gözlük

Browning tabancayla...

Samsun’da

bir şüpheli

•

çetin Emeç'ln katilinin ro­b o t resmine benzeyen bir kişi Browning marka bir ta ­ banca ve 32 m erm iyle bir­ likte samsun Umanı nda ya­ kalandı ve gözaltına alındı ( HABERİ 14. SAYFADA )

Genelkurmay Başkanı

Org. Torumtay’ın mesajı:

“ Saldırının

hedefi

dem okrasi”

•

Orgeneral Necip Torumtay, çetin Emeç'ln "menfur bir suikast sonucu şehit edil- m e srn ln , basını, dolayısıy­ la hür düşünceyi, özgürlü­ ğü, milli birliği ve demokra­ siyi h ed ef alan haince bir teşebbüs olduğunu oelirtti ( HABERİ 15. SAYFADA )

Katiller ortalıkta...

İçişleri

Bakanı

temel attı

C hABERİ 14. SAYFADA .

Sami KOHEN,

Ermeni kökenli

ABD Kongre

üyesi ile görüştü

Özal, zam kararnamesini imzaladı

Sözleşmeliye

Sami Kohen, ABD Temsilciler Meclisi üyesi Paşayan İle Kongre binasında görüştü

Paşayan hayalci

ALTAN ÖYMEN

I Yeni bir Ermeni tasarısı hazırladığı, ancak henüz yeterli desteği bulamadığı belirtilen ABD Temsilciler Meclisi üye­ si Charles Paşayan, Senato'daki oylamayı hatırlattığı­ mızda, "Bu İş b itm e d i" diyerek öfkesini dile g e tiriyo rd u

#

Kendisinden emin bir tavırla eninde sonunda Ermeni ta­ sarısının kabul edileceğini öne süren Pashayan, "Türk- ler soykırımı kabul etsin, bu İş bitsin" dedi. Onun İçin me­ sele bu kadar basitti HABER! 10. SAYFADA

müjde

te çalıştıkları işyeri v e b ö lg elerl-

w n e g ö re çeşitli k a te g o rile re ay­ rılan yaklaşık 400 bin sözleşmeli personele yü zd e 25’e kadar d e ­ ğişen o ran lard a zam yapıldı

»

Devlet Bakanı Konukman, kadro

karşılığı çalışan üst düzey yöne­

ticilerinin 3 milyon 600 bin li­

ra olan maaşlarının da 5 milyon

lira olarak belirlendiğini söyledi

. haber i ıs . Tayfada ~ )

Prof. İbrahim Eriş

Merkez Bankası Başkanı

Brezilya parası

Türk’e emanet

•

ODTü'den mezun olduktan sonra ABD'de d o k to ra yapan, B re z il­ ya'da da üniversite öğ re tim üye­ liğinde bulunan Prof. İbrahim Eriş şimdi Brezilya Merkez Bankacı nın ba­ şında. Bülent Gültekln de IMF tarafın­ dan Polonya'da başlatılan özelleştir­ m eyi y ü rü tm e k le g ö re v le n d irild i

HABERİ 11. SAYFADA

"TL'ıtln konvertibl

oluşu ilan ediliyor"

E

Ü R K İY E İle Uluslararası Para F o n u (IM F ) arasında, fo n un k u ru lu ş sözleşmesinin “resmi komrertibllite” İle ilgili 8. m addesi üzerindeki p ü rü zle r ortadan k a ld ırıld ı. IMF h e y e ti d e dün Türkiye’den a y rıld ı. Bundan s o n ra , Türk hükümeti, IM F ’ye

“6. maddedeki bütün yükümlülüklerin kabul edildiğine” dair bir yazı g ö n d e re ce k. IM F de bunu 152 ü ye ülke ye duyuracak.

Fueİ-oii'de indirim

T

ÜPRAŞ Genel

M ü d ü rlü ğ ü ’nce y a p ıla n

--- 'açıklam ada, Batm an R a fin e rls i’nde artan fu e l-o il s to k la rın ın eritilm esi ve yöre s a n a y iin in teşviki amacı ile b u g ü n d e n itibaren, fu e l-o il fiy a tla rın d a yüzdş 5 o ra n ın d a İn d irim yapıldığı b ild irild i.

Garanti Bankası fa il

yükseltti

ARANTİ B ankası, dünden İtibaren 1 ve 3 ay vadeli mevduat h e s a p la rın a uyguladığı faiz o ra n la rın ı birer puan artırdı. Buna g ö re , b a n k a üç aylık mevduata yüzde 46, b ir aylık mevduata da yü z d e 34 faiz verecek.

B ilim ve

T ekn o io li

İlk klavyesi! bilgisayar

üretildi

m

APO NYA'da dünyanın ilk

klavyesiz b ilgisayarı g e liş tirild i. Dünyaca ü nlü Sony firm ası

tarafından ü re tile n ve “PalmTop” adı

verilen bilgisayar, ince b ir kita p kalın lığ ın d a ve düz kare b ir ekrana sahip. B ir bu çu k k ilo ağırlığında olan

b ilg isa ya rı kullanacak olanlar, ko m u tla rı klavye yerine, özel olarak g e liş tirile n bir kalemle doğrudan düz kare ekran üzerine yazıyorlar. Toplam 110 sayfa b ilg iy i d e p olaya b ilm e yeteneğine sa h ip olan b ilgisayarın, depolam a iç in özel g e liş tirilm iş

“hafıza kartlan sistem i” devreye giriyo r. Japon b ilim adam larının

“yüksek grafik çizme yeteneğine sahip oluduğunu” da b e lirttik le ri

“PalmTop”, insan beynine yakın b ir m antık s is te m iy le çalışıyor. Ayrıca adres ve te le fo n num aralarını da p ro g ra m la ya b iliyo r. Japonya'da piyasaya 1 N isa n 'd a çıkarılacak olan

“süper bilgisayarın satış fiy a tı 1.320 d o la r olacak.

□ Ceylan ÖZERENGİN

"Tü rk şirketleri

Macaristan'a gelin"

ACARİSTAN B ü y ü k e lç iliğ i Ticaret M üsteşarı Laszlo Gardos, Türkiye’nin

M aca rista n 'a yaptığı ih raca tın geçen b irk a ç yılda önemli b ir artış

g ö s te rd iğ in i belirterek, “İhracatı daha çok geliştirmek için Türk firmaları, Macaristan’da büro açmalıdır” dedi.

Milli Piyango, İngiliz

Thomas şirketiyle anlaştı

m m\ İLLİ Piyango İdaresi, In g iliz

[ V 'l Thomas de La Rue o rta k lığ ıy la , Türkiye’de her tü rlü d e ğ e rli evrakın basımını g e rçe kle ştirm e k üzere, “T.homas de La Rue

Matbaacılık Sanayii ve Ticaret A.Ş.”

a d lı b ir şirke tin kurulm asını iç e re n b ir anla şm a İmzaladı.

ÇAPR AZ K U R LA R

"Sosyalizm öldü dem ek bize düşmez"

m

KTİSATÇILAR H a fta sı dolayısıyla düzenlenen “ Değişen Doğu Avru­ pa ve Türkiye” k o n u lu panellerin ikinci gününde, “Yalta’dan Malta’ya blok­ suz bir dünyaya doğru mu” sorusu tartı­ şıldı. K onuşm acılar Doğu Avrupa’daki de­ ğişikliklerin e k o n o m ik n ite liğ in e dikkat çekerek, “SSCB’nin bir noktada pes etme­ sinin nedeni Yıldız Savaşları projesinin yüksek maliyetidir” gö rüşünü savundular.

Panelin açış k o n u ş m a s ın ı SHP adına yapan Genel S ekreter Yardım cısı Erol Çe­ vikçe, artık D oğu-B atı ayrılığı yerine Kuzey-Güney a yrışm asının gündemde o l­ duğunu, T ü rk iy e ’n in y e rin in bu d o ğru ltu­ da tartışılm a sı g e re k tiğ in i b e lirtti. Çevik­ çe, “Atlantik’ten Urallar’a kadar Avrupa tikrinden yana olmalıyız. İktidar yaşanan gelişmeyi kargaşa olarak değerlendirerek, yanılıyor” dedi.

Em ekli B ü y ü k e lç i Mahmut Dtkerdem ise, Gorbaçov’un yaşa m sal bir kumar oy­ nadığını be lirte re k, ş ö y le konuştu: ,

“Sömürücü-sömüren İlişkisi devam et­ tiği sürece bloklar arası çatışma kalkma­ sa bile sosyal çatışmalar sürecektir.”

İşadam ı Ali Koçman ise kon uşm a sın­ da, “Dünyada komünizmin öldüğü şeklin­ deki görüşlere hem tam olarak katılmıyo­ rum hem de tedirgin olarak bakıyorum. Gorbaçov inanmış bir komünisttir” dedi. S ovyetler’ln “Yıldız Savaşları” pro je sinin yüksek m aliyetine katlanamadığı İçin hav­

lu attığ ın ı vurgulayan Koçman, bunun de­ ğ iş im in ekonom ik k a ra k te rin i belirleyen ö z e llik olduğunu d ile g e tird i. Koçman, şunları söyledi:

“Sosyalizm öldü. Biz haklı çıktık de­ mek bize düşmez. Sosyalist ülkeler de Av­ rupalIdır. Doğu Avrupa ülkeleri tekrar ma­ halleye komşu olarak ortak dil ve kültür­ le konuşmaları durumu bize göre daha ya­ kın değil mi? Türkiye bunu nasıl

değerlen-direcek? Yöneticilerin akıllı davranması lazım. Seçim tek çözüm olarak düşünül­ memeli. Değişen dünyada yer alabilecek bir ülke olduğumuzu sadece Batı’ya de­ ğil Doğu’ya karşı da İspat etmeliyiz. Orta sınıfı yakaladığı takdirde neo-komünlzm diye yeni bir ideolojinin hâkim olabilme­ si mümkün.”

Panelde Doğu Perlnçek ise, Doğu Av­ rupa’daki son g e liş m e le rle dünyaya barış ve düzen g e ld iğ i g ö rü ş ü n ü n ya n lış o ld u ­ ğunu, yeni çatışm ala ra do ğru g id ild iğ in i vurguladı. Piyasanın k u rtu lu ş olm adığını be lirte n Perinçek, “ Rekabet, işgücü ma­ liyetini düşürmede vardır. Perestroikanın hedefi de budur. Perestroika piyasanın İş­ gücünü denetlemesi programıdır. Bundan böyle SSCB’de büyük İşçi ayaklanmaları olacak” dedi.

A tom m üh en disi Tolga Yarman ise “Her şeye rağmen dünyada nükleer den ge çılgınlığı halen yaşanıyor. İndirilen sİ lahlar bütünün sadece 20’de biridir” şek lin d e konuştu.

Lastik patladı, patlayacak

Lastik işçileri:

“A y lık 2 m ilyo n çıplak net ücreti bize

verene kadar g rev yapacağız. İthalat

da sto k da b iz i korkutam az ”

Lastik işverenleri:

“Bu istekler verilemez. Verilirse bütün

fabrikalar kapanır. Ya da en iyi

ihtimalle işçilerin çoğu işsiz kalır,atılır”

Celal PİR

¡Ü R K İY E ’ n in o to m o ­ b il, kam yon, o to b ü s ---İve d iğ e r n a kil araçları üreten 4 büyük fa b rikasının sahibi Good Year, B risa ve Pi- re lli’de to p lu pazarlık görüş­ m eleri tıkandı. İş ç ile r greve bugün başlıyor, işveren ile iş­ ç in in ücret zammı konusunda anlaşm aları da m üm kün g ö ­ rün m ü yo r. Kısaca lastik se k­ töründe fabrikalar Mart ayı so ­ nunda tam am en susm uş o la ­ cak.

Lastik sektöründe çalışan 3 b in in ü stü nd e ki iş ç iy i kap­ sayan sözleşm e iç in Las Pet-

klm-iş S e n d ik a s ı B aşkanı

Vahdettin Karabay, “Biz bu­ güne kadar hep kaybettikleri­ mizin p e ş in d e k o ştuk.

1986’de son sözleşmede enf­

lasyonun üstünde zam alan ilk sendika bizdlk. Hatta Sa­ kıp Sabancı, ‘Veren de, alan d a vatan h a in id ir’ demişti. Ama aradan geçen zaman sonrası enflasyon karşısında aldığımız para yine eridi. Şim­ di ürettiğimizi hep artırmanın bir refah payı yarattığına ina­

n ıyo r. Ona göre zam

İstiyoruz” dedi. Halen çıp la k net ortalam a ü c re tin 450 bin lira o ld u ğ u la s tik sektöründe sendikanın te k lifi kabul e d ilir­ se, “1990 yılı aylık net çıplak ortalama ücret İşçi başına 2 milyon olacak.”

G enel Başkan Karabay, “İşverenin pazarlık masasın­ da fiyat isteğini bile” konuş­ madan kalktığını öne sürerek, ş ö y le ko n u ştu :

“Grev yapacağız. İthalat ve stok bizi korkutmaz. Bu fabrikaları da hemen oldu de­ yince kapatamazlar. İşçi de bunun altında bir parayı kabul

etmez. İşçi başına verim 1980’de 40 tondu, bugün 200 ton. ”

“ MANTIKLI DEĞİL­ LER”— G eçen yıl fiya tla rın a yüzde 27 oranında zam yapan la s tik fa b rik a la rın ın to p lu pa­ zarlık m asasındaki te m s ilc is i KİPLAS’ın Başkanı Refik Bay- dur, “İşçi sendikası kendi ha­ yal âlemindeki rakamlarla, uz- iaşılması, Türk sanayiinin kal­ dıramayacağı rakamlarla ma­ saya teklif getirdi” dedi. Bay- dur, la s tik te rekabet yü z ü n ­ den fiy a t a rtırm anın z o rlu ğ u ­ na d ik k a t çekerken, “Buna göre bir işçinin yıllık maliye­ ti 80 milyon lirayı bulacak. Bi­ zim teklifimizde ise 38-40 mil­ yona ulaşacak. Onlar aylık 3.5

net İstiyorlar. Biz sosyal yar­ dımlar dahil 2 milyon öneriyo­ ruz. Bizim rakamlarımız sana­ yi maliyet m uhasebesine gö­ re hesaplanıyor. Sorumsuz konuşulursa herkes rakamları konuşturur” ya nıtını verdi.

“Kimya sektöründe son 8 ayda 5 fabrikanın kapandığı­ na” d ik k a t çeken Baydur, “Bugün Türkiye’de sendika­ laşma oranı yüzde 55’tir. Böy­ le teklifler sendikasızlaşmayı ve işletmelerin küçülmesini, işçi çıkartmasını teşvik eder. Bu teklifte ısrann sonunda, fi­

yatlar ve stokların artmasıyla fabrikalar tasfiye olur, kapa­ nır” gö rü şü n ü savundu.

“Hükümetin baskısı var. Bu yıl 800 bin İşçi sözleşm e yapacak. Bu yüzden İşveren imzadan çekiniyor” sözlerine karşılık Baydur, “Enflasyon yüzde 70. Yanlış diyorlar. 80 olsun. Ben yüzde 140 zam teklif ettim. Bu laf değil” ce­ vabını ve rd i.

İşçi ne istiyor?

U İşveren ne veriyor?

Ü C R E T Z A M M I

Şu anda çıp la k b rü t ü c re t 640 b in lira. N e ti 450 b in eder. Yüzde 70 e n fla s y o n var. B u p a ra n ın b u g ü n k ü k a rş ılığ ı 850 b in lira d ır. P a za rlık b u ­ rad a n başlar. Ü s tü n e y ü zd e 140 is te riz . Bu da n e t a ylık 2 m ily o n eder. Ç ıp la k b rü t o rta la m a ü c re t 3 m ily o n 50 bin lira o lm a lıd ır.

Bu istekteki rakamlar sendikacıların hayal âle­ minde canlandırdığı rakamdır. Biz yüzde 140 zam teklif ettik. 640 binin üstüne 850 bin lira eklersen brüt çıplak 1.5 milyonu aşar. Neti 900 bin liradır. Sosyal yardımlarla bu aylık rakam 2 milyon lirayı bulur.

i ş ç i l i k

m a l i y e t i

B u g ü n PireHİ, G ood- year, B risa ’da iş ç ilik m a ­ liy e t i yüzde 4 .5 ’tu r. Bizim is te d iğ im iz ü cre t za m m ıyla m a liy e t yüzde 11’e ç ıka ca k. 1980’de iş ç i, m aaşı ile 12 o to la s tiğ i a lırd ı. B u g ü n 3.5 la s tik a la b iliy o r.

1985’te yüzde 6.4, 1987’de yüzde 6.3, 1989’da yüzde 11.2’yi buldu. Bizim teklifimiz kabul edi­ lir ve fiyat sabit kalırsa işçilik maliyeti yüzde 24’e çıkar. Sendikanın istediği kabul edilirse o zaman aynı maliyet yüzde 557 bulur.

A R T I DEĞER

B u g ü n P ir e lli'd e işçile r 115 m ily a r lira lık a rtı d e ğ e r g e rç e k le ş tird i. 1988'de 216 m ily a r c iro 21 m ily a r k â r vardı. 1989’da 4 0 0 m ilya r c iro 40 m ily a r k â r var. Aradaki 115 m ily a rlık artı değer, te k n o lo jiy e u y u m sağlayan iş ç in in de p a yı ile o ld u .

Dünyada sistem belli. Artı değer tümüyle eme­ ğin değildir. Bunu söyleyen ideolojiler de za­ ten iflas etti. Yeni yatırımlar, teknoloji saye­ sinde bu rakama ulaşıldı. Lastiğe yüzde 27 zam geldi. Üstüne oluşan artı değer de sade­ ce em ekle açıklanamaz.

SON SÖ ZLER

B iz ç ıp la k 2 m ily o n lu k a y lık ü c r e ti alana ka d a r g re v de y a p a c a k ve m ü c a d e le edeceğiz. İş ç i­ ye b u n u n a ltın d a rakam k a b u l e ttirm e k im k â n ­ sız. ith a la tta n d a i sto kla rd a n d a korkm uyoruz.

1989’da 8.5 milyon lastik üretildi. 4.8 milyonu içeride satıldı. 1.9’u ihraç oldu. Bu teklifle ya fabrikalar küçülür, ya sendikasızlaşma artar, büyük bir olasılıkla da fabrikalar kapanır.

Zararcı genel müdür 30 milyar istedi

Yem sanayii’ni 4 m ilya r liralık kârdan, 15 m ilyar liralık zarara sokan Genel M üd ü r Yalçın Dem ir, h ü k ü m e te başvurdu ve 30 m ilyar lira işletm e sermayesi istedi

Onlar niçin görevden

alındı?

r ^ n HP K ocaeli M il . V ömerTürkçakal, ’ L ± = iJ navli Türk A.S.’n M ille tv e k il, Yem Sa­ nayii Türk A.Ş.’nin ham ­ m adde alım larında Al Baraka ve Faisal Flnans gibi bazı kurum la- rı koruduğunu ile ri sürerek, Ta­ rım Orman ve K öylşle rl Baka- n ı’ndan bu konuya a çıklık g e tir­ m esini isted i.

Türkçakal, Tarım Orman ve K öyişleri Bakanı Lüttullah Kaya­ la rın y a n ıtla m a s ı is te m iy le TBM M Başkanlığı’na verdiği s o ­ ru önergesinde, Yem Sanayii A.Ş.’nin Ankara, M uş ve Samsun

fab rika m üdürlerinin bu uygula­ m aya karşı çıktıkları iç in görev­ den alındıklarının do ğru olup o l­ m adığını sordu. Türkçakal’ın yö­ n e ttiğ i soruların bazıları şöyle:

• Yem Sanayii Türk A.Ş.’nin hammadde alımlarında Al. Bara­ ka ve Faisal Flnans gibi flnans kurumlanna fatura kesme zorun­ luluğu getirildiği, bu kurumlara sadece fatura kesme karşılığın­ da yüzde 14.5 oranında komis­ yon ödendiği doğru mudur?

