t*^. t
T T - 6 r : ^HK
AuJvi. Jssş
'¿¿di-
/ / j ^ X
T A H A 'İ O R O S
Çukurova’nın tarih,edebiyat ve iktisadiyatından tutunuzda eski hayatı
,an «.neleri ve folidörü ile alakalı ne kadar çeşitli mevzuları varsa veo-«
ne müracaat edilen bir ayaklı kütüphane var:l‘ahl l'oros?!
varsa,yegs
i
;aÎf,ÎOr°?'k ?ndi «“^ « k e t i n i n herşeyinde ihtiâ&s sahibi olmakla
bera-Î S r l S î i p H İ 1! ? ?
urkiyeye şamil bir zenginlik arzeder,
Hatta,ecnebi
.
rofe^orlerin de zaman zaman müracaat ettikleri ve eserlerinde kendir'imlo
bahsettikleri l*r müdekkik ve müellifler arasındadır. rxerınae Kenaislnde
v Bi* barf?a onun yalınız i’olklbrle alakalı cephesini belirtmece oalîon
ca, ız.-j Turkiyede 48 vilayeti muhtelif vesilelerle sezmiş,folklor onusun
da da incelemeler yapmıştır.Onun 32 senelik emeği defterler ve ciltler"dn
lusu zengin dökümanlar halindedir.Bu derlemeler^, bir şahıs de il ancak
my aPabil®c®. 1 hapasitededir.İ
îkhsç±
h’ormanlar koleksiyonu İle Cönk
h
F!üteaeyvi folklör malzemelei meşhurdur.
ler
Müîîfh^SoS«
in
u Ü Î -olkiyrune ait h a z ı r l a m a m a k t a olduğu resimli ese
ler unihjBonn ve Hamburg’daki Alman profesörlerin ve ayrıca Yansız vo
Mlfi n l s r i n büyü* alakaSıni toplanı,
ve
S n l İ j î S y k S S S Î bî?
dille ne^ri için talepler ve konferanslar vermek için de davetler almıştı
X
m „ Toros’un ilk J’olklör tetkikleri orta mektep ve lise tahsili
sırasınd-İ s S a n ” ub-îMf1Îldf\rbar}1flÎı*£ î f “®nki y ;
zıl&rile,-Adana Maarif Emini -
suali .abib in nazarı dikkatini çekmiş ve üstadın teşvikile etütlerini
8 az°toJ®rc aksettirmiştir.Yaz aylarında memleketi olan Torosları.
_*n kuçu
<
nşiretlerine varıncaya kadar,dolaşarak mevzuun içerisinde sene *
lerce yaşamıştır.Otetkikierine İlmî bir hususiyet k X x ş topladığı m a l ^
îftinmvuîanı?r w',e5lcî mc,Jlke^fir5er,iyye kayıtlarile karşılaştırıp,mevzula-
tur?Üml Ün 0İdUt;iLI kadar vesikaların ışığı ile kıymetlendirmek yolunu tutmt
aşiret tarihimizle ilgili ço<£ kıymetli malumat elde etmiştir .Eski Ser'l '
z ^ Î p r d o M Cİo ^ rİnınıV+ lrflî'
1
tetkiklerde faydalı olabilmeleri ve onların mal
«?” î?r? eki
kurtarılması içln-şahaî dostu olan-Hasan Meneme
,i°glu nun galiye /ek&letine getirilmesi üzerine,onunla temasa geçerek.bı
kıymetli defterlerin,mahallî müzelere devrinde rat hizmet etmiştir.
i.aha Toroo,anadoluda gerek kütüphanelerde gerekse hususî eşhas nezdi
de bulunan bir çok yazma eserleri tetkik ettiği gibi,Türk Aşlretlerile
alakalı olarak Bab-ı-Ali mühimme defterlerini,hazinel-ovraktaki Ter
man v
emirleri de incelemiştir.Bu raesaisile,Merhum Ahmet Refik'in yarım kalan
Anadoluda ıdrk Aşireticrini.metotiu çalışmalarile,muhtelif cildler teşki
edebilecek dokümanlar haline kalbetmektedir.
^ eşxl
X
T
aha Toroe'un .olklörla ilgili 1938 yılında basılan(Toroslarda Taht?
Oyma :l{|.rı)adlı bitabından bazı parçalar ikinci dünya harbinden evvel Air
S ^ ? , r u î ı 1f e I24I«y ^ 1?d ^ baoJ
xlani3)ada:LoSlu) kitabının mevcudu kalama
mıştır.Bilahare bu ünlü halk şairinin,aşiretine ve kendisinin vefatına
dair,mahkemei-şor iyye sicillerinde şayanı dikkat kayıtlar bumuştur.
