Plekrolgjiler
Prof.Dr.CO~KUN ALPTEK~N'~N ARDINDAN
MUSTAFA ÇET~N VARLIK*Tarih camias~~ ve Marmara Üniversitesi de~erli bir mensubunu ve bir dost ilim adam~n~~ kaybetti. kendisi ile 1972 y~l~nda doktoras~m tamamlay~p ~ngiltere'den döndükten sonra ~stanbul'da tan~~t~k. O zaman ~stanbul versitesi Edebiyat Fakültesi'nde doktora yap~yordum. Erzurum Atatürk Üni-versitesine gidece~ini ö~rendim. Daha sonra ben ~ngiltere'ye gittim. O da askere gitmi~ti. Ben ~ngiltere'den döndükten sonra Erzurum Atatürk Üni-versitesi'nde 1976 y~l~ndan itibaren tarih bölümünde birlikte çal~~maya ba~-lad~k. Çok iyi bir dost ve arkada~~ canl~s~~ idi. O küçük Anadolu ~ehirlerinin aile dostluk ve arkada~l~klar~~ ~imdi bile gözümüzde tütmektedir.
Co~kun Alptekin, aslen Malatyal~~ olup, bir subay çocu~u olarak 1942 y~-l~nda Gebze'de do~du. Her subay çocu~u gibi çe~idi Anadolu ~ehirlerinde e~itimini devam ettirerek, 1960 y~l~nda ~stanbul Pertevniyal Lisesi'ni bitirdi. Fen alan~nda e~itim görmek istemesine ra~men, ~stanbul Üniversitesi tarih bölümüne kaydoldu. Ortaça~~ Tarihi Kürsüsünden "pekiyi" derece ile 1965 y~l~nda mezun oldu. Haz~rlam~~~ oldu~u Selçuklu Meskükat~~ adl~~ mezuniyet tezi ile hocalarm~n takdirini kazanm~~t~. Kürsü Ba~kan~~ Prof.Dr.Fikret I~~ltan ile tez hocas~~ Prof.Dr.Muammer Kemal Özergin gibi hocalar kendisini çal~~-kan ve kabiliyetli bir ö~renci olarak tamm~~lard~.
Co~kun Alptekin daha ö~renci iken nümizmatikle ilgilenmeye ba~la-m~~t~. ~stanbul Arkeoloji Müzesi ~slami Paralar Seksiyonu'nda ~brahim Artuk-'un yan~nda çal~~t~. Mezun olduktan sonra Milli E~itim Bakanl~~~'n~n açm~~~ oldu~u yurt d~~~~ doktora imtihan~n~~ kazanarak 1416 say~l~~ kanun uyar~nca ~ngiltere'ye gitti. Orada Londra Üniversitesi'nde me~hur Prof.Dr.Bernard Lewis'in dan~~manl~~~nda doktora çal~~malar~na ba~lad~. Kaynaklar~~ dolay~-s~yla Arapça ö~renmek için 1967'de Tunus'a 1970'de ~am'a gitti. Doktora ça-l~~malar~~ s~ras~nda haz~rlad~~~~ "Selçuklu Paralar~" isimli makalesi gerek hocas~~ B. Lewis'in ve gerekse jürisinde bulunan C.E. Bosworth ve P.M. Holt'un tak-
608 MUSTAFA ÇET~N VARL~K
dirini kazand~. "The Reign of Zangi" adl~~ doktora tezini tamamlayarak Türkiye'ye döndü.
1976 y~l~ndan 1984 y~l~na kadar Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nde birlikte mesai arkada~l~k! yapt~k. Hatta bir süre ayn~~ odada beraber çal~~t~k. Birbirimize amir memur olduk. Atatürk Üniversite-si'nde Fen ve Edebiyat FakülteÜniversite-si'nde benim dekan yard~mc~l~~~~ yapt~~~m dö-nemde o da bir süre tarih bölümü ba~kanl~~~~ yapt~. "Dima~k Atabegli~i (To~-Teginler)" adl~~ tezi ile doçentli~e yükseldi.
1984 y~l~nda Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi tarih bölü-müne naklen atand~. 1984 y~ l~ nda Fen-Edebiyat Fakültesi Dekan~~ Prof.Dr.Hakk~~ Dursun Y~ld~z bir konferans için Erzurum'a gelmi~ti. Burada kald~~~~ birkaç günlük zaman içinde sen Co~kun Bey'le iyi anla~~yorsun seni de ~stanbul'a alal~m dedi. Ve ben de 1985 y~l~nda Marmara Üniversitesi'ne gelerek Co~kun Bey'le yine ayn~~ odada meslekta~l~~~m~za devam ettik. 1984-1988 y~ llar~~ aras~nda Fen-Edebiyat Fakültesi'nde dekan yard~ mc~l~~~~ yapt~. Ben de Ar~ivcilik Bölümü kurucu ba~kanl~~~~ yapt~ m. 1988 y~l~nda Atatürk E~itim Fakültesi'ne profesör ve sonra bölüm ba~kan~~ tayin edildi. Ben de ayn~~ y~l Fen-Edebiyat Fakültesi'ne dekan yard~mc~s~~ tayin edildim. Böylece birbiri-mize hep halef selef olduk.
Aziz karde~im Prof.Dr.Co~kun Alptekin 1990-1993 y~llar~ nda Atatürk E~itim Fakültesi dekanl~~~~ yapt~. 1994-1995 y~llar~nda Mu~la Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi dekanl~~~~ görevini yürüttü. 6 ~ubat 1998 tarihinde Atatürk E~itim Fakültesi tarih bölümü ba~kanl~~~n~~ yürütürken vefat etti. Türk Tarih Kurumu asil üyesi olan Co~kun Alptekin ~ngilizce ve Arapça biliyordu. ~eh-suvar Han~m ile evli bulunan Alptekin'in Gökhan ve Begüm isimli çocuklar~~ vard~r.
Vefat~ndan bir hafta kadar önce fakültedeki dekanl~k odama gelmi~ti. Görü~tük, sohbet ettik, rahats~z fakat zinde görünüyordu, eski hauralar~m~z~~ tazeledik, her zamanki gibi zarif ve nezaketli idi. Adeta Allaha~smarlad~k di-yordu. ~imdi tarifi mümkün olmayan bir his ile d~~kap~ya kadar u~urlad~m, helalla.~t~k ve son görü~memiz olmu~tu.
~darecili~e çok yatk~ n idi. Bütün idarecili~i s~ ras~ nda herkese e~it ve adaletle muamele ederdi. Insano~lunu mahluklar~n en ~erefiisi olarak de~er-lendirir ve ona göre muamele ederdi. Dostlar~na oldu~u kadar, asistanlar~na ve ö~rencilerine yak~ n ilgi gösterir onlar~n her meselesi ile ilgilenirdi. Rah-
PROF. DR. CO~KUN ALPTEK~N'~ N ARDINDAN 609 metli hocam~z Prof.Dr.H.Dursun Y~ld~z, Fen-Edebiyat Fakültesi dekan~~ iken onun fakülteden ayr~ lmas~ n~~ istemedi. Kendisinden sonra onu dekan yapmak istiyordu. Ancak, bir süre sonra Atatürk E~itim Fakültesi dekan~~ oldu. Co~kun Bey'den sonra da bana sen dekar' olursun dedi. Bizi hep halef selef görmek istiyordu. Ruhu ~ad olsun.
PROF. DR. CO~KUN ALPTEK~N'~N YAYINLARI
"Selçuklu Paralar~", Selçuklu Ara~t~rmalar~~ Dergisi, III, (Ankara 1971), s. 435-591).
Tl~e Reign of Zengi (521-541/1127-1146), Erzurum 1978.
"Erzurum Kongresi", Atatürk Üniversitesi Atatürk Devrim leri Enstitüsü Dergisi,I/1 (Erzurum 1978), s. 35-49.
"Azerbaycan", Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Ara~t~rma Dergisi, 14/1 (Erzurum 1986), s. 35-51 (Guy Le Strange,The Land of Eastem Caliphate, London 1966, s. 159-171'den Tercüme).