• Yem Sanayii Türk A.Ş., Ey- men Topbaş’ın da ortak bulundu­ ğu Bern Dış Ticaret A.Ş.’den hammadde satın aldı mı? Aldıy­

sa bedel olarak neödemeyapıldı? Ömer Türkçakal

Erkan Ç ELE Bİ EM S an ayii’ni 3 m ilyar 600 m ilyon lira kârdan, 15 m ilya r lira zarara düşüren Genel M üd ür Yalçın Demir, ş im ­ di de bu zararını kapatabilm ek iç in d e v le tte n 30 m ilyar lira da­ ha İşletm e sermayesi istiyor. Ge­ nel M ü d ü r Demir’in bu tale bini hü kü m e t o lu m lu bulursa, karşı­ lıksız para b a sılıp zarar kapatıla­ cak. Bu da enflasyon yaratacak.

Yem S anayii Genel M üdürü Yalçın Demir’ın bu ta le b in i de­ ğe rlendiren ekonom iden sorum ­ lu b ir de vle t bakanı, “Şirketin sermayesinin şu anda 20 milyar liradan 50 milyar liraya çıkartıl­ ması mümkün gözükmüyor” de­ di.

Ş irk e tin 15 m ily a r lira birden . zarar e tm esi üzerine, Genel M ü­ dür Yalçın Demir, hüküm ete baş­ vurarak, işletm e serm ayesinin 20 m ilyar liradan 50 m ilya r liraya çı­

kartılm asını İstedi. Yalçın Demir, bu is te ğ in e gerekçe olarak da şunları gö ste rd i:

“ Kuraklık nedeniyle yem hammadde fiyatları arttı. Devle­ tin yem fabrikalarına yaptığı ki­ loda 40 liralık sübvansiyon öde­ meleri gecikti. Bu gecikme, bizi yüksek faizli ticari banka kredi­ si kullanmak zorunda bıraktı. Tüm bunlar, genel müdürlüğü­ müzü işletme sermayesi yeter­ sizliğine yol açtı. Yem Sanayii’- nin 1990 yılında işletme serma­ ye ihtiyacı karşılanırsa, şirket ti­ cari benka faizi baskısından da kurtulur. Böylece, uygun maliyet ve fiyatla yem arzı sağlanır.” .

Ekonom iden sorum lu bakan­ lardan biri, G enel M üd ür Yalçın Demir’in Yem S anayii’nin zararı­ nı kapatm ak iç in is te d iğ i 30 m il­ yar lira lık Hazine d e s te ğ in in hü­ küm e tçe kolay kolay kabul e d i­ le m eye ceğini de söyled i.

U ;üü:

u y s a d a

uym asa da

Necati Doğru

Karanlığın

kralları...

BDİ ipekçl’yi öldüren si­ lah, mafyanın, beyin ber­ duşu olmuşların, sapı si­ liklerin, sonradan eğitilenlerin si­ lahıydı...

Çetin Emeç’i öldüren silah, çok profesyonellerin, attığını vu­ ran ve vurduğunu hiç yaşama şansı bırakmamacasına vuranla­ rın kullandığı silah oldu...

★ ★ ★

B iliy o r m u s u n u z, Ç e tin Emeç’i vuran 45’lik silahın tane­ si 15 milyon liradır. Ve kurşunlar üzerinde yapılan balistik tahlilde bu silahın fabrikadan yeni çıkmış bir ölüm kusucu olduğu ortaya çıkmıştır...

Çetin Emeç’i öldüren kurşun­ ların sıkıldığı silahı ancak çok profesyoneller kullanabilir. Bel­ ki çok güneylerden gelen birile- ri, belki sınır ötesi doğudan ge­ len blrileri, belki de başka birile- rl...

Ama m utlaka “ k a ra n lığ ın k ra lla rın a ” hizmet veren profes­ yonel birileri. Güneyde su soru­ nunu aleve, doğuda Ermeni so­ runu aleve, Kürt sorunu aleve, Kıbrıs sorunu aleve dönüştür­ mek İsteyen profesyonel birile­ ri...

★ ★ ★

Abdi ipekçi vuruldu İhtilal ol­ du.

Çetin Emeç vuruldu erken seçim olsun.

İhtilal çözüm getirmedi. Er­ ken seçim çözüm getirir mi? Bel­ ki getirir, belki getirmez. Ama üzerinde düşünmeye değer.

Beyin gözden keskindir. Bey­ nimizle düşünelim. Karanlığın kralları ne yapmak istiyor? Ülke­ mizi demokrasi dışına taşımak istiyor...

Karanlığın krallarına hizmet sunan profesyonel katiller han­ gi ortamdan hayat buluyor? De­ mokrat olmayan tavırlardan, tu­ tumlardan, tafralardan...