v. iJ;2
j*0 0 *un
yazdığı Millî ve kahramanlık piyesleri,bir kısım He'
ionn h i î \ y « ı ;a2T?d? °ynat^ ^ 9 t ı r - ahramanlık ve folklorla ilgili sar'
+
r131filylor
y a n c ım d a n yarım kalmış ve beyaz perdeye intJ
-Ta h a 5 o r o o * u n 1 risa b i y o g r a f i s i s
I 9 I & de i’oroslardu meşhur Gülek Y a y lasında d o ’muş.orta mektebi r'ar- s u n ’ta,Lise tahsilini A d a n d ’da ikmal ettikten sonra İstanbul Hu k u k fakül tesinden me z u n o l m u ş t u r
.1933
y ı l m d a n b e r i muhtelif memuriyetlerde bulun muştur.eriköy R u m mektebinde Bil öğretmenliği,bilahare Beyoğlu ttıntakası Maliye Tahsil Müfettişliği,Adana Ticaret ve Sanayi Odası Umumî Kâtipliği, Ticaret Vekâleti Ufettişliği,gibi v a z i f e l o r ^ l « ^ u i ^ » K ^ t ^ r . I ! inci Dünya Savaşı içerisinde Müfettişlikle birlikte Ankarada Milli Korunma teşkilatı n m başına getirilmiş,Ticaret Vekâletinde ve İktisat vekâletile birleş mesinde muhtelif komdsyolarda çalışmış,1954-19136 y ı l larında ihdas edilen İktisadî Tet k i k ve Kontrol Heyeti Reisliği gibi m ü h i m vazifelerde bulun muştur.
Avusturya Hükümetinin resmî davetlisi olarak V i y a n a ’y a giden heyete iştirak etmiş ve oradaki tetkiklerinden başka,I9i58^xfetI,K'İAXIm3iiİ3^Ji8AXA 1958 yılında Alraanyaya gittiğinde oradaki Müsteşrik ve Profesörlerle
J “ jtır.1957 yılında davet edlldiği - M ü n i h ’te toplanan-beynelmii t anıştır i l m i ş i m I___ _____ _ _ . - , . ^
lel Müsteşrikler kongresine Türk Folklorunu alakadar eden bir tebliğ hazırlamakta iken-resmî vazifesi doloyıslle izin a l a m a d ı ğ m d a n - i ş t i r a k edememiştir.
Toros,resmi ve fahrî vazifelerinden dolayı muhtelif zamanlarda tak dirnameler almıştır.Mumaileyhin İktisadî mevzulardaki mesai ve neşrya - tından başka,Tarih ve Edebiyat sahasında d a ihtisası bulundu'Tundan,neş
redilmiş ve edilememiş bir çok eserleri vardır. Neşredilmiş eşerler!t
1- Toroo Demetleri ... ...1929 Adana
2- İki Ses Geliyor(îlhami F. ile müşterek)A.Halit Kitabevi 1951 İst. 3- 5 ânun S a n i (Çukurovanın k u r t u l u ş u ) ... 1933 İstanbul
4- Seyhan Efsanesi ... ... ...1934 İstanbul 5- îürk Kadın Ş airleri(ANtoloji)... ...1934 İstanbul 6- Tahtacı Oymakları(Mersin Halkevi N e ş r i y a t ı ) ... .1938 Mersin 7- Çulcurova’da Halk ÇairlerifFolklor ve Antoloji) 1938 Adana 8 - 1$ inci Gumhuriyet y ı l ı n d a SEYHAN(Bu kitap,Adana Valiliği
tarafından T a h a T o r o s ’a yazdırılmıştır) ... 1958 İstanbul 9- Çukurova ve Toroaİarda Köy İktisadiyatı ... 1938 Adana 10- A t a t ü r k ’ün Adana Seyahatleri ... . 1939 Ad a n a 11- Şair Ziya P a ş a ’nın Adana Valiliği ... 1940 Adana 12- Dadaloğlu(Folklor ve Biyografi) ... . 1941 Adana 13- Adana Rehberi(Adana Ticaret Odası Neşriyatı).. 1941 Ad a n a 14- Kaçkaç ... ... 1946 Ankara
15- Türk Hatipleri (Kültür Ba s ı m ve Y a y ı m Kooperatifi) 1950 Ankara 16- 951 Sayılı Kâr HadleriKararnamesinin izahı(Yapı ve Kredi Bankası
Yayını) 1954 İstanbul 17- Yeni Kâr Hadleri Tatbikatı (Yapı ve Kredi Neşriyatı) 1955 İstanbul 18- Milli Korunma Kanunu 9 (Yapı Kredi Bankası Yayı n ı ) 1956 İstanbul NEŞROLUNACAK E S E R L E R İ » Çukurova Ansiklopedisi... Türk Aşiretleri ... Türk Folkloru ... Folklor Ansiklopedisi Adana Tarihi ... Milli Mücadelede Çukurova Tarihte Tarsus 5 Cilt 3 Cilt 10 Kısım 2 Cilt 3 Cilt
2 C i l t (1946 Yılında TASVİR Gazetesinde tefrika suretile yayınlanmıştır) Pamuk Kitap
Adana Valileri Türkmen Haritası
Cenupta Femanlı Beyler ve Aşiretlor Toros Takvimi
îbnülemin Mahmut Kemal
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi