Zikir

Allah Teâlâ‘ya ibadeti sürdürme, her vakit O‘nu anma, O‘ndan bağıĢ dileme, O‘na dua etme insanı Rabbine yaklaĢtırır. Kendisinin Rabbinin koruma ve gözetiminde olduğu duygusunu verir, bağıĢlanma umudu güçlenir, içinde rıza ve gönül rahatlığı hislerini

525

Necati, Hadis ve Psikoloji, s. 254.

526 Buhari, Teravih,1; Müslim, Sıyam, 40.

527 Necati, Hadis ve Psikoloji, s. 255, 256.

113 yayar, üstüne huzur ve sükûnet iner.529

Yüce Allah: ―ĠĢte onlar iman edip gönülleri Allah‘ı zikretmekle, O‘nu anmakla huzur bulan kimselerdir. Ġyi bilin ki gönüller ancak Allah‘ı anmakla huzur bulur‖530

― Ey iman edenler! Allah'ı çok zikredin, O'nu sık sık anın. Sabah akĢam O‘nu takdis ve tenzih edin.‖⁵³¹

― Öyle ise siz Beni zikredin ki Ben de sizi anayım‖532

buyurur.

Hz. Peygamber de Yüce Allah‘ı anmanın insanın içinde huzur ve sükûnet yaymasının önemini dile getirmiĢtir. Hz. Peygamber: ―Bir cemaat Allah‘ı anmak için toplanır toplanmaz melekler onları kuĢatır, onları rahmet kuĢatır, onları rahmet sarar, üzerlerine huzur yağar/iner. Allah da onları yanındakilerle zikreder‖533

buyurmuĢtur.

Allah‘ı zikretmek kulu Rabbine yaklaĢtırır. Rabbi onu gözetimine alır, nimet ve rızasıyla dolar, kendisini güven ve huzur duyguları kaplar.

Resülullah (aleyhissalatu vesselâm) buyurdular ki: "Allah Teâlâ hazretleri diyor ki: "Kulum, hakkımda nasıl bir zan yürütürse ben öyleyimdir. O, beni zikredince ben onunla beraberim. O beni içinden geçirirse, ben de onu içimden geçiririm. O, beni bir cemaat içerisinde anarsa, ben de onu, onunkinden daha hayırlı bir cemaatte anarım. O, bana bir karıĢ yaklaĢırsa ben ona bir arĢın yaklaĢırım. O bana bir arĢın yaklaĢırsa, ben ona bir kulaç yaklaĢırım. O bana yürüyerek gelirse ben ona koĢarak giderim."534

Yüce Allah‘ı anmak ruha canlılık verir. Allah‘ın rızası ve bağıĢı yolunda umudunu güçlendirir, rahatlama ve mutluluk gibi duygular verir.535

Resülullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "Ġçerisinde Allah zikredilen evlerin misali ile içerisinde Allah zikredilmeyen evlerin misali, diri ile ölünün misali gibidir.‖⁵³⁶ Allah‘ı zikir ve tespih,

529

Necati, Hadis ve Psikoloji, s. 256.

530 Rad, 13/28.

531 Ahzab, 33/41, 42.

532 Bakara, 2/152.

533

Müslim, Zikir, 39; Tirmizi, Daavat, 7.

534 Buhari, Tevhid, 50; Müslim, Zikir, 2.

535 Necati, Hadis ve Psikoloji, s. 257.

114

Yüce Allah yanında kulun derecesini yükseltir, iyiliklerini artırır, günahlarını bağıĢlatır, stres ve kaygıya neden olan günahkârlık duygusundan kurtarır.537

Resülullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "Allah'ın, yollarda dolaĢıp zikredenleri araĢtıran melekleri vardır. Allah Teâlâ‘yı zikreden bir cemaate rastlarlarsa, birbirlerini "Aradığınıza gelin!" diye çağırırlar. (Hepsi gelip) onları kanatlarıyla kuĢatarak dünya semasına kadar arayı doldururlar. Allah, -onları en iyi bilen olduğu halde- meleklere sorar: "Kullarım ne diyorlar?" "Seni tespih ediyorlar, sana tekbir okuyorlar, sana tahmid okuyorlar. Sana tazim (temcid) ediyorlar" derler. Rabb Teâlâ sormaya devam eder: "Onlar beni gördüler mi?" "Hayır!" derler. "Ya görselerdi ne yaparlardı?" "Eğer seni görselerdi ibâdette çok daha ileri giderler; çok daha fazla ta‘zim, çok daha fazla tespihte bulunurlardı" derler. Allah tekrar sorar: "Onlar ne istiyorlar?" "Senden, derler, cennet istiyorlar." "Cenneti gördüler mi?" der. "Hayır, ey Rabbimiz!" derler. "Ya görselerdi ne yaparlardı?" der. "Eğer görselerdi, derler, cennet için daha çok hırs gösterirler, onu daha ısrarla isterler, ona daha çok rağbet gösterirlerdi." Allah Teâlâ sormaya devam eder: "Neden istiâze ediyorlar?" "Cehennemden istiâze ediyorlar" derler. "Onu gördüler mi ?" der. "Hayır, Rabbimiz, görmediler!" derler. "Ya görselerdi ne yaparlardı?" der. "Eğer cehennemi görselerdi ondan daha Ģiddetli kaçarlar, daha Ģiddetli korkarlardı" derler. Bunun üzerini Rabb Teâlâ Ģunu söyler: "Sizi Ģahit kılıyorum, onları affettim!" Resülullah (aleyhissalâtu vesselâm) sözüne devamla Ģunu anlattı: "Onlardan bir melek der ki: "Bunların arasında falanca günahkâr kul dahi var. Bu onlardan değil. O baĢka bir maksatla uğramıĢtı, oturuverdi." Allah Teâlâ: "Onu da affettim, onlar öyle bir cemaat ki onlarla oturanlar da onlar sayesinde bedbaht olmazlar"⁵³⁸ buyurdu.

Hz. Peygamber ashabına birçok tespih Ģeklini öğretirdi, Allah‘ı zikretmenin, sevap kazanma ve günahların silinmesindeki, Yüce Allah‘ın bağıĢlamasını kazanma ve cennete girmedeki üstün yerini anlatırdı. Hz. Peygamber‘in öğütlediği Ģekilde Yüce Allah‘ı zikir ve tespih, günah duygusu ve onun neden olduğu strese karĢı Ģifalı bir ilaçtı. Bu tespih Ģekillerinden biri: ― Kim, her namazın sonunda 33 defa sübhanallah, 33 defa Elhamdülillah, 33 defa Allahuekber der, yüzüncü olarak ( Lailahe illallahu Vahdehu

537 Necati, Hadis ve Psikoloji, s. 257.

115

LaĢerike leh. Lehu‘l Mülku ve lehu‘l Hamdü ve hüve Ala Külli ġeyin Kadir) diyerek tamamlarsa, denizköpüğü kadar çok da olsa, günahları affolunur.‖539

Bazı rivayetlerde, tespihatı Hz. Peygamber‘in parmaklarıyla yaptığı haber verilir. Hatta Efendimizin: ― Parmaklarla sayın zira onlar sorulacaklar ve konuĢturulacaklar‖ dediği rivayetlerde vardır. Ebu Hureyre, bin düğüm ihtiva eden bir ipi olduğunu, onunla saydığını her gece bir devir yapmadan uyumadığını söylemiĢtir. Onun sayma iĢinde çekirdekleri kullandığı da rivayet edilmiĢtir. Tesbihatı saymada çekirdek ve çakıl taĢlarını kullanan sadece Ebu Hureyre değildir. Bu durumu Hz. Peygamber görmüĢ ve takrir buyurmuĢtur.540

―Kim günde 100 kere ― Allah‘tan baĢka ilah yoktur, tek baĢına o vardır. O‘nun ortağı yoktur. Mülk O‘nun, hamd O‘na özgüdür, O her Ģeye gücü yetendir‖ derse, on köleyi özgürlüğüne kavuĢturma sevabı verilir, ayrıca kendisine yüz sevap yazılır ve yüz günahı silinir. O gün akĢama kadar Ģeytanın Ģerrinden kurtulur. Bunun yaptığını daha çok yapanın dıĢında hiç kimse bunun sevabından fazla kazanamaz. Kim de bir günde yüz kere Sübhanallahi ve bihamdihi derse, denizköpüğü kadar olsa bile günahları silinir."541

Ebu Hureyre anlatıyor: ―Hz. Peygamber buyurdular ki: ―Sübhanallahi, velhamdu lillahi, vela ilahe illallahu vallahu ekber ( Allah‘ı tesbih ederim, hamdler Allah‘adır, Allah‘tan baĢka ilah yoktur. Allah en büyüktür) demem, bana, üzerine güneĢin doğduğu Ģeyden (dünyadan) daha sevgilidir.‖542

Hz. Peygamber kendisi peygamber olmasına rağmen, gelmiĢ geçmiĢ bütün günahlarından arınmıĢ olmasına rağmen günde yetmiĢ defa tevbe istiğfar ettiğini ifade etmiĢtir.⁵⁴³ Hz. Peygamber ibadetlerde Allah‘ı zikretmekte insanların en çok gayret gösterenidir.

Hz. Peygamber ashabına kulun rabbiyle bağlantısını arttıracak, O‘na yaklaĢtıracak, O‘nu sürekli anmayı sağlayacak, her zaman Rabbinin büyüklük ve celalini hissettirecek, devamlı rahmetini, bağıĢını, hayatında baĢarı ve ihtiyaçlarını gidermeyi umduracak,

539 Müslim, Mesacid, 144, ( 596); Tirmiz, Daavat, 25.

540

Canan, Kütüb-i Sitte, VI, 27.

541 Buhari, Daavat, 54; Müslim, Zikir 28; Malik, Kur‘an 20.

542 Müslim, Zikir, 32.

116

gönlünü hoĢnutluk ve geniĢlikle dolduracak, huzur ve güven kaplatacak birçok dua ve tespihi öğretirdi.⁵⁴⁴