★ ★ ★

Eğer 26 Mart seçimlerinde demokrasinin halkla bütünleşen emredici sesine kulak verilip, er­ ken bir seçime gidilseydi, karan­ lığın kralları bugünkü gibi rahat at oynatacak bir zemine sahip olamazlardı...

Aldıkları 6 milyon liralık aylık maaşlardan son derece memnun görünüp, erken seçim düşünce­ sine sırtını dönen parlamento çoğunluğu bu tavırlarıyla “ ka ra n ­ lığ ın k ra lla rın a ” yemlik oldukla­ rının acaba farkındalar mı?

Acaba bu 6 milyon aylığın pe­ şine takılmış parlamento çoğun­ luğu, erken bir seçime sırtını dö­ nerek “ T ü rk iy e d e m o k ra s i iç in d e p r o b le m le r in i ç ö z e m iy o r ” diye üstü örtük mesajlar yayanların ekmeğine yağ sürdüklerinin far­ kında mı?

★ ★ ★

Türkiye, Avrupa’dan dışlandı. Kişi başına düşen 1200 dolarlık milli geliri ile Türkiye, reformlar düğmesine basan sosyalist blo- kun da gerisinde kalıyor.

Türkiye için kala kala “ y a le l- c i A ra p d ü n y a s ın ın ” eteğine ya­ pışmak mı kalıyor? Ve karanlığın kralları, terör yaratarak “ d in c i- A ta tü rk ç ü ç a tış m a s ın ı” körükle­ yip Türkiye’yi bir “ y e n i H u m ey- n ic ilik ” akımına mı götürmek is­ tiyor?

★ ★ ★

Bunu bilmiyoruz. Ve emin değiliz. Ancak Avrupa’nın dışın­ da kalan, ABD’nin dilencisi ol­ maktan kurtulamamış ve reform­ lar üstünde yükselen sosyalist dünyanın da gerisinde kalmaya aday bir Türkiye’de “ y e n i Hu- m e y n ic ilik ” birilerine çekici bir çözüm gibi gelebilir...

Susturulmuş işçiler, sustu­ rulmuş memurlar, susturulmuş çiftçiler, susturulmuş esnaflar, susturulmuş üniversite, sustu­ rulmuş güdümlü basın ve uyutul­ muş milyonların üstünde yükse­ len “ k a ra n lık la r d ö n e m i” , servet­ lerine servet katmak isteyenlerin çözümü olabilir...

Felaketin de iyiliği vardır. Bi­ ze gerçeği gösterir. Çetin Emeç’- in öldürülmesi haksızlıktır. Bir ki­ şiye karşı yapılan haksızlık her­ kese karşı bir tehdit oluşturur...

MERKEZ BANKASI DÖVİZ KURLARI

10.3.1990 T A R İH İN D E K İ D Ö V İZ K U R L A R I

DÖVİZ CİNSİ

DÖVİZ

EFEKTİF

AUŞ TL. SATIŞ T l. AUŞ TL. SATIŞ TL 1 ABD DOLARI 2.441.11 2.446.00 2.438 67 2.453.34 1 8.ALMAN MARKI 1.455.52 1.438.40 1.434.08 1.442.72 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.855.48 1.859.20 1.823.94 1 864.78 1 AVUSTURYA SİLİNİ 203 64 204.05 203.44 204.66 1 BELÇİKA FRANGI 69.10 69.24 67.93 69.45 1 DANİMARKA KRONU 374.81 575.56 371.06 376.69 1 FİN MARKKASI 608.76 609 98 598.41 611.81 1 FRANSIZ FRANGI 424.95 425.80 424.53 427.08 1 H 0IİANDA FLORİNİ 1.275.73 1.278.29 1.274.45 1.282.12 1 İSVEÇ KRONU 39622 397.01 592.26- 398.20 1 İSVİÇRE FRANGI 1.619.84 1.623.09 1.618.22 1627 96 1 00 İTALYAN LİRETİ 194 45 194.82 191.12 195.40 1 JAPON YENİ 16.15 16.18 15.99 16.23 1 KANADA DOLARI 2.074.36 2.078.52 2.039.10 2.084 76 1 KUVEYT DİNARI 8.330.54 8.355.25 8.196.78 8.380.32 1 NORVEÇ KRONU 371.13 371.87 367.42 372.99 1 STERLİN 3.960.21 3.968.15 3.956.25 3 980.05 1 S ARABİSTAN RİYALİ 650.97 652.27 639.90 654.25 1 AVRUPA PARA BİRİMİ 2.927.37 2.933.24

ÖZETLE: Doların denge kuru dün 3 lira artarak 2 bin 446 liraya yük­ seldi. Merkez Bankası da doların alış kurunu 3 lira artırarak 2 bin 441 lira 11 kuruş olarak belirledi. Alman markının döviz alış kuru da 2 Hra bir kuruş yükselerek 1.435 lira 52 kuruşa çıktı

Özelleştirmede "hülle"

SERBEST DÖVİZ FİYATINDA DUN AUŞ (TU SATIŞ (TU ABD Doları 2445 2449 Alman Markı . 1457 1442 İsviçre Frangı 1617 1622 Hollanda Florini 1272 1277 Ingiliz sterlini 3980 4030 Fransız Frangı 424 428

A L TIN F İY A T L A R I

ALIŞ SATIŞ C umhuriyet 209.000 211.500 Reşat 230.000 240.000 24 ayar külçe 31.500 31.570 22 ayar külçe 28.850 28.915 Bir ons altın 398.85 $ 22 ayar bilezik 28.150 31.000 900 ayar güm üş 440 460 Vakıf altın (5 gr) 179.000 180.000 Ziraat altın (5 gr) 178.000 179.500 In te rb a n k 'ta d ü n o rta la m a faiz % 46.9 o ld u

ÜKSEK Planlam a K u ru lu ’nun, ö ze lle ş ­ tirm e d e ki “hülle” uygulam ası, Bakan--- lar K uru lu ’nda onaylandı. Bakanlar Ku-rulu’nda onaylanan yeni Yüksek Planlama K u ­ rulu kararıyla, Petklm ve E rd e m ir’in, yabancı­ lara blok satışı ön ü nd e ki tü m engeller k a ld ı­

rılm ış oldu. .

Yüksek Planlam a K u ru lu , 1987 yılın d a ö ze lle ştirm e konusu g ü n d e m e geld iğ in de , özelleştirm e uygulam asıyla İlg ili 54 sayılı ka­ rarı çıkarm ış, bu karar d o ğ ru ltu su n d a Teletaş h is s e le rin in “öncelikler” d o ğ ru ltu s u n d a s a ­ tışı g e rçe kle şm işti.

Ancak, Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı ida­ resi, daha sonra Ç ito s a n ’ın çim e n to fa b rik a ­ ları ile USAŞ’ın ö z e lle ş tirilm e s in d e , 54 sayılı YPK kararı dışına çıkarak, ö n c e lik le ri d ik k a ­

te alm adan b lo k satış yo lu n u seçince, m uha­ le fe tin te p k is iy le ka rşıla ştı. Doğru Yol, Ç ito- san’ın sa tışıyla ilg ili o larak bö lg e idare m ah ­ kemesine başvurup yürütm eyi durdurm a kara­ rı alırken, SHP Genel Sekreter Yardım cısı Ad­ nan Keskin de, aynı kararı USAŞ İçin çıkarttı.

Bölge İdare m a h ke m e sin in , Ç ito sa n ve USAŞ’la ilg ili “yürütmeyi durdurma” kararı­ nı, 54 sayılı YPK kararlarındaki ö n c e lik le r s ı­ ralam asına dayandırm ası, h ü kü m e ti hareke­ te g e ç irip , Y P K ’dan 54 sayılı karardaki ö n c e ­ likle ri d e ğ iş tire c e k ik in c i b ir karar çıkarıldı.

Yüksek Planlam a Kurulu, 54 sayılı ve 1987 tarihli karardaki ö n c e likle ri d e ğ iştirirken, Pet­ klm ile E rdem ir’ln önündeki “yabancılara blok salış” e n g e li de ka lkm ış oldu.

10.3.1990

D Ö V İZ

E F E K T İF

B A N K A L A R

A B D d o a rı B .A lm a n m a rk ı ABD d o la r ı B .A lm a n m a r k ı

A U Ş S A T IŞ A U Ş S A T IŞ A U Ş S A T IŞ A U Ş S A T IŞ

♦EtlDank 2428.88 2448.45 1428.33 1441.28 2428.88 2455.78 1428.33 1444.15 «Şekerbank 2422 94 2450.89 1424 83 1441.28 2422.94 2464.35 1424.83 1449.19 ★TürkDank ' 2426.4? 2450.89 1426.89 1441.28 2426 43 2470.46 1426.89 1452.78 ★v a k ıfla r Bankası 2427.42 2450.89 1427 48 1441.28 2427.42 2470.46 1427.48 1452.78

