• Sonuç bulunamadı

Ör eklik ala Çeşitleri

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Ör eklik ala Çeşitleri "

Copied!
50
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Ör eklik ala Çeşitleri

• Ör eklik ala ı tarifi

– Belirli bir yerde ekoloji ve bitki sosyolojisi

gözle leri i yapıldığı elirli ge işlikteki ala dır.

– Ör eklik ala , azı araştır a ılara göre örnek

parsel, çalış a ı a a ı a göre ge işliği değişe daire, dikdörtge ya da kare şekli de ir ala dır.

– Bir ütü ü oluştura ir çok iri ala da iridir.

– Bir vejetasyo tipi de yeterli sayıda ör eklik ala e az yapılarak vejetasyo yapısı hakkı da bilgi edinilebilir.

(2)

Ör eklik ala ı büyüklüğü ve çeşitleri

• Ör eklik ala he üyüklük he de kulla ış açısı da çeşitlilik gösterir.

• Ge işliği desi etrekarede etrekareye kadar değişir.

(3)

• etrekarelik ör eklik ala lar çayır ve çoğu luğu otsu vejetasyo da kulla ılır.

• 1 desimetrekarelik örneklik alanlar ise kayalar üzeri de toprak oluştura like ve yosu ları araştırıl ası da kulla ılır

• 25 veya 50 metrekarelik örneklik alanlar step vejetasyonunda,

• 200- etrekarelik ör eklik ala lar eşe toplulukları da,

• 400-600 metrekarelik örneklik alanlar orman vejetasyo u da kulla ıla ilir.

(4)
(5)
(6)
(7)
(8)

. Liste veya sayı ör eklik ala

• Bir türü veya türleri gövde sayısı ı tespit et ek içi kulla ılır.

• Özellikle otsu topluluklara uygula ır.

• Her biri 2 metrekare olan 30 adet liste örneklik ala serisi siste li ir şekilde otlatıla veya

otlatıl aya çayırlara dağıtıla ilir. Böyle e uradaki ö e li türleri yılda yıla kayıtları tutularak çayırdaki değiş eler tespit edilir.

(9)
(10)

. Ta a ala ı ör eklik ala

• Her türün veya vejetasyonun toplam taban örtüsü ü hesapla ası ve ölçül esi içi kulla ıla ir ör eklik ala çeşididir.

• Çayırlarda ge el olarak her ir gövde veya itki i ta a ala ı ı tespit et ek pratik ir yol değildir.

(11)

• Bu u yeri e türleri kapladığı topla ala , ir ör eklik ala ı her desi etrekaresi de tespit edilir ve bu tüm metrekarenin yüzdesi olarak kaydedilir.

• Bu etotta ölçü leri yeri i tah i ler alır ve ta lola ada veriler az karış ış olur.

• Her türü yoğu luğu, topla yoğu luk, ev ut türleri sayısı ve türü üyüklüğü hakkı da ilgiler u etodla sağla a ilir.

(12)

3. Biçme örneklik alan

• Toprak yüzeyinde veya toprak yüzeyinden irkaç yukarıda kesile her türü kuru ağırlığı ı tespit et ek içi kulla ıla ir

ör eklik ala çeşididir.

• Vejetasyo u topla ağırlığı ve her ör eklik ala daki her türü oluşturduğu ağırlık

bulunabilir.

(13)
(14)

• Bu etod farklı üyü e for u a sahip türler arası daki ilişkileri göster ek içi ir te el oluştur akla irlikte ay ı za a da ağırlık ölçülerek iyo as hakkı da da ilgi

edinilebilir.

• Bu tip örneklik alanlarda ilkbahar ve so aharda iki ayrı iç e gereke ilir.

(15)

4.Kroki örneklik alan

• Harita ve detaylı vejetasyo katları a

gereksi i duyulduğu da kroki ör eklik ala kulla ılır.

• 1 metrekare ve daha sonra bütün alandaki bitkilerin durumu tespit edilip kartlara

kaydedilir.

• Bu her şeyde ö e vejetasyo u o a daki yapısı ı kaydı olup, gele ekteki değişiklikleri tespit et ek içi ir te el oluşturur.

(16)
(17)

• Vejetasyo / ölçeği de desi etrekarelere ayrıl ış kareli kağıtlara haritala ır.

• Vejetasyo sık olduğu da ve küçük ir ala da çok sayıda tür ulu duğu da ölçek / ’lik gi i bir oranla büyütülebilir.

• Harita sa ti etrekarelere ayrıl ış kağıtlara da yapıla ilir.

• Vejetasyonun her desimetrekaresi harita üzerinde 4 santimetrekare yer kaplar.

(18)

• Or a ağaçları ı ör eklik ala yapı ı da skala / veya / ’dür. Bu duru da kart ay ı üyüklükte kalır, fakat daha üyük ir

ala ı te sil eder.

• Haritala aya kartı sol köşesi de aşla ır.

• İlk desi etrekaredeki itkiler kart üzeri deki ilk sa ti etrekareye ispi duru ları

belirtilerek gösterilir.

(19)

• Her bitki bireyi bir harfle gösterilir.

• Ge ellikle i s isi leri i aş harfleri yazılır.

• Bir kökte çıka gövde sayısı, gövdeler

ir iri de ayrı ol adıkça ait oldukları i s isminin sembolünde rakam olarak belirtilir.

(20)

• Bu etotta a a a göre azı değişiklikler yapıla ilir. Baze sade e ö e li itkileri kapladığı ala ı tespit edil esiyle yeti ilir.

Böyle durumlarda 2-3 egemen bitkinin

oluşturduğu kü e veya de etler iki i dere e ö e li ola türler dikkate alı ada

yapıla ilir.

• Bu işle tü itkileri krokisi i çıkar ak içi har a a za a ı sade e ir kıs ı da

gerçekleştirile ilir.

(21)

5. Pantograf-Kroki örneklik alan

• Pa tograf veya pla i etre gi i araçları kulla ıl ası gerek ektedir.

Pantograf Planimetre

(22)

• Pa tograf çoğu lukla itki kü e ya da yu akları ı dış hatları ı doğru ir

şekilde kopyala ada kulla ışlı ir araçtır.

• Alet alçak ir kıs ı ile pantograf küme ya da yu akları çevresi de gezdirilerek / ora ı da küçültülüp itkileri dış hatları res edilir.

(23)

• Pla i etre ir ala ı ge işliği i oto atik olarak ölçen bir alettir.

• Kart üzeri de gösterile her itki i kapladığı ala ile çıplak ala ları tespiti de kulla ılır.

(24)

6. Daimi örneklik alan

• Herhangi bir örneklik alan orijinal durumu

işaretle ip elirle erek dai i hale getirile ilir.

• Bu ise ör eklik ala ı ke arı a elirli aralıklarla kazıklar çakılarak yapıla ilir.

• Dai i ör eklik ala da ir yıl hatta irkaç hafta içerisinde pek çok bilgi elde edilebilir.

(25)

• Bu metodu kullanarak vejetasyonun ilkbahar, yaz ve sonbahar görünümleri tespit edilir.

• Ku ullar, ehir setleri, sel altı da kala ovalar, ekoton bölgeler gibi dinamik alanlarda

ör eklik ala lar dikkati çeke değiş eler gösterir ve birçok ekolojik prensip daimi örneklik alanlardan elde edilen krokilerin karşılaştırıl ası ve yoru la asıyla

açıkla ış olur.

(26)

• Dai i ör eklik ala lar ay ı za a da sulak vejetasyo da eyda a gele değiş eleri ve floristik yapı araştır ada aşarı ile

kulla ıl aktadır.

• Bireyleri hayat devreleri i ha gi koşullarda tohu ları çi le diği i ve sürgü leri

oluşturduğu u ili esi ö e li ir hususutur.

(27)

. Çıplaklaştırıl ış ör eklik ala

• Vejetasyo çoğu lukla ya gı , sel askı ı veya toprak yüzeyi i kök, rizo ve tohu larıyla

birlikte yok edilmesi gibi daha büyük

tahri atlarla ortada kaldırıldığı da dai i

ör eklik ala lar, çıplaklaştırıl ış ör eklik ala olur.

(28)

• De ey tohu ları ı eki i ve pla tasyo

içi de kulla ıla ile çıplaklaştırıl ış ör eklik ala lar ilhassa su i vejetasyo açısı da

önemlidir.

• Tahrip edil iş ala larda ye i türleri örtüş ora ı ı ve vejetasyo u ye ide oluşu u u tespit etmek için güvenilir bir metottur.

(29)

• Ör eklik ala lar, hayva lar tarafı da kıs e ya da ta a e çıplaklaştırıl ış ala lara

yerleştirilir.

• Ya a i otları yok et ek üzere ge iş ala ve çayırlarda yapıla yak a işle leri oldukça yaygı dır.

• Bu işle i sağladıkları çıplaklaştırıl ış ve iç e ör eklik ala larda i ele iştir.