"Saltuklu Sikkeleri", Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Ara~t~rma Dergisi, Ord. Prof Dr. Ahmed Zeki Velidi Togan Özel Say~s~ , 13/1 (Erzurum 1985), s. 293-296.
Dima~k Atabe~li~-i (To~teginliler), ~stanbul 1985.
"Zengi", Islam Ansiklopedisi, XIII (~stanbul 1986), s. 526-532.
"Zengi'nin Urfa'y~~ Fethi", Atatürk Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Ara~t~rma Dergisi, 14/1 (Erzurum 1986), 69-78.
"Musul Atabe~li~i Zaman~nda Posta Te~kilat~", Türklük Ara~t~rmalar~~ Dergisi, 2 (~stanbul 1986), Ankara 1987, s. 15-17.
"Selçuklular Döneminde Kayseri", I. Kayseri Kültür ve Sanat Haftas~~ Konu~malar~~ ve Tebli~leri, 7-13 Nisan 1987, Kayseri 1987, s. 16-18. "Dima~k Atabeyli~i", Tarihte Türk Devletleri, I, Ankara 1987, s. 411-417. "Musul Atabeyli~i, Zengiler", Tarihte Türk Devletleri, II, Ankara 1987, s.
423-427.
610 MUSTAFA ÇETIN VARL~K
"~zmir Türk Beyli~i (Çaka Beyli~i)", Tarihte Türk Devletleri, II, Ankara 1987, s. 477-481.
"Selçuklular Zaman~nda Türklerin ~rak ve Suriye'ye Tesirleri", Kaynaklar, 5 (~stanbul 1987), s. 66-70.
"Erbil'de Bir Türk Beyli~i - Begteginliler-", Türldük Ara~t~rmalar~~ Dergisi, 3 (~stanbul 1987), Ankara 1988, s. 1-10.
(Selçuk Mülayim ile), "Prof. Dr. Muammer Kemal Özergin'in Hayat~~ ve Eserleri", Türklük Ara~t~rmalar~~ Dergisi, 3 (~stanbul 1987), Ankara 1988, s. 283-294.
"Büyük Selçuklular", Do~u~tan Günümüze Büyük ~slam Tarihi, VII, ~stanbul 1988, s. 95-213.
"~rak Selçuklular~", Do~u~tan Günümüze Büyük ~slam Tarihi, VII, ~stanbul 1988, s. 291-337.
"Dimask Atabegligi (Tu~tekinliler)", Do~u~tan Günümüze Büyük ~slam Tarihi, VII, ~stanbul 1988, s. 471-531.
"Musul Atabegli~i (Zengiler) (1127-1233)", Do~u~tan Günümüze Büyük
~slam Tarihi, VII, ~stanbul 1988, s. 63-80.
"Erbil Atabegli~i (Be~tekinliler)", Do~u~tan Günümüze Büyük ~slam Tarihi,
VIII, ~stanbul 1988, s. 63-80.
"Artuklular", D. G. Büyük ~slam Tarihi, 'VIII, ~stanbul 1988 s. 170-183. "Türkiye Selçuklular~ ", D. G. Büyük ~slam Tarihi, VIII, ~stanbul 1988, s.
288-382.
"Adakale", TDV ~slam Ansiklopedisi, I, (~stanbul 1989), s. 340-341. "Ahdas", TDV ~slam Ansiklopedisi, I, (~stanbul 1989), s. 508-509. "Aksungur", TDV ~slam Ansiklopedisi, II, (~stanbul 1989), s. 286.
"Aksungur el-Porsuki", TDV ~slam Ansiklopedisi, II, (~stanbul 1989), s. 297. "Alç~", TDV ~slam Ansiklopedisi, II, (~stanbul 1989), s. 352.