BORSADA DUN

9 .3 .1 9 9 0 Onrokl kapanıç fiyatı Dünki kapanış fiyatı E __ o İ l i Ortalına ağırlıklı fly ıt Akşlmeeto... ...6.900.... .... 7.400.. ....27.367.. ... 7.273 Alarko Holding... ...18.500... .18 500 ... 1.200 ....18.500 Anadolu C in ... ... 10.250... ...10.500.. ...4.100.. ....10.625 Arçeilk...23.500.... ...24.000.. ....11.950.. .... 23.847 B a jfij... ...IJOO.... .... 9.100...81.924.. ... 9.001 Boiı Ç la ııto ... ...15.000.... ...16.000 3 200 Brisa ... ...12.750.... ...13.250...14.925.. ....13.231 çelik Halat... ... 13.000.... ...13.750.. ....30.705.. .... 15,537 Çimsa... ... 17.000... .17 000 7 050 16 939 çıkım sa Eltktrlk.. ...23.500.... ...24.500.. 146.465 .... 24.148 0i»a Holding... ... 18.000.... ...19.750.. ...5.700. ....19.547 Ooktaş... 13 500 14 000 Ectaobaçı Yatırım ... 17 000.... .16.500.. ...1.250 .. .16.541 Ege Biracılık... ... 23.500... .23.500.. ... 9.300 ...23.204 £9« Ciıbre... ...3.900... .... 4.100... ...8.400.. ...4.010 C in li Denlr-Çellk.. ...13.000... ...13.500... .517.200. ....15.219 Cood-Year... ...9.750— ...10.500...8.550.. ....10.149 Ciibre Fabrikaları.... ...2 000 .1950 . «7 000. ...1.910 Güney Biracılık... ...10.500... .10.750. .2 0 600 ...10.655 Hektaş ...9.750.... 9 500 ... 5.620 .. . 9 862 irn ir Denlr-Çellk... ...2.900... .... 3.150...47.550.. ... 3.102 Ito u n ... ... 11.750.... ...20.000.. ... 400.. ....18.750 Kartonsan... ... 11.500... ...12.000...35.178.. ....11.862 Kav... ... 24.000... ...24.500... ... 2.050.. ....24.500 keper Elektrik... ...14.250... .14.250 ... 9 500. ...14.250 koç Holding... ... 30000.... ...32.000. ...10 000 . . 31 219 koç Yatırın... ... 15.250.... ...13.750... ... 6.600.. ....13.789 Kor'dsa... ...11.500. . .11.500 ...28.873 . .11.489 ko ru m a T arım... ...12.250... .11.250 .. .19 850 ...11.250 Köytaş... 12.250...12.750... ....12.500. ... .12 636 (Sakına Takın... ... 17.250...17.500... ... 600.. .... 17.500 V .a re t... ... 6000... ...6000... .4.930 ...6.021 Mıısncat santral... ... 6.300...6.500... ....43.473.. ...6.327 « « a ç ... ...2.600... ....2.800... ..174.900 ... 2.734 N a s a j... ...3.400. ...3.400 ...51.550.. ... 3.379 Olnnksa... ...19.000... .19.500... ... 6.350.. ....19.419 o to s a n... ....13.750... ....34.250- .... 15.164 Pınar S it... . ...6.700.... ... 7.200... ... 5.400.. ... 7.129 R abak... ....8.400... .... 8.200... .185.300.. ...7.732 Ş a rk ıy s a n... ..27.500... ....28.500... ...19.986.. .... 28.440 Slfas...10.300... ....11.000.,, ... 200.. .... 11,000 T eletaş... ....16.500... ....33.015.. .. ..16.152 T . i ; Bankası IBI...18.250... ...19.500... ...5.200.. .... 19.397 T.İS Bank (CIIH75 BDLI.3 .7 0 0 ... .... 3.900 .... 3.400.. ... 3 841

T .sn m e m ..26.500... ...26.000.. ...800.. ....26.250

T şişe c a n... ....8.900... ... 9000.. ...14.500.. ... 8.879

T Sanal kalkınm a Bank 4.800 .... 4.700... .... 3.500.. ...4.700

T Dem ir D ökü m... 9 200.. .... 9.100... .... 8.327.. .... 9 088

Y a s if... ....6,600...7.000... ...49.881... 6.88$

Yapı Kredi Bankası.... ....7.700...8.500... ...7.450.. ... 8.418

Akal Tekstil... ... 6.900. . . . 6 500 . .... 1.350. ... 6.556 Aksa .30.000 29 000... . ...1.200 ...28 916 Aygar .15.500.. .... 14.00 . . .1.100 . 14.113 Denizli cam . 4.100. ... «000 .1.000 ... 4.000 ooğusan .. 9 500.. . 8 600. ...400. ...8.600 Erdyas Biracılık . .26.000... .26.000 ...300.. . .26.000 Finansbank 8 000. .... 7.800 ...400. ...7.800 Centaş 8 700... .... 8 500 .. .... 1,000. .... 8.500 i. Flnansal Kiralama . 2 250... .... 2.200 .... 1.800 . ...2.200

Marmaris M artı Otel.. 5 600 ... 5.400 . 4 400. ... S 422

N etb ank... ... 5.700... .... 5.400 . .... 1.200 5 400 Net H o ld in g ... ...7.500,. .... 7 500 .... 2 300.. ...7.500 Okan T e k s til... ....2.750... 3.000.... .... 4.000.. .. 2 956 Peg P ro fllo... .10.000. ...10.000... .... 8.900.. ... 9.545 Pınar Entegre E t ... .1 650.. .... 1.600. .... 7.100.. ... 1.600 Pınar un... 6.000... .... S 800 28.100 ...6.034 Pıma$ ...5 .3 0 0 . 5 200 .... 3 700 5 422 Santral H oldin g...250 000 220.000 ...432.. .222.500 Halkalı ko n u t. 850.000... 850.000.. ...61.. .830.000

M arm aris Altınyunus...2 750 .... 2.750 .10.450.. 2 744

Pınar Su... .2 .0 5 0 . ....2 250.. .13 500. ... 2 248 T o p la n İşlen Hacmi: 20 582 154.500

T .p l i m i s l i n Adedi: 1.880 579 0 T o p la n M ı l ı ı n t sarısı: 1449 İMKfi Endeksi: 5415 85