(30)

• So uçta yak a işle i i vejetasyo veri i i azalttığı görül üştür.

• Veri i so aharda yakıla de e e

ala ları da e az, ahar aşları da orta

dere e, yaz aşları da yakıla larda ise he e he e ko trol ala ları dakilere yaklaştığı

görül üştür.

(31)

• yıllık ir devre so u da veri ilk ahar so ları da yakıla ala lardakilerde % , so aharda yakıla larda % daha fazla ol uştur.

• Her yıl - defa yapıla etrekarelik irçok ör eklik ala ı a alizi so u u itki

toplulukları ı so aharda yakıla larda e çok, ilk aharda yakıla larda e az olduğu görül üştür.

• So ahar ve ilk aharda yakıla ala ları her ikisi de de itki sayısı yakıl a ışlarda fazla

ulu uştur.

(32)

. Fotoğraf Kroki ör eklik ala

• Ör eklik ala ları krokile esi el ya da pa tograflarla gerçekleştirilse de yıllardır

sağladığı ava taj ede iyle fotoğraf aki eleri da kulla ıl aktadır.

• Fotoğraf aki eleri za a da tasarruf sağladığı gi i ala ı doğru ir şekilde

krokile esi i ve üç oyutlu ir kayıt elde et eyi de sağla ış olur.

(33)

• Bir aşka özelliği de veya daha üyük e atlarda üyüte il e i ka ı ver esidir.

• Diğer ir özelliği de fil ö ü e kareli ir perde ko ularak çerçeve ya da şeritlere gerek

kal ada fil ler karelere ölü üş halde

incelenebilir. Bu tekniklerle elde edilen veriler artık gü ü üzde gelişe tek oloji sayesi de uydu fotoğraflarıyla elde edil ektedir.

(34)

• Vejetasyo da eyda a gele değişiklikler u fotoğraflarla aylık evsi lik yıllık olarak

izlenebilmektedir.

(35)

9. Nokta örneklik alan

• Normal büyülükteki (20- otsu veya kısa oylu çalı vejetasyo u çayır veya uzu otlar gi i ile ayrı a ir çok or a irlikleri de otsu ta aka da dahil ol ak üzere çalılık vejetasyo u tespit et ek içi faydalı ir etottur.

(36)
(37)
(38)
(39)

• Şekil de gösterile çerçeve tahtada yapıl ış olup yükseklikte uzu luktadır.

• 10 tane tel ya da çelik çubuk üstteki

deliklerden geçirilir. Bu delikler yatay olarak yerleştiril iş iki çıtaya dikey olarak açılırlar.

• ta e delik uzu çerçeveye eşit aralıklarla açılır. Fakat aleti oyutları itkileri

uzu lukları ve aralıkları a uy ası içi değiştirile ilir.

(40)

• Uzu çerçeve a aklarıyla irlikte ölçüle ek ola otsu vejetasyo şeridi i üzeri e

yerleştirilir ve tel çu uklar arka arkaya araziye dikey olarak i dirilir. Bu ları araziye te as ettiği yerlerde tür kaydı yapılır.

• Bu aleti kez yerleştiril esiyle oktada tür kaydı yapılır. Bu işle çu ukları isa et

ettiği türler içi örtüş yüzdesi i verir.

(41)

• Taç ya da sürgü ala ı ı örtüsü sade e çu ukları itki i herha gi ir kıs ı ı ilk defa kesişleri hesapla arak elirle ir.

• Ta a ala ise yal ız arazi seviyesi de gövdeye te asları sayılarak hesapla ır.

• Örtüşü ortala a yüksekliği her ilk kesişte çu uk uzu luğu ölçülerek elirle ir.

(42)

• Örtüş ölçü ü içi alet dik yerleştiril elidir.

• Bu gereklilik eğer örtüş tekrar ölçül ek iste iyorsa daha da ö e kaza ır. Örtüş

tekrarı Goodall tarafı da ay ı dikey duru larda i dirildiği za a ir çu uğu

itkiyi kes e sayısı olarak ta ı la ıştır. Eğer u çerçeve eğik yerleştirilirse kesiş e sayısı

arta ak hesapla ada fazlalık ola aktır.

(43)

• Örtüş tekrarı hesapla ası ürü ölçü ü e çevrilebilir. Poissonet (1971) ve Daget nokta- tekerrür metodunu tel çubuk dik olarak

i dirildiği za a ir oktada eyda a gele ütü kesiş elerde itki kütlesi i elirle ek içi kulla ışlardır.

(44)

• Daha çok sayıda tespit içi de ir çu uk u çerçeve eğik olarak tutula ilir dere e açı ile . Bu duru da her türe ait utlak örtüşü hesapla ası daki ufak ir artış ö e sizdir ki

u artış üyük ir olasılıkla eği ede iyle tel çu uğu itki i ya kısı ları a da te ası

sebebiyledir.

(45)

• tel çu uk yeri e tek tel çu uk sayı içi kulla ıla ilir. Fakat delikler arası da tel

hareketi işle i yavaşlatır.

• Ot örtüşü daha kesi tisiz ir ör eklik ala da ölç e yapıla aksa şekil ’te gösterile

delikleri uzaklıkları artırıla ilir. Ör eği tek ir çu uk kulla ıla ilir.

(46)

• Teorik olarak böyle bir alet olmadan ucu sivri tek ir çu uk da kulla ıla ilir. Fakat daha

ö ede oktaları siste atik ya da rastgele olarak belirlenmesi gerekir ve bu da sivri

çu uğu ili çsiz e yö le esi i ö leye ek kılavuz delikler gerektirir.

(47)

• Nokta aralıkları ı dar ol ası küçük ala ölçü leri i yoğu ol ası ı sağlar.

• Ge iş aralıklar ise ay ı ala daki araştır aları daha ça uk fakat daha az yoğu ol ası a

neden olur.

(48)

10. Çizgi- şerit ör eklik ala

• Şerit ör eklik ala etodu, uzu luğu ve

ge işliği ola iki oyutlu şeridi tek oyuta, ya i ir çizgiye i dirge esi e daya ır.

• Şerit etre araziye serilir ve çizgi i üzeri e gele kese tepe taçları her tür içi her

’de kaydedilir.

• Bu etot yoğu he e he e % örtüş veya oldukça ge iş ta a ala ı a sahip

itkilere uygula ır.

(49)

• Otsu veya kısa oylu itkilere kroki ör eklik ala uygula ır. Fakat kroki ör eklik ala ı

aksine çizgi-şerit ör eklik ala etodu, daha ge iş ir ala ı örtüş ölçü ü gerektiği de daha faydalı olur.

• Hatta u etot odu lu itkileri çalıları ve ağaçları taç örtüsü ü hesapla ası da özellikle yararlıdır.

(50)

• Ta akalaş ış vejetasyo da taçlar ir iri

üzeri e geldiği de her yükseklik ta akası ı örtüşü ayrı ayrı ölçül elidir.

• Tabaka yükseklikleri keyfi olarak belirlenebilir.

Ağaçları kısa oylu olduğu ir orta da uygu ta akalar , ’de ’ye kadar hatta daha fazla olabilir.

• ’de yüksek ağaçları taçları ı ölç ek zordur.

Referanslar

Benzer Belgeler

İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf E -itimi (Tezli) İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Eğitimi (Tezsiz) Matematik E - 'timi Anabilim Dah (Ortak) ( Tezli ) Sosyal Bilgiler

-Görevle ilgili mevzuata sahip olmak, -Mesleki alanda tecrübeli olmak, -Zaman yönetimine sahip olmak, -EBYS sistemi hakkında bilgi sahibi olmak,. 9 Tez

-Yasal değişiklikleri takip etmek, -Mesleki alanda tecrübeli olmak, -Dikkatli ve özenli olmak, -EBYS sistemi hakkında bilgi sahibi olmak,.. 13 İşçi

IELTS ve Cambridge sınav grupları için hazırlık Özel Dersler D il Yarıyılı/Yılı Üst Düzey İngilizce Ö zel Amaçlara Göre. Hazırlanan İngilizce O kul

Vergi değeri 100 bin liraya kadar olan binalarda yukardaki muaflık hükmü değerin 50 bin lirası için aynı süre ile uygulanır. Vergi değeri 150 bin liraya kadar olan binalarda

bulacaktır3°. Gazfili, filemin bir tayin edici, yani bir sebep olmadan var olamayacağını kabul eder. · Biz onun delilini, şu şekilde sistematik olarak ifade edebiliriz:. 1)

Taşınırların kaybolmaması ve zarar görmemesi için önlem alınması, görevinden ayrılan personelin, kullandığı taşınırları teslim etmeden ve zimmetten

değişikliklerin takip etmek, -Mesleki alanda tecrübeli olmak, -Dikkatli ve özenli olmak, -EBYS sistemi hakkında bilgi sahibi olmak,. Kadroların İptal, İhdas, Tenkis-Tahsis