PROF. DR. CO$KUN ALPTEK~N'~N ARDINDAN 611 "Selçuklu Devleti Askeri Te~kilat~ n~ n Eyyt~bi Devleti Askeri Te~kilat~ na
Tsiri", Belleten, LIV/209 (Ankara 1990), s. 117-120. "Ata", TDV ~sla~n Ansiklopedisi, IV, (~stanbul 1991), s. 32-33. "Atabeg", TDV ~slam Ansiklopedisi, IV, (~stanbul 1991), s. 38-40.
"Belek B. Behram", TDV ~slam Ansiklopedisi, IV, (~stanbul 1991), s. 402-403. "Böri", TDV ~slam Ansiklopedisi, IV, (~stanbul 1991), s. 326-327.
"Selçuklular Zaman~nda Harput", Tarih ~çinde Harput, Elaz~~, 1992, s. 45-51. "Selçuklularda ~nsani De~erler ve Hukuk", Türklerde ~nsani De~erler ve ~nsan Haklar~, I: Ba~lang~c~ndan Osmanl~~ Dönemine Kadar, ~stanbul 1992, s. 377-385.
"Türkiye Selçuklu Sikkelerinin ~lk Örnekleri ve Bunlar Hakk~ nda Baz~~ Mülahazalar", /V. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri Bildirileri 25-26 Nisan 1994, Konya 1995, s. 127-134.
"Türkiye Selçuklular~ n~ n Kestirdikleri ~lk Paralardan Örnekler", Hakk~~
DI1131111 Y~ld~z Arma~an~, Ankara 1995, s. 91-97.
"I. Haçl~~ Seferi Sonunda Diyarbak~ r Bölgesi'nin Siyasi-Askeri Yap~s~ ", Uluslararas~~ Selahaddin-i Eyyubi Sempozyumu, 23-24 Kas~m 1996 Diyarbak~r.
"XI-XII. yy.da Selçuklular ile Atabeyliklerde Posta ve ~stihbarat", Uluslararas~~ Haçl~~ Seferleri Sempozyumu 23-25 Haziran 1997 ~stanbul.
Ders Kitaplan
(Hakk~~ Dursun Y~ld~z, ~lhan ~ahin ve ~dris Bostan ile birlikte), Tarih, Lise I, II, III Ders Kitab~ ), ~stanbul 1990.
Yönetiminde Yap~lan Y. Lisans ve Doktora Tezleri: Yultsek Lisans Tezleri:
Gülay Bezer, Begteginli Devri Kaynaklar~n~n Tahlili, Erzurum 1983. Nam~k Gök, Sincar Atabeyli~i'ne Dair Kaynaklar~n Tahlili, Erzurum 1983. Mehmet ~nan, Osmanl~~ ~mparatorlu~u'ncla Okçull~k Sporu ve Temel
612 MUSTAFA ÇETIN VARL~K
M. Sait Polat, Anadolu Selçuklularmda Ticari Hayat, ~stanbul 1992. Yakup ~entürk, Selçuklularda iktisadi Hayat, ~stanbul 1993. ~smail Arslanhan, ~rak Selçuklu Sultan] 1. Tu~rul, ~stanbul 1993.
Dursun Dilek, Türkiye Selçuklular~~ Devrinde Konya Medreseleri, ~stanbul 1994.
Cengiz Tomar, Memluk Devleti'nin Kurulu~u 1240-1260, ~stanbul 1996. Doktora:
Gülay Ö~ün Bezer, Begteginliler (Erbil'de Bir Türk Beyli~i) 1132-1233, Erzurum 1987.
Sadi S. Kucur, Sivas, Tokat ve A~nasya'da Selçuklu ve Beylikler Devri
Vak~ flar], ~stanbul 1993.
Hüseyin Kayhan, Sultan Mesud Devri ~rak Selçulclular~~ Tarihi, ~stanbul 1994. Abdurrahim Tufantoz, Mervano~ullar~, ~stanbul 1994.
Hasan Hüseyin Adallo~lu, Büyük Selçuklu Devleti ile Abbasi Halifeli~i
Münasebetleri, ~stanbul 1996.
M. Sait Polat, Mo~ol istilas~na Kadar Türkiye Selçuklular~ 'n~n iktisadi" ve
Prof. Dr. Masao Mori 1921-1996
